Δον Χουάν, Ένας Πολεμιστής Φιλόσοφος

“Ο πολεμιστής ζει δρώντας, όχι σκεπτόμενος τη δράση ή σκεπτόμενος τι θα σκεφτεί όταν θα έχει ολοκληρώσει την δράση.”

"Το πνεύμα ακούει μόνο όταν ο ομιλητής μιλάει με χειρονομίες. Και οι χειρονομίες δεν σημαίνουν απαραίτητα σινιάλα ή κινήσεις του σώματος, αλλά πράξεις αληθινά αυθόρμητες, πράξεις γενναιοδωρίας ή χιούμορ. Σαν χειρονομία προς το πνεύμα, οι πολεμιστές βγάζουν το καλύτερο κομμάτι του εαυτού τους και το προσφέρουν σιωπηλά στο αφηρημένο.”Με βάση αυτήν την παραδοχή αντιλαμβάνομαι οποιαδήποτε ερμηνεία ως θεωρία και επιχειρώ σε πρακτικό επίπεδο μια συμβολική παρουσίαση της διδασκαλίας του Δον Χουάν, χάρη γούστου και μόνο!!

“ Ο πολεμιστής πρέπει πρώτα απ’ όλα να γνωρίζει ότι οι πράξεις του είναι μάταιες και ωστόσο να τις εκτελεί λες και δεν το γνωρίζει. Αυτή είναι η ελεγχόμενη αφροσύνη του σαμάνου.”

“Τίποτα σε αυτό τον κόσμο δε χαρίζεται. Ό,τι πρέπει να μάθει κανείς πρέπει να το μάθει ακολουθώντας το δυσκολότερο μονοπάτι.”Υπάρχουν διάφορα “συστήματα γνώσης” τα οποία ερμηνεύουν την φύση της πραγματικότητας και δρουν προς αυτήν την κατεύθυνση με άμεμπτο και άψογο σκοπό. Με τον όρο γνωστικό σύστημα ορίζουμε τις διαδικασίες εκείνες που προσδιορίζουν την αντίληψη της καθημερινής ζωής , όπως η γνώση, η εμπειρία και η επιδέξια χρήση οποιασδήποτε συντακτικής δομής.

“O άνθρωπος πορεύεται προς την γνώση όπως πορεύεται προς τον πόλεμο, σε αδιάπτωτη εγρήγορση, με φόβο, με σεβασμό και απόλυτη αυτοπεποίθηση. Το να πορεύεσαι προς τη γνώση ή προς τον πόλεμο με οποιονδήποτε άλλο τρόπο είναι λάθος, και όποιος το πράξει ίσως δε ζήσει για να το μετανιώσει.

Όταν ένας άνθρωπος πληροί αυτές τις τέσσερις αναγκαίες προϋποθέσεις, δεν υπάρχουν σφάλματα για τα οποία πρέπει να λογοδοτήσει. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, οι πράξεις του χάνουν τον αδέξιο χαρακτήρα και την επιπολαιότητα που διακρίνει τις πράξεις ενός ανόητου. Αν ένας τέτοιος άνθρωπος αποτύχει ή υποστεί ήττα, θα έχει χάσει μόνο μια μάχη, και δε θα νιώθει πικρία και τύψεις γι’ αυτό.”

Η Τέχνη Του Πολεμιστή

Ένα από αυτά τα συστήματα περιέγραψε ο ανθρωπολόγος Κάρλος Καστανέντα, σε μια σειρά βιβλίων, μετά την συνάντηση και την μύησή του από έναν Ινδιάνο σαμάνο μιας φυλής του Μεξικού και της ομάδας του, τον Δον Χουάν Μάτους. Η ερμηνεία που έδωσε ο Δον Χουάν στον Καστανέντα για την φύση και την λειτουργία της πραγματικότητας βασίζεται στις ανακαλύψεις των αρχαίων Τολτέκων και στις σκέψεις τους για την ζωή τον θάνατο και το σύμπαν. Γι’ αυτούς, ο χρόνος, ο χώρος, η ύλη δεν ήταν παρά μία δυναμική διάταξη ενέργειας σε διάφορες παραλλαγές και εντάσεις. Ένα ενεργειακό γεγονός,το οποίο μπορούσαν να διαχειριστούν σχεδόν άμεσα με την δύναμη της θέλησής τους.

