Κοσμικές μπάλες βρέθηκαν στις απαρχές του σύμπαντος

<Τα αστέρια σε αυτόν τον συμπαγή γαλαξία φαίνεται να είναι ηλικίας περίπου 2 δισεκατομμυρίων ετών και πάνω. Ο ίδιος το γαλαξίας θεωρείται ότι γεννήθηκε 2,7 δισ. χρόνια μετά τη Μεγάλη Έκρηξη, γεγονός που υποδηλώνει ότι σχηματίστηκε και ωρίμασε πολύ γρήγορα στις αρχές του σύμπαντος, ίσως από την κατευθείαν κατάρρευση ενός τεράστιου νέφους της ύλης και όχι μεγαλώνοντας σταδιακά μέσω συγχωνεύσεων πολλών μικρών αντικειμένων.

Αστρονόμοι ανακάλυψαν μια νέα ομάδα μικροσκοπικών, πυκνών γαλαξιών που αναπτύχθηκαν στις απαρχές του σύμπαντος. Αλλά δεν μπορούν να εξηγήσουν ακόμα γιατί αυτά τα συμπαγή αντικείμενα δεν έχουν βρεθεί πουθενά αλλού μέχρι σήμερα.

Οι υπέρπυκνοι γαλαξίες, που ήταν ήδη γεμάτοι από παλιά αστέρια, όταν το σύμπαν ήταν μικρότερο από 3 δισεκατομμύρια έτη, για πρώτη φορά αναφέρθηκαν το 2008. Τα πιο ακραία έχουν μάζες που συναγωνίζονται τον δικό μας Γαλαξία, αλλά έχουν μόνο το ένα δέκατο του πλάτους του.

"Έχουν την ίδια μάζα με τους κανονικούς γαλαξίες που βλέπουμε γύρω μας σήμερα. αλλά ο όγκος τους είναι περίπου χίλιες φορές μικρότερος”, λέει ο Alan Stockton του Πανεπιστημίου της Χαβάης στη Χονολουλού.

Χρησιμοποιώντας το τηλεσκόπιο Keck ΙΙ στο Μάουνα Κέα στη Χαβάη, ο Stockton και οι συνάδελφοι του έχουν βρει νέα παραδείγματα αυτών των γαλαξιών σε αποστάσεις, περίπου, 11 δισεκατομμύρια έτη φωτός μακριά μας.

Ο Stockton παρουσίασε εικόνες των αντικειμένων αυτών σε μια συνεδρίαση της Αμερικανικής Αστρονομικής Εταιρείας στην Πασαντένα.

Οι γαλαξίες έχουν τόση μάζα και κάποιοι έχουν τέτοια σχήματα εύθραυστου δίσκου που φαίνεται να έχουν δημιουργηθεί από την άμεση κατάρρευση μεγάλων συγκεντρώσεων της ύλης, αντί να αναπτυχθούν σταδιακά με μια σειρά από συγχωνεύσεις μικρότερων αντικειμένων, εξηγεί ο Stockton.

Οι γαλαξίες αυτού του είδους δεν είναι πλέον κοντά μας, αλλά δεν είναι σαφές το τι συνέβη σε αυτούς. Μερικοί αστρονόμοι έχουν προτείνει ότι οι γαλαξίες αυτοί εξαφανίστηκαν επειδή συγκρούστηκαν με άλλους γαλαξίες για να δημιουργήσουν τους πιο μεγάλους γαλαξίες που βλέπουμε σήμερα.

Όμως μπορεί να υπάρχουν προβλήματα με την εξήγηση αυτή, αναφέρει ο Stockton. Οι συμπαγείς γαλαξίες είναι τόσο πυκνοί που είναι δύσκολο να τροποποιηθούν από συγχωνεύσεις με άλλους γαλαξίες, ειδικά με ελαφρούς γαλαξίες, λέει. "Οι πολύ συμπαγείς γαλαξίες εδώ ουσιαστικά είναι σαν μικρές μπάλες του κανονιού," δήλωσε ο Stockton. "Μπορείτε να φανταστείτε συγχωνεύσεις μπάλες κανονιών με, ας πούμε, ένα μαξιλάρι. Πολύ δύσκολο να συμβεί αυτό στις μπάλες."

"Φυσικά, αν δύο από αυτά τα πυκνά αστρικά συστήματα συγχωνευτούν, το αποτέλεσμα που θα προκύψει θα έχει μεγαλύτερη ακτίνα από τους συγχωνευόμενους γαλαξίες," θεωρεί ο Stockton. "Αλλά αυτό θα απαιτούσε πολλές τέτοιες συγχωνεύσεις για να αποκτήσουν τα τυπικό μεγέθη ενός ελλειπτικού γαλαξία στο σύμπαν σήμερα – ίσως περισσότερο από ό,τι είναι ρεαλιστικά εφικτό."

Εναλλακτικά, οι μικροσκοπικοί γαλαξίες μπορεί να μεγαλώσουν με αργή συσσώρευση του διάχυτου αερίου γύρω τους, μέσω διαδοχικών αλληλεπιδράσεων με άλλους γαλαξίες, λέει ο Stockton.

Άλλοι πάλι υποστηρίζουν ότι οι γαλαξίες θα μπορούσαν από μόνοι τους να μεγαλώσουν, όπως γίνεται με την έκρηξη των ηλικιωμένων άστρων ή να φουσκώνουν τα εξωτερικά τους στρώματα, με το αέριο να εκτονώνεται προς τις εξωτερικές πλευρές του γαλαξία.

Αλλά δεν είναι σαφές εάν υπάρχει αρκετός χρόνος για μια τέτοια σταδιακή διαδικασία. Πέρυσι, μια άλλη ομάδα διαπίστωσε ότι οι συμπαγείς γαλαξίες υπήρχαν όταν το σύμπαν ήταν ηλικίας περίπου 5 δισεκατομμυρίων ετών, οπότε δεν υπάρχει αρκετός χρόνος ώστε τέτοιοι γαλαξίες να φουσκώσουν μέχρι να παρουσιάσουν τα σημερινά μεγέθη.