«Όσοι έχουν παιδιά, να τα χαίρονται. Όσοι δεν έχουν παιδιά, να χαίρονται»

«Όσοι έχουν παιδιά, να τα χαίρονται. Όσοι δεν έχουν παιδιά, να χαίρονται»

Σκέψου Πριν Επιλέξεις να Αναπαραχθείς

Σαν μία νεαρή γυναίκα όταν ήμουν είκοσι ετών αναρωτιόμουν αν θα έκανα ή όχι παιδιά. Υπάρχει άραγε κάποιος τρόπος, αναρωτιόμουν, να αποφασίσω μετά από σκέψη και όχι αδιάφορα για την πιο βαρυσήμαντη ανθρώπινη απόφαση που υπάρχει; Είναι η γέννηση ενός παιδιού βαρυσήμαντη απόφαση που πρέπει να γίνεται κατόπιν επιλογής; Επιλογής από ποιόν και με ποιά κριτήρια; Διάβασε πόση ελευθερία επιλογής έχει ο άνθρωπος. Καμία, απολύτως καμία. Ποιός αποφασίζει λοιπόν αν θα κάνω ή όχι παιδιά αν όχι εγώ; Χμ για να δούμε …

Σίγουρα πρόκειται για μία δύσκολη απόφαση γιατί δεν μπορείς να γνωρίζεις εκ των προτέρων πώς θα είναι το παιδί που θα αποκτήσεις ή πώς θα είσαι εσύ σαν γονιός. Δεν μπορείς να καταλάβεις τι είναι καλό και τι είναι δύσκολο σε αυτή τη διαδικασία δημιουργίας και ανατροφής παρά μόνο αφού αποκτήσεις παιδί, δηλαδή κατόπιν εορτής. Η απόφαση να αποκτήσεις παιδί, είναι μία απόφαση που θα σου αλλάξει τη ζωή για πάντα.

Είναι μη αναστρέψιμη και έτσι αν τη συγκρίνουμε με άλλες αναστρέψιμες επιλογές όπως μόρφωση, εργασία, γεωγραφική τοποθεσία ή επιλογή συντρόφου έχει μεγαλύτερη ηθική βαρύτητα για την ζωή σου. Αφού είναι τόσο σημαντική με ποια κριτήρια αποφασίζεις να κάνεις παιδί. Άντε ας πούμε ψευδώς, πως αποφασίζεις εσύ.

Η επιλογή να αναπαραχθείς ή όχι μπορεί να μη φαίνεται ότι πρόκειται για μία απόφαση που αξίζει ή υπάρχει δυνατότητα να μελετηθεί πλήρως. Η Καναδή συγγραφέας Margaret Laurence έγραψε, «Δεν νιώθω ότι θα πρέπει να αναλύσω ποια είναι τα κίνητρά μου για να θέλω να αποκτήσω παιδιά. Για τη δική μου εξασφάλιση; Για πλάκα; Για να ικανοποιήσω το εγώ μου; Δεν έχει σημασία. Είναι σαν να μου ζητάς να σου αναλύσω γιατί είμαι συγγραφέας. Ποιος νοιάζεται; Μόνο εσύ.»

Μα νοιάζονται όλοι, τουλάχιστον όλοι όσοι η ζωή και η επιβίωση τους  εξαρτώνται από αυτή σου την απόφαση, από το πως θα είναι αυτό το νέο ον που θα φέρεις ανάμεσα μας, όπως επίσης και τι είναι αυτά που γράφει η συγγραφέας. Τα Πάντα Είναι Ενέργεια, Επηρεάζουν και Αλληλεπιδρούν με τα Πάντα. Γνωστόν έτσι;

Στην πραγματικότητα  όσοι επιλέγουν να μην αποκτήσουν παιδιά θα πρέπει να δώσουν εξηγήσεις, ωστόσο εκείνοι που αποκτούν παιδιά δεν πρέπει να δώσουν εξηγήσεις; Τρελό έτσι; Όχι και τόσο αν σκεφτούμε πως ζούμε σε έναν κόσμο παράλογης λογικοφάνειας και η παρέκκλιση στην νόηση και στην πράξη, συχνά είναι ο κανόνας και σπάνια η εξαίρεση.

Εξάγεται δηλαδή το αυθαίρετο και παραφυσικό συμπέρασμα, ότι όσοι δεν έχουν παιδιά, είναι επειδή έχουν κάποιο πρόβλημα στειρότητας, ότι είναι είναι πολύ εγωιστές ή ότι δεν ξέρουν τι τους γίνεται. Σε κάθε περίπτωση όμως οφείλουν στον συνομιλητή τους μία εξήγηση και μάλιστα μιά που να ενισχύει κάποια από αυτές τις ανοησίες.

Από την άλλη πλευρά όμως, κανείς δεν τολμάει να ρωτήσει τους περήφανους γονείς ενός νεογέννητου, «Γιατί έκανες αυτό το παιδί; Ποιοι ήταν οι λόγοι; Ποιός το αποφάσισε;» Η επιλογή να τεκνοποιήσει κάποιος, με λίγα λόγια δεν θεωρείται ότι χρειάζεται οποιαδήποτε σκέψη ή αιτιολόγηση. Ωστόσο, θεωρώ ότι η στάση της Laurence, «Ποιον ενδιαφέρει;»  είναι λάθος όπως τόσα και τόσα. Φυσικά και ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΙ.

Ήμαστε τυχεροί που στο θέμα της τεκνοποίησης, είναι ολοένα και περισσότερο θέμα προσωπικής επιλογής, τουλάχιστον στον Δυτικό  κόσμο. Όχι πάντα φυσικά—δεν έχουν όλοι πρόσβαση σε αποτελεσματικούς τρόπους αντισύλληψης ή διακοπής κύησης και μερικές γυναίκες αναγκάζονται να διανύσουν εγκυμοσύνες που δεν ήθελαν. Αλλά το μεγάλο φάσμα των διαθέσιμων μέτρων αντισύλληψης αποδεικνύει ότι η τεκνοποίηση δεν μπορεί να είναι απλά μία έκφραση προσωπικού γούστου, χάριν εγωιστικών κινήτρων.

Στο δίλημμα της απόκτησης παιδιών έχουμε να κάνουμε εν μέρει με τη σύνεση

Έχει σχέση με το τι είναι αυτό που υπάρχει ή όχι στα ενδιαφέρονται κάποιου. Πρόκειται όμως και για ένα ηθικό δίλλημα, που αφορά αν θα έρθει στον κόσμο μία νέα—σε κάποιες περιπτώσεις περισσότερες από μία—ζωή και αυτό το άτομο που θα έρθει στη ζωή, δεν έχει από τη φύση της θέσεως που βρίσκεται τη δυνατότητα να συναινέσει ή όχι στην δημιουργία του. Ένα τέτοιο δίλημμα έχει επίσης τεράστιες επιπτώσεις στην ευημερία των ήδη υπαρχόντων ανθρώπων (πιθανοί γονείς, αδέλφια αν υπάρχουν και παππούδες/γιαγιάδες).

Έχει επιπτώσεις και εκτός των συνόρων της οικογένειας στην ευρύτερη κοινωνία η οποία αναπόφευκτα έχει αλλάξει από τις αλλεπάλληλες επιπτώσεις—σε πράγματα που αφορούν την εκπαίδευση, την υγειονομική περίθαλψη, την απασχόληση, τη γεωργία, την ανάπτυξη και το σχεδιασμό της κοινότητας, της διαθεσιμότητα και της κατανομής των πόρων—που έχουν οι αποφάσεις των ατόμων για το αν θα τεκνοποιήσουν ή όχι.

Υπάρχουν βιβλία αυτοβοήθειας στην αγορά που φιλοδοξούν να βοηθήσουν τους επίδοξους γονείς να κάνουν μια πρακτική επιλογή για το αν πρέπει ή όχι να αποκτήσουν παιδιά. Υπάρχουν επίσης άτυπες σχετικές συζητήσεις στο διαδίκτυο, σε εφημερίδες και περιοδικά και σε blogs. Ωστόσο, η ηθική φύση αυτής της επιλογής σπάνια αναγνωρίζεται, ακόμη και—ή κυρίως—από τους φιλοσόφους. Ίσως οι άνθρωποι αποτυγχάνουν να δουν την τεκνοποίηση ως μια ηθική επιλογή, επειδή την θεωρούν ως μία απόφαση έκφρασης του βιολογικού ενστίκτου, όπως η σεξουαλική έλξη ή ο «έρωτας», ο οποίος δεν επιδέχεται από την κοινωνία μας δεοντολογική αξιολόγηση.

