ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ: ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ - Ἐκκλησιάζουσαι (672-709)

ΒΛ. οὐδὲ κυβεύσουσ᾽ ἆρ᾽ ἄνθρωποι; ΠΡ. περὶ τοῦ γὰρ τοῦτο ποιήσει;
ΒΛ. τὴν δὲ δίαιταν τίνα ποιήσεις; ΠΡ. κοινὴν πᾶσιν. τὸ γὰρ ἄστυ
μίαν οἴκησίν φημι ποιήσειν συρρήξασ᾽ εἰς ἓν ἅπαντα,
675 ὥστε βαδίζειν ὡς ἀλλήλους. ΒΛ. τὸ δὲ δεῖπνον ποῦ παραθήσεις;
ΠΡ. τὰ δικαστήρια καὶ τὰς στοιὰς ἀνδρῶνας πάντα ποήσω.
ΒΛ. τὸ δὲ βῆμα τί σοι χρήσιμον ἔσται; ΠΡ. τοὺς κρατῆρας καταθήσω
καὶ τὰς ὑδρίας, καὶ ῥαψῳδεῖν ἔσται τοῖς παιδαρίοισιν
τοὺς ἀνδρείους ἐν τῷ πολέμῳ. κεἴ τις δειλὸς γεγένηται,
680 ἵνα μὴ δειπνῶσ᾽ αἰσχυνόμενοι. ΒΛ. νὴ τὸν Ἀπόλλω, χάριέν γε.
τὰ δὲ κληρωτήρια ποῖ τρέψεις; ΠΡ. εἰς τὴν ἀγορὰν καταθήσω·
κᾆτα στήσασα παρ᾽ Ἁρμοδίῳ κληρώσω πάντας, ἕως ἂν
εἰδὼς ὁ λαχὼν ἀπίῃ χαίρων ἐν ὁποίῳ γράμματι δειπνεῖ.
καὶ κηρύξει τοὺς ἐκ τοῦ βῆτ᾽ ἐπὶ τὴν στοιὰν ἀκολουθεῖν
685 τὴν Βασίλειον δειπνήσοντας· τὸ δὲ θῆτ᾽ εἰς τὴν παρὰ ταύτην,
τοὺς δ᾽ ἐκ τοῦ κάππ᾽ ἐς τὴν στοιὰν χωρεῖν τὴν ἀλφιτόπωλιν.
ΒΛ. ἵνα κάπτωσιν; ΠΡ. μὰ Δί᾽ ἀλλ᾽ ἵν᾽ ἐκεῖ δειπνῶσιν. ΒΛ. ὅτῳ δὲ τὸ γράμμα
μὴ ᾽ξελκυσθῇ καθ᾽ ὃ δειπνήσει, τούτους ἀπελῶσιν ἅπαντες;
ΠΡ. ἀλλ᾽ οὐκ ἔσται τοῦτο παρ᾽ ἡμῖν.
690 πᾶσι γὰρ ἄφθονα πάντα παρέξομεν,
ὥστε μεθυσθεὶς αὐτῷ στεφάνῳ
πᾶς τις ἄπεισιν τὴν δᾷδα λαβών.
αἱ δὲ γυναῖκες κατὰ τὰς διόδους
προσπίπτουσαι τοῖς ἀπὸ δείπνου
695 τάδε λέξουσιν· «δεῦρο παρ᾽ ἡμᾶς·
ἐνθάδε μεῖράξ ἐσθ᾽ ὡραία.»
«παρ᾽ ἐμοὶ δ᾽» ἑτέρα
φήσει τις ἄνωθ᾽ ἐξ ὑπερῴου,
«καὶ καλλίστη καὶ λευκοτάτη·
700 πρότερον μέντοι δεῖ σε καθεύδειν
αὐτῆς παρ᾽ ἐμοί.»
τοῖς εὐπρεπέσιν δ᾽ ἀκολουθοῦντες
καὶ μειρακίοις οἱ φαυλότεροι
τοιάδ᾽ ἐροῦσιν· «ποῖ θεῖς, οὗτος;
πάντως οὐδὲν δράσεις ἐλθών·
705 τοῖς γὰρ σιμοῖς καὶ τοῖς αἰσχροῖς
ἐψήφισται προτέροις βινεῖν,
ὑμᾶς δὲ τέως θρῖα λαβόντας
διφόρου συκῆς
ἐν τοῖς προθύροισι δέφεσθαι.»

