Τα SMS και η σχέση τους με τις συγκινήσεις

Έχουν περάσει είκοσι και πλέον χρόνια από τότε που τα κινητά τηλέφωνα ήρθαν στην ζωή μας και εγκαταστάθηκαν για τα καλά στην καθημερινότητα μας. Τα περιβόητα SMS έμοιαζαν στην αρχή σαν ένα υπέροχο όνειρο.

Το να μπορείς μέσα σε λίγα λεπτά να στείλεις γραπτώς ό,τι ήθελες σε όποιον ήθελες, όπου κι αν αυτός βρισκόταν, έκανε τον καθένα να σκεφτεί έστω και για λίγο ότι ο παράδεισος της επικοινωνίας μας είχε βρει. Από τότε οι εξελίξεις ραγδαίες πάνω στην κινητή τηλεφωνία και την τηλεπικοινωνία.

Αμέτρητες εφαρμογές πια μπορεί ο καθένας να έχει στην διάθεση του για να στείλει μηνύματα και αρχεία παντός είδους. Δεν αμφισβητεί κανείς βεβαίως την διευκόλυνση που όλα αυτά έχουν επιφέρει σε επαγγελματικό και κοινωνικό επίπεδο. Χρόνος και ενέργεια κερδισμένα από την ύπαρξη αυτής της τεχνολογίας.

Κάθε καινούργιο στοιχείο που εισάγεται στη ζωή μας δεν επιφέρει μόνο αλλαγές πρακτικές. Πάντα καθετί που εισβάλει και εγκαθίσταται στη ζωή μας κάνοντας τα πράγματα να μην είναι ποτέ ξανά όπως τα ξέραμε, επιφέρει αλλαγές στον τρόπο που σκεφτόμαστε, στο τρόπο που αντιλαμβανόμαστε και επικοινωνούμε τα πράγματα. Με άλλα λόγια επιφέρει αλλαγές στο γνωστικό μας, στο ψυχολογικό μας και στο πνευματικό μας επίπεδο.

Μια από αυτές τις αλλαγές στο ψυχολογικό μας επίπεδο θα δοκιμάσω να φωτίσω στις επόμενες γραμμές.

Η τεχνολογία των SMS μας έκλεψε τη συγκίνηση. Και εξηγούμαι... Οι περισσότεροι άνθρωποι επικοινωνούν τα πάντα μέσω γραπτών μηνυμάτων.

Οι προσωπικές σχέσεις, στις οποίες κυρίως ασκείται η αρνητική επίδραση της τεχνολογίας, ξεδιπλώνονται μέσα από ατελείωτες γραμμές μηνυμάτων. Πράγματα δύσκολα, πράγματα ευχάριστα, πράγματα πολύτιμα, πράγματα μπερδεμένα γίνονται όλα γραπτά μηνύματα.

Ψυχολογικά είμαστε ζωντανοί όταν οι αισθήσεις μας συμμετέχουν στη ζωή μας. Όσο περιορίζουμε το ρόλο των αισθήσεων, τόσο η ψυχολογική μας ζωή συρρικνώνεται. Και όσο περνάμε όλα όσα έχουμε να δώσουμε και να λάβουμε επομένως μέσα από τα γραπτά μηνύματα, προκαλούμε αυτήν τη συρρίκνωση στον εαυτό μας.

Στην εγγραφή μιας εμπειρίας στον ψυχισμό μας και αργότερα στην μνήμη μας σπουδαίο ρόλο παίζουν οι αισθήσεις μας. Όσο περισσότερο συμμετέχουν τόσο περισσότερο έχουμε την ευκαιρία να αισθανθούμε έντονα συναισθήματα, τα οποία καταγράφονται με ανεξίτηλο τρόπο στον εγκέφαλό μας.

Όταν εμείς έχουμε να εκφράσουμε κάτι σε κάποιον για να μπορέσουμε να το νιώσουμε ολόκληρο παίζει μεγάλο ρόλο ο τόνος της φωνής μας, οι λέξεις που θα χρησιμοποιήσουμε, το βλέμμα μας, και κινήσεις του σώματός μας. Αναλόγως όταν οι άλλοι έχουν να εκφράσουν κάτι προς εμάς όλα τα παραπάνω στοιχεία είναι απαραίτητα στο να τα ζήσουμε ως δέκτες της επικοινωνίας.

Όταν απουσιάζουν όλα αυτά τα στοιχεία στην επικοινωνία μας και το μόνο που υπάρχει είναι λέξεις σε μια οθόνη τότε η εμπειρία συρρικνώνεται και οι σχέσεις δεν αναπτύσσονται.

Τα συναισθήματά μας, είτε είμαστε αυτοί που εκφράζουμε είτε αυτοί που ακούμε, υπάρχουν και εμπεδώνονται μόνο όταν εκφράζονται. Η έκφραση είναι ολόκληρη και πλήρης όταν συμμετέχουν όλες οι αισθήσεις μας. Στο επίπεδο των σχέσεων τώρα η άμεση αλληλεπίδραση με τους άλλους μας δίνει την δυνατότητα να νιώσουμε ότι τους γνωρίζουμε, ότι μας γνωρίζουν και αυτοί και επομένως να αναπτύξουμε την σχέση όπως επιθυμούμε.

Ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι ένα σύστημα ανοιχτό και ανατροφοδοτούμενο. Αυτό σημαίνει ότι η άμεση και πλήρης επανατροφοδότηση τον κάνει να αναπτύσσεται κανονικά και μαζί με αυτόν και ο ψυχισμός μας.

Όταν θέλουμε να πούμε σε κάποιον: «μου λείπεις, σ’αγαπώ, συγγνώμη» ο χρωματισμός στην φωνή μας, ο τόνος της φωνής μας, το βλέμμα μας, οι κινήσεις του σώματος μας μιλούν μαζί μας και μας βοηθούν να καταλάβουμε και μεις οι ίδιοι το μέγεθος αυτών που νιώθουμε. Όλα όσα βρίσκονται μέσα μας, παίρνουν υπόσταση όταν εκφράζονται με αυτόν τον ολόκληρο τρόπο. Και ανάλογα όταν είμαστε στην θέση να ακούσουμε από κάποιον άλλον αυτά, ακούμε πιο έντονα και καθαρά και τα καταγράφουμε με αίσθημα σιγουριάς μέσα μας.

Αλλά και όταν θέλουμε να εκφράσουμε κάτι δύσκολο ή οδυνηρό πάλι οι αισθήσεις μας παίζουν μέγιστο ρόλο. Πώς να εκφράσεις τον φόβο σου χωρίς το σπάσιμο της φωνής σου; Πώς να δείξεις το θυμό σου χωρίς τις κινήσεις του σώματος σου; Πώς να μοιραστείς τον πόνο σου χωρίς την βοήθεια από το βλέμμα σου;

Και από την άλλη πώς να νιώσεις τον φόβο, τον πόνο, τον ενθουσιασμό, τη χαρά και τόσα άλλα συναισθήματα, αν δεν ακούσεις την φωνή του άλλου ανθρώπου, αν δεν δεις το βλέμμα του και τις εκφράσεις του προσώπου του, αν δεν λάβεις τα μη λεκτικά σήματα του σώματος του;

Όλα αυτά τα στοιχεία καταλαβαίνουμε ότι απουσιάζουν στην επικοινωνία μέσω των γραπτών μηνυμάτων και κάνουν αυτόματα την επικοινωνία μας πιο στεγνή σε συγκινήσεις.

Οι σχέσεις μας δεν εμβαθύνουν όσο θα μπορούσαν και οι εμπειρίες που καταγράφονται μέσα μας είναι πιο λίγες και πιο «άχρωμες».

Όσο περισσότερο αναπτύσσεται αυτός ο νέος τρόπος επικοινωνίας τόσο οι σχέσεις των ανθρώπων γίνονται εύθραυστες, μη ικανοποιητικές, ίδιες….

Το πρόβλημα εντοπίζεται μεγαλύτερο στις νεότερες γενιές, στα παιδιά που μεγάλωσαν και θα συνεχίσουν να μεγαλώνουν έχοντας σαν δεδομένο το κινητό τηλέφωνο.

Αυτοί οι άνθρωποι από την αρχή της ζωής τους μαθαίνουν την επικοινωνία μέσα στα στενά όρια της οθόνης, των πλήκτρων, των emoji, των αυτοκόλλητων… Όταν δεν έχεις χάσει κάτι δεν το αναζητάς.

Για να μάθουν οι νεότεροι και να μην ξεχάσουν οι παλαιότεροι λοιπόν, ας δώσουμε προτεραιότητα στην άμεση και ζωντανή επικοινωνία. Όσο γίνεται και όπου γίνεται.

Ας επιμείνουμε σε ζωντανές αλληλεπιδράσεις με τη βεβαιότητα πως η κάθε δυσκολία, αμηχανία και ένταση που μας φέρνει η in vivo αλληλεπίδραση τροφοδοτεί την ψυχολογική μας ζωή, μας απομακρύνει από τον συναισθηματικό μαρασμό. Το να ζούμε τα πάντα πάνω σε μια ευθεία (από ψυχολογικής άποψης) γραμμή, μας οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στον ψυχολογικό μας θάνατο. Η πλούσια συναισθηματική ζωή και η ύπαρξη της συγκίνησης είναι το εσωτερικό φως που μας χρειάζεται σε όλη την πορεία της ζωής μας.

Ας διεκδικήσουμε λοιπόν τη συγκίνηση που μας έκλεψαν τα SMS!