Κυριακή 20 Μαρτίου 2022

ΟΜΗΡΟΣ: Ἰλιάς (18.1-18.64)

Ραψωδία Σ' - Ὁπλοποιία


Ὣς οἱ μὲν μάρναντο δέμας πυρὸς αἰθομένοιο,
Ἀντίλοχος δ᾽ Ἀχιλῆϊ πόδας ταχὺς ἄγγελος ἦλθε.
τὸν δ᾽ εὗρε προπάροιθε νεῶν ὀρθοκραιράων
τὰ φρονέοντ᾽ ἀνὰ θυμὸν ἃ δὴ τετελεσμένα ἦεν·
5 ὀχθήσας δ᾽ ἄρα εἶπε πρὸς ὃν μεγαλήτορα θυμόν·
«ὤ μοι ἐγώ, τί τ᾽ ἄρ᾽ αὖτε κάρη κομόωντες Ἀχαιοὶ
νηυσὶν ἔπι κλονέονται ἀτυζόμενοι πεδίοιο;
μὴ δή μοι τελέσωσι θεοὶ κακὰ κήδεα θυμῷ,
ὥς ποτέ μοι μήτηρ διεπέφραδε, καί μοι ἔειπε
10 Μυρμιδόνων τὸν ἄριστον ἔτι ζώοντος ἐμεῖο
χερσὶν ὕπο Τρώων λείψειν φάος ἠελίοιο.
ἦ μάλα δὴ τέθνηκε Μενοιτίου ἄλκιμος υἱός,
σχέτλιος· ἦ τ᾽ ἐκέλευον ἀπωσάμενον δήϊον πῦρ
ἂψ ἐπὶ νῆας ἴμεν, μηδ᾽ Ἕκτορι ἶφι μάχεσθαι.»
15 Ἧος ὁ ταῦθ᾽ ὥρμαινε κατὰ φρένα καὶ κατὰ θυμόν,
τόφρα οἱ ἐγγύθεν ἦλθεν ἀγαυοῦ Νέστορος υἱός,
δάκρυα θερμὰ χέων, φάτο δ᾽ ἀγγελίην ἀλεγεινήν·
«ὤ μοι, Πηλέος υἱὲ δαΐφρονος, ἦ μάλα λυγρῆς
πεύσεαι ἀγγελίης, ἣ μὴ ὤφελλε γενέσθαι.
20 κεῖται Πάτροκλος, νέκυος δὲ δὴ ἀμφιμάχονται
γυμνοῦ· ἀτὰρ τά γε τεύχε᾽ ἔχει κορυθαίολος Ἕκτωρ.»
Ὣς φάτο, τὸν δ᾽ ἄχεος νεφέλη ἐκάλυψε μέλαινα·
ἀμφοτέρῃσι δὲ χερσὶν ἑλὼν κόνιν αἰθαλόεσσαν
χεύατο κὰκ κεφαλῆς, χαρίεν δ᾽ ᾔσχυνε πρόσωπον·
25 νεκταρέῳ δὲ χιτῶνι μέλαιν᾽ ἀμφίζανε τέφρη.
αὐτὸς δ᾽ ἐν κονίῃσι μέγας μεγαλωστὶ τανυσθεὶς
κεῖτο, φίλῃσι δὲ χερσὶ κόμην ᾔσχυνε δαΐζων.
δμῳαὶ δ᾽ ἃς Ἀχιλεὺς ληΐσσατο Πάτροκλός τε
θυμὸν ἀκηχέμεναι μεγάλ᾽ ἴαχον, ἐκ δὲ θύραζε
30 ἔδραμον ἀμφ᾽ Ἀχιλῆα δαΐφρονα, χερσὶ δὲ πᾶσαι
στήθεα πεπλήγοντο, λύθεν δ᾽ ὑπὸ γυῖα ἑκάστης.