Χάρη στην τρομερή ικανότητα συγκέντρωσης και εστίασης της προσοχής που ανέπτυξαν κατά την διάρκεια της ζωής τους, ήταν πραγματικά ικανοί να αντιληφθούν την ενέργεια όπως αυτή έρεε ελεύθερη στο σύμπαν, λυτρωμένη από τα δεσμά της ύλης, σαν καθαρή παλλόμενη ενέργεια. Αυτήν την διαδικασία την ονόμαζαν ενόραση (βλέπειν).

Ο πρωταρχικός σκοπός της πράξης του βλέπειν ήταν η αντίληψη και θέαση μιας πιο ολοκληρωμένης πραγματικότητας, που δεν μπορούσε να περιγραφεί με τους συνηθισμένους μηχανισμούς μορφοποίησης και επικοινωνίας. Μέσα σ’ αυτήν λοιπόν την κατάσταση της ενόρασης, το άτομο αντιλαμβάνεται την ρευστή φύση του, ελευθερώνεται από τις δομές της προσωπικότητας που του έχει επιβληθεί και δρα αυθύπαρκτα ως αυτό που είναι, ένα ενεργειακό ον που ταξιδεύει στο άπειρο.

“Είμαστε άνθρωποι και το πεπρωμένο μας είναι να μαθαίνουμε και να ανοίγουμε τα φτερά μας για ασύλληπτους νέους κόσμους. Ο πολεμιστής που βλέπει την ενέργεια γνωρίζει ότι δεν υπάρχει τέλος στους νέους κόσμους που μπορεί να ανακαλύψει το βλέμμα μας.”

Το άπειρο για τους σαμάνους δεν ήταν μια αφηρημένη φιλοσοφική έννοια αλλά μια απτή περιοχή γεμάτη με πρακτικά ζητήματα μιας τάξης διαφορετικής από εκείνης της καθημερινής ζωής. Χάρη στην αυτοπειθαρχία και την αποφασιστικότητά τους ήταν ικανοί να να διατηρήσουν την αυτοτέλεια του στόχου τους και της συνείδησής τους ακόμα και μετά τον θάνατο. Μάλιστα μέσα από την επίπονη διαδικασία της ανασκόπησης και της συλλογής όλων των αξιομνημόνευτων περιστατικών της ζωής τους, προετοίμαζαν την είσοδό τους σε αυτήν ακριβώς την ευκρινή περιοχή που ονόμαζαν ενεργός πλευρά του απείρου και παρέδιδαν στον θάνατο την ανθρώπινη μορφή και όχι την ουσία τους.

Σε αυτήν την ατραπό του πολεμιστή επιχείρησε να βάλει τον Καστανέντα ο Δον Χουάν, ξεγελώντας αρχικά την επιθυμία του για εθνολογική έρευνα – με ψευδοϊνδιάνικες αερολογίες για πνεύματα και φυτά δύναμης – μα στην συνέχεια φέρνοντάς τον προ τετελεσμένου γεγονότος, αντιμέτωπο με το άπειρο, το κατώφλι του οποίου και διάβηκε

“Μόνο ένας παλαβός θα αναλάμβανε το έργο να γίνει άνθρωπος της γνώσης με την θέλησή του. Ένας σώφρων άνθρωπος πρέπει να παραπλανηθεί για να ξεκινήσει κάτι τέτοιο. Υπάρχουν πάρα πολλοί που θα αναλάμβαναν πρόθυμα ένα τέτοιο εγχείρημα, όμως αυτοί δεν μετράνε. Είναι συνήθως μισότρελοι και εύθραυστοι. Μοιάζουν με φλασκιά που απέξω φαίνονται μια χαρά, αλλά μόλις τα γεμίσεις με νερό, μόλις λίγο τα πιέσεις, γίνονται κομμάτια.’

“Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να ζει κανείς είναι ο τρόπος του πολεμιστή. Ο πολεμιστής μπορεί να αγωνιά και να στοχάζεται προτού λάβει μια απόφαση, αλλά από τη στιγμή που τη λαμβάνει βαδίζει στον δρόμο του, ελεύθερος από ανησυχίες ή στοχασμούς. Υπάρχουν εκατομμύρια άλλες αποφάσεις που τον περιμένουν. Αυτός είναι ο δρόμος του πολεμιστή.”

