Αρχαϊκή Επική Ποίηση: Από την Ιλιάδα στην Οδύσσεια - 5. Εξωτερική αφήγηση και εσωτερικές διηγήσεις

5.1. Εσωτερικές διηγήσεις στην Ιλιάδα

Όσο σπανίζουν οι φιλοξενούμενοι αοιδοί και τα τραγούδια τους στην Ιλιάδα άλλο τόσο υπολείπονται και οι εσωτερικές διηγήσεις, οι οποίες μάλιστα δύσκολα θα μπορούσαν να θεωρηθούν τυπικά άρτιες με τους τρεις αυστηρότερους όρους που ξεχωρίσαμε προηγουμένως. Γιατί εδώ οι (σύντομες κατά κανόνα ή διεξοδικές κατ᾽ εξαίρεση) διηγήσεις κάποιων ηρώων δεν είναι αυτοτελείς· εντάσσονται, δίχως εξαίρεση μάλιστα, στο πλαίσιο ενός παραινετικού λόγου ως προτρεπτικά ή αποτρεπτικά παραδείγματα.

5.1.1. Οι διηγήσεις του Νέστορα

Σ᾽ αυτή την κατηγορία υπάγονται κατεξοχήν οι διάχυτες μέσα στο έπος, μικρές σε έκταση, αυτοβιογραφικές ιστορίες, στις οποίες, ευκαίρως ακαίρως, προσφεύγει ο Νέστορας για να στηρίξει τις συμβουλές που δίνει στους αρχηγούς των Δαναών σε δύσκολες στιγμές. Αυτός εξάλλου είναι ο βασικός ρόλος που αναθέτει ο ποιητής της Ιλιάδας στον έμπειρο, υπέργηρο αλλά κοτσονάτο ακόμη βασιλιά της Πύλου. Τις ρητορικές και παραινετικές ικανότητες του Νέστορα τονίζει ο ποιητής ήδη στην πρώτη εμφάνιση του γέροντα μέσα στο έπος (Α 247-253), όπου τον χαρακτηρίζει γλυκομίλητο, μελίρρυτο, οξύφωνο ρήτορα. Εδώ ακούγεται ένθετη και η πρώτη αυτοβιογραφική διήγηση του Νέστορα, με την οποία ο βασιλιάς της Πύλου επιδιώκει να κατοχυρώσει το συμβουλευτικό του κύρος.

Η λογομαχία Αχιλλέα και Αγαμέμνονα έχει εξελιχθεί σε βάναυσο υβρεολόγιο, με αφορμή τη Βρισηίδα - έπαθλο του Αχιλλέα, που καταχρηστικά το διεκδικεί ο Αγαμέμνονας, προς αναπλήρωση της Χρυσηίδας, την οποία εκβιάζεται να την επιστρέψει στον Χρύση, πατέρα της και ιερέα του Απόλλωνα. Μόλις έχει αποτραπεί, με την αόρατη στους άλλους επέμβαση της Αθηνάς, η φονική πρόθεση του Αχιλλέα, ο οποίος, γυμνώνοντας το σπαθί του, ετοιμάζεται να εκδικηθεί τον Αγαμέμνονα. Η οργή όμως του γιου της Θέτιδας όχι μόνο δεν κατευνάζεται, αλλά παροξύνεται σε απόφαση αποχής του από τη μάχη· απειλή που θα πραγματοποιηθεί και θα παραταθεί μέχρι τη δέκατη όγδοη ραψωδία, παρά τη συμφιλιωτική πρόταση του Νέστορα, η οποία εντούτοις δεν εισακούεται. Σ᾽ αυτά τα συμφραζόμενα σφηνώνεται μια παραινετική διήγηση του γέροντα βασιλιά της Πύλου (Α 247-284).

Ο Νέστορας με έπαρση διηγείται ότι συμπολέμησε στο παρελθόν και με διασημότερους ήρωες (τον Πειρίθοο, τον Πολύφημο, τον Εξάδιο, τον Δρύαντα, τον Καινέα, τον Θησέα, γιο του Αιγέα), σε αγώνες δυσμάχητους, με φοβερούς αντιπάλους. Κι όμως οι αγέρωχοι αυτοί ήρωες μιας άλλης εποχής όχι μόνο ζητούσαν τη γνώμη του, όταν βρίσκονταν σε ζόρι, αλλά και την αποδέχονταν ανεπιφύλακτα. Οφείλουν επομένως και τώρα ο Αγαμέμνονας και ο Αχιλλέας να δεχθούν τη συμβιβαστική συμβουλή του, αν δεν θέλουν με την παρατεινόμενη διαμάχη τους να καταστήσουν περήφανους τους εχθρούς και ευάλωτο το στρατόπεδο των Αχαιών.

Η ένταξη της συνοπτικής αυτής διήγησης στον παραινετικό λόγο του Νέστορα φαντάζει κάπως αδέξια, επειδή ίσως ο ποιητής τη χρησιμοποιεί για να ηθογραφήσει τη συμπαθητική γεροντική φλυαρία του βασιλιά της Πύλου. Παρά ταύτα, ο πυρήνας της διήγησης παραμένει επικός, καθώς δηλώνει διαδοχικές πολεμικές συγκρούσεις· παραδειγματικές, υποτίθεται, αρχαϊκότερες πάντως από εκείνες που περιγράφει η Ιλιάδα.

Η Ρώμη και ο κόσμος της: 15. Ποιος φοβάται τα λατινικά;

15.3. Μα πού βρέθηκαν όλα αυτά τα λατινικά;

Σαν μπήκε η άνοιξη, Απρίλη[1] μήνα, έκαναν απόφαση να περάσουν την κλεισούρα[2] και να κατεβούν στον κάμπο. [3] Καμιά κατοστή καβαλάρηδες,[4] κάμποσοι απ᾽ αυτούς βετεράνοι,[5] τράβαγαν μπροστά. Τα άλογα μοιάζαν να καλπάζουν ρυθμικά και σχεδόν συντονισμένα, ρουθουνίζοντας ευφραντικά στον αέρα και δείχνοντας την όρεξη τους, γιατί τους είχε λείψει η στράτα[6] όλο τον χειμώνα. Δυο τρία τα είχαν κουβαλήσει τον τελευταίο καιρό απ᾽ τα ψηλά λιβάδια, κι εκείνα, με τα γεροδεμένα καπούλια[7] τους σκεπασμένα με χράμια, σίγουρα[8] θα θυμούνταν ακόμα το μοναδικό ταξίδι της ζωής τους, όταν οι βλοσυροί χωριάτες από τη Βίγλα[9] τα φόρτωσαν στη βάρκα[10] για να περάσουν αντίπερα το ποτάμι.

Οι άντρες είχαν λάβει εντολή να βρουν πρώτα πρώτα το άσπρο[11] σπίτι[12] στα ριζά του παλιού κάστρου,[13] που το έλεγαν και Κάστρο του Ρήγα.[14] Είχαν πληροφορίες ότι εκεί είχε βρει λημέρι ο αποθηκάριος[15] του πρίγκιπα[16] μαζί με τη φαμίλια[17] του μετά το μακελειό[18] στο παλάτι[19] τον περασμένο χειμώνα. Όμως το σπίτι που βρήκαν φαινόταν έρημο από καιρό. Σε μιαν άκρη της ρημαγμένης αυλής ένας φούρνος,[20] που σίγουρα δεν είχε φτιαχτεί από χέρι μάστορα,[21] έχασκε μισογκρεμισμένος. Κάμποσα παλούκια[22] μπηγμένα στη γη πρέπει να στήριζαν κάποτε μια περήφανη κληματαριά, εκτός κι αν ο νοικοκύρης τα είχε για ν᾽ απλώνει πάνω τους τέντα.[23] Πίσω από το σπίτι φαίνονταν ακόμη τα σημάδια ενός κήπου, και πιο πέρα μια παρέα από παλιές ροδακινιές.[24] Η πόρτα[25] ήταν σπασμένη και το παράθυρο στο πλάι ταμπουρωμένο με δυο σαπισμένες τάβλες[26] που κατάφερναν ακόμη να σχηματίζουν ένα Χ. Ένας από τους άντρες ξεπέζεψε, πήγε στο παράθυρο και, ακουμπώντας[27] τα χέρια στο περβάζι, έκανε να δει μέσα. Μια καπνισμένη κάμαρα,[28] γεμάτη[29] αράχνες, κουρέλια[30] σκορπισμένα στο πάτωμα, μια κάπα[31] πεταμένη σε μια γωνιά, ένα σκαμνί[32] μ᾽ ένα πανέρι[33] αφημένο απάνω του και μια μαυρισμένη καντήλα[34] που κρεμόταν ανόρεχτη από τον χαλκά της στον τοίχο. Πίσω του οι άλλοι περίμεναν χωρίς να λεν κουβέντα.[35] «Δεν είναι ψυχή εδώ,» γκρίνιαζε[36] ο άντρας τρίβοντας αμήχανα το αξύριστο μάγουλο[37] του. Εκείνη τη στιγμή ένα πουλί,[38] που έμοιαζε με μπούφο,[39] ξεμπουκάρησε με βιαστικό πετάρισμα από το άνοιγμα της πόρτας, και οι καβαλάρηδες, καθώς ένιωσαν τις πρώτες σταγόνες της βροχής, τράβηξαν τις κουκούλες[40] πάνω απ᾽ τα κεφάλια τους.

Το κείμενο είναι «κατασκευασμένο», γι᾽ αυτό το ποσοστό του 10% (περίπου) των λατινογενών λέξεων (και μορφολογικών στοιχείων) που περιέχει είναι ψηλότερο από τον πραγματικό μέσο όρο. Η αλήθεια, όμως, είναι ότι η ελληνική γλώσσα δεν έμεινε ανεπηρέαστη από τα λατινικά. Οι παραπάνω λέξεις δεν αποτελούν μεταγενέστερα λόγια δάνεια, δηλαδή δεν οφείλουν την παρουσία τους στη συγγραφική δραστηριότητα μιας μορφωμένης «ελίτ». Αντίθετα, πέρασαν μέσα από το προφορικό κανάλι, είναι αποτέλεσμα μακραίωνης συμβίωσης των δύο γλωσσών και ανήκουν στη «λαϊκή βάση» της ελληνικής (όπως συμβαίνει και με τα δάνεια από τα ιταλικά ή τα τουρκικά). Γι᾽ αυτό ζουν και βασιλεύουν, ενώ πιο επίσημες λατινικές λέξεις που ονομάτιζαν, για παράδειγμα, θεσμούς της ρωμαϊκής διοίκησης ξεχάστηκαν μετά τον 6ο αιώνα μ.Χ., όταν το ανατολικό ρωμαϊκό κράτος, δηλ. το Βυζάντιο, έκανε επίσημη γλώσσα του την ελληνική και έσπρωξε οριστικά τα λατινικά στο περιθώριο. Αλλά πριν συμβεί αυτό, οι συνομιλίες του (αγίου) Κωνσταντίνου με την (αγία) Ελένη και του Ιουστινιανού με τη Θεοδώρα διεξάγονταν μάλλον στα λατινικά.

Στα λατινικά, όμως, μπορεί να γίνει και η συνομιλία ανάμεσα στον (σημερινό) Κώστα και την Ελενίτσα:

«Ελένη, σήμερα και αύριο δεν έχεις σεμινάρια στο Ινστιτούτο;»

«Ναι, αλλά σήμερα προτιμώ να πάω στο Solarium.»

«Και αύριο;»

«Αύριο έχω Vis Vitalis.»

«Ελένηηηηη, προβάλλω βέτο.»

Να μην τα μπερδέψουμε, όμως! Το σεμινάριο και το ινστιτούτο έχουν τελικά λατινική καταγωγή (seminarium, institutum), είναι, όμως, λέξεις σχετικά νιόφερτες στα ελληνικά και, όπως και πολλές άλλες λατινογενείς λέξεις, φθάνουν «εκτελωνισμένες» από ευρωπαϊκές γλώσσες, κυρίως την αγγλική και τη γαλλική. Το βέτο (το λατινικό ρήμα veto που σημαίνει «απαγορεύω») έχει παλιότερη και συνεχή ιστορία χρήσης, αλλά ούτε κι αυτό ανήκει στην προφορική-λαϊκή κατηγορία λατινικών δανείων. Το solarium (που στα λατινικά σήμαινε «ηλιακό ρολόι» ή «λιακωτό») είναι από τις λέξεις που τις έδωσαν άλλο νόημα οι σύγχρονες τεχνολογίες ομορφιάς, ενώ το vis vitalis(που σημαίνει «ζωτική δύναμη») κάνει παρέα με ένα πλήθος αυτούσιων λατινικών λέξεων και εκφράσεων που χρησιμοποιούνται σήμερα ως «φιρμάτες» ονομασίες επιχειρηματικών δραστηριοτήτων ή προϊόντων. Γιατί;

Προφανώς επειδή η χρήση μιας λατινικής λέξης ή έκφρασης χαρίζει «διεθνή αέρα» και κοσμοπολίτικη διάσταση στα κάθε είδους προϊόντα που θέλουν να προσελκύσουν την προσοχή των καταναλωτών. Τα λατινικά υπήρξαν για πολλούς αιώνες η κοινή, επίσημη γλώσσα του δυτικού πολιτισμού, και έτσι το συμβολικό τους γόητρο «πουλάει» καλύτερα. Η εταιρεία που ασχολείται με αρτοσκευάσματα έχει καλύτερες προοπτικές στην αγορά όταν βαφτιστεί CIBUS («τροφή»). Το ΦΡΑΝΤΖΟΛΑ θα ήταν απαράδεκτο, και το ΑΡΤΟΣ μάλλον κοινότυπο - το CIBUS συνδυάζει τη γοητεία του μη οικείου, του παλαιού, του διεθνιστικού. Αλλά εδώ δεν πρόκειται για διαφήμιση των λατινικών αλλά για λατινικά της διαφήμισης· κι αυτό το κεφάλαιο, όσο ενδιαφέρον κι αν είναι, δεν ανήκει στην ύλη μας.

Δυο μανάδες συναντιούνται έξω από το σχολείο σε περίοδο εξετάσεων. «Πέρασε ο γιος σου λατινικά;» ρωτάει η μία. «Λατινικά;» λέει προβληματισμένη η άλλη, που μοιάζει σα να πασχίζει να θυμηθεί κάτι. «Λατινικά», απαντάει τελικά, «δεν νομίζω. Απ᾽ ό,τι θυμάμαι, μόνο ανεμοβλογιά και παραμαγούλες.»

Από παλιά γελοιογραφία.

Οι γελοιογραφίες υπερβάλλουν, αλλά η αφορμή τους δεν είναι και τόσο μακριά από την αλήθεια· και η αλήθεια είναι ότι ο λατινικός κόσμος και πολιτισμός, και βέβαια η γλώσσα τους, μόνο σαν «κομπάρσοι» εμφανίζονται συνήθως στα ελληνικά πολιτισμικά και εκπαιδευτικά δρώμενα.
---------------------------------
1 Απρίλης από το Aprilis. Πρόκειται για τον μήνα του «ανοίγματος» (των λουλουδιών, φυσικά). Στα λατινικά aperio σημαίνει «ανοίγω».

2 Κλεισούρα σημαίνει «στενό ορεινό πέρασμα ». Η λέξη, που χρησιμοποιείται ήδη στα χρόνια του Μεσαίωνα, παράγεται από το λατιν. clausura «κλείσιμο», αλλά στον σχηματισμό της έπαιξε ρόλο και το ρήμα κλείνω. Το αντίστοιχο ρήμα στα λατινικά είναι το claudo.

3 Από το λατιν. campus.

4 Από το καβαλλάρις, που προήλθε από το καβαλλάριος, κι αυτό με τη σειρά του από το λατιν. Caballarius.

5 Από το λατιν. Veteranus «παλαίμαχος στρατιώτης».

6 Από το λατιν. strata via «στρωμένος δρόμος». Οι Ρωμαίοι είχαν άριστες επιδόσεις στην οδοποιία. Μια από τις μεγαλύτερες και νευραλγικότερες «στράτες» της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας ήταν η Εγνατία.

7 Το καπούλι προέρχεται από το μεσαίων, καπούλιον, κι αυτό από το λατιν. scapula «ωμοπλάτη».

8 Το μεσαιων. σίγουρος προήλθε από το λατιν. securus «ασφαλής, χωρίς πρόβλημα, χωρίς έγνοιες», ίσως και με τη βοήθεια του ιταλικού sicuro, που παράγεται από το ίδιο λατινικό επίθετο.

9 Το Βίγλα εδώ είναι κύριο όνομα. Ως προσηγορικό, η βίγλα προέρχεται από το λατιν. vigilia «σκοπιά, επαγρύπνηση».

10 Το μεσαιων. βάρκα παράγεται από το λατιν. barca, το οποίο όμως προέρχεται από το αρχαιοελληνικό βάρις. Με άλλα λόγια, δανείσαμε και δανειστήκαμε. Αυτό στη γλωσσολογία ονομάζεται «αντιδάνειο».

11 Το άσπρος προέρχεται από το λατιν. επίθετο asper.

12 Προέρχεται από το μεσαιων. σπίτιν, αυτό από το οσπίτιον, κι αυτό πάλι από το λατιν. hospitium.

13 Το κάστρο προέρχεται από το λατιν. castrum.

14 Το ρήγας από το ρηξ (γεν. ρηγός), κι αυτό από το λατιν. rex «βασιλιάς».

15 Η κατάληξη -άριος των ουσιαστικών (βιβλιοθηκάριος, πρωτονοτάριος, πρωτοσπαθάριος) προέρχεται από τη λατινική κατάληξη -arius.

16 Το πρίγκιπας προέρχεται από το λατιν. princeps (γεν. principis) «πρώτος».

17 Το μεσαιων. φαμίλια (όπως και το φαμελιά) προέρχεται από το λατιν. familia «οικογένεια».

18 Το μακελειό προήλθε από το μεσαιων. μακελλείον, αυτό από το λατιν. macellum, κι αυτό πάλι με τη σειρά του από το αρχαιοελληνικό μάκελλον (άλλο ένα αντιδάνειο). Το μεσαιων. μακελλάρης (από το λατιν. macellarius) σημαίνει «χασάπης».

19 Προέρχεται από το μεσαιων. παλάτιν/παλάτιον, κι αυτό από το λατιν. palatium.

20 Ο φούρνος είναι "made in Rome" — στα λατινικά furnus.

21 Το μεσαιων. μάστορας από το μαΐστωρ, κι αυτό από το λατιν. magister «δάσκαλος».

22 Από το μεσαιων. παλούκιον, κι αυτό από το λατιν. paluceus.

23 Το μεσαιων. τέντα είναι από το λατιν. tenda. Το λατιν. ρήμα tendo σημαίνει «τεντώνω» — και το τεντώνω σχηματίστηκε από το τέντα.

24 Και τα ροδάκινα είναι εισαγωγής. Το μεσαιων. ρωδάκινον προέρχεται από το δωράκινον, κι αυτό από το λατιν. duracinum.

25 Το μεσαιων. πόρτα προέρχεται από το λατιν. porta.

26 Το μεσαιων. τάβλα προέρχεται από το λατιν. tab(u)la.

27 Από το μεσαιων. ακκουμπώ, που προέρχεται από το λατιν. ρήμα accumbo «γέρνω, κατακλίνομαι».

28 Το κάμαρα από το λατιν. camera (κάποτε και camara), κι αυτό από το αρχαιοελληνικό καμάρα — τρίτο αντιδάνειο.

29 Η κατάληξη -ατος (φευγάτος, κοτσονάτος) προέρχεται από τη λατιν. κατάληξη -atus.

