ΑΡΡΙΑΝΟΣ - Ἀλεξάνδρου Ἀνάβασις (2.13.1-2.13.8)

[2.13.1] Δαρεῖος δὲ τὴν μὲν νύκτα ξὺν ὀλίγοις τοῖς ἀμφ᾽ αὐτὸν ἔφυγε, τῇ δὲ ἡμέρᾳ ἀναλαμβάνων ἀεὶ τῶν τε Περσῶν τοὺς διασωθέντας ἐκ τῆς μάχης καὶ τῶν ξένων τῶν μισθοφόρων, ἐς τετρακισχιλίους ἔχων τοὺς πάντας, ὡς ἐπὶ Θάψακόν τε πόλιν καὶ τὸν Εὐφράτην ποταμὸν σπουδῇ ἤλαυνεν, ὡς τάχιστα μέσον αὑτοῦ τε καὶ Ἀλεξάνδρου τὸν Εὐφράτην ποιῆσαι. [2.13.2] Ἀμύντας δὲ ὁ Ἀντιόχου καὶ Θυμώνδας ὁ Μέντορος καὶ Ἀριστομήδης ὁ Φεραῖος καὶ Βιάνωρ ὁ Ἀκαρνάν, ξυμπάντες οὗτοι αὐτόμολοι, μετὰ τῶν ἀμφ᾽ αὐτοὺς στρατιωτῶν ὡς ὀκτακισχιλίων εὐθὺς ὡς τεταγμένοι ἦσαν κατὰ τὰ ὄρη φεύγοντες ἀφίκοντο ἐς Τρίπολιν τῆς Φοινίκης· [2.13.3] καὶ ἐνταῦθα καταλαβόντες τὰς ναῦς νενεωλκημένας ἐφ᾽ ὧν πρόσθεν ἐκ Λέσβου διακεκομισμένοι ἦσαν, τούτων ὅσαι μὲν ἱκαναί σφισιν ἐς τὴν κομιδὴν ἐδόκουν, ταύτας καθελκύσαντες, τὰς δὲ ἄλλας αὐτοῦ ἐν τοῖς νεωρίοις κατακαύσαντες, ὡς μὴ παρασχεῖν ταχεῖαν σφῶν τὴν δίωξιν, ἐπὶ Κύπρου ἔφευγον καὶ ἐκεῖθεν εἰς Αἴγυπτον, ἵναπερ ὀλίγον ὕστερον πολυπραγμονῶν τι Ἀμύντας ἀποθνήσκει ὑπὸ τῶν ἐγχωρίων.

[2.13.4] Φαρνάβαζος δὲ καὶ Αὐτοφραδάτης τέως μὲν περὶ τὴν Χίον διέτριβον· καταστήσαντες δὲ φρουρὰν τῆς Χίου τὰς μέν τινας τῶν νεῶν ἐς Κῶν καὶ Ἁλικαρνασσὸν ἔστειλαν, αὐτοὶ δὲ ἑκατὸν ναυσὶ ταῖς ἄριστα πλεούσαις ἀναγ‹αγ›όμενοι ἐς Σίφνον κατέσχον. καὶ παρ᾽ αὐτοὺς ἀφικνεῖται Ἆγις ὁ Λακεδαιμονίων βασιλεὺς ἐπὶ μιᾶς τριήρους, χρήματά τε αἰτήσων ἐς τὸν πόλεμον καὶ δύναμιν ναυτικήν τε καὶ πεζικὴν ὅσην πλείστην ἀξιώσων συμπέμψαι οἱ ἐς τὴν Πελοπόννησον. [2.13.5] καὶ ἐν τούτῳ ἀγγελία αὐτοῖς ἔρχεται τῆς μάχης τῆς πρὸς Ἰσσῷ γενομένης. ἐκπλαγέντες δὲ πρὸς τὰ ἐξαγγελθέντα Φαρνάβαζος μὲν σὺν δώδεκα τριήρεσι καὶ τῶν μισθοφόρων ξένων ξὺν χιλίοις καὶ πεντακοσίοις ἐπὶ Χίου ἐστάλη, δείσας μή τι πρὸς τὴν ἀγγελίαν τῆς ἥττης οἱ Χῖοι νεωτερίσωσιν. [2.13.6] Ἆγις δὲ παρ᾽ Αὐτοφραδάτου τάλαντα ἀργυρίου λαβὼν τριάκοντα καὶ τριήρεις δέκα, ταύτας μὲν Ἱππίαν ἄξοντα ἀποστέλλει παρὰ τὸν ἀδελφὸν τὸν αὑτοῦ Ἀγησίλαον ἐπὶ Ταίναρον· καὶ παραγγέλλειν ἐκέλευσεν Ἀγησιλάῳ, διδόντα τοῖς ναύταις ἐντελῆ τὸν μισθὸν πλεῖν τὴν ταχίστην ἐπὶ Κρήτης, ὡς τὰ ἐκεῖ καταστησόμενον. αὐτὸς δὲ τότε μὲν αὐτοῦ ἐν ταῖς νήσοις ὑπέμενεν, ὕστερον δὲ εἰς Ἁλικαρνασσὸν παρ᾽ Αὐτοφραδάτην ἀφίκετο.
[2.13.7] Ἀλέξανδρος δὲ σατράπην μὲν Συρίᾳ τῇ κοιλῇ Μένωνα τὸν Κερδίμμα ἐπέταξε δοὺς αὐτῷ εἰς φυλακὴν τῆς χώρας τοὺς τῶν ξυμμάχων ἱππέας, αὐτὸς δὲ ἐπὶ Φοινίκης ᾔει. καὶ ἀπαντᾷ αὐτῷ κατὰ τὴν ὁδὸν Στράτων ὁ Γηροστράτου παῖς τοῦ Ἀραδίων τε καὶ τῶν Ἀράδῳ προσοίκων βασιλέως· ὁ δὲ Γηρόστρατος αὐτὸς μετ᾽ Αὐτοφραδάτου ἔπλει ἐπὶ τῶν νεῶν, καὶ οἱ ἄλλοι οἵ τε τῶν Φοινίκων καὶ οἱ τῶν Κυπρίων βασιλεῖς καὶ αὐτοὶ Αὐτοφραδάτῃ ξυνέπλεον. [2.13.8] Στράτων δὲ Ἀλεξάνδρῳ ἐντυχὼν στεφανοῖ χρυσῷ στεφάνῳ αὐτὸν καὶ τήν τε Ἄραδον αὐτῷ τὴν νῆσον καὶ τὴν Μάραθον τὴν καταντικρὺ τῆς Ἀράδου ἐν τῇ ἠπείρῳ ᾠκισμένην, πόλιν μεγάλην καὶ εὐδαίμονα, καὶ Σιγῶνα καὶ Μαριάμμην πόλιν καὶ τἆλλα ὅσα τῆς σφῶν ἐπικρατείας ἐνδίδωσιν.

***

[2.13.1] Ο Δαρείος με λίγους άνδρες του διέφυγε μέσα στη νύχτα και μόλις ξημέρωσε, αφού πήρε μαζί του όσους Πέρσες και ξένους μισθοφόρους διασώθηκαν από τη μάχη, όλους-όλους περίπου τέσσερις χιλιάδες, κατευθύνθηκε με βιασύνη προς την πόλη Θάψακο και τον ποταμό Ευφράτη, για να καταστήσει, όσο πιο γρήγορα μπορούσε, τον Ευφράτη διαχωριστική γραμμή ανάμεσα σε αυτόν και τον Αλέξανδρο. [2.13.2] Ο Αμύντας εξάλλου, ο γιος του Αντιόχου, ο Θυμώνδας, ο γιος του Μέντορα, ο Αριστομήδης ο Φεραίος και ο Βιάνωρ ο Ακαρνάνας, που είχαν όλοι αυτομολήσει, με τους οκτώ περίπου χιλιάδες άνδρες τους κατέφυγαν αμέσως, συνταγμένοι όπως ήταν, στα βουνά και έφθασαν στην Τρίπολη της Φοινίκης. [2.13.3] Εκεί βρήκαν τραβηγμένα έξω στη στεριά τα πλοία που τους είχαν προηγουμένως μεταφέρει από τη Λέσβο· από αυτά έριξαν στη θάλασσα όσα νόμισαν ότι τους ήταν αρκετά για να διαφύγουν και, αφού έκαψαν τα υπόλοιπα εκεί στον ναύσταθμο, για να μην μπορούν οι Μακεδόνες να τους καταδιώξουν γρήγορα, κατέφυγαν στην Κύπρο και από εκεί στην Αίγυπτο, όπου λίγο αργότερα οι ντόπιοι σκότωσαν τον Αμύντα, επειδή ανακατευόταν στα εσωτερικά τους ζητήματα.
