ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ: ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ - Μήδεια (49-95)

ΠΑΙΔΑΓΩΓΟΣ
παλαιὸν οἴκων κτῆμα δεσποίνης ἐμῆς,
50 τί πρὸς πύλαισι τήνδ᾽ ἄγουσ᾽ ἐρημίαν
ἕστηκας, αὐτὴ θρεομένη σαυτῇ κακά;
πῶς σοῦ μόνη Μήδεια λείπεσθαι θέλει;
ΤΡ. τέκνων ὀπαδὲ πρέσβυ τῶν Ἰάσονος,
χρηστοῖσι δούλοις ξυμφορὰ τὰ δεσποτῶν
55 κακῶς πίτνοντα καὶ φρενῶν ἀνθάπτεται.
ἐγὼ γὰρ ἐς τοῦτ᾽ ἐκβέβηκ᾽ ἀλγηδόνος
ὥσθ᾽ ἵμερός μ᾽ ὑπῆλθε γῇ τε κοὐρανῷ
λέξαι μολούσῃ δεῦρο δεσποίνης τύχας.
ΠΑ. οὔπω γὰρ ἡ τάλαινα παύεται γόων;
60 ΤΡ. ζηλῶ σ᾽· ἐν ἀρχῇ πῆμα κοὐδέπω μεσοῖ.
ΠΑ. ὦ μῶρος, εἰ χρὴ δεσπότας εἰπεῖν τόδε·
ὡς οὐδὲν οἶδε τῶν νεωτέρων κακῶν.
ΤΡ. τί δ᾽ ἔστιν, ὦ γεραιέ; μὴ φθόνει φράσαι.
ΠΑ. οὐδέν· μετέγνων καὶ τὰ πρόσθ᾽ εἰρημένα.
65 ΤΡ. μή, πρὸς γενείου, κρύπτε σύνδουλον σέθεν·
σιγὴν γάρ, εἰ χρή, τῶνδε θήσομαι πέρι.
ΠΑ. ἤκουσά του λέγοντος, οὐ δοκῶν κλύειν,
πεσσοὺς προσελθών, ἔνθα δὴ παλαίτεροι
θάσσουσι, σεμνὸν ἀμφὶ Πειρήνης ὕδωρ,
70 ὡς τούσδε παῖδας γῆς ἐλᾶν Κορινθίας
σὺν μητρὶ μέλλοι τῆσδε κοίρανος χθονὸς
Κρέων. ὁ μέντοι μῦθος εἰ σαφὴς ὅδε
οὐκ οἶδα· βουλοίμην δ᾽ ἂν οὐκ εἶναι τόδε.
ΤΡ. καὶ ταῦτ᾽ Ἰάσων παῖδας ἐξανέξεται
75 πάσχοντας, εἰ καὶ μητρὶ διαφορὰν ἔχει;
ΠΑ. παλαιὰ καινῶν λείπεται κηδευμάτων,
κοὐκ ἔστ᾽ ἐκεῖνος τοῖσδε δώμασιν φίλος.
ΤΡ. ἀπωλόμεσθ᾽ ἄρ᾽, εἰ κακὸν προσοίσομεν
νέον παλαιῷ, πρὶν τόδ᾽ ἐξηντληκέναι.
80 ΠΑ. ἀτὰρ σύ γ᾽, οὐ γὰρ καιρὸς εἰδέναι τόδε
δέσποιναν, ἡσύχαζε καὶ σίγα λόγον.
ΤΡ. ὦ τέκν᾽, ἀκούεθ᾽ οἷος εἰς ὑμᾶς πατήρ;
ὄλοιτο μὲν μή· δεσπότης γάρ ἐστ᾽ ἐμός·
ἀτὰρ κακός γ᾽ ὢν ἐς φίλους ἁλίσκεται.
85 ΠΑ. τίς δ᾽ οὐχὶ θνητῶν; ἄρτι γιγνώσκεις τόδε,
ὡς πᾶς τις αὑτὸν τοῦ πέλας μᾶλλον φιλεῖ,
[οἱ μὲν δικαίως, οἱ δὲ καὶ κέρδους χάριν,]
εἰ τούσδε γ᾽ εὐνῆς οὕνεκ᾽ οὐ στέργει πατήρ;
ΤΡ. ἴτ᾽, εὖ γὰρ ἔσται, δωμάτων ἔσω, τέκνα.
90 σὺ δ᾽ ὡς μάλιστα τούσδ᾽ ἐρημώσας ἔχε
καὶ μὴ πέλαζε μητρὶ δυσθυμουμένῃ.
ἤδη γὰρ εἶδον ὄμμα νιν ταυρουμένην
τοῖσδ᾽, ὥς τι δρασείουσαν· οὐδὲ παύσεται
χόλου, σάφ᾽ οἶδα, πρὶν κατασκῆψαί τινι.
95 ἐχθρούς γε μέντοι, μὴ φίλους, δράσειέ τι

***
(Από την πάροδο που οδηγεί στην πόλη εισέρχεται ο Παιδαγωγός,που συνοδεύει τους δύο γιους της Μήδειας.)
ΠΑΙΔΑΓΩΓΟΣΠαλαιό απόχτημα του σπιτιού της δέσποινάς μου,50τί στέκεις έτσι έρημη στην πύληκαι μιλώντας μόνη ανιστορείς τα βάσανά σου;Πώς και θέλησε η Μήδεια να μείνει μονάχη, χωρίς εσένα;ΤΡ. Γέροντα που συνοδεύεις τα παιδιά του Ιάσονα,για τον καλό τον δούλο είναι συμφορά55όταν τα πράγματα έρχονται άσχημα για τους κυρίους·η καρδιά του σπαράζει.Εγώ ένιωσα τώρα τέτοια οδύνη,ώστε με συνεπήρε ο πόθος να έρθω εδώγια να ιστορήσω σε γη και ουρανό τα πάθη της δέσποινας.ΠΑ. Δεν έπαψε ακόμα να οδύρεται η δύσμοιρη;60ΤΡ. Σε ζηλεύω· το κακό είναι στην αρχή, δεν έφτασε καλά καλά στη μέση.ΠΑ. Αχ ανόητη — αν μπορώ να μιλήσω έτσι για τους κυρίους μου.Δεν γνωρίζει τίποτα για τα νεότερα κακά.ΤΡ. Τι έγινε, γέροντα; Μην αρνηθείς να μου πεις.ΠΑ. Τίποτα. Μετάνιωσα και για όσα είπα πριν.65ΤΡ. Μη, στα γένια που τρέφεις, μη μου το κρύψεις.Μοιράζομαι μαζί σου τη μοίρα του δούλου.Αν πρέπει να σωπάσω, θα σωπάσω.ΠΑ. Βρέθηκα εκεί που παίζουνε πεσσούς,στο μέρος όπου κάθονται οι γέροντεςγύρω από τα ιερά νερά της Πειρήνης,και κάνοντας πως δεν ακούω άκουσα κάποιον που έλεγεότι ο Κρέοντας, ο δυνάστης τούτης της χώρας,70θέλει να διώξει, λέει, από τη γη της Κορίνθουπαιδιά και μητέρα μαζί.Αν είναι αλήθεια ο λόγος που άκουσα,δεν το γνωρίζω — θα ᾽θελα να μην είναι.ΤΡ. Και θα ανεχθεί ο Ιάσων —ό,τι και να τον χωρίζει75από τη μητέρα τους— να έχουν τα παιδιά του τέτοια τύχη;ΠΑ. Οι παλαιοί δεσμοί δεν μετράνε όσο οι καινούργιοι.Εκείνον τίποτα δεν τον δένει πια με τούτο το σπίτι.ΤΡ. Χαθήκαμε τότε, αν, προτού κοπάσει εκείνο το κακό,ρίξουμε νέο απάνω στο παλιό.80ΠΑ. Εσύ ωστόσο —δεν είναι ώρα να το μάθει αυτό η δέσποινα—κρατήσου ήρεμη και σιωπή για ό,τι άκουσες.ΤΡ. Παιδιά μου, ακούτε πώς σας φέρεται ο πατέρας;Tον θάνατό του βέβαια δεν τον εύχομαι —είναι ο κύριός μου—,όμως γίνεται πια φανερό πως για τους φίλους είναι κίβδηλος.85ΠΑ. Και ποιός δεν είναι; Τώρα κατάλαβες ότι ο καθέναςαγαπάει πιο πολύ τον εαυτό του παρά τους άλλους,[άλλοι δικαίως, άλλοι μονάχα για το κέρδος,]τώρα που ο πατέρας, για το κρεβάτι, δεν αγαπάει τα παιδιά του;ΤΡ. Πηγαίνετε μέσα, παιδιά μου — όλα θα πάνε καλά.90Εσύ κράτα όσο γίνεται μακριά τα παιδιά,μην πλησιάσουν τη μαινόμενη μητέρα τους.Μόλις τώρα είδα πώς αγριεύτηκε με τα παιδιά το μάτι της,μάτι οργισμένου ταύρου — λες και ήθελε να κάνει κάτι.Δεν θα κοπάσει το μένος της —το ξέρω καλά—προτού να κατακεραυνώσει κάποιον.95Ας κάνει μονάχα ό,τι κάνει στους εχθρούς, όχι στους φίλους.