ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ: ΣΟΦΟΚΛΗΣ - Οἰδίπους Τύραννος (87-131)

ΚΡΕΩΝ

ἐσθλήν· λέγω γὰρ καὶ τὰ δύσφορ᾽, εἰ τύχοι
κατ᾽ ὀρθὸν ἐξιόντα, πάντ᾽ ἂν εὐτυχεῖν.
ΟΙ. ἔστιν δὲ ποῖον τοὔπος; οὔτε γὰρ θρασὺς
90 οὔτ᾽ οὖν προδείσας εἰμὶ τῷ γε νῦν λόγῳ.
ΚΡ. εἰ τῶνδε χρῄζεις πλησιαζόντων κλύειν,
ἑτοῖμος εἰπεῖν, εἴτε καὶ στείχειν ἔσω.
ΟΙ. ἐς πάντας αὔδα. τῶνδε γὰρ πλέον φέρω
τὸ πένθος ἢ καὶ τῆς ἐμῆς ψυχῆς πέρι.
95 ΚΡ. λέγοιμ᾽ ἂν οἷ᾽ ἤκουσα τοῦ θεοῦ πάρα.
ἄνωγεν ἡμᾶς Φοῖβος ἐμφανῶς ἄναξ
μίασμα χῶρας, ὡς τεθραμμένον χθονὶ
ἐν τῇδ᾽, ἐλαύνειν μηδ᾽ ἀνήκεστον τρέφειν.
ΟΙ. ποίῳ καθαρμῷ; τίς ὁ τρόπος τῆς ξυμφορᾶς;
100 ΚΡ. ἀνδρηλατοῦντας, ἢ φόνῳ φόνον πάλιν
λύοντας, ὡς τόδ᾽ αἷμα χειμάζον πόλιν.
ΟΙ. ποίου γὰρ ἀνδρὸς τήνδε μηνύει τύχην;
ΚΡ. ἦν ἡμίν, ὦναξ, Λάιός ποθ᾽ ἡγεμὼν
γῆς τῆσδε, πρὶν σὲ τήνδ᾽ ἀπευθύνειν πόλιν.
105 ΟΙ. ἔξοιδ᾽ ἀκούων· οὐ γὰρ εἰσεῖδόν γέ πω.
ΚΡ. τούτου θανόντος νῦν ἐπιστέλλει σαφῶς
τοὺς αὐτοέντας χειρὶ τιμωρεῖν τινας.
ΟΙ. οἳ δ᾽ εἰσὶ ποῦ γῆς; ποῦ τόδ᾽ εὑρεθήσεται
ἴχνος παλαιᾶς δυστέκμαρτον αἰτίας;
110 ΚΡ. ἐν τῇδ᾽ ἔφασκε γῇ. τὸ δὲ ζητούμενον
ἁλωτόν, ἐκφεύγει δὲ τἀμελούμενον.
ΟΙ. πότερα δ᾽ ἐν οἴκοις, ἢ ᾽ν ἀγροῖς ὁ Λάιος,
ἢ γῆς ἐπ᾽ ἄλλης τῷδε συμπίπτει φόνῳ;
ΚΡ. θεωρός, ὡς ἔφασκεν, ἐκδημῶν πάλιν
115 πρὸς οἶκον οὐκέθ᾽ ἵκεθ᾽, ὡς ἀπεστάλη.
ΟΙ. οὐδ᾽ ἄγγελός τις οὐδὲ συμπράκτωρ ὁδοῦ
κατεῖδ᾽, ὅτου τις ἐκμαθὼν ἐχρήσατ᾽ ἄν;
ΚΡ. θνῄσκουσι γάρ, πλὴν εἷς τις, ὃς φόβῳ φυγὼν
ὧν εἶδε πλὴν ἓν οὐδὲν εἶχ᾽ εἰδὼς φράσαι.
120 ΟΙ. τὸ ποῖον; ἓν γὰρ πόλλ᾽ ἂν ἐξεύροι μαθεῖν,
ἀρχὴν βραχεῖαν εἰ λάβοιμεν ἐλπίδος.
ΚΡ. λῃστὰς ἔφασκε συντυχόντας οὐ μιᾷ
ῥώμῃ κτανεῖν νιν, ἀλλὰ σὺν πλήθει χερῶν.
ΟΙ. πῶς οὖν ὁ λῃστής, εἴ τι μὴ ξὺν ἀργύρῳ
125 ἐπράσσετ᾽ ἐνθένδ᾽, ἐς τόδ᾽ ἂν τόλμης ἔβη;
ΚΡ. δοκοῦντα ταῦτ᾽ ἦν· Λαΐου δ᾽ ὀλωλότος
οὐδεὶς ἀρωγὸς ἐν κακοῖς ἐγίγνετο.
ΟΙ. κακὸν δὲ ποῖον ἐμποδὼν τυραννίδος
οὕτω πεσούσης εἶργε τοῦτ᾽ ἐξειδέναι;
130 ΚΡ. ἡ ποικιλῳδὸς Σφὶγξ τὸ πρὸς ποσὶ σκοπεῖν
μεθέντας ἡμᾶς τἀφανῆ προσήγετο.

