ΣΤΡΕΣ

Τα συμπτώματα του στρες
Το στρες είναι ένας φυσιολογικός μηχανισμός άμυνας του οργανισμού μας.

Είναι απαραίτητο για την επιβίωση μας διότι σε περιπτώσεις επικείμενου κινδύνου επιτρέπει την άμεση αντίδραση μας.

Οι ορμόνες του στρες όπως η αδρεναλίνη θέτουν σε συναγερμό τα συστήματα του οργανισμού που μπορούν έτσι να βρίσκονται σε εγρήγορση για να αντεπεξέρχονται σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης.

Είναι το στρες που κατέστησε δυνατή την επιβίωση του ανθρώπινου είδους από τον καιρό που πρωτοεμφανίστηκε διότι του επέτρεπε να αντιμετωπίζει κάθε μορφής απειλές για την επιβίωση του.

Όμως το στρες μπορεί να προκαλεί προβλήματα υγείας στις περιπτώσεις που διαρκεί για μεγάλα χρονικά διαστήματα χωρίς να υποχωρεί.
Υπάρχουν πολλές καταστάσεις στην καθημερινή μας ζωή που μπορεί να δημιουργούν χρόνιο στρες.
Ο θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου, η απώλεια εργασίας, τα οικονομικά προβλήματα, οι συμφορές του χρηματιστηρίου, το διαζύγιο, μια σοβαρή ασθένεια, η υπερφόρτωση από ευθύνες και εργασία, η γέννηση ενός παιδιού, όταν φεύγει ένα παιδί από το σπίτι και πολλές άλλες καταστάσεις είναι αιτίες ενεργοποίησης των μηχανισμών του στρες.

Δεν έχει μόνο σημασία το γεγονός που βρίσκεται στη γένεση του στρες, αλλά και το πώς ο κάθε άνθρωπος βιώνει την εν λόγω κατάσταση και με ποιο τρόπο το αντιμετωπίζει.

Οι άνθρωποι που δεν μπορούν να αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά το στρες που αναπόφευκτα θα προκύπτει στη ζωή τους, δυνατόν να παρουσιάζουν ψυχικά και σωματικά προβλήματα διαφόρων βαθμών σοβαρότητας.

Τα συχνότερα σημαία και συμπτώματα που συνοδεύουν το στρες είναι:

Κούραση

Πονοκέφαλοι

Ψηλή πίεση

Αϋπνία

Κατάθλιψη

Στομαχικές διαταραχές

Πόνοι στην πλάτη

Δυσκαμψία του αυχένα

Απώλεια ή πρόσληψη βάρους

Δυσκοιλιότητα ή διάρροια

Δύσπνοια

Εφίδρωση

Φόβοι, ανησυχίες, νευρικότητα, ευερεθιστότητα

Προβλήματα στις σχέσεις με τους άλλους

Σεξουαλική δυσλειτουργία.Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι προτού γίνει αποδεκτό ότι μια ενόχληση, σημείο ή σύμπτωμα οφείλεται στο στρες, είναι απαραίτητο με τη βοήθεια του γιατρού να αποκλεισθεί οποιαδήποτε άλλη σωματική ή ψυχική πάθηση που πιθανόν να υπάρχει.

Βλέπουμε λοιπόν ότι το πρόβλημα του στρες είναι πολύ συχνό. Επηρεάζει όλους τους ανθρώπους και μπορεί να προκαλείται από μεγάλο αριθμό καταστάσεων.
Τα σημεία και συμπτώματα που προκαλούνται είναι ευρέως φάσματος και μιμούνται πολλές άλλες ασθένειες.

Οι στρεσσογόνες καταστάσεις μπορεί να έχουν διαφορετικές επιδράσεις από άνθρωπο σε άνθρωπο.

Οι επιδράσεις του στρες στην υγεία εξαρτώνται από τον τρόπο με τον οποίο το βιώνει και το αντιμετωπίζει ο κάθε άνθρωπος.

Πώς θα μειώνετε το στρες λόγω του περιβάλλοντός σας

Το στρες δυνατόν να προκαλείται ή να επιδεινώνεται από πολλούς παράγοντες του περιβάλλοντος μας. Πρέπει να είμαστε σε θέση να αναγνωρίζουμε τους παράγοντες αυτούς και να τους απομακρύνουμε.

Η ζωή μας συνοδεύεται από πολυάριθμους αιτιολογικούς παράγοντες που είναι σε θέση να μας δημιουργούν στρες. Έτσι κάθε φορά που μπορούμε να εξουδετερώσουμε κάποιους, είναι προτιμότερο να το κάνουμε.

Ποιοι είναι οι παράγοντες στο καθημερινό μας περιβάλλον, που μπορούν να μας δημιουργούν στρες και πώς μπορούμε να τους απομακρύνουμε;
Ας δούμε μαζί τους κυριότερους ενόχους και το τι μπορούμε να κάνουμε για να τους εξουδετερώσουμε:

1. Η ποιότητα του αέρα στους χώρους που βρισκόμαστε.
Η ποιότητα του αέρα στους χώρους όπου σπαταλούμε τον περισσότερο μας χρόνο στο σπίτι ή στην εργασία παίζει σημαντικό ρόλο στην ποιότητα ζωής μας. Είναι σημαντικό να υπάρχει στους χώρους αυτούς, καλής ποιότητας αερισμός και φίλτρα αέρος που συμβάλλουν στη μείωση του στρες που μας προκαλείται. Υπάρχουν οργανικές ενώσεις από υλικά καθαρισμού, ταπετσαρίας, χαλιών, κολλητικά όπως επίσης χημικές ουσίες από φωτοτυπικές μηχανές που μπορούν να συμβάλλουν στην κακή ποιότητα του αέρα του χώρου που βρισκόμαστε.

Σε ακραίες περιπτώσεις, η απουσία καλής ποιότητας αέρα είναι δυνατό να προκαλέσει σωματικές ασθένειες. Συνήθως προκαλούνται βήχας και πόνος στο φάρυγγα.

Η υγρασία του αέρα παίζει επίσης ρόλο. Ο πολύ ξηρός ή πολύ υγρός αέρας προκαλούν ενοχλήσεις. Η ρύθμιση της υγρασίας του αέρα, είτε με αφαίρεση υγρασίας με ειδικούς ρυθμιστές είτε με προσθήκη υγρασίας ακόμη και με την τοποθέτηση μερικών φυτών συμβάλλουν στο να γίνεται ο αέρας του χώρου που βρισκόμαστε πιο άνετος.

Εάν ο αέρας στην εργασία μας ή στο σπίτι μας δεν είναι καλός μπορούμε να πάρουμε μέτρα για τη βελτίωση του. Σε χώρους εργασίας μπορούν να εγκατασταθούν καλά συστήματα εξαερισμού ή καθαρισμού του αέρα. Στο σπίτι το τακτικό άνοιγμα των παραθύρων βελτιώνουν την ποιότητα του αέρα.

2. Ο θόρυβος.
Ο ανεπιθύμητος θόρυβος είναι αιτία που αυξάνει το στρες. Μπορεί να αλλοιώνει προς το χειρότερο την ψυχική μας διάθεση και να μειώνει την ενέργειά μας.
Κάθε μορφής θόρυβος μπορεί να είναι ενοχλητικός σε συγκεκριμένες περιστάσεις. Στο γραφείο ο αχρείαστος θόρυβος λόγω τηλεφώνων, ανθρώπων που μιλούν δυνατά, διαφόρων μηχανών ή συσκευών προκαλούν ένα υπόβαθρο συνεχούς αύξησης του στρες. Στο σπίτι η τηλεόραση, το ραδιόφωνο και άλλες πηγές ηχορύπανσης συμβάλλουν στη γένεση του στρες.
Για τους λόγους αυτούς όποτε είναι δυνατό πρέπει να λαμβάνουμε μέτρα για να μειώνουμε τους ανεπιθύμητους θορύβους. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν απομονωτικά, διαχωριστικά, χαλιά, κουρτίνες που μειώνουν την ηχορύπανση. Επίσης μπορούν να σχεδιαστούν ήσυχα δωμάτια ή χώροι για να λαμβάνουν εκεί χώρα, σημαντικές εργασίες που χρειάζονται περισσότερη συγκέντρωση.

3. Το χρώμα.
Τα χρώματα παίζουν ρόλο στην ψυχική διάθεση και στο επίπεδο ενέργειάς μας. Το κόκκινο χρώμα συσχετίζεται με αισθήματα θυμού ή επιθετικότητας. Άλλα χρώματα όπως το πράσινο θεωρούνται συμβατά με τον ύπνο ενώ το μπλε με την ηρεμία.
Σίγουρα η επιλογή του χρώματος είναι μια προσωπική υπόθεση. Όμως κάθε φορά που είναι δυνατό, είναι καλό να επιλέγουμε χρώματα και τις αντίστοιχες αποχρώσεις ή σκιές, οι οποίες μειώνουν τη δική μας ένταση και μας κάνουν να νιώθουμε πιο άνετα.