Αλλά όποιες και αν είναι οι βιολογικές κλίσεις, πολλοί άνθρωποι ελέγχουν τη γονιμότητά τους, χάρη στα σύγχρονα μέσα αντισύλληψης και τη διακοπή της κύησης. Η ραγδαία μείωση των γεννήσεων στα περισσότερα μέρη του κόσμου είναι απόδειξη του γεγονότος αυτού. Παρόλο που η επιλογή ή όχι στην τεκνοποίηση μπορεί να υπόκεινται σε συναισθηματισμούς, διάφορα κίνητρα, παρορμήσεις, μνήμες και συναισθήματα, μπορεί και πρέπει επίσης να είναι ένα θέμα για προβληματισμό για όλους μας.

Αν δεν καταφέρουμε να αναγνωρίσουμε ότι η απόφαση του αν θα γίνουμε γονείς ή όχι είναι μια πραγματική επιλογή που έχει ηθικές προεκτάσεις, τότε αντιμετωπίζουμε την τεκνοποίηση ως απλή έκφραση ενός βιολογικού πεπρωμένου. Αντί να βλέπουμε τα παιδιά ως κάτι που «ποιούν» οι γυναίκες, θα συνεχίσουμε να το βλέπουμε ως κάτι που απλά συμβαίνει και στις γυναίκες, ή ως κάτι που είναι απλώς «φυσικό» και σύμφωνο με τα ζωώδη κατώτερα ανθρώπινα ένστικτα.

Η απόφαση να κάνουμε παιδιά σίγουρα αξίζει τουλάχιστον τόσο σκέψη όση πίστευαν οι άνθρωποι ότι χρειάζεται για τη μίσθωση ενός αυτοκινήτου ή την αγορά ενός σπιτιού. Η απόφαση της αναπαραγωγής έχουν να κάνουν με το αν πρέπει ή όχι να αναλάβεις την πλήρη ευθύνη, για μια περίοδο τουλάχιστον 18 ετών, για μια νέα ζωή ή νέες ζωές. Επειδή το να αποφασίσει να τεκνοποιήσει κάποιος έχει ηθικές διαστάσεις, οι λόγοι που οι άνθρωποι δίνουν για την επιλογή τους να αναπαραχθούν αξίζουν ανάλογη εξέταση. Μερικοί λόγοι μπορεί να είναι καλύτεροι—ή χειρότερα—από τους άλλους.

Σπεύδω να προσθέσω ότι ο στόχος μου δεν είναι να αστυνομεύσω τα αναπαραγωγικά κίνητρα των ανθρώπων. Απλά επιχειρηματολογώ για την ανάγκη που υπάρχει οι άνθρωποι να σκέφτονται συστηματικά και σοβαρά για αυτή τη θεμελιακή πτυχή της ανθρώπινης ζωής, τουλάχιστον στον βαθμό που σκέφτονται για την αγαπημένη τους ομάδα, πολιτική, θρησκεία, τραγουδιστή κλπ ανοησίες.

Το βάρος της απόδειξης–ή τουλάχιστον το βάρος της αιτιολόγησης—ως εκ τούτου θα πρέπει να στηρίζεται πρωτίστως σε εκείνους που επιλέγουν να αποκτήσουν παιδιά και όχι σε εκείνους που επιλέγουν να είναι άτεκνοι. Η επιλογή να έχουν τα παιδιά απαιτεί μία πιο προσεκτική αιτιολόγηση και σκέψη από την επιλογή να μην κάνουν παιδιά, γιατί η τεκνοποίηση χωρίς τα παραπάνω δημιουργεί ενδεείς και ευάλωτες ανθρώπους των οποίων το μέλλον μπορεί να είναι σε κίνδυνο.

Το άτομο που επιλέγει την ατεκνία αναλαμβάνει μία λιγότερο ηθική επικίνδυνη πορεία.Ούτως ή άλλως, άνθρωποι που δεν έχουν δημιουργηθεί δεν μπορούν να υποφέρουν από το γεγονός της μη δημιουργίας τους. Δεν έχουν το δικαίωμα να έρθουν σε αυτή τη δημιουργία σε ύπαρξη και δεν τους το χρωστάμε να τους φέρουμε σε δημιουργία. Αλλά όταν υπάρχουν παιδιά, έχουμε σοβαρές ευθύνες απέναντί τους.