30 Το κουρέλι προήλθε (μάλλον) από τον τύπο κουρέλλιον, και το κουρέλλιον πρέπει να προήλθε από το λατιν. corellum/coriellum «δέρμα, τομάρι».

31 Το μεσαιων. κάππα είναι από το λατιν. cappa.

32 Από το μεσαιων. σκαμνίον, που είναι υποκοριστικό του σκάμνον. Το τελευταίο προέρχεται από το λατιν. scamnum.

33 Από το μεσαιων. πανάριον, κι αυτό από το λατιν. panarium «ψωμοθήκη».

34 Το μεσαιων. καντήλα ανάγεται στο λατιν. candela.

35 Από το μεσαιων. κομβέντος, κι αυτό από το λατιν. conventus «συνάντηση».

36 Το γκρινιάζω προέρχεται (ίσως) από το μεσαιων. γρυννίζω, κι αυτό από το λατιν. ρήμα grunnio «γρυλίζω».

37 Το μεσαιων. μάγουλον προέρχεται από το λατιν. magulum.

38 Το μεσαιων. πουλλίν/πουλλίον είναι υποκοριστικό του πούλλος, κι αυτό προέρχεται από το λατιν. pullus «κοτόπουλο».

39 Το μεσαιων. μπούφος προέρχεται από το λατιν. bufus.

40 Το μεσαιων. κουκούλλα προέρχεται από το λατιν. cuculla.

Η ΖΩΗ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ

(Στην Αγορά του Κόσμου)

ΟΙ ΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΑΠΑΤΗΣ

Η Αλήθεια δεν χρειάζεται επιχειρήματα, ούτε αποδείξεις, ούτε συζητήσεις. Είναι Ολοφάνερη! Μόνο η «ερμηνεία της πραγματικότητας» χρειάζεται επιχειρήματα για να «πείσουν» ότι «τα πράγματα είναι έτσι». Αλλά μόνο ηλίθιοι «πείθονται» από επιχειρήματα. Οι αληθινοί άνθρωποι απλά «Βλέπουν».
Γνωρίζουμε ότι Υπάρχει Μια Πραγματικότητα πέρα από το Κοσμικό Όνειρο. Γνωρίζουμε ότι Υπάρχουν Ανώτεροι Πνευματικοί Κόσμοι, Αόρατοι για τους ανθρώπους. Γνωρίζουμε ότι στο Σύμπαν υπάρχουν εκατομμύρια κατοικημένοι πλανήτες με πολιτισμούς ανώτερους από αυτόν της γης. Είναι ηλιθιότητα του ανθρώπου να πιστεύει και να διακηρύττει ότι το Σύμπαν «φτιάχτηκε» για αυτόν.
Συνήθως δεν ασχολούμαστε με τον κόσμο και την γη, πέρα από το να μαρτυρήσουμε την Αλήθεια, μέχρι το βάθος που την κατανοούμε. Μερικές φορές όμως, από ιστορική άποψη (αν και η γήινη ιστορία δεν έχει και πολύ σημασία) ασχολούμαστε με αυτά που συμβαίνουν γύρω μας.

Μια «Δημοκρατία» στην οποία οι συμμετέχοντες είναι εξαρχής «άνισοι» και όπου δεν υπάρχει προοπτική να αλλάξει η κοινωνική κατάσταση ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, δεν είναι ένα Σταθερό Πολιτικό Σύστημα Ελευθερίας, Ισότητας, Ισονομίας. Είναι ένα Ανελεύθερο Σύστημα που επιβάλλει ακόμα και με την απειλή τιμωρίας και ποινής μια ΑΔΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ. Εμπεριέχει Αυταρχισμό, Βία, Αδικία, κι Ανισορροπία.

Ποιος είπε ότι αυτού του τύπου οι ψευτοδημοκρατίες είναι το καλύτερο πολιτικό σύστημα; Μόνο όσοι εξυπηρετούνται από αυτή την κοινωνική κατάσταση το ισχυρίζονται και τα πρόβατα που τους ακολουθούν, είτε για να εξασφαλίσουν την βοσκή τους, είτε για να μην χάσουν την ησυχία του μαντριού.

Η Αλήθεια είναι πέρα από την ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΠΑΤΗ της ψευτοδημοκρατίας, έξω από την βρώμικη κοινωνία που φτιάχνουν βρώμικοι άνθρωποι.

Σε όλες τις εποχές και σε όλα τα μέρη της γης, τις πιο πολλές φορές στην «Εξουσία» (πολιτική, οικονομική, κοινωνική, θρησκευτική…) δεν βρίσκονται σοφοί και δίκαιοι άνθρωποι, αλλά ανθρωπάκια… ανθρωπάκια χωρίς ψυχή, χωρίς αρετή, χωρίς δικαιοσύνη, χωρίς αξίες, αλλά με πολύ μετριότητα, με πολύ ανικανότητα, με πολύ θράσος και με πολύ παλιανθρωπιά… Η ιστορία των ανθρώπων, όπως την διηγούνται (για τον προσεκτικό παρατηρητή) δεν είναι παρά η εξιστόρηση της γελοιότητας.

Ο «κοινοβουλευτισμός» (και μάλιστα όπως εφαρμόζεται, σχεδόν παντού) δεν είναι Δημοκρατία, είναι απάτη, φτηνή απομίμηση Δημοκρατίας, γελοιοποίηση της Δημοκρατίας… Το «σύνταγμα», εκτός του ότι δεν στηρίζεται στην Δικαιοσύνη και δεν εξασφαλίζει τα δικαιώματα όλων των ανθρώπων, περιέχει πολλές αντιφάσεις κι αυτοαναιρείται, δεν ταιριάζει σε μια πολιτισμένη κοινωνία… Οι νόμοι που νομοθετούν είναι «νόμοι κατά παραγγελία»: νομιμοποιούν την παρανομία και χαρακτηρίζουν άνομο και παράνομο το «δίκηο του λαού». Εκβιάζουν την εφαρμογή των «άνομων νόμων» τους με κυρώσεις και τιμωρίες κι αφήνουν ελεύθερα τα παράσιτα που πλουτίζουν ενώ κυνηγούν τους φτωχούς ανθρώπους… Κι ενώ όλοι αυτοί (το πολιτικό, οικονομικό, κοινωνικό και θρησκευτικό κατεστημένο) είναι μέσα στην ανομία έχουν το θράσος να μιλάνε για «έννομο κράτος»… αλλά το ίδιο μπορεί να προβάλλει κι ο πιο κτηνώδης δικτάτορας, κι αυτός «εφαρμόζει νόμο». Έχουν το θράσος να απαιτούν από τους πολίτες να υπακούν στους «νόμους». Ποιους νόμους; Τους άδικους, άθλιους, νόμους που νομοθετούν; Λες και η νομοθέτηση «νομιμοποιεί» οποιοδήποτε εκτρωματικό νομικό κείμενο. Μας θεωρούν ηλίθιους; Ή έχουν χάσει πιά κάθε ντροπή;

Σε ένα «άδικο κράτος» κι όταν η ίδια η «εξουσία» παρανομεί κανένας πολίτης δεν έχει υποχρέωση (ηθική, νομική, οποιουδήποτε είδους) να υπακούει σε «άδικους νόμους». Αντίθετα, θα λέγαμε ότι σε ένα «άδικο κράτος» έχει Ηθική Υποχρέωση να Αντισταθεί, αλλιώς γίνεται συνένοχος στο Άδικο και στην Ανομία και στην Παρανομία: Όποιος σιωπά μπροστά στο Άδικο δεν έχει δικαίωμα να διαμαρτύρεται εκ των υστέρων ότι τον αδικούν.
Η Αντίσταση στο Άδικο πρέπει να είναι Ενεργή, όχι παθητική…
Παντού, όλα συμβαίνουν «ανάποδα»: Επωφελούνται οι «λιγοστοί», οι αχυράνθρωποι, τα παράσιτα και οι διεφθαρμένοι και το υγιές σώμα του λαού λιώνει μέσα στον ηθικό, ψυχολογικό, οικονομικό, θρησκευτικό και υλικό μαρασμό.

Δυστυχώς, δεν πιστεύουμε ότι μπορούν οι σύγχρονοι λαοί να αφυπνιστούν, να αντιδράσουν. Τελικά δεν υπάρχει καμμιά Ενεργή Αντίσταση στην ηθική, πολιτική, οικονομική και στην θρησκευτική αποσύνθεση. Οι σύγχρονοι κάτοικοι του πλανήτη περιμένουν παθητικά το «μοιραίο».
Κι αν υπάρχει κάποια παθητική ανυπακοή στις εντολές των κυβερνώντων κι όσων παρασίτων έχουν (ή νομίζουν ότι έχουν) συμφέροντα μέσα σε αυτή την «κατάσταση», είναι όχι γιατί οι πολίτες γνωρίζουν το Αληθινό και το Δίκαιο και θέλουν επιτέλους να το δουν στη ζωή τους, αλλά από αδυναμία, από εξάντληση και από αηδία: Παρανομούν γιατί δεν έχουν κίνητρα σε ένα ανήθικο και άδικο και σαπισμένο κράτος να είναι νόμιμοι (μόνο από φόβο είναι νόμιμοι, όσοι είναι). … Ζουν έχοντας στραγγίσει από «ζωή»…

Τελικά, απλά διαπιστώνουμε τα συμπτώματα της τελικής αποσύνθεσης όλων των εθνών. Υπάρχει Ελπίδα; Όχι Δεν Υπάρχει Ελπίδα! Μόνο άνθρωποι μεμονωμένοι μπορούν να «διασωθούν».

ΟΙ ΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΑΠΑΤΗΣ

Οι κοινωνίες, εδώ και χιλιάδες χρόνια σέρνονται μέσα στην ιστορία. Ο πολιτισμός που δημιούργησαν οι άνθρωποι είναι ένας πολιτισμός της βαρβαρότητας… Ό,τι καλό δημιούργησαν οι άνθρωποι, στην φιλοσοφία, στην τέχνη, στη ζωή, δεν το δημιούργησαν σαν κοινωνίες… κάποια ιδιαίτερα άτομα που ξεχώρισαν, σήκωσαν τα μάτια στον ουρανό, ένοιωσαν το βάθος του ορίζοντα, και χάραξαν δρόμους με στέρεα βήματα… πόσοι όμως ακολουθούν;

Κοινωνία σημαίνει ομαδική ψυχή, ομαδικό «πνεύμα», ισότιμη συμμετοχή, συνεργασία, κοινή ζωή… Κάθε κοινωνία έχει την ποιότητα των ανθρώπων που την αποτελούν… Πως οι κάτοικοι τούτου του πλανήτη, οι εγώ-άνθρωποι να φτιάξουν κοινωνία; Για αυτό όλες οι κοινωνίες είναι προβληματικές.

Οι ανθρώπινες κοινωνίες είναι πάντα προβληματικές. Ο λόγος είναι απλός. Η «κοινωνία» απαιτεί ομαδικότητα. Οι κοινωνίες όμως καλλιεργούν πάντα τον ατομισμό, τον ατομικισμό, το ίδιον συμφέρον. Κοινωνία και εγωισμός είναι αντιφατικές έννοιες, κανένας δεν γνωρίζει πώς να τις εξισορροπήσει. Αυτή η αντιφατικότητα περνάει στην συμπεριφορά των ανθρώπων. Το αποτέλεσμα μπορεί κάποιος να το δει γύρω του.

Ο Θεός (όπως κι αν τον καταλαβαίνουν οι άνθρωποι, αν τον καταλαβαίνουν) είναι η Απόλυτη Εξουσία που Στηρίζει τα Πάντα… Κι όμως! Πόσο Διακριτικά Κρατά τα Πάντα στην Αγκαλιά Του… σαν να Μην Υπάρχει, Χωρίς να Φαίνεται. Κι είναι πολλοί που λένε «δεν υπάρχει». Παρών αλλά Αόρατος Συμπεριφέρεται σαν η Απόλυτη Μη-Εξουσία… Όμως οι εξουσίες των ανθρώπων χειραγωγούν, κατευθύνουν και καταπιέζουν τους ανθρώπους. Άρα οι ανθρώπινες εξουσίες δεν είναι του Θεού, προέρχονται από το σκοτάδι της ανθρώπινης ψυχής… Τελικό Συμπέρασμα: Κάθε ανθρώπινη εξουσία είναι βρώμικη. Κι όποιος σκύβει το κεφάλι σε ανθρώπινες εξουσίες ομολογεί ότι είναι δούλος.

Το πολιτικό καθεστώς που έχει επιβληθεί εδώ και 10.000 χρόνια στις ανθρώπινες κοινωνίες, και που πέρασε από τις βασιλείες και τις αυτοκρατορίες για να καταλήξει στις σημερινές ψευτοδημοκρατίες και διεθνείς λυκοσυμμαχίες, είναι το χειρότερο πολιτικό σύστημα που μπορεί να υπάρξει. Στηρίζεται στην απατηλή ιδέα της ατομικής ιδιοκτησίας και στην φανταστική δυνατότητα του ατομικού πλουτισμού. Έτσι ενώ είναι οι λίγοι που κατέχουν τον πλούτο στον πλανήτη, οι πολλοί ηλίθιοι υιοθετούν την απατηλή ιδεολογία της ατομικής επιβίωσης και πέφτουν στην παγίδα που τους έχουν στημένη χιλιετηρίδες τώρα… τελικά οι ηλίθιοι βολεύονται με το κοινωνικό ξεροκόμματό τους και μασουλάνε αμέριμνοι τα ψίχουλά τους, κι η ζωή περνάει… τόσο ήσυχα, τόσο ειρηνικά, στο μαντρί.

Η Πραγματική Οικονομία έχει να κάνει με πράγματα που υπάρχουν. Αν θέλετε να δείτε τι είναι πραγματική οικονομία διαβάστε τον «Ροβινσόνα Κρούσο» του Ντανιέλ Ντιφόου… Το Χρηματοπιστωτικό Σύστημα που εφαρμόζεται σε ολόκληρο σχεδόν τον πλανήτη δεν έχει παρά μικρή σχέση με την Πραγματική Οικονομία, αφού διαχειρίζεται πλασματικά «μεγέθη», πράγματα που δεν υπάρχουν… Πρόκειται για μια μεγάλη απάτη (αυτών που έχουν την πραγματική εξουσία στον πλανήτη) που έχει σκοπό την χειραγώγηση των πληθυσμών… Πως; Γιατί; Τι; Καθένας πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες του σε αυτό τον ασήμαντο τελικά πλανήτη.

Η Δικαιοσύνη και το Δίκαιο όχι μόνο δεν είναι ταυτόσημες ή συγγενείς (φιλοσοφικοπολιτικές) έννοιες, αλλά, είναι εξολοκλήρου αντίθετες. Αυτό ακούγεται παράδοξο. Αν όμως διαθέτετε λίγη νοημοσύνη στοχαστείτε το και θα το διαπιστώσετε. Η Δικαιοσύνη είναι συνυφασμένη με την ανθρώπινη αξία της Ισότητας, του Ίσου μοιράσματος, κλπ. Το Δίκαιο αντίθετα, καθορίζει, περιγράφει κι επιζητεί να δώσει λύση σε σχέσεις μεταξύ ατομικών υπάρξεων και συμφερόντων, να βρει ισορροπίες ανάμεσα σε διαχωρισμένα κι αντιμαχόμενα μέρη. Ολόκληρος ο πολιτισμός των ανθρώπινων κοινωνιών δεν βασίζεται στη Φυσική Αίσθηση Δικαιοσύνης, αλλά σε μια τεράστια νομολογία που προσπαθεί να δώσει λύση σε όλες τις ανθρώπινες συγκρούσεις… κι είστε τόσο αφελείς να πιστεύετε ότι αποδίδεται δικαιοσύνη; Το βλέπετε γύρω σας;

Όταν σε μια κοινωνία οι νόμοι είναι άδικοι, τότε οι πολίτες Οφείλουν στην Δικαιοσύνη, στην Φυσική Αίσθηση Δικαιοσύνης, αν θέλουν να είναι ελεύθεροι, να είναι «παράνομοι»… αλλιώς καταντούν δούλοι.

Η Πραγματικότητα Είναι Πολύ Ευρύτερη κι Έχει Απροσδιόριστο Βάθος, που δεν μπορεί να προσεγγίσει η ανθρώπινη αντίληψη… Πάντως πραγματικότητα δεν είναι η πραγματικότητα που διαμορφώνουν οι επίσημες κυβερνήσεις κι οι πολιτικοί και προβάλλουν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης… Όταν με τον προβολέα φωτίζεις ένα σημείο δεν σημαίνει ότι ο υπόλοιπος κόσμος δεν υπάρχει. Η τέχνη της κατασκευής της πραγματικότητας (καθώς και τα μέσα επιβολής της στους πληθυσμούς) είναι πολύ-πολύ παλιά τέχνη στις ανθρώπινες κοινωνίες… Αλλά αφού οι λαοί είναι ευχαριστημένοι έτσι που τους κυβερνούν, τι να πούμε;

ΣΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΜΑΝΤΡΙΑ

Μόνο ένας τρόπος υπάρχει να βρει κάποιος την πνευματική ισορροπία του. Να μην χρησιμοποιεί το δίκτυο, ή τουλάχιστον να διαγραφεί από τα ηλίθια μέσα κοινωνικής δικτύωσης, να σταματήσει να βλέπει τηλεόραση και να διαβάζει εφημερίδες, και να ξεχάσει ό,τι ηλιθιότητα του έχουν διδάξει μέχρι σήμερα… να σταματήσει να αποδέχεται την πραγματικότητα που άλλοι κατασκευάζουν για αυτόν και να βγει από τον τάφο του… Τότε θα ανακαλύψει ότι Ψηλά υπάρχει ένας Ουρανός, και κάτω, η γη είναι στέρεη κάτω από τα πόδια του.

Όλες οι θρησκευτικές, πολιτικές, κάθε είδους, εξουσίες είναι διεφθαρμένες και χρησιμοποιούν ψεύτικη γλώσσα που διαστρέφει την πραγματικότητα… πως μπορούν να μιλήσουν για την Αλήθεια, για το Δίκαιο, για την Ζωή;

Χιλιάδες χρόνια τώρα οι πολιτικές εξουσίες δεν έλυσαν τα κοινωνικά προβλήματα. Και δεν πρόκειται να τα λύσουν. Όσοι είναι βολεμένοι στο «σύστημα» σηκώνουν τους ώμους… όσοι πεινάνε είναι ανήμποροι να αντιδράσουν… Κι έτσι ο κόσμος πορεύεται ειρηνικά.

Οι άνθρωποι, αυτοί οι ίδιοι άνθρωποι, που δημιουργούν τα προβλήματα μέσα στην κοινωνία των ανθρώπων, τσακώνονται μεταξύ τους για την καλύτερη λύση… και τελικά δεν κάνουν τίποτα ή στραβώνουν χειρότερα τα πράγματα, κι η κοινωνία σέρνεται

Αν Υπήρχε Δικαιοσύνη δεν θα χρειαζόταν να υπάρχουν νόμοι!

ΟΙ ΜΗΝΕΣ ΚΑΙ ΤΟ ΕΟΡΤΟΛΟΓΙΟ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

Μέσα στον κύκλο του έτους, οι εορτές προς τιμήν των Θεών όριζαν ένα ιερό ημερολόγιο, διαφορετικό για κάθε πόλη, που έβαινε παράλληλα με την εναλλαγή των εποχών και χρωμάτιζε τη συνεχή κίνηση του χρόνου με θείες επιφάνειες, συμπυκνώσεις νοήματος και εξόδους από το καθημερινό.

ΓΑΜΗΛΙΩΝ (σελήνη Ιανουαρίου) 27/12-25/1 30 ημέρες

«Ιερός Γάμος» του Διός και της Ήρας: Εορτή από την οποία πήρε το όνομα ο μήνας, που θεωρήθηκε και αίσιος για την τέλεση γάμων.

Ανθεστηρίων ήμερα 1η: «Πιθοίγια»: ήμερα κατά την οποία ανοίγονταν τα νέα κρασιά.

Ανθεστηρίων ημέρα 2η: «Χοές»: Ιερός γάμος του άρχοντος βασιλέως και ασκωλιασμοί.

Ανθεστηρίων ημέρα 3η: «Χύτροι»: ανάκληση ψυχών και προσφορές στους νεκρούς.
Μυστήρια εν Άγραις. Εορτή στις αθηναϊκές Άγρες ως προπαρασκευή των μεγάλων Ελευσίνιων
Μυστηρίων. Είχε και το όνομα «μικρά μυστήρια».

ΑΝΘΕΣΤΗΡΙΩΝ (σελήνη Φεβρουαρίου) 26/1-23/2 29 ημέρες

Διάσια. Ανοιξιάτικη εορτή προς τιμήν του Μειλιχίου Διός, η μεγαλύτερη αθηναϊκή εορτή για το Δία.

Θυσία ζώων και ομοιωμάτων τους από ψωμάκια ζυμωμένα με μέλι.

Ελαφηβόλια. Παλαιά εορτή προς τιμήν της κυνηγέτιδος Αρτέμιδος με θυσία ελαφιών και αργότερα ομοιωμάτων ελαφιών από αλεύρι, μέλι και σουσάμι.

Προάγων των δραματικών αγώνων των μεγάλων Διονυσίων στο Διονυσιακό θέατρο και θυσία στο γειτονικό τέμενος του Ασκληπιού

Ασκληπιεία. Μεταφορά ξοάνου Διονύσου από Ν. κλιτύ Ακροπόλεως σε Ακαδήμεια.

Μεγάλα ή «εν άστει» Διονύσια με πομπή και τριήμερους δραματικούς αγώνες στο Διονυσιακό θέατρο των Αθηνών.

Πομπή αγάλματος Διονύσου από Ακαδήμεια σε Ν. κλιτύ Ακροπόλεως (διθύραμβος), θυσία ταύρου. «Κωμαστές» το βράδυ στους δρόμους.

ΕΛΑΦΗΒΟΛΙΩΝ (σελήνη Μαρτίου) 24/2-25/3 30 ημέρες

Γαλάξια. Εορτή της Μεγάλης Μητρός (Ρέας), με προσφορά «γαλαξίας», πολτού από γάλα και κρίθινο αλεύρι.

Πομπή παρθένων στο Δελφίνια (Ιερό του Απόλλωνος), σε ανάμνηση της προσφοράς «ικετηρίας» (κλάδου τυλιγμένου με λευκό μαλλί) από τον Θησέα στον Απόλλωνα πριν αποπλεύσει για την Κρήτη.

ΜΟΥΝΥΧΙΩΝ (σελήνη Απριλίου) 26/3-23/4 29 ημέρες

Μουνύχια προς τιμήν της Μουνυχίας Αρτέμιδος, με πομπή στο ιερό του λόφου της Μουνυχίας και με «άμιλλα νεών».

Ολυμπίεια προς τιμήν του Ολυμπίου Διός στο αθηναϊκό Ολυμπιείο. Αναδιοργανώθηκε μετά την ολοκλήρωση του ναού από τον Αδριανό.

ΘΑΡΓΗΛΙΩΝ (σελήνη Μαϊου) 24/4-23/5 30 ημέρες

Παραμονή Θαργηλίων Περιφορά «φαρμάκων» και καθαρμός της πόλεως.

Θαργήλια. Παλαιά εορτή του Απόλλωνος και της Αρτέμιδος. Προσφορά «Θαργηλίων» για την ευόδωση της συγκομιδής.

Βενδίδεια. Εορτή της θρακικής θεάς Βενδίδος στον Πειραιά με διπλή πομπή, «επιχωρίων και θρακών», λαμπαδηφορία εφίππων.

Καλλυντήρια. Εορτή πιθανώς ευπρεπισμού του ναού της Πολιάδος Αθηνάς.

Πλυντήρια, Καθαρτήρια εορτή κατά την οποία έπλεναν το ξόανο της Αθηνάς Πολιάδος στο Φάληρο.

ΣΚΙΡΟΦΟΡΙΩΝ (σελήνη Ιουνίου) 24/5-21/6 29 ημέρες

Σκίρα ή Σκιροφόρια. Γυναικεία εορτή της Δήμητρας και της Κόρης, συνδεδεμένη με τα θεσμοφόρια.

Διιπόλια ή Διπολίεια. Προς τιμήν του Διός Πολιέως με επίκεντρο τα Βουφόνια (θυσία βοδιού).

Άρρηφόρια ή Αρρητοφόρια. Μυστική εορτή προς τιμήν της Αθήνας για την εξασφάλιση της ευφορίας, με αρρητοφορία.

Διισωτήρια. Εορτή του Διός Σωτήρος και της Αθηνάς Σωτείρας στο Δισωτήριον του Πειραιώς, με πομπή και «άμιλλα νεών».

Θυσία των αρχόντων της πόλεως στον Δία Σωτήρα και την Αθηνά Σώτειρα στην Αγορά των Αθηνών για την καλοχρονιά.

ΕΚΑΤΟΜΒΑΙΩΝ (σελήνη Ιουλίου) 22/6-21/7 30 ημέρες

Αρχή του αρχαίου έτους (Όλ. 693,4 ή 5ου έτους του Α΄ κύκλου)

Ηράκλεια του Μαραθώνος. Πεντετηρική εορτή με αγώνες, στην πεδιάδα του Μαραθώνος.

Εκατόμβαια. Παλαιά εορτή προς τιμήν του Εκατομβαίου Απόλλωνος, που είχε παρακμάσει ήδη στους κλασσικούς χρόνους.

Κρόνια. Εορτή προς τιμήν του Κρόνου και της Ρέας, ευχαριστήρια για το τέλος της συγκομιδής

Συνοίκια, σε ανάμνηση του «συνοικισμού» της Αθήνας, θυσία στην Πολιούχο Αθηνά και αναίμακτη προσφορά στην Ειρήνη.

Μεγάλα Παναθήναια. Γενέθλια Αθηνάς. Πομπή από τον Κεραμεικό στην Ακρόπολη.

ΜΕΤΑΓΕΙΤΝΙΩΝ (σελήνη Αυγούστου) 22/7-19/8 29 ημέρες

Μεταγείτνια. Παλαιά εορτή προς τιμήν του Μεταγειτνίου Απόλλωνος, που νωρίς παρήκμασε.

Ηράκλεια του Κυνοσάργους ή τα εν Διομείοις (το Κυνόσαργες βρισκόταν στον δήμο Διομείας).

Ελευσίνια. Πεντετηρικώς (Μεγάλα) και τριετηρικώς (Μικρά Ελευσίνια) στην Ελευσίνα προς τιμήν της Δήμητρας και της Κόρης.

ΒΟΗΔΡΟΜΙΩΝ (σελήνη Σεπτεμβρίου) 20/8-18/9 30 ημέρες

Γενέσια. «Πένθιμη» εορτή με θυσία στη θεά Γη, στη μνήμη των «γενετών», των νεκρών δηλαδή προγόνων.

Αρτέμιδος και Ενυαλίου: πομπή και θυσία (500 κατσίκια) στο ιερό της θεάς στις Άγρες.

Βοηδρόμια. Παλαιά εορτή προς τιμήν του Απόλλωνος Βοηδρομίου.

Μεγάλα Μυστήρια προς τιμήν της Δήμητρας και της Κόρης. Ημερα 1η «Αγυρμός»: συγκέντρωσι των μυστών, ημέρα 2η. «Άλαδε μύσται»: κάθοδος των μυστών στη θάλασσα, ημέρα 3η, 4η, 5η, 6η, 7η, 8η, Μυστήρια στο Ελευσινιακό Τελεστήριο.

ΠΥΑΝΕΨΙΩΝ (σελήνη Οκτωβρίου) 19/9-17/10 29 ημέρες

Προηρόσια στην Ελευσίνα προς τιμήν της Δήμητρας και της Κόρης με θυσία βοδιών, για την εξασφάλιση της ευφορίας της γης.

Πυανόψια. Εορτή του Απόλλωνος, επώνυμη του μηνός. Προσφορά απαρχών (κυρίως κυάμων).

Θησεία. Εορτή του Θησέως. Καθιερώθηκε το 475 π.Χ. με τη μεταφορά των οστών του ήρωος από τη Σκύρο στην Αθήνα.

Οσχοφόρια. Διονυσιακή εορτή στο τέλος του τρυγητού. Πομπή από το εν Λίμναις ιερό του Διονύσου στο τέμενος της Σκιράδος Αθηνάς.

Στήνια με θυσία προς τιμήν της Δήμητρας και της Κόρης, προετοιμασία για τις μεγάλες γυναικείες εορτές των Ελευσινιακών θεοτήτων.

Θεσμοφόρια του Αλιμούντος: μυστηριακή εορτή με θυσία και χορούς γυναικών στο τοπικό ιερό της Δήμητρας.

Θεσμοφόρια. Γυναικεία εορτή της Αθήνας προς τιμήν της Δήμητρος Θεσμοφορου και της Κόρης.

Απατούρια. Παλαιά εορτή κοινωνικής φύσεως για την εγγραφή των παιδιών στους καταλόγους των φρατριών.

Χαλκεία. Εορτή των χαλκέων και όλων των τεχνιτών προς τιμήν της Εργάνης Αθηνάς και του Ηφαίστου.

ΜΑΙΜΑΚΤΗΡΙΩΝ (σελήνη Νοεμβρίου) 18/10-16/11 30 ημέρες

Μαιμακτήρια. Παλαιά εορτή του Διός Μαιμάκτου, επώνυμη του μηνός.

Πομπαία. Καθαρτήρια εορτή προς τιμήν του Διός Μειλιχίου για την ευόδωση της σποράς, με περιφορά της δοράς θυσιασθέντος ζώου («δίον κώδιον») και κηρυκείου (ήταν ο «πομπός», από τον οποίο πήρε το όνομα η εορτή).

ΠΟΣΕΙΔΕΩΝ (σελήνη Δεκεμβρίου) 17/11-15/12 29 ημέρες

Πληροσία εορτή με θυσία προς τιμήν του Διός.

Ποσείδεα. Παλαιά εορτή προς τιμήν του Ποσειδώνος ως θεού της υγρασίας και της βλαστήσεως.

Διονύσια «κατ’ αγρούς» στους δήμους της Αττικής, με πομπή και ασκωλιασμούς, προς τιμήν του Διονύσου. (Έπρεπε να πηδούν και να χορεύουν πάνω σε φουσκωμένα και λαδωμένα ασκιά).

Αλώα. Αγροτική εορτή προς τιμήν της Δήμητρας, της Κόρης και του Διονύσου, για την ευόδωση της βλαστήσεως. (Μεταφορά μεγάλων πήλινων φανών από γυμνές γυναίκες τη νύκτα και στήσιμο τους στα καλλιεργημένα χωράφια).

Γιατί οι αρχαίοι Έλληνες δεν γιόρταζαν την Πρωτοχρονιά;

Η μελέτη των αρχαιολόγων έχει δείξει ότι στην αρχαία Ελλάδα δεν γιορταζόταν η Πρωτοχρονιά, καθώς τότε μεγαλύτερη σημασία είχε η αρχή κάθε μήνα, η οποία ονομαζόταν νουμηνία.

Μια επιγραφική μαρτυρία μας ενημερώνει ότι στην Αθήνα γινόταν μια θρησκευτική τελετή στην αρχή του νέου έτους ή σωστότερα την τελευταία ημέρα του απερχομένου, αφορούσε όμως περιορισμένο αριθμό ατόμων. Επρόκειτο για μια θυσία των απερχόμενων αξιωματούχων στον Δία Σωτήρα και την Αθηνά Σωτείρα και απέβλεπε στην εξασφάλιση της εύνοιας των θεών αυτών για τη νέα χρονιά.

Μόλις στα ρωμαϊκά χρόνια και κάτω από την επίδραση της ίδιας της Ρώμης άρχισε ο εορτασμός της Πρωτοχρονιάς, ο οποίος επεκτάθηκε σε όλη την επικράτεια της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, επομένως και στον ελληνικό χώρο.

Ήταν ο Ιούλιος Καίσαρας που το 46 π.Χ. καθιέρωσε την 1η Ιανουαρίου ως αρχή του έτους, κάτι που έκτοτε γνώρισε ευρεία διάδοση στη Δύση με λιγοστές και περιορισμένες τοπικά και χρονικά εξαιρέσεις, όπως π.χ. στην εποχή του Καρόλου του Μεγάλου (ο τελευταίος επειδή συνέβη να ανεβεί στον θρόνο τα Χριστούγεννα του 800 μ.Χ. όρισε για την επικράτειά του ως αρχή του χρόνου τις 25 Δεκεμβρίου).

Στον Ιούλιο Καίσαρα και στις γνώσεις του περίφημου αστρονόμου από την Αλεξάνδρεια, Σωσιγένη, τη συνδρομή του οποίου είχε ζητήσει, οφείλουμε και την προσαρμογή του έτους στη διάρκεια της περιστροφής της Γης γύρω από τον Ήλιο. Η σειρά των μηνών που ισχύουν σήμερα, η διάρκεια και οι ονομασίες τους οφείλονται εν πολλοίς στη διορατικότητα του ρωμαίου στρατηλάτη και πολιτικού.

Στην αρχαία Ελλάδα το έτος το αποτελούσαν δώδεκα σεληνιακοί μήνες, οι οποίοι είχαν συνήθως 29 και 30 ημέρες εναλλάξ (πρόκειται για τους «κοίλους» και «πλήρεις» μήνες, αντίστοιχα, των Αρχαίων).

Τα όρια κάθε μήνα τα σηματοδοτούσε η εμφάνιση δύο νέων φεγγαριών, επομένως η διάρκειά του ήταν περίπου 29 ½ ημέρες.

Ωστόσο η καθιέρωση ενός έτους 354 ημερών δημιουργούσε πρόβλημα και, αν δεν λαμβάνονταν μέτρα, συνεχώς θα διογκωνόταν, αφού ένα ηλιακό έτος έχει 365 ημέρες.

Για να εκμηδενίσουν τη διαφορά αυτή πρόσθεταν κατά διαστήματα, συνήθως ανά διετία, έναν εμβόλιμο μήνα διάρκειας περίπου 22-23 ημερών. Πιθανότατα οι Έλληνες χρησιμοποίησαν ημερολογιακό έτος 12 μηνών περίπου τον 8ο αι. π.Χ., αφού μνεία της ύπαρξής του εντοπίζεται στον Ησίοδο, αν και ορισμένοι αμφισβητούν την αξία της μαρτυρίας αυτής.

Η σχέση ανάμεσα στο ημερολογιακό έτος και στις γιορτές, ήταν για τους Έλληνες στενή, όπως αποδεικνύεται από το ότι τα ονόματα των περισσοτέρων μηνών τους προέρχονταν από ονομασίες γιορτών που τελούνταν κατά τους μήνες αυτούς.

Οι γιορτές αυτές σπάνια σχετίζονται με επεισόδια από τη ζωή των ίδιων των θεών (παράδειγμα ο μήνας Γαμηλιώνας -Ιανουάριος-, κατά τον οποίο γιορταζόταν ο ιερός γάμος του Δία και της Ήρας, οι ανθρώπινοι γάμοι θεωρούνταν επανάληψη του γάμου αυτού) και συνήθως έχουν να κάνουν με τις αγροτικές ασχολίες που ελάμβαναν χώρα κατά το αντίστοιχο χρονικό διάστημα και με τις οποίες ο άνθρωπος εξασφάλιζε τη σοδειά του συνεπώς και την ύπαρξη και διαιώνισή του.

Το ότι σε αρκετά μέρη του αρχαίου Ελληνικού κόσμου τα ονόματα των μηνών δεν σχετίζονται με τις γιορτές των σημαντικότερων θεών τους αλλά συνήθως με αυτές του Απόλλωνα σημαίνει ότι στην καθιέρωσή τους πρέπει να έχει συμβάλει αποφασιστικά ένα ιερό του θεού αυτού με πανελλήνια αποδοχή, όπως αποδεδειγμένα ήταν αυτό στους Δελφούς.

Το τραγικό στην ποίηση του Εμπεδοκλή

Πρώτα δυο λόγια για τους όρους Ποίηση και Τραγικό που χρησιμοποιώ. Ο Αριστοτέλης λέει ότι δεν πρέπει να δίνουμε προσοχή στους σοφιζομενους που χρησιμοποιούν τους μύθους, αλλά να συμβουλευόμαστε αυτούς που χρησι­μοποιούν αποδείξεις, λογικά επιχειρήματα: περί μεν των μυθικώς σοφιζομένων ουκ άξιον μετά σπουδής σκοπείν πα­ρά δε των δι αποδείξεως λεγόντων δει πυνθάνεσθαι, δια­βάζουμε στα Μεταφυσικά, Β 4, 1000a 18. Νομίζω ότι η απαίτηση αυτή επικράτησε ολοκληρωτικά και σχεδόν εξοντωτικά στον δυτικό πολιτισμό στον τρόπο μελέτης και γραφής της φιλοσοφίας, με λίγες εξαιρέσεις βέ­βαια, όπως ο Νίτσε.

Το μυθικός εννοεί ποιητικός, αφού ο μύθος είναι βασικό στοιχείο της ποίησης. Το τι είναι ποίηση και πεζογραφία, σε τι πλησιάζει και σε τι διαφοροποιείται από τη φιλοσοφία, είναι θέματα ατέρμονων συζητήσεων, όπου η συμφωνία θα ξεπερνούσε το θαύμα. Γι’ αυτό περιορίζομαι στα «κοινός λεγόμενα», ότι η ποίηση δίνει συνήθως μεγαλύτερη βαρύτη­τα στη φαντασία, στο συναίσθημα, στην «καρδιά», στο «έν­θεο», το «ενθουσιώδες» στοιχείο της ανθρώπινης φύσης και στην πειθώ, μέσω βέβαια της φαντασίας και του συναισθή­ματος. Αλλά και στην κοινή αυτή αντίληψη έχουμε ένα σχε­δόν προκρούστειο κρεβάτι, γιατί δεν βλέπει κανείς γιατί ο μύθος, η ποίηση, όταν κανείς ξέρει να την χειρίζεται, δεν μπορεί να εκφράσει τα ίδια ακριβός πράγματα με τον λό­γο, και μάλιστα πολύ καλύτερα, όπως το έδειξε ο Πλάτων με τον μύθο του σπηλαίου ή του φτερωτού άρματος;

Στην φιλοσοφία υπάρχουν περιοχές, όπου το μυθικός, δηλαδή ποιητικός εκφράζεσθαι είναι ο μόνος δυνατός τρό­πος. Ή αλλιώς: Αυτά που φαίνονται να είναι λογικά επιχει­ρήματα, δεν είναι παρά ποιητικές συλλήψεις. Και τέτοιες είναι οι περιοχές της Μεταφυσικής, της Οντολογίας, της Αι­σθητικής (φιλοσοφίας της τέχνης). Είπαν -σωστά κατά τη γνώμη μου- ότι οι μεταφυσικές είναι τα «μυθιστορήματα» των φιλοσόφων. Την μελέτη μου για την ψυχή, από τον Ό­μηρο ως τον Πλάτωνα, την τιτλοφορώ «Η μυθιστορία της ψυχής». Ποιητικές συλλήψεις θεωρό ακόμα και το Εν και το Ον, για τις οποίες συλλήψεις ο λόγος δεν παίζει και σπουδαίο ρόλο. Ή τις δέχεσαι ή τις απορρίπτεις. Ο ίδιος ο Αριστοτέλης, που απορρίπτει την χρήση των μύθων στην φι­λοσοφία, καταφεύγει στον «μύθο» και την φαντασία, όταν μιλά για το ακίνητον κινούν, που εγώ τουλάχιστον την θεω­ρό καθαρά ποιητική σύλληψη.

Εξ άλλου ο λόγος δεν ενισχύει και μάλλον απορρίπτει έν­νοιες όπως η ελπίδα και η παρηγοριά (παραμυθία), που στον Πλάτωνα π.χ. είναι βασικά φιλοσοφικά στοιχεία. Η συμπόνια για τον άνθρωπο, οι ανθρωπιστικές απόψεις, οι σοσιαλιστικές, το κράτος δικαίου, κτλ. δεν έχουν βέβαια τη ρίζα τους στον λόγο, αλλά στην «καρδιά», που είναι βέβαια πολύ κοντότερα στην ποίηση παρά στη λογική. Ο λόγος δεν είναι πηγή, αλλά όργανο επεξεργασίας των «ποιητικών» συλλήψεων της καρδιάς.

Γενικά, ό,τι δεν μπορεί να αποδείξει η λογική μέθοδος, ανήκει δικαιωματικά στην μυθική έκφραση.

Ακόμα και σε περιοχές όπου φαίνεται να δεσπόζει ο λό­γος, όπως στην επιστημολογία, ο ρόλος της φαντασίας δεν είναι ευκαταφρόνητος. Κι εδώ η παρομοίωση και η μετα­φορά -στοιχεία ποιητικά- παίζουν μεγάλο ρόλο.

Συνολικά έχω τη γνώμη ότι η αντίληψη για τον κόσμο και για τη θέση μας μέσα σ’ αυτόν εκφράζεται πολύ καλύτερα με μέσα ποιητικά και λιγότερο με μέσα λογικά: Ή αυτά που φαίνονται συλλήψεις του νου και λογική επιχειρηματο­λογία δεν είναι παρά σχόλια στην ποιητική σύλληψη του κόσμου. Και με πιο «μετριοπάθεια»: Στοχασμός και ποίηση αλληλοφωτίζονται και αλληλοβοηθιούνται. Μόνα τους είναι λειψά. Η επικράτηση το ενός στοιχείου, των επιχειρημάτων που απευθύνονται μόνο στον νου, ο τρόπος δηλαδή που γράφεται συνήθως η φιλοσοφία και η μελέτη της, κατάντη­σαν την φιλοσοφία μια κατάξερη πεδιάδα, που την διασχί­ζουν πέντε ειδικοί.

Ο Εμπεδοκλής δεν είναι κάποιος που έβαλε απλώς σε στίχους κάποια διανοήματα, αλλά είναι πραγματικός ποιη­τής, στον ίδιο βαθμό που είναι φιλόσοφος. Δεν πρόκειται για λειτουργίες χωριστές που έτυχε να συμπέσουν στο ίδιο πρόσωπο. Τις βασικές συλλήψεις του για τον κόσμο και την ψυχή τις θεωρώ καθαρά ποιητικές

Τον όρο «τραγικό» τον χρησιμοποιώ με κάποιες επιφυ­λάξεις, γιατί δεν βρήκα πολλούς φιλολόγους να συμφωνούν ως προς την έννοια του τραγικού. Κρατώ το ότι τραγικές θεωρούνται συνήθως καταστάσεις στις οποίες η ανθρώπινη πορεία και δράση εξαρτάται από κάτι έξω από την θέληση και την επιλογή του, κάτι προδιαγεγραμμένο, μια «μοίρα», από την εποχή που έτυχε κάποιος να γεννηθεί και η οποία ήταν εποχή Φιλίας ή Έριδας.

Με απασχόλησε κυρίως το πού βρήκε ο Εμπεδοκλής την Έριδα και τη Φιλία, με ποιους συνομιλεί.

Στην αρχή της Ιλιάδας ο Όμηρος αποκαλεί ουλομένην, ο­λέθρια, καταστροφική, καταραμένη πες, την Μήνιν, λίγο πιο κάτω (στ. 8) την αποκαλεί έριδα, γιατί προκάλεσε την ολέ­θρια διάσπαση των ελληνικών στρατευμάτων. Τον πόλεμο τον χαρακτηρίζει δυσηχή (Β 686), όπως και τον θάνατο (Π 442, Σ 464, Χ 189). Εξάλλου ο Όμηρος βλέπει με απόγνωση την Άτη, το τύφλωμα του νου, που οδηγεί στον πόλεμο, να μη πατάει στη γη, αλλά στα κεφάλια των ανθρώπων. Το ε­πίθετο ουλομένη εκφράζει φυσικά την απέχθειά του για έ­ριδα και την προτίμησή του για την φιλία, που στην Ιλιάδα βρίσκει την καλύτερη έκφρασή της στην σχέση μεταξύ του Αχιλλέα και του Πάτροκλου.

Από την πλευρά του ο Ησίοδος αναφέρει την Φιλότητα και την Έριδα ανάμεσα στις πρώτες θεές που γέννησε η ο­λέθρια Νύχτα (Θεογονία 225-5). Η προτίμησή του νομίζω στρέφεται προς την Φιλότητα, εφόσον με την επίδραση της Έριδας δεν μπορεί να υπάρξει δικαιοσύνη, το κύριο μέλημα του Ησίοδου. Η Αιδώς και η Δίκη, μη αντέχοντας την γενικευμένη αθλιότητα των ανθρώπων, εγκαταλείπουν τη γη και πετάνε στον Όλυμπο.

Ο Ηράκλειτος μπαίνει στη συζήτηση και διατυπώνει αντί­θετη εκ διαμέτρου άποψη. Θεωρεί άσοφο και ψέγει τον Ό­μηρο, γιατί καταδίκαζε τον πόλεμο. Ο ίδιος θεωρεί ότι ο πόλεμος είναι «πατέρας των πάντων». Αν οι άνθρωποι τον θεωρούν κακό για τις συμφορές που συσσωρεύει, είναι για­τί δεν ξέρουν ότι για τον θεό -εννοείται και για τους βαθύ­τερα σκεπτόμενους- όλα είναι ωραία και καλά, αντίθετα με τους κοινούς θνητούς που άλλα τα θεωρούν δίκαια και άλ­λα άδικα.

Ο Εμπεδοκλής μπαίνει στη διαχρονική αυτή συζήτηση και τάσσεται τρόπον τινά με το μέρος του Όμηρου. Όπως ο με­γάλος ποιητής, αποκαλεί την Έριδα ουλομένην. Αν ο Ηρά­κλειτος βλέπει τα συμβαίνοντα στον κόσμο με βλέμμα από­μακρο και αν γι’ αυτό θεωρεί αμελητέα τα κακά που συσ­σωρεύει ο πόλεμος, μπροστά στα όσα δημιουργεί, ο Εμπε­δοκλής τάσσεται με το μέρος του Όμηρου, και βλέπει τον πόλεμο όχι σαν μια παγκόσμια αρχή, αλλά από τη σκοπιά το πάσχοντος ανθρώπου. Είναι δηλαδή ανθρωπιστής, στη γραμμή που χάραξε αποφασιστικά ο Όμηρος. Τα όσα ω­ραία -ακόμα και παράδοξα- μας διασώθηκαν, εντάσσονται στη γραμμή αυτή.

Ο κόσμος του Εμπεδοκλή αποτελείται από τέσσερα βασι­κά στοιχεία που τα αποκαλεί ριζώματα, το πυρ, τη γη, το ύδωρ και τον αέρα. Δίπλα σ’ αυτά και σαν κινητήριες δυ­νάμεις υπάρχουν η Φιλία και η Έριδα:

τέσσαρα γαρ πάντων ριζώματα πρώτον άκουε·
Ζευς αργής Ήρη τε φερέσβιος ηδ’ Αιδωνεύς
Νήστις θ’, η δακρύοις τέγγει κρούνωμα βρότειον. (απ. 6)

(και πρώτα άκουσε τα τέσσερα ριζώματα των πάντων, ο αστραποβόλος Δίας [πυρ], η ζωοδότρα Ήρα [γη], ο Αϊδωνεύς [αήρ] και η Νήστις [ύδωρ], που με τα δάκρυά της ποτίζει τους θνητούς κρουνούς.)

Σαφέστερη και μη ποιητική είναι η απαρίθμηση στο απ. 17 (στ. 18-20), όπου εμφανίζονται και οι δύο κινητήριες δυ­νάμεις, η Φιλία και η Έριδα:

πυρ και ύδωρ και γαία και ηέρος άπλετον ύψος,
Νείκος τ’ ουλόμενον δίχα των, ατάλαντον απάντηι,
και Φιλότης εν τοίσιν, ίση μήκός τε πλάτος τε.

Δεν υπάρχει μία μόνο κοσμογονία, μια κι έξω, αλλά μια ατέρμονη διαδοχή κόσμων. Σε μια περίοδο επικρατεί από­λυτα η Φιλία, οπότε όλα τα ριζώματα τείνουν προς την έ­νωση, ώστε ν’ αποτελέσουν μια αδιαχώριστη ενότητα. Μετά εμφανίζεται η Έριδα, που σιγά-σιγά ξεχωρίζει και διασπά τα ριζώματα. Ακολούθως η Φιλία τα ξαναφέρνει προοδευ­τικά σε ενότητα. Για μεγάλα δηλαδή χρονικά διαστήματα επικρατούν εναλλάξ οι κινητήριες δυνάμεις Φιλία και Έρις:

και ταύτ’ αλλάσσοντα διαμπερές ουδαμά λήγει,
άλλοτε μεν Φιλότητι συνερχόμεν’ εις εν άπαντα,
άλλοτε δ’ αυ δίχ’ έκαστα φορεύμενα Νείκεος έχθει (απ. 17, 6-8)

(κι αυτή η συνεχής εναλλαγή ποτέ δεν σταματάει: άλλοτε συγκλίνουν τα πάντα σε ένα, με τη δράση της Φι­λίας, άλλοτε πάλι διαχωρίζονται με την έχθρα της Διαμάχης.)

Τα ριζώματα δεν έχουν ούτε γέννηση ούτε οριστική απώ­λεια, γιατί από αυτό που δεν υπάρχει δεν μπορεί να γεννη­θεί κάτι, ούτε είναι δυνατό κάτι που υπάρχει να εξαφανι­στεί εντελώς (απ. 12). Εφόσον τα όντα προέρχονται από συναρμογή ριζωμάτων, δεν πρέπει να μιλάμε για γένεση (φύσις) ούτε για θάνατο, αλλά για περιοδικό σμίξιμο (μίξις) και ξεχώρισμα (διάλλαξις) αυτών που έσμιξαν (απ. 8). Αμ­βλύνεται έτσι κατά κάποιο τρόπο ο φόβος του θανάτου.

Σε ένα κόσμο έτσι συνοπτικά ιδωμένο και με ένα βλέμμα κάπως ηρακλείτειο, θα έλεγε κανείς ότι το δράμα και το τραγικό δεν έχουν θέση. Μια φυσική, θα σκεφτόμασταν, και αναπότρεπτη εναλλαγή. Γιατί να αγωνιούμε; Διαπιστώνου­με το γεγονός και πάμε παρακάτω. Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο, αν τοποθετηθούμε από τη σκοπιά, αν μπούμε στη θέση των όντων που τους έλαχε να γεννηθούν σε περίοδο μεσούσης ή προχωρημένης δεσποτείας της Έριδας, δηλαδή από τη σκοπιά των ανθρώπων της εποχής του Εμπεδοκλή, αλλά και της δικής μας. Στο απόσπασμα 17, στ. 19, το Νείκος (άλλη ονομασία της Έριδας) αποκαλείται ουλόμενον. Η Δήρις, η διχόνοια, αποκαλείται αιματόεσσα (απ. 122, 2). Στο απ. 6 η Νήστις [ύδωρ], «που με τα δάκρυά της ποτίζει τους θνη­τούς κρουνούς», δείχνει την συμπόνια του ποιητή για το «πολύκλαυστο» γένος των ανθρώπων, για τις δυστυχίες δη­λαδή που το πλήττουν, φυσικά κατά την περίοδο επικράτη­σης της Έριδας.

Ο χώρος όπου ζουν οι άνθρωποι, είναι χώρος ατερπής, ε­πίθετο που ο Όμηρος χρησιμοποιεί για τον Άδη (λ 94), εξαιτίας βέβαια της επικράτησης της Έριδας:

... ατερπέα χώρον,
ένθα Φόνος τε Κύτος τε και άλλων έθνεα Κηρών
αυχμηραί τε Νόσοι και Σήψιες έργα τε ρευστά
Άτης αν λειμώνα κατά σκότος ηλάσκουσιν. (απ. 121)

(... στον δυσοίωνο τόπο όπου ο Φόνος, η Οργή και άλλα πλήθη θεών του Ολέθρου βαριές Αρρώστιες, Σαπίλες και έργα ασταθή τριγυρνούν στο σκοτάδι μες στο λιβάδι της Συμφοράς.)

Χαρακτηριστικότατο είναι το απόσπασμα 124, όπου ο ί­διος ο Εμπεδοκλής (κατ’ άλλους ο θεϊκός καθοδηγητής του, που είναι το ίδιο) απευθύνεται άμεσα στους ανθρώπους:

Ω πόποι, ω δειλόν θνητών γένος, ω δυσάνολβον,
τοίων έκ τ’ ερίδων έκ τε στοναχών εγένεσθε.

(αλίμονο, άθλιο γένος των θνητών, τρισδυστυχισμένο, μέσα από ποιες έριδες και ποιους στεναγμούς δημιουργηθήκατε!)

Επάνω στους ανθρώπους πέφτουν πολλά κακά, που αμ­βλύνουν τον στοχασμό (απ. 2)

Αν η Έριδα καταδικάζεται έντονα, αντίθετα εξαίρεται η Φιλία, που αποκαλείται επίσης Φιλότης, Γηθοσύνη, Αφροδί­τη (απ. 17, 24. 22, 5. 71, 4. 128, 3), Αρμονία (απ. 122, 2 αρ- μονίη θεμερώπις).

ήτις (sc. Φιλότης) και θνητοίσι νομίζεται έμφυτος άρθροις,
τηι τε φίλα φρονέουσι και άρθμια έργα τελούσι,
Γηθοσύνην καλέοντες επώνυμον ηδ’ Αφροδίτην. (απ. 17, 22-25)

(αυτήν και οι θνητοί την θεωρούν φυτρωμένη στα μέλη τους
και μ’ αυτήν νιώθουν φιλία και τελούν έργα ειρηνικά αποκαλώντας την Ευφροσύνη και Αφροδίτη.)

Σε στίχους του απ. 35 βρίσκουμε έναν σπουδαίο ύμνο στη Φιλία:

όσσον δ’ αιέν υπεκπροθέοι, τόσον αιέν επήιει
ηπιόφρων Φιλότητος αμεμφέος άμβροτος ορμή (απ. 35, 12-13)

(κατά το μέτρο που απέρχεται [η Έρις], τόσο συνεχώς επέρχεται
καλοπροαίρετη η αθάνατη ορμή της άμεμπτης Φιλίας.)

Σε περιόδους επικράτησης της Φιλίας:

ήσαν δε κτίλα πάντα και ανθρώποισι προσηνή,
θήρες τ’ οιωνοί τε, φιλοφροσύνη τε δεδήει. (απ. 130)

(όλα [τα ζώα] ήταν ήρεμα και ευνοϊκά στους ανθρώπους, και τα αγρίμια και τα πουλιά, και φιλική διάθεση έλα­μπε.)

Ο Εμπεδοκλής νοσταλγεί έντονα -ως πραγματική- κά­ποια εποχή επικράτησης της Φιλίας, και προφανώς εύχεται και ελπίζει να επανέλθει κάποτε η εποχή αυτή. Αξίζει να διαβάσουμε το σχετικό απόσπασμα:

ουδέ τις ην κείνοισιν Άρης θεός ουδέ Κυδοιμός
ουδέ Ζευς βασιλεύς ουδέ Κρόνος ουδέ Ποσειδών,
αλλά Κύπρις βασίλεια.
την οί γ’ ευσεβέεσσιν αγάλμασιν ιλάσκοντο
γραπτοίς τε ζώιοισι μύροισί τε δαιδαλεόδμοις
σμύρνης τ’ ακρίτου θυσίαις λιβάνου τε θοώδους,
ξανθών τε σπονδάς μελίτων ρίπτοντες ες ούδας. (απ. 128, 1-7)

(Για εκείνους δεν υπήρχε κάποιος θεός Άρης ούτε Κυδοιμός
ούτε Δίας βασιλιάς ούτε Κρόνος ούτε Ποσειδών,
παρά μόνο η βασίλισσα Κύπρις [Αφροδίτη].
Αυτήν εξιλέωναν με ευσεβή αγάλματα
με ζωγραφισμένα ζώα, με πολύοσμα μυρωδικά,
με προσφορές από καθάρια σμύρνα και μυριστικό λιβάνι,
και με σπονδές ξανθού μελιού που έριχναν στη γη.)

Η αποφασιστική καταδίκη της Έριδας και του Πολέμου, και η θερμή εξύμνηση της Φιλίας καθιστούν τον Εμπεδοκλή τον βασικότερο αντίπαλο της ηρακλείτειας περί πολέμου άποψης και τον κατ’ εξοχήν αντιπολεμικό συγγραφέα της αρχαίας Ελλάδας, στη γραμμή βέβαια του ανθρωπισμού που χάραξε ο Όμηρος. Το γεγονός αυτό θα έπρεπε να τονί­ζεται πρώτο στις ιστορίες της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφί­ας και στις λίγες ειδικές μελέτες.

Το τραγικό στο έργο του Εμπεδοκλή θα το εννοήσουμε κάπως διαφορετικά από ότι στις γνωστές μας τραγωδίες. Το γεγονός να έχει γεννηθεί κανείς σε εποχή επικράτησης της Έριδας, σε έναν ατερπέα χώρο, αν υφίσταται τις συνέ­πειες της πανταχού επικρατούσας έριδας, ακόμα και αν δεν επιδίδεται ο ίδιος στα έργα της, ενέχει τραγικότητα και αποτελεί από μόνο του ένα θέμα άξιο για τραγωδία. Και θεωρώ εύλογο να το είχε αποτυπώσει αυτό ο Εμπεδοκλής σε κάποια από τις χαμένες τραγωδίες του.

Επιδράσεις

Χωρίς να έχω μελετήσει το θέμα διαχρονικά, θα κάνω πρόχειρα μια-δυο υποδείξεις.

Μπορεί κανείς να συγκρίνει την Φιλία μεταξύ των αν­θρώπων, την Φίλότητα, την Αφροδίτη, που είναι όλες θηλυ­κές θεές, με τον κατ’ εξοχήν αρσενικό φιλοπόλεμο και φο­νικότατο θεό της Παλαιάς Διαθήκης, που εξωθεί τους εκλε­κτούς του σε επιθετικούς πολέμους και σε εκτεταμένες γε­νοκτονίες για την κατάκτηση της γης «της επαγγελίας».

Μπορούμε να υποθέσουμε με κάποια βεβαιότητα πως ο Χριστός εμπνέεται από την Φιλία του Εμπεδοκλή, και να τον δούμε σαν «Συμφιλιωτή» με μέσο την Αγάπη, που συ­νενώνει, και σαν αντίπαλο της Έριδας, του μίσους, της μη συγχώρεσης, του Κακού (που προσωποποιείται ως Σατα­νάς), που διαιρεί τους ανθρώπους.

Έχει επισημανθεί η σχέση με τον Εμπεδοκλή του Hoelderlin, που μεταξύ των άλλων στο ποίημά του Άρτος και Οίνος γράφει: «Δικαίως λένε ότι [ο Δημιουργός] συμφιλίωσε τη Μέρα με τη Νύχτα». Ο δικός μας ποιητής Σολωμός, που θλίβεται για την Έριδα, την διχόνοια μεταξύ των Ελλήνων, φαίνεται να εμπνέεται απ’ ευθείας από την Έριδα, που στην Ιλιάδα διαίρεσε τους Αχαιούς. Τον Εμπεδοκλή μάλλον δεν τον γνώριζε.

Προσωπικά, τόσο στη φιλοσοφία όσο και στη λογοτεχνία μου, προσπαθώ να συνδεθώ και ει δυνατόν να συνεχίσω τους τρόπους και την προβληματική που άνοιξαν οι δημι­ουργοί του αρχαίου ελληνικού πνεύματος.

Στο έργο μου Μαρτυρίες για έναν απάντα φίλο συζητώ πολλές όψεις της Φιλίας και της Έριδας και τις συσχετίζω με την σύγχρονη εποχή. Τον ίδιο τον ήρωα τον παρουσιάζω ως «στρατευμένο στην υπόθεση της ζωής και της φιλίας.» Γράφω ακόμα: «Ο Κώστας Δοξιάδης είναι αγωνιστής, ταγ­μένος με το μέρος της Φιλίας και των δυνάμεων της Συνο­χής. Αν στ’ όνομα μιας δήθεν θετικής φιλοσοφίας εμφάνιζε ακμαία την Αγάπη κι απέκρυβε πως η Φιλία πάσχει, αν πρόσφερε ανέξοδα ελπίδες, θα είχε κάνει έργο επιπόλαιο.» Σε ένα στρατιωτικό ιερέα ο ήρωας λέει: «ενώ ο Χριστός τάχθηκε με το μέρος της Φιλίας, εσύ περιφρονείς τη θέλησή Του κι ευλογείς τα όπλα!»

Δείγμα των απόψεών μου είναι τα παρακάτω χωρία:

«Τον Χριστό τον θεωρεί προπάντων συμφιλιωτή. Αλλά εμείς στη θέση της Φιλίας που ενώνει, βάλαμε τις φιλίες που χωρίζουν. Ο Συμφιλιωτής δεν είναι πια κοντά μας. Το σκοτεινό πείσμα του ανθρώπου ανάγκασε το θείο ν’ απο­συρθεί. Έτσι μια νύχτα ατελείωτη έχει πέσει.»

Και:

«Σε μια παρέα φοιτητών μιλούσαμε για τα μεγάλα ορά­ματα που έθρεψαν την ανθρωπότητα: την επικράτηση της λογικής και της φιλίας, τη βασιλεία της δικαιοσύνης. Σήμε­ρα όλ’ αυτά ήταν ερείπια καταποντισμένα. Κανένας δεν σκεφτόταν πια να τ’ ανασύρει απ’ τον βυθό. Η πείρα αιώ­νων είχε δείξει πως πριν ν’ ανασυρθούν στην επιφάνεια, κόβονται τα σκοινιά, κι όλα καταποντίζοντας ξανά στα βά­θη.»

Επιτρέψτε με λοιπόν να κλείσω την εισήγησή μου με ένα ποίημα για τον Εμπεδοκλή, που έγραψα το 1993. Σ’ αυτό φαντάζομαι τον ειρηνόφιλο και ανθρωπιστή ποιητή να πα­ρακολουθεί την εξέλιξη του κόσμου και να κρίνει την εποχή μας.

Όπως σκεφτόμουν το μαχαίρι που χωρίζει τον είδα εκεί στο στρίψιμο του δρόμου Μπροστά του το δισάκι της Φιλίας στη ράχη τού καταραμένου Μίσους Τράβαε σκυφτός από το βάρος 

«Εμπεδοκλή, του κράζω, στάσου!
Στάσου και πες μου πότε,
πότε θα στρέψουν τα τιμόνια οι καιροί,
πότε θα ’ρθει το καλοκαίρι της Φιλίας;»
”Σώπα, με λέει, σώπα!
Δεν βλέπεις τους νεκρόφιλους στην εξουσία;

Μάταια προσευχόμασταν τόσους αιώνες Χαλιέται αυτός ο κόσμος και δεν σώζεται Αυτός ο σιδερένιος δρόμος δεν έχει γυρισμό.

Πρωτοχρονιά και καλή... Περιτομή!

ΠΕΡΙΤΟΜΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ. ΜΙΑ ΨΩΛΟΓΙΟΡΤΗ της Ρωμιοσύνης σύμφωνα με τους Πατερικούς κανόνες (ψωλός = ο περιτετμημένος, έχων την βάλανον του αιδοίου γυμνήν. Λεξικό L&S).

Ανοίξτε όποιο ημερολόγιο θέλετε, κι αν δεν γράφει στην πρώτη μέρα του χρόνου «Περιτομή του Κυρίου», να με φτύσετε και φυσικά να μη διαβάσετε τα επόμενα.

Οι Πατέρες του χριστιανισμού, τα ανθελληνικά αυτά καθάρματα – έχουμε καταθέσει εδώ πάμπολλες μαρτυρίες για τον βίο και την πολιτεία τους – φρόντισαν να κατεξευτελίσουν το γένος των Ελλήνων, διότι αυτός ήταν ο κύριος στόχος τους, καθιερώνοντας, μεταξύ των άλλων, να ξεκινά την κάθε νέα χρονιά του, εορτάζοντας την κατ’ εξοχήν εβραϊκή παραδοσιακή τελετή της περιτομής.
Όπως θα δούμε, πρόκειται για μια ψωλογιορτή και τίποτε παραπάνω.

Επί πλέον, τα ίδια αυτά καθάρματα, φρόντισαν να καθιερώσουν εορτές σε αντικατάσταση όλων των παλαιών, κατά τις οποίες να εορτάζονται όλοι οι βλαμμένοι, φονιάδες, πόρνες, και ανθέλληνες, τους οποίους φρόντισαν να αγιοποιήσουν. Και αυτά τα ντοκουμέντα τα έχουμε καταθέσει εδώ.

Με τον καταλυτικό αυτό τρόπο, κατάντησαν τους Έλληνες, μεταξύ των άλλων, έναν αποτυφλωμένο πληθυσμό, ο οποίος να μη γνωρίζει τίποτε απολύτως για το τι εορτάζει κάθε μέρα του χρόνου. Ρωτάς τον Δημητράκη, ρε συ τι ήταν αυτός ο άγιος Δημήτριος; Τι ήταν; Ξέρω εγώ! Αυτή είναι η απάντησή του.

Για τους διαδόχους αυτών των κακούργων, που αποκάλεσαν Πατέρες της Εκκλησίας, έγραψε ο Βάρναλης το παρακάτω ποιηματάκι:

Πρωτοχρονιάτικο:

Σαράντα σβέρκοι βωδινοὶ με λαδωμένες μπούκλες
σκεμπέδες, σταβροθόλωτοι και βρώμιες ποδαρούκλες
ξετσίπωτοι, ακαμάτηδες, τσιμπούρια και κορέοι
ντυμένοι στα μαλάματα κ᾿ επίσημοι κι ωραίοι.
Σαράντα λύκοι με προβιά (γι᾿ αυτοὺς χτυπά η καμπάνα)
καθένας γουρουνόπουλο, καθένας νταμιτζάνα!
Κι απέ ρεβάμενοι βαθιά ξαπλώσανε στο τζάκι,
κι αβάσταγες ενιώσανε φαγούρες στο μπατζάκι.
Όξ᾿ ο κοσμάκης φώναζε: «Πεινάμε τέτοιες μέρες»
γερόντοι και γερόντισσες, παιδάκια και μητέρες
κ᾿ οι των επίγειων αγαθών σφιχτοὶ νοικοκυρέοι
ανοίξαν τα παράθυρα και κράξαν: «Είστε αθέοι».

Ναι, καλά καταλάβατε, για τους Αρχιεπισκόπους, τους Δεσποτάδες, τους Μητροπολίτες, τους Αρχιμανδρίτες… το έγραψε ο Βάρναλης.

Πότε άραγε γιόρταζε ο κόσμος την πρωτοχρονιά, πριν πλακώσει η χριστιανική χολέρα;!

Θα το βρείτε μόνοι σας. Για προσέξτε:

Ο μήνας Οκτώβριος (οκτώ) είναι δέκατος στην σειρά!!!

Ο Δεκέμβριος (δέκα) είναι δωδέκατος!!!

Επομένως ποιανού μηνός η αρχή ήταν πρωτοχρονιά, ώστε να βγει όγδοος (αντί δέκατος) ο Οκτώβριος και δέκατος (αντί δωδέκατος) ο Δεκέμβριος;

Να το πάρει το ποτάμι; Να το πάρει. Πρωτοχρονιά ήταν η πρώτη Μαρτίου. Για ποιόν λόγο; Μα επειδή άρχιζε να ξυπνά η φύση από τον χειμερινό της ύπνο. Μια πρωτοχρονιά για όλον τον κόσμο και τον ντουνιά.

Πρωτοχρονιά λοιπόν σύμφωνα με τις λειτουργίες της φύσης κι όχι με τις ηλιθιότητες κάποιων οποιωνδήποτε ανθρώπων. Πόσο μάλλον πρωτοχρονιά με λόγο την περιτομή κάποιου Ιουδαίου.

Βλέπετε ότι όσο σβήσιμο και να πάτησαν οι άθλιοι ρασοφόροι πάνω στις σελίδες της Ιστορίας, ποτέ δεν μπόρεσαν να εξαλείψουν εντελώς τα ίχνη από τα πρωταρχικά της γράμματα. 

Περί της ψωλογιορτής:

Όπως θα διαπιστώσουμε, πρόκειται για μια κανονική ψωλογιορτή.

Δεν υπάρχει περίπτωση να βρει κανείς ημερολόγιο που να μη γράφει ότι την πρώτη πρώτου του κάθε έτους εορτάζεται η περιτομή του Χριστού. Εκτός βεβαίως των ελαχίστων περιπτώσεων που αφορούν ημερολόγια που εκδίδονται από ελληνοκεντρικούς φορείς.

Συμπέρασμα: το κάθε έτος ξεκινά με την περίλαμπρη εορτή του κοψίματος της πόσθης του πέους (ήμαρτον Κύριε) του Ιησού του Ναζωραίου!!!

Έπεται δε πάντοτε αυτής η εορτή του Μ. Βασιλείου. Αυτού του υψίστου πατρός της χριστιανικής εκκλησίας ο οποίος ήταν τόσο σοφός ώστε όταν ο Ρωμαίος αυτοκράτωρ της εποχής του κατήργησε τους Ολυμπιακούς αγώνες ξεστόμισε την εξής χοντρομαλακία: «καλά έκανε ο αυτοκράτορας και έκλεισε το Ολυμπιακό στάδιο διότι μέσα στα πάμπολλα αγάλματα που το περιέβαλαν κατοικούσαν τρομεροί δαίμονες»!!!

Τι εορτάζουμε δηλαδή την πρωτοχρονιά; Αφ’ ενός μια εβραιοψωλοτομή κι αφ’ ετέρου έναν δαιμονόπληκτο ανθέλληνα.

Και μη βιάζεστε να με χαρακτηρίσετε ως ανάγωγο καλοί μου άνθρωποι διότι όποιος λεξικό κι αν ανοίξετε στην λέξη ψωλή θα διαβάσετε ότι πρόκειται για το πέος έχον την βάλανον (κεφαλήν) αποκεκαλυμμένην.

Επίσης ιδού η καταλυτική απόδειξη:

Ψωλός = ο περιτετμημένος, έχων την βάλανον του αιδοίου γυμνήν. Από το λεξικό L&S

Ίσως μάλιστα να μη λέγεται τυχαίως ότι στην χώρα της Ελλάδος όλοι ψωλοκοπανάνε.

Για ποιόν λόγο βάλανε οι άγιοι Πατέρες του χριστιανισμού την γιορτή αυτή στην αρχή του χρόνου;
Ασφαλώς για να μας υπενθυμίζουν ότι η θρησκεία τους είναι εβραϊκή.

Κι ακόμα υπάρχουν κάτι νούμερα που ισχυρίζονται ότι ο Χριστός ήταν Έλληνας!

Ξεκίνα Ρωμιέ την καινούργια σου χρονιά με την κατ’ εξοχήν γιορτή των Ιουδαίων. Με μια ψωλογιορτή. Με τον απόλυτο κατεξευτελισμό σου. 

Άντε λοιπόν πατριώτες, με το καλό και φέτος να καταστεί ψωλός ο Χριστούλης μας.

ΜΕΤΑΦΕΡΩ ΕΔΩ ΣΧΟΛΙΟ ΤΟΥ ΦΙΛΟΥ Pan

Ἂς μοῖ ἐπιτραπῇ ἓν ἐπὶ πλέον σχόλιον, περισσότερον ἤρεμον αὐτὴν τὴν φοράν, δεδομένου τοῦ ὅτι τὸ προηγούμενον ἐχαρακτηρίζετο ἐκ τῆς ὀργῆς ποὺ προκαλεῖ εἰς τὸν νοῦν ἔχοντα τὸ κατάντημά μας, νὰ ὑμνῶμεν περιτετμημένους «θεούς».

Ὡς γνωστὸν τὸ δέρμα γενικῶς, πέραν τῶν ἄλλων λειτουργιῶν του, προστατεύει τὰ ὑποκείμενα αὐτοῦ ὄργανα καὶ ἱστούς, ὡς τὸ λίπος, οἱ μύες, τὰ ὀστᾶ, ἐπιφανειακῶς διαδράμωντα ἀγγεῖα καὶ νεῦρα, ἀπὸ τοῦ περιβάλλοντος.

Αὕτη προστασία εἶναι μηχανική (δηλαδὴ ἀπὸ τραυματισμῶν), χημική (ἀπὸ τοξικῶν οὐσιῶν), θερμική (μονωτική) καὶ ἔναντι μικροοργανισμῶν. Ἐπίσης τὸ δέρμα ἀποτρέπει ἐν μέρει τὴν ἐξάτμισιν τοῦ ἐντὸς τοῦ σώματος ὕδατος καὶ ἑπομένως προστατεύει ἀπὸ τῆς ἀφυδατώσεως. Ὡς πρὸς τὸ ζήτημα τῆς περιτομῆς μᾶς ἐνδιαφέρει κυρίως ἡ μηχανικὴ προστασία τοῦ δέρματος.

Πράγματι ἡ ἀκροποσθία προστατεύει τὴν βάλανον ἀπὸ κτυπημάτων ἢ ἀπὸ τῆς τριβῆς μετὰ τοῦ ἐσωρούχου. Τοῦτο ἐπειδὴ τὸ δέρμα τῆς βαλάνου εἶναι λεπτόν, ὥστε νὰ ἔχῃ μεγαλυτέραν εὐαισθησίαν ὡς δέκτης τῶν ἐρεθισμάτων τῆς ἡδονῆς καὶ ἄρα χρειάζεται μίαν ἐπιπλέον κάλυψιν, ἤτοι τὴν ἀναδίπλωσιν τῆς ἀκροποσθίας. Τοῦτο ἐξυπηρετεῖ προφανῶς τὴν ἀναπαραγωγήν, καθ’ ἣν δύναται ἡ βάλανος νὰ ἀποκαλύπτηται ἄνευ κινδύνου τραυματισμοῦ ἐντὸς τοῦ φιλικοῦ περιβάλλοντος τοῦ γυναικείου κόλπου.

Πάντα ταῦτα ὑπὸ φυσιολογικὰς συνθήκας. Δι’ ὅτι ἐπὶ περιτετμημένου πέους ἡ βάλανος, ἀκάλυπτος οὖσα, ἀναγκαστικῶς προσαρμόζεται εἰς τὰς νέας συνθήκας. Ὅπως δηλαδὴ περιοχαὶ τοῦ δέρματος ὑφιστάμεναι μείζονας πιέσεις καὶ τριβάς (π.χ. αἱ παλάμαι καὶ μάλιστα τὰ πέλματα) καθίστανται παχύτεραι, οὕτω συμβαίνει καὶ εἰς τὴν περίπτωσιν, ἣν ἐξετάζομεν, δηλαδὴ τὸ δέρμα τῆς βαλάνου καθίσταται παχύτερον.

Τὸ τίμημα αὐτοῦ εἶναι ἡ ἐλάττωσις τῆς εὐαισθησίας εἰς πάντα μηχανικὰ ἐρεθίσματα καὶ ἄρα ἡ μείωσις τοῦ αἰσθήματος ἡδονῆς κατὰ τὴν ἐρωτικὴν πρᾶξιν. Τοῦτο δὲ μὲ τὴν σειράν του ὁδηγεῖ εἰς ποικίλας ψυχικὰς διαταραχὰς λόγῳ τοῦ ἀνικανοποιήτου.

Τὰ πράγματα βεβαίως εἶναι πολὺ χείρονα ἐπὶ γυναικῶν ὑποστασῶν τὴν ἀντίστοιχον «περιτομήν», ὡς συμβαίνει εἰς ἐνίας περιοχὰς τῆς Ἀφρικῆς κυρίως, δι’ ὅτι ἐπὶ τῶν γυναικῶν ἀφαιρεῖται ῥιζικῶς ὁλόκληρος ὁ στυτικὸς ἱστός, ἤτοι ἡ κλειτορὶς καὶ τὰ μικρὰ χείλη.

Πιθανολογῶ βεβαίως, ὅτι ἐπὶ τῶν «περιτμηθεισῶν» μουσουλμανίδων γυναικῶν ἀναπτύσσονται ἀργότερον κάποιαι νευρικαὶ ἀπολήξεις διὰ τὴν ἡδονὴν εἰς τοὺς παραμένοντας ἱστούς (ἂν καὶ διὰ λόγους κοινωνικοὺς δὲν νομίζω νὰ ὑπάρχῃ κάποια σχετικὴ μελέτη βεβαιοῦσα ἢ καταρρίπτουσα αὐτὸν τὸν ἰσχυρισμόν), ἀλλ’ εἰς καμμίαν περίπτωσιν δὲν δύνανται οἱ παραμένοντες ἱστοί, καὶ ἐὰν συμβαίνῃ αὐτὴ ἡ ἀνάπλασις, νὰ ὑποκαταστήσουν τὰ ὅσα ἡ φύσις ἔπλασεν ἀρχικῶς.

Ἐκ τῶν ἀνωτέρω προκύπτουν δύο συμπεράσματα:

α) Τὰ πάσης λογῆς ἱερατεῖα καὶ κυρίως τὸ ἰουδαϊκὸν διεῖδαν ἀπὸ τῶν ἀρχαίων χρόνων τὰ ὀφέλη, ἅτινα θὰ ἀπεκόμιζαν διὰ τῆς δημιουργίας ἀνικανοποιήτων καὶ ἄρα προβληματικῶν ὑπηκόων. Ὁ σκοπὸς τῆς περιτομῆς εἶναι ἀκριβῶς αὐτός, νὰ καταστήσῃ τὸν ἄνθρωπον προβληματικόν. Ἄλλωστε ὁ διάγων εὐχάριστον καὶ πλήρη ζωὴν ἄνθρωπος καὶ βιῶν τὴν ἡδονὴν δὲν ἔχει ἀνάγκην νὰ ζητήσῃ βοήθειαν θεῶν, ὡς καὶ ὁ Ἐπίκουρος βαθύτατα κατενόησεν.

β) Ἡ περιτομὴ τῶν τε Ἑβραίων καὶ τῶν μουσουλμάνων εἶναι τῆς αὐτῆς τάξεως ζήτημα μετὰ τῶν ἀπαγορεύσεων τῶν ἀπολαύσεων καὶ μάλιστα τῶν ἐρωτικῶν, ἃς ἐπιβάλλει τὸ χριστιανικὸν ἱερατεῖον εἰς τοὺς πιστούς του. Φαίνεται πὼς ἡ ἐπιβολὴ αὐτῆς καθ’ ἑαυτὴν τῆς περιτομῆς δὲν ἦτο ἐφικτὴ εἰς τοὺς Εὐρωπαίους, ὥστε ἡ «Ἐκκλησία» ἀναγκαστικῶς «ἠρκέσθη» εἰς τὰς ῥητορικὰς παραινέσεις καὶ τὸν διὰ νόμων καταναγκασμὸν πρὸς ἀποχὴν ἀπὸ πάσης ἡδονῆς. Οὕτως ἐξηγεῖται καὶ ἡ ἀλλοπρόσαλλος στάσις τοῦ Παύλου ἐπὶ τοῦ ζητήματος. Ὅπου ἠδύνατο ὅμως, προέβαλεν τὸν εὐνουχισμὸν διὰ τοὺς αὐτοὺς λόγους.

Τὸ ὅτι ὁ χριστιανισμὸς εἶναι ὑπὲρ τῆς περιτομῆς φαίνεται, ὄχι μόνον ἐκ τοῦ ὅτι ἑορτάζει τὴν περιτομὴν τοῦ «θεοῦ» του, ἀλλὰ καὶ ἐκ τοῦ ὅτι ἡ πρακτικὴ αὐτὴ ἀκολουθεῖται σήμερον –ἰδίᾳ ἐν Ἀμερικῇ– ὑπό τινων χριστιανικῶν δογμάτων.

ΑΠΟ ΤΗΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ

http://www.faneromenihol.gr/index.php … mp;catid=49&Itemid=95, διαβάζουμε:

Προσεγγίσεις στην εορτή.

Κάθε 1η Ιανουαρίου η Εκκλησία μας γιορτάζει και τα ημερολόγια γράφουν «Περιτομή του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού». Ομολογουμένως λίγα γνωρίζουμε ως χριστιανοί γι’ αυτή τη γιορτή.

- Τι ήταν η περιτομή;

Όταν το παιδί συμπλήρωνε τις οκτώ μέρες από τη γέννησή του, οι Ιουδαίοι, το έφερναν στον εντεταλμένο της Ιουδαϊκής θρησκείας και με κοφτερή πέτρα ή με χαλύβδινο μαχαίρι, το «μοέλ», έκοβαν την πόσθη του ανδρικού γεννητικού οργάνου. Αυτό συνέβη και στον Ιησού, περιετμήθη κι Αυτός οκτώ μέρες μετά την γέννησή Του κι έλαβε το όνομα Ιησούς. (Λουκ. 2, 5). Ιησούς είναι ελληνικός όρος από το Εβραϊκό Γεσούα. Είναι το αυτό με το όνομα «Εμμανουήλ», που αναφέρει ο Ησαΐας, και σημαίνει «ο Θεός είναι μαζί μας».

- Σε ποιον δόθηκε η εντολή αυτή της περιτομής;

Στον Αβραάμ ο Θεός είπε: «Θα διατηρήσεις αυτή τη διαθήκη, τη συμφωνία, εσύ και το σπέρμα σου, κάθε αρσενικός απόγονός σου, θα περιτέμνεται στην ηλικία των οκτώ ημερών από την ημέρα της γέννησής του» (Γεν. 17, 10). Και αυτό τηρήθηκε απ’ όλους τους Ιουδαίους και τηρείται ως σήμερα. Ο Ηρόδοτος αναφέρει πως περιτέμνονταν και οι Αιγύπτιοι και οι Αιθίοπες. Σήμερα και οι Μωαμεθανοί.

- Γιατί δόθηκε αυτή η εντολή;

Ήταν μια προσφορά του παιδιού στο Θεό. Από εκείνη τη στιγμή το παιδί σήμαινε πως ανήκε στο Θεό. Ήταν μια υπενθύμιση πως ο Ιουδαίος όφειλε να διαφέρει απ’ όλους τους άλλους και στην πίστη και να μην προσκυνά τα είδωλα των γειτονικών λαών. Είχε δοθεί και για λόγους υγιεινής, για πρόληψη ασθενειών και μολύνσεων. Οι Ιουδαίοι ήταν περιπλανώμενος λαός και λαός που δεν τον χαρακτήριζε η προσήλωσή του στην καθαριότητα.

- Γιατί περιετμήθη ο Χριστός;

Υπάκουσε κι αυτός στο έθος της εποχής, στο Μωσαϊκό νόμο! Ότι περιετμήθη είναι δείγμα πως ήταν Ιουδαίος, δικός τους κι όχι εθνικός ή Σαμαρείτης. Δυστυχώς, αν και δικός τους οι δικοί του δεν τον δέχτηκαν, τον θανάτωσαν!

- Γιατί δεν κάνουμε κι εμείς περιτομή σήμερα;

Αντιμετωπίστηκε αυτό το σοβαρό πρόβλημα, αρχικά στην πρώτη Εκκλησία. Αναρωτήθηκαν και οι Απόστολοι αν θα πρέπει όλοι οι Χριστιανοί, δεδομένου ότι προέρχονταν και από τον ειδωλολατρικό κόσμο, να περιτέμνονται ή όχι. Και λύθηκε με δημοκρατικό και διαλογικό τρόπο στην Αποστολική Σύνοδο των Ιεροσολύμων, με την επίκληση του Αγίου Πνεύματος.

Για μας περιτομή, δείγμα της αφοσίωσής μας στο Θεό, είναι το Βάπτισμα. Με το Βάπτισμα παύουμε να είμαστε «τέκνα σώματος» γινόμαστε «τέκνα της Βασιλείας του Θεού».

O Μωσαϊκός νόμος, διέταζε την περιτομή των αρσενικών παιδιών («Εξοδ. ΙΒ’ 43-49), (Γεν. ΙΖ’ 9-19), η οποία γινόταν κατά την ογδόη ημέρα από αυτή της γέννησης του παιδιού (Λευϊτ. ΙΓ’ 3). Η τελετή αυτή έπαιρνε μέρος μέσα σε κτίριο της Συναγωγής, το πρωί, παρουσία δέκα τουλάχιστον προσώπων. Έτσι και η περιτομή του βρέφους Ιησού έγινε στη Συναγωγή της Βηθλεέμ. Η χειροποίητος αυτή περιτομή στο σώμα ήταν τύπος, που συμβόλιζε την περιτομή της καρδιάς, ενεργούμενης απ’ ευθείας υπό του Θεού (Δευτ. Γ 16, Λ’6).

Σύμφωνα με τον άγνωστο συγγραφέα της ακολουθίας του όρθρου που ψάλλεται την πρωτοχρονιά σε όλες τις ορθόδοξες εκκλησίες σε όλο τον κόσμο, το ψωλοκόψιμο ήταν απαραίτητο για την σωτηρία των ανθρώπων κυρίως των Εθνικών. Ψάλλει λοιπόν σε σχετικό “κάθισμα”

...Όντως θεία και θαυμαστά τα έργα! συ γάρ Δέσποτα, ΥΠΕΡ ΗΜΩΝ ΠΕΡΙΤΕΜΝΗ…
και ενδεικτικά δυοτροπάρια:

”Ο υπερούσιος, εις λήξιν του Νόμου περιετμήθη, απαρχάς δε θείας χάριτος. και ΖΩΗΣ ακηράτου ΗΜΙΝ ΔΕΔΩΚΕΝ”.

“Περιτέμνεσθαι πέπαυται, αφού Χριστός εκών περετμήθη. των Εθνών τα πλήθη σώζων τη χάριτι.”

Περιτομή = ευνουχισμός του νου! και κατάλοιπο ανθρωποθυσιών

Χριστιανικό εορτολόγιο. Ένας εξευτελισμός του γένους των Νεοελλήνων!

Σε κάποιο δημόσιο σχολείο της επαρχίας, παρουσιάστηκε ένας πειραγμένος καθηγητής. Ποια ήταν η λόξα του; Ο περίεργος αυτός εκπαιδευτικός κάθε τρεις και τριάντα κουβαλούσε κεράσματα στο σχολείο του. Πότε για τα γενέθλια του Θαλή, πότε για την επέτειο της μάχης του Λεωνίδα στις Θερμοπύλες, άλλοτε για το μνημόσυνο του Ανδρούτσου, και κοντολογίς για κάθε Έλληνα που θυσιάστηκε ή δόξασε την Ελλάδα με τον έναν ή τον άλλο τρόπο.

Οι συνάδελφοί του, λάβαιναν κανονικά το κερασματάκι τους κάθε φορά, ανάμεσα στα πειράγματα και τον συγκρατημένο χλευασμό τους, προς τις ακατανόητες γι’ αυτούς χειρονομίες του αλλόκοτου συναδέλφου τους. Κάποιος, ευγενικότερος φαίνεται από τους υπόλοιπους, είπε με καλλιτεχνική, νομίζοντας, ειρωνεία ότι είχε δει στη ζωή του και χειρότερα πράγματα.

Όταν οι συνάδελφοι του ιδιόρρυθμου αυτού καθηγητή είχαν την ονομαστική τους εορτή και φέρνανε κεράσματα, αυτός αρνούνταν να κεραστεί, παρά τις έντονες διαμαρτυρίες των υπολοίπων. Είχε μάλιστα, σε κάθε περίπτωση, εξηγήσεις γι’ αυτή του την συμπεριφορά. Όταν, παραδείγματος χάριν, γιόρταζε κάποιος Κωνσταντίνος, απολογούνταν ότι δεν ήταν δυνατόν γι’ αυτόν να γιορτάζει κάποιον στυγερό δολοφόνο, ο οποίος είχε σφάξει το μισό του σόι. Όταν γιόρταζε πάλι η αγία Βαρβάρα, έλεγε ότι δεν ήταν δυνατόν να γιορτάζει μια κατίνα της γειτονιάς.

Ήτανε ο άνθρωπος διαβασμένος και γνώριζε τον βίο και την πολιτεία του κάθε άπλυτου και βρομιάρη άγιου ή αγίας, με τους οποίους οι Ιουδαίοι πατέρες της εκκλησίας φόρτωσαν το χριστιανικό εορτολόγιο, για να εξευτελίσουν, στον αιώνα τον άπαντα το, υπόδουλο τότε, γένος των Ελλήνων.

Μια μέρα, που λέτε, ο παλαβός αυτό καθηγητές έφερε στο σχολείο μια μεγάλη κούτα με εξαιρετικά γλυκά. Την τοποθέτησε πάνω σ’ έναν πάγκο, απέναντι από τα γραφεία, σήκωσε όρθιο το καπάκι της και αφού έγραψε στην εσωτερική του πλευρά, με μεγάλα κεφαλαία γράμματα, την λέξη ΒΟΥΔΟΥΓΕΝΝΑ, πήγε στο γραφείο του.

Όπως το περίμενε, σε λίγο άρχισαν ν’ ακούγονται ζωηρές ομιλίες από την περιοχή της κούτας. Κάποιος έσπευσε να καλέσει για εξηγήσεις τον αυτουργό του εγχειρήματος. Εκ των υστέρων αποδείχτηκε ότι κανενός η φαντασία δεν έφτασε μέχρι στο σημείο του να σχετίσει τη λέξη βουδούγεννα με την λέξη βους.

Ρε συ, Στράτο, τι είναι πάλι αυτό το νούμερο που μας παρουσιάζεις σήμερα, ρώτησε κάποιος.

Τι να κάνω μωρέ καλά μου παιδιά; Σας έφερα κεράσματα για όλους τους Έλληνες που πρόσφεραν μέχρι και την ζωή τους για την πατρίδα κι εσείς με ειρωνευτήκατε, σχεδόν φανερά. Να, τώρα είπα να φέρω και για κανέναν άλλον, όπως για τον Βούδα που έχει σήμερα τα γενέθλιά του. Δεν είναι και λίγος. Εκατομμύρια άνθρωποι πιστεύουν σ’ αυτόν.

Αλλά βλέπω ότι πρόκειται για μια από τα ίδια. Φαίνεται πως εσείς δεν μπορείτε ποτέ να γιορτάσετε τίποτε άλλο, εκτός από τους χριστιανούς ανθέλληνες και άπλυτους αγίους σας. Μωρέ τι σόι άνθρωποι είστ’ εσείς!

Άμοιρη πατρίδα, τι σου ’μελε να πάθεις, βόγκηξε κι έφυγε από κοντά τους ο κακόμοιρος.

Η ιστορία μας αυτή διαδραματίστηκε μπροστά στα μάτια του γράφοντος. Δεν έχει προστεθεί απολύτως τίποτα που να μην έχει σχέση με την πάσα αλήθεια. Μια άλλη αλήθεια είναι ότι η ιστορία αυτή δεν θα είχε να δείξει τίποτε διαφορετικό, αν λάβαινε χώρα σ’ ένα άλλο οποιοδήποτε σχολείο της χώρας της Ελλάδος.

Κάτι μεγάλο όμως αποδεικνύει η μικρή αυτή περιπέτεια. Ότι η επανάσταση του εικοσιένα, μπορεί να απελευθέρωσε το έδαφος της χώρας της Ελλάδος, τα βουνά, τα βόδια της και τα δένδρα της, αλλά δεν απελευθέρωσε καθόλου την Ελληνική ψυχή από το χριστιανικό χτικιό. Η πλοκή της αποτελεί ικανή απόδειξη των διαπιστώσεών μας.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

Ένα παράδειγμα των θεόπνευστων αντιφάσεων, που ακόμα και σε Ιουδαίους θεούς δύσκολα συγχωρούνται, είναι η ταυτόχρονη αναχώρηση της οικογένειας του καταδιωκόμενου απ’ τον Ηρώδη νεογέννητου Ιησού, προς δύο εντελώς αντίθετες κατευθύνσεις, νότια της Βηθλεέμ προς την Αίγυπτο, αλλά ταυτόχρονα και βόρεια της Βηθλεέμ, προς την Ιερουσαλήμ!

Ο "θεόπνευστος" Λουκάς, που αγνοεί την μυθοπλασία της σφαγής του Ηρώδη και εξ αυτού δεν βρίσκει κανέναν λόγο να στείλει τον Ιησού φυγά στην Αίγυπτο, γράφει: «όταν συμπληρώθηκαν (στην Βηθλεέμ) οκτώ ημέρες έκαναν στο παιδί περιτομή και του έδωσαν το όνομα Ιησούς όπως το ζήτησε ο άγγελος (κι όμως στον Ματθαίο, ο άγγελος είχε ζητήσει να: «καλέσουν το όνομα αυτού Εμμανουήλ»)... και όταν συμπληρώθηκαν (οι σαράντα ημέρες του καθαρισμού (της Μαρίας) έφεραν το παιδί στον ναό της Ιερουσαλήμ, για να το αφιερώσουν (επειδή όπως είπαμε ήταν Ναζιραίος δηλαδή αφιερωμένος) στον θεό» Λουκ.2.21-22.

Αντίθετα ο άλλος "θεόπνευστος", ο Ματθαίος, που επινοεί το παραμύθι της σφαγής των παιδιών από τον Ηρώδη, ξεχνώντας εντελώς την περιτομή γράφει: «όταν αναχώρησαν οι μάγοι (απ’ την Βηθλεέμ) άγγελος είπε στον Ιωσήφ. Πάρε την μητέρα και το παιδί και αναχωρήστε για την Αίγυπτο, γιατί ο Ηρώδης θα ζητήσει να σκοτώσει το παιδί». Ματθ.2.13.

Αν όμως μετά από σαράντα ημέρες, η Μαρία με τον Ιωσήφ και τον Ιησού, βρέθηκε βόρεια της Βηθλεέμ στην Ιερουσαλήμ, πώς μπορεί ταυτόχρονα να εκτέλεσε την εντολή του αγγέλου: «φύγε για την Αίγυπτο» που βρίσκεται στα νότια της Βηθλεέμ; Επειδή λοιπόν και οι... "θεοπνευστίες" έχουν τα όριά τους, απαντήστε μας: μετά την Βηθλεέμ, προς τα πού πήγε τελικά με την οικογένειά του ο Ιωσήφ, βόρεια (Λουκ.2.21-22) προς την Ιερουσαλήμ, ή νότια (Ματθ.2.13) προς την Αίγυπτο;

Αυτή η λεπτομέρεια πάντως, έχει το δικό της διασκεδαστικό ενδιαφέρον! Δύο "θεόπνευστοι" και ένας "άγγελος" δεν κατάφεραν να στείλουν τον Ιησού σε μια κατεύθυνση! Όλα αυτά λοιπόν, παραείναι ανόητα, για να αποτελούν την θεόπνευστη ιστορία οποιουδήποτε θεού, δεν νομίζετε;

Γιατί η εμμονή των χριστιανών στην χρονολογία;

Ήθελαν να αποδείξουν ότι η χριστιανική θρησκεία είναι μέρος του ευρύτερου σχεδίου της θείας πρόνοιας στην ιστορία. Γι’ αυτό και η έμφαση που έδωσαν στη χρονολογία και στην κατάρτιση συγχρονικών πινάκων, γι’ αυτό και μετρούσαν από Δημιουργίας Κόσμου και όχι από κάποια άλλη σημαντική χρονολογία, όπως οι Ολυμπιά­δες ή η Κτίση της Ρώμης.

Η χρονολογία στη χριστιανική ιστοριογραφία δεν ήταν εργαλείο, όπως σήμερα, αλλά υποβάσταζε μια φιλοσοφία της ιστορίας. Αυτή τη φιλοσοφία της ιστορίας εκθέτουν τα χρονικά και οι χρονογραφίες τόσο του ελληνόφωνου, όσο και του λατινόφωνου χριστιανικού κόσμου.

Η χριστιανική χρονογραφία αναδύθηκε μέσα από το αλεξανδρινό περιβάλλον των πολιτισμικών ανταγωνισμών.

Η Αλεξάνδρεια παρουσίαζε το πλεονέκτημα της συμβίωσης τριών κοινοτήτων (ελληνικής, εβραϊκής και αιγυπτιακής) με μεγάλες ιστοριογραφικές παραδόσεις, αλλά και με ανταγωνισμούς για την ηγεμονία, που αποτυπώνονταν στις απόπειρες συγχρονισμού των τριών ιστοριών. Θεωρώντας ότι η αρχαιότητα ήταν επιχείρημα πρωτοκαθεδρίας, οι έριδες των αλεξανδρινών διανοουμένων των τριών κοινοτήτων στρέφονταν γύρω από τα ερωτήματα ποιος ήταν ο παλαιότερος πολιτισμός, ποιος προηγήθηκε και ποιον αντέγραψαν οι άλλοι. Αλλά οι χριστιανοί εμφανίζονταν ως ένα καινούργιο έθνος, διαφορετικό από τα άλλα, και επέμεναν σ’ αυτό.

O Κλήμης ο Αλεξανδρεύς, ο Ιούλιος Αφρικανός, ο Ιππόλυτος της Ρώμης μεταμόρφωσαν την ελληνιστική χρονογραφία σε χριστιανική επιστήμη. Μεταμόρφωσαν την ιστορία με τέτοιο τρόπο ώστε να αρθρωθεί γύρω από τον άξονα της Δημιουργίας και της Παλαιάς Διαθήκης, της ενσάρκωσης του Χριστού και της Δευτέρας Παρουσίας. Έτσι η χρονολόγηση του κόσμου στη χριστιανική της έννοια ήταν υποχρεωμένη να παίρ­νει υπόψη της όχι μόνο το παρελθόν και την αρχή του κόσμου, αλλά και το μέλλον και το τέλος του κόσμου. Χρονολογία και εσχατολογία συναιράθηκαν.

Επομένως, δεν ήταν μόνο το παρελθόν που απασχολούσε την ιστορία, αλλά ταυτόχρονα και το μέλλον.

Η ιστοριογρα­φία προσαρμόστηκε στη μεγάλη νοοτροπιακή αλλαγή της χρονικότητας που συνέβη με τον χριστιανισμό.

Το Χρονικόν του Ευσέβιου υπήρξε ένα από τα βιβλία με τη μεγαλύτερη επιρροή. Έγινε το πρότυπο για τις παγκόσμιες ιστορίες που γράφτηκαν έκτοτε και έδωσε το ιστοριογραφικό σχήμα μέσω του οποίου η κάθε ιστορία εγγραφόταν στο σχέδιο του Θεού για την ανθρωπότητα, στην προνοιακή, δηλαδή, ιστορία. Το Χρονικόν αντιγράφηκε, προσαρμόστηκε και μεταφράστηκε κατ’ επανάληψη τόσο στην ελληνική Ανατολή και στη λατινική Δύση όσο και στη συριακή, αρμενική, σλαβική και κελτική πα­ράδοση.

Ο εκχριστιανισμός του ρωμαϊκού κόσμου έκαμε επιτακτικότερη την ανάγκη της αλλαγής στην αναπαράσταση και στην ερμηνεία του αρχαίου κόσμου. Αυτό το νέο είδος είχε έναν ιστοριογραφικό σκοπό διαφορετικό από την αφηγηματική ιστορική γραφή· δεν ήταν υποκατάστατο της και είχε ανεξάρτητη ζωή. Πολλοί μιμήθηκαν τον Ευσέβιο και έγραψαν παράλληλα με την αφηγηματική ιστορία και χρονικά.

Ο ανθέλληνας Mέγας Βασίλειος - Αρχιεπίσκοπος Καισαρείας

Ο "Μέγας" Βασίλειος και το Μίσος του για τους Έλληνες

Οι ανθέλληνες και ανώμαλοι Πατέρες της Εκκλησίας φρόντισαν και κατόρθωσαν να εξευτελίσουν τους Έλληνες καθιερώνοντας εορτές φανατισμένων καθαρμάτων κατά του Ελληνικού πολιτισμού, θέτοντάς τις στις χαρακτηριστικότερες ημέρες του χρόνου. Πρωτοχρονιά, ηλιοστάσια, ισημερίες κ.α.

Έτσι την πρωτοχρονιά, πλην της περιτομής του Χριστού (βλ. Πρωτοχρονιά. Μια ψωλογιορτή σύμφωνα με τους Πατερικούς κανόνες) καθιέρωσαν την εορτή του μισέλληνα Βασιλείου, στον οποίο μάλιστα φρόντισαν να αποδώσουν τον τίτλο του Μεγάλου.

«Είναι εχθροί οι Έλληνες, διότι διασκεδάζουν κατα-βροχθίζoντας με ορθάνοιχτο στόμα τον «Ισραήλ». Στόμα δε λέγει εδώ ο προφήτης (βλ. Ησαΐας Θ΄11) την σοφιστική του λόγου δύναμη, η οποία τα πάντα χρησι­μοποίησε για να παραπλανήσει τους εν απλότητι πιστευσάντων» Βασίλειος Καισαρείας εις προφήτην Ησαϊα 9.230.8. Mέγας Βασίλειος: Αρχιεπίσκοπος Καισαρείας…

«Προσταγή, (!!!) μη δειλιάζετε από των Ελληνικών πιθανολογημάτων… τα οποία είναι σκέτα ξύλα, μάλλον δε δάδες που απώλεσαν και του δαυλού την ζωντάνια και του ξύλου την ισχύ, μη έχοντας δε ούτε και του πυρός την φωτεινότητα, αλλά σαν δάδες καπνίζουσες καταμελανώνουν και σπιλώνουν όσους τα πιάνουν και φέρνουν δάκρυα στα μάτια όσων τα πλησιάζουν. Έτσι και (των Ελλήνων) η ψευδώνυμος γνώση σε όσους την χρησιμοποιούν» Βασίλειος ο Μέγας, 330-379 μ.Χ. (ο γνωστός μας και ως Αϊ-Βασίλης) Εις τον προφήτην Ησαΐαν προοίμιον 7.196.3

Προσέξτε πώς αποδεικνύεται ότι οι Πατέρες αυτοί ήταν Πατέρες του Ισραήλ κι ότι ο χριστιανισμός ήταν υπόθεση Εβραϊκή, διότι λέει «…διότι διασκεδάζουν κατα-βροχθίζoντας με ορθάνοιχτο στόμα τον “Ισραήλ…», δηλαδή τους προγόνους τους, επειδή όντως οι Εβραίοι τους σέβονται υπερβολικά.

Για τον λόγο αυτόν οι φανατικοί χριστιανοί κλωτσούν σαν τα μουλάρια όταν ακούν την λέξη ιουδαιοχριστιανισμός.

Βασίλειος ο Μέγας (υβριστής των Ελλήνων)

Ο Βασίλειος ήταν επίσκοπος την περίοδο μεταξύ των Α΄ (325 μ.Χ.) και Β΄ Οικουμενικών (381 μ.Χ.) Συνόδων. Πέθανε δυό χρόνια πρίν την Β΄ σύνοδο, αλλά είχε προλάβει να προετοιμάσει το θεολογικό έδαφος, πάνω στο οποίο στηρίχθηκε αυτή. Ο τίτλος «Μέγας» του αποδόθηκε από τα εννέα αδέλφια του, τέσσερα από τα οποία έχουν ανακηρυχθεί επίσης άγιοι (Γρηγόριος Νύσσης, Πέτρος Σεβαστείας, οσία Μακρίνα, Ναυκράτιος). Αγία ανακηρύχθηκε και η μητέρα τους, Εμμέλεια. Ο Βασίλειος ασκήτευσε επί πολλά έτη και πέθανε σε ηλικία 49 ετών από ασθένεια των νεφρών, που μάστιζε εκείνο τον καιρό τους ασκητές, λόγω της κακής διατροφής τους.

Ενδεικτικά παραθέτουμε μερικά μόνο χαρακτηριστικά αποσπάσματα από γεμάτα ανθελληνικό μένος κηρύγματα του Μεγάλου Βασιλείου (έχουν ληφθεί από την «Patrologia Graeca» του αββά Migne):

- «Και ράξει ο Θεός τους επανισταμένους επί όρος Σιών επ’ αυτόν, και τους εχθρούς αυτού διασκεδάσει, Συρίαν αφ’ ηλίου ανατολών και τους Έλληνας αφ’ ηλίου δυσμών, τους κατεσθίοντας τον Ισραήλ όλω τω στόματι».

«Ράξειν ουν αυτούς επαγγέλλεται και καταβαλείν πάντας τους επανισταμένους τω όρει Σιών, και διασκεδάσειν αυτών την κατά της αληθείας ασεβή συμφωνίαν. Εισί δε οι εχθροί σύροι και Έλληνες· οι μεν τα προς ανατολάς του ηλίου κατέχοντες, οι δε τα προς τας δυσμάς. Δια τούτο δε διασκεδασθήσονται, επειδή κατήσθιον όλω τω στόματι τον Ισραήλ.» («Εnarratio in prophetam Ιsaiam», κεφ. 9, τμ. 230, γρ. 1-10.)

- «Ημείς δε, ώσπερ απεφύγομεν Έλληνας.» («Contra Sabellianos et Arium et Anomoeos», τ. 31, σελ. 600, γρ. 32.)

- «Οι παρά τοις Έλλησι σοφοί, τον μεν βίον έχοντες τοις αισχίστοις της σαρκός πάθεσιν εγκυλινδούμενον.» («Εnarratio in prophetam Isaiam», κεφ. 10, τμ. 239, γρ. 22.)

- «Δια της σης σοφίας εις το βάθος της Ομήρου μανίας εισελθείν.» («Εpistulae», Epistle 345, τμ. 1, γρ. 25.)

- «Οι των Ελλήνων σοφοί, οι την φιλοσοφίαν ασκήσαντες, και την μισογυνίαν ελόμενοι, κατακρίνουσι τους εν τη αληθινή σοφία όντας, και συμπεπλεγμένους γυναικαρίοις ασώτοις.» («Sermo de contubernalibus», τ. 30, σελ. 824, γρ. 39-42.)

- «Πρόσταγμα ημίν, μη δειλιάν από των Ελληνικών πιθανοτήτων και από των παρά τοις ετεροδόξοις δυσφημιών, άτινά εστι δύο ξύλα, μάλλον δε δύο δαλοί, απολέσαντες μεν του φυτού το ζωτικόν και του ξύλου το ισχυρόν, μη έχοντες δε το του πυρός φωτεινόν, αλλά δαλοί καπνιζόμενοι, μελαίνοντες μεν τους απτομένους αυτών και σπιλούντες, δακρύειν δε τους οφθαλμούς των εγγιζόντων παρασκευάζοντες.» («Εnarratio in prophetam I», κεφ. 7, τ. 196, γρ. 3-9.)

O "μεγάλος" ιεράρχης για τον Ελληνικό πολιτισμό:

«οι Ολυμπιακοί αγώνες είναι γιορτές του διαβόλου»

Ο Λιβάνιος αναφερόμενος στις πολυάριθμες βιαιοπραγίες των χριστιανών μοναχών κατά των ναών των Ελλήνων λέει:

«οι μαυροφορεμένοι φέροντες ξύλα, πέτρες και σίδερα αλλά και με τα χέρια και τα πόδια γκρεμίζουν τις στέγες και τους στύλους των ναών, συντρίβουν τα αγάλματα, ανατρέπουν τους βωμούς ενώ οι ιερείς πρέπει να διαλέξουν ανάμεσα στην σιωπή και τον θάνατο»

Γι’ αυτές τις βιαιοπραγίες, για τις καταστροφές που διέπραξαν οι χριστιανοί εναντίον των έργων τέχνης που σήμερα θεωρούνται από την ανθρωπότητα παγκόσμια κληρονομιά, ο Μ. Βασίλειος θριαμβολογεί:

«τα αγάλματα γκρεμίστηκαν, οι βωμοί έπεσαν, τα δαιμόνια έφυγαν»

ενώ στο ίδιο έργο δείχνει για ακόμη μια φορά το πώς σκέφτεται για την παιδεία και τον πολιτισμό των Ελλήνων:

«να μην δειλιάζουμε από τους Ελληνικούς λόγους γιατί αυτοί είναι σαν τους δαυλούς που δεν έχουν πλέον την φωτεινότητα του πυρός αλλά καπνίζουν και μαυρίζουν όσους τους ακουμπούν και δακρύζουν τα μάτια όσων πλησιάζουν» (εις Ησαΐαν 7,196,1-9)

Ο Μεγάλος Ιεράρχης, Βασίλειος και προστάτης της παιδείας των νεοελλήνων, είναι ομολογουμένως ο πλέον μορφωμένος ιεράρχης. Πολλοί είναι αυτοί που επικαλούνται το όνομά του για να δείξουν πως ο χριστιανισμός δεν ήταν υπόθεση μόνον των αμόρφωτων αλλά ούτε και είχε σχέση με το εκδικητικό πνεύμα της Παλαιάς Διαθήκης.

Όμως ό,τι θετικό υπάρχει στα κείμενα του Βασιλείου είναι «δάνεια» από τον πλατωνισμό και τον στωϊκισμό και όχι από τον Μωϋσή που ο ίδιος επικαλείται. Η «σοφία» που αντλεί από τον Μωϋσή φαίνεται στο «εις την αρχή των παροιμιών». Σε αυτό το κείμενο βλέπουμε και τι ακριβώς εννοεί με τον όρο «παιδεία» ο Βασίλειος:

«όπου κατοικεί ο φόβος εκεί κατοικεί η καθαρότητα της ψυχής… η παιδεία του Κυρίου ανοίγει τα ώτα» (100 Ε)

ο φόβος και η χριστιανική διδασκαλία είναι η παιδεία που ευαγγελίζεται ο προστάτης της νεοελληνικής παιδείας

«…ομοίως συμβαίνει και με τους παρακούοντες την διδασκαλία του Θεού όταν επέλθει σε αυτούς η παιδεία και ο σωφρονισμός γίνεται δεκτή η διδασκαλία…επειδή η τιμωρία νουθετεί όπως έκανε και ο Παύλος με το να παραδίδει στον Σατανά όπως σε δήμιο που βασανίζει και μαστιγώνει δια να δεχθούν την διδασκαλία του Θεού» (101 D-E )

«να δέχεσαι τους πόνους και τις πληγές καθαριζόμενος από όσα αμαρτάνεις και να λέγεις για την γνώση της παιδείας θα υπομείνω την οργή του Κυρίου διότι αμάρτησα»

αυτή είναι η παιδεία του Βασιλείου, φόβος, βασανιστήρια, ταπείνωση. Το τέλειο τρίπτυχο για να διαμορφώνεις υποταγμένες συνειδήσεις κι ανελεύθερα πνεύματα. Να όμως και ποια είναι η μεγάλη ηθική διδασκαλία του Μεγάλου Ιεράρχη.

«αυτός που χρησιμοποιεί πανουργία προς ωφέλεια δική του και των άλλων είναι άξιος επαίνου…ωραία η πανουργία των Εβραίων όταν εξαπάτησαν τους Αιγυπτίους…καλή η πανουργία της Ρεβέκκας…ωραία η πανουργία της Ραάβ και της Ραχήλ…η πανουργία όμως των Γαβαωνιτών κατά των Ισραηλιτών είναι κακή» (108 Α-Β)

καλή λοιπόν η πανουργία των Εβραίων -δηλαδή των πνευματικών πατέρων των χριστιανών- κατά των υπολοίπων λαών και κακή αυτή που στρέφεται κατά αυτών.

Για να μην υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία για την πλήρη ταύτιση και των Πατέρων της Ορθοδοξίας με το μισαλλόδοξο και ρατσιστικό πνεύμα της Παλαιάς Διαθήκης, ιδού ένα χαρακτηριστικό κομμάτι του Βασιλείου από το «κατά οργιζομένων» όπου κι εδώ μας διδάσκει με τα γεμάτα σοφία λόγια του πως υπάρχει καλή και κακή οργή και μαντέψτε εκ μέρους ποιών επιτρέπει ο Θεός τους την οργή, που κατά τα άλλα είναι κακό πράγμα:

«…αυτά είναι η διδασκαλία για να μεταχειριζόμαστε τον θυμό ως όπλο. Γι’ αυτό ο Μωϋσής ο πραότατος των ανθρώπων, για να εκδικηθεί την ειδωλολατρεία όπλισε τα χέρια των Λευϊτών για να φονεύσουν τους αδελφούς τους. Και είπε ο Μωυσής: ο καθένας να φονεύσει τον πλησίον του, τον αδελφό του, τον γείτονά του και με τους φόνους αυτούς αγιάστε τα χέρια σας. Φονεύοντας άλλος τον γιό του κι άλλος τον αδελφό του ο Θεός σας ευλόγησε…αλλά και ο Ηλίας ο ζηλωτής 450 ιερείς του αίσχους, ιερείς του άλσους, κυριαρχούμενος από λογικόν και σώφρωνα θυμόν δεν θανάτωσε για το καλό του Ισραήλ;» (89,6 C-D)

Όπως βλέπουμε ο χριστιανισμός όχι μόνον έχει τις βάσεις του σε μισαλλόδοξα και ρατσιστικά κηρύγματα αλλά αυτά τα κηρύγματα τα διαιωνίζει και τα προάγει ως αρετή μέσω των «φωτισμένων» Πατέρων. Υπάρχει κανείς που να αμφιβάλει για το ποιοι ήταν οι ηθικοί και φυσικοί αυτουργοί των εγκλημάτων που διέπραξε ο χριστιανισμός στην μακραίωνη ιστορία του;

Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος όπως και ο Βασίλειος, οργίζεται με τον δάσκαλό του, τον «ειδωλολάτρη» Λιβάνιο και τον αποκαλεί

«μιαρό, άθλιο και ταλαίπωρο»

(διότι άκουσον, άκουσον ο Λιβάνιος τόλμησε να πει πως την φωτιά στον ναό του Απόλλωνα στη Δάφνη, την έβαλε ανθρώπινο χέρι και όχι ο πανάγαθος θεούλης τους) και συνεχίζει:

«δεν υπάρχει ώριμος Έλληνας… γιατί όπως κι εκείνος (ο Λιβάνιος) πιστεύουν πως την φωτιά την έβαλε άνθρωπος κι όχι ο Θεός»

Μάλιστα, τέτοια η σοφία των μεγάλων πατέρων!!!

Όπως και ο άλλος μεγάλος ιεράρχης έτσι κι αυτός θεωρεί πνευματική κληρονομιά του το Ισραήλ, ξεχνώντας βεβαίως πως έμαθε να γράφει, να διαβάζει και να σκέφτεται -δηλαδή εξανθρωπίστηκε- από Έλληνες

«ο Θεός βρήκε κάθε επιστήμη και την έδωσε στον Ιακώβ και τον αγαπημένο του λαό, Ισραήλ» (ασπ. Πρίστιλλαν και Ακίλαν)

Το ίδιο επιβεβαιώνει και ένας ακόμη άγιος, ο Τερτυλλιανός ο οποίος θέλοντας να δείξει την ανωτερότητα του Ισραήλ έναντι των Ελλήνων θα ξεστομίσει άθελά του και προς μεγάλη απογοήτευση των σύγχρονων ελληνορθόδοξων, μία μεγάλη αλήθεια, δηλαδή πως Ελληνισμός και χριστιανισμός είναι δύο κόσμοι εντελώς διαφορετικοί

«τι κοινό μπορεί να έχουν ο φιλόσοφος και ο χριστιανός, ο μαθητής των Ελλήνων και ο μαθητής του Ουρανού, η Αθήνα και η Ιερουσαλήμ, η στοά του Ζήνωνα και η στοά του Σολωμόντα»

Εξάλλου όπως είδαμε στις «πράξεις Αποστόλων» κεφ ΙΑ' της Κ.Δ. αναφέρεται πως οι απόστολοι είχαν ως επιδίωξη να εκχριστιανίσουν τους Ελληνίζοντες Ιουδαίους της διασποράς και να τους επαναφέρουν έτσι στις προγονικές τους (Ιουδαϊκές) παραδόσεις. Βλέπουμε δηλαδή πως οι απόστολοι ήταν ενοχλημένοι που οι Ιουδαίοι είχαν Ελληνική παιδεία! Επίσης και ο Παύλος όπως είδαμε στο «προς Κορινθίους» λέει πως οι Έλληνες ζητούν σοφία, όμως ο Θεός ήρθε για να ντροπιάσει τους σοφούς!

Επίσης στην ομιλία Α΄ προς Κορινθίους (για να ξαναγυρίσουμε στον Ι. τον Χρυσόστομο), κατανοούμε πλήρως γιατί οι σύγχρονοι ορθόδοξοι θεωρούν την ορθοδοξία συνέχεια του Ελληνικού πολιτισμού:

«…κάποιοι δεν πιστεύουν στην ανάσταση των νεκρών γιατί πάσχουν από την Ελληνική μωρία…»

Μην σπεύσετε αβίαστα να συμπεράνετε πως εννοεί την ειδωλολατρεία γιατί ο Μεγάλος Ιεράρχης της Ορθοδοξίας και προστάτης της Παιδείας θα σας απογοητεύσει με τον χειρότερο τρόπο:

«…κι όλα αυτά προέρχονται από την ανοησία της φιλοσοφίας των Ελλήνων η οποία είναι μητέρα όλων των κακών»

και αποκαλεί τους φιλοσόφους «καθάρματα» κι όμως αυτός ο δυστυχής είναι… προστάτης της παιδείας των νεοελλήνων!!!

Φυσικά είναι απολύτως εναρμονισμένος με το πνεύμα του θεού της Κ.Δ. και του Παύλου ο οποίος στους Κολοσσαείς λέει πως η φιλοσοφία είναι απάτη.

Επίσης στο «εις τον άγιον Ιωάννην τον απόστολο κι ευαγγελιστή» (59,370,7-11) λέει τα εξής εκπληκτικά που δείχνουν την απέχθεια και το μίσος του στον Ελληνικό πολιτισμό:

«αν κοιτάξεις στα ενδότερα των Ελλήνων θα δεις τέφρα και σκόνη και τίποτα υγιές, αλλά σαν τάφος ανοιγμένος είναι ο λάρυγγας αυτών γεμάτος ακαθαρσίες και πύον και τα δογματά τους γεμάτα σκουλήκια…εμείς δεν παραιτούμαστε της κατ’αυτών μάχης»

Οι άγιοι Πατέρες της Ορθοδοξίας είχαν λοιπόν κηρύξει ανοιχτά τον πόλεμο κατά της Ελληνικής φιλοσοφίας και του Ελληνικού πολιτισμού. Αυτά που σήμερα όλη η ανθρωπότητα θαυμάζει και χάριν στα οποία υπάρχει σήμερα πολιτισμός, αυτά οι Ιεράρχες τα αποκαλούν πύον και σκουλήκια.

Επίσης στο «εις τον μακάριον Βαβύλον» ξεκαθαρίζει για ποιόν λόγο διεσώθησαν από την μανία των χριστιανών και κάποια ελάχιστα κείμενα των Ελλήνων φιλοσόφων:

«οι φιλόσοφοι (των Ελλήνων) είναι καταγέλαστοι και δεν διαφέρουν από τα φλύαρα παιδιά. Είναι τόσο γελοία αυτά που έγραφαν ώστε τα βιβλία τους εξαφανίστηκαν κι αν διεσώθη κάποιο βιβλίο τους, βρίσκεται στα χέρια χριστιανών και με αυτόν τον τρόπο εξευτελίζουμε τις πλεκτάνες τους διότι δεν φοβόμαστε τα φίδια και τους σκορπιούς. Έχουμε λάβει εντολή από τον Θεό να καταπατούμε τα φίδια και τους σκορπιούς» (539,2 D-E)

Μην αναρωτιέστε λοιπόν ποιοι κατέστρεψαν τα βιβλία των Ελλήνων φιλοσόφων και για ποιόν λόγο διέσωσαν κάποια εξ αυτών. Φίδια και σκορπιοί λοιπόν για τους χριστιανούς Πατέρες ο Πλάτων, ο Σωκράτης, ο Ηράκλειτος, ο Αριστοτέλης και όλοι οι άλλοι μεγάλοι Τιτάνες του πνεύματος στους οποίους όλος ο πολιτισμένος κόσμος υποκλίνεται.

«ο Διογένης ήταν αισχρός και ματαιόπονος όπως και οι άλλοι φιλόσοφοι…σε τι είναι χρήσιμο να γεύεσαι ανθρώπινο σπέρμα όπως ο Αριστοτέλης ή να έχεις σαρκικές σχέσεις με αδελφές και μητέρες όπως νομοθέτησε ο αρχηγός της Στοάς (ο Ζήνων) θα μπορούσα ακόμη να αποδείξω ως αισχρότερους αυτών (των Ελλήνων φιλοσόφων) τον Πλάτωνα και τον Σωκράτη που μέρος της φιλοσοφίας τους ήταν η παιδεραστία» (549,8 C-D, 9 A-E και 550.9 C)

Τα αφοπλιστικά και γεμάτα σοφία λόγια (που δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα) δεν σταματούν εδώ. Ο Μεγάλος Ιεράρχης υπήρξε πράγματι Μέγας, όμως πολέμιος του χορού, του θεάτρου, των τεχνών και ζητούσε από τους χριστιανούς να μην τραγουδούν ούτε να νανουρίζουν τα παιδιά τους γιατί

«αυτά είναι λείψανα της Ελληνικής πλάνης» (κανών ΟΕ΄)

Τα βαθυστόχαστα και γεμάτα σοφία λόγια του μεγάλου Ιεράρχη περί παιδείας, τέχνης και πολιτισμού είναι τόσο σημαντικά για την Ορθοδοξία που τα συμπεριέλαβε στους Κανόνες της Εκκλησίας, το περίφημο «πηδάλιο»:

«να μην πλησιάζει κανείς τα θέατρα γιατί κάνουν τους ανθρώπους μοιχούς, πομπή του σατανά τα θέατρα. Στα θέατρα γεννιέται κάθε πορνεία, ακολασία και ασέλγεια» (Κανών ΚΔ΄)

Το ίδιο και ο Τερτυλλιανός στο τελευταίο κεφάλαιο του έργου του «περί θεαμάτων» επιτίθεται στο θέατρο και τους Τραγικούς ποιητές καγχάζοντας πως τα κλάματά τους θα αγαλλιάζουν τους χριστιανούς όταν θα καίγονται και θα ταπεινώνονται (οι τραγικοί ποιητές) την ημέρα της κρίσης:

«τι θέαμα θα είναι για εμάς σε λίγο η επάνοδος του Κυρίου μας…τι πανηγύρι θα γίνει, ποιο θα είναι το αντικείμενο του γέλωτά μου;…όταν θα καίγονται στην πυρά μαζί με τους μαθητές τους ντροπιασμένοι εκείνοι οι σοφοί φιλόσοφοι…»

Αν τα απωθημένα αυτών των ψυχικά διαταραγμένων ανθρώπων θεωρούνται ακόμη και σήμερα κείμενα ιερά για τους φέροντες καταχρηστικά το όνομα «Έλληνας», τότε μπορούμε με άνεση να ισχυριστούμε ότι οι νεοέλληνες ζούνε ακόμη στον Μεσαίωνα. 

Στο ίδιο ύφος ακόμη ένας μεγάλος της ορθοδοξίας ο Μέγας Αθανάσιος στον «Λόγο κατά Ελλήνων» αλλά και στο «περί ενανθρωπήσεως» θα εκφράσει για ακόμη μία φορά τον ρατσισμό των χριστιανών έναντι των Ελλήνων:

«το μυαρόν γένος των Ελλήνων… οι ψευάμενοι Έλληνες»

αλλά και την απέχθειά τους έναντι στην φιλοσοφία:

«των Ελλήνων σοφία ο Θεός κατήργησε…μετά την έλευση του Σωτήρος η σοφία των Ελλήνων καταργήθηκε και η λιγοστή που απέμεινε εξαφανίζεται» 55 (Λόγος περί ενανθρωπήσεως)

Ας μην μας εκπλήσσουν αυτές οι δηλώσεις των αγίων πατέρων αφού είναι απολύτως σύμφωνες με αυτές του Παύλου, οι άνθρωποι εκείνοι ήταν απολύτως συνεπής προς το δόγμα τους, αυτοί που τα έμπλεξαν εντελώς είναι οι σύγχρονοι ορθόδοξοι.

Τα ίδια θα δηλώσει και ο άλλος μεγάλος Ιεράρχης, ο Γρηγόριος στο «λόγοι εις Βασίλειον κθ'»,

«η Αθήνα είναι βλαβερή για την ψυχή, πλούσια σε κακό και είδωλα»

Παρ’όλα αυτά όμως και ο τρίτος Μεγάλος Ιεράρχης παρέμενε στην ειδωλολατρική Αθήνα και φοιτούσε στις σχολές της. Όχι βεβαίως για την αγάπη τους προς την φιλοσοφία αλλά γιατί γνώριζε κι αυτός όπως και οι άλλοι Ιεράρχες, πως για να αντιμετωπίσουν τα επιχειρήματα των Ελλήνων και να μπορέσει να σταθεί και θεολογικά ο χριστιανισμός θα έπρεπε να λάβουν μόρφωση. Μόρφωση όμως που είχαν και παρήγαγαν οι ειδωλολάτρες Έλληνες και δεν μπορούσαν να την βρουν οι χριστιανοί από την επιφοίτηση του αγίου Πνεύματος!

Ας μην κοροϊδεύουν εαυτούς και αλλήλους οι ορθόδοξοι διανοούμενοι όταν υποστηρίζουν πως οι Πατέρες ήταν υπεύθυνοι για την σύγκλιση ελληνισμού και χριστιανισμού. Η προσέγγιση των Πατέρων της Εκκλησίας προς την ελληνική παιδεία έγινε -όπως ήδη είπαμε- για να αποκτήσουν γνώσεις και ικανότητες ώστε να μπορέσουν να στηρίξουν φιλοσοφικά και θεολογικά το άμουσο και άσοφο δόγμα τους αλλά και να μπορέσουν να αντιπαρατεθούν στην σοφία των «ειδωλολατρών» Ελλήνων.

Ο Ι. Χρυσόστομος όπως είδαμε λίγο πριν λέει ξεκάθαρα πως:

«κι αν διεσώθει κάποιο βιβλίο τους αυτό έγινε για να ξευτιλίζουμε τις πλεκτάνες τους»

Ο Ι. Δαμασκηνός στο «περί ορθοδόξου πίστεως» (iv 27) λέει ξεκάθαρα:

«εξ άλλου αν μπορούμε να αντλήσουμε κάποιο όφελος από τους Έλληνες, αυτό είναι επιτρεπτό…γιατί μπορούμε να πάρουμε από τους Έλληνες πολλά πράγματα που μας ισχυροποιούν απέναντί τους»

αλλά και ο Γεννάδιος πολλά χρόνια αργότερα στο ίδιο μήκος κύματος θα πει:

«τα βιβλία των Ελλήνων τα διέσωζαν οι πατέρες μας για χάρη της γλώσσας και για να ελέγχουν τον παραλογισμό των Ελλήνων και να λάμψει η καθαρότητα της χριστιανικής θεολογίας… οι Έλληνες φιλόσοφοι ζούσαν στο σκοτάδι και τις φλυαρίες τους τις ανέτρεψαν θεόπνευστοι άνδρες όπως ο Μωυσής»

Υπάρχει ακόμη η παραμικρή αμφιβολία για ποιο λόγο διέσωσαν έστω και αυτά τα ελάχιστα Ελληνικά κείμενα που δεν κατέστρεψαν οι χριστιανοί Πατέρες της Ορθοδοξίας; Υπάρχει καμία αμφιβολία πως θεωρούσαν πνευματικούς τους πατέρες τον Μωυσή και τους άλλους προφήτες του Ισραήλ;

Δείτε και την γνώμη ενός ακόμη πατέρα της ορθοδοξίας του Ευσέβιου Καισαρείας

«τον φτωχό λαό σήκωσες από την κοπριά των Ελληνικών βδελυγμάτων και κάθισες αυτόν με τους άρχοντες του Ισραήλ, τον όντως αληθινό λαό του Θεού» (Ευσέβιος εκκλησιαστική ιστορία 23,1352, 34-38)

Άγιος Βασίλης - Ένας «πατροπαράδοτος», μεταλλαγμένος άγιος

Κατ' αρχάς, θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε κάποια πράγματα...

Η φιγούρα του ευτραφούς και συμπαθή Άγιου Βασίλη με τα δώρα, τα πλούσια λευκά γένια, την κόκκινη στολή με τον σκούφο, είναι μια καθαρά αμερικάνικη επινόηση.

Θα πουν αμέσως πολλοί, «ναι, το ξέρουμε, η εικόνα αυτή δημιουργήθηκε στα πλαίσια μιας διαφήμισης της Coca-Cola, το 1931».

Βασικά, δεν είναι ακριβώς έτσι. Όντως η κλασσική εικόνα του Άι Βασίλη, που όλοι γνωρίζουμε σήμερα, έγινε διάσημη απ' την Coca-Cola, αλλά δεν την πρωτοδημιούργησε αυτή.

Τα «πρωτεία» φαίνεται ν' ανήκουν στην, επίσης αμερικανική εταιρεία, White Rock Beverages, η οποία χρησιμοποίησε την εικόνα αυτή, σε μια διαφήμιση μεταλλικού νερού, το 1915. Μαρτυρούνται δε, και παλαιότερες αναφορές, σύμφωνα με τις οποίες, η συγκεκριμένη εικόνα κοσμούσε ευχετήριες κάρτες, αλλά και σε στήλες εφημερίδων, από τα τέλη του 19ου στην Αμερική.

Φυσικά, λίγα Ελληνόπουλα γνωρίζουν (αλλά κι ενήλικες), ότι ο συμπαθής γέροντας με τα δώρα, που γιορτάζουν ως Άγιο Βασίλη, είναι στην πραγματικότητα, ο Άγιος Νικόλαος για τους καθολικούς. Στην πορεία, οι ξένοι πρόσθεσαν και κάποια άλλα στοιχεία στην εικόνα και την λατρεία του Αγίου Νικολάου (Άη Βασίλη για τους ελληνορθόδοξους), όπως σάκο με δώρα, έλκηθρο με τάρανδους, χριστουγεννιάτικο δέντρο κ.α.

Κάπου εδώ, φαίνεται να τα μπερδεύουν οι Έλληνες, οι οποίοι άρχισαν να γνωρίζουν τον «Άγιο της Coca-Cola», αρχικά μέσα από τις ευχετήριες επιστολές που ελάμβαναν από Έλληνες του εξωτερικού, κατά κύριον λόγο μετανάστες. Έτσι βλέπουμε να συνυπάρχουν στοιχεία, όπως το καραβάκι που παραπέμπει στον Άγιο Νικόλαο, των «προστάτη» των ναυτικών και η βασιλόπιτα που παραπέμπει στον Μέγα Βασίλειο, επισκόπου Καισαρείας της Καππαδοκίας, ο οποίος (όπως και ο Άγιος Νικόλαος) ήταν «πετσί και κόκκαλο», μελαχροινός, ενώ, συν τοις άλλοις, δεν ήταν καθόλου γέροντας, καθώς πέθανε και σε σχετικά μικρή ηλικία (50 ετών).

Ο Μέγας Βασίλειος, ο οποίος θεωρείται και μέγας φιλάνθρωπος (ίδρυσε ''κοινωφελή'' ιδρύματα) -με το αζημίωτο-, φαίνεται να είναι, άθελά του, «υπεύθυνος» και για το σημερινό έθιμο της «βασιλόπιτας». 

Έχει φτάσει μέχρι τις μέρες μας, ο απλοϊκός μύθος, ότι ο Μέγας Βασίλειος έβαζε σε πίτες νομίσματα και μοίραζε τα κομμάτια στους φτωχούς.

Η ιστορία όμως, δεν είναι ακριβώς αυτή. Σύμφωνα με την παράδοση, οι κάτοικοι της περιοχής της μητρόπολής του, προκειμένου να αποφύγουν την βαριά φορολογία από τον Ρωμαίο διοικητή, έδωσαν όλα τα τιμαλφή τους στον Μέγα Βασίλειο για να τα γλυτώσουν (από τότε υπήρχε η φοροαπαλλαγή της εκκλησίας!). Όταν ο κίνδυνος πέρασε και τα τιμαλφή έπρεπε να επιστραφούν, ο Μέγας Βασίλειος φαίνεται πως βρισκόταν μπροστά σε ένα σοβαρό πρόβλημα: Δεν είχε καταγράψει, ποιος του είχε δώσει τι.

Μπροστά σ' αυτό το αδιέξοδο, αποφάσισε να δώσει μια «σολομώντεια λύση» και μάλλον μεσοβέζικη. Έφτιαξε μεγάλες πίτες, μέσα στις οποίες έβαλε μόνο όσα τιμαλφή ήθελε από αυτά που του είχαν εμπιστευθεί και κατόπιν μοίρασε τα κομμάτια στους κατοίκους. Έτσι λοιπόν, όποιος ήταν τυχερός, όλο και κάτι θα έπαιρνε πίσω, έστω και μ' αυτόν τον τρόπο (το μεγαλύτερο μέρος τους φυσικά, το παρακράτησε).

Επίσης πρέπει να θυμόμαστε και το ίδρυμα που είχε δημιουργήσει την Βασιλειάδα* (δήθεν κοινωφελές ίδρυμα) που φιλοξενούσε χήρες και ορφανά (τότε υπήρχαν πολλές νεαρές χήρες 17-30 ετών λόγω των συνεχών πολέμων των κακουχιών και των ασθενιών) με την "μικρή" υποχρέωση τους να του μεταβιβάσουν όλη την περιουσία τους (θυμηθείτε την ιστορία της δολοφονίας του Ανανία και της Σαπφείρας από τον Πέτρο).

Όλα αυτά όμως την σήμερον ημέρα, ελάχιστη σημασία έχουν, καθώς ο Άγιος Βασίλης, εκτός από αγαπημένο άγιο των παιδιών, αποτελεί και αγαπημένο άγιο των εμπόρων. Τι σημασία έχει λοιπόν η αλήθεια, μπροστά στην γοητεία του χρήματος, αλλά και το παραμύθι που ζουν τα παιδιά;

Κλείνοντας θα πρέπει να προτρέψουμε τους αναγνώστες μας να διαβάσουν την αλληλογραφία μεταξύ του Αγίου Βασιλείου και του Ιωάννη του βρομόστομου (Χρυσόστομου) τις ''ευσεβείς πατερικές ύβρεις'' τόσο για τις αλλαξοπατριαρχίες τους στον θρόνο της Κωνσταντινούπολης, όσο και για τα οικονομικά που καταχράστηκαν! Για τον όποιο ενδιαφερόμενο, στοιχεία υπάρχουν στην «Ελληνική Πατρολογία».

-----------------------------

*Η δι­καστική εξουσία εδόθη στα χέρια των χριστιανών και δη των επισκόπων. Το δημόσιο χρήμα, όσο είχε απομείνει μετά τις αλόγιστες σπατάλες των αυτοκρατόρων, εδόθη στους χριστιανούς και ειδικά στους επισκόπους. Αυτοί το εξανέμισαν με το να χτί­ζουν εκκλησίες και μοναστήρια και στα δικά τους ενδιαφέροντα (στις ερωμένες/ους τους και στα εξώγαμά τους). Ακόμα οι ηλικιω­μέ­νοι, οι χή­ρες και τα ορ­φανά, που σε με­ρι­κές περιπτώσεις μπόρεσαν να περιθάλψουν, ζού­σαν κά­τω από τη σκληρή καταπίεση της χριστιανικής τους δικτατορίας, π.χ. δεν επέ­τ­ρε­παν στις νέες χήρες να ξαναπαντρευτούν και όλη η περιου­σία τους όπως και των θανόν­των ανδρών τους περιήρχετο στα χριστιανικά ιδ­ρύματα αυτοδι­καίως (όπως π.χ. στην Βασι­λειάδα του Αγίου Βασιλείου κ.ο.κ.) (Για δεύτερη παντρειά, χήρες και ζων­τοχήρες διαβάσετε να χαρείτε: Ματθαίος 19: 9-10, Μάρκος 10: 11-12, Λουκάς 16: 18, Α΄ Πρός Κοριν­θίους 7: 8-9, Α΄ Πρός Τιμόθε­ον 5: 5-16, κλπ.).

Καλή Χρονιά, Καλές Γιορτές...