Να ‘χεις εγωισμό τόσο ώστε να μη σε πατάνε

Κανείς δεν είναι τέλειος, λένε, κι αυτοί που το λένε έχουν απόλυτο δίκιο. Όλοι έχουν ελαττώματα. Διαφορετικά και ποικίλα από άτομο σε άτομο αλλά ελαττώματα. Τι είναι, όμως, στην ουσία το ελάττωμα; Είναι η κατάσταση κατά την οποία  βρίσκεται ένα στοιχείο του χαρακτήρα σου σε έξαρση ή σε έλλειψη. Με πιο απλά λόγια είσαι ή του ύψους ή του βάθους. Οτιδήποτε ξεπερνά τα όρια του μέτρου –όπου μέτρο, βλέπε τα αποτελέσματα που έχουν προκύψει απ’ τους γενικούς κι αποδεκτούς κανόνες συμπεριφοράς– τείνει να γίνει ενοχλητικό, κουραστικό, απρεπές κι απωθητικό. Κανένα στοιχείο του χαρακτήρα μας δεν ξεφεύγει απ’ αυτή τη θεωρία. Έτσι κι ο εγωισμός. Ο εγωισμός που συχνά συνοδεύεται από κακούς επιθετικούς προσδιορισμούς, όπως υπέρμετρος και καταστροφικός είναι γνωστός σε όλους για τα συντρίμμια που αφήνει στο πέρασμά του. Τι γίνεται, ωστόσο, όταν τα επίθετα που τον συνοδεύουν είναι «αφανής» κι «ανύπαρκτος»; Είναι το ίδιο άσχημο και σε κάποιες περιπτώσεις ίσως και χειρότερα. Η έλλειψη εγωισμού είναι ελάττωμα. Απ’ αυτά τα ύπουλα που δε βλάπτουν κανέναν άλλο παρά μόνο τον εαυτό σου.

Αλλά, για πες μου, τι πιο δυσάρεστο, εσφαλμένο και ψυχοφθόρο υπάρχει απ’ το να υποτιμάς και να παραγκωνίζεις οικειοθελώς τον εαυτό σου; Δώσε βάση: τον εαυτό σου! Αυτόν που σε συντροφεύει συνεχώς, αυτόν που σε παρηγορεί –ασυνείδητα– όταν εσύ ο ίδιος δεν μπορείς να το κάνεις, αυτόν που σε κουβαλάει έτσι ακριβώς όπως είσαι. Είναι έγκλημα.

Ας εποπτεύσουμε, όμως, την περίπτωση αυτή από μια πιο πρακτική μεριά. Απ’ τη μεριά των ανθρωπίνων σχέσεων. Μεγάλο κεφάλαιο οι ανθρώπινες σχέσεις. Ένας τεράστιος συνδυασμός χαρακτηριστικών που υπόκεινται σε διαδικασία εναρμόνισης κι ισορροπίας μεταξύ τους. Όταν, λοιπόν, εσένα δε σε αγγίζει ούτε ένα μικρό ίχνος εγωισμού, μπαίνεις αυτόματα στη θέση του αδύναμου. Γίνεσαι αυτός που δέχεσαι κι ανέχεσαι οτιδήποτε σε ενοχλεί στον απέναντί σου και δε βγάζεις άχνα. Μαζεύεις, μαζεύεις, μαζεύεις, κάνεις στην άκρη τα θέλω σου και τις δικές σου πραγματικές επιθυμίες προκειμένου να νιώθει καλά ο άλλος.

Φτάνεις στο δύσκολο κι επώδυνο σημείο να έχεις καταπατηθεί εσύ κι ό,τι παράλληλα μπορεί να σκέφτεσαι. Γίνεσαι έρμαιο των επιλογών σου, αλλά και των ανθρώπων που σε περιτριγυρίζουν και γνωρίζουν ότι επωφελούνται απ’ τη δική σου στάση, αυτή τη σιωπηρή και την ουδέτερη.  Αυτή τη στάση που υποβάλει σε αποκλεισμό τη δική σου γνώμη.

Δεν μπορείς, λοιπόν, έπειτα να ζητήσεις και τα ρέστα όταν ο λόγος σου πέφτει πάνω σε τοίχο, γιατί εσύ ευθύνεσαι γι’ αυτό. Δεν μπορώ, παρ’ όλα αυτά, να σε κατηγορήσω. Έτσι έμαθες, αυτός είναι ο τρόπος που σκέφτεσαι και δρας, αλλά πρέπει να βάλεις τα προσωπικά σου όρια, αυτά που θα σε προστατεύσουν και θα σε κρατήσουν ακέραιο κι ατόφιο. Αυτά τα όρια που θα σε κάνουν αξιοθαύμαστο που μπορείς και θέλεις να ανέχεσαι κάποιες καταστάσεις, αλλά ταυτόχρονα θα σε απομακρύνουν κι απ’ τη θέση της εύκολης λείας.

Καταλήγοντας, είναι δική σου επιλογή το σε ποια θέση θα σε τοποθετήσει ο άλλος. Εσύ έχεις το καρπούζι, εσύ και το μαχαίρι. Αν εσύ δεν του επιτρέψεις να σε χρησιμοποιεί και να γίνεται χειριστικός εις βάρος σου, δε θα καταφέρει καν να βγει στην επιφάνεια αυτό το «ελάττωμά» σου. Και για ένα πράγμα να είσαι σίγουρος, αυτοί που αξίζουν να έχουν μια θέση δίπλα σου, ακόμη κι αυτό θα το αγαπήσουν, δε θα το εκμεταλλευτούν.