Επειδή τα παιδιά είναι εξαρτώμενα, χωρίς πόρους και ευάλωτα οι μελλοντικοί γονείς θα πρέπει να εξετάσουν το πόσο καλά μπορούν να αγαπούν και να φροντίζουν για τους απογόνους που δημιουργούν και το είδος της σχέσης που μπορούν να έχουν μαζί τους. Το σχέδιο μίας πραγματικά ανιδιοτελούς ζωής, τουλάχιστον μερικές φορές μπορεί να είναι η επιλογή μη απόκτησης παιδιών, ειδικά στην περίπτωση των ατόμων που θα αναπαράγονται απλώς για να τηρήσουν την παράδοση, για να ευχαριστήσουν τους άλλους, να συμμορφωθούν με τις συμβάσεις μεταξύ των δύο φύλων, ή για να επωφεληθούν από την πιο ίσως ακατάλληλη προσδοκία ότι τα παιδιά τους θα λύσουν τα προβλήματά τους.

Τα παιδιά δεν είναι ούτε κατοικίδια, ούτε μικροί θεραπευτές αν και πολλές φορές οι άνθρωποι- γονείς ως τέτοια τα εκλαμβάνουν.

Μερικοί άνθρωποι ισχυρίζονται ότι το γεγονός ότι οι απόγονοι θα είναι πιθανώς ευτυχισμένοι, δίνει αρκετούς λόγους να τεκνοποιήσουμε.Το πρόβλημα με αυτό το επιχείρημα είναι, πρώτον, ότι δεν υπάρχουν εγγυήσεις, η λέξη ‘πιθανώς’ δεν αφήνει πολλά περιθώρια. Η ολοφάνερη μη προβλεψιμότητα των παιδιών, τα όρια σχετικά με τις δυνατότητές μας ως γονείς και η αστάθεια των κοινωνικών συνθηκών καθιστούν μη συνετό να θεωρούμε δεδομένο οι απόγονοί, θα έχουν απαραίτητα μία καλή ζωή.

Αλλά εξίσου σημαντικό είναι επίσης η δικαιολογία για τεκνοποίηση λέγοντας ότι οι απόγονοί μας θα είναι ευτυχισμένοι που δεν δίνει κάποιο όριο στην αναπαραγωγική συμπεριφορά, υποστηρίζοντας ότι αν δύο παιδιά είναι ευτυχισμένα το ίδιο θα ισχύει ίσως και για τα τέσσερα, τα επτά ή τα δέκα. Χώρια που είναι συγκρίσιμο μέγεθος, το τι θεωρεί κανείς ευτυχία και κατά προέκταση τι κάνει κάποιον ευτυχισμένο.

Η απροθυμία να σταματήσει την τεκνοποίηση πήρε δραματικές διαστάσεις στο πρόσωπο της λεγόμενης Octomom, την Nadya Suleman, που απέκτησε πρώτα έξι παιδιά, μέσω τεχνητής γονιμοποίησης, και κατέληξε με επιπλέον οκτώ από μία και μόνο εγκυμοσύνη με τη βοήθεια του γιατρού της Michael Kamrava. Αυτές οι πολυδίδυμες κυήσεις, δημιουργούν μακροπρόθεσμα προβλήματα υγείας για τα παιδιά που γεννήθηκαν από αυτές.

Είναι επίσης απίθανο ότι η Suleman μπορεί να παρέχει επαρκή φροντίδα και προσοχή σε 14 παιδιά της ηλικίας κάτω των 12 ετών, ιδιαίτερα υπό το πρίσμα της πρόσφατης πτώχευσής της, τις δημόσιες προσπάθειές της να συγκεντρώσει τα χρήματα και την επικείμενη απώλεια του σπιτιού της. Ήταν επιθυμία της Suleman για μία μεγάλη οικογένεια δίκαιη για τους απογόνους της; Ειδικά όταν η ίδια λέει πως θα γυρίσει πορνό για να βγάλει χρήματα; Το ‘αμάρτησα για το παιδί μου’ σε όλο του το μεγαλείο της εξαθλίωσης, ενός ήδη εξαθλιωμένου όντος.

