Ελεύθερη βούληση

Η παντογνωσία του δήθεν «Δημοκράτη» Θεού, και η ελεύθερη βούληση που παρέχει στον άνθρωπο…
Έφαγε με ελεύθερη βούλησή η Εύα το μήλο, και ο ζηλόφθονος Γιαχβέ, τιμώρησε απριόρι όλους τους ανθρώπους, στους οποίους δεν τους δόθηκε ποτέ η ευκαιρία να βουληθούν ελεύθερα και να δοκιμάσουν απ το καταραμένο μήλο του………….και παρόλα αυτά τιμωρήθηκαν !

Ανέκδοτα…για το ποίμνιο αφελών στανισμένων ανθρώπων…….και τρίχες κατσαρές για σιδέρωμα!
Στην απάντηση κάποιων πονηρών θεολόγων ότι η ύπαρξη του κακού είναι το αντίτιμο που πληρώνουμε για την ελευθερία της βούλησης.
… εμείς, ορθά-κοφτά τους παραπέμπουμε, στα σοφά λόγια του μεγάλου δάσκαλου Επίκουρου:

Θέλει ο Θεός να εμποδίσει το κακό αλλά δεν είναι ικανός; Τότε δεν είναι παντοδύναμος.
Μπορεί αλλά δε θέλει; Τότε δεν είναι πανάγαθος. Και θέλει και μπορεί; Τότε γιατί υπάρχει το κακό; Δεν θέλει ούτε μπορεί;Τότε γιατί να τον αποκαλούμε Θεό;

 Εγείρονται πολλές φορές ερωτήσεις από άθρησκους και άθεους ανθρώπους αλλά και από θρήσκους γιατί ο Θεός (στη μονοθεϊστική εκδοχή της θρησκείας που έτσι και αλλιώς κυριαρχεί αριθμητικά σήμερα) δεν κάνει ένα μικρό μαγικό και να εξαφανίσει μια και καλή το κακό από τον κόσμο. Πόλεμους, ασθένειες, πείνα, δυστυχία κ.λπ. Ή γιατί δεν εμφανίζεται μια και καλή σε όλους με όλη τη μεγαλοπρέπειά του και να αποδείξει την παρουσία του; Η τυπική απάντηση είναι ότι ο Θεός έδωσε στον άνθρωπο την ελεύθερη βούληση και όλο αυτό το κακό είναι ακριβώς αποτέλεσμα των επιλογών των ίδιων των ανθρώπων. Και ότι φυσικά δεν θέλει να εξαναγκάσει τον άνθρωπο να πιστέψει σε αυτόν αλλά αυτός να το επιλέξει από μόνος του.

Αν όμως ισχύει το επιχείρημα της ελεύθερης βούλησης τότε αυτή έρχεται σε σύγκρουση με την παντογνωσία του Θεού (χριστιανικού ή μουσουλμανικού), δηλαδή την δυνατότητα του να γνωρίζει τα πάντα. Η επίκληση της ελεύθερης βούλησης όμως θα είχε λογική εάν ο φορέας της, δηλαδή ο άνθρωπος μπορούσε να αποφασίσει με τρόπο που ο Θεός δε θα μπορούσε να γνωρίζει εκ των προτέρων. Αν μπορούσε δηλαδή ένας άνθρωπος να αιφνιδιάσει τον Θεό με τις αποφάσεις του. Αν ο Θεός όμως γνωρίζει (ως παντογνώστης) εξ αρχής π.χ τις αποφάσεις του η ελεύθερη βούληση δεν υφίσταται επειδή μπροστά σε ένα δίλημμα η απόφασή του είναι ήδη γνωστή για τον Θεό πριν καν παρθεί από αυτόν.
Πρακτικά δηλαδή αν πάρουμε ως δεδομένη την ύπαρξη του παντογνώστη Θεού η ελεύθερη βούληση του ανθρώπου δεν υφίσταται καθώς θα συγκρούονταν με τη γνώση του Θεού. Εκτός και αν αποφασίσουμε ότι ο Θεός δε γνωρίζει τις αποφάσεις μας άρα και τα μελλούμενα οπότε σε αυτή την περίπτωση παρουσιάζεται ως ένας Θεός με αδυναμίες, ο οποίος δρα και αυτός μέσα σε ορισμένα όρια.
Αλλά υπάρχει και το εξίσου μεγάλο θέμα με την ελεύθερη βούληση του ίδιου Θεού και τη σχέση του Θεού όχι με τον κόσμο και τον άνθρωπο αλλά με τον εαυτό του. Θα πρέπει να πάρουμε ως δεδομένο ότι υπήρχε μια χρονική στιγμή στην οποία ο Θεός θα πρέπει να ήταν μόνος του. Την χρονική περίοδο δηλαδή όπου δεν είχε δημιουργήσει τίποτα και άρα ενώ το καλό υπήρξε (προσωποποιημένο από τον ίδιο) το κακό δεν υπήρξε. Ήξερε λοιπόν ο Θεός όταν έφτιαχνε τον κόσμο εκ των προτέρων την πορεία του; Ήξερε πριν ακόμη κάνει το οτιδήποτε ότι από τα δημιουργήματά του θα αποκτούσε τον μεγάλο του αντίπαλο, τον διάβολο ο οποίος είναι λέει εκπεσών άγγελος; Γνώριζε εκ των προτέρων ότι αργότερα ένα άλλο δημιούργημά του, ο άνθρωπος θα αποφάσιζε στην Εδέμ να φάει τον καρπό από το δέντρο της γνώσης; Αφού ο Θεός είναι παντογνώστης φυσικά και ήξερε. Και τα δύο γεγονότα. Παρόλα αυτά αποφάσισε να δημιουργήσει τον κόσμο όπως ακριβώς τον δημιούργησε. Δεν μπορούσε λοιπόν ή δεν ήθελε να φτιάξει έναν κόσμο τέλειο εξασφαλίζοντας από την αρχή την απουσία του κακού;
Αν ήθελε;
Ήθελε αλλά δε μπορούσε μήπως στο επίπεδο της πράξης; Κάτι τέτοιο είναι αδυναμία του και άρα δεν είναι τέλειος ο ίδιος. Και αν δε μπορούσε να φτιάξει από την αρχή έναν τέλειο κόσμο πώς είναι δυνατό να εμπιστευτεί κανείς την κρίση του τη Δευτέρα παρουσία.Μήπως όμως δε μπορούσε στο επίπεδο της απόφασης; Ουσιαστικά αυτό σημαίνει, έχει ο Θεός ελεύθερη βούληση ή ήξερε για τον εαυτό του ότι θα αποφάσιζε έτσι; Στην περίπτωση αυτή ο Θεός δεν έχει ούτε αυτός ελεύθερη βούληση αφού δεν μπορούσε να αιφνιδιάσει ούτε τον εαυτό του. Ήταν δηλαδή αναγκασμένος να αποφασίσει όπως ξέρουμε ότι αποφάσισε κάτι που περαιτέρω σημαίνει ότι και ο ίδιος ο Θεός υπακούει σε μία κάποια Ειμαρμένη. Σε κάποια απροσδιόριστη δύναμη δηλαδή στην οποία και αυτός είναι δέσμιος. Ακόμη δηλαδή και αυτός ο Θεός του μονοθεϊσμού είναι εγκλωβισμένος σε επιλογές που ο ίδιος προγνωρίζει και δεν μπορεί να τις αλλάξει καθώς αυτό θα έρχονταν σε αντίφαση με αυτό το οποίο ήδη ξέρει ακόμη και για τον εαυτό του.
Υπάρχει βέβαια και η προοπτική ο Θεός να έχει γνώση για γεγονότα τα οποία δεν έχουν συμβεί. Αν π.χ δεν είχε στείλει τον γιο του το έτος μηδέν κατά τον χριστιανισμό ή τον Μωάμεθ κατά τον μουσουλμανισμό ο κόσμος θα είχε φυσικά μια διαφορετική πορεία. Τα γεγονότα θα ήταν διαφορετικά. Είναι λοιπόν ένα ερώτημα αν ο Θεός γνωρίζει την πορεία που θα είχε ο κόσμος μέχρι το έτος μας (2009) η οποία όμως δεν έχει συμβεί για εμάς. Στην περίπτωση αυτή πάλι πώς ξέρουμε ότι δε θα ήταν καλύτερα τα πράγματα απ΄ότι είναι τώρα; Οι άνθρωποι φυσικά δεν μπορούμε να το ξέρουμε γιατί μας λείπουν τα δεδομένα και δε μπορούμε να κρίνουμε. Αλλά μετά είναι σαν να αποφάσισε ο Θεός για εμάς για την συνέχιση της ιστορίας και όχι ο άνθρωπος μόνος του. Κάθε παρέμβαση του Θεού στην ανθρώπινη ιστορία όπως αποστολή προφητών, του Ιησού, τα θαύματα κ.α είναι ουσιαστικά αιτίες για αλλαγή των γεγονότων σε σχέση με τα αντίστοιχά τους αν ο άνθρωπος αποφάσιζε εντελώς ανεπηρέαστος από τέτοιες παρεμβάσεις. Ουσιαστικά η ελεύθερη βούληση για τον άνθρωπο θα είχε τότε μόνο νόημα όταν ακόμη και αν υπήρχε ο Θεός αυτός δεν θα ασχολούνταν καθόλου με τα ανθρώπινα.

Και αν δεν ήθελε;

Αν όμως τελικά τίποτα από τα παραπάνω δεν ισχύει και ο Θεός μπορούσε τόσο στο επίπεδο της απόφασης όσο και στο επίπεδο της πράξης να δημιουργήσει τον τέλειο κόσμο αλλά απλώς δεν ήθελε σημαίνει αυτό ότι σε τελευταία ανάλυση σκοπίμως δημιούργησε το κακό. Και εδώ γεννάται επιπλέον το ερώτημα ποιος ο ρόλος του αντίπαλου δέους του Θεού. Για λόγους οικονομίας ας πάρουμε ως πραγματικό γεγονός την ιστορία με τον Αδάμ, την Εύα και το φίδι. Ήταν το φάγωμα του μήλου το πρόβλημα ή η ύπαρξη της μηλιάς; Ο Θεός ήξερε εκ των προτέρων (εφόσον παντογνώστης) ότι ο Διάβολος θα εισέρχονταν στον παράδεισο και θα έπειθε την Εύα να δοκιμάσει τον απαγορευμένο καρπό. Αν δηλαδή ο Θεός δεν είχε βάλει το δέντρο της γνώσης και να εισέρχονταν ο διάβολος στον Παράδεισο δε θα μπορούσε να πετύχει το σχέδιό του αφού κάτι άλλο δεν ήταν απαγορευμένο. Άρα λοιπόν είναι σαν να ήθελε ο Θεός να έρθουν τα πράγματα όπως ήρθαν. Ο Θεός επίσης δεν εμπόδισε τον Διάβολο να εισέλθει στην Εδέμ ούτε δεν έθεσε απαγορεύσεις για να προστατέψει το δημιούργημά του και να αφοπλίσει έτσι τον διάβολο.

Στην περίπτωση αυτή λοιπόν μπορεί να ισχύουν οι παρακάτω τρεις υποπεριπτώσεις:

1) Ο Θεός δεν ήξερε τα σχέδια του διαβόλου (που όμως θα ακύρωνε την θέση ότι είναι τέλειος)
2) Ήταν κατά κάποιο τρόπο προσυννενοημένος με τον διάβολο να δοκιμάσει ο τελευταίος το δημιούργημά του (που όμως πάλι εγείρει θέμα παντογνωσίας του Θεού πέρα από το ηθικό της προσυνεννόησης με τον υποτίθεται μεγάλο εχθρό).
3) Ο Θεός ήθελε ο ίδιος να διαπιστώσει αν ο άνθρωπος θα υποκύψει στον πειρασμό χωρίς όμως να είναι προσυνεννοημένος με τον διάβολο (και ξανά θέμα παντογνωσίας του Θεού).

Είναι φανερό λοιπόν ότι ό,τι και ισχύει από τα παραπάνω οι επιλογές και πράξεις του Θεού και σε αυτή την περίπτωση έρχονται σε ευθεία σύγκρουση με την παντογνωσία που του αποδίδουν οι θρησκείες.

ΤΖΙΟΡΝΤΑΝΟ ΜΠΡΟΥΝΟ. Τον έκαψε ζωντανό η μαφία της θρησκείας της αγάπης

Φιλόθεος Τζιορντάνο Μπρούνο ο Νολανός (Philotheus Giordano Bruno Nolanus, Νόλα, 3 Φεβρουαρίου 1548 – Ρώμη, 17 Φεβρουαρίου 1600).
Πανθεϊστής – υλοζωϊστής φιλόσοφος και κοσμολόγος του 16ου αιώνα, μάρτυρας της ελευθερίας του πνεύματος.
Γεννήθηκε ως «Φίλιππος Μπρούνο» («Filippo Bruno») στην Νόλα (Nola) της Καμπανίας του τότε Βασιλείου της Νεάπολης, υιός του μισθοφόρου στρατιώτη Τζιοβάνι Μπρούνο και της Λίσσα Σαβολίνι. Σε ηλικία 11 ετών πήγε στην Νάπολη, όπου διδάχθηκε διαλεκτική και, έφηβος ακόμα, εισήλθε το έτος 1563 στο μοναστικό Τάγμα των Δομινικανών της μονής San Domenico Maggiore.
Το έτος 1572 χειροτονήθηκε κληρικός, αλλάζοντας μάλιστα το όνομά του από «Φίλιππος» σε «Ιορδάνης» («Giordano») προς τιμήν του πνευματικού του Τζιορντάνο Κρίσπο (Giordano Crispo), ωστόσο στα δέκα χρόνια που πέρασε στην μονή των δομινικανών, είχε μελετήσει συστηματικά αρκετά μη προσιτά στον απλό λαό βιβλία, κυρίως των αρχαίων φιλοσόφων, και στο τέλος είχε διαμορφώσει προσωπικές φιλοσοφικές και θεολογικές πεποιθήσεις αρκετά πέρα από τα όρια της χριστιανικής δογματικής: αντιλήφθηκε την Εκκλησία ως οργανωμένο μηχανισμό ελέγχου και καθοδήγησης των ανόητων και αμόρφωτων ανθρώπων, τον πραγματικό Θεό ως ενιαίο και ταυτόσημο με το σύμπαν και απέρριψε την δήθεν «θεϊκή φύση» και «ανάσταση» του ιδρυτή του Χριστιανισμού, όπως επίσης και την δήθεν «τριαδική» φύση και σαφώς εξωκόσμια θέση του Θεού των χριστιανών.
Αποτέλεσμα αυτών των πεποιθήσεών του ήταν να κατηγορηθεί το έτος 1576 ως αιρετικός. Για να γλιτώσει, ο Μπρούνο αποσχηματίστηκε και υποχρεώθηκε σε μία πολυετή περιπλάνηση σε διάφορες χώρες της Ευρώπης.Έζησε κατά καιρούς σε διάφορες πόλεις, όπως λ.χ. την Φραγκφούρτη, την Πράγα, το Μαρβούργο, το Λονδίνο, την Οξφόρδη, την Τουλούζη, το Παρίσι, την Λυών, την Γενεύη, την Γένουα, κ.ά. διδάσκοντας κάποια ελάχιστα ανοικτά πνεύματα ότι ο Θεός δεν είναι παρά η δύναμη που συνέχει, διατηρεί και νοηματοδοτεί το σύμπαν (την «natura naturans») ως η εσωτερική και ενοποιός ουσία των πάντων στην «natura naturata», δηλαδή στον εκδηλωμένο κόσμο («ο Θεός είναι ένας κύκλος, του οποίου το κέντρο είναι παντού και η περιφέρειά του πουθενά»).

Έζησε στην Γενεύη μέχρι το φθινόπωρο του 1579, από όπου έφυγε αηδιασμένος από την μισαλλοδοξία των καλβινιστών προτεσταντών και κατέφυγε προσωρινά στην Λυών, στην οποία όμως δεν κατόρθωσε να βρει μία εργασία για να εξασφαλίσει τα προς το ζην, με συνέπεια να προχωρήσει προς την Τουλούζη. Τόσο στην Τουλούζη όσο και αργότερα στην Οξφόρδη, δίδαξε στα εκεί «πανεπιστήμια», αλλά γρήγορα εκδιώχθηκε και από τα δύο εξαιτίας των ηλιοκεντρικών θέσεών του και της ανοικτής αντίθεσής του προς τον χυδαία παραποιημένο από τον Θωμά Ακινάτη «Αριστοτελισμό», τον οποίο η δυτική χριστιανοσύνη θεωρούσε ως μόνη επιτρεπτή φιλοσοφική αντίληψη.
Από την Τουλούζη πήγε το καλοκαίρι του 1581 στο Παρίσι, όπου παρέδιδε μαθήματα Μνημονικής, εξέδωσε διάφορες εργασίες επάνω στην συγκεκριμένη εσωτερική τέχνη («De umbris idearum» – «Οι σκιές των Ιδεών» 1582, «Ars Memoriae» – «Η Τέχνη της Μνήμης» 1582, «Cantus Circaeus» – «Το τραγούδι της Κίρκης» 1582), καθώς και μία κωμωδία του στην οποία προσπαθούσε να συνοψίσει τις φιλοσοφικές θέσεις του («Il Candelaio» – «Ο Δαδηφόρος» 1582) και επίσης, υπό την προστασία διαφόρων ισχυρών πατρώνων, έδωσε 30 περίπου διαλέξεις θεολογίας.
Τον Απρίλιο του 1583 έφυγε για το Λονδίνο, ως υπάλληλος του Γάλλου πρέσβη Michel de Castelnau, καλλιέργησε στενές σχέσεις με Άγγλους ποιητές και μυστικιστές και για ένα μικρό χρονικό διάστημα, από το καλοκαίρι του 1583 μέχρι τον Φεβρουάριο του 1584, δίδαξε, όπως προείπαμε, στο «πανεπιστήμιο» της Οξφόρδης, ενώ μέσα στο 1584 εξέδωσε, με το πρόσθετο όνομα «Φιλόθεος» στην υπογραφή του για να δείχνει ότι ο υλοζωϊσμός του δεν ήταν αθεϊσμός, μερικά ακόμα έργα του («La Cena de le Ceneri», «De la Causa, Principio et Uno», «De l’Infinito Universo et Mondi», «Lo Spaccio de la Bestia Trionfante» και «De gl’ Heroici Furori»), κάποια από τα οποία προκάλεσαν νέες εναντίον του αντιδράσεις.
Τον Οκτώβριο του 1585, και ενώ είχε ήδη κριθεί ως ανεπιθύμητος από τους «πανεπιστημιακούς» της Οξφόρδης λόγω των αβεροϊκών απόψεών του για την σχέση Φιλοσοφίας – Θρησκείας (ότι δηλαδή η πρώτη αποτελεί μία «επιστήμη των εκλεκτών», που μπορούν να ξεχωρίζουν από τον αμαθή όχλο, ενώ η δεύτερη είναι εργαλείο ελέγχου των αμαθών ανθρώπων), η γαλλική πρεσβεία στο Λονδίνο δέχθηκε την επίθεση του όχλου και έκλεισε, με αποτέλεσμα ο Μπρούνο να υποχρεωθεί να γυρίσει στο Παρίσι, από το οποίο όμως έφυγε ξανά πριν το τέλος του 1585 με προορισμό το Μαρβούργο (Marburg) της Γερμανίας, εξαιτίας νέων χλευασμών και επιθέσεων (ακόμα και φυσικών) που δέχθηκε λόγω της κριτικής του στον χυδαία παραποιημένο από τον Θωμά Ακινάτη «Αριστοτελισμό» μέσα από το έργο του «Εκατόν είκοσι άρθρα για τη Φύση και τον κόσμο κατά των Περιπατητικών» («Centum et Viginti articuli de natura et mundo adversus Peripateticos»).
Καθώς δεν βρήκε τελικά καθηγητική θέση στο «πανεπιστήμιο» του Μαρβούργου, προχώρησε στην Βυττεμβέργη (Wittenberg), όπου δίδαξε για δύο περίπου έτη για την φιλοσοφία του Αριστοτέλους και όταν τελικά απέκτησε και εκεί φανατικούς εχθρούς, κατέληξε στην Πράγα και στο «πανεπιστήμιο» του Χέλμστετ (Helmstedt), από όπου βεβαίως υποχρεώθηκε για μία ακόμα φορά να φύγει, όταν οι λουθηρανοί προτεστάντες προχώρησαν τον Ιανουάριο του 1589 σε δημόσιο αφορισμό του. Κύρια αιτία του αφορισμού ήταν το γεγονός ότι πριν από λίγους μήνες είχε δημοσιεύσει το έργο του «Εκατόν εξήντα άρθρα» («Articuli centum et sexaginta», 1588), στο οποίο κτυπούσε όλο το θρησκευτικό και «επιστημονικό» πλαίσιο της εποχής του, κατήγγειλε την χριστιανική μισαλλοδοξία και ζητούσε ανοικτά την ελευθερία όλων των θρησκευτικών και φιλοσοφικών απόψεων.
Λίγο πριν φύγει από το Χέλμστετ, ο Μπρούνο συνέγραψε πάντως στην λατινική γλώσσα 3 φιλοσοφικά ποιήματά του, τα «De triplici minimo et mensura» («Περί του τρίπτυχου ελάχιστου και του μέτρου»), «De monade, numero et figura» («Περί της μονάδας, του αριθμού και του σχήματος»), «De immenso, innumerabilibus et infigurabilibus» («Περί του άμετρου, του αναρίθμητου και του άμορφου»), τα οποία εξέδωσε το 1591 στην Φρανκφούρτη, όπου για αρκετούς μήνες έδινε διαλέξεις για να εξασφαλίσει τα προς το ζήν.

ΦΥΛΑΚΙΣΗ ΚΑΙ ΜΑΡΤΥΡΙΟ
Επέστρεψε τελικά τον Αύγουστο του 1591 από την Γερμανία στην Ιταλία, έμεινε αρχικά στην Πάδουα και, καθώς απέτυχε να βρει μία έδρα στο εκεί «πανεπιστήμιο», εγκαταστάθηκε τελικά από τον Μάρτιο του 1592 στην πλούσια Βενετία μετά από πρόσκληση του ευγενούς Τζιοβάνι Μοσενίγκο (Giovanni Mocenigo) να του παραδώσει μαθήματα Μνημονικής. Στις 23 Μαϊου 1592 όμως, συνελήφθη και παραδόθηκε στην τοπική Ιερά Εξέταση, έπειτα από κατάδοση του ίδιου του Μοσενίγκο.
Ανακρίθηκε με βασανιστήρια και, καθώς οι θέσεις του για την απειροσύνη, ομογένεια και ισοτροπία του σύμπαντος, για την ύπαρξη πολλών κόσμων μέσα στο σύμπαν με Αιθέρα (ή «spiritus») να πληροί τα μεσοδιαστήματά τους, για την ανυπαρξία της χριστιανικής «Κόλασης», της «αμμώμου συλλήψεως» και της δήθεν «θεϊκής φύσης» του Ιησού τον οποίο, όπως και τον Μωϋσή, θεωρούσε κοινούς αλλά έμπειρους μάγους, κρίθηκαν «βλάσφημες» και «αιρετικές σε επικίνδυνο βαθμό», στάλθηκε σιδηροδέσμιος στην Ρώμη στις 23 Φεβρουαρίου 1593. Εκεί έμεινε φυλακισμένος στον πύργο της Νόνα επί 7 χρόνια, βασανιζόμενος ξανά και ξανά για να αποκηρύξει τις «αιρετικές» φιλοσοφικές θέσεις του, πράγμα που δεν έπραξε, παρά τις ατελείωτες ανακρίσεις, βασανιστήρια, απειλές και εξευτελισμούς.
Τελικά στις 21 Δεκεμβρίου 1599 οδηγήθηκε να δικαστεί από 9 καρδινάλιους, 6 επίσκοπους και έναν λαϊκό, οι οποίοι στις 20 Ιανουαρίου ενισχύθηκαν από τον ίδιο τον πάπα Κλήμη τον Η (1592 – 1605), που ανέλαβε την προεδρία. Στις 8 Φεβρουαρίου 1600, αυτό το δικαστήριο τον καταδίκασε στο όνομα της Ιεράς Εξέτασης της Ρώμης να καεί ζωντανός. Αυτήν την φρικτή ποινή, τα εκκλησιαστικά τέρατα είχαν τον κυνισμό να την σερβίρουν ως… επιεική: «με τον επιεικέστερο τρόπο, χωρίς να χυθεί αίμα».
Στους ιεροεξεταστές που τον καταδίκασαν, ύψωσε ήρεμα για τελευταία φορά το πνευματικό μέγεθός του, με τα ακόλουθα λόγια που τους κατατρομοκράτησαν: «πιστεύω ότι ο φόβος που έχετε τώρα που με καταδικάζετε είναι πολύ μεγαλύτερος από αυτόν που έχω εγώ που τώρα καταδικάζομαι».
Οδηγήθηκε φιμωμένος στην πυρά στις 17 Φεβρουαρίου του 1600, στην πλατεία της Ανθαγοράς (Campo dei Fiori) της Ρώμης, όπου έγινε παρανάλωμα των φλογών μπροστά στο κακεντρεχές θρησκόληπτο πλήθος, αφού προηγουμένως είχε αποστρέψει το πρόσωπό του όταν ένας θεοκράτης του πρότεινε καταπρόσωπο τον εσταυρωμένο. Την ίδια ώρα, στην πλατεία του Αγίου Πέτρου καίγονταν όλα τα κείμενά του που είχαν πέσει στα χέρια των ιεροεξεταστών και τρία χρόνια αργότερα (1603) όλα τα εντοπισμένα έργα του μπήκαν επίσημα στον «Κατάλογο» των απαγορευμένων βιβλίων («Index Librorum Prohibitorum»).
ΣΥΜΒΟΛΟ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑΣ
Ο Μπρούνο, συνειδητός οπαδός της ελευθερίας και της αξιοπρέπειας («προτιμώ έναν θαρραλέο θάνατο από μία δειλή ζωή», είχε γράψει), επηρέασε πολλά φωτεινά μυαλά των επόμενων αιώνων, ανάμεσα στους οποίους μπορούμε να ξεχωρίσουμε τους Βαρούχ Σπινόζα (1632 – 1677), Νεύτωνα (1643 – 1727), Λαίμπνιτς (1646 – 1716), Γκαίτε (1749 – 1832) και Σέλλινγκ (1775 – 1854).
Τριακόσια περίπου χρόνια μετά την μαρτυρική εξόντωσή του από τους χριστιανούς θεοκράτες, την «ημέρα του Αγίου Πνεύματος» των χριστιανών του έτους 1889, με το πνεύμα του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού και της Γαλλικής Επανάστασης να έχει πια απελευθερώσει τον νου των ανθρώπων, στήθηκε, παρά τις αντιδράσεις της Εκκλησίας, από τον Δήμο Ρώμης στον τόπο του μαρτυρίου τού Μπρούνο ο χάλκινος ανδριάντας του (έργο του γλύπτη Ετόρε Φερράρι – Ettore Ferrari) που κοιτάζει προς την κατεύθυνση του Βατικανού, ως σύμβολο της αιώνιας μάχης της ελευθερίας της σκέψης ενάντια στον σκοταδισμό.
Ο ανδριάντας αυτός ήταν το αποτέλεσμα ενός τετραετούς αγώνα μίας διεθνούς Επιτροπής Μνήμης (που συγκροτήθηκε το 1885), στην οποία συμμετείχαν προσωπικότητες όπως ο Χαίκελ, ο Ουγκώ, ο Ίψεν, ο Σπένσερ, ο Ρενάν και ο Γκρεγκορόβιους

Τα εγκαίνια του χάλκινου ανδριάντα του Μπρούνο στον τόπο
του μαρτυρίου του (9 Ιουνίου 1889)

Οι χριστιανοί θεοκράτες καίνε τον Μπρούνο στην πυρά. Απόσπασμα από την ταινία «Giordano Bruno» του 1973, παραγωγής Τζουλιάνο Μοντάλντο με πρωταγωνιστή τον Ζαν Μαρία Βολοντέ.



Στόν Τζορντάνο Μπρούνο (jordano bruno)

Θεωρία των χορδών ή Θεωρία των πάντων

Το κομψό σύμπαν
Οι Θεωρίες Χορδών είναι μοντέλα της φυσικής στα οποία τα θεμελιώδη δομικά στοιχεία είναι μονοδιάστατα εκτεταμένα αντικείμενα (Χορδές), σε αντίθεση με την παραδοσιακή έννοια των σημειακών και αδιάστατων στοιχειωδών σωματιδίων. Οι θεωρίες χορδών αποφεύγουν με αυτό τον τρόπο τα προβλήματα και τις ανωμαλίες που προκύπτουν στις φυσικές θεωρίες λόγω της σημειακής φύσης των σωματιδίων.
Στη μελέτη των θεωριών χορδών περιλαμβάνονται όχι μόνο μονοδιάστατα αντικείμενα, αλλά και αντικείμενα περισσότερων διαστάσεων, που καλούνται βράνες. Πρέπει να σημειωθεί, ωστόσο, ότι μέχρι σήμερα δεν έχει υπάρξει πειραματική επαλήθευση της θεωρίας χορδών.
Η έρευνα γύρω από τη θεωρία χορδών αποσκοπεί στην εξαγωγή μιας θεωρίας των πάντων. Είναι προς το παρόν η μόνη αξιόπιστη θεωρία κβαντικής βαρύτητας, η οποία μπορεί εξίσου καλά να περιγράψει και τις ηλεκτρομαγνητικές και τις άλλες θεμελιώδεις αλληλεπιδράσεις.
Στη θεωρία υπερχορδών περιλαμβάνονται και τα φερμιόνια, οι θεμελιώδεις δομικοί λίθοι της ύλης. Δεν είναι, πάντως, ακόμη γνωστό αν η θεωρία υπερχορδών είναι η ακριβής θεωρία του σύμπαντος, ούτε τα περιθώρια των τιμών των φυσικών σταθερών που προβλέπει.