***
ΒΛΕ. Δε θα παίζουμε ζάρια στο εξής; ΠΡΑ. Για ποιό κέρδος;
ΒΛΕ. Αλλά πώς θα οργανώσεις το βίο τόσου κόσμου;
ΠΡΑ. Όλοι θα ᾽ναι μαζί σ᾽ ένα σπίτι. Θα ρίξω
τους μεσότοιχους κι έτσι ο καθείς θα μπορεί
να περνάει απ᾽ τον ένα στον άλλο του φίλο.
ΒΛΕ. Πού θα στρώνεις τραπέζι να τρώμε; ΠΡΑ. Τ᾽ αχρείαστα
δικαστήρια στοές θα τα κάνω, για δείπνα.
ΒΛΕ. Των ρητόρων το βήμα σαν τί θα το κάνεις;
ΠΡΑ. Κει θα βάζουμε στάμνες νερού και κρατήρες.
Τα παιδιά θ᾽ ανεβαίνουν να ψάλλουν τους ήρωες
των πολέμων, αλλά τους δειλούς θα πειράζουν
κι οι δειλοί ντροπιασμένοι θα στρίβουν αφάγωτοι
680 απ᾽ το δείπνο τους. ΒΛΕ. Νόστιμο, μά την αλήθεια.
Και τις κάλπες των κλήρων μας; ΠΡΑ. Στην Αγορά.
Θα μαζεύω ολουνούς στον ανδριάντα του Αρμόδιου
και θα βγάζω τους κλήρους των γράμμα προς γράμμα,
για να ξέρει ο καθείς πού θα πάει να δειπνήσει,
με χαρά του να τρέξει, άμ᾽ ακούσει τον κήρυκα:
«Στη Βασίλειο Στοά να τραβάνε όλ᾽ οι Βήτα·
στο Θησείο όλ᾽ οι Θήτα. Και στα Καρβουνιάρικα
όλ᾽ οι Κάπα...». ΒΛΕ. Γιατί; Να καούν; ΠΡΑ. Να καργάρουν.
ΒΛΕ. Αλλ᾽ αυτοί που το γράμμα τους δεν ακουστεί,
δε θα τρων;
ΠΡΑ. (με ύφος επίσημο)
Τέτοιο πράμα σ᾽ εμάς δε θα γίνεται.
690 Σ᾽ όλους όλα περίσσια θα δίνουμε.
Κι ο καθένας πιωμένος θα φεύγει
απ᾽ το δείπνο του στεφανωμένος
με τη δάδα στο χέρι να φέγγει.
(πιο ζωηρά)
Στα στενάκια οι «μαμάδες»
τους κεφάτους θα ζώνουν
να τους λεν: «έχω μέσα
τρυφερό πιτσουνάκι».
Κι άλλη μια, της σοφίτας,
θα τους κράζει: «Έλ᾽ απάνου
να χαρείς μιαν αφράτη
παιχνιδιάρα... Μα πρώτα
700 θα πλαγιάσεις μ᾽ εμένα...».
Κι οι μουστάκες θα παίρνουν
καταπόδι τ᾽ αμούστακα:
«Πού μου τρέχεις, μωρό μου,
και δεν είναι η σειρά σου;
Έτσι ο νόμος ορίζει,
ν᾽ αγκαλιάζουνε πρώτα
οι γερόντοι και οι άσκημοι.
Να καθόσαστε απόξω
απ᾽ την πόρτα, να χαίρεστε
την αγάπη της φούχτας».

Μορφές και Θέματα της Αρχαίας Ελληνικής Μυθολογίας: ΠΡΙΑΜΙΔΕΣ, ΚΡΕΟΥΣΑ

Κόρη του Πρίαμου και της Εκάβης, σύζυγος του Αινεία. Άλλοτε θεωρείται αιχμάλωτη Τρωαδίτισσα -την περιλαμβάνει στις απεικονισμένες αιχμάλωτες της Τροίας ο Πολύγνωτος στη Λέσχη των Δελφών- και άλλοτε ότι διέφυγε κατά την άλωση. Στον Βιργίλιο οι θεοί παραχωρούν στον Αινεία το δικαίωμα να σώσει ό,τι θεωρεί πολυτιμότερο.

Εκείνος επέλεξε να φορτωθεί τον πατέρα του και τους εφέστιους θεούς, με το κυρίαρχο στην αρχαιότητα, και όχι μόνο, σκεπτικό ότι γυναίκα και παιδιά μπορεί να αποκτήσει ξανά, όχι όμως πατέρα. 

Η Κρέουσα, λοιπόν, απάγεται από την Αφροδίτη (ή/και την Κυβέλη), την ώρα που ακολουθούσε τον άνδρα της, καθώς αυτός έβγαινε από τα τείχη της πόλης κουβαλώντας τον παράλυτο πατέρα του και την εικόνα των Εφέστιων. Η ενέργεια των θεαινών την έσωσε από την αιχμαλωσία στους Αχαιούς.

Όταν ο Αινείας επέστρεψε στην πόλη για να τη βρει, η σκιά της, το φάντασμά της, μεγαλύτερο από το σχήμα ανθρώπου, του προείπε τα ταξίδια του προς τη Δύση σε αναζήτηση νέας πατρίδας. Ως σύζυγο του Αινεία ονομάζουν τα Κύπρια έπη μια Ευρυδίκη.

Η ζωή δεν είναι όνειρο, αλλά μπορεί να γίνει

Τι θα ονειρευτεί το ανεξιχνίαστο μέλλον;

Θα ονειρευτεί ότι ο Αλόνσο Κιχάνο μπορεί να γίνει Δον Κιχώτης χωρίς να εγκαταλείψει το χωριό του και τα βιβλία του.

Θα ονειρευτεί πως μια βραδιά του Οδυσσέα μπορεί να είναι πιο πλούσια από το ποίημα που θ’ αφηγηθεί τους άθλους του.

Θα ονειρευτεί ανθρώπινες γενεές που δε θ’ αναγνωρίζουν το όνομα Οδυσσέας.

Θα ονειρευτεί όνειρα πιο συγκεκριμένα απ’ τη σημερινή αγρύπνια.

Θα ονειρευτεί ότι θα μπορούμε να κάνουμε θαύματα αλλά δε θα τα κάνουμε, γιατί θα ‘ναι πιο πραγματικό να τα φανταζόμαστε.

Θα ονειρευτεί κόσμους τόσο έντονους, ώστε το τραγούδι ενός και μόνο απ’ τα πουλιά του θα μπορούσε να σκοτώσει.

Θα ονειρευτεί πως η λήθη και η μνήμη μπορεί να είναι πράξεις εκούσιες και όχι επιθέσεις ή δωρεές της τύχης.

Θα ονειρευτεί πως θα μπορούμε να βλέπουμε με όλο μας το σώμα, όπως το ήθελε ο Μίλτον στο σκοτάδι αυτών των εύθραυστων σφαιρών, των οφθαλμών.

Θα ονειρευτεί έναν κόσμο δίχως μηχανές και δίχως αυτή τη θλιβερή μηχανή, το σώμα.

Η ζωή δεν είναι όνειρο, γράφει ο Νοβάλις, αλλά μπορεί να γίνει.