[2.13.4] Στο μεταξύ ο Φαρνάβαζος και ο Αυτοφραδάτης παρέμεναν στη Χίο, όπου, αφού τοποθέτησαν φρουρά, έστειλαν μερικά από τα πλοία τους στην Κω και την Αλικαρνασσό, ενώ οι ίδιοι με τα εκατό πιο ταχύπλοα πλοία τους ανοίχτηκαν στη θάλασσα και κατέπλευσαν στη Σίφνο. Ο Άγις, ο βασιλιάς των Λακεδαιμονίων, έπλευσε με μια τριήρη προς αυτούς να τους ζητήσει χρήματα για τον πόλεμο και συγχρόνως να αξιώσει να του στείλουν στην Πελοπόννησο τη μεγαλύτερη δυνατή ναυτική και πεζική δύναμη. [2.13.5] Στο μεταξύ έφθασε η είδηση για τη μάχη που είχε γίνει στην Ισσό. Επειδή ανησύχησαν πολύ με την είδηση, ο Φαρνάβαζος κατευθύνθηκε προς τη Χίο με δώδεκα πολεμικά πλοία και χίλιους πεντακόσιους ξένους μισθοφόρους, γιατί φοβήθηκε μήπως οι Χιώτες επαναστατήσουν, μόλις πληροφορηθούν την ήττα της Ισσού. [2.13.6] Αφού ο Άγις πήρε τριάντα αργυρά τάλαντα και δέκα πολεμικά πλοία από τον Αυτοφραδάτη, έστειλε τον Ιππία να τα φέρει στον αδελφό του τον Αγησίλαο στο Ταίναρο· τον διέταξε επίσης να παραγγείλει στον Αγησίλαο να πληρώσει στο ακέραιο τον μισθό των ναυτών και να πλεύσει όσο το δυνατόν πιο γρήγορα στην Κρήτη, για να αποκαταστήσει εκεί τα πράγματα. Ο ίδιος παρέμεινε για την ώρα στα νησιά και έπειτα έπλευσε στην Αλικαρνασσό προς τον Αυτοφραδάτη.
[2.13.7] Ο Αλέξανδρος διόρισε τον Μένωνα, τον γιο του Κερδίμμα, σατράπη της Κοίλης Συρίας, αφού του έδωσε τους ιππείς των συμμάχων για τη φρούρηση της περιοχής· ο ίδιος βάδισε προς τη Φοινίκη. Στον δρόμο τον συνάντησε ο Στράτων, ο γιος του Γηρόστρατου, του βασιλιά των Αραδίων, καθώς και όσων κατοικούσαν κοντά στην Άραδο· ο Γηρόστρατος ο ίδιος, καθώς και οι άλλοι βασιλείς των Φοινίκων και των Κυπρίων έπλεαν με τον στόλο τους μαζί με τον Αυτοφραδάτη. [2.13.8] Μόλις ο Στράτων συνάντησε τον Αλέξανδρο, τον στεφάνωσε με χρυσό στεφάνι και του παρέδωσε τη νήσο Άραδο και τη Μάραθο, που βρισκόταν απέναντι στην Άραδο, στη στεριά, και ήταν μεγάλη και πλούσια πόλη· του παρέδωσε επίσης τη Σιγώνα και την πόλη Μαριάμμη, καθώς και όλα τα άλλα μέρη που εξουσίαζε.