Δεν είναι πολλές οι σκιώδεις και αποκρυφιστικές οργανώσεις που έχουν μαγνητίσει διαχρονικά το συλλογικό φαντασιακό όσο τοπεριβόητο χριστιανικό μοναστικό τάγμα και μάλλον υπάρχει καλός λόγος γι’ αυτό.
Καμιά άλλη μασονικού τύπου σέχτα δεν έφτασε ποτέ σε τέτοια επίπεδα διπλής εικόνας, με την ευσεβή αφοσίωση να συνυπάρχει σε ίδιο βαθμό με την απόλυτη αιρετικότητα.Πώς κατάφεραν δηλαδή οι άλλοτε υπερασπιστές των χριστιανικών καραβανιών στους Αγίους Τόπους να μετατραπούν σε τραπεζίτες πανευρωπαϊκού κύρους, να συγκεντρώσουν αμύθητα πλούτη και να αφοριστούν τελικά από τη ρωμαιοκαθολική εκκλησία, η οποία και τους κυνήγησε κατόπιν λυσσαλέα;
Οι θρύλοι που αφορούν στους Φτωχούς Συστρατιώτες του Τάγματος του Χριστού και του Ναού του Σολομώντα πολλοί, τα μυστήρια ακόμα περισσότερα, την ίδια ώρα που η διαχωριστική γραμμή μεταξύ μύθου και πραγματικότητας φαίνεται εδώ να παραείναι λεπτή και δυσδιάκριτη.
Πώς απέκτησαν όμως οι μοναχοί-μαχητές που υπερασπίζονταν κάποτε τα καραβάνια των χριστιανών προσκυνητών τόση δύναμη και κύρος που να μπορούν να γονατίζουν κραταιές ευρωπαϊκές αυτοκρατορίες; Βρήκαν όντως τα ιερά κειμήλια της χριστιανοσύνης; Και από την άλλη, έπεσαν πράγματι θύμα της ανίερης συνωμοσίας Πάπα και βασιλιά της Γαλλίας;
Ας δούμε τι ξέρουν σήμερα οι ιστορικοί και τι ήθελε να κρύψει το μοναστικό τάγμα που μετατράπηκε σε συνωμοσιολογική σέχτα…
Οι 12 που ξέφυγαν
Είναι ιστορική αλήθεια ότι οι Ναΐτες κάηκαν στην πυρά αφότου καταδικάστηκαν για αιρετική δράση στις αρχές του 14ου αιώνα. Τους συνέλαβαν στη Γαλλία και τους εξαφάνισαν με συνοπτικές διαδικασίες από προσώπου γης. Αυτή είναι όμως η επίσημη ιστορία, καθώς μέσα στην τραγωδία υπάρχει η απόκρυφη ιστορία των γάλλων Ναΐτών που κατάφεραν να γλιτώσουν τη φωτιά και το τσεκούρι.
Όπως ξέρουμε, όλοι οι Ναΐτες συνελήφθησαν την Παρασκευή και 13 του Οκτωβρίου 1307, αν και από τα 3.000 μέλη που φέρονται να αριθμούσαν στια τάξεις τους, έχουμε αρχεία για τις ανακρίσεις και την τραγική μοίρα μόλις 600 από αυτούς. Τι απέγιναν οι άλλοι; Κανείς δεν ξέρει.
Παρά τη μαζική και συνδυασμένη δράση των γαλλικών αρχών, η φερόμενη σύλληψη όλων των Ναϊτών δεν πείθει κανέναν. Σίγουρα κάποιοι θα γλίτωσαν, όπως μας πληροφορούν εξάλλου τα μητρώα της γαλλικής βασιλείας, με τους στρατιώτες να βρίσκονται στο κατόπι μιας ομάδας Ιπποτών που είχαν γλιτώσει τη σφαγή. Από απόρρητο ντοκουμέντο που ήταν χαμένο μάλιστα για αιώνες μαθαίνουμε για μια λίστα 12 ονομάτων που είχαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις γαλλικές αρχές.
Οι μεσαιωνικοί ιστορικοί έχουν ταυτοποιήσει κάποια από τα ονόματα και αποκωδικοποίησαν τους λόγους που τα άτομα αυτά ήταν τόσο σημαντικά για τη Γαλλία. Ο Humbert Blanc, για παράδειγμα, ήταν Σταυροφόρος και δούκας της Ωβέρνης, ο οποίος πέρασε από δίκη το 1308, αρνήθηκε κάθε κατηγορία (κατά τα μυστικιστικά πρότυπα των Ναϊτών), και βασανίστηκε με καυτό σίδερο, αν και η τύχη του αγνοείται μετά. Άλλα δύο ονόματα, των Renaud de la Folie και Pierre de Boucle, εμφανίζονται και επανεμφανίζονται στα κιτάπια των δικαστικών περιπετειών των Ναϊτών, αν και δεν υπάρχουν άλλες πληροφορίες για το ποιοι ήταν.
Οι υπόλοιποι της διαβόητης λίστας των 12 μεγαλοστελεχών των Ναϊτών που ξέφυγαν από τα χέρια του Φιλίππου Δ’ παραμένουν μυστήριο. Ένας μάλιστα εξ αυτών, κάποιος Guillaume de Lins, έχει ερωτηματικό δίπλα στο όνομά του στην περιβόητη λίστα! Ήταν απλά στόχος της γαλλικής μοναρχίας ή κάτι άλλο συνέβαινε;
Ο Gillierm de Lurs, μέγας μάγιστρος των Ναϊτών που αναφέρεται στον κατάλογο των 12, καταγράφεται με διάφορες γραφές και δεν είναι εύκολο να ταυτοποιηθεί αν πρόκειται πράγματι για τον τελετάρχη των Ναϊτών. Όσο για τους Hugues Daray και Adam de Valencourt, δεν ξέρουμε απολύτως τίποτα, παρά μόνο ότι ο δεύτερος ήταν ένας ηλικιωμένος άντρας που οι γαλλικές αρχές ισχυρίζονταν ότι είχε ενταχθεί στους Ναΐτες δύο φορές!