Όταν αποδεχτούμε την απώλεια, θα είμαστε αρκετά δυνατοί να ξεκινήσουμε ένα νέο ταξίδι

Δεν θα επιστρέψουν. Και το συντομότερο που θα το δεχτούμε, το γρηγορότερο θα μπορέσουμε να συμμαζέψουμε τα κομμάτια της καρδιάς μας και να προχωρήσουμε. Σίγουρα υπάρχει μέσα μας ένα κομμάτι του εαυτού μας που εύχεται να καταλάβουν ότι έχασαν κάτι σπουδαίο ή ότι θα επικοινωνήσουν ξανά μαζί μας για να απολογηθούν επειδή θα κατανοήσουν ότι έπρεπε να μας δείχνουν την εκτίμησή τους όσο βρισκόμασταν στη ζωή τους. Ωστόσο, η συναισθηματική μας ανάρρωση δεν θα έπρεπε να εξαρτάται από αυτό.

Μέχρι να αποδεχτούμε ότι δεν πρόκειται να επιστρέψουν, δεν θα μπορούμε να προχωρήσουμε στη ζωή μας πραγματικά. Ίσως θα έπρεπε κάποιες στιγμές να γίνουμε λίγο σκληροί με τον εαυτό μας επαναλαμβάνοντάς του ότι “δεν θα επιστρέψει”. Αλλά ακόμη και αν αυτό συνέβαινε, δεν θα έπρεπε να είμαστε αυτοί που τους περιμένουν καρτερικά.

Πρέπει να αποδεχτούμε ότι μερικοί άνθρωποι φεύγουν από τη ζωή μας επειδή έτσι έπρεπε να γίνει, ότι κάποιες φορές τα πράγματα δεν πάνε όπως τα είχαμε σχεδιάσει και ότι θα ήταν καλύτερο να μην επιμένουμε να βαδίζουμε σε ένα μονοπάτι το οποίο δεν ήταν για εμάς. Το μονοπάτι που τώρα μπορεί να μας φαίνεται γεμάτο δάκρυα και πόνο, μπορεί να είναι αυτό που θα μας οδηγήσει στην ευτυχία σε λίγο καιρό.

Όσοι άνθρωποι μας πλήγωσαν, μας προσέφεραν κάτι πολύ σπουδαιότερο: ένα μεγάλο μάθημα για τη ζωή μας. Το μάθημα αυτό, μας έδειξε ότι δεν πρέπει να προσκολλάμε την ευτυχία μας σε ένα μόνο άτομο, ειδικά αν είναι κάποιος τον οποίο μόλις γνωρίσαμε. Μας έδειξε επίσης ότι οι άνθρωποι έχουν ατέλειες, κάνουν λάθη και ότι αυτό δεν θα έπρεπε να μας σταματά από τη δική μας προσωπική ευτυχία και το κυνήγι των στόχων μας.

Συνήθως, τα δύσκολα διαπροσωπικά ταξίδια, είναι αυτά που μας γεμίζουν με τη δύναμη και τη δυνατότητα να γίνουμε η καλύτερη πλευρά του εαυτού μας. Είναι ένα μάθημα που μας μαθαίνει σχετικά με την αγάπη, ότι δεν μπορεί να είναι μονομερής για να είμαστε ευτυχισμένοι και πως οτιδήποτε είναι ημίμετρο, θα έπρεπε ίσως να μας ωθήσει να φύγουμε εμείς πρώτοι.

Και ίσως θα έπρεπε αντί να μετράμε όλους τους λόγους για τους οποίους θα έπρεπε να είμαστε ερωτευμένοι, να μετράμε τους λόγους για τους οποίους αξίζουμε εμείς οι ίδιοι να μας ερωτευτούν.

Η παγίδα του αυτονόητου: Όταν οι άλλοι δεν ικανοποιούν τις προσδοκίες μας

Πολλές φορές μας έχει τύχει να φερθούμε σε κάποιον με πολύ καλό τρόπο και να περιμένουμε να μας επιστρέψει μια αντίστοιχη συμπεριφορά. Ωστόσο, αρκετές φορές παρατηρείς ότι κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει πάντα και ότι οι άνθρωποι που μας περιβάλλουν δεν κάνουν τα αυτονόητα για εμάς.

Όταν δεν λαμβάνουμε το αυτονόητο, απογοητευόμαστε, θυμώνουμε και επιμένουμε να αλλάξουμε τον άλλο. Μπορούμε όμως να αλλάξουμε τον τρόπο σκέψης του άλλου; Αξίζει να επιβάλλουμε την δικιά μας προσδοκία;

Πολλές φορές παγιδευόμαστε στα αυτονόητα μας. Ξεχνάμε ότι το δικό μας αυτονόητο δεν σημαίνει πως είναι το ίδιο και για τους άλλους αλλά ακόμα και αν είναι, δεν σημαίνει πάλι ότι θα πράξει όπως εμείς το έχουμε στο μυαλό μας. Τέτοιου είδους καταστάσεις μας κάνουν να γινόμαστε επικριτικοί επειδή κρίνουμε από τη δική μας οπτική γωνία, χωρίς να μπαίνουμε στη θέση του άλλου ώστε να δούμε πώς βλέπει τα πράγματα.

Αν θες να προσφέρεις, κάνε το χωρίς να περιμένεις κάτι, επειδή το θέλει η ψυχή σου. Τώρα αν αυτό δεν εκτιμηθεί, μπορείς να το συζητήσεις. Μην ξεχνάς ότι η αγάπη και η εκτίμηση μπορεί να εκφραστούν με διάφορους τρόπους οι οποίοι μπορεί να μην είναι οικείοι σε σένα.

Πρέπει πάντα να σκεφτείς ότι ο κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός και έχει ζήσει διαφορετικά βιώματα από εσένα και αυτό τον κάνει να βλέπει αλλιώς τις διάφορες καταστάσεις της ζωής του. Δεν είσαι υποχρεωμένος σε καμία περίπτωση όμως, να ανεχτείς καταστάσεις που δεν σε καλύπτουν.