4. Η ακαταστασία και η διάταξη των επίπλων.
Μη διστάζετε να πετάτε και να απομακρύνετε οτιδήποτε δεν είναι άκρως απαραίτητο στο χώρο που εργάζεστε ή που ζείτε. Τα αχρείαστα που συσσωρεύονται είναι πηγή απώλειας χρόνου και ενέργειας. Είναι επίσης ένας σημαντικός λόγος ακαταστασίας.
Διατηρώντας μόνο αυτά που είναι απαραίτητα στους χώρους σας, πετυχαίνετε μια καλύτερη τάξη και καθαριότητα. Δεν χάνετε πολύτιμο χρόνο και ούτε εκνευρίζεστε διότι ψάχνετε κάτι και δεν το βρίσκετε.
Η διάταξη των επίπλων στο χώρο σας μπορεί να συμβάλει ουσιαστικά στην ψυχική σας ηρεμία. Ο συνωστισμός προκαλεί ένταση και έτσι μην φορτώνετε το περιβάλλον σας με έπιπλα που δεν είναι απόλυτα αναγκαία.
Το αποτέλεσμα είναι ότι θα νιώθετε πιο άνετα, πιο ήρεμα, με λιγότερο αχρείαστο στρες.

5. Ο χώρος εργασίας σας στον ηλεκτρονικό υπολογιστή.
Πολλοί από εμάς σήμερα ξοδεύουμε μεγάλα χρονικά διαστήματα εργαζόμενοι σε ηλεκτρονικό υπολογιστή. Είναι πολύ σημαντικό να δώσουμε ιδιαίτερη σημασία στη θέση και στο χώρο εργασίας μας με τον υπολογιστή μας.
Η ένταση στα μάτια, οι βλάβες λόγω επαναληπτικών κινήσεων, οι πόνοι της πλάτης, η ένταση των μυών, οι πόνοι του αυχένα, οι πονοκέφαλοι μπορούν να περιοριστούν στο μέγιστο δυνατό βαθμό εάν καταφέρουμε να δημιουργήσουμε ένα κατάλληλο, εργονομικό χώρο εργασίας.
Εάν καταφέρουμε να πετύχουμε μια ορθή θέση εργασίας σε κατάλληλο χώρο τότε αυξάνεται η παραγωγικότητα και μειώνεται ουσιαστικά το στρες.

6. Απομακρύνετε τον καπνό του τσιγάρου.
Η χρόνια έκθεση στον καπνό του τσιγάρου, συσσωρεύει στον οργανισμό πολλές τοξίνες. Αυτές είναι αιτία πολλών ασθενειών.
Εκτός από τις ασθένειες που προκαλούν, οι τοξίνες του καπνού, αποτελούν ένα σημαντικό περιβαλλοντικό νοσηρό παράγοντα που αυξάνει το στρες.

7. Δημιουργείστε το δικό σας προσωπικό χώρο.
Στην εργασία ή στο σπίτι σας, δημιουργείστε εάν είναι δυνατόν, το δικό σας προσωπικό χώρο για να μπορείτε να αποτραβιέστε και να απομακρύνεστε από παράγοντες που αυξάνουν την ψυχική σας ένταση.

Εάν δεν μπορείτε λόγω περιορισμών να δημιουργήσετε γεωγραφικά ξεχωριστό χώρο, δοκιμάστε ακόμη και με απλά διαχωριστικά όπως φυτά ή κάποια έπιπλα, να πετύχετε κάποιας μορφής απομόνωση.

Στο δικό σας χώρο μπορείτε να ηρεμήσετε, να σκεφτείτε ή να κάνετε σημαντική εργασία για την οποία χρειάζεστε περισσότερη συγκέντρωση. Ο χώρος αυτός μπορεί να σας επιτρέπει να συγκεντρώνετε τις δυνάμεις σας και να αυξάνετε την ενέργειά σας.

Στρες και ανασφάλεια στην εργασία:

Οι κίνδυνοι για την υγεία
Η ανασφάλεια εργοδότησης συνοδεύεται από έντονο στρες. Ο αριθμός των ανθρώπων, που απασχολούνται σε εργασίες, που χαρακτηρίζονται από ψηλό στρες και ανασφάλεια, όσον αφορά τη συνέχιση της εργοδότησής τους, συνεχώς αυξάνεται.

Οι εταιρείες μέσα στο σημερινό έντονο ανταγωνιστικό περιβάλλον, απαιτούν συνεχώς περισσότερα από τους υπαλλήλους τους. Όταν βρίσκονται σε οικονομικές δυσκολίες πολύ συχνά απολύουν προσωπικό.