***

ΚΡΕΩΝ
Εξαίσιο.
Γιατί θαρρώ πως όταν κατ᾽ ευχή
σκορπίσει το κακό,
μπαίνουν στον δρόμο τον καλό τα πάντα.
ΟΙΔ. Τί λέει ο λόγος του θεού;
Γιατί τα λόγια σου
90 ούτε με θάρρεψαν ούτε και με τρόμαξαν.
ΚΡΕ. Αν νιώθεις την ανάγκη
μπροστά σ᾽ αυτούς ν᾽ ακούσεις,
έτοιμος είμαι και μιλώ·
αλλιώς να πάμε μέσα.
ΟΙΔ. Μίλησε σε όλους μπροστά·
τα δικά τους τα πάθη
πενθώ πιο πολύ,
παρά της ψυχής μου τα πάθη.
ΚΡΕ. Θα πω λοιπόν το λόγο του θεού.
Ο Άναξ Φοίβος προστάζει
με πεντακάθαρο χρησμό
να διώξουμε το μίασμα της χώρας
που θρέφεται σ᾽ αυτή τη γη,
προτού θεριέψει
και δεν σηκώνει γιατρειά.
ΟΙΔ. Με ποιόν καθαρμό;
Και πώς τα δεινά θα περάσουν;
100 ΚΡΕ. Στέλνοντας εξορία το φονιά
ή ξεδιψώντας ο φόνος με φόνο
αλλιώς η πόλη θα πνιγεί σ᾽ αυτό το αίμα.
ΟΙΔ. Τίνος ανδρός τη μοίρα προμαντεύουν οι χρησμοί;
ΚΡΕ. Κυβερνούσε κάποτε αυτή τη γη,
βασιλιά μου, ο Λάιος,
προτού βρεθείς εσύ στης πόλης το τιμόνι.
ΟΙΔ. Τον έχω ακουστά· ποτέ μου δεν τον είδα.
ΚΡΕ. Δολοφονήθηκε και τώρα
ο θεός προστάζει με σαφήνεια
τους αυτουργούς του φόνου, όποιοι και να᾽ ναι,
να τιμωρήσουμε σκληρά.
ΟΙΔ. Πού βρίσκονται; Και πώς να ξεδιαλύνεις πια
μισοσβησμένα χνάρια
παλιού φονικού;
110 ΚΡΕ. Ο μάντης είπε πως βρίσκονται σ᾽ αυτή τη γη.
Ψάχνεις, θα βρεις· χασομεράς, θα χάσεις.
ΟΙΔ. Και πού σκοτώθηκε ο Λάιος;
Στ᾽ ανάκτορα, στην ύπαιθρο,
σε ξένη χώρα;
ΚΡΕ. Είπε πως έφευγε να πάει στους Δελφούς
προσκυνητής· μα δεν επέστρεψε ποτέ.
ΟΙΔ. Δε φάνηκε κανείς μαντατοφόρος;
Δε μίλησε κανείς συνοδοιπόρος;
Κάποιός που να μπορούσε κάπως να φωτίσει;
ΚΡΕ. Όλοι πεθάνανε· ένας μονάχα ξέφυγε
και τρομαγμένος ένα μονάχα έλεγε πως είδε.
120 ΟΙΔ. Σαν τί; Το ένα σε πάει να βρεις τα πολλά,
αν πιάσεις μιαν ακρούλα της ελπίδας.
ΚΡΕ. Έλεγε πως αντάμωσαν στη στράτα τους
ληστές· πολλούς μαζί·
και δεν τον σκότωσε ένας ληστής μονάχος.
ΟΙΔ. Και ποιός ληστής
θα τόλμαγε μια τέτοια πράξη,
αν κάποιος δεν τον πλήρωνε από ᾽δω;
ΚΡΕ. Πολύ πιθανό θεωρήθηκε.
Αλλά με το χαμό του Λάιου
και τις απανωτές τις συμφορές
κανείς δεν σκέφτηκε να βρει την άκρη.
ΟΙΔ. Ποιές συμφορές εμπόδιζαν
του βασιλιά σας ν᾽ ανιχνεύσετε το φόνο;
130 ΚΡΕ. Τα στρυφνά της Σφιγγός τα αινίγματα
μας πίεζαν να ζούμε το παρόν
αφήνοντας το σκοτεινό
το παρελθόν στη λήθη.