Αλλά πριν αποφασίσεις οτιδήποτε, μην αγνοήσεις την παγίδα του αυτονόητου και μην καλλιεργήσεις μάταιες προσδοκίες. Το πρόβλημα σχετίζεται με την επιμονή μας να πάρουμε με οποιοδήποτε κόστος αυτό που έχουμε βάλει στο μυαλό μας. Οι προσδοκίες γίνονται μεγαλύτερες από αυτές, που οι άλλοι μπορούν να ανταποκριθούν και προκειμένου να μην ματαιωθούμε, προβαίνουμε σε πράξεις που μας δημιουργούν άγχος, λύπη, πίκρα, θυμό.

Είναι πολύ λειτουργικό για τη ζωή μας να είμαστε αυθεντικοί. Να κάνουμε σαφείς ερωτήσεις και να ζητάμε ξεκάθαρες απαντήσεις. Μην ξεχνάμε όμως ότι ο καθένας από εμάς φέρει μια διαφορετικότητα που τον κάνει μοναδικό. Μοιάζουμε μεταξύ μας αλλά δεν είμαστε ίδιοι. Ζητάμε αυτό που θέλουμε έτσι όπως το νιώθουμε αλλά δεν το απαιτούμε. Δεν πρέπει να ξαφνιαζόμαστε αν δε γίνει αντιληπτό ή εάν δεν αξιολογηθεί όπως θα περιμέναμε.

Με τη δύναμη της επικοινωνίας, συζητάμε και στη συνέχεια επεξεργαζόμαστε. Αυτή η αλληλεπίδραση μας βοηθά να εξελιχθούμε και να καταλάβουμε τόσο τον εαυτό μας όσο και τους άλλους, αρκεί να μην είμαστε δέσμιοι στα αυτονόητά μας. Αλλά ακόμα κι αν έχουμε κοινή λογική με κάποιους ανθρώπους, δεν σημαίνει ότι θα υπάρξει και κοινή πρακτική.

Οι άνθρωποι που δεν συμβιβάζονται στην αγάπη

Υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι που αρνούνται να συμβιβαστούν στην αγάπη. Δεν κάνουν εκπτώσεις. Ξέρουν τι θέλουν και δεν θα κάνουν πίσω μέχρι να το βρουν. Ποιοι είναι αυτοί και πώς ζουν τη ζωή τους;

Τους βλέπουμε συχνά γύρω μας. Είναι άνθρωποι που μιλούν για τα ιδανικά του έρωτα. Για την υπέρτατη ποιότητά του. Για την ύψιστη σημασία της αγάπης στη ζωή. Δεν συμβιβάζονται για φθηνές εμπειρίες. Για εφήμερες καταστάσεις. Δεν αναλώνονται σε γλυκανάλατες σχέσεις. Αναζητούν μια σχέση ισάξια της αγάπης που είχε ο Ρωμαίος και η Ιουλιέτα. Με απλά λόγια είναι κατά βάση μόνοι τους…

Η παγίδα

Οι δυστυχισμένοι αυτοί άνθρωποι έχουν πέσει θύματα μιας εκ των παγίδων του ρομαντισμού. Πιστεύουν σε ένα πρότυπο που δυστυχώς δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα των σχέσεων. Θέλουν το πάθος που κρατάει για πάντα και όταν δε συμβαίνει αυτό, απλά αποχωρούν από τη σχέση γιατί δε θα συμβιβαστούν. Δεν συνειδητοποιούν όμως ότι το πάθος στον Ρωμαίο και την Ιουλιέτα κράτησε για πάντα για ένα και μοναδικό λόγο: πέθαναν και οι δυο μετά από λίγες μέρες.

Οπότε το για πάντα δεν είχε και μεγάλη διάρκεια. Πώς θα ήταν άραγε η σχέση τους αν παντρευόντουσαν και έκαναν παιδιά; Προσωπικά τους δίνω το πολύ δώδεκα μήνες κοινής ζωής μέχρι το διαζύγιο (αν ήταν επιτρεπτό σε εκείνα τα χρόνια). Παρομοίως, στα περισσότερα μυθιστορήματα τα οποία μιλούν για μεγάλους έρωτες ένας από τους δυο φεύγει στον πόλεμο, πεθαίνει από φυματίωση, είναι σε άλλη σχέση, σε άλλη κοινωνική τάξη. Μεγάλοι έρωτες που να ζουν στο ίδιο σπίτι δεν υπάρχουν στη λογοτεχνία.

Ο φόβος της οικειότητας

Οι ασυμβίβαστοι άνθρωποι είναι περήφανοι. Συχνά επικρίνουν τους γύρω τους και τους κοιτάζουν αφ’ υψηλού που δεν άντεξαν και συμβιβάστηκαν σε μια σχεσούλα για να μην είναι μόνοι τους. Οι ίδιοι ίσως πιστεύουν πως οι άλλοι φοβούνται τη μοναξιά τους και γι' αυτό μπήκαν σε μια σχέση που δεν τους ικανοποιεί απόλυτα. Αυτοί όμως ξέρουν καλύτερα. Δεν θα κάνουν τα ίδια «λάθη».

Αυτό που δεν συνειδητοποιούν είναι πως πίσω από την άρνησή τους να συμβιβαστούν, είναι πολύ πιθανό να υπάρχει ένας τεράστιος φόβος για την οικειότητα. Είναι πολύ πιθανό να φοβούνται να τους γνωρίσει κάποιος όπως ακριβώς είναι καθώς τότε θα υπάρχει το ενδεχόμενο να τους απορρίψει. Κι αυτό δεν το αντέχουν. Έχουν ταλαιπωρηθεί και οι ίδιοι πολύ, στη δική τους ζωή.