Ο Δον Χουάν περιέγραψε την πρωταρχική δομή του σύμπαντος με όρους ενέργειας και έτσι την διαχειριζόταν. Έβλεπε μια απέραντη συσσώρευση ενεργειακών δεσμών που εκτείνονταν από και προς όλες τις κατευθύνσεις και μορφοποιούσαν τον κόσμο. Φωτεινά νήματα που πάλλονται και ακτινοβολούν από αυτό που ονόμαζε λάμψη ή φλόγα της συνείδησης, Το κάθε τι εκπορεύεται από αυτά τα πεδία σχηματίζοντας εστίες ενέργειας τις οποίες ο άνθρωπος αντιλαμβάνεται με την πράξη της ευθυγράμμισης ή αγκίστρωσης σε αυτά.

Οι άνθρωποι επίσης αποτελούνται από ένα ανυπολόγιστο αριθμό φωτεινών νημάτων σχηματίζοντας ένα »κλειστό» πλέγμα, που γίνεται φανερό ως μία σφαίρα φωτός. Μέσα στο φωτεινό αυτό κουκούλι ξεχωρίζει ένα λαμπρότερο σημείο, οι ίνες του οποίου όταν εκτείνονται και φωτίζουν ταυτόσημα ενεργειακά νήματα έξω από την σφαίρα, προκαλούν την πράξη της αντίληψης. Γι’ αυτό τον λόγο το σημείο αυτό το ονόμασαν σημείο συναρμογής της αντίληψης.

Το σημείο συναρμογής, στον σύγχρονο άνθρωπο, παραμένει κλειδωμένο σε μια και μόνο θέση λόγω της άκαμπτης εκπαίδευσης του και μετακινείται μόνο στον ύπνο του όταν αυτός βλέπει όνειρα.Μπορεί όμως να μετακινηθεί κατά βούληση τόσο σε άλλα σημεία στο εσωτερικό της σφαίρας, όσο και έξω από αυτήν, φωτίζοντας έτσι καινούργια ενεργειακά πεδία και κάνοντας αντιληπτούς τελείως διαφορετικούς κόσμους το ίδιο αντικειμενικούς και δεδομένους με αυτόν της συνήθους αντίληψης. Ουσιαστικά φωτίζοντας τις άγνωστες αλλά και τρομακτικές πτυχές του ασυνείδητου εαυτού.

Η πράξη αυτή ονομάστηκε όραση από τους σαμάνους, οι οποίοι ξεκλειδώνοντας την αντίληψη τους έμπαιναν σε νέους κόσμους για να πάρουν ενέργεια, δύναμη, λύσεις σε γενικά και ειδικά προβλήματα ή για να αντικρίσουν το ανείπωτο (Ναγουάλ). Ο στόχος τους ήταν να φωτίσουν όλες εκείνες τις δέσμες αντίληψης που είναι δυνατές για τον άνθρωπο και φτάνοντας σε μια κατάσταση πλήρους συνειδητότητας να αποδράσουν στο άπειρο με μόνο σκοπό την ελευθερία. Αυτό συνεπαγόταν ακόμα και ένα εναλλακτικό τρόπο θανάτου.

‘Όταν βλέπονται ως πεδία ενέργειας,τα ανθρώπινα πλάσματα μοιάζουν σαν ίνες φωτός, σαν λευκοί ιστοί αράχνης, σαν πολύ λεπτά νήματα που απλώνονται από το κεφάλι ως τις πατούσες. Έτσι, στα μάτια του ενορατικού οι άνθρωποι μοιάζουν με αβγά από ίνες που κινούνται. Και τα άκρα τους μοιάζουν με φωτεινά νήματα, που ξεπηδούν προς όλες τις κατευθύνσεις.

‘Ο ενορατικός βλέπει ότι κάθε άνθρωπος βρίσκεται σε επαφή με ό,τι τον περιστοιχίζει όχι μέσω των χεριών του, αλλά μέσω μιας δέσμης από μακριές, λεπτές ίνες που εκτινάσσονται από το κέντρο του υπογαστρίου του προς όλες τις κατευθύνσεις. Αυτές οι ίνες συνδέουν τον άνθρωπο με το περιβάλλον του. Διατηρούν την ισορροπία του, του προσφέρουν σταθερότητα.’

"Οταν ο πολεμιστής μαθαίνει να βλέπει, αντιλαμβάνεται ότι κάθε άνθρωπος είναι ένα φωτεινό αβγό, άσχετα με το αν είναι ζητιάνος ή βασιλιάς, και δεν υπάρχει περίπτωση να αλλάξει οτιδήποτε – ή μάλλον, τι θα μπορούσε να αλλάξει σε αυτό το φωτεινό αβγό; Αλήθεια, τι;”

“O πολεμιστής δεν ανησυχεί ποτέ για τον φόβο του. Αντίθετα, συλλογίζεται το θαύμα του να βλέπει κανείς τη ροή της ενέργειας! Όλα τα υπόλοιπα δεν είναι παρά περιττά και ασήμαντα.”

“Τα ανθρώπινα όντα δεν είναι αντικείμενα, δε διαθέτουν στερεότητα. Είναι στρογγυλά, φωτεινά όντα, είναι απεριόριστα. Ο κόσμος των αντικειμένων και η στερεότητα δεν είναι παρά ένα περιγραφικό σχήμα που δημιουργήθηκε για να τα βοηθήσει, να κάνει πιο εύκολο το πέρασμά τους από τη γη.”…ή να τα υποδουλώσει…

O σκοπός (intent), η πρόθεση του αγνώστου είναι εκείνη η συμπαντική δύναμη που σπρώχνει κυριολεκτικά τον άνθρωπο να γνωρίσει, να γίνει κυνηγός της γνώσης και κατ’ επέκταση πολεμιστής. Ολόκληρη η εκπαίδευση του πολεμιστή, η κυριαρχία της συνείδησης, βασίζεται στο να λύσει τον γρίφο του σκοπού, του πνεύματος πίσω από τις σκέψεις και τις πράξεις του. Μια πράξη που καταλαμβάνει τον άνθρωπο και τον πιέζει ορμητικά να απελευθερωθεί από το παράδοξο του αφηρημένου, διεισδύοντας σ’ αυτό.

Οι σαμάνοι πάσχιζαν σε ολόκληρη την ζωής τους να συγκεντρώσουν αρκετή ενέργεια ώστε να αποδράσουν στο άπειρο, να γνωρίσουν απέραντους νέους κόσμους, όμορφους και συνάμα τρομακτικούς. Αυτή ήταν η προσταγή του πνεύματος την οποία ακολουθούσαν με άκαμπτη θέληση και δύναμη. Δεν υπήρχε περίπτωση απόκλισης του σκοπού αυτού αφού όλα τα σημάδια στο δρόμο τους οδηγούσαν σ’ αυτήν την μοναδική πράξη ελευθερίας. Ήταν ο μόνος ξεκάθαρος δεσμός ανάμεσα στο σύμπαν και την επιθυμία της καρδιάς τους!

“Ο συνδετικός κρίκος του μέσου ανθρώπου με το σκοπό (πνεύμα) είναι πρακτικά αδρανής και οι πολεμιστές ξεκινούν τον δρόμο τους εφοδιασμένοι με ένα κρίκο που είναι άχρηστος, επειδή δεν ανταποκρίνεται αυθόρμητα. Στην προσπάθειά τους να αναζωογονήσουν αυτό τον κρίκο, οι πολεμιστές χρειάζονται μια ανυποχώρητη, σφοδρή επιδίωξη, μια ειδική κατάσταση του νου που ονομάζεται άκαμπτος σκοπός.”

“Για τον πολεμιστή το πνεύμα είναι μια αφηρημένη έννοια επειδή το γνωρίζει χωρίς λόγια ή ακόμα και χωρίς σκέψεις. Είναι μια αφηρημένη έννοια επειδή δεν μπορεί να συλλάβει τι είναι το πνεύμα. Ωστόσο, χωρίς την παραμικρή ευκαιρία ή επιθυμία να το κατανοήσει, ο πολεμιστής χειρίζεται το πνεύμα. Το εκφράζει, το προσκαλεί, εξοικειώνεται μαζί του και το εκφράζει με τις πράξεις του.”

“Το πνεύμα του πολεμιστή δεν είναι προετοιμασμένο για να καλοπερνά ή να μεμψιμοιρεί, ούτε για να χάνει ή να κερδίζει. Το πνεύμα του πολεμιστή είναι προετοιμασμένο μόνο για να αγωνίζεται, και κάθε αγώνας είναι η τελευταία μάχη του πολεμιστή πάνω στη γη. Έτσι, η έκβασή της ελάχιστη σημασία έχει γι’ αυτόν. Στην τελευταία του μάχη πάνω στη γη ο πολεμιστής αφήνει το πνεύμα του να πλανηθεί ελεύθερο και καθαρό. Και καθώς δίνει την μάχη του, ξέροντας ότι η θέληση του είναι άμεμπτη, ο πολεμιστής δε σταματά να γελά!!”

Ο Καστανέντα, στη μαθητεία του με τον Δον Χουάν, επιχείρησε να αφεθεί στο άγνωστο διαλύοντας αρχικά το σκληρό περίβλημα του εγωισμού του. Κατάφερε μετά από επίπονες προσπάθειες να σταματάει τον εσωτερικό του διάλογο και μέσα στη σιωπή του νου να μην διαχέεται σε σκέψεις και συναισθήματα που σπαταλούσαν την ενέργεια του. Για τον σκοπό αυτό εισήχθηκε σε ένα σύστημα πρακτικών ασκήσεων και τεχνικών με στόχο ακριβώς να συγκεντρώνει περισσότερη εσωτερική σιωπή και ενέργεια και να ξεκλειδώνει κατά βούληση την αντίληψή του από την παγιωμένη θέση της.

Ο Δον Χουάν τόνιζε ότι ο εγωισμός είναι που κάνει τον άνθρωπο προβλέψιμο, δυσκίνητο και άρα σίγουρο θύμα των αρπαχτικών δυνάμεων της φύσης.

Οι άνθρωποι τυφλωμένοι από την αντανάκλαση του εγώ δεν μπορούν να δουν την ζωή ως αυτό που είναι, ένα απέραντο μυστήριο ικανό να σε καταπιεί ή να σε ελευθερώσει…στην πραγματικότητα δεν μπορούν να δουν τίποτα πέρα του εαυτού τους. Έτσι λοιπόν προσπαθούσε να σπάσει τον εγωισμό του σοκάροντάς τον και φέρνοντάς τον αντιμέτωπο με την τρομερή πίεση του αγνώστου. Η μόνη επιλογή που είχε ήταν ή να συγκρατήσει την ενέργεια του και να δράσει ή να πεθάνει. Θα έπρεπε να γίνει ρευστός και απρόβλεπτος ακόμα και για το ίδιο του το μυαλό, το οποίο λειτουργούσε σαν παράσιτο στην προκειμένη περίπτωση.

“Οποιαδήποτε μετατόπιση του σημείου συναρμογής σημαίνει απομάκρυνση από την υπερβολική σημασία που δίνει κανείς στο άτομό του. Οι σαμάνοι πιστεύουν ότι η θέση του σημείου συναρμογής είναι αυτή που κάνει το σύγχρονο άνθρωπο ένα δολοφονικό εγωιστή, μια ύπαρξη που εξαρτάται πλήρως από το είδωλο του εαυτού του, την αυτοανάκλασή του. Έχοντας χάσει κάθε ελπίδα να επιστρέψει ποτέ στην πηγή των πάντων, ο μέσος άνθρωπος αναζητεί την παρηγοριά στον εγωισμό του.”

“Μιλάμε ακατάπαυστα στους εαυτούς μας για τον κόσμο μας. Στην πραγματικότητα, με αυτό τον εσωτερικό διάλογο συντηρούμε τον κόσμο μας. Και όποτε ολοκληρώνουμε μια συζήτηση με τον εαυτό μας για εμάς τους ίδιους και τον κόσμο μας, ο κόσμος είναι πάντα όπως θα έπρεπε να είναι. Τον ανανεώνουμε, τον λαμπρύνουμε με ζωή, τον στηρίζουμε με τον εσωτερικό μας διάλογο.

Και όχι μόνο αυτό, αλλά επίσης επιλέγουμε τα μονοπάτια μας καθώς μιλάμε στους εαυτούς μας. Έτσι, επαναλαμβάνουμε τις ίδιες επιλογές, ξανά και ξανά, μέχρι τη μέρα που πεθαίνουμε, επειδή ακριβώς επαναλαμβάνουμε τον ίδιο εσωτερικό διάλογο, ξανά και ξανά, μέχρι τη μέρα που πεθαίνουμε.

Ο πολεμιστής έχει επίγνωση αυτού του γεγονότος και πάντα αγωνίζεται να σταματήσει αυτό τον εσωτερικό διάλογο.”

“Κάθε φορά που σταματά ο εσωτερικός διάλογος, ο κόσμος καταρρέει, και στην επιφάνεια έρχονται πρωτόγνωρες πλευρές του εαυτού μας, λες και τα λόγια μας τις κρατούσαν πριν φυλακισμένες.”Η ελεγχόμενη τρέλα του πολεμιστή είναι αυτή που θα τον ισορροπήσει στο χείλος της αβύσσου και ταυτόχρονα αυτή που θα τον σπρώξει στη μέθεξη και την παράνοια της ζωής. Άμεμπτος στον σκοπό του αλλά ρευστός στις συνήθειες του, είναι ικανός πλέον να αποτινάξει την ανθρώπινη μορφή του και να κάνει το άλμα προς το άπειρο!

Ο βασικός πυρήνας της ύπαρξης μας είναι η μαγική πράξη της αντίληψης ότι είμαστε όντα φτιαγμένα από φως και δύναμη…παρ’ όλο που τείνουμε να το ξεχάσουμε. Το άγνωστο όμως μας το υπενθυμίζει στήνοντας παγίδες σε κάθε σημείο του χάρτη της ζωής μας και περιμένει να το αντιμετωπίσουμε μέσα στην λαμπρότητα του με άψογη συμπεριφορά. Αυτή είναι η πρόκληση του πολεμιστή και η λαχτάρα του πάνω σ’ αυτήν τη γη!

Κανείς δεν γεννιέται πολεμιστής, εμείς οι ίδιοι δημιουργούμε προσωπικότητες – και μάλιστα αντιφατικές στο σύνολό τους – με την περιγραφή στον εαυτό μας. Προσωπικότητες και μάσκες δήθεν ευαισθησίας που φοράμε για να εξομαλύνουμε την τρέλα μας και να εκλογικεύσουμε την αγριότητα της φύσης. Αντίθετα, το να είναι κανείς πολεμιστής, είναι μάλλον μια αέναη πάλη που διαρκεί μέχρι και την τελευταία στιγμή της ζωής του. Ακόμα και τότε, δύσκολα παραδίδει τον εαυτό του.

Ο άνθρωπος διακατέχεται από ένα πλήθος σκέψεων, συναισθημάτων, επιθυμιών, οι οποίες θολώνουν το μυαλό του και τον απομακρύνουν από τον στόχο του να δράσει στο εδώ και τώρα, στο παρόν, στο μόνο πεδίο ουσιαστικά που έχει για να ξεφύγει από τους κύκλους της επανάληψης και της συνήθειας.

Ο πολεμιστής, αντίθετα, με την εσωτερική σιωπή του και την αυτοκυριαρχία του, αντιλαμβάνεται κάθε στιγμή σαν πεδίο μάχης όπου πρέπει να δράσει άψογα, με πλήρη εγρήγορση, σαν να δίνει την τελευταία μάχη σε αυτή την ζωή. Είναι ο μόνος άξιος αντίπαλος απέναντι στον θάνατο. Ακόμα και στην ανάπαυλά του, δρα για να ανακατανέμει την ενέργεια που τυχόν έχει σπαταλήσει και η μόνη ευχαρίστηση που λαμβάνει είναι ο άμεμπτος σκοπός του για ελευθερία!

“Η βασική διαφορά ανάμεσα σε ένα συνηθισμένο άνθρωπο και έναν πολεμιστή είναι ότι ο πολεμιστής δέχεται το κάθε τι σαν πρόκληση, ενώ ο μέσος άνθρωπος δέχεται το κάθε τι σαν ευλογία ή κατάρα.”

“Τα ανθρώπινα όντα είναι δέκτες, αλλά ο κόσμος που λαμβάνουν και αντιλαμβάνονται είναι μια ψευδαίσθηση. Μια ψευδαίσθηση που έχει δημιουργηθεί από τα περιγραφικά σχήματα που μεταφέρονται σ’ αυτούς από τη στιγμή που γεννιούνται. Έτσι λοιπόν, στην ουσία ο κόσμος που η λογική τους θέλει να υποστηρίξει είναι ο κόσμος που έχει δημιουργηθεί από ένα περιγραφικό σχήμα και από τους δογματικούς και απαραβίαστους κανόνες του, που η λογική τους μαθαίνει να αποδέχεται και να προασπίζει.”

“Η λογική κάνει τα ανθρώπινα όντα να ξεχνούν ότι το περιγραφικό σχήμα είναι απλά και μόνο περιγραφικό και, προτού το καταλάβουν, έχουν εγκλωβίσει την συνολικότητα των εαυτών τους σε ένα φαύλο κύκλο από τον οποίο σπάνια ξεφεύγουν στη διάρκεια της ζωής τους.”

Η τέχνη του πολεμιστή, σύμφωνα με τον Δον Χουάν, εμπεριέχεται στον χειρισμό της συμπεριφοράς στην καθημερινή εγρήγορση και στον έλεγχο των ονείρων. Διακρίνει τους τύπους των πολεμιστών σε διώκτες και ονειρευτές, ανάλογα με τον χαρακτήρα και την έμφυτη ικανότητα του καθενός. Οι διώκτες ασκούν την τέχνη της παραφύλαξης – παρατήρησης του εαυτού έχοντας πλήρη συναίσθηση του ενεργειακού τους πεδίου σε σχέση με το περιβάλλον και τα άλλα όντα και αντλώντας το καλύτερο δυνατό από οποιαδήποτε υπαρκτή κατάσταση.

Μαθαίνουν να μην παίρνουν ποτέ τους εαυτούς τους στα σοβαρά, μαθαίνουν να γελούν με τους εαυτούς τους. Δεν βιάζονται, έχουν απεριόριστη υπομονή. Δεν εξοργίζονται και δεν προσβάλλονταιγιατί ξέρουν ότι έχουν αστείρευτες δυνατότητες βελτίωσης.

Οι ονειρευτές διαχειρίζονται τα όνειρα ασκώντας έλεγχο σ’ αυτά και προβάλλοντας συνειδητά αυτό που οι σαμάνοι ονόμαζαν ονειρικό εαυτό ή διπλό, μέσω μιας ειδικής μορφής προσοχής που ονομάζεται προσοχή του ονειρέματος.

Σκοπός του πολεμιστή και στις δυο περιπτώσεις δεν είναι η συλλογή εμπειριών από αστρικά ταξίδια, ούτε η κατάχρηση της δύναμης. Σκοπός του είναι να κρυσταλλοποιήσει την ενέργεια του ώστε να μη διαλυθεί κατά την είσοδό του στο άγνωστο (Ναγουάλ).

Ο Δον Χουάν έκανε γνωστή επίσης στον Καστανέντα την ύπαρξη όντων που διαχειρίζονται την ανθρώπινη συνείδηση, πολλές φορές με ανελέητο και παρασιτικό τρόπο.

Τα ανόργανα αυτά όντα - υπαρκτές σκεπτομορφές με συνείδηση του εαυτού τους - οι σαμάνοι του αρχαίου Μεξικού τα χρησιμοποιούσαν ως συμμάχους για να ανταλλάξουν γνώσεις ή να πετύχουν ενεργειακούς άθλους συγκεντρώνοντας δύναμη. Πλήρωσαν όμως το τίμημα να χάσουν την ψυχή τους, εγκλωβισμένοι στον κόσμο αυτών των όντων. Πολλά από αυτά τα όντα λειτουργούσαν παρασιτικά, καταλαμβάνοντας το μυαλό του ανθρώπου και ρουφώντας την ενέργειά του σαν ξενιστές.

Ο Δον Χουάν έλεγε ότι μας έχουν δανείσει το μυαλό τους, το οποίο είναι μοχθηρό και βίαιο, και τρέφονται από τις εγωιστικές σκέψεις και τα συναισθήματα αυτολύπησης και αλαζονείας που τόσο κυριαρχούν στον μέσο άνθρωπο. Είμαστε στην κυριολεξία τροφή αυτού του ξένου καταπατητή, που μας έχει αφήσει ενέργεια μόνο για τη αντανάκλαση του εγώ. Ο πολεμιστής, μέσα από τη εσωτερική σιωπή του μπορεί να ενεργοποιήσει εκείνο το άγνωστο υπόστρωμα του εαυτού που είναι ικανό να πολεμήσει και να ελευθερωθεί απ’ αυτά τα όντα.

Η περιγραφή του κόσμου των σαμάνων δεν έχει διαφορά από αυτήν του μέσου ανθρώπου, ως προς την στρατηγική και την δημιουργία δομής και κανόνων. Η διαφορά βρίσκεται στο ότι τα φωτεινά όντα περιγράφουν τον κόσμο τους και τον στηρίζουν με την δύναμη της θέλησης και όχι της λογικής. Η θέληση είναι ευρύτερη και πιο δεκτική από την λογική, η οποία στηρίζει το σύμπαν με θεμέλιο τις λέξεις. Γι’ αυτό το λόγο ο πολεμιστής προτιμά να ενεργεί και όχι να μιλάει, φωτίζοντας με τις πράξεις του νέες αντανακλάσεις του νου.

“Οι πολεμιστές που κατακτούν συνειδητά τη συνολική επίγνωση συνιστούν θέαμα που αξίζει να δει κανείς. Εκείνη την στιγμή καίγονται από την εσωτερική φλόγα. Η εσωτερική φλόγα τους αναλώνει. Και έχοντας πλήρη επίγνωση, αναφλέγονται στο σύνολο των εκπορεύσεων του απείρου, και γλιστρούν στην αιωνιότητα.”

“Το να περάσεις στην ελευθερία δε σημαίνει αιώνια ζωή με την κοινώς αποδεκτή έννοια – δε σημαίνει δηλαδή ότι ζεις για πάντα. Σημαίνει μάλλον ότι οι πολεμιστές μπορούν να διατηρήσουν την επίγνωσή τους, η οποία συνήθως μας εγκαταλείπει την στιγμή του θανάτου. Τη στιγμή της μετάβασης, το σώμα στην ολότητά του φλέγεται από γνώση. Κάθε κύτταρο αποκτά την ίδια στιγμή επίγνωση του εαυτού του και της ολότητας του σώματος.”

“Έχω ήδη παραδοθεί στην δύναμη που κυβερνά τη μοίρα μου.

Και δεν είμαι προσκολλημένος σε τίποτα, έτσι δε θα έχω τίποτα να υπερασπιστώ.

Δεν έχω σκέψεις, κι έτσι θα δω.

Δε φοβάμαι τίποτα, κι έτσι θα θυμηθώ τον εαυτό μου.

Απόμακρος και χαλαρός, θα περάσω σαν βέλος τον Αετό για να είμαι ελεύθερος.”

Επίλογος

Γύρω από τα βιβλία του Καστανέντα δημιουργήθηκε μια μυθολογία αρκετά αμφιλεγόμενη, για το αν όντως υπήρξε ο Δον Χουάν και του μετέδωσε την διδασκαλία των αρχαίων Τολτέκων. Τα βιβλία δεν είναι γραμμένα με συγκεκριμένη χρονολογική σειρά και είναι γεμάτα με αντιφάσεις και ελλείψεις ως προς τις εξηγήσεις που θα μπορούσε να δώσει στους ακαδημαϊκούς κύκλους. Ίσως να μην τον ενδιέφερε να αποδείξει τίποτα από αυτά. Πιθανολογείται ακόμα να μην έχουν γραφτεί όλα από τον ίδιο τον Καστανέντα ή μπορεί ακόμα να συγκέντρωσε κάποιες πληροφορίες κάνοντας επιτόπια έρευνα για τους Ινδιάνους θεραπευτές του Μεξικού και αυτές να τις συνδύασε με φιλοσοφίες και τεχνικές από διάφορα αρχαία συστήματα γνώσης.

Άλλωστε η τέχνη του πολεμιστή σαν ηρωικός και πειθαρχημένος τρόπος ζωής ήταν έμφυτη και στην αρχαία Ελλάδα αλλά και στην Ανατολή. Πολλές φιλοσοφικές και πρακτικές έννοιες που χρησιμοποιεί δεν ξενίζουν και εύκολα μπορεί κανείς να κάνει συσχετισμούς της διδασκαλίας του Δον Χουάν με το πνεύμα του πολεμιστή στην Ανατολή, το Ζεν, τον Βουδισμό, το Τάο ακόμα και με τον Ηράκλειτο, τον Πυθαγόρα και τον Πλάτωνα. Παρ’ όλα αυτά όμως κατάφερε να μεταδώσει άψογα και με τελείως πρωτότυπο τρόπο το πνεύμα και την ατμόσφαιρα των αρχαίων σαμάνων του Μεξικού, καθώς και την μαγεία του τόπου που έδρασαν.

Ασχέτως αν ο ίδιος θεωρήθηκε ως ένας ακόμα γκουρού που εκμεταλλεύτηκε το πνεύμα της νέας εποχής και μάλιστα με επικίνδυνο τρόπο, λόγω της επιρροής του στην αλόγιστη χρήση των ψυχοτρόπων ουσιών. Ασχέτως αν τελικά κατάφερε όλα όσα περιέγραψε, αυτό που παραμένει ουσιαστικό είναι οι Ιστορίες δύναμης σαν κίνητρο για δράση και μόνο! Προσωπικά πιστεύω ότι ο Καστανέντα χειρίστηκε άψογα την τεχνική της παραπλάνησης διαγράφοντας την προσωπική του ιστορία!