Εκτός από την ανασφάλεια που αισθάνεται ένας υπάλληλος λόγω του κινδύνου απόλυσης, υπάρχει και η ένταση εξαιτίας της φύσης της εργασίας. Όταν υπάρχουν ψηλές απαιτήσεις ενώ ο έλεγχος που έχει ο εργαζόμενος στην εργασία του είναι περιορισμένος, είναι ακόμη μια πηγή προβλημάτων για τον υπάλληλο.

Ποιες όμως είναι οι επιπτώσεις της κατάστασης αυτής στη σωματική και ψυχική υγεία των εργαζομένων;

 Σε έρευνα που έγινε στην Αυστραλία, εξετάστηκε το ζήτημα αυτό σε 1.188 εργαζόμενους ηλικίας 40 χρονών και άνω που ανήκαν σε ψηλά κοινωνικοοικονομικά στρώματα. Τα άτομα αυτά απάντησαν σε ερωτηματολόγια σχετικά με τις συνθήκες εργασίας τους και την κατάσταση της σωματικής και ψυχικής τους υγείας.

Τα αποτελέσματα ήταν τα ακόλουθα:
25% των εργαζομένων δήλωσαν ότι η δουλειά τους χαρακτηριζόταν από ψηλό στρες και ένταση, λόγω του ότι οι απαιτήσεις από αυτούς ήσαν πολύ ψηλές και ο έλεγχος που είχαν πάνω στην εργασία τους ήταν πολύ χαμηλός

Ακόμη ένα ποσοστό της τάξης του 25% των εργαζομένων δήλωσε ότι ένιωθε ανασφάλεια όσον αφορά τη συνέχιση της απασχόλησης τους και τον κίνδυνο απόλυσής τους

Τα άτομα που βρίσκονταν σε ψηλές διευθυντικές θέσεις και άλλοι επαγγελματίες που διέτρεχαν κίνδυνο απόλυσης, παρουσίαζαν 3 φορές συχνότερα κατάθλιψη, άγχος και προβλήματα σωματικής υγείας σε σύγκριση με εργαζόμενους που βρίσκονταν σε περισσότερο ασφαλείς θέσεις εργασίας

Ο αντίκτυπος του στρες και της ανασφάλειας για την εργασία μπορεί να είναι μεγαλύτερος σε ενήλικες που έχουν υποχρέωση για υποστήριξη της οικογένειάς τους

Εκτός από τους παράγοντες της ανασφάλειας και της απουσίας ελέγχου, το εργασιακό περιβάλλον πιθανόν να παίζει ένα επιπρόσθετο ρόλο στην επιβάρυνση της υγείας των εργαζομένων.Τα ευρήματα αυτά είναι σημαντικά και πρέπει να λαμβάνονται σοβαρά υπ' όψη τόσο από τις οικογένειες όσο και από τους εργοδότες και τις εταιρείες.

Επίσης τέτοιου είδους έρευνες πρέπει να γίνονται και σε άλλα κοινωνικοοικονομικά στρώματα διότι είναι πιθανόν το πρόβλημα να είναι πολύ μεγαλύτερο και με προεκτάσεις για τη δημόσια υγεία.

Η υποστήριξη από τους συγγενείς και φίλους είναι καθοριστικός παράγοντας βοήθειας προς τους εργαζόμενους που υποφέρουν από τις καταστάσεις ανασφάλειας σε σχέση με την εργασία τους.

Επίσης οι εταιρείες πρέπει να αναγνωρίζουν και να λαμβάνουν μέτρα αντιμετώπισης του προβλήματος αυτού που πιθανόν να επηρεάζει σε πολύ αρνητικό βαθμό την παραγωγικότητά τους.

Οι εταιρείες για παράδειγμα θα μπορούσαν να παρέχουν βοήθεια προς τους υπαλλήλους τους για σκοπούς αντιμετώπισης του στρες, βελτίωση του περιβάλλοντος εργασίας, επιτρέποντας περισσότερο έλεγχο του υπαλλήλου στις απαιτήσεις της δουλειάς του.

Περισσότερη αυτονομία, προσαρμογή και ελαστικότητα των ωραρίων ανάλογα με τις δυνατότητες και υποχρεώσεις θα μπορούσαν να κάνουν τους εργαζόμενους πιο ευτυχισμένους και κατά συνέπεια περισσότερο αποδοτικούς για την εταιρεία και εργοδότη τους.