Έχουν εκλογικεύσει τους φόβους τους και τους έχουν εξωραΐσει. Αν τους ρωτήσεις πιστεύουν πως ψάχνουν κάτι το αγνό. Το ιδανικό. Αυτό που τους αξίζει. Τον έρωτα όπως «πρέπει» να είναι . Την «απόλυτη» αγάπη. Δε συμβιβάζονται με κάτι λιγότερο.

Αυτή είναι η φυλακή τους.

Έχουν κατασκευάσει την τέλεια παγίδα. Εξασφαλίζουν τη μοναξιά που ο φόβος τους, τους αναγκάζει να ζουν και την έχουν ντύσει με το χρυσό ένδυμα του ασυμβίβαστου.

Δυνατοί ή αδύναμοι;

Πιστεύουν πως είναι δυνατοί. Στην πραγματικότητα ίσως να ανήκουν στους αδύναμους γιατί δεν κατανοούν πόση δύναμη χρειάζεται για να δημιουργήσεις μια σχέση και να την κάνεις να δουλέψει. Και να είσαι καλά με τον εαυτό σου γι' αυτό.

Δυστυχώς η κοινωνία μας έχει κατακλυστεί από τα πολύ όμορφα, και παράλληλα καταστροφικά για τις σχέσεις, πιστεύω του ρομαντισμού. Οι ασυμβίβαστοι έρωτες εξιδανικεύονται. Διαβάζουμε γι’ αυτούς στα βιβλία και τα ποιήματα και βλέπουμε τις ταινίες του Χόλιγουντ, (ή πρόσφατα του Πολωνικού) κινηματογράφου. Η ετυμηγορία είναι μία. Συμβιβασμός και σχέσεις δεν πρέπει να πηγαίνουν μαζί. Γιατί άραγε μας φαίνεται τόσο παράξενο αυτό;

Είναι περίεργο το να συμβιβαζόμαστε;

Αν κάποιος κάτσει να σκεφτεί με κριτική σκέψη, θα συνειδητοποιήσει πως συμβιβαζόμαστε σχεδόν σε κάθε τομέα της ζωής μας. Κάθε στιγμή της ημέρας μας. Από το τι ώρα θα ξυπνήσουμε, πώς θα ντυθούμε, σε ποια μεριά του δρόμου θα οδηγήσουμε, πόσο θα πληρώσουμε για τα αγαθά ή πόσο θα πληρωθούμε. Πόσο δυνατά θα μιλήσουμε στο μετρό ή πόσο δυνατά θα ακούμε μουσική στο σπίτι μας.

Αν θα κλέψουμε κάτι ή όχι, πόσες ώρες θα δουλέψουμε και με ποιους θα δουλέψουμε. Σε οποιαδήποτε κατάσταση της ζωής μας η οποία αναμιγνύει μια συνδιαλλαγή μας με το κοινωνικό σύνολο ο συμβιβασμός δίνει δυναμικά το παρόν. Γιατί λοιπόν να είναι τόσο παράλογο το να συμβιβαζόμαστε σε μια σχέση;

Όπως καταλαβαίνουμε, δεν μας ενοχλεί στη ζωή μας το να συμβιβαζόμαστε. Το κάνουμε συνέχεια. Λίγοι θα το θεωρήσουν κακό αν μείνουν λίγο παραπάνω στη δουλειά επειδή χρειάστηκε. Αυτό που μας ενοχλεί είναι να συμβιβαζόμαστε όταν πιστεύουμε ότι θα «έπρεπε» να μη συμβαίνει.

Συμβιβασμός και σχέσεις

Αν το σκεφτούμε λίγο παραπάνω (κάτι το οποίο οι «ασυμβίβαστοι» άνθρωποι δυσκολεύονται να κάνουν καθώς έτσι μπορεί να αποκαλυφθεί ο φόβος τους στον εαυτό τους) οι σχέσεις είναι ο κατ' εξοχήν τομέας όπου θα έπρεπε να συμβιβαζόμαστε. Δυο διαφορετικοί ψυχισμοί με αποσκευές του παρελθόντος, οι οποίες τους βαραίνουν και είναι φυσιολογικό να μην ταιριάζουν, προσπαθούν να φτιάξουν ένα αρμονικό σύνολο.

Δυο άνθρωποι, δυο θέλω, δυο επιθυμίες, δυο πιστεύω, δυο σύνολα περιορισμών, δυο σύνολα ιδιοτροπιών, δυο όνειρα έρχονται σε επαφή. Αναγκαστικά θα υπάρξουν διαφωνίες. Αναγκαστικά θα υπάρξουν συγκρούσεις. Αναγκαστικά θα συμβιβαστείς. Δεν υπάρχει άλλη επιλογή.

Αν όμως πιστεύεις ότι δε θα έπρεπε να συμβιβάζεσαι τότε η αναγκαστική επιλογή θα σου προκαλέσει δυσφορία. Θα πιστέψεις πως η σχέση σου είναι προβληματική. Στην πραγματικότητα η σχέση σου είναι φυσιολογική.

Από την άλλη, αν έχεις την ωριμότητα να δεις τη ζωή όπως είναι και όχι όπως οι ουτοπικές προσδοκίες του ρομαντισμού σου υπαγορεύουν πως θα έπρεπε να είναι, τότε η αναγκαστική επιλογή γίνεται απλά μέρος της διαδικασίας. Δε σου κάνει εντύπωση. Την περιμένεις. Και όταν φυσιολογικά τη βιώνεις δε δυσανασχετείς. Όπως όταν μένεις λίγο παραπάνω στη δουλειά. Ξέρεις ότι μπορεί να συμβεί.

Πολλοί άνθρωποι βέβαια, συμβιβάζονται σε μια σχέση και δυσφορούν. Δεν κάνουν ειρήνη με την επιλογή τους. Στο βάθος του μυαλού τους καίει ακόμα η σπίθα του ρομαντισμού και νιώθουν σαν ήττα το γεγονός ότι συμβιβάστηκαν. Αυτοί μπαίνουν στο στόχαστρο των «ασυμβίβαστων» ανθρώπων και έτσι οι τελευταίοι νιώθουν δικαιωμένοι για την επιλογή τους.

Συμβιβασμός σημαίνει...

Κι όμως είναι τόσο όμορφο να συμβιβάζεσαι. Συμβιβάζομαι σημαίνει είμαι διατεθειμένος να παραμερίσω τον εγωισμό μου προς όφελος της συντροφικής αρμονίας. Σημαίνει πως είμαι πρόθυμος να ακούσω και τα δικά σου θέλω και να δείξω σεβασμό και στις δικές σου αξίες ακόμα και όταν διαφωνούν με τις δικές μου. Σημαίνει πως είμαι ένας ώριμος άνθρωπος που κατανοώ την ανθρώπινη πλευρά σου και πως είναι πολύ πιθανό να μην συμφωνεί απόλυτα με τη δική μου.

Συμβιβάζομαι σημαίνει πως έχω την επίγνωση πως σε μια σχέση δυο πληγωμένα παιδιά έρχονται σε επαφή και προσπαθούν μέσα από τις δυσλειτουργικότητές τους να φτιάξουν ένα νέο σύνολο, το οποίο θέλουν πολύ να δουλέψει.

Συμβιβάζομαι σημαίνει πως κατανοώ πως δεν είμαι τέλειος και θα συναντήσω έναν άλλον άνθρωπο που επίσης δε θα είναι τέλειος. Μόνο με αμοιβαίες υποχωρήσεις θα κατορθώσουμε να φτιάξουμε ένα κοινό όραμα.

Συμβιβάζομαι δε σημαίνει πως δε σε αγαπάω. Σημαίνει πως σε αγαπάω τόσο πολύ που θέλω να κάνω χώρο για τη διαφορετικότητά σου στη ζωή μου. Το πόσο θα συμβιβαστεί ο καθένας θα το κρίνει με βάση τις αντοχές του. Κανόνας δεν υπάρχει.

Όπως κάποιος μπορεί να αντέχει να δουλεύει κάθε μέρα υπερωρίες και να είναι εντάξει με αυτό, ενώ κάποιος άλλος να έχει μικρότερο δείκτη αντοχής, έτσι και στις σχέσεις ο καθένας θα ορίσει το πόσο είναι διατεθειμένος να υποχωρεί. Χρειάζεται να ξέρει όταν το κάνει, όμως, πως είναι φυσιολογικό και αναμενόμενο. Μπορεί να μην του αρέσει αλλά θα πρέπει να θυμάται πως με το να συμβιβάζεται φροντίζει τη σχέση. Αρκεί να μην ξεπερνάει τα δικά του όρια και αντοχές.

Συμπέρασμα

Ας απενοχοποιήσουμε την έννοια του συμβιβασμού. Ας τολμήσουμε να δούμε την ευγενική και αγαπητική του πλευρά. Ας απελευθερώσουμε τον εαυτό μας από τις απάνθρωπες (καθώς δεν είναι συμβατές με την ανθρώπινη φύση) πεποιθήσεις του ρομαντισμού και ας απολαύσουμε τις σχέσεις μας στην όμορφη πραγματικότητά τους.

Ατελείς, δύσκολες, πολύπλοκες και συνάμα ενδιαφέρουσες, γεμάτες προκλήσεις και ευκαιρίες για εξέλιξη. Ας μην ψάξουμε να βρούμε τη σχέση των ονείρων μας. Ας προσπαθήσουμε να τη χτίσουμε όμως με τη δική μας στάση!

Ανακαλύφθηκε ένα νέο πεντακουάρκ στο CERN

Ένα νέο πεντακουάρκ το P_c (4312) – ένα εξωτικό αδρόνιο που περιλαμβάνει πέντε κουάρκ – έχει ανακαλυφθεί από φυσικούς που εργάζονται στο πείραμα LHCb στο CERN. Οι επιστήμονες του LHCb έχουν επίσης διαπιστώσει ότι ένα χαρακτηριστικό των δεδομένων τους, που είχαν προηγουμένως συνδεθεί με ένα πεντακουάρκ, θα μπορούσε να αποδειχθεί για δύο πεντακουάρκ με παρόμοιες μάζες. 

 

Καλλιτεχνική άποψη για το πώς τα πέντε κουάρκ θα μπορούσαν να συνδεθούν μεταξύ τους

 

Μέχρι τώρα έχουν ανακαλυφθεί τρία πεντακουάρκ και το σχήμα τους υποδηλώνει ότι έχουν μια μοριακή δομή που μοιάζει με ένα μεσόνιο δεσμευμένο με ένα βαρυόνιο. Η καλύτερη κατανόηση του τρόπου με τον οποίο συνδέονται μαζί τα πεντακουάρκ θα μπορούσε να μας δώσει σημαντικές πληροφορίες για την ισχυρή πυρηνική δύναμη και την κβαντική χρωμοδυναμική.

 

Τα αδρόνια είναι βαριά σωματίδια που αποτελούνται από δύο ή περισσότερα κουάρκ που συγκρατούνται από την ισχυρή δύναμη. Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 2000, οι φυσικοί είχαν συγκεκριμένα στοιχεία μόνο για δύο τύπους αδρονίων: τα βαρυόνια (όπως πρωτόνια και νετρόνια) που περιείχαν τρία κουάρκ και τα μεσόνια, τα οποία περιέχουν ένα κουάρκ και ένα αντικουάρκ.

 

Από τότε, οι φυσικοί έχουν ανακαλύψει τα τετρακουάρκ που περιέχουν τέσσερα κουάρκ και τα πεντακουάρκ που περιέχουν πέντε. Αυτό δεν αποτελεί έκπληξη, διότι όταν ο Murray Gell-Mann πρότεινε για πρώτη φορά το μοντέλο των κουάρκ το 1964, συνειδητοποίησε ότι τα ζεύγη quark-antiquark θα μπορούσαν να προστεθούν στα μεσόνια και τα βαρυόνια για να δημιουργήσουν βαρύτερα σωματίδια.

 

Το πρώτο τετρακουάρκ ανακαλύφθηκε επισήμως (η στατιστική σημασία της τότε παρατήρησης ήταν μεγαλύτερη από 5 σίγμα) στο πείραμα BELLE της Ιαπωνίας το 2008. Τα δύο πρώτα πεντακουάρκ – που ονομάστηκαν P_c (4450) ⁺ και Ρ_c (4380) ⁺ – ανακαλύφθηκαν το 2015 στον LHCb με δεδομένα από συγκρούσεις πρωτονίων – πρωτονίων  στον Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων (LHC). Ο τετραψήφιος αριθμός αναφέρεται στη μάζα του πεντακουάρκ σε MeV / c ² , πράγμα που σημαίνει ότι αυτά τα πεντακουάρκ είναι περισσότερο από τέσσερις φορές βαρύτερα από το πρωτόνιο.

 

Χρησιμοποιώντας νέα δεδομένα από τον LHC, οι φυσικοί τώρα έχουν ανακαλύψει ένα τρίτο πεντακουάρκ που ονομάζεται P_c (4312) ⁺ , που έχει παρατηρηθεί με μία στατιστική σημασία 7.3 σίγμα.

 

Πιστεύεται ότι τα πεντακουάρκ απολαμβάνουν σχετικά μεγάλους χρόνους ζωής πριν υποχωρήσουν.  Μεγάλοι χρόνοι ζωής υποδηλώνουν ότι αυτά τα πεντακουάρκ μοιάζουν με μόρια που περιλαμβάνουν ένα βαρυόνιο και ένα μεσόνιο που συνδέονται μεταξύ τους με την παραμένουσα ισχυρή δύναμη – η οποία είναι η δύναμη που συνδέει τα νετρόνια και τα πρωτόνια μαζί σε έναν πυρήνα. Η μάζα του P _c (4312) ⁺ , για παράδειγμα, είναι ακριβώς κάτω από τις συνδυασμένες μάζες ενός Ʃ_c⁺  βαρυονίου και ενός ουδέτερου D μεσονίου. Μια τέτοια διαμόρφωση αναμένεται να είναι σχετικά σταθερή.

 

Η ομάδα του LHCb αναμένει να αποκαλύψει το σπιν και την ισοτιμία (parity) των πεντακουάρ. Αυτό θα παρείχε κρίσιμες πληροφορίες σχετικά με τις εσωτερικές δομές των πεντακουάρκ.

Η μαύρη τρύπα του Γαλαξία μας δίνει άλλη μια επιτυχημένη δοκιμασία της Γενικής Σχετικότητας του Αϊνστάιν

Μια παρατήρηση δεκαετιών επιβεβαιώνει τις προβλέψεις των αστρονόμων για το πώς συμπεριφέρεται το φως σε ένα τεράστιο πεδίο βαρύτητας, όπως είναι της γιγαντιαίας  μαύρης τρύπας  στο κέντρο του Γαλαξία μας, που τεντώνει το φως που εκπέμπεται από ένα αστέρι και που κινείται γύρω από αυτήν. Το φαινόμενο, γνωστό ως βαρυτική ερυθρή μετατόπιση, προβλεπόταν από τη Γενική Θεωρία της Σχετικότητας του Αϊνστάιν, αλλά μέχρι τώρα δεν είχε εντοπιστεί ποτέ στο περιβάλλον μιας μαύρης τρύπας.

 

Καλλιτεχνική άποψη που δείχνει την τροχιά του αστέρα S2 καθώς περνάει κοντά στην υπερμεγέθη μαύρη τρύπα στο κέντρο του Γαλαξία. Το ισχυρό πεδίο βαρύτητας της μαύρης τρύπας αναγκάζει το χρώμα του αστέρα να μετατοπίζεται ελαφρώς προς το κόκκινο σε ακριβή συμφωνία με τις προβλέψεις της θεωρίας γενικής σχετικότητας του Αϊνστάιν.

Η ομάδα με επικεφαλής τον Reinhard Genzel, του Ινστιτούτου Max Planck στο Garching της Γερμανίας, ανακοίνωσε την ανακάλυψη και περιλαμβάνει επιστήμονες από πανεπιστήμια και ερευνητικά ιδρύματα στη Γερμανία, τη Γαλλία, την Πορτογαλία, την Ελβετία, τις Κάτω Χώρες, τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ιρλανδία.

 

Ο Reinhard Genzel και οι συνεργάτες του παρακολούθησαν το ταξίδι αυτού του αστέρα, γνωστού ως S2, από τις αρχές της δεκαετίας του 1990. Χρησιμοποιώντας τηλεσκόπια στο Ευρωπαϊκό Νότιο Παρατηρητήριο της Χιλής, οι επιστήμονες το παρακολουθούν καθώς ταξιδεύει σε μια ελλειπτική τροχιά γύρω από τη μαύρη τρύπα, η οποία βρίσκεται 26.000 έτη φωτός από τη Γη στον αστερισμό του Τοξότη. Με μια μάζα 4 εκατομμυρίων φορές του Ήλιου μας, η μαύρη τρύπα δημιουργεί το ισχυρότερο πεδίο βαρύτητας στον Γαλαξία. Αυτό το καθιστά ένα ιδανικό μέρος για να κυνηγούμε  σχετικιστικά αποτελέσματα.

 

Πέρυσι το άστρο S2 πέρασε όσο πιο κοντά γίνεται στη μαύρη τρύπα. Οι ερευνητές το επισήμαναν με όργανα όπως το συμβολόμετρο GRAVITY,  που συνδυάζει φως από τέσσερα τηλεσκόπια μήκους 8 μέτρων και που άρχισε να λειτουργεί το 2016. «Με τις μετρήσεις μας η πόρτα είναι ανοικτή στη φυσική των μαύρων οπών», λέει ο Frank Eisenhauer, αστρονόμος στο Ινστιτούτο Max Planck.