 

Κοσμικός σύνδεσμος. COSMIC LINK

Αυτό το ντοκιμαντέρ μας παρασύρει σε μια κοσμική οδύσσεια υπο την καθοδήγηση μερικών από τους πιο γνωστούς επιστήμονες, οι ανακαλύψεις των οποίων μπορεί να βοηθήσουν να απαντηθεί αυτό το αιώνιο ερώτημα. Είναι πιθανόν οι πρώτες μορφές ζωής που εμφανίστηκαν στη Γή πριν από 4 δισεκατομμυρια χρόνια να προέρχονται από οργανικα μόρια μέσα στην κοσμική σκόνη;
Ένα είναι βέβαιο: όλη η ζωή στον πλανήτη προήλθε από το ίδιο εξελικτικό δέντρο. Έιναι όμως δυνατόν η ζωή κάπου αλλού να εξελίχθηκε με έναν εντελώς διαφορετικό τρόπο;
Τι θα συμβεί αν ανακαλύψουμε μορφές ζωής με εντελώς διαφορετική γενετική δομή από τη δικιά μας;
Η λύση σε αυτό το μυστήριο ίσως βρίσκεται στο διάστημα.
Ο βιοχημικός Νομπελίστας Κρίστιαν ντε Ντιβ, ο αστρονόμος Μάικλ Μέιγιορ και ο βιοπαλαιοντολόγος Μάικλ Κάλντγουιλ από το καναδικό Μουσείο της φύσης, μας βοηθούν να κατανοήσουμε τον κοσμικό μας σύνδεσμο με το υπόλοιπο σύμπαν.
Directed by : Catherine Fol
Produced by : Éric Michel
Production Agency : National Film Board of Canada

ΧΡΙΣΤΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΡΟΦΗΤΕΙΕΣ. ΜΙΑ ΕΥΤΕΛΗΣ ΑΠΑTH

Ένα από τα ακλόνητα στοιχεία, κατά τους χριστιανούς, περί της θεϊκότητας του Ιησού Χριστού είναι οι προφητείες περί αυτού και του ερχομού του στον κόσμο αυτόν, οι οποίες είναι γραμμένες στην Βίβλο φυσικά από τους προφήτες του Ισραήλ.
Όπως όμως θα διαπιστώσουμε, με ακλόνητα κι εμείς στοιχεία, όλα εκ της Βίβλου αντλούμενα, πρόκειται περί συνειδητής απάτης, από την μεριά αυτών που έγραψαν τα ευαγγέλια της καινής Διαθήκης. Διότι όπως θα καταφανεί οι προφητείες αυτές ουδεμία σχέση έχουν με τον συγκεκριμένο Ιησού των ευαγγελίων. Όλα τα στοιχεία δε, θα είναι μόνον από την παλαιά και την καινή Διαθήκη.
Όλες οι εκδόσεις της καινής Διαθήκης τονίζουν με παχιά γράμματα τις προφητείες περί Χριστού. Διαθέτουν δε και τις παραπομπές στην παλαιά Διαθήκη. Η μέθοδο έρευνας είναι απλούστατη. Διαβάζει κανείς την προφητεία, όπως αναφέρεται στην Κ.Δ.. Κατόπιν, δια της παραπομπής ανατρέχει στην Π.Δ. και διαπιστώνει, μετά βεβαιότητος, ότι πρόκειται γι’ άλλα αντ’ άλλων. Ότι οι «προφήτες» αυτοί κλαίγονται για τα παθήματα του εδώ και τώρα τους.
Θα ρωτούσε κανείς με το δίκιο του: καλά, εσύ μόνο ο έξυπνος βρέθηκες να ανακαλύψεις αυτή την απάτη. Τόσοι και τόσοι άνθρωποι που διάβασαν την Βίβλο δεν το πρόσεξαν; Μάλιστα. Ας το εξετάσουμε το ερώτημα αυτό. Τέσσερις κατηγορίες χριστιανών υπάρχουν σε σχέση με το διάβασμα των Γραφών.
Η πρώτη κατηγορία, που αποτελεί την συντριπτική πλειοψηφία των πιστών, δεν έχει διαβάσει, κατ’ αρχήν, ποτέ ούτε μια αράδα από τις Γραφές. Κάποιοι δε απ’ αυτούς που διάβασαν κάτι απ’ εδώ και κάτι απ’ εκεί, απέχουν έτη φωτός από το να διαθέτουν ικανότητες, αναγκαίες και ικανές για τέτοιου είδους παρατηρήσεις. Εξ άλλου οι ίδιες οι Γραφές το λένε: «μακάριοι οι πτωχοί τω πνεύματι».
Η δεύτερη κατηγορία, η οποία διάβασε κάπως περισσότερο, αποτελείται από δύο ομάδες ατόμων. Η πρώτη λόγω της τυφλής πίστης που την διακατέχει, λαμβάνει τοις μετρητοίς όλα τα λεγόμενα, οπότε είναι ανίκανη να αντιληφθεί ασυνέπειες και απάτες. Τα άτομα της δεύτερης ομάδας είναι αυτά που κάτι μυρίστηκαν ότι βρομάει, αλλά δεν τολμούν να το ομολογήσουν ούτε καν στον εαυτό τους, από τον «φόβο των Ιουδαίων».

Η τρίτη ομάδα η οποία αντελήφθη την απάτη των προφητειών, προέβη στην ανακοίνώσή τους δια σχετικών βιβλίων (Νίτσε κ.ά.). Πού να βρεθούν όμως αφτιά να τους ακούσουν.
Επί πλέον παρατηρήσαμε ότι οι πιστοί χριστιανοί παρέρχονται, πιθανόν και ασυναίσθητα χωρία των ιερών Γραφών τους, με εντυπωσιακή άνεση και ευχέρεια. Όπως ας πούμε την εξής ιστορία:
Κατά Λουκάν (19.27) «πλήν τους εχθρούς μου εκείνους τους μη θελήσαντές με βασιλεύσαι επ’ αυτούς, αγάγετε ώδε και κατασφάξατε αυτούς έμπροσθέν μου». Τα λόγια αυτά βγαίνουν από το στόμα του θεού της αγάπης παρακαλώ, του Χριστούλη. Μωρέ αυτός δεν ήταν που έλεγε να αγαπάμε του εχθρούς μας! Έλεος κύριε θεολόγε… εξηγήστε μας πριν αποτρελαθούμε, δεν μπορεί κάπου θα σφάλουμε, κάτι παρεξηγούμε.
Έχετε δίκιο αγαπητοί μου αδελφοί, απαντά ο θεολόγος, δεν εννοεί εδώ αυτό που αντιληφθήκατε, και συνεχίζει, πρόκειται για το επιμύθιο της παραβολής των μνων. Είναι παραβολικό, δεν αντιλαμβάνεσθε διότι δεν έχετε καθαρή καρδιά. Δεν τυγχάνετε της χάριτος του αγίου Πνεύματος.
Τους ερωτώ λοιπόν: καλά εσείς είστε ανώτεροι θεολόγοι από τον Ιωάννη τον Χρυσόστομο; Αμέσως λαμβάνω απ’ όλους την ίδια απάντηση: μη γένοιτο, εμείς μπροστά στον μέγιστο των αγίων;; Θα παραδεχτείτε λοιπόν την άποψή του περί του προαναφερθέντος χωρίου; Μα φυσικά απαντούν άπαντες. Απαντούν δε με άνεση περί της παραδοχής τους διότι από τους αθεόφοβους αυτούς ελάχιστοι έχουν ανοίξει βιβλίο του Χρυσοστόμου.
Με την επαλήθευση δε αυτή αποδεικνύονται και ασεβείς, διότι όταν τους διαβάσεις τον Χρυσόστομο να διευκρινίζει ότι προσέξτε δεν είναι παραβολικό το λεχθέν του Χριστού, που λέει «κατασφάξατέ τους έμπροσθέν μου» όπως θα διαπιστώσουμε στη συνέχεια, τότε οι θεολόγοι αυτοί αντί να παραδεχτούν από την μια την άγνοιά τους για τα ζητήματα των ευαγγελίων, κι από την άλλη το ποιόν του θεού τους, επιδεικνύουν πάντοτε συμπεριφορά υβριστική και επιθετική (ομιλώ εκ πείρας).
Και για του λόγου το αληθές ιδού η άποψη του αγίου περί της επιθυμίας του Χριστού προς σφαγή των απειθούντων προς τις εντολές του: «Λόγος κατά Ιουδαίων» τόμος 34 σελ. 107 «… πράγμα που έπαθαν και οι Ιουδαίοι, οι οποίοι, αφού κατέστησαν τους εαυτούς τους άχρηστους για εργασία έγιναν κατάλληλοι για σφαγή» (οι Ιουδαίοι ουδέποτε δέχτηκαν τον Χριστό ως Μεσσία). Και συνεχίζει ο άγιος «Γι’ αυτό και ο Χριστός έλεγε: τους εχθρούς μου που δεν θέλησαν να βασιλεύσω σ’ αυτούς οδηγήστε τους εδώ και κατασφάξετέ τους».
Δια του παραδείγματος δε αυτού, ήδη, όπως αντιληφθήκατε, φθάσαμε και στην τέταρτη και σπουδαιότερη κατηγορία αυτών, που λέγαμε, ότι διάβασαν τις ιερές Γραφές. Αυτή των θεολόγων. Η κατηγορία αυτή είναι η μόνη από τις τέσσερις που της αρμόζει κατηγορία. Η δουλειά της είναι να κουκουλώνει όλες τις ατέλειωτες αντιφάσεις, ασυνέπειες και ψευτιές των Γραφών και των διδαχών των πατέρων της εκκλησίας. Θα παραθέσουμε μόνο μιά ενδεικτική, ικανή για να μας διαφωτίσει πλήρως.
Αριθμοί (λα΄. 7) «…και απέκτειναν παν αρσενικόν και τους βασιλείς Μαδιάν απέκτειναν άμα τοις τραυματίες αυτών… και επρονόμευσαν τας γυναίκας Μαδιάν και την αποσκευή αυτών, και τα κτήνη αυτών και πάντα τα έγκητα αυτών και την δύναμιν αυτών επρονόμευσαν, και πάσας τας πόλεις τας εν ταις κατοικίες αυτών και τας επαύλεις αυτών ενέπρησαν πυρί».
Σε έκδοση της Βίβλου από την αδελφότητα Θεολόγων « ΖΩΗ» εγκρίσει της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας και της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλλάδος , ο Ι. Θ. Κολιτσάρας αποδίδει ερμηνευτικά το νόημα του προαναφερθέντος χωρίου «…και τους βασιλείς Μαδιάν απέκτειναν άμα τοις τραυματίες αυτών..» ( = σκότωσαν μαζί και τους τραυματίες αυτών, μάλλον δε σωστότερα δολοφόνησαν τους τραυματίες αυτών) ως εξής: «Εκτός των άλλων φονευθέντων, εφόνευσαν συγχρόνως και τους βασιλείς των Μαδιανιτών».
Θαυμάστε παρακαλώ ήθος ανθρώπου ασύστολου ψεύτη και συνειδητού διαστρευλωτή, χάριν της απόκρυψης των κτηνωδιών του εκλεκτού λαού του Ισραήλ!!! Θεολόγος ο οποίος στους χριστιανικούς κύκλους θεωρείται κορυφή!! Ιδού το δείγμα της κατακαύσεως της ψυχής του Ευρωπαίου από το πυρ το εξώτερο της ερήμου του μονοθεϊσμού. Ο εξευτελισμός του Έλληνα χάριν του εκλεκτού λαού και του θεού του. Αυτό λοιπόν είναι το θεάρεστο έργο των θεολόγων.
Ξεκινάμε την έρευνα των προφητειών όπως αναφέρονται στα ευαγγέλια με την σειρά.
Ματθ. Α΄ 23 «Ιδού η παρθένος εν γαστρί έξει και τέξεται υιόν, και καλέσουσι το όνομα αυτού Εμμανουήλ, ό εστι μεθερμηνευόμενον μεθ’ ημών ο θεός». Ωστόσο λίγο πιό κάτω (Α΄ 25) ο ίδιος ευαγγελιστής αναφέρει για τον πατέρα του Ιωσήφ ότι «και εκάλεσε το όνομα αυτού Ιησούν».
Ουδεμία αναφορά υπάρχει στις γραφές όπου να αποκαλείται ο Χριστός Εμμανουήλ. Αλλά θα μου πείτε, με τέτοιες λεπτομέρειες θα ασχολούμαστε τώρα. Επίσης η λέξη «παρθένος» μεταφράστηκε έτσι από την Εβραϊκή λέξη «αλμά», η οποία στην κυριολεξία σημαίνει «νεαρή κόρη» κι όχι παρθένος. Δεύτερη ασυνέπεια λοιπόν μέχρι στιγμής.
Παρ’ όλα αυτά το ζήτημα είναι πολύ πιο απλό και ξεκάθαρο. Η εν λόγω προφητεία δίνεται από τον Ησαΐα, επί βασιλέως του Ιούδα (νότιο βασίλειο των Εβραίων) Άχαζ. Την εποχή εκείνη ταλάνιζαν τους Ιουδαίους ταυτοχρόνως δυο σοβαρά προβλήματα. Το ένα μάλιστα εκ των δύο ήταν εξαιρετικά βαρύ για τον προφήτη Ησαΐα: ο βασιλιάς Άχαζ τύγχανε ειδωλολάτρης. Όπως και άπαντες οι βασιλείς των Εβραίων οι μετά τον Δαβίδ!!! Γιά του άπιστους όλ’ αυτά περιγράφονται με κάθε λεπτομέρεια στα βιβλία της Π.Δ. Βασιλειών Γ΄ και Δ΄.
Ειδωλολάτρης ο βασιλεύς! Αυτό δεν χωρούσε με τίποτε στο μυαλό του προφήτη. Ιδού πώς περιγράφει η Βίβλος τον βίο και την πολιτεία του βασιλιά Άχαζ: (Βασιλ. Δ΄. ΣΤ΄ 2) «… και ουκ εποίησε το ευθές εν οφθαλμοίς Κυρίου θεού αυτού πιστώς, ως Δαβίδ ο πατήρ αυτού… και γε τον υιόν αυτού διήγεν εν πυρί κατά τα βδελύγματα των εθνών… και εθυσίαζε …».
Κι όλ’ αυτά (δεύτερο πρόβλημα) όταν το βασίλειο του Ιούδα κινδύνευε και σπαράσσονταν από εμφύλιο πόλεμο. Ο ίδιος ο προφήτης, λίγο πριν, μας πληροφορεί περί αυτού: (Ζ΄ 1) «ο βασιλεύς του Ισραήλ (βόριο βασίλειο των Εβραίων) Φακεέ μαζί με τον βασιλέα του Αραμαϊκού κράτους Ρασείμ πολιορκούν την Ιερουσαλήμ».
Έχοντας λοιπόν ο προφήτης Ησαΐας την βεβαιότητα ότι δεν είναι δυνατόν ένας ειδωλολάτρης βασιλιάς (Άχαζ) να σώσει την ιερή πόλη του θεού, ελπίζει σε κάποιον πιστό απόγονο της γενιάς του Δαβίδ, ο οποίος Δαβίδ ήταν ο τελευταίος πιστός στον Γιαχβέ. Τον μοναδικό και αληθινό θεό.
Ο σωτήρας λοιπόν αυτός θα ήταν ο Εμμανουήλ (υπενθυμίζουμε ότι ο Ιησούς Χριστός ουδέποτε ονομάστηκε έτσι από κάποιον). Διότι δυό στίχους πιό κάτω, από την προφητεία περί Εμμανουήλ, ο Ησαΐας λέει στον Άχαζ: (Ζ΄ 16) «διότι πριν ή γνώναι το παιδίον αγαθόν ή κακόν, και καταληφθήσεται η γη, ήν συ φοβή, από προσώπου των δύο βασιλέων». Δηλαδή πριν καλά-καλά μεγαλώσει το παιδί η χώρα του Φακεέ και του Ρασείμ θα καταληφθεί. Εννοείται εδώ η κατοχή των χωρών αυτών από τους Ασσυρίους το 722.
Όπως φαίνεται λοιπόν ξεκάθαρα ο Ησαΐας μιλούσε για πράγματα της εποχής του. Γιά αιώνες ολόκληρους πριν τον Ιησού Χριστό. Επομένως άπαντες οι θεολόγοι που εξηγούν τις χριστολογικές προφητείες και αποδίδουν τα προαναφερθέντα από τον Ησαΐα στον Χριστό, ψεύδονται συνειδητά και ασύστολα.
Δεύτερη κατά σειρά «προφητεία»: (Ματθ. Β΄ 6) «Και συ Βηθλεέμ, γη Ιούδα ουδαμώς ελαχίστη εί εν τοις ηγεμόσιν Ιούδα. Εκ σου γαρ εξελεύσεται ηγούμενος, όστις ποιμανεί τον λαόν μου τον Ισραήλ». Εννοείται ότι αναφέρεται στον Χριστό ο οποίος γεννήθηκε στην Βηθλεέμ.
Εδώ η απάτη κραυγάζει από μόνη της. Οι θεολόγοι, αυτοί οι ασύστολοι ψεύτες, από την μιά ψέγουν τους Εβραίους ότι όχι μόνον δεν δέχτηκαν τον Ιησού ως Μεσσία αλλά ότι και τον σταύρωσαν επί πλέον. Ότι είναι ο μόνος λαός της γης που δεν δέχθηκε τον Χριστό. Κι από την άλλη, επειδή έτσι τους βολεύει, δέχονται την επαλήθευση της προφητείας που λέει ότι ο Χριστός θα ποιμάνει τον λαό του Ισραήλ!!! Κάτι που δεν συνέβη ποτέ, κι ούτε πρόκειται να συμβεί στον αιώνα τον άπαντα, όπως πολύ καλά το γνωρίζουν.
Ας δούμε όμως προσεκτικότερα την δεύτερη αυτή προφητεία που αναφέρεται μέσα στην Π.Δ. (Μιχαίας Ε΄ 1). Στον αμέσως επόμενο στίχο (2) μιλά για την εποχή την πριν από την επάνοδο των Ισραηλιτών από την αιχμαλωσία που υπέστησαν από τους Ασσύριους το 722, και λίγο παρακάτω ο ηγούμενος αυτός (δηλαδή ο Χριστός κατά χριστιανούς) να τι θα πετύχει: (στίχ. 5) «και ρύσεται εκ του Ασσούρ, όταν επέλθη επί την γην υμών και όταν επιβή επί τα όρη υμών». Ολοφάνερα ο προφήτης αυτός μιλά για Μεσσία ο οποίος θα σώσει τον λαό του Ισραήλ από τους Ασσύριους.
Η ολοφάνερη αυτή απάτη αποδεικνύει ότι τα ευαγγέλια γράφηκαν από συνειδητούς ψεύτες, οι οποίοι κατέστρωσαν ολόκληρο σχέδιο για την θεοποίηση του Χριστού. Δηλαδή πρόκειται για οργανωμένη απόπειρα ίδρυσης θρησκείας προς συγκεκριμένη κατεύθυνση. Πράγματι αρκετοί ερευνητές του ζητήματος αυτού ξεσκέπασαν την απάτη αυτή και έφεραν στο φως όλες τις αλχημείες των πρωτεργατών της.
Όλη αυτή λοιπόν η φοβερή απάτη ξεσκεπάζεται εντελώς από τον Γεώργιο Ιεροδιάκονο στο βιβλίο του «Η ΜΕΘΟΔΕΥΜΕΝΗ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ» ΕΚΔ. «Νέα θέσις» 1999. Στο βιβλίο αυτό παρατίθενται όλες ανεξαιρέτως οι αποδείξεις, μέσα από τα σχετικά ντοκουμέντα, για το πώς και το γιατί συνέβη αυτό το καταστροφικό γεγονός για όλη την ανθρώπινη κοινωνία και προ παντός για τον Ευρωπαϊκό πολιτισμό. Ας συνεχίσουμε όμως με τις χριστολογικές προφητείες.
Τρίτη στη σειρά προφητεία: (Ματθ. Β΄ 14,15) «ο δε εγερθείς (Ιωσήφ) παρέλαβε το παιδίον και την μητέρα αυτού νυκτός και ανεχώρησεν εις Αίγυπτον, και ήν εκεί έως της τελευτής Ηρώδου ίνα πληρωθεί το ρηθέν υπό του Κυρίου δια του προφήτου λέγοντος. Εξ Αιγύπτου εκάλεσα τον υιόν μου».
Εδώ η απάτη είναι πλέον σιχαμερή. Πρόκειται για κουτόχορτο. Τροφή για μοσχάρια. Προσέξτε τι λέει το ρηθέν του προφήτη: (Ωσηέ ΙΑ΄ 1) «Όρθρον απερρίφησαν, απερρίφη βασιλεύς Ισραήλ. Ότι νήπιος Ισραήλ, και εγώ ηγάπησα αυτόν και εξ Αιγύπτου μετεκάλεσα τα τέκνα αυτού». Ξεκάθαρα αναφέρεται στους Ισραηλίτες. Στο προηγούμενο κεφάλαιο (Ι΄) ο Γιαχβέ απειλεί τους Ισραηλίτες, λόγω της ειδωλολατρίας στην οποία ξέπεσαν (ένα διαρκές ολίσθημα του εκλεκτού λαού του θεού), με σκληρές τιμωρίες. Εξ ού και το «επερρίφησαν και απερρίφη βασιλεύς Ισραήλ».
Το «εξ Αιγύπτου μετεκάλεσα τα τέκνα αυτού» οι Ευαγγελιστές το μαστόρεψαν σε «εξ Αιγύπτου εκάλεσα τον υιόν μου». Η θρασύτατη αυτή παραποίηση αποδεικνύει ότι οι Ευαγγελιστές ήσαν άτομα αδίστακτα και κακούργα προκειμένου να πετύχουν τον στόχο τους. Επίσης αποδεικνύει ότι γνώριζαν πολύ καλά ότι απευθύνονταν σε άτομα απαίδευτα και αμόρφωτα. Πράγματι η θρησκεία αυτή απευθύνθηκε στους δούλους της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Ιδού τα τεκμήρια.
Το μάθημα αρχίζει από το πρώτο ευαγγέλιο, το κατά Ματθαίον (5. 9): «… να μη αντιστέκεστε στο πονηρό (σε πάμπολλες άλλες περιπτώσεις τα ευαγγέλια λένε ακριβώς το αντίθετο), αλλ’ όποιος σε κτυπήσει στο δεξί σαγόνι, να του στρέψεις και το άλλο. Και σ’ εκείνον που θέλει να σε πάει στο δικαστήριο και να πάρει το πουκάμισό σου άφησέ του και το επανωφόρι. Και όποιος σου επιβάλλει αγγαρεία ένα μίλι, πήγαινε μαζί του δύο».
Ποιός μιλάει; Ο ίδιος ο Χριστός. Ο σπείρων τον σπόρον της δουλικότητας. Τώρα μπορούμε να καταλάβουμε απόλυτα το γιατί οι Εβραίοι, όχι μόνον δεν τον αναγνώρισαν ως μεσσία, αλλά, τον μισούσαν θανάσιμα.
Δηλαδή τον καιρό που οι άνθρωποι αυτοί βρίσκονταν υπό Ρωμαϊκό ζυγό, και αγωνίζονταν για την ελευθερία τους, πραγματοποιώντας επαναστάσεις (αναφέρουν τέτοιες και τα ευαγγέλια), αυτός τους δίδασκε δουλικές συμπεριφορές! Καημένοι Εβραίοι πόση διαβολή και συκοφαντία δεχθήκατε από τους χριστιανούς για την υπερήφανη στάση σας υπέρ της ελευθερίας από τον Ρωμαϊκό ζυγό.
Πώς να μην τρελαίνονταν οι άνθρωποι, όταν, την ώρα που πάλευαν να ελευθερωθούν από τον ζυγό του Καίσαρα, ο Ιησούς τους συμβούλευε «απόδοτε ουν τα Καίσαρος Καίσαρι». Όταν ο Θευδάς και ο Ιούδας (όπως αναφέρουν τα ίδια τα ευαγγέλια, Πραξ. 5. 34) επαναστάτησαν και σκοτώθηκαν για την ελευθερία της πατρίδας τους. Γιατί να απορούμε που ο Πιλάτος δεν ήθελε να τον σταυρώσει. Γιατί να σταυρώσει κάποιον που έριχνε νερό στον μύλο του.
Ο σπόρος του Χριστού έπιασε τόπο, έπεσε σε γόνιμο έδαφος: (προς Ρωμαίους, 13. 1) «Ας υποτάσσεται ο καθένας στις ανώτερες εξουσίες, διότι δεν υπάρχει εξουσία παρά από τον θεόν… Ώστε εκείνος που αντιτάσσεται εις την εξουσίαν, αντιτάσσεται εις την διαταγήν του θεού και εκείνοι που αντιστάθηκαν θα κατακριθούν… Αυτός είναι ο λόγος που πληρώνεται τους φόρους, διότι οι αρχές είναι υπηρέται του θεού».
Εφεσίους 6. 5 «Οι δούλοι να υπακούετε εις τους κυρίους σας του κόσμου αυτού με φόβον και τρόμον».
Τιμόθεον 6. 1 «Όσοι είναι υπό τον ζυγόν της δουλείας, ας θεωρούν τους κυρίους των αξίους κάθε τιμής, δια να μη δυσφημείται το όνομα του θεού και η διδασκαλία».
Τίτον 2. 9 «Οι δούλοι να υποτάσσονται εις τους κυρίους τους, να είναι εις όλα ευάρεστοι».
Πέτρου 2. 13 «Υποταχθείτε λοιπόν, σε κάθε ανθρώπινη εξουσία χάριν του Κυρίου, διότι αυτό είναι το θέλημα του θεού».
Πέτρου 2. 13 «Οι υπηρέται, να υποτάσσεσθε εις τους κυρίους σας, με τον οφειλόμενο σεβασμό, κι όχι μόνον εις τους καλούς και επιεικείς αλλά και εις τους διεστραμμένους».
Την καλλιέργεια της δουλικότητας όμως την ανέβασαν σε υψηλώτερα επίπεδα οι λεγόμενοι Πατέρες της εκκλησίας. Ας ακούσουμε έναν από τους μέγιστους. Θα μιλήσει ο Χρυσορρήμων άγιος. Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος.
Εις Α΄ Κορινθίους Ομιλία, ΙΘ΄ σελ. 535 (εκδ. «Γρηγόριος ο Παλαμάς» 1980): «Όπως ακριβώς δεν ωφελεί καθόλου η περιτομή ούτε βλάπτει η έλλειψις περιτομής, έτσι ούτε βλάπτει η δουλεία ούτε ωφελεί η ελευθερία. Και για να καταδείξει τούτο με μεγαλυτέραν σαφήνειαν λέγει (αναφέρεται σε λεγόμενα του Αποστόλου Παύλου): Αλλά και αν ημπορείς να γίνεις ελεύθερος, χρησιμοποίησε περισσότερο την δουλείαν, δηλαδή να είσαι περισσότερο δούλος. Και διατί τέλος πάντων αυτόν που δύναται να ελευθερωθεί τον συμβουλεύει να μείνη δούλος. Διότι θέλει να δείξη ότι δεν βλάπτει καθόλου η δουλεία αλλ’ ωφελεί μάλιστα».
Πώς είπατε; Ότι άλλα εννοεί! Μη βιάζεστε, μας το εξηγεί αμέσως στη συνέχεια ο πατέρας Χρυσόστομος. Φρόντισε και γι’ αυτό μην τυχόν του ξεφύγει κανείς με αμφιβολίες. «Και γνωρίζω μεν ότι μερικοί ισχυρίζονται, ότι το χρησιμοποίησε περισσότερο το είπε περί ελευθερίας, υποστηρίζοντες ότι σημαίνει, εάν ημπορείς να ελευθερωθείς, ελευθερώσου… Δεν λέγει λοιπόν τούτο, αλλ’ εκείνο που είπα προηγουμένως, θέλων να δείξη ότι δεν κερδίζει τίποτε περισσότερον αυτός που γίνεται ελεύθερος, και επομένως, λέγει, και αν ακόμα εξαρτάται από σένα να ελευθερωθείς, μάλλον μένε ως δούλος».
Αυτήν την συμμορία των αρχιερέων της δουλικότητας διάλεξε η πολιτεία του εκτρώματος αυτού που λέγεται Ελληνικό κράτος, για να τους ανακηρύξει προστάτες της παιδείας του!!! Κι εμείς όλοι που διαμαρτυρόμαστε, γι’ αυτό το απαράδεκτο αίσχος, να θεωρούμαστε παλαβοί, ασεβείς και αγενείς και να εξαναγκαζόμαστε να διευκρινίζουμε τα ηλίου φαεινότερα! Αλλά ας συνεχίσουμε.
Τέταρτη «χριστολογική» προφητεία: (Ματθ. Β΄ 16) «τότε ο Ηρώδης ιδών ότι ενεπαίχθη υπό των μάγων, εθυμώθη λίαν, και αποστείλας ανείλε πάντας τους παίδας τους εν Βηθλεέμ και πάσι τοις ορίοις αυτής από διετούς και κατωτέρω (η διαβόητη σφαγή των νηπίων). 17 τότε επληρώθη το ρηθέν υπό του προφήτου λέγοντος. 18 Φωνή εν Ραμά ηκούσθη, θρήνος και κλαυθμός και οδυρμός πολύς. Ραχήλ κλαίουσα τα τέκνα αυτής, και ουκ ήθελε παρακληθήναι, ότι ουκ εισίν».
Για να εκπληρωθεί λοιπόν μιά προφητεία πήγαν τόσα και τόσα παιδάκια αδιάβαστα. Χάριν μιάς λεπτομέρειας επί της ελεύσεως του θεού της αγάπης! Πόσο φρικιαστική απαρχή!
Ποιά όμως είναι η αλήθεια; Εδώ πρόκειται για απίστευτο είδος απάτης. Διότι πρόκειται ακριβώς περί του αντιθέτου. Μάλιστα! Πρόκειται για την αναγγελία της σωτηρίας του λαού του Ισραήλ από τον Γιαχβέ εκ της αιχμαλωσίας που υπέστη από τους Βαβυλώνιους!!!
Πώς είπατε; Ότι δεν είναι δυνατόν να έφτασε η απατεωνιά των Ευαγγελιστών σε τέτοιον απίστευτο βαθμό; Για να δούμε αν έφτασε.
Η προφητεία λοιπόν αναφέρεται στον Ιερεμία κεφ. ΛΗ΄ 15. Στο κεφάλαιο αυτό ο Ιερεμίας από τον 1ο μέχρι τον 14ο στίχο προλέγει πώς ο Γιαχβέ θα επαναφέρει και θα αποκαταστήσει τους Ισραηλίτες στην γη της επαγγελίας από την Βαβυλώνα. Στον 14ο στίχο λέει: «μεγαλυνώ και μεθύσω την ψυχήν των ιερέων υιών Λευί, και ο λαός μου των αγαθών μου εμπλησθήσεται». Στον αμέσως επόμενο στίχο (15) ο οποίος περιέχει την υποτιθέμενη προφητεία, περιγράφει την άθλια κατάσταση των Ισραηλιτών, κάπως λογοτεχνικά, ώστε αμέσως μετά στον 16ο στίχο να αναγγελθεί πανηγυρικά η σωτηρία του.
Ας το διαβάσουμε. 15 «ούτως είπε Κύριος, φωνή εν Ραμά ηκούσθη θρήνου και κλαυθμού και οδυρμού. Ραχήλ αποκλαιομένη ουκ ήθελε παύσασθαι επί τοις υιοίς αυτής, ότι ουκ εισίν». 16 «ούτως είπε Κύριος, διαλειπέτω η φωνή σου από κλαυθμού και οι οφθαλμοί σου από δακρύων σου, ότι έστι μισθός τοις έργοις, και επιστρέψουσι εκ γης εχθρών, 17 μόνιμον τοις σοις τέκνοις».
Γιατί όμως Ραχήλ και Ραμά; Είναι η μητέρα των Ιωσήφ και Βενιαμίν (Γεν. ΛΕ΄ 16-19), η μητέρα του πατριάρχη του λαού του Ισραήλ, η οποία θάφτηκε στην Ραμά. Η Ραχήλ δηλαδή συμβολίζουσα τον λαό του Ισραήλ.
Δεν θα ασχοληθούμε με τις υπόλοιπες χριστολογικές προφητείες επειδή το άσχετον και το απατηλόν τους καθόλου δεν υπολείπεται των προαναφερθεισών. Δεν χρειάζεται τίποτε περισσότερο από μια καινή διαθήκη, με παραπομπές στην παλαιά, για να διαπιστώσει κανείς του λόγου το αληθές.
Δικαίως θα αναρωτηθεί κανείς κατά πόσο ιερή και θεόπνευστη μπορεί να θεωρηθεί μιά γραφή όταν βασίζεται στην σε τέτοιες αδιάντροπες , απροκάλυπτες και ασύστολες απατεωνιές. Ιδού τα αμαρτήματα της πίστεως. Ιδού τι είδους άνθρωποι σκάρωσαν την θρησκεία αυτή. Αλλά και σε τι είδος ανθρώπους απευθύνθηκε.
Για την απάντηση του τελευταίου ερωτήματος θα δώσουμε τον λόγο στον αρχιαπατεώνα Απόστολο Παύλο: «Παρατηρήσατε αδελφοί, ποιοι είσθε σεις που ο θεός κάλεσε. Δεν υπάρχουν μεταξύ σας πολλοί σοφοί κατ’ άνθρωπο, ούτε πολλοί δυνατοί, ούτε πολλοί ευγενείς την καταγωγήν (κανένας άνθρωπος ποτέ στην οικουμένη των ανθρώπων δεν αποπειράθηκε να διαβάλλει την ευγένεια, του οποιουδήποτε είδους, με θρησκευτικό τρόπο, πλην του ανάγωγου αυτού Παύλου), αλλά εκείνους που ο κόσμος θεωρεί μωρούς εδιάλεξε ο θεός δια να καταισχύνη τους σοφούς, και τους αδύνατους κατά κόσμον αδιάλεξε ο θεός, δια να καταισχύνη του δυνατούς, και ανθρώπους που έχουν ταπεινή καταγωγή κατά κόσμον και τους περιφρονημένους εδιάλεξε ο θεός, ακόμη και πράγματα που δεν υπάρχουν δια να καταργήσει εκείνα που υπάρχουν»