Σκεφτείτε επίσης τα τηλεοπτικά «αστέρια» των σόου reality, όπως η Michelle και ο Jim Bob Duggar, γονείς των 19 παιδιών. Οι Duggars ισχυρίζονται ότι έχουν θρησκευτικά κίνητρα για τη δημιουργία των μεγάλων οικογενειών τους. Αλλά δεν είναι καθόλου σαφές ότι ο Θεός δίνει τόσο μεγάλη αξία για την γενετική κληρονομιά των Duggar. Σε αντίθεση με τη Suleman, οι Duggars δεν αγωνίζονται να στηρίξουν τους γόνους τους, Μία απλή οικονομική φερεγγυότητα δεν αποτελεί επαρκή λόγο για τη γέννηση πάνω από μια ντουζίνα και μισή από απογόνους, ακόμη και αν τα παιδιά φαίνονται να βρίσκονται σε ένα φυσιολογικό περιβάλλον. Ποιός ορίζει αυτούς του τόσο αοριστολόγους όρους; Τι είναι αυτό το ‘φυσιολογικό’;

Άνθρωποι σαν τους Duggars και τη Suleman μπορούν να απαντήσουν ότι έχουν δικαίωμα να αναπαραχθούν. Σίγουρα έχουν το δικαίωμα, όπως επίσης είναι απαλλαγμένοι από την κρατική παρέμβαση στην αναπαραγωγική συμπεριφορά τους. Μέτρα για υποχρεωτική αντισύλληψη και διακοπή κύησης και κυρώσεις για αλόγιστη τεκνοποίηση, είναι απεχθή και έχει αποδειχθεί πως είναι καταστροφικά. Αλλά το δικαίωμα για μη παρέμβαση δεν δικαιολογεί κάθε απόφαση που παίρνει κάποιος να κάνει ένα μωρό.

Δεν μετανιώνουμε για την ύπαρξη των παιδιών -αλλοίμονο- σε αυτές τις πολύ δημόσιες οικογένειες, που τώρα υπάρχουν. Αυτό που θέλω να τονίσω είναι ότι τα μοντέλα των γονέων που αφορούν την λήψη της απόφασης για την αναπαραγωγική διαδικασία αξίζουν τον σκεπτικισμό, ανθρώπων που δεν έχουν χάσει την πολύτιμη ικανότητα να ΣΚΕΦΤΟΝΤΑΙ. Οι γονείς φαίνεται να αγνοούν αυτό που βρίσκεται στο ηθικό επίκεντρο: τη δυνατότητα να σχηματίζουν ένα υποστηρικτικό περιβάλλον, βελτιώνοντας τη ζωή και τη στενή σχέση με καθέναν από τους απογόνους τους.

Αφού πάλεψα με το δικό μου δίλημμα για το αν θα τεκνοποιήσω, στο τέλος αποφασίσαμε με τον σύζυγο μου να κάνουμε δύο παιδιά, τα οποία λατρεύω. Τα πολλά οφέλη και οι προκλήσεις στην ανατροφή των παιδιών έχουν αποκαλύψει σταδιακά τις εκτεταμένες συνέπειες της λήψης της απόφασης να μπει κάποιος στην αναπαραγωγική διαδικασία. Επιλέγοντας να γίνει ένας γονέας, επιδιώκει να δημιουργήσει μια σχέση, και επιδιώκει επίσης να δημιουργήσει το πρόσωπο με το οποίο έχει κανείς την σχέση. Η επιλογή ή όχι να έχει κάποιος παιδιά θα έπρεπε να είναι λοιπόν η πιο σημαντική ηθική συζήτηση-απόφαση στη ζωή των περισσότερων ανθρώπων.

Σε όλο το άρθρο πουθενά δεν αναφέρθηκε η τεκνοποιία όπως συντελείται στις ανατολικές κοινωνίες. Τα αποτελέσματα αυτής της ανεξέλικτης τεκνοποιίας θα τα ζήσουμε άμεσα εμείς οι δυτικοί και τα πολύ ολέθρια αποτελέσματα τους είναι ήδη ορατά.  Επίσης δεν αναφέρθηκα στην Προπαγάνδα και Μαζάνθρωπος ούτε φυσικά για την τεκνοποιία από τις Γυναίκες που Αγαπούν τους Ψυχοπαθείς.

Τελειώνοντας αυτό το μικρό σκεπτικό-άρθρο σκοπός μου είναι να ΣΚΕΦΤΕΙΣ με τον δικό σου Νου, πριν ξανά – παπαγαλίσεις, όσα σου έχουν εμφυτεύσει.