 

Το GRAVITY μέτρησε την κίνηση του S2 στον ουρανό στο ταχύτερο σημείο του με μια ταχύτητα περισσότερο από 7.600 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο, ή σχεδόν το 3 τοις εκατό της ταχύτητας του φωτός. Εν τω μεταξύ, ένα διαφορετικό όργανο μελετούσε πόσο γρήγορα το S2 κινήθηκε προς και από τη Γη, καθώς γύρισε πέρα ​​από τη μαύρη τρύπα. Ο συνδυασμός των παρατηρήσεων επέτρεψε στην ομάδα του Genzel να ανιχνεύσει τη βαρυτική μετατόπιση προς το ερυθρό του αστεριού – το φως του απλώθηκε σε μεγαλύτερα μήκη κύματος από την τεράστια βαρυτική έλξη της μαύρης τρύπας, που είναι σύμφωνο με τις προβλέψεις της γενικής σχετικότητας.

 

«Αυτό που μετρήσαμε δεν μπορεί πλέον να περιγραφεί από τον Νεύτωνα», λέει ο Odele Straub, αστροφυσικός στο Παρατηρητήριο των Παρισίων. Οι μελλοντικές παρατηρήσεις του S2 ενδέχεται να επιβεβαιώσουν άλλες προβλέψεις του Αϊνστάιν, όπως για παράδειγμα πώς η περιστρεφόμενη μαύρη τρύπα παρασύρει το χώρο γύρω της.

 

Το S2 χρειάζεται 16 χρόνια για να κάνει μια πλήρη τροχιά γύρω από τη μαύρη τρύπα και οι ερευνητές περιμένουν με ανυπομονησία το φετινό στενό πέρασμα της από τη μαύρη τρύπα.

 

«Μας πήρε 20 χρόνια για να φτάσουμε αυτή τη στιγμή. Είναι αρκετά συναρπαστικό», λένε οι αστροφυσικοί.

Ελληνιστική Γραμματεία: Φιλολογία και επιστήμη, Η άνθηση των επιστημών, Μαθηματικά και μηχανική

Ο Αριστοτέλης υπήρξε χωρίς αμφιβολία ο μεγαλύτερος φιλόσοφος και επιστήμονας όλων των εποχών, και οι έρευνές του κάλυπταν όλους τους τομείς του επιστητού. Στα ελληνιστικά χρόνια όμως η φιλοσοφία χωρίστηκε από την καθαυτό επιστήμη και η δεύτερη διακρίθηκε σε θεωρητική και εφαρμοσμένη και σε επιμέρους τομείς. Κάθε επιστήμονας ήταν αναγκασμένος πλέον να εστιάζει σε έναν ορισμένο κλάδο (αν και δεν λείπουν οι εξαιρέσεις που επιβεβαιώνουν τον κανόνα, όπως η περίπτωση του Ερατοσθένη του Κυρηναίου που υπήρξε ταυτόχρονα μαθηματικός, γεωγράφος, αστρονόμος, φιλόλογος και ποιητής).

 

Επίκεντρο και στον επιστημονικό τομέα υπήρξε το Αλεξανδρινό Μουσείο που παρείχε τα υλικά και πνευματικά μέσα για την υποστήριξη κάθε επιστημονικής δραστηριότητας. Εκεί στα χρόνια των Πτολεμαίων τα μαθηματικά γνώρισαν τη δική τους «Χρυσή Εποχή». Στην Αλεξάνδρεια έδρασε ο Ευκλείδης (άκμασε περ. 300 π.Χ.), η μεγαλύτερη μαθηματική φυσιογνωμία στην ιστορία της ανθρωπότητας. Με το έργο του Στοιχεῖα σε 13 βιβλία ο Ευκλείδης εγκαινίασε τη γεωμετρία και τα αξιώματα που διατύπωσε συνεχίζουν να διδάσκονται μέχρι σήμερα. Ασχολήθηκε επίσης με την άλγεβρα, τη θεωρία της προοπτικής και τους κατοπτρισμούς. Ωστόσο, δεν συμπεριέλαβε στις μελέτες του την στερεομετρία με την οποία ασχολήθηκε ο Απολλώνιος από την Πέργη με το έργο του Κωνικά σε 8 βιβλία.

 

Πολυσχιδής στην επιστημονική του δραστηριότητα υπήρξε ο Αρχιμήδης ο Συρακούσιος (287-212 π.Χ.), που ασχολήθηκε εξίσου με τα μαθηματικά, τη φυσική και τη μηχανική. Ο Αρχιμήδης, αν και προερχόταν από τους πνευματικούς κύκλους του Αλεξανδρινού Μουσείου, έδρασε κυρίως στις Συρακούσες. Τα επιτεύγματά του στη μηχανική αφορούσαν τον σχεδιασμό μοχλών και αντλιών νερού (σε αυτό το πλαίσιο φέρεται να διατύπωσε και τη θεωρία της υδροστατικής), αλλά και πολεμικών μηχανών. Πολυάριθμα ήταν και τα μαθηματικά του συγγράμματα — λόγου χάρη το έργο Ψαμμίτης στο οποίο προσπαθούσε να υπολογίσει τον αριθμό των κόκκων της άμμου!

 

Πολύ μεγάλη ανάπτυξη γνώρισε και η εφαρμοσμένη μηχανική στην Αλεξάνδρεια. Ανάμεσα στους εφευρέτες συγκαταλέγονται ο Κτησίβιος, ο Φίλων ο Βυζάντιος και ο Ήρων ο Αλεξανδρεύς. Κατασκεύασαν μεταξύ άλλων καταπέλτες, αντλίες αέρα και νερού, γερανούς, ακόμη και αυτοματοποιημένες μηχανές.