Τα συγχωροχάρτια της Ορθοδοξίας

Η φυσική αγωνία τού ανθρώπου για τη μετά θάνατον ζωή, που η χριστιανική διδασκαλία τον διαβεβαίωνε ότι θα ήταν ανάλογη με τα έργα της επίγειας ζωής του, τον οδήγησε, όπως ήταν φυσικό, στο να προσπαθήσει να εξαγοράσει τον Παράδεισο με κάθε τρόπο. Οι δύο πόλοι, η Κόλαση και ο Παράδεισος, προσδιόριζαν τις συνέπειες των καθημερινών του πράξεων. Ωστόσο αναμάρτητος δεν ήταν κανείς. Η αγωνία αυτή, εκφράζεται με το συγχωροχάρτι, τη γραπτή, δηλαδή, διαβεβαίωση ότι οι αμαρτίες μπορούν να παραγραφούν με την καταβολή αντιτίμου. Νεκροί και ζωντανοί εξαγοράζουν τη θέση τους στον χριστιανικό Παράδεισο.

Το συγχωροχάρτι (στα λατινικά indulgentia=άφεση· ελληνική μεταφορά: η ιντουλγκέντσια, ιντουλγκέντζα και ιντουλγκέντια), ήταν ένα έγγραφο το οποίο βεβαίωνε άφεση αμαρτιών και το οποίο χορηγούνταν έναντι χρημάτων, υποσχέσεων ή άλλων παραχωρήσεων από εκκλησιαστική αρχή. Θεολογικό έρεισμα των συγχωροχαρτιών, αποτελούσε η αντίληψη της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, ότι η εξομολόγηση δεν αρκεί για να άρει όλες τις συνέπειες της αμαρτίας, αλλά ότι κάποιες από αυτές παρέμεναν και μετά. Μπορούσαν όμως να αντισταθμιστούν από το «πλεόνασμα» καλοσύνης των αγίων, το οποίο διαχειριζόταν η Εκκλησία και συγκεκριμένα ο Πάπας. Με πιο απλά λόγια, αν για την είσοδο στον Παράδεισο απαιτούνταν π.χ. πέντε καλές πράξεις και κάποιος άγιος είχαν ξεπεράσει αυτό το όριο (έκανε λ.χ. 10 καλές πράξεις), τότε αυτές οι πέντε πλεονάζουσες διατίθονταν από την Εκκλησία στους αμαρτωλούς, με το αζημίωτο βέβαια. Καθώς η Εκκλησία διέθετε (και διαθέτει) αναρίθμητους αγίους και άφθονο πλεόνασμα καλών πράξεών τους, όπως ήταν φυσικό, ήταν σε θέση να δίνει συγχωροχάρτια χωρίς ιδιαίτερη φειδώ. Το συγχωροχάρτι περιείχε και εξομολογητική επιστολή μέσω της οποίας μπορούσε ο πιστός στο μέλλον για μία φορά στη ζωή του ή για μία φορά που θα κινδύνευε η ζωή του να λάβει από οποιονδήποτε εξομολογητή ιερέα άφεση για όλα τα αμαρτήματά του.

Τον 13ο αιώνα η συγχωρητική ευχή πήρε άλλη μορφή. Σε αυτές πλέον δεν καταγραφόταν ότι ο ιερέας παρακαλούσε τον Θεό να συγχωρήσει τον αμαρτωλό αλλά ότι ο ίδιος τον συγχωρούσε («ego te absolvo», δηλαδή «εγώ σε συγχωρώ»). Με αυτό τον τρόπο έπαψε να τονίζεται η ανάγκη για ειλικρινή μετάνοια και άρχισε ο εγκωμιασμός της πώλησης των συγχωροχαρτιών, τα οποία θεωρούνταν πλέον ότι μπορούσαν να απαλλάξουν το άτομο και από την ενοχή της αμαρτίας. Με το σατανικό αυτό εφεύρημα του ιερατείου, ο δυστυχής λαός σχημάτιζε την αντίληψη ότι, αγοράζοντας με χρήματα κάποιο συγχωροχάρτι, απαλλασσόταν όχι μόνο από την τιμωρία, αλλά ακόμα και από αυτήν την ενοχή της αμαρτίας. Αυτή την αντίληψη καλλιεργούσαν επί αιώνες οι Εκκλησίες Δύσης και Ανατολής.

Τα συγχωροχάρτια στην Ρωμαιοκαθολική (Παπική) Εκκλησία
Η πρακτική της πώλησης συγχωροχαρτιών βρήκε ευρεία εφαρμογή στη Δύση ιδίως κατά τον Μεσαίωνα. Αν και καταδικάστηκε επίσημα, η πρακτική αυτή μαρτυρείται στην πράξη έως και τον 20ό αιώνα. Τα πρώτα συγχωροχάρτια, πιστεύεται ότι εκδόθηκαν επί πάπα (άγιου) Γρηγορίου Ζ' (Hildebrand της Sovana), τον 11ο αιώνα. Η συστηματική εκμετάλλευσή τους έγινε από τον Ουρβανό Β' (Odo de Chatillon), στα χρόνια της 1ης Σταυροφορίας, και δίδονταν σ' όσους συμβάλλανε οικονομικά στην ανοικοδόμηση της Βασιλικής του Αγίου Πέτρου στη Ρώμη. Ο ίδιος έδωσε το προνόμιο έκδοσης συγχωροχαρτιών για τη γερμανική Σαξονία σε μια αδελφή του. Από εκεί κληρονόμησε αργότερα το εκδοτικό προνόμιο ένας άπληστος Δομινικανός επίσκοπος, ο Γιόχαν Τέτζελ (Johann Tetzel), ο οποίος με εντολή του Πάπα συγκέντρωνε χρήματα μέσω πώλησης συγχωροχαρτιών στους Γερμανούς πιστούς. Ο ίδιος έλεγε ότι «μόλις ο ήχος του χρυσού νομίσματος ακουστεί πέφτοντας στον δίσκο, η ψυχή αναπηδάει έξω από το καθαρτήριο πυρ», δηλαδή τον τόπο τιμωρίας της. Ο Τέτζελ πλημμύρισε με συγχωροχάρτια τη Γερμανία σε τέτοιο βαθμό, ώστε να προκαλέσει αργότερα την αγανάκτηση του Λούθηρου. Ο Γερμανός μοναχός και καθηγητής της Θεολογίας, προβληματιζόμενος σοβαρά για την κατάπτωση της Δυτικής Εκκλησίας επιτέθηκε στην πώληση συγχωροχαρτιών και θυροκόλλησε έναν κατάλογο με 95 θέσεις διαμαρτυρίας στην πόρτα του ναού της Βιτεμβέργης. Τα γεγονότα της περιόδου εκείνης αποτέλεσαν τη λεγόμενη «Μεταρρύθμιση». Στον αντίποδα, οι «αντιμεταρρυθμιστικοί», στην εν Τριέδω Σύνοδο (1567), τον καταδίκασαν με σκοπό να επαναβεβαιώσουν την «εκ Θεού» δύναμη των συγχωροχαρτιών. Μεγάλα εισοδήματα για τα ταμεία της Εκκλησίας, και μεγάλος θησαυρός εμπορικής αλητείας.

Η Σύνοδος του Τριέδου της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας με επικεφαλής τον Πάπα Πίο Ε' επιβεβαίωσε μέσω ειδικού κανόνα την «εξουσία που της χορήγησε ο Χριστός» να χορηγεί άφεση μέσω συγχωροχαρτιών. Όρισε ότι θα πρέπει να «αναθεματίζονται εκείνοι που είτε θεωρούν ότι είναι άχρηστα είτε αρνούνται ότι η Εκκλησία έχει την εξουσία να τα χορηγεί». Επίσης, ανέφερε ότι η «καταχρήσεις» αυτού του προνομίου οδήγησαν στην «βλασφήμιση του αξιότιμου ονόματος των Συγχωροχαρτιών από τους αιρετικούς». Επίσης, απαγόρευσε την πώλησή τους «καταργώντας όλα τα άνομα κέρδη» που προερχόταν από την πώλησή τους και διέταξε τη διενέργεια σχετικών ελέγχων από τους επισκόπους. Διευκρίνισε ότι οι καταχρήσεις αυτές πήγαζαν -εκτός από την προφανή και καταδικαστέα αισχροκέρδεια- από δεισιδαιμονία, άγνοια και ασέβεια.

Η εκμετάλλευση αυτής της θεολογικής πρακτικής έφτασε στο σημείο να γενικεύεται σε τέτοιο βαθμό που να παρέχονται συγχωροχάρτια προκαταβολικά, ακόμη και επί χιλιάδων ημερών διάρκειας, σε πιστούς οι οποίοι θα επισκέπτονταν την εικόνα του Πάπα ή θα επαναλάμβαναν μια συγκεκριμένη προσευχή. Μάλιστα η διάθεση αυτών έφθασε την έννοια του εμπορίου συγχωροχαρτιών και μάλιστα μια σημαντική και κερδοφόρα επιχείρηση. Ασκούνταν μεγάλη πίεση από κληρικούς και περιφερόμενους μοναχούς και κήρυκες ώστε να αγοράζει -ιδιαίτερα στα χωριά- ο λαός συγχωροχάρτια, εκμεταλλευόμενοι τις δεισιδαιμονίες, την αφέλεια και τους φόβους τού λαού. Αν δεν κατάφερναν να τους πείσουν να αγοράσουν, τότε «οι χορηγοί της άφεσης» (pardoners) χρησιμοποιούσαν τη συγκαλυμμένη απειλή της Ιεράς Εξέτασης, τους εξέταζαν αν ήξεραν το «Πάτερ ημών» ή το «Άβε Μαρία», τους εξανάγκαζαν να ακούσουν κηρύγματα ή ακόμη και τους φυλάκιζαν.

Τα συγχωροχάρτια στην Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία
Υφίσταται διάχυτη η εντύπωση, ότι μόνον η Καθολική Εκκλησία είχε υποπέσει σε τόσο παρηκμασμένη αντίληψη της αποστολής της, ώστε να εφαρμόσει την πρακτική των περίφημων συγχωροχαρτιών. Όμως απ' ότι φαίνεται η θεοκρατία Δύσεως και Ανατολής ήταν ένα και το αυτό. Η Ορθόδοξη Εκκλησία χρησιμοποίησε σε σημαντική έκταση τα συγχωροχάρτια, σε συνάρτηση αρχικά και με τον φόβο της διαρροής πιστών προς την Παπική Εκκλησία, που εξασφάλιζε, έστω και έναντι αμοιβής, την διέλευση στον Παράδεισο. Ήταν μία πρακτική συνήθης, οργανωμένη κατά τις εκκλησιαστικές επιδιώξεις. Η χρήση τους ανάγεται ήδη στον 15ο αιώνα. Όταν μάλιστα η παπική εξουσία έθεσε υπό αμφισβήτηση το δικαίωμα των ορθοδόξων ιεραρχών να εκδίδουν και αυτοί συγχωροχάρτια, ο πατριάρχης Δοσίθεος ισχυρίσθηκε -αβάσιμα ωστόσο-, ότι ο θεσμός ήταν καθιερωμένος ήδη από τα πρώιμα μεσαιωνικά χρόνια λέγοντας «εξ αρχής παρείχον και έως άρτι παρέχουσιν οι της καθολικής Εκκλησίας αγιώτατοι Πατριάρχαι» (σημ. ο όρος «καθολική» δεν αναφέρεται στην Δυτική εκκλησία, αντιθέτως προσδιορίζει την Ανατολική· βλέπε Σύμβολον της Πίστεως: «Πιστεύω εις μίαν αγίαν, αποστολικήν και καθολικήν Εκκλησίαν»). Η επιμήκυνση αυτή της χρονικής υπάρξεως των συγχωροχαρτιών κατ' ουσίαν αποσκοπούσε στην διά της παλαιότητος νομιμοποίηση του θεσμού.

Η έκδοση των συγχωροχαρτιών δεν ήταν απόρροια κάποιας προσδιορισμένης αποφάσεως των εκκλησιαστικών αρχών, αλλά η ύπαρξη και χρήση τους θεωρήθηκε απλά δεδομένη και καθ' όλα νόμιμη. Τον 16ο αιώνα η χρήση τους φαίνεται να έχει γενικευτεί. Τα συγχωροχάρτια, αρχικά χειρόγραφα, μετατρέπονται σε έντυπα από τα μέσα τού 17ου αιώνος. Στα τέλη του 17ου αιώνα εκδηλώθηκε στάση από τον ηγούμενο της μονής του Σινά, Ανανία, ο οποίος βρισκόταν σε ανταγωνισμό με την Ιερουσαλήμ για την προσέλκυση «πιστών» στα προσκυνήματα. Με την ανεξαρτητοποίησή του εξέδωσε ο Ανανίας δικά του συγχωροχάρτια, με αποτέλεσμα να προκαλέσει την έχθρα των τεσσάρων ορθόδοξων πατριαρχών. Του καταλόγισαν λοιπόν σε πατριαρχική σύσκεψη την αποστασία αλλά πρωτίστως την οικειοποίηση του «δικαιώματός» τους για έκδοση χαρτιών συγχωρήσεως από πάσης αμαρτίας: «... ετόλμησε διαμερίζειν και συγχωροχάρτια στάμπινα ο ηγούμενος, όπερ μόνον τοις Πατριάρχαις εφειμένον εστί», όπως αναφέρεται σε εγκύκλιο που εξέδωσε το έτος 1689 ο πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Καλλίνικος. Εδώ συμπεραίνεται ότι ο ηγούμενος Ανανίας έδειξε κλασική αχαριστία παραγιού, ο οποίος έμαθε την τέχνη πλουτισμού κοντά στους «μάστορες» και θεώρησε καλό να αυτονομηθεί και να «δουλεύει» πλέον για δικό του λογαριασμό...

Σε επίσημο πατριαρχικό και συνοδικό κείμενο του 1709 αναφέρονται τα κάτωθι: «Παλαιαί συνήθειαι, μη αντικείμεναι μεν τοις ιεροίς κανόσι, πανσόφως δε και οικονομικώς υπό θεοφόρων ανδρών ευρεθείσαι, ότι συντελούσαι κατά καιρικάς περιστάσεις προς τι τέλος αγαθόν [...] ων καίπερ τας αιτίας ακριβώς ουκ επιστάμεθα δια το αγράφους είναι, μέντοιγε εκ του αδιακόπως ενεργείσθαι κατά τόπους, αρχαίαι τινές είναι και αριδήλως επαποδείκνυνται». Το κείμενο αυτό ασχολείται με τον τρόπο διανομής των συγχωροχαρτιών.

Επρόκειτο με βεβαιότητα για έναν νεωτερισμό, καθώς έρχονταν κατά κάποιον τρόπο σε αντίθεση με την διδασκαλία της Εκκλησίας για την μετάνοια και την άφεση αμαρτιών. Ουσιαστικώς συμπλήρωναν την τελευταία και μετάλλασσαν τα επιμέρους στοιχεία τους. Η άφεση συνοδευόταν υποχρεωτικώς από την εκπλήρωση θρησκευτικών ποινών, τα επονομαζόμενα «επιτίμια». Ο Φίλιππος Ηλιού, εξέχων σύγχρονος ιστορικός (γιος του πολιτικού της Ε.Δ.Α. Ηλία Ηλιού), χάρις στον οποίο ήρθαν στο φως πολλές πληροφορίες για τα συγχωροχάρτια (μελέτη στο περιοδικό «Τα Ιστορικά»), μνημονεύει τα εξής για τα επιτίμια: «Από πολύ νωρίς, πάντως, παράλληλα με τις πνευματικές ποινές επιβάλλονται και χρηματικές, προς όφελος της Εκκλησίας αλλά και του εξομολογητού. Διαμορφώθηκε, έτσι, ένα είδος “ταρίφας των αμαρτιών” που κωδικοποιούσε τις αντιστοιχίες ανάμεσα στην σοβαρότητα του αμαρτήματος και στην τιμή που έπρεπε να καταβάλει ο εξομολογούμενος, προκειμένου να λάβει άφεση αμαρτιών. Τέτοιες ταρίφες κυκλοφόρησαν τον 19ο αιώνα και σε έντυπη μορφή».

Η αδιαμφισβήτητη λαϊκή θρησκευτικότητα αλλά κυρίως οι οικονομικές επιδιώξεις της Εκκλησίας οδήγησαν στην καθιέρωση ενός σταθερού, τυπικού κειμένου, που απαντούσε σε δύο διαφορετικές μομφές, μία για τους ζωντανούς και μία για τους νεκρούς. Σύντομα γενικεύθηκε η αγορά των εντύπων συγχωροχαρτιών, των οποίων η ισχύς συχνά δεν αφορά μόνο ένα άτομο αλλά και περισσότερα άτομα, ενίοτε δε ολόκληρες ομάδες. Ένα τέτοιο παράδειγμα μάς προσφέρει το συγχωροχάρτι που είχε εκδοθεί από τον Πατριάρχη Αλεξάνδρειας στις 21 Οκτωβρίου 1641 για τους κατοίκους Κυδωνιάς της Κρήτης. Η ενέργεια του συγχωροχαρτιού συνίσταται στην απαλλαγή όχι μόνον των εξομολογηθέντων αμαρτημάτων αλλά και όσων ο πιστός-αγοραστής δεν φανέρωσε.

Το θεοκρατικό κλίμα του Βυζαντίου κατ' ουσίαν διατηρήθηκε και επί Τουρκοκρατίας. Οι πιστοί βρίσκουν ιδιαίτερα αποτρόπαιη την σκέψη να εγκαταλείψουν την ζωή, χωρίς να έχουν τύχει συγχωρήσεως των αμαρτιών τους. Έτσι η τακτική αυτή διαδόθηκε πάντοτε υπό την διαχείριση του κλήρου, κυρίως του ανωτέρου: «πατριαρχικόν γαρ τούτο προνόμιον ιδιαίτατον, και κατ' ουδέν εις άλλον διαβαίνειν δύναται», ενώ ο πατριάρχης των Ιεροσολύμων αναφέρει, ότι «ο καθείς αρχιερεύς έχει εξουσίαν εις την επαρχίαν του πληρεστάτην του δεσμείν τε και λύειν και ως οικονόμος μυστηρίων Θεού από της αυτής επαρνόμενος πηγής, των παθημάτων δηλονότι του Σωτήρος, να οικονομή περί των πιστών ως οι κανόνες των αγίων συνόδων δούλονται, αλλ' ουν γε τα συγχωρητικά εις το κοινόν της Εκκλησίας, ήτοι και εις τας ιδίας και εις τας αλλότριας επαρχίας, η συνήθεια και η παράδοσις της Καθολικής (= Ορθοδόξου) Εκκλησίας μόνοις τοις πατριάρχαις απένειμε την εξουσίαν να τα δίδουν». Χορηγούμενα λοιπόν από τις κορυφές της ορθοδοξίας και μόνον από αυτές, τα συγχωροχάρτια αποκτούν στα μάτια των ευσεβών ιδιαίτερη μεγαλοπρέπεια πού γίνεται όλο και πιο επιβλητική με το πέρασμα τού χρόνου. Εμφανίζονται οι πατριάρχες περιβεβλημένοι με αρμοδιότητες που τους επιτρέπουν να αποφασίζουν τελεσίδικα για την τύχη των ανθρώπων στη μέλλουσα ζωή.

Η Ορθόδοξος Σύνοδος στα 1727 στην Κωνσταντινούπολη δεν δίστασε να περιλάβει εντός των «ιερών και δογμάτων της Ανατολικής του Χριστού Εκκλησίας» τα συγχωροχάρτια ορίζοντάς τα ως «την εξουσίαν υπέρ της αφέσεως των αμαρτιών [...] εγγράφως διδομένην τοις ευσεβέσιν, η μεν Ανατολική του Χριστού Εκκλησία ονομάζει συγχωροχάρτια, Λατίνοι δε ταύτα καλούσιν ιντουλγκέντζας».

Παράλληλα με την ευρεία διάδοση του θεσμού των συγχωροχαρτιών συνέβη η άρση των επιτιμίων, η λύση των αφορισμών και η μετά θάνατον άφεση αμαρτιών. Παλαιότερα συγχωροχάρτια αναφέρονται τα εξής: αυτό του πατριάρχου Ιεροσολύμων Ιωακείμ (1431-1450) για τον Ρώσο πρίγκιπα Βασίλειο Βασίλιεβιτς καί για τον Βυζαντινό άρχοντα της Πελοποννήσου Ματθαίο Ραούλ Μελική, το συγχωρητικό γράμμα, που υποτιθέμενα έγραψε ο ίδιος ο οικουμενικός πατριάρχης Μάξιμος (1476-1482), έτσι ώστε να αποδείξει στον Τούρκο σουλτάνο την εξουσία της Εκκλησίας για την απολύτρωση των ψυχών των αφορισμένων νεκρών, το συγχωροχάρτι του πατριάρχου Νήφωνος (1486-1487) και αυτά του πατριάρχου Τερεμίου (1522-1546) για δύο μοναχούς. Το παλαιότερο σωζόμενο έντυπο συγχωροχάρτι, εκδόθηκε από τον πατριάρχη Δοσίθεο Νοταρά και το Πατριαρχείο των Ιεροσολύμων, στην ελληνική γλλώσσα, το πιθανότερον στα χρόνια 1669-1670 σύμφωνα με τον Φίλιππο Ηλιού, που παραθέτει τα εξής σημαντικά: «Οι πωλήσεις συγχωροχαρτιών ανιχνεύονται στο παλαιότερο γνωστό οικονομικό κατάστιχο της ιεροσολυμικής Εκκλησίας• σ' αυτό καταγράφονται, με ημερολογιακή τάξη, οι εισπράξεις της αγιοταφικής αδελφότητας -πιο αναλυτικά, όπως είναι φυσικό, τα επιτόπου δοσίματα και αγορές των προσκυνητών συνολικά τα ποσά και τα είδη που έφερναν από τις ζητείες τους οι ταξιδιαραίοι μοναχοί». Ο κύριος λόγος που σώζονται ελάχιστα συγχωροχάρτια, είναι ότι στις κηδείες των κατόχων των, συνηθίζονταν να τα βάζουν στα χέρια των αποθανόντων, έτσι ώστε να τα έχουν ως «διαβατήριο» στον Παράδεισο.

Στα 1576 ο Θεοδόσιος Ζυγομαλάς, πρωτονοτάριος της Μεγάλης Εκκλησίας, που ταξίδευε στα νησιά του Αιγαίου ως έξαρχος του Πατριαρχείου, για να συλλέξει χρηματικές εισφορές, βρίσκεται σε ανάγκη αποκτήσεως συγχωροχαρτιών προς διανομή. Η απάντηση του πατριάρχη Τερεμίου Β' έλεγε μεταξύ άλλων: «Περί τε των συγχωρητικών γραμμάτων, ων γράφεις· έτοιμα ουχ ευρέθησαν, ει μη εξήκοντα δύο μόνον. Δέχθητι τοίνυν ταύτα και τα λοιπά όσον ούπω ελεύσονται». Το χωρίο τούτο αποκαλύπτει, ότι υπήρχε μαζική παραγωγή τυποποιημένων συγχωροχαρτιών, που διενέμονταν κατά τις οικονομικές εξορμήσεις του Πατριαρχείου. Κοντά στους δυσβάσταχτους φόρους των Τούρκων κατακτητών οι Έλληνες έπρεπε να υφίστανται και την απομύζηση του Πατριαρχείου...

Τα έντυπα συγχωροχάρτια του Πατριαρχείου της Κωνσταντινουπόλεως εμφανίσθηκαν για πρώτη φορά επί της δευτέρας πατριαρχίας του Γρηγορίου Ε' (1806-1808), ενώ στις αρχές της δεκαετίας του 1830 υπήρξαν και τουρκόγλωσσες εκδόσεις για τους Καραμανλήδες της Μικράς Ασίας. Το πρώτο έντυπο συγχωροχάρτι ξεκινά ως εξής: «Η Μετριότης ημών μετά των συνεπευχομένων αυτή των τε Αγιωτάτων και Μακαριωτάτων Πατριαρχών των εν αγίω Πνεύματι αγαπητών και περιποθήτων αυτής αδελφών και συλλειτουργών και των περί αυτήν ιερωτάτων συναδέλφων αυτής Αρχιερέων και Υπερτίμων δια της θείας χάριτος και εξουσίας του παναγίου και ζωοποιού και τελεταρχικού Πνεύματος• της δοθείσης μεν παρά του Κυρίου και θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού τοις θείοις και ιεροίς αυτού Μαθηταίς και Απόστολοις, εις το οεσμεΐν και λύειν τας των ανθρώπων αμαρτίας· ειρηκότος αυτοίς. Λάβετε Πνεύμα Άγιον αν τινών αφήτε τας αμαρτίας, αφίενται αυτοίς· αν τινών κρατήτε, κεκράτηνται• και πάλιν, όσα αν δήσητε και λύσητε επί της γης, έσται δεδεμένα και λελυμένα εν τοις Ουρανοίς. Εξ εκείνων δε αλληλοδιαδόχως και εις ημάς διάβασης της θείας και ακένωτου χάριτος ταύτης, έχομεν συγκεχωρημένους».

Ας σημειωθεί εδώ, ότι το μυστήριο της μετανοίας και η άφεση των αμαρτιών ανήκουν σ' εκείνες τις πνευματικές λειτουργίες που θεωρητικώς τουλάχιστον προσφέρονται στους πιστούς δωρεάν: «Ου γαρ αργυρίοις ή δώροις ή άλλοις μετρείται τα πνευματικά και αντίλυτρον τα παραπλήσια γίνεται, αλλ' ιδία ως είπομεν του εξομολογούμενου συντριβή της καρδίας και εργασία των αντιθέτων και τελεία των κακών αποχή», ανέφερε ο πατριάρχης Ιερεμίας Β'• και συμπλήρωνε, ότι «χρη την χάριν του Θεού, δωρεάν λαμβάνοντα τον πνευματικόν, δωρεάν και διδόναι, και μη πραγματεύεσθαι αυτήν προς τας ιδίας ηδονάς».

Το κατάστιχο του Χρύσανθου Νοταρά, που περιόδευε σε χωριά της Χίου, παρέχει στον ιστορικό ερευνητή μία εικόνα των διαφόρων χρήσεων των συγχωροχαρτιών. Μεταξύ άλλων αναφέρονται τα εξής: «1725. Αύγουστου 20. Απήλθομεν εις το χωρίον Θυμιανά... εκάμαμεν αγιασμόν και ωμιλήσαμεν... εβάλαμεν κουτί· επίτροπος ο ιερεύς Νικόλαος του Κοσμοπαπάδη. Εμοιράσαμεν εις τους χωριανούς συγχωροχάρτια 57, εξ ων ελάβομεν γρόσια 43 και έμειναν να μας δώσουν και τα λοιπά. Εστείλαμεν ύστερα τον παπά Παΐσιον και έδωκε συγχωροχάρτια 10 και μας έφερε γρόσια 10. Εδώκαμεν χωριστά εις τους Στενακούσιους ήτοι τους Λιθοκόπτους, δια να φέρουν πέτραν εις το πηγάδι της αγίας Κυριακής συγχωροχάρτια 12. Απήλθομεν εις το Μοναστήρι των αγίων Αναργύρων ο ηγούμενος τουράλια 2 και από συγχωροχάρτια των πατέρων γρόσια 3. Είτα ανέβημεν εις τον άγιον Μηνάν ηκούσαμεν αύθις ιεράν μυσταγωγίαν. Εδώκαμεν συγχωροχάρτια 20 και ελάβομεν γρόσια 19 [...]. Εις το Χαλικόν Σεπτεμβρίου 3, εκάμαμεν αγιασμόν... ωμιλήσαμεν, εβάλαμεν κουτί, εκάμαμεν επιτρόπους. Εδώκαμεν συγχωροχάρτια 58, ελάβομεν γρόσια 25 και έμειναν τα λοιπά».

Χαρακτηριστικό επίσης του εμπορικού ύφους, που είχε προσλάβει η διακίνηση των συγχωροχαρτιών, είναι η αποστολή συγχωροχαρτιών και η εξ αποστάσεως επίδοσή τους. Ο Γεώργιος Βιζυηνός σε ένα διήγημα του αυτοβιογραφικού χαράκτηρος (Το αμάρτημα της μητρός μου) κάνει λόγο για την μητέρα του, που έστειλε σε συγγενή της που επισκέπτονταν τα Ιεροσόλυμα «δώδεκα πουκάμισα και τρία κωνσταντινάτα», για να της «βγάλη σχωροχάρτι». Από τα Ιεροσόλυμα προέρχονται ένα αχρονολόγητο αντίτυπο, στο τέλος του οποίου είναι τυπωμένη η φράση «Αποστέλλομεν χάριν ευχής και ευλογίας». Ο σκευοφύλακας του Αγίου Τάφου, Σεραφείμ, συμπλήρωσε δια χειρός: «Αποστέλλομεν χάριν ευχής και ευλογίας εκ του Παναγίου Τάφου εν σάββανον, εν συγχωροχάρτιον, εξ μοσχοσάπουνα και δύο κομβολόγια». Στα 1907 ένας καθολικός ιεραπόστολος αντικρούει τις κατηγορίες των ορθοδόξων, ότι ο πάπας πωλεί «εισιτήρια για τον παράδεισο», λέγοντας ότι οι περισσότεροι προσκυνητές στα Ιεροσόλυμα παίρνουν το συγχωροχάρτι τους, χωρίς να εξομολογηθούν και να μεταλάβουν, απλώς πληρώνουν. Ωστόσο τόσο οι καθολικοί όσο και οι ορθόδοξοι ασκούν με τον ίδιο τρόπο, μία επαίσχυντη συνήθεια.

Η διαμάχη για τα οικονομικά οφέλη που προέκυψε μεταξύ των Πατριαρχείων Κωνσταντινούπολης και Ιεροσολύμων, είχε σαν αποτέλεσμα –για να μη αλληλοκατηγορούνται- να μοιράσουν την «πελατεία» τους στα δύο. Έτσι, το Πατριαρχείο Κωνσταντινούπολης ανέλαβε να εκδίδει συγχωροχάρτια για νεκρούς, και το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων για νεκρούς. Απαγόρευσαν ρητά και κατηγορηματικά τις όποιες Εκκλησίες να εκδίδουν και αυτές συγχωροχάρτια διότι αυτό –είπαν- είναι προνόμιο μόνο των δύο Πατριαρχείων. Έτσι, διαμορφώνονται δύο διαφορετικοί τύποι συχωροχαρτιών. Ο ένας τύπος ο πιο σύντομος, αφορά τους συγχωρούμενους που βρίσκονται ακόμα στη ζωή, ενώ ο δεύτερος που έχει και ευκτικό χαρακτήρα, προορίζεται για τούς νεκρούς.

Έπονται συγχωροχάρτια διαφόρων εκδόσεων και Πατριαρχών

Το πιο πρόσφατο συγχωροχάρτι που διασώζεται, είναι έκδοσης 1957 από τον πατριάρχη Ιεροσολύμων Βενέδικτο.



Αξίζει να σημειωθεί, τέλος, ότι, ενώ τα παπικά συγχωροχάρτια αναφέρονται και περιγράφονται στα ελληνικά σχολικά βιβλία, για τα ορθόδοξα ποτέ και πουθενά δεν γίνεται λόγος...

Πως Επηρεάζει Η Διατροφή Το Μυαλό

Η σωστή διατροφή μπορεί να τονώσει την εγκεφαλική λειτουργία, να βελτιώσει τη μνήμη, να αυξήσει την ενέργεια και να ανεβάσει τη διάθεση.Ο εγκέφαλος αποτελείται από τρισεκατομμύρια νευρικά κύτταρα που ονομάζονται νευρώνες. Η σκέψη, η μνήμη και πολλές εγκεφαλικές λειτουργίες εξαρτώνται από αλληλεπιδράσεις μεταξύ των κυττάρων, που συμβαίνουν με την ταχύτητα του φωτός, όπως εξηγεί η δρ Βιολέτα Αννίνου (PhD), μοριακή βιολόγος Πανεπιστημίου Delawer στις ΗΠΑ, ολιστική διατροφολόγος, πιστοποιημένη ως ειδική στη Βιο-Ανάδραση (NTCP και BANHS), Diplomate στην Κβαντική Βιο-Ανάδραση, εθνική συντονίστρια για την Ελλάδα της «The Quantum Alliance, Inc.», μέλος της QBAA.

Για να διευκολυνθεί η μετάδοση σημάτων στα κενά μεταξύ των κυττάρων, χημικές ουσίες που ονομάζονται νευροδιαβιβαστές λειτουργούν σαν βιολογικές γέφυρες.

Οι μηχανισμοί

Η νευροεπιστήμη της διατροφής ερευνά τους τρόπους που η τροφή επηρεάζει την εγκεφαλική μας λειτουργία. Η διατροφή έχει βρεθεί ότι επηρεάζει τον εγκέφαλο με δύο τρόπους:

1. Το περίβλημα μυελίνης καλύπτει τον άξονα του κυττάρου όπως το μονωτικό κάλυμμα καλύπτει τα ηλεκτρικά καλώδια. Η μυελίνη επιταχύνει τη μετάδοση των ηλεκτρικών σημάτων κατά μήκος των αξόνων (τα «καλώδια» του εγκεφάλου). Η ανεπάρκεια σε θρεπτικά συστατικά που συνθέτουν τη μυελίνη, όπως είναι τα βασικά λιπαρά οξέα, καθυστερεί τη μετάδοση των νευρικών ερεθισμάτων.

2. Νευροδιαβιβαστές, όπως η σεροτονίνη, η ντοπαμίνη και η νορεπινεφρίνη, μεταφέρουν μηνύματα από το ένα κύτταρο στο άλλο και επηρεάζουν τη διάθεση, αλλά και τις σκέψεις και την ενέργεια. Κάποια από τα θρεπτικά συστατικά στις τροφές που τρώμε γίνονται μέρος των νευροδιαβιβαστών που μας βοηθούν να σκεφτόμαστε. Οι νευροδιαβιβαστές είναι η βιολογική εξήγηση για τη σύνδεση τροφής και διάθεσης.

«Η σωστή τροφή ενισχύει τις πνευματικές ικανότητες, βοηθά στη συγκέντρωση, μας κρατά ενεργοποιημένους, βελτιώνει τη μνήμη και μειώνει το στρες», λέει η κ. Αννίνου.

«Η κατανάλωση μεγάλης ποσότητας τροφής σε οποιοδήποτε γεύμα μειώνει τις πνευματικές επιδόσεις. Πρέπει λοιπόν να τρώμε μικρά γεύματα κάθε 3 ώρες. Επίσης, για να διεγείρουμε τον εγκέφαλο χρειάζεται να είμαστε προσεκτικοί στον συνδυασμό των τροφών στο ίδιο γεύμα. Δεν πρέπει να τρώμε μαζί άμυλο με πρωτεΐνες, γιατί αυτό προκαλεί πρόβλημα στην πέψη (οπότε το αίμα συγκεντρώνεται στο στομάχι) και κατά συνέπεια κόπωση και υπνηλία».

Τα θρεπτικά συστατικά

Οι νευροδιαβιβαστές στον εγκέφαλο αποτελούνται από αμινοξέα. Τα αμινοξέα είναι εκείνα που δημιουργούν τις πρωτεΐνες. «Τα δύο σημαντικά αμινοξέα, τρυπτοφάνη και τυροσίνη, είναι προπομποί των νευροδιαβιβαστών», επισημαίνει η κ. Αννίνου. «Η σεροτονίνη (ο νευροδιαβιβαστής που χαλαρώνει τον εγκέφαλο, σημαντική για τον ύπνο, την όρεξη και την διάθεση) είναι φτιαγμένη από την τρυπτοφάνη. Η ντοπαμίνη, η επινεφρίνη και η νορεπινεφρίνη φτιάχνονται από το αμινοξύ τυροσίνη.

Οι τρεις αυτές, γνωστές ως κατεχολαμίνες, είναι οι νευροδιαβιβαστές που διεγείρουν τον εγκέφαλο. Γενικά, η ντοπαμίνη διεγείρει και σχετίζεται με την κίνηση, την προσοχή και τη μάθηση».

Πλούσιες διατροφικές πηγές τρυπτοφάνης είναι τα αυγά, το γάλα, οι μπανάνες, τα γαλακτοκομικά, η σοκολάτα, οι ηλιόσποροι, το σουσάμι, τα πουλερικά και το κρέας. Το γιαούρτι περιέχει το αμινοξύ τυροσίνη, βασικό στην παραγωγή ντοπαμίνης, νοραδρεναλίνης και άλλων νευροδιαβιβαστών, το οποίο εύκολα μειώνεται από το στρες.

Η τυροσίνη βρίσκεται επίσης στη γαλοπούλα, στα θαλασσινά, στη σόγια, στο τόφου, στα όσπρια και στον τόνο. Ενας νευροδιαβιβαστής – κλειδί, που κρατά τα εγκεφαλικά κύτταρα σε διέγερση, είναι η ακετυλοχολίνη, σημαντική για τη μνήμη. Αυτό το χημικό κλειδί φτιάχνεται από χολίνη, που βρίσκεται στα αυγά, στο συκώτι και τη σόγια.

«Ο εγκέφαλος χρησιμοποιεί υδατάνθρακες για ενέργεια και ωμέγα-3 λιπαρά οξέα για τον σχηματισμό της κυτταρικής δομής», επισημαίνει η κ. Αννίνου. «Οι βιταμίνες Β επίσης παίζουν σημαντικό ρόλο στην εγκεφαλική λειτουργία. Σε συνδυασμό με το φολικό οξύ, οι βιταμίνες B6 και Β12 βοηθούν στην παραγωγή και απελευθέρωση χημικών στον εγκέφαλο, των γνωστών ως νευροδιαβιβαστών (το νευρικό σύστημα βασίζεται στους νευροδιαβιβαστές για να στείλει μηνύματα στον εγκέφαλο, όπως εκείνα που ρυθμίζουν τη διάθεση, την πείνα και τον ύπνο). Επιπλέον, η βιταμίνη B12 προστατεύει το στρώμα μυελίνης που καλύπτει τα νευρικά κύτταρα».

Τροφές πλούσιες σε αντιοξειδωτικά συστατικά, όπως οι βιταμίνες C, E και βήτα καροτίνη, καθώς και το ιχνοστοιχείο σελήνιο, βοηθούν στην προστασία των εγκεφαλικών κυττάρων από τη φθορά των ελεύθερων ριζών που προκαλούνται από την περιβαλλοντική μόλυνση. Η προστασία έναντι των ελεύθερων ριζών είναι σημαντική για την προστασία του εγκεφάλου και για την εξουδετέρωση των ελεύθερων ριζών.

«Εκτός από την προσεγμένη διατροφή, πρέπει να κάνετε κάποιου είδους άσκηση κατά τη διάρκεια της ημέρας», τονίζει η κ. Αννίνου. «Αυτό προωθεί την ανάπτυξη νέων εγκεφαλικών κυττάρων, οξυγονώνει τον εγκέφαλο, βελτιώνει την ευεξία, ανακουφίζει την κατάθλιψη και το άγχος.

»Η άσκηση βοηθά επίσης την πλούσια ροή του αίματος ειδικά στον μετωπιαίο φλοιό του εγκεφάλου και διεγείρει την έκκριση χημικών που μάχονται εναντίον των ελεύθερων ριζών. Γιόγκα, τάι τσι, χορός, περπάτημα είναι μερικά παραδείγματα. Βεβαιωθείτε ακόμα ότι πίνετε 1,5 με 2 λίτρα νερό την ημέρα, για να διατηρήσετε τον εγκέφαλο ενυδατωμένο».

Γιατί μας αρέσει να μειώνουμε τους άλλους;

Όλοι οι άνθρωποι το έχουμε κάνει κάποια στιγμή στη ζωή μας. Έχουμε κακοχαρακτηρίσει κάποιον για ένα ή περισσότερα χαρακτηριστικά του, χρησιμοποιώντας κακή κριτική, άσχημους χαρακτηρισμούς, έχουμε αστειευτεί, έχουμε κοροϊδέψει, έχουμε γελάσει, έχουμε δείξει. Το αντικείμενο του κακοχαρακτηρισμού ποικίλλει, αλλά υπάρχουν κάποιες πιο συνηθισμένες κατηγορίες: η ομοφυλοφιλία, η διαφορετική φυλή, το πάχος, η “ασχήμια”, αλλά και πιο μεμονωμένα χαρακτηριστικά (επιδερμίδα, σχήμα και μέγεθος μύτης, κυτταρίτιδα, μέγεθος στήθους, τριχοφυία, ύψος, ντύσιμο, ακμή κτλ.)

Μπορεί οι χαρακτηρισμοί που κάνουμε να μην είναι άμεσοι, αλλά περιφραστικοι (“πώς είναι έτσι”), όχι απαραίτητα συγκεκριμένοι (“μπάζο”) και πλάγιοι (“δεν είναι και πολύ άντρας”). Και σε πολλές περιπτώσεις δεν είμαστε οι μόνοι που το κάνουμε αλλά θεωρείται μια φυσιολογική συμπεριφορά στα πλαίσια της παρέας ή των ανθρώπων γενικότερα με τους οποίους συναναστρεφόμαστε πιο συχνά. Γι’αυτό και πολλές φορές δεν καταλαβαίνουμε το πόσο μειώνουμε τους άλλους.

Συνήθως τα σχόλια αυτά γίνονται εκ του ασφαλούς. Όταν βρισκόμαστε σε περιβάλλον που νιώθουμε ασφαλείς να σχολιάσουμε και όταν γνωρίζουμε ότι δε θα μας ακούσει ο στόχος του σχολίου μας. Αν είπατε ποτέ ένα σχόλιο με σκοπό να σας ακούσει ο στόχος σας, τότε τα πράγματα σοβαρεύουν και αντί για μειωτικά σχόλια, μιλάμε για απευθείας εκφοβισμό (bullying).

Γιατί όμως το κάνουν πολλοί άνθρωποι αυτό; Γενικά ο σχολιασμός αυτός γίνεται περιπαικτικά, αυτό όμως είναι η επιφάνεια. Πίσω από την άσκηση χιούμορ και την κουβέντα τύπου “κουβέντα να γίνεται, να περνάει η ώρα” όμως κρύβονται πολύ περισσότερες ανάγκες μας που καλύπτονται έτσι. Ουσιαστικά, όπως γίνεται με όλες τις μορφές βίας, έτσι και με αυτή τη λεκτική βία (περί βίας πρόκειται, έστω κι αν δεν απευθύνεται άμεσα αλλά έμμεσα στον παραλήπτη)εκφράζονται δικές μας ανεπάρκειες.

Το πράγμα είναι απλό: μειώνουμε κάποιον για να αυξήσουμε τη δική μας αυτοαξία. Για να νιώσουμε πιο έξυπνοι, πιο όμορφοι, πιο ψηλοί, για να δώσουμε στον εαυτό μας την αίσθηση της υπεροχής και της εκτίμησης. Επίσης υποδηλώνονται οι δικοί μας φόβοι. Ό,τι χαρακτηρίζουμε με κακία είναι αυτό που ουσιαστικά φοβόμαστε. Το μίσος για παράδειγμα απέναντι στην ομοφυλοφιλία κρύβει ομοφοβικά συναισθήματα (και ενδεχομένως και καταπιεσμένη ομοφυλοφιλική τάση!). Θυμάστε στην παιδική σας ηλικία την απάντηση στην κοροϊδία “όποιος το λέει, είναι”; Κάπως έτσι: “όποιος το λέει, φοβάται μην είναι ή μη γίνει ποτέ αυτό ή μην κατατροπωθεί από αυτό”.

