Υπερ-ανεξαρτησία: Μπορεί η υπερβολική ελευθερία να αποτελεί απόκριση σε κάποιο τραύμα;

Αν πιάνετε τον εαυτό σας να αρνείται τη βοήθεια – ακόμη και όταν η λήψη βοήθειας θα έκανε τα πράγματα πολύ πιο απλά για εσάς – μπορεί να λειτουργείτε από ένα σημείο τραύματος μέσω μιας αντίδρασης που είναι γνωστή ως υπερβολική ανεξαρτησία.

Ενώ κάποιο επίπεδο ανεξαρτησίας είναι σημαντικό και χρήσιμο, η ανάγκη να είστε υπερβολικά ανεξάρτητοι μπορεί να σας κάνει να αισθάνεστε απομονωμένοι και να προκαλείτε πρόσθετο άγχος. Υπάρχουν όμως τρόποι να επεξεργαστείτε αυτή την αντίδραση.

Τι οδηγεί σε μια αντίδραση τραύματος

Σύμφωνα με την Αμερικανική Ψυχολογική Ένωση (APA), το τραύμα είναι μια συναισθηματική αντίδραση σε ένα τρομερό γεγονός. Αυτό μπορεί να αφορά μεμονωμένα περιστατικά, όπως αυτοκινητιστικά ατυχήματα, επιθέσεις, ή επαναλαμβανόμενα ή γενεσιουργά γεγονότα, όπως συνεχιζόμενη κακοποίηση ή φυλετικές διακρίσεις. Παραδείγματα πηγών τραύματος μπορεί να περιλαμβάνουν:

– φυσικές καταστροφές ή άλλες απειλητικές για τη ζωή καταστάσεις

– σωματική, σεξουαλική ή συναισθηματική κακοποίηση

– διακρίσεις και προκαταλήψεις.

Πολλοί είναι εξοικειωμένοι με την ιδέα των αντιδράσεων μάχης, φυγής ή μουδιάσματος, που μπορεί να συμβεί όταν το σώμα αισθάνεται κίνδυνο. Όταν το νευρικό σας σύστημα ενεργοποιεί αυτές τις αντιδράσεις επιβίωσης, μπορεί να εμφανίσετε συμπτώματα όπως

– άγχος ή πανικός

– κατάθλιψη

– κοινωνική απόσυρση

– αποστασιοποίηση

– σωματικά συμπτώματα, όπως πονοκέφαλοι και στομαχόπονοι.

Η συνάντηση με κάτι που σας θυμίζει ένα τραύμα μπορεί να προκαλέσει ακραίες σωματικές ή συναισθηματικές αντιδράσεις πολύ καιρό μετά την παύση της τραυματικής κατάστασης. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τα παιδικά τραύματα. Σύμφωνα με την Dr. Nekeshia Hammond – ψυχολόγο, συγγραφέα και ομιλήτρια – η αντίδραση στο τραύμα μπορεί να είναι σωματική, ψυχική, συναισθηματική ή συνδυασμός αυτών.

Τι είναι ακριβώς η υπερ-ανεξαρτησία

Η υπερ-ανεξαρτησία είναι όταν επιλέγετε να είστε ανεξάρτητοι από όλους, ακόμη και αν αυτό μπορεί να σας επηρεάσει αρνητικά. Σύμφωνα με τη σύμβουλο και συγγραφέα Dr. Joanne Frederick, η υπερ-ανεξαρτησία εμφανίζεται ως μια οπτική του «εγώ» έναντι του «εμείς». Αυτό μπορεί να φαίνεται ως εξής:

– να αναλαμβάνετε πάρα πολλά

– λέγοντας όχι στη βοήθεια

– να έχετε πρόβλημα με την ανάθεση καθηκόντων.

Η υπερ-ανεξαρτησία μπορεί να σχετίζεται με ένα τραύμα του παρελθόντος. Για παράδειγμα, μπορεί να είστε υπερβολικά ανεξάρτητοι επειδή μάθατε ότι δεν μπορείτε να εμπιστεύεστε τους άλλους, οπότε μπορείτε να βασίζεστε μόνο στον εαυτό σας. Τα υπερ-ανεξάρτητα χαρακτηριστικά σας μπορεί να έχουν αναπτυχθεί για να σας προστατεύσουν από περαιτέρω βλάβη.

Αν τα υπερ-ανεξάρτητα χαρακτηριστικά σας σχετίζονται με ένα τραύμα του παρελθόντος, αυτές οι σκέψεις και συμπεριφορές πιθανόν να αναπτύχθηκαν χωρίς να το συνειδητοποιήσετε. Μπορεί να νιώθετε ότι τα πράγματα ήταν πάντα έτσι.

Στην πραγματικότητα, οι αντιδράσεις του νευρικού σας συστήματος μπορεί να προκάλεσαν την ανάπτυξη αυτών των χαρακτηριστικών σε μια προσπάθεια να σας προστατεύσουν. «Μερικές φορές, το σώμα και το μυαλό βρίσκουν με φυσικό τρόπο τρόπους για να επιβιώσουν από αυτό το τραύμα», λέει η Frederick. «Η όλη ιδέα είναι: Πρέπει να με προστατεύσω και κανείς δεν πρόκειται να μου το ξανακάνει αυτό».

Υπερ-ανεξαρτησία έναντι υπερ-επιφυλακτικότητας

Η υπερ-ανεξαρτησία και η υπερ-επιφυλακτικότητα – μια κατάσταση ύψιστης επιφυλακής και σάρωσης για απειλές γύρω σας – μπορεί να είναι αντιδράσεις τραύματος. Μπορεί να υπάρχει σύνδεση μεταξύ των δύο, καθώς και οι δύο αντιδράσεις περιλαμβάνουν δυσπιστία απέναντι στους άλλους.

Πώς μπορούμε να το διαχειριστούμε

Αν έχετε αντιληφθεί ότι απομακρύνετε τους ανθρώπους γύρω σας από το φόβο ότι θα απογοητευτείτε, να ξέρετε ότι δεν είστε μόνοι. Οι συναισθηματικές πληγές χρειάζονται χρόνο για να επουλωθούν και είναι δικαιολογημένο να έχετε δισταγμούς για να είστε ευάλωτοι μετά από ένα τραύμα.

Αλλά το να κάνετε τα πάντα μόνοι σας μπορεί να είναι εξαντλητικό. Και μερικές φορές -αν και είναι δύσκολο- η αποδοχή πρόσθετης υποστήριξης μπορεί να επηρεάσει θετικά τόσο την ψυχική όσο και τη σωματική σας υγεία. Αν θέλετε να προσπαθήσετε να κάνετε τα πράγματα λίγο διαφορετικά, σκεφτείτε τα εξής:

– Όταν νιώθετε την τάση να απωθήσετε τη βοήθεια, σκεφτείτε να προσπαθήσετε να προσδιορίσετε το γιατί. Βασίζεται σε μια επιθυμία να χειριστείτε τα πράγματα μόνοι σας;

– Σκεφτείτε πώς θα μπορούσαν να είναι τα πράγματα αν δεχόσασταν τη βοήθεια που σας προσφέρθηκε.

– Να θυμάστε ότι το να ζητάτε βοήθεια δεν λέει τίποτα για την ικανότητά σας ή τη συνολική σας ανεξαρτησία. Όλοι χρειαζόμαστε βοήθεια μερικές φορές.

– Εάν έχετε βιώσει τραύμα ή διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD), η ψυχοθεραπεία μπορεί να σας βοηθήσει να επεξεργαστείτε τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις συμπεριφορές που προέκυψαν από τις εμπειρίες. Η θεραπεία έχει ως στόχο να σας βοηθήσει να βελτιώσετε τις σχέσεις σας, να σας βοηθήσει να αναπτύξετε υγιείς μεθόδους αντιμετώπισης και τελικά να προχωρήσετε προς τη θεραπεία.