Ανθολόγιο Αττικής Πεζογραφίας

ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ, ΠΑΡΑΓΡΑΦΗ ΥΠΕΡ ΦΟΡΜΙΩΝΟΣ

ΔΗΜ 36.1–3

Προοίμιον: στόχος η οριστική απαλλαγή του Φορμίωνα από κάθε κατηγορία

Ο Φορμίωνας, αρχικά δούλος, στη συνέχεια βοηθός και στο τέλος μισθωτής της τράπεζας του Πασίωνα, πήρε, σύμφωνα με τη διαθήκη του τραπεζίτη, γυναίκα τη χήρα του. Ύστερα από τον θάνατο και αυτής οικειοποιήθηκε χρηματικό ποσό, το οποίο διεκδίκησε ο μεγαλύτερος γιος του Πασίωνα, ο Απολλόδωρος. Ο Φορμίωνας με την παρούσα δίκη εισηγείται την παραγραφή της αγωγής του τελευταίου. Την εκφώνηση του λόγου αναλαμβάνει ο Δημοσθένης ή κάποιος άλλος συνήγορος.

[1] Τὴν μὲν ἀπειρίαν τοῦ λέγειν, καὶ ὡς ἀδυνάτως ἔχει Φορ-
μίων, αὐτοὶ πάντες ὁρᾶτ’, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι· ἀνάγκη δ’
ἐστὶν τοῖς ἐπιτηδείοις ἡμῖν, ἃ σύνισμεν πολλάκις τούτου
διεξιόντος ἀκηκοότες, λέγειν καὶ διδάσκειν ὑμᾶς, ἵν’ εἰδότες
καὶ μεμαθηκότες ὀρθῶς τὰ δίκαια παρ’ ἡμῶν, ἃν ᾖ δίκαια
καὶ εὔορκα, ταῦτα ψηφίσησθε. [2] τὴν μὲν οὖν παραγραφὴν
ἐποιησάμεθα τῆς δίκης, οὐχ ἵν’ ἐκκρούοντες χρόνους ἐμ-
ποιῶμεν, ἀλλ’ ἵνα τῶν πραγμάτων, ἐὰν ἐπιδείξῃ μηδ’ ὁτιοῦν
ἀδικοῦνθ’ ἑαυτὸν οὑτοσί, ἀπαλλαγή τις αὐτῷ γένηται παρ’
ὑμῖν κυρία. ὅσα γὰρ παρὰ τοῖς ἄλλοις ἐστὶν ἀνθρώποις
ἰσχυρὰ καὶ βέβαια ἄνευ τοῦ παρ’ ὑμῖν ἀγωνίσασθαι, ταῦτα
πάντα πεποιηκὼς Φορμίων οὑτοσί, καὶ πολλὰ μὲν εὖ πε-
ποιηκὼς Ἀπολλόδωρον τουτονί, [3] πάντα δ’, ὅσων κύριος τῶν
τούτου κατελείφθη, διαλύσας καὶ παραδοὺς δικαίως, καὶ
πάντων ἀφεθεὶς μετὰ ταῦτα τῶν ἐγκλημάτων, ὅμως, ὡς
ὁρᾶτε, ἐπειδὴ φέρειν τοῦτον οὐχ οἷός τ’ ἐστίν, δίκην ταλάν-
των εἴκοσι λαχὼν αὐτῷ ταύτην συκοφαντεῖ. ἐξ ἀρχῆς οὖν
ἅπαντα τὰ πραχθέντα τούτῳ πρὸς Πασίωνα καὶ Ἀπολλό-
δωρον ὡς ἂν δύνωμαι διὰ βραχυτάτων εἰπεῖν πειράσομαι,
ἐξ ὧν εὖ οἶδ’ ὅτι ἥ τε τούτου συκοφαντία φανερὰ γενή-
σεται, καὶ ὡς οὐκ εἰσαγώγιμος ἡ δίκη γνώσεσθ’ ἅμα ταῦτ’
ἀκούσαντες.

***
[1] Και σεις οι ίδιοι βλέπετε, άνδρες Αθηναίοι, ότι ο Φορμίων δεν έχει την ικανότητα να ομιλή και ότι είναι ανίκανος να υπερασπίση τον εαυτόν του· διά τούτο έχομεν καθήκον ημείς οι φίλοι του, οι οποίοι είμεθα εν γνώσει των υποθέσεών του, διότι τον ηκούσαμεν πολλάς φοράς να εκθέτη ταύτας, να σας διαφωτίσωμεν περί τούτων· ούτως έχοντες κατατοπισθή ακριβώς από ημάς, θα δυνηθήτε να εκφέρετε γνώμην συμφώνως προς την δικαιοσύνην και τον όρκον σας. [2] Την μεν λοιπόν ένστασίν μας περί του απαραδέκτου της μηνύσεως του μηνυτού υπεβάλομεν, ουχί ίνα εξαπατώντες επιφέρωμεν αναβολάς, αλλ' ίνα ο Φορμίων, εάν αποδείξη δι' αυτής της ουσίας της υποθέσεως ότι ουδέν άδικον έπραξεν εις τον αντίπαλόν του, επιτύχη εκ μέρους σας οριστικήν απόφασιν, ήτις θα τον απαλλάξη πάσης κατηγορίας. Όλας τας εξασφαλίσεις και εγγυήσεις τας οποίας δύναται τις να παράσχη εις τας εν τη κοινωνία σχέσεις, χωρίς να καταφύγη εις το δικαστήριόν σας, ο Φορμίων τας παρέσχε. Προσέφερε πλείστας υπηρεσίας εις τον αντίπαλόν του Απολλόδωρον. [3] Όλην την περιουσίαν τούτου, της οποίας υπήρξεν ούτος κατά την διαθήκην διαχειριστής, διεχειρίσθη πιστώς και την απέδωσεν εν τάξει, διά τούτο δε απηλλάγη πάσης υποχρεώσεως, η οποία ηδύνατο να εγερθή μελλοντικώς. Εν τούτοις ο Απολλόδωρος, ωθούμενος από μίσος άσβεστον, όπως βλέπετε, εγείρει συκοφαντικώς κατ' αυτού την δίκην ταύτην, απαιτών παρ' αυτού είκοσι τάλαντα. Θα προσπαθήσω λοιπόν να εκθέσω προς σας όσον δύναμαι συντόμως εξ αρχής όλας τας υποθέσεις που είχεν ο Φορμίων με τον Πασίωνα και Απολλόδωρον· εκ τούτων είμαι βέβαιος, ότι και η συκοφαντία τούτου θα γίνη φανερά και θα αναγνωρίσετε συγχρόνως ότι η μήνυσίς του δεν πρέπει να γίνη δεκτή.