Υπάρχει και η περίπτωση της ανταποδοτικότητας: μειώνουμε κάποιον (ή μια κατηγορία ανθρώπων), γιατί νιώθουμε απειλή από αυτήν ή προσπαθούμε να αμυνθούμε, γιατί κάποτε νιώσαμε απειλή ή και καταπίεση.

Έτσι, εξαντλούμε την αυστηρότητά μας στους άλλους, μειώνοντάς τους, για να νιώσουμε καλύτερα με τον εαυτό μας. Αυτό ισχύει ακόμα και στον κοινωνικό σχολιασμό (κουτσομπολιό). Κακοχαρακτηρίζουμε κάποιον για την ηθική του (μια γυναίκα που ντύνεται προκλητικά, για παράδειγμα), για να δώσουμε στον εαυτό μας την επιβεβαίωση “εγώ δεν είμαι έτσι, είμαι ηθικός άνθρωπος”. Κοροϊδεύουμε έναν ομοφυλόφιλο άντρα, για να επιβεβαιώσουμε τον ανδρισμό μας και να απομακρυνθούμε ακόμα περισσότερο από το (καταστροφικό για εμάς) ενδεχόμενο να ανακαλύψουμε δικές μας ομοφυλοφιλικές τάσεις. Κοροϊδεύουμε κάποιον για το πάχος του, για να καθησυχάσουμε τον εαυτό μας ότι είμαστε λεπτότεροι.

Ας πάρουμε για παράδειγμα και τον εκφοβισμό. Δηλαδή την άσκηση μιας μορφής βίας (λεκτικής, ψυχολογικής, σωματικής, σεξουαλικής) προς ένα θύμα, για την επίτευξη της αίσθησης της υπεροχής. Ο ίδιος ο ορισμός του εκφοβισμού υποδηλώνει ότι η άσκηση βίας γίνεται με σκοπό τη μείωση. Δεν είναι καθόλου τυχαίο που οι εκφοβιστές (bullies) συνήθως έχουν κάποια εμφανή ή λιγότερο εμφανή μειονεξία που τους κάνει να χρειάζονται αυτοεπιβεβαίωση, ότι έχουν τον έλεγχο της κατάστασης, ότι υπερτερούν απέναντι σε κάποιον. Αναπληρώνουν δηλαδή την χαμένη τους αυτοεκτίμηση. Για να ξεχωρίσουμε υπάρχουν δύο τρόποι: ή προσπαθούμε να γίνουμε καλύτεροι ή προσπαθούμε να κάνουμε τους άλλους να φαίνονται χειρότεροι από εμάς.

Έτσι, είτε ασκούμε άμεσα στο θύμα μας εκφοβισμό είτε “πίσω από την πλάτη του”, επιλέγουμε ένα αθώο θύμα, για να εξωτερικεύσουμε και να ανακουφιστούμε από τις δικές μας ανασφάλειες και φόβους. Δεν είναι και τόσο δίκαιο, έτσι δεν είναι;

Η πολιορκία και άλωση της Ρόδου από τους Οθωμανούς

Ήταν η δεύτερη προσπάθεια των Οθωμανών το 1522 να εκδιώξουν τους Ιωαννίτες Ιππότες από τη Ρόδο και να διασφαλίσουν με την κατάληψη του νησιού την κυριαρχία τους στο νοτιοανατολικό Αιγαίο. Αυτή τη φορά στέφθηκε από επιτυχία, σε αντίθεση με την πρώτη το 1480.

Ο 16ος αιώνας ήταν η περίοδος της μεγίστης ακμής για την Οθωμανική Αυτοκρατορία, υπό την ηγεσία του σουλτάνου Σουλεϊμάν Α' του Μεγαλοπρεπή. Τη Ρόδο κατείχαν από το 1309 οι Ιωαννίτες Ιππότες (Τάγμα του Αγίου Ιωάννη), απομεινάρια των Σταυροφόρων, που είχαν χάσει και τα τελευταία τους ερείσματα στους "Αγίους Τόπους" το 1291. Αγόρασαν την πόλη της Ρόδου από τους Γενουάτες και κατόρθωσαν να επεκτείνουν την κυριαρχία τους σε όλο το νησί, εκδιώκοντας τους Τούρκους. Με την πάροδο των ετών δημιούργησαν ένα ισχυρό προπύργιο στην περιοχή και κατέστησαν αρκετά ενοχλητικοί για τους Οθωμανούς, αφού παρεμπόδιζαν με τις επιδρομές τους τη ναυσιπλοΐα από τη Βαλκανική και τη Μικρά Ασία προς τα λιμάνια της Συρίας και της Αιγύπτου.
Μετά την αποτυχημένη πολιορκία της Ρόδου από τους Οθωμανούς το 1480, ήταν θέμα χρόνου η επάνοδός τους στο νησί. Για αυτό, το κύριο μέλημα του Μέγα Μάγιστρου Φιλίπ Βιλιέ ντε Λιλ Αντάμ ήταν να βελτιώσει και να επεκτείνει τα οχυρωματικά έργα της πόλης και να κλείσει το λιμάνι με την τοποθέτηση μιας τεράστιας σιδερένιας αλυσίδας στην είσοδό του. Ο Σουλειμάν, από την πλευρά του, αποφάσισε ότι το καλοκαίρι του 1522 ήταν ο καλύτερος χρόνος για να επιχειρήσει την κατάληψη της Ρόδου.
Στις 26 Ιουνίου, ο στόλος του, αποτελούμενος από περίπου 280 πλοία, αποβίβασε τα πρώτα στρατεύματα στη Ρόδο. Μέχρι τις 28 Ιουλίου οπότε κατέφθασε αυτοπροσώπως ο Σουλτάνος για να εποπτεύσει την επιχείρηση, ο αριθμός τους έφθανε τις 100.000 άνδρες. Επικεφαλής των τουρκικών δυνάμεων τέθηκε ο μπατζανάκης του Σουλτάνου, Μουσταφά Πασά. Την καλά οχυρωμένη πόλη της Ρόδου υπερασπίζονταν περίπου 5.000 άνδρες, από τους οποίους οι 600 ήταν του Τάγματος (200 Ιππότες), 400 Κρητικοί (Έλληνες και Βενετοί, ανάμεσά τους και ο μεγάλος τειχιστής Γαβριήλ Μαρτινέγκο) και οι υπόλοιποι ξένοι ναυτικοί και ντόπιοι Ροδίτες.
Η πολιορκία της Ρόδου βάστηξε πέντε μήνες και θεωρείται μία από τις σημαντικότερες στρατιωτικές επιχειρήσεις του είδους. Στην αρχή, ο Μουσταφά Πασάς μπλόκαρε το λιμάνι και βομβάρδισε την πόλη με το πεδινό πυροβολικό του. Στη συνέχεια, οι επιθέσεις του πεζικού ήταν καθημερινό φαινόμενο, αλλά απέβαιναν άκαρπες. Το φρούριο της Ρόδου κρατούσε γερά και δεν ήταν εύκολη υπόθεση η κατάληψή του, όπως πίστευαν αρχικά οι σύμβουλοι του Σουλτάνου. Στις 24 Σεπτεμβρίου ο Μουσταφά πραγματοποίησε μια συνδυασμένη μαζική επίθεση με πυροβολικό και πεζικό. Πάνω στα τείχη της Ρόδου διεξήχθησαν ομηρικές μάχες και πολλές φορές άλλαξαν χέρια. Μία μέρα αργότερα και αυτή η επίθεση κατέληξε σε αποτυχία, με σημαντικές απώλειες για τους επιτιθέμενους.
Εξοργισμένος ο Σουλεϊμάν από την ανικανότητα του στρατηγού του διέταξε να τον θανατώσουν και ανέθεσε την επιχείρηση στον Αχμέτ Πασά, έμπειρο πολιορκητή και με γνώσεις μηχανικής. Μόνο με την παρέμβαση των συμβούλων του η οργή του Σουλτάνου καταλάγιασε και χαρίστηκε στον συγγενή του. Ο Αχμέτ με τα διαρκή πυρά του πυροβολικού του προξένησε σημαντικές ζημιές στις οχυρώσεις, ενώ προσπάθησε να σκάψει λαγούμια κάτω από τα τείχη και να αιφνιδιάσει τους αμυνόμενους. Μια νέα επίθεση τον Νοέμβριο κατέληξε σε αποτυχία.
Και οι δύο πλευρές, μετά από πέντε μήνες άγριων μαχών, είχαν φθάσει στα όριά τους. Σε πιο δεινή θέση ήταν οι πολιορκούμενοι, που αντιμετώπιζαν έλλειψη τροφών και πολεμοφοδίων, αφού η βοήθεια από τη Δύση δεν έφθασε ποτέ. Οι οχυρώσεις καταστρέφονταν, χωρίς δυνατότητα επισκευής. Ο αποδεκατισμός της φρουράς δεν ήταν δυνατόν να αντιμετωπισθεί, ενώ αντίθετα στο τουρκικό στρατόπεδο οι τρομακτικές απώλειες αναπληρώνονταν με αφίξεις νέων στρατευμάτων.
Υπό την πίεση του λαού, ο Μέγας Μάγιστρος ζήτησε ανακωχή από τον Σουλτάνο στις 20 Δεκεμβρίου1522. Δύο μέρες αργότερα, ο Σουλεϊμάν δέχθηκε και ανακοίνωσε τους όρους του, οι οποίοι ήταν αρκούντως γενναιόδωροι και εξέπληξαν τους αμυνόμενους. Ο Σουλεϊμάν απαίτησε από τους Ιππότες να εγκαταλείψουν τη Ρόδο εντός 12 ημερών με την περιουσία και τον οπλισμό τους. Στους ντόπιους, Έλληνες και Λατίνους, έδωσε φορολογική απαλλαγή για πέντε χρόνια και παρείχε τη διαβεβαίωση ότι δεν θα μετέτρεπε τους χριστιανικούς ναούς σε τζαμιά. Αν ήθελαν να εγκαταλείψουν το νησί όφειλαν να το πράξουν εντός τριών ετών.
Την 1η Ιανουαρίου 1523 οι Ιππότες και αρκετοί Έλληνες εγκατέλειψαν τη Ρόδο με προορισμό τη βενετοκρατούμενη Κρήτη. Στη συνέχεια, οι Ιππότες διεκπεραιώθηκαν στη Σικελία και κατέληξαν στη Μάλτα, όπου θα μετονομαστούν σε Ιππότες της Μάλτας και θα τεθούν εκ νέου αντιμέτωποι των Οθωμανών το 1565.
Εν τω μεταξύ, στη Ρόδο ξέσπασαν οι πρώτες ταραχές, όταν οι νικητές έδιωξαν Λατίνους και Έλληνες από το φρούριο, στο οποίο εγκαταστάθηκαν Τούρκοι και Εβραίοι. Η πολιορκία και η άλωση της Ρόδου επιτεύχθηκε με μεγάλο ανθρώπινο κόστος για τους Οθωμανούς (περίπου 50.000 οι νεκροί και οι τραυματίες), αλλά τους διασφάλισε την κυριαρχία τους στο Νοτιοανατολικό Αιγαίο.

Τι κάνουμε σε περίπτωση καρδιακής προσβολής;

Ξέρετε πώς να αναγνωρίζετε τα συμπτώματα της καρδιακής προσβολής; Συμβαίνει συνήθως όταν έχει φράξει μία από τις αρτηρίες της καρδιάς. Πρόκειται για μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης που μπορεί να προκαλέσει θάνατο και γι’ αυτό απαιτεί γρήγορη δράση. Μην αγνοείτε ακόμη και ήσσονος σημασίας συμπτώματα.

Ποια είναι τα συμπτώματα της καρδιακής προσβολής;

Τα συμπτώματα διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Δεν αρχίζει πάντα με τον ξαφνικό, έντονο πόνο στο στήθος που πολλοί σκέφτονται. Στην πραγματικότητα, κάποιες καρδιακές προσβολές δεν προκαλούν καθόλου συμπτώματα. Αυτό, βέβαια, είναι συνηθέστερο σε άτομα που πάσχουν από διαβήτη. Τα συμπτώματα μπορεί να αρχίσουν σιγά-σιγά και να προκαλέσουν ήπιο πόνο και δυσφορία. Ανάλογα με την ηλικία, το φύλο και την ύπαρξη υφιστάμενων ιατρικών προβλημάτων, τα συμπτώματα μπορεί να είναι περισσότερο ή λιγότερο σοβαρές.

Τα συνήθη συμπτώματα καρδιακής προσβολής περιλαμβάνουν:

-Θωρακική δυσφορία. Αίσθηση πίεσης ή πόνου στο κέντρο του στήθους. Διαρκεί για περισσότερο από μερικά λεπτά και επανέρχεται.
-Πόνος και η δυσφορία που εκτείνονται πέρα από το στήθος. Για παράδειγμα, ο πόνος επεκτείνεται στα χέρια, στην πλάτη, στο λαιμό, στο στομάχι, στα δόντια και στο σαγόνι
-Ανεξήγητη δύσπνοια, με ή χωρίς δυσφορία στο στήθος
Άλλα συμπτώματα, είναι ο κρύος ιδρώτας, η ναυτία ή ο έμετος, η ζάλη, το άγχος, η δυσπεψία και η ανεξήγητη κόπωση.

Ο πόνος στο στήθος και η δυσφορία είναι τα πιο κοινά συμπτώματα καρδιακής προσβολής τόσο για τους άνδρες όσο και για τις γυναίκες. Όμως, οι γυναίκες έχουν περισσότερες πιθανότητες από τους άνδρες να βιώσουν και τα άλλα συμπτώματα.

Τι πρέπει να κάνετε σε περίπτωση ανάγκης:

Αν κάποιο άτομο δίπλα σας εμφανίσει συμπτώματα καρδιακής προσβολής, καλέστε αμέσως ιατρική βοήθεια. Μην περιμένετε πάνω από 5 λεπτά, ενεργώντας γρήγορα σε μπορεί να σώσετε μία ζωή. Εάν δοθεί εντός μίας ώρας από τα πρώτα συμπτώματα χορηγηθούν θρομβολυτικά, ο κίνδυνος απομακρύνεται. Περίπου μισοί από τους ανθρώπους που πεθαίνουν από καρδιακή προσβολή θα είχαν σωθεί αν τους είχε παρασχεθεί βοήθεια μόλις άρχισαν τα συμπτώματα.

Γι’ αυτό είναι χρήσιμο να γνωρίζετε τι πρέπει να κάνετε σε τέτοιου είδους περιπτώσεις περιμένοντας το ασθενοφόρο:

1) Προσπαθήστε να διατηρήσετε σε ηρεμία το πρόσωπο που εμφανίζει συμπτώματα. Βοηθήστε το να καθίσει ή να ξαπλώσει.

2) Αν το άτομο δεν είναι αλλεργικό στην ασπιρίνη, δώστε του να μασήσει μία ασπιρίνη. Προσοχή: Να την μασήσει όχι να την καταπιεί ολόκληρη.

3) Αν μέχρι να φτάσει το ασθενοφόρο, το άτομα αυτό σταματήσει να αναπνέει, δοκιμάστε -αν γνωρίζετε – την τεχνητή αναπνοή, διαφορετικά θα πρέπει να ενημερώσετε τους ανθρώπους του ασθενοφόρου που θα έρθει για το τι ακριβώς συνέβη.