Χρέη, σχέδιο δολοφονίας και συλλήψεις
Στην ίδια λίστα, υπάρχει και ένα όνομα που είναι μυστήριο όχι γιατί δεν ξέρουμε ποιος ήταν, αλλά ακριβώς επειδή ξέρουμε! Ο Hugues de Chalon πέρασε από δίκη μετά τη σύλληψή του ως υψηλόβαθμος αξιωματούχος των Ναϊτών στην Καμπανία της βορειοανατολικής Γαλλίας, αν και τα μητρώα τον θέλουν να είχε συναντηθεί με τον Πάπα το 1302, παρά τις ρητές εντολές του Φιλίππου που απαγόρευαν στους Ναΐτες να απαντήσουν στις παπικές κλητεύσεις. Η ιστορία όσων αψηφούσαν τις βασιλικές βουλές είναι γνωστή.
Ο de Chalon αναφέρεται σε ένα ακόμα ντοκουμέντο που συνδέεται με τον ιστορικό που έφερε στο φως τη λίστα των 12, τον Heinrich Finke. Το απόρρητο κιτάπι κάνει λόγο για συνωμοσία κατά της ζωής του βασιλιά, με ιθύνοντα νου τον de Chalon και εκτελεστές άλλους κατώτερους τη τάξει Ναΐτες, που δεν κατονομάζονται ωστόσο. Στο ίδιο ντοκουμέντο αναφέρεται ένα ακόμα όνομα, του Gerard de Montclair, τον οποίο οι ιστορικοί προσπαθούν να συνδέσουν με τον Richard de Montclair της Κύπρου, αν και η σχέση τους μας διαφεύγει.
Μια συνωμοσία πάντως κατά του Φιλίππου του Ωραίου δεν μοιάζει απίθανη, καθώς ο βασιλιάς της Γαλλίας ήταν καταχρεωμένος στο μοναστικό τάγμα και είχε ήδη προβεί σε μια μακρά σειρά από δημιουργικές κινήσεις για να ελαφρύνει το χρέος του στους Ναΐτες: χαρακτήριζε αιρετικές ολόκληρες κοινότητες για να υφαρπάξει τις περιουσίες των κατοίκων, στράφηκε κατά των λομβαρδών εμπόρων, «έπαιξε» με το γαλλικό νόμισμα για να χρηματοδοτήσει τις επεκτατικές του εκστρατείες και πολλά ακόμα. Πολλοί ιστορικοί βλέπουν ακόμα και πίσω από τη σύλληψη των Ναϊτών την απέλπιδα προσπάθεια του βασιλιά να απαλλαγεί από το χρέος του, κι αυτό φαίνεται να είναι η ιστορική αλήθεια πίσω από το κυνήγι μαγισσών των Ιπποτών…
Ποιος ήταν ο θεός των Ναϊτών Ιπποτών
Σύμφωνα με τις αιρετικές κατηγορίες, οι Ναΐτες είχαν ως έμβλημα και αντικείμενο λατρείας ένα κεφάλι, το οποίο δεν παραδεχόταν φυσικά κανείς τους, αν και αυτόπτες μάρτυρες φαίνεται να είδαν τον William της Arreblay σε μυστικιστική τελετή στο Παρίσι δίπλα σε μια ασημένια κεφαλή που στρογγυλοκαθόταν σε έναν βωμό λατρείας. Αυτό ήταν υποτίθεται το κεφάλι της Αγίας Ούρσουλας, η οποία είχε αποκτήσει ιδιαίτερο ρόλο στο μοναστικό τάγμα.
Από άλλες πηγές μαθαίνουμε ότι το κεφάλι είχε δύο πρόσωπα, ενώ άλλες αναφορές θέλουν την κεφαλή να είναι του Baphomet, του τραγοπρόσωπου παγανιστή θεού που φέρονται να λάτρευαν μυστικά οι Ναΐτες και για τον οποίο κατηγορήθηκαν και κατασυκοφαντήθηκαν οι Ιππότες στις αιρετικές τους δίκες. Στα εντάλματα σύλληψης των Ναΐτών ο θεός αναφέρεται βέβαια ως Mahomed, αν και η λατρεία εξωχριστιανικών συμβόλων φαίνεται να ευσταθεί.
Όπως κι αν έχει, όταν τα πράγματα άρχισαν να μην πάνε κατ’ ευχή για τους Ιππότες, το κεφάλι απομακρύνθηκε από τον ναό τους στο Παρίσι και πολλές τρίτες πηγές το επιβεβαιώνουν αυτό, όπως και την ίδια την ύπαρξη της ασημένιας κεφαλής με τις λινές φασκιές και το «Νούμερο 58» πάνω της. Άλλοι ιστορικοί το θέλουν να ανήκει στην ορθόδοξη Αγία Ευφημία της Χαλκηδόνας.
Οι Ναΐτες ισχυρίζονταν ότι κατά την Δ’ Σταυροφορία τα ιερά λείψανα της αγίας έπεσαν στα χέρια τους στην Κωνσταντινούπολη και μεταφέρθηκαν αμέσως στην Κύπρο, με τις κατοπινές περιπέτειές των απομειναριών της Ευφημίας να πιστοποιούνται από τα κιτάπια των Ιωαννιτών Ιπποτών της Ρόδου και αργότερα της Μάλτας (αρχές 17ου αιώνα). Οι Ναΐτες κρατούσαν την ιερή κεφαλή ως ένδειξη της θεϊκής εύνοιας αλλά και για να αποτινάξουν από πάνω τους τη ρετσινιά του αιρετικού. Παρά ταύτα, η σορός της Αγίας Ευφημίας φυλασσόταν στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου της Κωνσταντινούπολης και ήταν άθικτη…
Τα κρανία των Ναϊτών
Η απομονωμένη περιοχή των Πυρηναίων, ένας δύσβατος και κακοτράχαλος τόπος που ονομάστηκε Luz και αποτελεί Μνημείο σήμερα Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO, ήταν σχεδόν ανεξάρτητη επαρχία μέχρι και τη Γαλλική Επανάσταση, απολαμβάνοντας πρωτόγνωρα προνόμια που δεν συναντιόνταν πουθενά αλλού στη μοναρχική Γαλλία.
Στη Luz υπάρχει και μια από τις καλύτερα σωζόμενες εκκλησίες των Ναΐτών, δίπλα στα ερείπια του Κάστρου της Αγίας Μαρίας. Ο ναός περιβάλλεται από οδοντωτά τοιχώματα, πυργίσκους, προμαχώνες και πύλες, φανερώνοντας ότι όποιος τον έχτισε ήθελε να κρατήσει μακριά τους ανεπιθύμητους.
Μέσα στην εκκλησία της Gavarnie υπήρχαν 12 κρανία που ο θρύλος θέλει να ανήκαν στους Ναΐτες που ζούσαν στην οχυρωμένη Luz την εποχή της εξόντωσης του τάγματος στη Γαλλία. Ούτε ονόματα υπάρχουν,ούτε σώματα να τα συνοδεύουν ούτε και η παραμικρή πληροφορία σε ποιον ανήκουν. Άλλο ένα μυστήριο των Ναϊτών, με το τελετουργικό των επιγόνων τους να κάνει το πράγμα ακόμα πιο σκιώδες.
Σύμφωνα με το τυπικό ιεροτελεστικό τους, το φάντασμα του μάγιστρου de Molay μπαίνει μια φορά τον χρόνο στην εκκλησία ρωτώντας τα κρανία αν έχει μείνει κανείς για να υπερασπιστεί το τάγμα, όταν ένα προς ένα τα κεφάλια απαντούν «Κανείς, ο Ναός καταστράφηκε»…
Τι κρύβεται στο Παρεκκλήσι του Ρόσλιν;
Καμιά άλλη τοποθεσία δεν έχει συνδεθεί τόσο με τα χρονικά των Ναϊτών όσο το Παρεκκλήσι του Ρόσλιν της Σκοτίας, εκεί που τα εντυπωσιακά σκαλίσματα στην πέτρα και οι αποκρυφιστικές επιγραφές κόβουν την ανάσα στον αμύητο. Εκεί λέγεται ότι ψευτοκοιμούνται θαμμένοι οι 12 Ναΐτες πανέτοιμοι να επιστρέψουν στον κόσμο όταν κληθούν!
Οι περισσότεροι θρύλοι προέρχονται από τον Σινκλέρ και τις σχέσεις του με τους Ναΐτες, αλλά και τον αβά Ρίτσαρντ Χάι του 18ου αιώνα, απ’ όπου μαθαίνουμε τα χρονικά του ναού, τον μυστικιστικό συμβολισμό, τα κρυμμένα θησαυροφυλάκια και το περίπλοκο δίκτυο των υπόγειων στοών που οδηγούν στο σημείο ανάπαυσης των 12 Ιπποτών.
Το 2010, η Σχολή Τεχνών και Ιστορίας της Σκοτίας, με έδρα τη Γλασκόβη, επιδόθηκε σε μια σταυροφορία για το λύσιμο των μυστηρίων του Παρεκκλησίου του Ρόσλιν, σκανάροντας το εκκλησάκι από άκρη σε άκρη ώστε να αποκαλυφθούν όλα τα μυστικά περάσματα και οι περιβόητες κρύπτες.
Βρήκαν λοιπόν ένα θησαυροφυλάκιο στα θεμέλια του ναού, αν και η χρονολόγησή του έδειξε ότι φτιάχτηκε στα τέλη του 19ου αιώνα. Κανείς Ναΐτης δεν βρέθηκε θαμμένος εκεί, ανασύρθηκε όμως η σορός ενός κόμη του Ρόσλιν που είχε ενταφιαστεί εκεί το 1937. Εντοπίστηκαν πάντως ίχνη από υπόγεια τούνελ που οδηγούσαν μακριά από το εκκλησάκι, αν και η τιτάνια προσπάθεια αναστήλωσής του δεν επέτρεψε περαιτέρω έρευνα…
Στα έγκατα του Όρους του Ναού
Οι Ναΐτες έχουν συνδεθεί με τα λαμπρότερα κειμήλια της χριστιανοσύνης και του ιουδαϊσμού, όπως το Άγιο Δισκοπότηρο και η Κιβωτός της Διαθήκης. Κι ενώ τα περισσότερα είναι απλοί θρύλοι και λαϊκές διηγήσεις, κατά τις πρώτες ημέρες του τάγματος στους Αγίους Τόπους δεν αποκλείεται να είχαν ξεθάψει κάτι σημαντικό.
Οι Φτωχοί Συστρατιώτες του Χριστού φαίνεται ότι επιδόθηκαν στην πρώτη ευρείας κλίμακας ανασκαφή στο Όρος του Ναού της Ιερουσαλήμ, είτε γιατί έχτιζαν τα δικά τους οικοδομήματα είτε γιατί κάτι συγκεκριμένο αναζητούσαν.
Αν βρήκαν κάτι, κανείς δεν το ξέρει, η ιστορία όμως πάει κάπως έτσι: το 1118 μ.Χ. οι Σταυροφόροι είχαν την Ιερουσαλήμ στα χέρια τους εδώ και 19 χρόνια και οι Ναΐτες, που δεν είχαν σταθερή βάση μέχρι τότε, έλαβαν ως δώρο για τις υπηρεσίες τους από τον βασιλιά της Ιερουσαλήμ, Βαλδουίνο Β’, τόσο τη γη όσο και τα κτίσματα του Όρους του Ναού.
Το μέρος ήταν γεμάτο με χριστιανικά και μουσουλμανικά κτίσματα, την ίδια στιγμή που ήταν γνωστό ότι το όρος λειτουργούσε εδώ και αιώνες ως χώρος απόθεσης και φύλαξης θρησκευτικών κειμηλίων.
Όταν οι Ναΐτες απέκτησαν την κυριότητα του Όρους του Ναού, δεν πήραν από το μαγικό βουνό μόνο το όνομά τους, αλλά βάλθηκαν να το κάνουν απόλυτα δικό τους, χτίζοντας μια σειρά από οικοδομήματα, καθώς ο νέος ρόλος τους τους ήθελε τώρα θεματοφύλακες των ιερών κειμηλίων της χριστιανοσύνης.
Σύντομα το νεοϊδρυθέν μοναστικό τάγμα θα είχε την πλήρη υποστήριξη τόσο του βασιλιά της Ιερουσαλήμ όσο και πολλών ευρωπαίων μοναρχών και ευγενών, αφήνοντας όλους με το στόμα ανοιχτό για το πώς κατάφεραν σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα να γίνουν τόσο δυνατοί.
Η θεωρία ότι κάτι σημαντικό βρήκαν στις ανασκαφές τους, κάτι που έκανε τη χριστιανική Ευρώπη να πέσει στα πόδια τους, έχει υποστηριχθεί πολλάκις ως εξήγηση για την πρωτόγνωρη δύναμη και πλούτο που απέκτησαν μέσα σε λίγα χρόνια.
Πρόσφατες ανασκαφές στο Όρος του Ναού έφεραν στο φως ένα στοιχείο που πέρασε στα ψιλά της αρχαιολογίας, αν και για το θέμα μας έχει ενδεχομένως τη δική του σημασία: μια σφραγίδα από τον μέγα μάγιστρο του Πρώτου Ναού σε μια άδεια κρύπτη! Τι περιείχε η κρύπτη, ποιος να πει…
Οι Ναΐτες στο Μπάνοκμπερν
Το τι απέγιναν οι Ναΐτες που γλίτωσαν από τον διωγμό και τη μήνη του Φιλίππου παραμένει αντικείμενο ιστορικής έριδας, η θεωρία πάντως που τους θέλει να καταφεύγουν στη Σκοτία φαίνεται να έχει έρεισμα, λαμβάνοντας υπόψη τα τόσα αποκρυφιστικά χνάρια τους που εντοπίζονται στα βόρεια της ευρωπαϊκής ηπείρου. Οι γάλλοι Ναΐτες βρήκαν λοιπόν καταφύγιο στη Σκοτία και σύντομα ένωσαν τις δυνάμεις τους με τον Ροβέρτο Α’ της Σκοτίας, πάνω στην ώρα για τη Μάχη του Μπάνοκμπερν (1314).
Όπως ξέρουμε, η συγκεκριμένη μάχη άλλαξε τη μοίρα της σκοτσέζικης ιστορίας, με τον θρίαμβο κατά των αγγλικών δυνάμεων να προσυπογράφει την ανεξαρτησία της Σκοτίας από το βρετανικό στέμμα. Οι περίφημοι μαχητές μοναχοί έπαιξαν λέει καθοριστικό ρόλο στη νίκη των Σκοτσέζων, καθώς δεν θα μπορούσε ο πολέμαρχος Ροβέρτος να τα βάλει μόνος με τις υπέρτερες βρετανικές δυνάμεις.
Η Σκοτία λειτούργησε ως επίγειος παράδεισος για τους Ναΐτες, παραχωρώντας τους προνόμια, εδάφη και ασφάλεια από τη λύσσα του ρωμαιοκαθολικισμού και του γαλλικού θρόνου, αν και ιστορικά ή αρχαιολογικά πειστήρια που να επιβεβαιώνουν τη συνεισφορά των Ναϊτών στο Μπάνοκμπερν δεν υπάρχουν μέχρι στιγμής. Χρονογράφοι ωστόσο της εποχής φαίνεται να απέδιδαν την αναπάντεχη νίκη του Ροβέρτου στην «ξαφνική εμφάνιση μιας άγνωστης ομάδας μαχητών»…
Οι άγνωστοι Ιππότες της Εκκλησίας του Ναού
Η Εκκλησία του Ναού του Λονδίνου λειτούργησε από το 1185 ως το στρατηγείο των Ναϊτών στο Λονδίνο, με τον Ερρίκο Β’ να προσέρχεται μάλιστα για τα λαμπρά εγκαίνιά της. Μέσα στην εκκλησία βρίσκονταν τα ομοιώματα εφτά φιγούρων, που περιγραφή του 1576 τα θέλει να ανήκουν σε ευγενείς και ιππότες. Ξέρουμε ότι το ένα ομοίωμα είναι ο δούκας του Pembroke, William Marshal, και τα άλλα δύο οι γιοι του, ενώ τρία ακόμα έχουν ταυτοποιηθεί και ανήκουν στους Geoffrey de Mandeville, William de Ros και Richard του Hastings. Η ταυτότητα των άλλων παραμένει μυστήριο.
Οι παλιότερες αναφορές δεν συμφωνούν για τον αριθμό των αγαλμάτων, που άλλες τα θέλουν 11, άλλες 8 και άλλες πάλι 9, και δεν αποκλείεται να έχουν προστεθεί κι άλλα στα επόμενα χρόνια, αν και κανείς δεν ξέρει με ποια κριτήρια περιλαμβανόταν κάποιος στο εσωτερικό του ναού.
Το 1842 οι φιγούρες υπέστηκαν ριζική αποκατάσταση, η οποία αποκάλυψε τα ονόματα των Ναϊτών που αναφέραμε πρωτύτερα, όχι όμως και τα υπόλοιπα. Μερίδα ερευνητών υπέθεσε ότι μπορεί να μην ανήκουν καν σε Ναΐτες, μιας και δεν φέρουν τη γνώριμη αναπαράσταση των Ιπποτών με το μούσι και την πανοπλία.
Το 1941, η Εκκλησία του Ναού βομβαρδίστηκε και τα ομοιώματα αποκαταστάθηκαν αργότερα από τις εκτεταμένες φθορές τους, όταν και μεταφέρθηκαν στο μουσείο Victoria & Αlbert. Είναι πολύ πιθανό να μη μάθουμε ποτέ ποιοι ήταν οι μυστηριώδεις Ναΐτες, αρκούντως σημαντικοί ώστε να απεικονίζονται στον ναό τους, αφήνοντας το μυστήριο στη λήθη του χρόνου…
Καμιά άλλη μασονικού τύπου σέχτα δεν έφτασε ποτέ σε τέτοια επίπεδα διπλής εικόνας, με την ευσεβή αφοσίωση να συνυπάρχει σε ίδιο βαθμό με την απόλυτη αιρετικότητα.Πώς κατάφεραν δηλαδή οι άλλοτε υπερασπιστές των χριστιανικών καραβανιών στους Αγίους Τόπους να μετατραπούν σε τραπεζίτες πανευρωπαϊκού κύρους, να συγκεντρώσουν αμύθητα πλούτη και να αφοριστούν τελικά από τη ρωμαιοκαθολική εκκλησία, η οποία και τους κυνήγησε κατόπιν λυσσαλέα;
Οι θρύλοι που αφορούν στους Φτωχούς Συστρατιώτες του Τάγματος του Χριστού και του Ναού του Σολομώντα πολλοί, τα μυστήρια ακόμα περισσότερα, την ίδια ώρα που η διαχωριστική γραμμή μεταξύ μύθου και πραγματικότητας φαίνεται εδώ να παραείναι λεπτή και δυσδιάκριτη.
Πώς απέκτησαν όμως οι μοναχοί-μαχητές που υπερασπίζονταν κάποτε τα καραβάνια των χριστιανών προσκυνητών τόση δύναμη και κύρος που να μπορούν να γονατίζουν κραταιές ευρωπαϊκές αυτοκρατορίες; Βρήκαν όντως τα ιερά κειμήλια της χριστιανοσύνης; Και από την άλλη, έπεσαν πράγματι θύμα της ανίερης συνωμοσίας Πάπα και βασιλιά της Γαλλίας;
Ας δούμε τι ξέρουν σήμερα οι ιστορικοί και τι ήθελε να κρύψει το μοναστικό τάγμα που μετατράπηκε σε συνωμοσιολογική σέχτα…
Οι 12 που ξέφυγαν
Είναι ιστορική αλήθεια ότι οι Ναΐτες κάηκαν στην πυρά αφότου καταδικάστηκαν για αιρετική δράση στις αρχές του 14ου αιώνα. Τους συνέλαβαν στη Γαλλία και τους εξαφάνισαν με συνοπτικές διαδικασίες από προσώπου γης. Αυτή είναι όμως η επίσημη ιστορία, καθώς μέσα στην τραγωδία υπάρχει η απόκρυφη ιστορία των γάλλων Ναΐτών που κατάφεραν να γλιτώσουν τη φωτιά και το τσεκούρι.
Όπως ξέρουμε, όλοι οι Ναΐτες συνελήφθησαν την Παρασκευή και 13 του Οκτωβρίου 1307, αν και από τα 3.000 μέλη που φέρονται να αριθμούσαν στια τάξεις τους, έχουμε αρχεία για τις ανακρίσεις και την τραγική μοίρα μόλις 600 από αυτούς. Τι απέγιναν οι άλλοι; Κανείς δεν ξέρει.
Παρά τη μαζική και συνδυασμένη δράση των γαλλικών αρχών, η φερόμενη σύλληψη όλων των Ναϊτών δεν πείθει κανέναν. Σίγουρα κάποιοι θα γλίτωσαν, όπως μας πληροφορούν εξάλλου τα μητρώα της γαλλικής βασιλείας, με τους στρατιώτες να βρίσκονται στο κατόπι μιας ομάδας Ιπποτών που είχαν γλιτώσει τη σφαγή. Από απόρρητο ντοκουμέντο που ήταν χαμένο μάλιστα για αιώνες μαθαίνουμε για μια λίστα 12 ονομάτων που είχαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις γαλλικές αρχές.
Οι μεσαιωνικοί ιστορικοί έχουν ταυτοποιήσει κάποια από τα ονόματα και αποκωδικοποίησαν τους λόγους που τα άτομα αυτά ήταν τόσο σημαντικά για τη Γαλλία. Ο Humbert Blanc, για παράδειγμα, ήταν Σταυροφόρος και δούκας της Ωβέρνης, ο οποίος πέρασε από δίκη το 1308, αρνήθηκε κάθε κατηγορία (κατά τα μυστικιστικά πρότυπα των Ναϊτών), και βασανίστηκε με καυτό σίδερο, αν και η τύχη του αγνοείται μετά. Άλλα δύο ονόματα, των Renaud de la Folie και Pierre de Boucle, εμφανίζονται και επανεμφανίζονται στα κιτάπια των δικαστικών περιπετειών των Ναϊτών, αν και δεν υπάρχουν άλλες πληροφορίες για το ποιοι ήταν.
Οι υπόλοιποι της διαβόητης λίστας των 12 μεγαλοστελεχών των Ναϊτών που ξέφυγαν από τα χέρια του Φιλίππου Δ’ παραμένουν μυστήριο. Ένας μάλιστα εξ αυτών, κάποιος Guillaume de Lins, έχει ερωτηματικό δίπλα στο όνομά του στην περιβόητη λίστα! Ήταν απλά στόχος της γαλλικής μοναρχίας ή κάτι άλλο συνέβαινε;
Ο Gillierm de Lurs, μέγας μάγιστρος των Ναϊτών που αναφέρεται στον κατάλογο των 12, καταγράφεται με διάφορες γραφές και δεν είναι εύκολο να ταυτοποιηθεί αν πρόκειται πράγματι για τον τελετάρχη των Ναϊτών. Όσο για τους Hugues Daray και Adam de Valencourt, δεν ξέρουμε απολύτως τίποτα, παρά μόνο ότι ο δεύτερος ήταν ένας ηλικιωμένος άντρας που οι γαλλικές αρχές ισχυρίζονταν ότι είχε ενταχθεί στους Ναΐτες δύο φορές!
Χρέη, σχέδιο δολοφονίας και συλλήψεις
Στην ίδια λίστα, υπάρχει και ένα όνομα που είναι μυστήριο όχι γιατί δεν ξέρουμε ποιος ήταν, αλλά ακριβώς επειδή ξέρουμε! Ο Hugues de Chalon πέρασε από δίκη μετά τη σύλληψή του ως υψηλόβαθμος αξιωματούχος των Ναϊτών στην Καμπανία της βορειοανατολικής Γαλλίας, αν και τα μητρώα τον θέλουν να είχε συναντηθεί με τον Πάπα το 1302, παρά τις ρητές εντολές του Φιλίππου που απαγόρευαν στους Ναΐτες να απαντήσουν στις παπικές κλητεύσεις. Η ιστορία όσων αψηφούσαν τις βασιλικές βουλές είναι γνωστή.
Ο de Chalon αναφέρεται σε ένα ακόμα ντοκουμέντο που συνδέεται με τον ιστορικό που έφερε στο φως τη λίστα των 12, τον Heinrich Finke. Το απόρρητο κιτάπι κάνει λόγο για συνωμοσία κατά της ζωής του βασιλιά, με ιθύνοντα νου τον de Chalon και εκτελεστές άλλους κατώτερους τη τάξει Ναΐτες, που δεν κατονομάζονται ωστόσο. Στο ίδιο ντοκουμέντο αναφέρεται ένα ακόμα όνομα, του Gerard de Montclair, τον οποίο οι ιστορικοί προσπαθούν να συνδέσουν με τον Richard de Montclair της Κύπρου, αν και η σχέση τους μας διαφεύγει.
Μια συνωμοσία πάντως κατά του Φιλίππου του Ωραίου δεν μοιάζει απίθανη, καθώς ο βασιλιάς της Γαλλίας ήταν καταχρεωμένος στο μοναστικό τάγμα και είχε ήδη προβεί σε μια μακρά σειρά από δημιουργικές κινήσεις για να ελαφρύνει το χρέος του στους Ναΐτες: χαρακτήριζε αιρετικές ολόκληρες κοινότητες για να υφαρπάξει τις περιουσίες των κατοίκων, στράφηκε κατά των λομβαρδών εμπόρων, «έπαιξε» με το γαλλικό νόμισμα για να χρηματοδοτήσει τις επεκτατικές του εκστρατείες και πολλά ακόμα. Πολλοί ιστορικοί βλέπουν ακόμα και πίσω από τη σύλληψη των Ναϊτών την απέλπιδα προσπάθεια του βασιλιά να απαλλαγεί από το χρέος του, κι αυτό φαίνεται να είναι η ιστορική αλήθεια πίσω από το κυνήγι μαγισσών των Ιπποτών…
Ποιος ήταν ο θεός των Ναϊτών Ιπποτών
Σύμφωνα με τις αιρετικές κατηγορίες, οι Ναΐτες είχαν ως έμβλημα και αντικείμενο λατρείας ένα κεφάλι, το οποίο δεν παραδεχόταν φυσικά κανείς τους, αν και αυτόπτες μάρτυρες φαίνεται να είδαν τον William της Arreblay σε μυστικιστική τελετή στο Παρίσι δίπλα σε μια ασημένια κεφαλή που στρογγυλοκαθόταν σε έναν βωμό λατρείας. Αυτό ήταν υποτίθεται το κεφάλι της Αγίας Ούρσουλας, η οποία είχε αποκτήσει ιδιαίτερο ρόλο στο μοναστικό τάγμα.
Από άλλες πηγές μαθαίνουμε ότι το κεφάλι είχε δύο πρόσωπα, ενώ άλλες αναφορές θέλουν την κεφαλή να είναι του Baphomet, του τραγοπρόσωπου παγανιστή θεού που φέρονται να λάτρευαν μυστικά οι Ναΐτες και για τον οποίο κατηγορήθηκαν και κατασυκοφαντήθηκαν οι Ιππότες στις αιρετικές τους δίκες. Στα εντάλματα σύλληψης των Ναΐτών ο θεός αναφέρεται βέβαια ως Mahomed, αν και η λατρεία εξωχριστιανικών συμβόλων φαίνεται να ευσταθεί.
Όπως κι αν έχει, όταν τα πράγματα άρχισαν να μην πάνε κατ’ ευχή για τους Ιππότες, το κεφάλι απομακρύνθηκε από τον ναό τους στο Παρίσι και πολλές τρίτες πηγές το επιβεβαιώνουν αυτό, όπως και την ίδια την ύπαρξη της ασημένιας κεφαλής με τις λινές φασκιές και το «Νούμερο 58» πάνω της. Άλλοι ιστορικοί το θέλουν να ανήκει στην ορθόδοξη Αγία Ευφημία της Χαλκηδόνας.
Οι Ναΐτες ισχυρίζονταν ότι κατά την Δ’ Σταυροφορία τα ιερά λείψανα της αγίας έπεσαν στα χέρια τους στην Κωνσταντινούπολη και μεταφέρθηκαν αμέσως στην Κύπρο, με τις κατοπινές περιπέτειές των απομειναριών της Ευφημίας να πιστοποιούνται από τα κιτάπια των Ιωαννιτών Ιπποτών της Ρόδου και αργότερα της Μάλτας (αρχές 17ου αιώνα). Οι Ναΐτες κρατούσαν την ιερή κεφαλή ως ένδειξη της θεϊκής εύνοιας αλλά και για να αποτινάξουν από πάνω τους τη ρετσινιά του αιρετικού. Παρά ταύτα, η σορός της Αγίας Ευφημίας φυλασσόταν στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου της Κωνσταντινούπολης και ήταν άθικτη…
Τα κρανία των Ναϊτών
Η απομονωμένη περιοχή των Πυρηναίων, ένας δύσβατος και κακοτράχαλος τόπος που ονομάστηκε Luz και αποτελεί Μνημείο σήμερα Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO, ήταν σχεδόν ανεξάρτητη επαρχία μέχρι και τη Γαλλική Επανάσταση, απολαμβάνοντας πρωτόγνωρα προνόμια που δεν συναντιόνταν πουθενά αλλού στη μοναρχική Γαλλία.
Στη Luz υπάρχει και μια από τις καλύτερα σωζόμενες εκκλησίες των Ναΐτών, δίπλα στα ερείπια του Κάστρου της Αγίας Μαρίας. Ο ναός περιβάλλεται από οδοντωτά τοιχώματα, πυργίσκους, προμαχώνες και πύλες, φανερώνοντας ότι όποιος τον έχτισε ήθελε να κρατήσει μακριά τους ανεπιθύμητους.
Μέσα στην εκκλησία της Gavarnie υπήρχαν 12 κρανία που ο θρύλος θέλει να ανήκαν στους Ναΐτες που ζούσαν στην οχυρωμένη Luz την εποχή της εξόντωσης του τάγματος στη Γαλλία. Ούτε ονόματα υπάρχουν,ούτε σώματα να τα συνοδεύουν ούτε και η παραμικρή πληροφορία σε ποιον ανήκουν. Άλλο ένα μυστήριο των Ναϊτών, με το τελετουργικό των επιγόνων τους να κάνει το πράγμα ακόμα πιο σκιώδες.
Σύμφωνα με το τυπικό ιεροτελεστικό τους, το φάντασμα του μάγιστρου de Molay μπαίνει μια φορά τον χρόνο στην εκκλησία ρωτώντας τα κρανία αν έχει μείνει κανείς για να υπερασπιστεί το τάγμα, όταν ένα προς ένα τα κεφάλια απαντούν «Κανείς, ο Ναός καταστράφηκε»…
Τι κρύβεται στο Παρεκκλήσι του Ρόσλιν;
Καμιά άλλη τοποθεσία δεν έχει συνδεθεί τόσο με τα χρονικά των Ναϊτών όσο το Παρεκκλήσι του Ρόσλιν της Σκοτίας, εκεί που τα εντυπωσιακά σκαλίσματα στην πέτρα και οι αποκρυφιστικές επιγραφές κόβουν την ανάσα στον αμύητο. Εκεί λέγεται ότι ψευτοκοιμούνται θαμμένοι οι 12 Ναΐτες πανέτοιμοι να επιστρέψουν στον κόσμο όταν κληθούν!
Οι περισσότεροι θρύλοι προέρχονται από τον Σινκλέρ και τις σχέσεις του με τους Ναΐτες, αλλά και τον αβά Ρίτσαρντ Χάι του 18ου αιώνα, απ’ όπου μαθαίνουμε τα χρονικά του ναού, τον μυστικιστικό συμβολισμό, τα κρυμμένα θησαυροφυλάκια και το περίπλοκο δίκτυο των υπόγειων στοών που οδηγούν στο σημείο ανάπαυσης των 12 Ιπποτών.
Το 2010, η Σχολή Τεχνών και Ιστορίας της Σκοτίας, με έδρα τη Γλασκόβη, επιδόθηκε σε μια σταυροφορία για το λύσιμο των μυστηρίων του Παρεκκλησίου του Ρόσλιν, σκανάροντας το εκκλησάκι από άκρη σε άκρη ώστε να αποκαλυφθούν όλα τα μυστικά περάσματα και οι περιβόητες κρύπτες.
Βρήκαν λοιπόν ένα θησαυροφυλάκιο στα θεμέλια του ναού, αν και η χρονολόγησή του έδειξε ότι φτιάχτηκε στα τέλη του 19ου αιώνα. Κανείς Ναΐτης δεν βρέθηκε θαμμένος εκεί, ανασύρθηκε όμως η σορός ενός κόμη του Ρόσλιν που είχε ενταφιαστεί εκεί το 1937. Εντοπίστηκαν πάντως ίχνη από υπόγεια τούνελ που οδηγούσαν μακριά από το εκκλησάκι, αν και η τιτάνια προσπάθεια αναστήλωσής του δεν επέτρεψε περαιτέρω έρευνα…
Στα έγκατα του Όρους του Ναού
Οι Ναΐτες έχουν συνδεθεί με τα λαμπρότερα κειμήλια της χριστιανοσύνης και του ιουδαϊσμού, όπως το Άγιο Δισκοπότηρο και η Κιβωτός της Διαθήκης. Κι ενώ τα περισσότερα είναι απλοί θρύλοι και λαϊκές διηγήσεις, κατά τις πρώτες ημέρες του τάγματος στους Αγίους Τόπους δεν αποκλείεται να είχαν ξεθάψει κάτι σημαντικό.
Οι Φτωχοί Συστρατιώτες του Χριστού φαίνεται ότι επιδόθηκαν στην πρώτη ευρείας κλίμακας ανασκαφή στο Όρος του Ναού της Ιερουσαλήμ, είτε γιατί έχτιζαν τα δικά τους οικοδομήματα είτε γιατί κάτι συγκεκριμένο αναζητούσαν.
Αν βρήκαν κάτι, κανείς δεν το ξέρει, η ιστορία όμως πάει κάπως έτσι: το 1118 μ.Χ. οι Σταυροφόροι είχαν την Ιερουσαλήμ στα χέρια τους εδώ και 19 χρόνια και οι Ναΐτες, που δεν είχαν σταθερή βάση μέχρι τότε, έλαβαν ως δώρο για τις υπηρεσίες τους από τον βασιλιά της Ιερουσαλήμ, Βαλδουίνο Β’, τόσο τη γη όσο και τα κτίσματα του Όρους του Ναού.
Το μέρος ήταν γεμάτο με χριστιανικά και μουσουλμανικά κτίσματα, την ίδια στιγμή που ήταν γνωστό ότι το όρος λειτουργούσε εδώ και αιώνες ως χώρος απόθεσης και φύλαξης θρησκευτικών κειμηλίων.
Όταν οι Ναΐτες απέκτησαν την κυριότητα του Όρους του Ναού, δεν πήραν από το μαγικό βουνό μόνο το όνομά τους, αλλά βάλθηκαν να το κάνουν απόλυτα δικό τους, χτίζοντας μια σειρά από οικοδομήματα, καθώς ο νέος ρόλος τους τους ήθελε τώρα θεματοφύλακες των ιερών κειμηλίων της χριστιανοσύνης.
Σύντομα το νεοϊδρυθέν μοναστικό τάγμα θα είχε την πλήρη υποστήριξη τόσο του βασιλιά της Ιερουσαλήμ όσο και πολλών ευρωπαίων μοναρχών και ευγενών, αφήνοντας όλους με το στόμα ανοιχτό για το πώς κατάφεραν σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα να γίνουν τόσο δυνατοί.
Η θεωρία ότι κάτι σημαντικό βρήκαν στις ανασκαφές τους, κάτι που έκανε τη χριστιανική Ευρώπη να πέσει στα πόδια τους, έχει υποστηριχθεί πολλάκις ως εξήγηση για την πρωτόγνωρη δύναμη και πλούτο που απέκτησαν μέσα σε λίγα χρόνια.
Πρόσφατες ανασκαφές στο Όρος του Ναού έφεραν στο φως ένα στοιχείο που πέρασε στα ψιλά της αρχαιολογίας, αν και για το θέμα μας έχει ενδεχομένως τη δική του σημασία: μια σφραγίδα από τον μέγα μάγιστρο του Πρώτου Ναού σε μια άδεια κρύπτη! Τι περιείχε η κρύπτη, ποιος να πει…
Οι Ναΐτες στο Μπάνοκμπερν
Το τι απέγιναν οι Ναΐτες που γλίτωσαν από τον διωγμό και τη μήνη του Φιλίππου παραμένει αντικείμενο ιστορικής έριδας, η θεωρία πάντως που τους θέλει να καταφεύγουν στη Σκοτία φαίνεται να έχει έρεισμα, λαμβάνοντας υπόψη τα τόσα αποκρυφιστικά χνάρια τους που εντοπίζονται στα βόρεια της ευρωπαϊκής ηπείρου. Οι γάλλοι Ναΐτες βρήκαν λοιπόν καταφύγιο στη Σκοτία και σύντομα ένωσαν τις δυνάμεις τους με τον Ροβέρτο Α’ της Σκοτίας, πάνω στην ώρα για τη Μάχη του Μπάνοκμπερν (1314).
Όπως ξέρουμε, η συγκεκριμένη μάχη άλλαξε τη μοίρα της σκοτσέζικης ιστορίας, με τον θρίαμβο κατά των αγγλικών δυνάμεων να προσυπογράφει την ανεξαρτησία της Σκοτίας από το βρετανικό στέμμα. Οι περίφημοι μαχητές μοναχοί έπαιξαν λέει καθοριστικό ρόλο στη νίκη των Σκοτσέζων, καθώς δεν θα μπορούσε ο πολέμαρχος Ροβέρτος να τα βάλει μόνος με τις υπέρτερες βρετανικές δυνάμεις.
Η Σκοτία λειτούργησε ως επίγειος παράδεισος για τους Ναΐτες, παραχωρώντας τους προνόμια, εδάφη και ασφάλεια από τη λύσσα του ρωμαιοκαθολικισμού και του γαλλικού θρόνου, αν και ιστορικά ή αρχαιολογικά πειστήρια που να επιβεβαιώνουν τη συνεισφορά των Ναϊτών στο Μπάνοκμπερν δεν υπάρχουν μέχρι στιγμής. Χρονογράφοι ωστόσο της εποχής φαίνεται να απέδιδαν την αναπάντεχη νίκη του Ροβέρτου στην «ξαφνική εμφάνιση μιας άγνωστης ομάδας μαχητών»…
Οι άγνωστοι Ιππότες της Εκκλησίας του Ναού
Η Εκκλησία του Ναού του Λονδίνου λειτούργησε από το 1185 ως το στρατηγείο των Ναϊτών στο Λονδίνο, με τον Ερρίκο Β’ να προσέρχεται μάλιστα για τα λαμπρά εγκαίνιά της. Μέσα στην εκκλησία βρίσκονταν τα ομοιώματα εφτά φιγούρων, που περιγραφή του 1576 τα θέλει να ανήκουν σε ευγενείς και ιππότες. Ξέρουμε ότι το ένα ομοίωμα είναι ο δούκας του Pembroke, William Marshal, και τα άλλα δύο οι γιοι του, ενώ τρία ακόμα έχουν ταυτοποιηθεί και ανήκουν στους Geoffrey de Mandeville, William de Ros και Richard του Hastings. Η ταυτότητα των άλλων παραμένει μυστήριο.
Οι παλιότερες αναφορές δεν συμφωνούν για τον αριθμό των αγαλμάτων, που άλλες τα θέλουν 11, άλλες 8 και άλλες πάλι 9, και δεν αποκλείεται να έχουν προστεθεί κι άλλα στα επόμενα χρόνια, αν και κανείς δεν ξέρει με ποια κριτήρια περιλαμβανόταν κάποιος στο εσωτερικό του ναού.
Το 1842 οι φιγούρες υπέστηκαν ριζική αποκατάσταση, η οποία αποκάλυψε τα ονόματα των Ναϊτών που αναφέραμε πρωτύτερα, όχι όμως και τα υπόλοιπα. Μερίδα ερευνητών υπέθεσε ότι μπορεί να μην ανήκουν καν σε Ναΐτες, μιας και δεν φέρουν τη γνώριμη αναπαράσταση των Ιπποτών με το μούσι και την πανοπλία.
Το 1941, η Εκκλησία του Ναού βομβαρδίστηκε και τα ομοιώματα αποκαταστάθηκαν αργότερα από τις εκτεταμένες φθορές τους, όταν και μεταφέρθηκαν στο μουσείο Victoria & Αlbert. Είναι πολύ πιθανό να μη μάθουμε ποτέ ποιοι ήταν οι μυστηριώδεις Ναΐτες, αρκούντως σημαντικοί ώστε να απεικονίζονται στον ναό τους, αφήνοντας το μυστήριο στη λήθη του χρόνου…
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου