ΡΗΤΟΡΙΚΗ: ΛΥΣΙΑΣ - Ὑπὲρ Μαντιθέου (9-13)

[9] Περὶ μὲν τοίνυν αὐτῆς τῆς αἰτίας οὐκ οἶδ᾽ ὅ τι δεῖ πλείω λέγειν· δοκεῖ δέ μοι, ὦ βουλή, ἐν μὲν τοῖς ἄλλοις ἀγῶσι περὶ αὐτῶν μόνων τῶν κατηγορημένων προσήκειν ἀπολογεῖσθαι, ἐν δὲ ταῖς δοκιμασίαις δίκαιον εἶναι παντὸς τοῦ βίου λόγον διδόναι. δέομαι οὖν ὑμῶν μετ᾽ εὐνοίας ἀκροάσασθαί μου. ποιήσομαι δὲ τὴν ἀπολογίαν ὡς ἂν δύνωμαι διὰ βραχυτάτων.

[10] Ἐγὼ γὰρ πρῶτον μέν, οὐσίας μοι οὐ πολλῆς καταλειφθείσης διὰ τὰς συμφορὰς καὶ τὰς τοῦ πατρὸς καὶ τὰς τῆς πόλεως, δύο μὲν ἀδελφὰς ἐξέδωκα ἐπιδοὺς τριάκοντα μνᾶς ἑκατέρᾳ, πρὸς τὸν ἀδελφὸν δ᾽ οὕτως ἐνειμάμην ὥστ᾽ ἐκεῖνον πλέον ὁμολογεῖν ἔχειν ἐμοῦ τῶν πατρῴων, καὶ πρὸς τοὺς ἄλλους ἅπαντας οὕτως βεβίωκα ὥστε μηδεπώποτέ μοι μηδὲ πρὸς ἕνα μηδὲν ἔγκλημα γενέσθαι.

[11] καὶ τὰ μὲν ἴδια οὕτως διῴκηκα· περὶ δὲ τῶν κοινῶν μοι μέγιστον ἡγοῦμαι τεκμήριον εἶναι τῆς ἐμῆς ἐπιεικείας, ὅτι τῶν νεωτέρων ὅσοι περὶ κύβους ἢ πότους ἢ [περὶ] τὰς τοιαύτας ἀκολασίας τυγχάνουσι τὰς διατριβὰς ποιούμενοι, πάντας αὐτοὺς ὄψεσθέ μοι διαφόρους ὄντας, καὶ πλεῖστα τούτους περὶ ἐμοῦ λογοποιοῦντας καὶ ψευδομένους. καίτοι δῆλον ὅτι, εἰ τῶν αὐτῶν ἐπεθυμοῦμεν, οὐκ ἂν τοιαύτην γνώμην εἶχον περὶ ἐμοῦ.

[12] ἔτι δ᾽, ὦ βουλή, οὐδεὶς ἂν ἀποδεῖξαι περὶ ἐμοῦ δύναιτο οὔτε δίκην αἰσχρὰν οὔτε γραφὴν οὔτε εἰσαγγελίαν γεγενημένην· καίτοι ἑτέρους ὁρᾶτε πολλάκις εἰς τοιούτους ἀγῶνας καθεστηκότας. πρὸς τοίνυν τὰς στρατείας καὶ τοὺς κινδύνους τοὺς πρὸς τοὺς πολεμίους σκέψασθε οἷον ἐμαυτὸν παρέχω τῇ πόλει.

[13] πρῶτον μὲν γάρ, ὅτε τὴν συμμαχίαν ἐποιήσασθε πρὸς [τοὺς] Βοιωτοὺς καὶ εἰς Ἁλίαρτον ἔδει βοηθεῖν, ὑπὸ Ὀρθοβούλου κατειλεγμένος ἱππεύειν, ἐπειδὴ πάντας ἑώρων τοῖς μὲν ἱππεύουσιν ἀσφάλειαν εἶναι δεῖν νομίζοντας, τοῖς δ᾽ ὁπλίταις κίνδυνον ἡγουμένους, ἑτέρων ἀναβάντων ἐπὶ τοὺς ἵππους ἀδοκιμάστων παρὰ τὸν νόμον ἐγὼ προσελθὼν ἔφην τῷ Ὀρθοβούλῳ ἐξαλεῖψαί με ἐκ τοῦ καταλόγου, ἡγούμενος αἰσχρὸν εἶναι τοῦ πλήθους μέλλοντος κινδυνεύειν ἄδειαν ἐμαυτῷ παρασκευάσαντα στρατεύεσθαι. Καί μοι ἀνάβηθι, Ὀρθόβουλε

***
[9] Όσον αφορά λοιπόν στη συγκεκριμένη κατηγορία, δεν ξέρω για ποιό λόγο πρέπει να πω περισσότερα. Έχω μάλιστα την άποψη, μέλη της βουλής, ότι στις άλλες δίκες επιβάλλεται να περιορίζεται κανείς κατά την απολογία του αποκλειστικά στις συγκεκριμένες κατηγορίες, στο πλαίσιο της δοκιμασίας όμως είναι δίκαιο να λογοδοτεί για τη ζωή του ολόκληρη. Σας παρακαλώ ως εκ τούτου να με ακούσετε με ευνοϊκή διάθεση. Η απολογία μου θα γίνει με τη μέγιστη δυνατή συντομία.

 [10] Εγώ λοιπόν καταρχάς, παρά το γεγονός ότι η περιουσία που μου άφησε ο πατέρας μου δεν ήταν μεγάλη λόγω των συμφορών που έπληξαν και τον πατέρα μου και την πόλη, πάντρεψα δύο αδελφές δίνοντας τριάντα μνες προίκα στην καθεμία, ενώ με τον αδελφό μου μοίρασα με τέτοιο τρόπο τον πατρικό κλήρο ώστε εκείνος να αναγνωρίζει ότι έχει πάρει μεγαλύτερο μερίδιο, και απέναντι σε όλους τους άλλους έχω τηρήσει στη ζωή μου τέτοια στάση ώστε ποτέ έως σήμερα να μην έχει δοθεί η παραμικρή λαβή σε οποιονδήποτε να εγείρει εναντίον μου κατηγορία.

[11] Και όσον αφορά τα ζητήματα ιδιωτικής φύσεως, έτσι τα χειρίστηκα. Σχετικά τώρα με τη δημόσια συμπεριφορά μου, μέγιστη απόδειξη για την εντιμότητά μου αποτελεί το γεγονός ότι όσοι από τους νέους το έχουν ρίξει στα ζάρια, στο πιοτό και σε τέτοιου τύπου ασωτίες, όλοι αυτοί θα δείτε ότι είναι εχθροί μου και ότι αυτοί κατασκευάζουν και διαδίδουν πλείστα όσα ψεύδη εις βάρος μου. Είναι ωστόσο σαφές ότι, αν ταυτίζονταν οι επιδιώξεις μας, δεν θα είχαν τέτοια γνώμη για μένα.

[12] Εξάλλου, κανείς, άνδρες βουλευτές, δεν θα μπορούσε να αποδείξει ότι εγώ αντιμετώπισα ούτε κάποια ατιμωτική δίκη για αδίκημα ιδιωτικής φύσεως ούτε δίκη για δημόσιο αδίκημα ούτε δίωξη με τη διαδικασία της εισαγγελίας. Ωστόσο βλέπετε ότι άλλοι πολλές φορές έχουν εμπλακεί σε παρόμοιους δικαστικούς αγώνες. Όσον αφορά τώρα στις εκστρατείες και τους αγώνες εναντίον των εχθρών, σκεφτείτε ποιά στάση τηρώ απέναντι στην πόλη.

[13] Καταρχάς, όταν συνήψατε τη συμμαχία με τους Βοιωτούς και έπρεπε να στείλετε ενισχύσεις στην Αλίαρτο, παρότι είχα καταταγεί από τον Ορθόβουλο στους ιππείς, επειδή έβλεπα ότι όλοι νόμιζαν ότι είναι ασφαλείς όσοι υπηρετούσαν ως ιππείς, ενώ θεωρούσαν ότι διατρέχουν κίνδυνο οι οπλίτες, τη στιγμή που άλλοι ανέβαιναν παρανόμως στα άλογα χωρίς να έχουν υποβληθεί στον προβλεπόμενο έλεγχο, εγώ παρουσιάστηκα στον Ορθόβουλο και είπα να με διαγράψει από τον κατάλογο, επειδή θεωρούσα ότι είναι ντροπή, την ώρα που οι πολλοί είχαν να δώσουν έναν κρίσιμο αγώνα, εγώ να παίρνω μέρος στην εκστρατεία έχοντας φροντίσει για την προσωπική μου ασφάλεια. Ανέβα, παρακαλώ, στο βήμα, Ορθόβουλε.