Πέμπτη 15 Ιουνίου 2023

O Σχηματισμός των λέξεων στην Αρχαία Ελληνική γλώσσα

5. Τόνος


§ 26. Σχετικά με τον ρόλο του τόνου ως βοηθητικού μέσου για τη διάκριση των τύπων της σύνθεσης. 

Στα αρχαία Ελληνικά η μετατόπιση του τόνου εκφράζει την ουσιαστικοποίηση καταρχήν κύριων ονομάτων αλλά και προσηγορικών και αφηρημένων ουσιαστικών: γλαυκός 'λαμπρός, χαρούμενος' - Γλαῦκος, φαιδρός 'λαμπρός' - Φαίδρα, διογενής 'γόνος του Δία' - Διογένης, πυρρός 'στο χρώμα της φωτιάς, κιτρινωπός, κόκκινος' - Πύρρος, κακός - κάκη 'κακία, δειλία', λευκός - λεύκη 'λεύκη' (το δέντρο και η δερματική νόσος) (κλασ.)· με αντίστροφη μετατόπιση του τόνου π.χ. ἀκούμενος 'ιαματικός' - Ἀκουμενός. 

Ο τονισμός στη λήγουσα ορισμένων επιρρημάτων που προήλθαν από βαρύτονα επίθετα αποτελεί κατάλοιπο πανάρχαιου τονισμού στη λήγουσα των πλάγιων πτώσεων: ἀθεεί - ἄθεος, αὐθημερόν 'την ίδια μέρα, αμέσως' (κλασ.) - αὐθήμερος.

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου