Το τηλεσκόπιο Fermi βρίσκει γιγάντια δομή σαν φυσαλίδα στο κέντρο του Γαλαξία

Το διαστημικό τηλεσκόπιο ακτίνων γάμμα Fermi της NASA ανακάλυψε μια μέχρι τώρα απαρατήρητο δομή στο κέντρο του Γαλαξία μας. Η έκταση της δομής είναι κοντά στα 50.000 έτη φωτός και μπορεί να είναι το κατάλοιπο μιας έκρηξης από μια υπεβαρέα μαύρη τρύπα στο κέντρο του Γαλαξία μας.

Από άκρη σε άκρη, οι φυσαλίδες ακτίνων-γ που ανακαλύφθηκαν πρόσφατα έχουν έκταση 50.000 έτη φωτός, ή περίπου το μισό της διαμέτρου του Γαλαξία μας, όπως φαίνεται σε αυτήν την εικόνα

«Αυτό που βλέπουμε είναι δύο φυσαλίδες που εκπέμπουν ακτίνων-γ συμμετρικά του γαλαξιακού κέντρου", δήλωσε ο Doug Finkbeiner, αστρονόμος στο Κέντρο για την Αστροφυσική στο Harvard, ο οποίος αναγνώρισε για πρώτη φορά αυτό το χαρακτηριστικό. «Δεν κατανοούμε πλήρως τη φύση ή την προέλευσή τους."

Η δομή εκτείνεται πάνω από το ήμισυ του ορατού ουρανού, από τον αστερισμό της Παρθένου έως τον αστερισμό του Νότιου Ημισφαιρίου Ερωδιός, και μπορεί να είναι εκατομμυρίων ετών.

Άλλοι αστρονόμοι μελετώντας εκπομπές ακτίνων γάμμα δεν είχαν εντοπίσει ποτέ τις φυσαλίδες, εν μέρει εξαιτίας μιας ‘ομίχλης’ των ακτίνων γάμμα που εμφανίζεται σε όλο τον ουρανό. Αυτή η ‘ομίχλη’ συμβαίνει όταν σωματίδια κινούνται κοντά στην ταχύτητα του φωτός αλληλεπιδρούν με το φως και το διαστρικό αέριο στο Γαλαξία μας. Χρησιμοποιώντας διάφορες εκτιμήσεις για την ομίχλη, ο Finkbeiner και οι συνεργάτες του ήταν σε θέση να την απομονώσουν από τα δεδομένα και έτσι αποκάλυψαν τις γιγαντιαίες φυσαλίδες.

Οι φυσαλίδες φαίνεται να έχουν σαφώς καθορισμένα άκρα. Η δομή του σχήματος και οι εκπομπές δείχνουν ότι δημιουργήθηκε ως αποτέλεσμα μιας μεγάλης και σχετικά γρήγορης απελευθέρωσης ενέργειας – η πηγή της οποίας παραμένει ένα μυστήριο.

Υπάρχει η δυνατότητα να οφείλεται στην εκτόξευση σωματιδίων από την υπερβαρέα μαύρη τρύπα στο γαλαξιακό κέντρο. Σε πολλούς άλλους γαλαξίες, οι αστρονόμοι βλέπουν πίδακες γρήγορων σωματιδίων που τροφοδοτούνται με ύλη η οποία πέφτει προς μια κεντρική μαύρη τρύπα. Ενώ δεν υπάρχει καμία απόδειξη για πίδακες σήμερα από την μαύρη τρύπα του Γαλαξία μας, μπορεί να υπήρχαν κατά το παρελθόν. Οι φυσαλίδες, επίσης, μπορεί να έχουν δημιουργηθεί ως αποτέλεσμα της εκροής αερίων μετά από μια έκρηξη σχηματισμού νέων άστρων, ίσως αυτή που παρήγαγε πολλά τεράστια σμήνη άστρων στο κέντρο του Γαλαξία μας, πριν πολλά εκατομμύρια χρόνια.

Όποια πάντως και αν είναι η πηγή ενέργειας πίσω από αυτές τις τεράστιες φυσαλίδες, αυτές είναι συνδεδεμένες με πολλά και βαθιά ερωτήματα στην αστροφυσική.

Το τηλεσκόπιο (στο οποίο έχουν συμβάλει επιστήμονες από πολλές ευρωπαϊκές χώρες) από το 2008 "χτενίζει" ολόκληρο τον ουρανό κάθε τρεις ώρες και αναμένεται να κάνει κι άλλες σημαντικές ανακαλύψεις στο μέλλον.