Ἀντίλοχος δ᾽ ἑτέρωθεν ὀδύρετο δάκρυα λείβων,
χεῖρας ἔχων Ἀχιλῆος· ὁ δ᾽ ἔστενε κυδάλιμον κῆρ·
δείδιε γὰρ μὴ λαιμὸν ἀπαμήσειε σιδήρῳ.
35 σμερδαλέον δ᾽ ᾤμωξεν· ἄκουσε δὲ πότνια μήτηρ
ἡμένη ἐν βένθεσσιν ἁλὸς παρὰ πατρὶ γέροντι,
κώκυσέν τ᾽ ἄρ᾽ ἔπειτα· θεαὶ δέ μιν ἀμφαγέροντο,
πᾶσαι ὅσαι κατὰ βένθος ἁλὸς Νηρηΐδες ἦσαν.
ἔνθ᾽ ἄρ᾽ ἔην Γλαύκη τε Θάλειά τε Κυμοδόκη τε,
40 Νησαίη Σπειώ τε Θόη θ᾽ Ἁλίη τε βοῶπις,
Κυμοθόη τε καὶ Ἀκταίη καὶ Λιμνώρεια
καὶ Μελίτη καὶ Ἴαιρα καὶ Ἀμφιθόη καὶ Ἀγαύη,
Δωτώ τε Πρωτώ τε Φέρουσά τε Δυναμένη τε,
Δεξαμένη τε καὶ Ἀμφινόμη καὶ Καλλιάνειρα,
45 Δωρὶς καὶ Πανόπη καὶ ἀγακλειτὴ Γαλάτεια,
Νημερτής τε καὶ Ἀψευδὴς καὶ Καλλιάνασσα·
ἔνθα δ᾽ ἔην Κλυμένη Ἰάνειρά τε καὶ Ἰάνασσα,
Μαῖρα καὶ Ὠρείθυια ἐϋπλόκαμός τ᾽ Ἀμάθεια,
ἄλλαι θ᾽ αἳ κατὰ βένθος ἁλὸς Νηρηΐδες ἦσαν.
50 τῶν δὲ καὶ ἀργύφεον πλῆτο σπέος· αἱ δ᾽ ἅμα πᾶσαι
στήθεα πεπλήγοντο, Θέτις δ᾽ ἐξῆρχε γόοιο·
«κλῦτε, κασίγνηται Νηρηΐδες, ὄφρ᾽ ἐῢ πᾶσαι
εἴδετ᾽ ἀκούουσαι ὅσ᾽ ἐμῷ ἔνι κήδεα θυμῷ.
ὤ μοι ἐγὼ δειλή, ὤ μοι δυσαριστοτόκεια,
55 ἥ τ᾽ ἐπεὶ ἂρ τέκον υἱὸν ἀμύμονά τε κρατερόν τε,
ἔξοχον ἡρώων· ὁ δ᾽ ἀνέδραμεν ἔρνεϊ ἶσος·
τὸν μὲν ἐγὼ θρέψασα, φυτὸν ὣς γουνῷ ἀλωῆς,
νηυσὶν ἐπιπροέηκα κορωνίσιν Ἴλιον εἴσω
Τρωσὶ μαχησόμενον· τὸν δ᾽ οὐχ ὑποδέξομαι αὖτις
60 οἴκαδε νοστήσαντα δόμον Πηλήϊον εἴσω.
ὄφρα δέ μοι ζώει καὶ ὁρᾷ φάος ἠελίοιο
ἄχνυται, οὐδέ τί οἱ δύναμαι χραισμῆσαι ἰοῦσα.
ἀλλ᾽ εἶμ᾽, ὄφρα ἴδωμι φίλον τέκος, ἠδ᾽ ἐπακούσω
ὅττι μιν ἵκετο πένθος ἀπὸ πτολέμοιο μένοντα.»

***
Ενώ εκείνοι εμάχονταν ακράτητοι σαν φλόγα
μηνυτής ήλθ᾽ ο Αντίλοχος στον θείον Αχιλλέα.
Τον ήβρ᾽ εκεί κατέμπροσθεν στα ορθόπρυμνα καράβια,
που ό,τι είχεν ήδη τελειωθεί στον νουν του μελετούσε
5 κι έλεγε με παράπονο στην ανδρικήν ψυχήν του:
«Οϊμένα, πώς οι Αχαιοί στην πεδιάδα πάλιν
κλονίζονται και την φυγήν επήραν προς τα πλοία,
φοβούμαι μην οι αθάνατοι μου κάμουν ν᾽ αληθεύσει
πόνος πικρός που κάποτε μου πρόλεγε η μητέρα,
10 πως ζώντας μου ο καλύτερος των Μυρμιδόνων άνδρας
από των Τρώων την ορμήν του ηλιού το φως θ΄ αφήσει.
Πέθανεν αχ! ο ανδράγαθος υιός του Μενοιτίου,
κακός! και του παράγγελνα να γύρει ευθύς οπίσω,
άμα εμποδίσει τους εχθρούς να κάψουν τα καράβια
15 και του ανδροφόνου Έκτορος την λόγχην ν᾽ αποφύγει».
Μέσα εις αυτούς τους λογισμούς, εμπρός του εφανερώθη
ο Αντίλοχος και του ᾽λεγε με δάκρυα πυρωμένα:
«Μήνυμα, οϊμένα, θλιβερό θα μάθεις, Αχιλλέα,
ποτέ να μ᾽ είχεν ακουσθεί· κείται ο Μενοιτιάδης
20 ο Πάτροκλος, και πολεμούν εις το νεκρόν του σώμα
γυμνό, κι επήρε τ᾽ άρματα ο λοφοσείστης Έκτωρ».
Εκείνον τότ᾽ εσκέπασε η σκοτεινιά του πόνου
και αθάλην πήρε κι έχυσε και με τα δυο του χέρια
στην κεφαλήν και ασχήμισε το πρόσωπο τ᾽ ωραίο.
25 Και η μαύρη στάκτη εκάθιζε στον άφθαρτον χιτώνα.
Κι εκείτονταν φαρδύς πλατύς στο χώμα ξαπλωμένος
και με τα χέρια ασχήμιζε ξεσπώντας τα μαλλιά του.
Και οι δούλες, που ήσαν λάφυρα αυτού και του Πατρόκλου,
με θλιβερό ξεφωνητό κει έξω επεταχθήκαν
30 και ολόγυρά του κλαίοντας ολιγοψυχισμένες
όλες εστηθοδέρνονταν· ο Αντίλοχος κι εκείνος
οδύρετο τα χέρια κρατώντας του Αχιλλέως
φοβούμενος με σίδερο μη κόψει τον λαιμόν του.
Καθώς εβαρυστέναζεν η ανδράγαθη ψυχή του
35 και εβογγούσε τρομερά τον άκουσε η μητέρα
στα βάθη όπ᾽ έστεκε σιμά στον γέρον της γονέα,
και πόνου έβγαλε βοήν κι ευθύς ήλθαν σιμά της
όσες οικούν στης θάλασσας τα βάθη Νηρηίδες
οι θεές όλες, Θάλεια, Ωρείθυια, Κυμοδόκη,
40 Νησαία, Γλαύκη, Ίαιρα, μεγαλομάτ᾽ Αλία,
Ακταία και Λιμνώρεια, Μελίτη, Κυμοθόη,
Πρωτώ και Θόη και Αγαυή, Δωρίς και Δυναμένη,
Κλυμένη, Καλλιάνειρα, Ιάνασσ΄, Αμφιθόη,
Φέρουσα, Καλλιάνασσα, Δωτώ και Αμφινόμη,
45 Αμάθεια καλοπλέξουδη, Σπειώ και Δεξαμένη
και Νημερτής και Αψευδής και Μαίρα και Πανόπη,
Γαλάτεια πολυένδοξη κι Ιάνειρα κι οι άλλες
όσες στα βάθη εβρίσκονταν ακόμη Νηρηίδες.
Ήλθαν και τ᾽ άντρο εγέμισε το αργυροφωτισμένο·
50 στηθοκοπιούνταν κι έκανεν αρχήν του θρήνου η Θέτις:
«Ω αδελφές μου, ακούσετε, καλές μου Νηρηίδες,
να μάθετε τες πίκριες που τρέφω στην ψυχήν μου.
Ω άμοιρη, ω κακότυχη γεννήτρα ενός ανδρείου·
υιόν γενναίον δυνατόν και των ηρώων πρώτον
55 εγέννησα, και, ωσάν φυτό που ανδρώνεται στον κήπον,
αφού τον γλυκοανάστησα, τον έστειλα εις την Τροίαν
μες στα κυρτά καράβια του εκεί να πολεμήσει·
αλλά δεν θέλει γύρει αυτός στα γονικά του πλέον
η αγκάλη μου να τον δεχθεί στο σπίτι του Πηλέως.
60 Και όσο μου ζει και του ηλιού το φως ακόμη βλέπει
θλίβεται και δεν δύναμαι να γίνω βοηθός του.
Τώρα σηκώνομαι να ιδώ το αγαπητό παιδί μου
να μάθω από το στόμα του ποια θλίψις τον εβρήκε
εκεί που από την ταραχήν απέχει του πολέμου».

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου