Γιατί τα άστρα στο σύμπαν είναι πολύ λιγότερα από όσα προβλέπουν οι προσομοιώσεις σε υπολογιστή

Χρησιμοποιώντας δεδομένα από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble, αστρονόμοι από το πανεπιστήμιο του Χερτφορσάιρ ανακάλυψαν έναν φυσικό μηχανισμό που μπορεί να εξηγήσει γιατί οι αστέρες στο σύμπαν είναι πολύ λιγότεροι από όσους προβλέπουν όλες οι προσομοιώσεις σε υπολογιστή.

Πιο συγκεκριμένα, η ομάδα μελέτησε έναν μακρινό γαλαξία και διαπίστωσε πως η δημιουργία νέων άστρων έχει σαν αποτέλεσμα μεγάλες ποσότητες μορίων να εκτινάσσονται στο διάστημα με τεράστιες ταχύτητες. Έτσι, μειώνεται δραστικά η «πρώτη ύλη» από την οποία θα σχηματίζονταν στη συνέχεια ακόμη περισσότεροι αστέρες.

Όλοι οι υπολογισμοί που έχουν γίνει μέχρι σήμερα συγκλίνουν στο ότι ο αστρικός πληθυσμός του σύμπαντος είναι περίπου 100 εξάκις εκατομμύρια. Παρόλο που το νούμερο αυτό είναι τεράστιο, στην πραγματικότητα υπολείπεται σε σημαντικό βαθμό από κάθε θεωρητική πρόβλεψη.

«Εδώ και 10-15 χρόνια είμαστε βέβαιοι πως ο αριθμός των άστρων είναι σαφώς μικρότερος από αυτόν που θα μπορούσαμε να εξηγήσουμε», λέει στον Guardian o Τζέιμς Γκις από το πανεπιστήμιο του Χερτφορσάιρ και μέλος της ομάδας. Οι επιστήμονες γνωρίζουν πως η αστρική «γέννηση» γίνεται με τη συμπύκνωση νεφών αερίου, λόγω της βαρύτητας. Ωστόσο, όσες φορές έχει επιχειρηθεί να αναπαραχθεί αυτό το φαινόμενο σε υπολογιστές, ο πληθυσμός «εικονικών» άστρων που έχει προκύψει για όλο το σύμπαν είναι 2 με 3 φορές μεγαλύτερος από τον πραγματικό.

Η ομάδα από το βρετανικό πανεπιστήμιο πιστεύει πως βρήκε τον λόγο, μελετώντας έναν γαλαξία που βρίσκεται σε απόσταση 10 δισ. ετών φωτός και στον οποίο σχηματίζονται νέοι «ήλιοι» μαζικά – με ρυθμό 260 φορές μεγαλύτερο απ’ ότι στον Γαλαξία μας. Έτσι, ανακάλυψαν πως η ακτινοβολία των «νεογέννητων» άστρων δημιουργεί ένα ωστικό κύμα που εκτινάσσει στο διάστημα σημαντικές ποσότητες από την ύλη που απομένει.

Η ύλη «ταξιδεύει» με ταχύτητα έως και 3,2 εκατ. χιλιόμετρα/ώρα, με συνέπεια η εκροή της σε πρώτη φάση να επιβραδύνει τον σχηματισμό νέων αστέρων και εν τέλει να τον διακόπτει τελείως. Μάλιστα, όσο περισσότερα είναι τα νεογέννητα άστρα, τόσο πιο απότομη είναι η επιβράδυνση.
Πρόκειται για την πρώτη φορά που αυτή η διαδικασία φαίνεται να αποδίδεται αποκλειστικά στην αστρική «γέννηση», καθώς μέχρι σήμερα φαινόταν πως αποκλειστική αιτία για την εκροή ύλης μπορούσαν να είναι μόνο οι ενεργές μαύρες τρύπες. Ωστόσο, όπως αναφέρει η ομάδα, στον γαλαξία που μελέτησαν δεν φαίνεται να υπάρχει κάποια ενεργός μαύρη τρύπα.

Όπως περιγράφουν οι επιστήμονες στο άρθρο τους στο περιοδικό Nature, κατά πάσα πιθανότητα «θύματα» του ίδιου μηχανισμού είναι και οι μικροί γαλαξίες, οι οποίοι αποσυντίθενται με αυτόν τον τρόπο. Κάτι που θα εξηγούσε γιατί οι γαλαξίες-νάνοι είναι 10-100 φορές λιγότεροι απ’ ότι θα αναμενόταν.