ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ: ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ - Τρῳάδες (408-461)

ΤΑ. εἰ μή σ᾽ Ἀπόλλων ἐξεβάκχευεν φρένας,
οὔ τἂν ἀμισθὶ τοὺς ἐμοὺς στρατηλάτας
410 τοιαῖσδε φήμαις ἐξέπεμπες ἂν χθονός.
ἀτὰρ τὰ σεμνὰ καὶ δοκήμασιν σοφὰ
οὐδέν τι κρείσσω τῶν τὸ μηδὲν ἦν ἄρα.
ὁ γὰρ μέγιστος τῶν Πανελλήνων ἄναξ,
Ἀτρέως φίλος παῖς, τῆσδ᾽ ἔρωτ᾽ ἐξαίρετον
415 μαινάδος ὑπέστη· καὶ πένης μέν εἰμ᾽ ἐγώ,
ἀτὰρ λέχος γε τῆσδ᾽ ἂν οὐκ ἐκτησάμην.
καὶ σοὶ μέν —οὐ γὰρ ἀρτίας ἔχεις φρένας—
Ἀργεῖ᾽ ὀνείδη καὶ Φρυγῶν ἐπαινέσεις
ἀνέμοις φέρεσθαι παραδίδωμ᾽· ἕπου δέ μοι
420 πρὸς ναῦς, καλὸν νύμφευμα τῷ στρατηλάτῃ.
σὺ δ᾽, ἡνίκ᾽ ἄν σε Λαρτίου χρῄζῃ τόκος
ἄγειν, ἕπεσθαι· σώφρονος δ᾽ ἔσῃ λάτρις
γυναικός, ὥς φασ᾽ οἱ μολόντες Ἴλιον.
ΚΑ. ἦ δεινὸς ὁ λάτρις. τί ποτ᾽ ἔχουσι τοὔνομα
425 κήρυκες, ἓν ἀπέχθημα πάγκοινον βροτοῖς,
οἱ περὶ τυράννους καὶ πόλεις ὑπηρέται;
σὺ τὴν ἐμὴν φῂς μητέρ᾽ εἰς Ὀδυσσέως
ἥξειν μέλαθρα; ποῦ δ᾽ Ἀπόλλωνος λόγοι,
οἵ φασιν αὐτὴν εἰς ἔμ᾽ ἡρμηνευμένοι
430 αὐτοῦ θανεῖσθαι; τἄλλα δ᾽ οὐκ ὀνειδιῶ.
δύστηνος, οὐκ οἶδ᾽ οἷά νιν μένει παθεῖν·
ὡς χρυσὸς αὐτῷ τἀμὰ καὶ Φρυγῶν κακὰ
δόξει ποτ᾽ εἶναι. δέκα γὰρ ἐκπλήσας ἔτη
πρὸς τοῖσιν ἐνθάδ᾽, ἵξεται μόνος πάτραν.
435 οὗ δὴ στενὸν δίαυλον ᾤκισται πέτρας
δεινὴ Χάρυβδις, ὠμοβρώς τ᾽ ὀρειβάτης
Κύκλωψ, Λιγυστίς θ᾽ ἡ συῶν μορφώτρια
Κίρκη, θαλάσσης θ᾽ ἁλμυρᾶς ναυάγια,
λωτοῦ τ᾽ ἔρωτες, Ἡλίου θ᾽ ἁγναὶ βόες,
440 αἳ σάρκα φωνήεσσαν ἥσουσίν ποτε,
πικρὰν Ὀδυσσεῖ γῆρυν. ὡς δὲ συντέμω,
ζῶν εἶσ᾽ ἐς Ἅιδου κἀκφυγὼν λίμνης ὕδωρ
κάκ᾽ ἐν δόμοισι μυρί᾽ εὑρήσει μολών.

ἀλλὰ γὰρ τί τοὺς Ὀδυσσέως ἐξακοντίζω πόνους;
445 στεῖχ᾽ ὅπως τάχιστ᾽· ἐς Ἅιδου νυμφίῳ γημώμεθα.
ἦ κακὸς κακῶς ταφήσῃ νυκτός, οὐκ ἐν ἡμέρᾳ,
ὦ δοκῶν σεμνόν τι πράσσειν, Δαναϊδῶν στρατηλάτα.
κἀμέ τοι νεκρὸν φάραγγες γυμνάδ᾽ ἐκβεβλημένην
ὕδατι χειμάρρῳ ῥέουσαι νυμφίου πέλας τάφου
450 θηρσὶ δώσουσιν δάσασθαι, τὴν Ἀπόλλωνος λάτριν.
ὦ στέφη τοῦ φιλτάτου μοι θεῶν, ἀγάλματ᾽ εὔια,
χαίρετ᾽· ἐκλέλοιφ᾽ ἑορτάς, αἷς πάροιθ᾽ ἠγαλλόμην.
ἴτ᾽ ἀπ᾽ ἐμοῦ χρωτὸς σπαραγμοῖς, ὡς ἔτ᾽ οὖσ᾽ ἁγνὴ χρόα
δῶ θοαῖς αὔραις φέρεσθαί σοι τάδ᾽, ὦ μαντεῖ᾽ ἄναξ.
455 ποῦ σκάφος τὸ τοῦ στρατηγοῦ; ποῖ ποτ᾽ ἐμβαίνειν με χρή;
οὐκέτ᾽ ἂν φθάνοις ἂν αὔραν ἱστίοις καραδοκῶν,
ὡς μίαν τριῶν Ἐρινὺν τῆσδέ μ᾽ ἐξάξων χθονός.
χαῖρέ μοι, μῆτερ, δακρύσῃς μηδέν· ὦ φίλη πατρίς,
οἵ τε γῆς ἔνερθ᾽ ἀδελφοὶ χὠ τεκὼν ἡμᾶς πατήρ,
460 οὐ μακρὰν δέξεσθέ μ᾽· ἥξω δ᾽ ἐς νεκροὺς νικηφόρος
καὶ δόμους πέρσασ᾽ Ἀτρειδῶν, ὧν ἀπωλόμεσθ᾽ ὕπο.

***
ΤΑΛ. Η βακχική σου τρέλα ειν᾽ απ᾽ το Φοίβο·
αλλιώς, ξινό θα σου ᾽βγαινε ό,τι κάνεις,
που από την Τροία κακομελέτητα έτσι
410 ξεπροβοδάς εσύ τους στρατηγούς μας.
Μα κι οι τρανοί, που για σοφούς τούς έχουν,
δεν είναι, ως βλέπω, ανώτεροι απ᾽ τους άλλους.
Έτσι ο τρανός των Πανελλήνων ρήγας,
ο ακριβογιός τ᾽ Ατρέα, νά τί μαινάδα
πήγε να ερωτευτεί· φτωχός εγώ ᾽μαι,
τέτοια γυναίκα δεν την έπαιρνα όμως.
Αργείων ψεγάδια και Φρυγών παινέδια,
μια κι είναι σαλεμένο το μυαλό σου,
τ᾽ αφήνω κι ας τα πάρουνε οι ανέμοι·
έλα μαζί μου τώρα στα καράβια,
420 ωραία νυφούλα για το στρατηγό μας.
Στην Εκάβη.
Εσύ, εντολή όταν δώσει ο Οδυσσέας,
να πας· ως λένε αυτοί που ήρθαν στην Τροία,
μιας φρόνιμης γυναίκας δούλα θα είσαι.
ΚΑΣ. Σπουδαίος, αλήθεια, ο δούλος! Τί τους κράζουν
«κήρυκες» αυτουνούς που υπηρετούνε
τους βασιλιάδες και τις πολιτείες,
σινάφι μισητό σ᾽ όλο τον κόσμο;
Εσύ το λες πως στου Οδυσσέα το σπίτι
η μάνα μου θα πάει; Και πού ειν᾽ τα λόγια
του Απόλλωνα, που δήλωσε σ᾽ εμένα
πως θα πεθάνει εδώ; Μα για τις άλλες
430 ντροπές σωπαίνω. Ο δύστυχος δεν ξέρει
τί θα τραβήξει· τα δικά μου πάθη
και των Φρυγών θα του φανούν χρυσάφι.
Στο σπίτι του θα πάει σε δέκα χρόνια,
χώρια απ᾽ αυτά που ᾽φαγε δω, και μόνος·
τον περιμένει η Χάρυβδη —τρομάρα!—
ανάμεσα στους βράχους, στο διαπόρι,
κι ο Κύκλωπας, βουνίσιος ωμοφάγος,
και μια απ᾽ της Λιγυρίας τα μέρη, η Κίρκη,
που αλλάζει ανθρώπους και τους κάνει χοίρους,
ναυάγια στ᾽ αρμυρό το πέλαο μέσα,
μάγια λωτού, ιερές γελάδες του Ήλιου,
440 που για τον Οδυσσέα πικρή θα βγάλουν
οι σάρκες τους λαλιά. Με λίγα λόγια,
ζωντανός θα κατέβει μες στον Άδη
κι αφού γλιτώσει απ᾽ του πελάου το κύμα,
μύρια κακά στο σπίτι του θα βρει.
Τί πετάω μαντείας σαΐτες για τα πάθη του Οδυσσέα;
Στον Ταλθύβιο.
Έλα βάδιζε· στον Άδη πάω με το γαμπρό να σμίξω.
Νύχτα, αλήθεια, κι όχι μέρα, μαύρη θα γενεί η ταφή σου,
άρχε των Δαναών, που τώρα για σπουδαίο σε δείχνει η τύχη.
Μα νεκρή, γυμνή κι εμένα, τα νερά με ορμή κυλώντας
στις χαράδρες, στου καλού μου πλάι τον τάφο, θα με ρίξουν
450 στα θεριά να με σπαράξουν, την ιέρεια εμέ του Φοίβου.
Ω ταινίες του πιο ακριβού μου θεού, χαρές στην έκστασή μου,
γεια σας· τις γιορτές αφήνω που καμάρι μου είχα πάντα.
Σας τραβάω κι απάνωθέ μου σας πετάω και, του κορμιού μου
την αγνότητα πριν χάσω, στους γοργούς σάς δίνω ανέμους,
να τις φέρουνε σ᾽ εσένα, των χρησμών μεγάλε αφέντη.
Πού θα μπω; Του στρατηγού μας, πέστε, πού είναι το καράβι;
Μην αργείς· μόλις φυσήξει πρίμος στα πανιά σου αέρας,
πάρε με· απ᾽ τη χώρα βγάζεις μια απ᾽ τις τρεις τις Ερινύες.
Μάνα μου, έχε γεια, μη χύσεις δάκρυ· αγαπητή πατρίδα,
κι ω στον κάτω κόσμο αδέρφια, κι ω πατέρα που μ᾽ εγέννας,
460 γρήγορα θα ᾽ρθω κοντά σας, νικηφόρα, αφού το σπίτι
της γενιάς του Ατρέα ρημάξω, που μας έχει αυτή χαλάσει.

Ιστορία της αρχαίας Ελληνικής γλώσσας: Η αρχιτεκτονική της γλώσσας και η αρχαία Ελληνική γλώσσα

7.16 Για να συγκεφαλαιώσουμε

Η βασική δομή της αρχιτεκτονικής της γλώσσας, της κάθε γλώσσας, είναι η πρόταση. Με την πρόταση «χτίζεται» η γλωσσική επικοινωνία, ο διάλογος. Ο λόγος είναι διάλογος. Η πρόταση «κατασκευάζεται» από τον συνδυασμό ονόματος (ή υποκειμένου) και κατηγορήματος. Το όνομα δηλώνει κάτι το ειδικό και το κατηγόρημα κάτι το γενικό, και αυτό είναι το μεγάλο μυστικό της γλώσσας. Στην ανθρώπινη γλώσσα το ειδικό, το συγκεκριμένο, «κολυμπάει» πάντα μέσα στο γενικό. 

Κάθε λέξη, όπως λέγαμε στο πρώτο πρώτο κεφάλαιο, είναι μια γενική περιγραφή κάποιας όψης του κόσμου, αποτελώντας μια «κρυφή» συμπυκνωμένη πρόταση. Αυτό το βεβαιώνει όποιο ερμηνευτικό λεξικό πάρουμε στα χέρια μας ή αυτό που κάνουμε όλοι όταν μας ρωτάει κάποιος τη σημασία μιας λέξης που δεν ξέρει: του δίνουμε με προτάσεις μια γενική περιγραφή για να καταλάβει τη σημασία της άγνωστης λέξης. 

Με την πρόταση κατασκευάζεται η «θάλασσα» του γενικού μέσα στην οποία «κολυμπάει» το ειδικό. Η διαφορά μας με τα ζώα είναι ότι για αυτά υπάρχει μόνο το ειδικό, το συγκεκριμένο - το «εδώ και τώρα». Γι' αυτό και τα συστήματα επικοινωνίας τους δεν διαθέτουν προτάσεις.

Όλες οι γλώσσες έχουν την ίδια αρχιτεκτονική, όλες βασίζονται στις προτάσεις - στο όνομα και στο κατηγόρημα. Οι διαφορές τους βρίσκονται στα μέσα που χρησιμοποιούν για να «οργανώσουν» την πρόταση. Η αρχαία ελληνική ήταν μια κλιτή, συνθετική γλώσσα. Η νέα ελληνική έχει χάσει πολλά από τα κλιτά, συνθετικά στοιχεία της αρχαίας ελληνικής και έγινε περισσότερο αναλυτική.

Ο έρωτας αρχίζει από την επιθυμία, αλλά δεν στέκεται σ’ αυτήν, πηγαίνει πιο πέρα, ορθότερα: παραπάνω

Για να συναντήσουμε τον έρωτα, πρέπει να εγκαταλείψουμε τους άγριους χώρους του ζώου και να μεταφερθούμε στα ήμερα δώματα του ανθρώπου…

Η μετάβαση από την επιθυμία στον έρωτα γίνεται με ένα είδος «μπολιάσματος»: μπολιάζεται το άγριο δέντρο, η φυσική ορμή, μ’ ένα ήμερο κλαδί, προϊόν μακράς και επίπονης καλλιέργειας, δηλαδή με την τρυφερότητα, τη στοργή, την εμπιστοσύνη, το θαυμασμό (και τα τέσσερα θα τα έλεγα με μια λέξη: «αγάπη», ευτυχής που υπάρχει στην εθνική μου γλώσσα χωριστή ονομασία γι’ αυτή την συναισθηματική ομάδα), και αν το μπόλι πιάσει (δυστυχώς πιάνει πολύ σπάνια), αναπτύσσεται ένα νέο φυτό που δίνει θαυμάσια λουλούδια: ο έρωτας.

Και πώς μπορούμε να βεβαιωθούμε ότι η έλξη μας από το πρόσωπο που «αγαπούμε» δεν βρίσκεται στο επίπεδο της απλής επιθυμίας παρά είναι γνήσια ερωτική;

Από τα κριτήρια που έχει δώσει η ανάλυση και η πείρα, θα απαριθμήσω τα σπουδαιότερα κατά τη γνώμη μου.

Α. Η επιθυμία είναι κεντρομόλος ο έρωτας φυγόκεντρος.

Για τη φυσική ορμή ο «άλλος» είναι «αντικείμενο» που υπάρχει και λογαριάζεται μόνο ως μέσον για την ικανοποίηση μιας «δικής» μου ανάγκης. Ο άνθρωπος που επιθυμεί είναι γεμάτος από την επιθυμία του αυτή μόνο τον ενδιαφέρει και τον απασχολεί, αυτή δεσπόζει στις σχέσεις του με τους άλλους. Ο ορίζοντας της ψυχής του είναι κλειστός. – στον έρωτα η ροπή αντιστρέφεται, η κίνηση διευθύνεται προς έναν αυθύπαρκτο «άλλο» που καλεί το «εγώ» να στραφεί προς αυτόν και να ενωθεί μαζί του. Το πρόσωπο που αγαπώ ερωτικά υπάρχει απέναντι μου όχι απλώς ως ισάξιο, αλλά ως περισσότερο άξιο από μένα. Καθώς έλκομαι απ’ αυτό, θεωρώ ευτυχία μου το προνόμιο ότι μπορώ να του δοθώ ολόκληρος.

Β. Στον έρωτα όσο περισσότερο δίνεται κανείς, τόσο πλουσιότερος επιστρέφει στον εαυτό του.

Με την επιθυμία, συμβαίνει το αντίθετο: όσο παίρνεις από τον «άλλο», τόσο χάνεις τον εαυτό σου, αδειάζεις και φτωχαίνεις. Όποιος αρπάζει σα λάφυρο το «αντικείμενο» της επιθυμίας του και το νέμεται με βουλιμία, ληστεύεται από την ίδια την ηδονή του και ενώ όλο «παίρνει», το έχει του διαρκώς λιγοστεύει. Αντίθετα εκείνος που προσφέρεται ερωτικά, αισθάνεται ότι πολλαπλασιάζεται αι περισσεύει το έχει του. Το παράδοξο τούτο είναι της ερωτικής μαγείας το έργο. Δίνεσαι, θυσιάζεσαι για τον «άλλο», και όμως – επειδή εδώ λειτουργεί ένας άλλος νόμος και όχι ο φυσικός – τώρα είσαι πιο στερεός και πιο σίγουρος.

Γ. Η ερωτική σχέση, όταν ιδρυθεί και ευδοκιμήσει, είναι και για τους δύο όρους της ευφρόσυνη και δημιουργική, γόνιμη σε έργα που τιμούν τον άνθρωπο.

Χαρίζει ευτυχία και αυτοπεποίθηση, παρορμά σε δράση θετική, φωτίζει τη ζωή μ’ ένα εσωτερικό φως. Αντίθετα η επιθυμία, όταν μένει χωρίς έλεγχο, όρεξη άπληστη και τυφλή, κατεβάζει χαμηλά το επίπεδο των απαιτήσεων, εμπνέει μικρόχαρες σκέψεις, οδηγεί στη βαναυσότητα, στην πνευματική στειρότητα, στην ηθική αναπηρία. Γίνεται ο φαύλος κύκλος μιας διαλεκτικής που όταν μας παρασύρει ο τροχός της, ζούμε –όπως ακούσαμε τον Kierkegaard να λέγει – δίπλα από τον εαυτό μας, όχι μέσα στον εαυτό μας. Ούτε πλήρωση λοιπόν πραγματική μπορούμε να περιμένουμε από την άνευ όρων παράδοσή μας στην επιθυμία, ούτε ευτυχία.

Δ. Η επιθυμία δημιουργεί σχέσεις απρόσωπες, ενώνει όλους μέσα στην ανωνυμία (μας εξισώνει προς τα «κάτω»).

Αντίθετα ο έρωτας είναι σχέση που συνάπτεται μόνο μεταξύ ορισμένων, επώνυμων προ (μας διαφοροποιεί προς τα «άνω»). Άλλο σωματοψυχική οργανική υπόσταση, και άλλο ύπαρξη προσωπική. H πρώτη είναι μια φυσική έννοια, μονάδα μέσα σε πλήθος ομοειδών όντων, η δεύτερη είναι έννοια ηθική, άτομο με πνευματικές ανάγκες και αξιώσεις, με δική του ιστορία, ιδιόρρυθμο και ανεπανάληπτο. Πρόσωπο δεν είναι «ο οποιοσδήποτε», αλλά «κάποιος», μορφή ορισμένη από την τροχιά της προσωπικής ζωής και σφραγισμένη από το πεπρωμένο της, συνείδηση ηθική, πνευματική φυσιογνωμία με τη δική της τοποθέτηση απέναντι στα μεγάλα προβλήματα της ζωής.

Αντίθετα λοιπόν προς την επιθυμία που δεν «εκλέγει» τον έτερο, ο έρωτας απαιτεί τη θερμή και αμοιβαία προσήλωση επώνυμων, «εκλεκτών» όντων που υψώθηκαν έως τη στάθμη της προσωπικής ύπαρξης χάρη στο ηθικό τους ποιόν.

Ε. Οι σχέσεις που συνάπτονται με την επιθυμία είναι «κατά συμβεβηκός».

Τμηματικές, προσωρινές, τυχαίες και για τούτο, όταν ο δεύτερος όρος αλλάζει (άλλο «αντικείμενο» παίρνει τη θέση του προηγούμενου), η κατάσταση δεν μεταβάλλεται ριζικά, εξακολουθεί να είναι όπως και πριν (η τυχόν διαφορά περιορίζεται στον βαθμό της ικανοποίησης). Αντίθετα, ο ερωτικός είναι δεσμός «αναγκαίος» – ολικός, διαρκής και ουσιαστικός, επειδή ανάμεσα στα πρόσωπα που ενώνει υπάρχει ένα είδος «προκαταστημένης αρμονίας»: αμοιβαία κατανόηση και εκτίμηση, παραδοχή κοινών μέτρων, αναγνώριση κοινής κλίμακας αξιών, συνεργασία σ’ ένα κοινό πρόγραμμα ζωής. Ο ένας αισθάνεται, σκέπτεται, θέλει δια του άλλου, σα να υπάρχει μια ευαισθησία, μια συνείδηση, μια βούληση μοιρασμένη σε δύο πρόσωπα, σα να είναι το ένα πρόσωπο συνέχεια και συμπλήρωση του άλλου. Μόνο στον έρωτα μιλούμε για «ολοκλήρωση» της προσωπικής ύπαρξης. 

Tο συμπέρασμα από την ανάλυσή μας είναι –πιστεύω- ότι κακώς ταυτίζεται η επιθυμία με τον έρωτα. Ο έρωτας αρχίζει από την επιθυμία, αλλά δεν στέκεται σ’ αυτήν, πηγαίνει πιο πέρα, ορθότερα: παραπάνω.

Από το ζευγάρωμα που είναι μια φυσιολογική ανάγκη (στην ωμή γλώσσα του ο βιολόγος θα την έλεγε υπόθεση αδένων), ο άνθρωπος με την καλαισθησία του, με τις ηθικές του αξιώσεις, με τη λάμψη του πνεύματός του, με τη δημιουργική του ορμή προχωρεί σε κάτι «άλλο» (τον έρωτα) που στηρίζεται βέβαια στην αρχική βάση αλλά και την υπερβαίνει.

Η παραίτηση από το να είμαστε ερωτικοί οδηγεί στην παραίτηση από την ίδια τη ζωή

Έρωτας, αδιάκοπος χορός.

Από αγκαλιά σε αγκαλιά, τα σώματα παραδίδονται απελπισμένα σε περιπτύξεις που διαρκούν ελάχιστα.

Σε αγκαλιές που παρέχουν ευχαρίστηση, ανακούφιση και ζεστασιά, αλλά που δεν υπάρχουν.

Προσομοίωση ερωτικής σχέσης δίχως έρωτα.

Χάπια που ανακουφίζουν προσωρινά τη στέρηση, αυτές οι απελπισμένες προσμίξεις σωμάτων.

Εξαφανίζεται ο έρωτας μέσα στην εικονική πραγματικότητα των απρόσωπων ερωτικών σχέσεων.

Καταβροχθίζεται ο έρωτας από την βουλιμική κατανάλωση.

Μια πείνα που δεν ησυχάζει, γιατί άλλο επιζητεί.

Αδιάκοπος χορός ερωτικών επαφών, δίχως έρωτα.

Ένας αδιάκοπος χορός σχέσεων, που αντιστοιχεί σε αφόρητη μοναξιά που δεν συνειδητοποιείται, γιατί η συγκάλυψή της είναι το ζητούμενο.

Παράλληλες μοναξιές. Τα σώματα σπαρταρούν ηδονικά και τα βλέμματα είναι άδεια και σκοτεινά.

Ο άλλος είναι κάτι που δεν με αφορά.

Όπως δεν τον αφορώ και εγώ.

Η φαντασίωση είναι ότι υπήρξαμε μαζί. Όμως η συνεύρεση δεν έγινε ποτέ.

Η παραίτηση από το να είμαστε ερωτικοί οδηγεί στην παραίτηση από την ίδια τη ζωή.

Τίποτα: Το κενό. Το άδειο. Η απουσία. Η εγκατάλειψη. Η ανυπαρξία. Ο θάνατος.

Η εμπειρία των αδιέξοδων σεξουαλικών επαφών δίχως έρωτα γίνεται η αφορμή για την αναζήτηση του έρωτα που θα αφορά όλη την ύπαρξη.

«Έρωτας ή τίποτα για εκείνους που δεν αποδέχονται τον συμβιβασμό της μετριότητας και ζουν στις ερωτικές σχέσεις που διαρκούν τουλάχιστον μια ζωή, το θαύμα της συντροφικής σχέσης.»

Ερωτικοί ως τον θάνατο. Και τότε καταργείται ο θάνατος.

Γιατί το θαύμα της ζωής, που υπερβαίνει το τυχαίο και το δοσμένο, δεν σβήνει ποτέ. Συντελείται σε μια σκυταλοδρομία ζωής που υπερβαίνει τις φθαρτές ατομικότητες.

Και ο έρωτας είναι η πρόσκληση για να υπερβούμε την ατομική ανεπάρκεια για να συναντήσουμε τον πυρήνα της ζωής, που θα παραμένει άφατος, ακατανόητος, απερίφραστος, πάντα υπάρχων, ανέφικτος μέσα από τις γνώσεις και τις πληροφορίες, αλλά πάντα διαθέσιμος στο να αγγιχθεί από εκείνους που δεν κλείνονται στην ατομική τους αυτάρκεια και δεν παραιτούνται από το να τον αναζητούν.

Ο έρωτας ως συνειδητοποίηση των απεριόριστων δυνατοτήτων της ανθρώπινης ύπαρξης, όταν ξεπερνά την επιβίωση και τις καταναλωτικές επιταγές της.

Ο έρωτας όχι ως καρδούλα-καρτούν που είναι ματωμένη από τα βέλη του αλλά ως ψυχικά φτερά, διαρκώς ανανεούμενα!

Το καλύτερο μάθημα για ένα παιδί, είναι να σε βλέπει να φροντίζεις τον εαυτό σου

Το πιο σημαντικό που μπορεί να κάνει ένας γονιός για να φροντίσει επαρκώς και υγιώς το παιδί του, είναι να φροντίζει με συνέπεια τον εαυτό του, τόσο σωματικά όσο και ψυχικά.

Η έλλειψη της γονεϊκής αυτοφροντίδας επηρεάζει τη σχέση του γονιού με το παιδί και την ψυχική ανάπτυξη του παιδιού. Ένας γονιός που παραμελεί τον εαυτό του και πιθανά δομεί τη ζωή του μόνο γύρω από το γονεϊκό του ρόλο και χωρίς να δίνει χώρο στα υπόλοιπα κομμάτια του, δεν μπορεί να μεγαλώσει ένα ψυχικά υγιές και ασφαλές παιδί.

Στο άρθρο αυτό θα επιχειρήσω να ξεδιπλώσω διάφορες σημαντικές πτυχές της γονεϊκής αυτοφροντίδας και να εξηγήσω γιατί είναι σημαντικές για την ψυχική ευημερία του παιδιού.

1. Καλλιεργώντας την αποδοχή του εαυτού μας, καλλιεργούμε την αποδοχή του παιδιού μας

Ο βαθμός στον οποίο είμαστε συνδεδεμένοι με τα συναισθήματα, τις σκέψεις και τις δυσκολίες μας, καθορίζει και το βαθμό στον οποίο θα είμαστε ανοιχτοί στην εμπειρία του παιδιού, όπως αυτό την εκφράζει. Όσο πιο κοντά είμαστε στον εαυτό μας, τόσο πιο έτοιμοι είμαστε να ακούσουμε και να αποδεχτούμε τα συναισθήματα του παιδιού. Έτσι, όσο φροντίζουμε τη σύνδεση με τον εαυτό μας, φροντίζουμε ουσιαστικά τη σχέση με το παιδί μας.

Για παράδειγμα, αν δυσκολευόμαστε να αποδεχτούμε τα δικά μας αρνητικά συναισθήματα (φόβο, θυμό ή άγχος) θα θέσουμε ασυνείδητα ένα απαγορευτικό στην έκφραση των συναισθημάτων αυτών από το παιδί μας. Το παιδί θα λάβει ως μήνυμα ότι κάποιες συναισθηματικές εμπειρίες του είναι μη αποδεκτές και θα εκπαιδευτεί στο να τις αρνείται ή να τις καλύπτει, αφήνοντάς τες έξω από τη σφαίρα του συνειδητού, εις βάρος της ψυχικής του συνεκτικότητας.

2. Σεβόμενοι τα όριά μας, μπορούμε να είμαστε αυθεντικά παρόντες στη σχέση με το παιδί

Ο γονιός έχει φυσικά και ψυχικά όρια και χρειάζεται να τα σέβεται. Ένας γονιός που εξαντλείται κάνοντας πράγματα για ή με το παιδί που τον υπερβαίνουν, δεν μπορεί να είναι αυθεντικά παρών και να επικοινωνεί με αποδοχή. Ένας εξαντλημένος γονιός έχει πολλές πιθανότητες να νιώσει θυμό, όταν το παιδί εκφράσει κάποια ανάγκη του σε «άσχημη στιγμή».

Επιπλέον, ένας γονιός που ταυτίζει τη γονεϊκότητα με την άνευ ορίων δοτικότητα και έχει υπερβολικές προσδοκίες από τον εαυτό του, ματαιώνεται και αισθάνεται ένοχος κάθε φορά που έρχεται αντιμέτωπος με τα όριά του. Και ενώ ουσιαστικά επικρίνει ο ίδιος τον εαυτό του, ενδέχεται να προβάλει αυτή την εσωτερική επίκριση στο παιδί και να θυμώσει, αισθανόμενος ότι το παιδί του καθρεπτίζει μία εικόνα ανεπαρκούς και «κακού» γονιού, σαν ένας σιωπηρός επικριτής.

Έχοντας αισθανθεί θυμό, κάποιοι γονείς μπορεί να εκδηλώσουν στιγμιαία ανεξήγητη επιθετικότητα προς το παιδί. Σε άλλες περιπτώσεις, ο θυμός παραμένει ανέκφραστος, όμως το παιδί τον αντιλαμβάνεται, όπως αντιλαμβάνεται και όλα τα συναισθήματα του γονιού του.

Η επικοινωνία αυτή με το παιδί μπορεί εύκολα να καταλήξει σε φαύλο κύκλο, αφού ο γονιός έχοντας θυμώσει ή έχοντας επιτεθεί, αισθάνεται ακόμα μεγαλύτερες ενοχές και υπερβαίνει ακόμα περισσότερο τα όριά του για να φροντίσει. Το παιδί λαμβάνει έτσι δύο αντικρουόμενα μηνύματα: το πρώτο ότι ο γονιός μπορεί να είναι άνευ ορίων διαθέσιμος και το δεύτερο ότι μπορεί να θυμώσει ή να τιμωρήσει όταν το παιδί έχει κάποια ανάγκη. Χωρίς κανόνα για το ποιες ανάγκες ικανοποιούνται και ποιες τιμωρούνται, το παιδί είναι αντιμέτωπο με ένα σχεσιακό χάος, μέσα στο οποίο δυσκολεύεται να βρει τη θέση του και φυσικά να αποδεχτεί τον εαυτό του.

3. Αναγνωρίζοντας τις ανάγκες μας, μπορούμε να τις διαφοροποιήσουμε ξεκάθαρα από αυτές του παιδιού μας

Ένας γονιός που δυσκολεύεται να αναγνωρίσει τις προσωπικές του ανάγκες ή να πάρει την ευθύνη να τις ικανοποιήσει, είναι πιθανό να τις μετατοπίσει στο παιδί του ή ακόμα να επιχειρήσει να τις ικανοποιήσει άστοχα μέσα από το γονεϊκό του ρόλο.

Ο γονιός μπορεί να προβάλει τις δικές του, μη εκπληρωμένες, ανάγκες στο παιδί του. Η δική του ακάλυπτη ανάγκη για φροντίδα ή προστασία μπορεί να μετατραπεί σε υπερβολική φροντίδα και υπερπροστασία του παιδιού του. Σε αυτή την περίπτωση, υπάρχει ο κίνδυνος να υπονομεύσει την αυτορρύθμιση και την αυτονόμηση του παιδιού και να το καταστήσει εξαρτημένο από μία φροντίδα που ουσιαστικά δεν χρειάζεται, παρεμποδίζοντας έτσι την ανάπτυξή του.

Επιπλέον, ένας γονιός , που δυσκολεύεται να αναγνωρίσει, να αποδεχτεί και να καλύψει ανάγκες που έχουν να κάνουν με την αυτοπραγμάτωση και την αναζήτηση νοήματος στη ζωή του, μπορεί να επιχειρήσει να τις καλύψει μόνο μέσα από το ρόλο του ως γονιός. Μπορεί να γίνεται σημαντικός και να βρίσκει νόημα στη ζωή του, μόνο μέσα από τη φροντίδα του παιδιού, το οποίο όμως εγκλωβίζεται και θυσιάζει την αυτονομία του στο βωμό της ανάγκης του γονιού του. Αν αρχίσει να τα καταφέρνει μόνο του, ο γονιός παύει να αισθάνεται σημαντικός και πλήρης.

Τέλος, αν ένας γονιός έχει προσδοκίες ή επιθυμίες σχετικά με την προσωπική του εξέλιξη, το επάγγελμα, τις σπουδές, τις σχέσεις, που δεν πραγματώθηκαν, ενδέχεται να τις κληροδοτήσει στο παιδί του, καθιστώντας το εκπρόσωπο των γονεϊκών ονείρων ζωής. Το παιδί εγκλωβίζεται σε προσδοκίες που δεν το αφορούν και δεν έχει τη δυνατότητα να εξερευνήσει τις δικές του επιθυμίες και να οικοδομήσει έναν διαφοροποιημένο εαυτό.

4. Φροντίζοντας τον εαυτό μας, επιτρέπουμε στο παιδί μας να μένει στο ρόλο του χωρίς να χρειάζεται να μας «φροντίσει»

Ένας γονιός που φροντίζει τον εαυτό του, επιτρέπει στο παιδί να παραμένει στο ρόλο του παιδιού. Αντίθετα, ένας γονιός που δυσκολεύεται να φροντιστεί μπορεί να καλέσει ασυνείδητα το παιδί να πάρει διάφορους ρόλους μέσα από τους οποίους να αναλάβει εκείνο τη φροντίδα του γονιού του.

Σε κάποιες οικογένειες τα παιδιά δεν είναι απλώς παιδιά. Έχουν αναλάβει να φροντίζουν τους γονείς τους μέσα από ένα γονεϊκό ή συντροφικό ρόλο. Τα παιδιά προσπαθούν να ενδυναμώσουν τους γονείς τους και να τους κάνουν ευτυχισμένους.

Προσδοκούν ότι, αν φροντίσουν αρκετά τους γονείς τους, τότε εκείνοι θα μπορέσουν να σταθούν ως γονείς και να αντιγυρίσουν χώρο, φροντίδα και στήριξη. Η θέση αυτή όμως «καταργεί» το παιδί, γιατί δεν αφήνει χώρο στην παιδικότητά του. Για να λάβει την φροντίδα που κανονικά θα έπρεπε να έχει αβίαστα, χρειάζεται να καταβάλει μεγάλο κόπο. Το παιδί μένει σε μια κατάσταση στέρησης που ενέχει παράπονο και συχνά ανέκφραστο θυμό.

Εξάλλου οι προσπάθειές του ποτέ δεν είναι αρκετές, διότι εξ’ ορισμού ένα παιδί δεν μπορεί να φροντίσει το γονιό του. Έτσι το παιδί αισθάνεται ανεπαρκές και αδύναμο. Νιώθει ότι κάτι δεν κάνει καλά, κάτι δεν καταφέρνει.

5. Φροντίζοντας τον εαυτό μας, διδάσκουμε στο παιδί την αυτοφροντίδα

Το παιδί χτίζει τον εαυτό του ταυτιζόμενο με τους γονείς και εσωτερικεύει ρητές και άρρητες πεποιθήσεις και επιταγές του οικογενειακού του συστήματος που το διαμορφώνουν ως ενήλικα. Ο γονιός αποτελεί το πρώτο και το πιο σημαντικό παράδειγμα ζωής!

Ο τρόπος με τον οποίο ένας γονιός ακούει και φροντίζει τις δικές του ανάγκες, αποτελεί ένα μοντέλο σχέσης με τον εαυτό που το παιδί εσωτερικεύει καθώς μεγαλώνει. Έτσι, ο βαθμός στον οποίο το παιδί θα γίνει ένας ενήλικας που φροντίζει τον εαυτό του, εξαρτάται από το πόσο είχε την εμπειρία γονιών που φρόντιζαν τον εαυτό τους.

6. Φροντίζοντας τον εαυτό μας, επιτρέπουμε στο παιδί να προχωρήσει χωρίς να κοιτάζει διαρκώς «πίσω»

Είναι ιδιαίτερα δύσκολο για κάθε παιδί να διαφοροποιηθεί από τους γονείς του και να βαδίσει σε μία πορεία αυτοπραγμάτωσης στη ζωή του, όταν αισθάνεται ότι αφήνει πίσω του γονείς που είναι παραιτημένοι, στερημένοι ή πληγωμένοι.

Ακόμα και αν οι γονείς δεν ζητούν από το παιδί φροντίδα και αφοσίωση στα πλαίσια της σχέσης τους ή της καθημερινότητας, το παιδί δυσκολεύεται να δώσει στον εαυτό του την άδεια να αποδεσμευθεί ψυχικά και να προχωρήσει σε μία ζωή πιο ικανοποιητική και χαρούμενη από αυτή που έζησαν οι γονείς του. Σε αυτή την περίπτωση συχνά το παιδί σαμποτάρει με διάφορους ασυνείδητους τρόπους την πορεία του, παραμένοντας ψυχικά δέσμιος του οικογενειακού συστήματος και κουβαλώντας τη βαριά κληρονομιά της προηγούμενης γενιάς.

Είναι βέβαιο ότι κάθε γονιός δεν θα τα καταφέρνει πάντα να ακούει τις ανάγκες και τις επιθυμίες του και να φροντίζεται. Δεν θα είναι λίγες οι φορές εκείνες που μπορεί να χάσει την άκρη του νήματος που τον συνδέει με τον εαυτό του. Αυτό που μπορεί όμως πάντα να κάνει, είναι να αναζητά την επίγνωση. Να προσπαθεί δηλαδή να ανακαλύψει τα σημάδια που του δίνει ο εαυτός του όταν μένει αφρόντιστος. Και μαθαίνοντας να ακούει αυτά τα σημάδια, θα μπορεί να επανασυνδέεται με τα παραμελημένα κομμάτια του και να προσπαθεί να τα φροντίσει όσο καλύτερα μπορεί.

Η αρνητική πλευρά της καλοσύνης

Η καλοσύνη, εκείνη η αρετή που επιθυμεί το καλό των άλλων και όποιος την κατέχει, προσπαθεί για την ευτυχία των άλλων ανθρώπων. Η καλοσύνη επιθυμεί με κάθε τρόπο να διευκολύνει τους άλλους και χαρακτηρίζεται από την ανιδιοτέλεια και την ανεξικακία. Στις ημέρες μας μέχρι ποιο βαθμό όμως η καλοσύνη είναι αρετή;

Ο μύθος του καλού παιδιού, εκείνου που παραμερίζει τον εαυτό του για να είναι όλοι οι άλλοι καλά, που βάζει τις ανάγκες των άλλων πάνω από τις δικές του , πόσο άραγε απέχει από την εκμετάλλευση και τη θυματοποίηση;

Πολλές φορές το “ενεργώ με καλοσύνη” και “είμαι καλό παιδί” σημαίνει ότι καταπιέζω τα δικά μου συναισθήματα, επιθυμίες και θέλω για να μη γίνω αποδέκτης απόρριψης ή αποδοκιμασίας. Το να ενεργεί κάποιος πάντα και αποκλειστικά μόνο με καλοσύνη έχει αποδειχθεί ότι όχι μόνο δε βελτιώνει τις διαπροσωπικές σχέσεις, αλλά ενθαρρύνει την εκμετάλλευση και την εμφάνιση ψυχικών διαταραχών, ακριβώς επειδή το άτομο έχει φτάσει στο σημείο να καταπιέζει συνεχώς τα δικά του θέλω.

Δεν είναι τυχαίο ότι άτομα που συμπεριφέρονται με αυτό τον τρόπο χτυπάνε πιο συχνά πόρτες ειδικών, εμφανίζοντας συμπτώματα όπως μελαγχολία, κατάθλιψη, ενοχή.

Πολλές φορές θεωρούμε ότι δεν ικανοποιήσουμε τις ανάγκες των άλλων, εκείνοι θα αποσύρουν την αγάπη τους. Ο συγκεκριμένος τρόπος σκέψης πολλές φορές απορρέει από την παιδική ηλικία, όταν τα παιδιά έμαθαν να πιστεύουν ότι αξίζουν την αγάπη των γονιών μόνο όταν ανταποκρίνονται στις προσδοκίες τους. Έτσι, αυτός ο τρόπος σκέψης διαποτίζει τη ζωή μας θεωρώντας ότι πρέπει να δίνουμε τα πάντα για τους άλλους , φοβούμενοι μην πάψουν να μας αγαπούν. Η καλοσύνη σε αυτή την περίπτωση δεν οδηγεί στην προσωπική ευτυχία , ούτε σε ευτυχισμένες προσωπικές σχέσεις, αντιθέτως προωθεί την κακομεταχείριση και την άνιση προσφορά από τη μεριά των άλλων.

Η καλοσύνη δεν υπονοεί ότι πρέπει κάποιος να είναι αφελής ή να μην υπολογίζει ποτέ τον εαυτό του. Πολλές φορές οδηγεί και στη δημιουργία ακόμα μεγαλύτερων προβλημάτων, αφού το άτομο δεν έχει μάθει να προστατεύει τον εαυτό και να βάζει όρια.

Πώς όμως μπορεί να το πετύχει αυτό;

• Με την αποδοχή του εαυτού του, και ας μην αρέσει αυτό σε κάποιους.
• Με τη δημιουργία υγιών σχέσεων όπου δεν είναι πάντα ο υποδεέστερος.
• Με το να μάθει και ο ίδιος να λέει μερικές φορές και “όχι”.
• Με το να θέτει όρια και να μην καταπιέζει πάντα τις επιθυμίες και τον εαυτό του.

Η αγάπη για τον εαυτό είναι απαραίτητη και για τη σωστή αγάπη των άλλων. Η καλοσύνη, είναι πράγματι μία αρετή και φανερώνει ψυχικό μεγαλείο, αρκεί να μην προβαίνει σε μεγάλες υπερβολές και πάντα να υπομένει ακόμα και καταστάσεις που δεν πρέπει.

Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΤΗΣ ΤΡΟΙΑΣ

Να πάμε στην Ελλάδα, στο Πήλιο, στην Τρωάδα, στην Ίδη και στη Σπάρτη στον Ταΰγετο. Είναι βουνά πολύ ψηλά, είναι δηλαδή τόποι όπου η απόσταση ανάμεσα σε θεούς και ανθρώπους σχετικά μειώνεται, όπου τα όρια ανάμεσα σε θνητούς και αθανάτους δεν καταλύονται βέβαια, γίνονται όμως λιγότερο αδιαπέραστα. Εκεί πάνω παρατηρείται μια αλληλοδιείσδυση του θεϊκού και του ανθρώπινου κόσμου. Κάποιες φορές, όπως θα συμβεί και με τον πόλεμο της Τροίας, οι θεοί επωφελούνται από αυτή την εγγύτητα για να μεταφέρουν στους ανθρώπους τα κακά, τις καταστροφές που θέλουν να ξεφορτωθούν, εξαποστέλλοντάς τες από την ολόφωτη επικράτεια όπου κατοικοεδρεύουν και συγκεντρώνοντάς τες στην επιφάνεια της γης.

Όλα αρχίζουν λοιπόν στο Πήλιο, με τους γάμους του Πηλέα, του βασιλιά της Φθίας, και της Νηρηίδας Θέτιδας. Όπως πενήντα αδελφές της, παρουσίες ευμενείς και χαριτωμένες που ενδημούν στην επιφάνεια των νερών και στα βάθη της θάλασσας, η Θέτις είναι κόρη του Νηρέα. του επονομαζόμενου «γέροντα της θάλασσας». Ο Νηρέας με τη σειρά του είναι γιος του Πόντου, του Πέλαγους, τον οποίο η Γαία γέννησε ταυτόχρονα με τον Ουρανό, στις απαρχές του σύμπαντος. Από τη Δωρίδα τη μητέρα τους, οι Νηρηίδες ανήκουν στη γενιά του Ωκεανού, του αρχέγονου κοσμικού ποταμού που περιβάλλει το σύμπαν και το περισφίγγει μέσα στο κυκλικό υδάτινο δίχτυ του. Η Θέτις μαζί με την Αμφιτρίτη είναι από τις πιο αντιπροσωπευτικές Νηρηίδες. Όπως και άλλες θαλάσσιες θεές, διαθέτει το φοβερό χάρισμα των μεταμορφώσεων. Μπορεί να μεταμορφωθεί σε οτιδήποτε, μπορεί να γίνει λιοντάρι, φλόγα, φοίνικας, πουλί, ψάρι. Διαθέτει ένα ευρύ φάσμα μεταμορφώσεων. Θαλάσσια θεά. είναι ρευστή σαν το νερό, καμιά μορφή δεν μπορεί να τη φυλακίσει. Μπορεί και αλλάζει όψεις συνεχώς, ξεφεύγει από την ίδια της την παρουσία, όπως το νερό που κυλάει μέσα από τα δάχτυλά μας και δεν μπορούμε να το συγκρατήσουμε. Η θεά αυτή, εξαιτίας ίσως της τεράστιας ευελιξίας της, της ασύλληπτης ρευστότητάς της, συμβολίζει για τους Έλληνες μια συγκεκριμένη δύναμη που διαθέτουν ορισμένες θεότητες μόνο. Και κυρίως η πρώτη γυναίκα που παντρεύτηκε ο Δίας, η θεά Μήτις. Είδαμε προηγουμένως ότι ο Δίας δεν παντρεύτηκε απλώς μεταξύ άλλων και τη Μήτιδα, αλλά αυτή υπήρξε η πρώτη του γυναίκα, επειδή ακριβώς ήξερε ότι εξαιτίας των φοβερών ικανοτήτων της, της ευελιξίας, της ευστροφίας, της ρευστότητάς της, το παιδί που θα έκανε με τη Μήτιδα και αυτή θα έφερνε στον κόσμο θα τον ξεπερνούσε μια μέρα σε πονηριά και δύναμη. Για το λόγο αυτό, μόλις άφησε έγκυο τη θεά, έσπευσε με διάφορα τερτίπια να την καταπιεί, ώστε η Μήτις να γίνει εγγενής του ιδιότητα. Το παιδί που θα γεννηθεί θα είναι η Αθηνά και άλλο δε θα υπάρξει.

Έκτοτε, ο Δίας έχει αφομοιώσει πλήρως την ευμετάβλητη και επιτήδεια δύναμη που αντιπροσωπεύει η Μήτις. Δεν υπάρχει λοιπόν αγόρι που θα νικήσει τον πατέρα του, όταν έρθει εκείνη η ώρα. Έτσι, ο κλήρος που βαραίνει τους ανθρώπους αντιστρέφεται: όσο δυνατής και αν είναι ένας άνθρωπος, όσο ισχυρός, έξυπνος, βασιλιάς και κυρίαρχος, έρχεται μια μέρα που ο χρόνος τον νικάει, που η ηλικία τον βαραίνει και τότε λοιπόν το βρέφος που έφερε στον κόσμο, το νήπιο που χόρευε στα γόνατά του, που το προστάτευε και το τάιζε, γίνεται άντρας πιο δυνατός από τον πατέρα του και μοιραία παίρνει τη θέση του. Ενώ στον κόσμο των θεών, από τη στιγμή που ο Δίας εγκαθίδρυσε και στερέωσε την εξουσία του, τίποτα και κανένας δε θα μπορέσει πια να τον παραμερίσει και να του πάρει το θρόνο.

Η Θέτις λοιπόν, με το χάρισμά της, τη μαγική δύναμη της μεταμόρφωσης που κατέχει, είναι ένα πλάσμα συναρπαστικό, όλο γοητεία. Δυο μεγάλοι θεοί είναι ερωτευμένοι μαζί της: ο Δίας και ο Ποσειδώνας. Ερίζουν για χάρη της και σχεδιάζει ο καθένας χωριστά να την παντρευτεί. Στο θεϊκό κόσμο, στη διαμάχη που φέρνει αντιμέτωπους το Δία και τον Προμηθέα, ο Τιτάνας κρατάει για ώρα ανάγκης ένα όπλο, έναν κρυφό άσο στο μανίκι του, ένα μυστικό που μόνο αυτός γνωρίζει: αν ευοδωθούν οι επιθυμίες του Δία, αν τα καταφέρει να σμίξει με τη Θέτιδα, θα πάθει μια μέρα από το παιδί τους όσα έπαθε ο πατέρας του ο Κρόνος από αυτόν, και προηγουμένου ο Ουρανός από τον Κρόνο. Η πάλη των γενεών, η αντιπαλότητα που φέρνει αντιμέτωπους τους νέους με τους γέρους, το γιο με τον πατέρα, θα διεισδύσει εσαεί πλέον στο θεϊκό κόσμο και θα θέτει μονίμους σε αμφισβήτηση την αμετακίνητη τάξη που θέλησε να θεμελιώσει ο Δίας ως κυρίαρχος του σύμπαντος.

Πώς τα καταφέρνει ο Δίας και μαθαίνει το μυστικό αυτό; Κατά μία εκδοχή, ο Προμηθέας συμφιλιώνεται με το Δία και ο Ηρακλής πηγαίνει να ελευθερώσει τον Τιτάνα με τον όρο να φανερώσει το μυστικό του. Ο Δίας ενημερώνεται λοιπόν για τον κίνδυνο, το ίδιο και ο Ποσειδώνας. Οι θεοί αρνούνται συνεπώς να σμίξουν με τη Θέτιδα. Θα μείνει λοιπόν παρθένος για πάντα και δε θα γνωρίσει τον έρωτα; Όχι, οι θεοί είναι μεγαλόψυχοι, θα ξεφορτωθούν το ριζικό αυτό στέλνοντας το στους ανθρώπους, οι οποίοι σε μια δεδομένη στιγμή θα παραχωρούν τη θέση τους στους νέους. Η Θέτις θα γεννήσει ένα παιδί θνητό, εντελώς ξεχωριστό, το οποίο θα ξεπεράσει σε όλα τα επίπεδα το γεννήτορα του: ένα πρότυπο ήρωα, που αντιπροσωπεύει στον κόσμο των ανθρώπων το αποκορύφωμα των πολεμικών αρετών, θα είναι ο άριστος, ο ανυπέρβλητος. Ποιο θα είναι το παιδί αυτό; Ο γιος της Θέτιδας και του Πηλέα, ο Αχιλλέας. Ένα από τα σημαντικότερα πρόσωπα στον πόλεμο της Τροίας, που ξεσπάει για κάποιους λόγους σχετικούς με την ιστορία αυτή.

Τι σημαίνει Παγανιστής;

Την λέξη «παγανιστής» την ακούμε αρκετά συχνά, όμως έχετε αναρωτηθεί ποτέ τι σημαίνει; Η λέξη αντιπροσωπεύει δύο αρχαίες λέξεις η μία είναι η ελληνική Έλλην και η άλλη η λατινική paganus

Η λέξη «Έλλην» – με την περιστασιακή διευκρίνιση: «ως προς την πίστη» – χρησιμοποιείται τόσο από τους «θιασώτες της αρχαίας θρησκείας» όταν θέλουν να αυτοπροσδιοριστούν, όσο και από τους αντιπάλους τους. Στο στόμα των Χριστιανών ο όρος αυτός είναι παραπλανητικός, αφού φαίνεται να συνδέει υποτιμητικά τον παγανισμό με τον ελληνορωμαϊκό πολιτισμό, ενώ, πολύ πριν τον 5ο αιώνα, οι δύο παρατάξεις θαύμαζαν και μελετούσαν τους ίδιους κλασικούς.

Ο όρος «Έλλην» είχε στην πραγματικότητα αρνητικές κυρίως προεκτάσεις. Από το 212 μ.Χ., σύμφωνα με μια απόφαση του Καρακάλλα όλοι οι ελεύθεροι κάτοικοι της Αυτοκρατορίας θεωρούνται «Ρωμαίοι πολίτες»…

Τον 4ο αιώνα, ο χαρακτηρισμός κάποιων από αυτούς ως Έλληνες σήμαινε τη διαφοροποίηση τους από το σύνολο· οι παγανιστές δεν ήταν πια «Ρωμαίοι», δεν ήταν νόμιμοι κληρονόμοι της Αυτοκρατορίας. Οι Βυζαντινοί αυτό – χαρακτηρίζονται πάντα «Ρωμαίοι» και η Ανατολία για τους Άραβες και τους Τούρκους ήταν η «Ρωμανία» (απ’ όπου και το όνομα μιας πόλης των ανατολικών της ορίων, του Ερζουρούμ·) μέχρι σήμερα, ο «ελληνισμός» στη νέα ελληνική ονομάζεται ρωμιοσύνη.

Όσο για τη σημασία paganus, απ’ όπου προέρχονται οι γαλλικές λέξεις “paien” (παγανιστής) “paysan” (χωρικός), είναι σταθερά μειωτική και δημιουργεί ένα παράξενο σημασιολογικό πρόβλημα. Η καλύτερα τεκμηριωμένη έννοια της λέξης φαίνεται ότι είναι αυτή του «χωρικού». Επομένως, οι Έλληνες αστοί της Ανατολής θα πρέπει να είχαν χωρικούς ως ομοϊδεάτες στη Δύση, κάτι που θα σήμαινε ότι υπήρξαν δύο διαφορετικές πορείες εξέλιξης.

Είναι όμως δύσκολο να υποστηρίξουμε ότι οι πόλεις εκχριστιανίστηκαν ταχύτερα στη Δύση από ό,τι στην Ανατολή. Η Ρωμαϊκή Σύγκλητος, κατ’ εξοχήν αριστοκρατικό σώμα, περιλάμβανε ανάμεσα στα μέλη της ένα μεγάλο αριθμό παγανιστών μέχρι τα τέλη του 4ουαιώνα μ.Χ., πολύ μετά την εισαγωγή του όρου paganus, με τη θρησκευτική του σημασία, στο νομικό λεξιλόγιο, ενώ δεν παρατηρείται έλλειψη παγανιστών διανοουμένων στη Δύση. Η αλήθεια είναι ότι στη Δύση ο χριστιανισμός παρέμεινε για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα θρησκεία των ξένων. Στα τέλη του 2ου αι. η τοπική εκκλησία της Λυών απαρτιζόταν ακόμα κυρίως από ελληνόφωνους Ανατολικούς. Αλλά και οι παπικοί επιτάφιοι του 3ου αι. συντάσσονταν στα ελληνικά.

Μπροστά σ’ αυτό το πρόβλημα, το 1899 ένας Γερμανός μελετητής, ο Th. Zahn – στα βήματα του Denys Godefroy, του σχολιαστή του Θεοδοσιανού Κώδικα του 16ου αιώνα – πρότεινε ως αφετηρία μια άλλη σημασία του paganus, αυτή του «πολίτη» σε αντιδιαστολή προς τον «στρατιωτικό», καθώς στα απολογητικά κείμενα του 3ου αιώνα οι χριστιανοί αποκαλούνται συχνά «στρατιώτες του Χριστού». Δυστυχώς, αυτή η χριστιανική μεταφορά, που ανήκει στη λογοτεχνική ή πάντως στην εκλεπτυσμένη γλώσσα, είχε περιπέσει σε αχρηστία προτού ακόμα τεθεί σε κοινή χρήση η λέξη paganus με τη σημασία του παγανιστή. Εξάλλου, αν υπήρχε στην Ύστερη Αρχαιότητα μια θρησκεία μιλιταριστικής απόκλισης, αυτή ήταν σίγουρα ο μιθραϊσμός και όχι ο χριστιανισμός.

Οι άνθρωποι του τόπου

Για να βγούμε από το αδιέξοδο που δημιουργεί μια εξέλιξη φωνητικά αναμφίβολη αλλά σημασιολογικά ακατανόητη, θα πρέπει να αναρωτηθούμε πως γίνεται ή ίδια λέξη να έχει τρείς σημασίες τόσο ποικίλες: «χωρικός», «πολίτης» και «ειδωλολάτρης». Ας αρχίσουμε με τις δυο πρώτες, που είναι και παλαιότερες. Στην αυτοκρατορική κοινωνία paganusονομάζεται ο κάτοικος του pagus, δηλαδή μιας επαρχίας (με την έννοια της μικρότερης διοικητικής ενότητας), κάποιος που οι ρίζες του βρίσκονται εκεί όπου ζει (αντίθετα από το στρατιώτη)· είναι λοιπόν φυσικό ο χωρικός να είναι κατ’ εξοχήν paganus – αν και ο όρος, από την εποχή του Κικέρωνα και έπειτα, μπορούσε να δηλώσει και τους αστούς (ProDomo, 74). Αν υπολογίσουμε αυτόν τον παράγοντα, διαφωτίζονται μερικές περίεργες φράσεις.

Όταν ο ποιητής Πέρσιος, με γνήσια ή προσποιητή μετριοφροσύνη, αποκαλεί τον εαυτό του semipaganus στην ποίηση, υπαινίσσεται ότι δεν είναι ισότιμο μέλος της αδελφότητας των ποιητών (πρόλογος στις Σάτιρες, στ. 6). Και όταν ένας πατέρας, στον επιτάφιο της κόρης του, την επαινεί γιατί υπήρξε «πιστή, μεταξύ των πιστών, pagana μεταξύ των pagani», δεν εννοεί ότι η κόρη του ασπάστηκε τον παγανισμό, αλλά ότι παρέμεινε πιστή στην καταγωγή της.

Οι pagani είναι πολύ απλά οι «άνθρωποι του τόπου», οι ντόπιοι – της πόλης ή της επαρχίας –, αυτοί που διαφύλαξαν τα τοπικά έθιμα. Αντίθετα, οι alieni, οι «άνθρωποι που κατάγονται από αλλού», οι ξενομερίτες, γίνονταν όλο και περισσότερο Χριστιανοί. Η εξήγηση αυτή (την οποία πρότεινε ένας άλλος Godefroy, ο Jacques, στις αρχές του 17ουαιώνα) αντιστοιχεί στην ετυμολογία της λέξης, στην οποία αναφέρονται οι Χριστιανοί συγγραφείς που την χρησιμοποιούσαν με το νέο της νόημα· ανταποκρίνεται επίσης στην προτίμηση των Εθνικών της Ύστερης Αρχαιότητας για οτιδήποτε ανήκε στα πάτρια, την κληρονομιά των προγόνων τους. Ορίζει τον παγανισμό ως θρησκεία της πατρίδας, με τη στενότερη έννοια της πόλης και της επαρχίας της. Προβλέπει, ακόμα την ποικιλία των παγανιστικών πρακτικών και πεποιθήσεων.

Μερικές φορές, η εδραίωση αυτών των πεποιθήσεων συνοδεύεται από μια εκλεπτυσμένη μεταφυσική. Τόσο για τον Πρόκλο όσο και για τον Ιμπν Αραμπί «ο τόπος αφήνει το στίγμα του στην ευαίσθητη καρδιά».

Νέο πυραυλικό σύστημα το οποίο μπορεί να επισπεύσει το ταξίδι στον Άρη έως και 10 φορές

Μία φυσικός στις ΗΠΑ εφηύρε νέο πυραυλικό σύστημα, το οποίο μπορεί να επισπεύσει το ταξίδι στον Άρη έως και 10 φορές.

Η Δρ. Fatima Ebrahimi, που εργάζεται στο Princeton Plasma Physics Laboratory (PPPL) του υπουργείου Ενέργειας των ΗΠΑ, εφηύρε έναν νέο πύραυλο σύντηξης, ο οποίος αναμένεται να χρησιμοποιηθεί στις μελλοντικές αποστολές στον «Κόκκινο Πλανήτη».

Η συσκευή χρησιμοποιεί μαγνητικά πεδία για να «πυροβολήσει» σωματίδια πλάσματος από το πίσω μέρος του πυραύλου και να δώσουν ώθηση το σκάφος.

Η χρήση μαγνητικών πεδίων επιτρέπει στους επιστήμονες να προσαρμόσουν την ποσότητα ώθησης, με τους αστροναύτες να αλλάζουν «ταχύτητες», ενώ κατευθύνονται σε απομακρυσμένους κόσμους. Η καινοτομία της Ebrahimi φέρεται να επισπεύδει έως και 10 φορές το ταξίδι στον Άρη, σε σχέση με τις ρουκέτες που χρησιμοποιούνται σήμερα, οι οποίες χρησιμοποιούν ηλεκτρικά πεδία για την προώθηση των σωματιδίων.

Πώς «γεννήθηκε» η ιδέα που θα αλλάξει τα ταξίδια στο Διάστημα

«Επεξεργάζομαι αυτήν την ιδέα εδώ και λίγο καιρό. Είχα την ιδέα το 2017 ενώ σκεφτόμουν τις ομοιότητες μεταξύ της εξάτμισης ενός αυτοκινήτου και των σωματιδίων εξάτμισης υψηλής ταχύτητας. Κατά τη διάρκεια της λειτουργίας του παράγει μαγνητικές φυσαλίδες που ονομάζονται πλασμίδια, τα οποία κινούνται περίπου με 20 χιλιόμετρα ανά δευτερόλεπτο, κάτι που μου έμοιαζε πολύ σαν ώση», τόνισε.

Οι τρέχοντες προωθητές πλάσματος που χρησιμοποιούν ηλεκτρικά πεδία για την προώθηση των σωματιδίων μπορούν να παράγουν μόνο χαμηλή ειδική ώθηση ή ταχύτητα.

Όμως, οι προσομοιώσεις υπολογιστών που πραγματοποιήθηκαν σε υπολογιστές PPPL και το Εθνικό Κέντρο Επιστημονικής Πληροφορικής Ενεργειακής Έρευνας στο Εθνικό Εργαστήριο Lawrence Berkeley στο Μπέρκλεϋ της Καλιφόρνιας, έδειξαν ότι η νέα ιδέα μπορεί να παράγει καυσαέρια με ταχύτητες εκατοντάδων χιλιομέτρων ανά δευτερόλεπτο, ακόμη και 10 φορές γρηγορότερα από αυτά των άλλων προωθητών.

«Τα ταξίδια μεγάλων αποστάσεων διαρκούν μήνες ή χρόνια επειδή η συγκεκριμένη ώθηση των κινητήρων χημικών πυραύλων είναι πολύ χαμηλή, οπότε το σκάφος χρειάζεται αρκετό χρόνο για να φτάσει στην ταχύτητα που χρειάζεται», είπε η Ebrahimi. «Αν κατασκευάσουμε προωθητές με μαγνητική επανασύνδεση, τότε θα μπορούσαμε να ολοκληρώσουμε τις αποστολές μεγάλων αποστάσεων σε μικρότερο χρονικό διάστημα».

Ποιες είναι οι διαφορές με τις τεχνολογίες που χρησιμοποιούμε σήμερα

Αν και η χρήση πυραύλων fusion to power δεν είναι μια νέα ιδέα, η ώθηση του Ebrahimi διαφέρει από τις κορυφαίες συσκευές με τρεις τρόπους.

Ο πρώτος είναι ότι η αλλαγή της αντοχής των μαγνητικών πεδίων που μπορεί να αυξήσει ή να μειώσει την ποσότητα ώσης, η οποία θα επιτρέψει καλύτερο ελιγμό μέσα στο διάστημα.

«Χρησιμοποιώντας περισσότερους ηλεκτρομαγνήτες και περισσότερα μαγνητικά πεδία, μπορείτε ουσιαστικά να γυρίσετε ένα κουμπί για να ρυθμίσετε την ταχύτητα», δήλωσε ο Ebrahimi.

Δεύτερον, η νέα ώθηση παράγει κίνηση εκτοξεύοντας τόσο σωματίδια πλάσματος όσο και μαγνητικές φυσαλίδες γνωστές ως πλασμίδια. Τα πλασμίδια προσθέτουν δύναμη στην πρόωση.

Η τελευταία διαφορά μεταξύ της ιδέας της Ebrahimi και άλλων είναι ότι χρησιμοποιεί μαγνητικά πεδία για να «πυροβολήσει» σωματίδια πλάσματος από το πίσω μέρος του πυραύλου.

Η χρήση μαγνητικών πεδίων μπορεί να είναι μια πολύ μεγάλη αλλαγή, καθώς επιτρέπει στους επιστήμονες να προσαρμόσουν το ποσό ώθησης για μια συγκεκριμένη αποστολή. «Ενώ άλλοι προωθητές απαιτούν βαρύ αέριο, κατασκευασμένο από άτομα όπως το ξένον, σε αυτήν την ιδέα μπορείτε να χρησιμοποιήσετε οποιοδήποτε είδος αερίου θέλετε», είπε ο Ebrahimi.

Τι είναι οι λευκές τρύπες;

Οι μαύρες τρύπες δημιουργούνται όταν τα πολύ μεγάλα αστέρια καταρρέουν στο τέλος της ζωής τους προς μία σουπερνόβα. Τι είναι λοιπόν η λευκή τρύπα; Είναι μέχρι σήμερα μία άκρως θεωρητική ιδέα, που ακόμα δεν την έχουμε αντικρύσει. Αλλά ας ξεκινήσουμε με τις μαύρες τρύπες. Και μετά να μιλήσουμε για τις λευκές τρύπες.

Οι μαύρες τρύπες είναι μέρη στο σύμπαν όπου η ύλη και η ενέργεια συμπιέζονται τόσο πυκνά ώστε η ταχύτητα διαφυγής τους να είναι μεγαλύτερη από την ταχύτητα του φωτός. Η πλήρης περιγραφή της απαιτεί πολλά και δύσκολα μαθηματικά, αλλά γνωρίζουμε ότι είναι πραγματικά αντικείμενα στο σύμπαν μας. Προβλέφθηκαν από τη θεωρία της σχετικότητας του Αϊνστάιν αλλά ανακαλύφθηκαν τις τελευταίες δεκαετίες. Πρόσφατα έχουμε φωτογραφίσει μία μαύρη τρύπα, ενώ συλλάβαμε και τα βαρυτικά κύματα από τις συγκρούσεις τους.

Οι μαύρες τρύπες λοιπόν δημιουργούνται όταν τα αστέρια, πολύ πιο ογκώδη από τον Ήλιο μας, που πεθαίνουν με κατακλυσμιαίο και καταστροφικό τρόπο προς μία σουπερνόβα.

Και τι είναι μια λευκή τρύπα; Οι λευκές τρύπες δημιουργούνται όταν οι αστροφυσικοί εξερευνούν μαθηματικά το περιβάλλον γύρω από τις μαύρες τρύπες, αλλά υποκρίνονται ότι δεν υπάρχει μάζα στον ορίζοντα γεγονότων τους . Τι συμβαίνει λοιπόν όταν έχετε μια ιδιομορφία (ανωμαλία) μιας μαύρης τρύπας χωρίς μάζα;

Η θεωρία του Αϊνστάιν δεν μιλάει μόνο για τις μαύρες τρύπες. Υπάρχει μια άλλη πρόβλεψη που δεν είναι τίποτα άλλο από μια λευκή τρύπα που είναι αντίθετη από τη μαύρη τρύπα. Τίποτα δεν μπορεί να εισέλθει στον ορίζοντα γεγονότων μιας λευκής τρύπας σε αντίθεση με αυτόν μιας μαύρης. Δεν επιτρέπει τίποτα να μπει σε αυτόν τον ορίζοντα, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει τίποτα σε αυτόν. Προβλέπεται ότι οι λευκές τρύπες είναι μία πύλη. Τίποτα δεν μπορεί να εισέλθει, αλλά τίποτα δεν μπορεί να βγει.

Οι λευκές τρύπες είναι εντελώς θεωρητικές μαθηματικές έννοιες. Στην πραγματικότητα, εάν κάνετε τα μαθηματικά της μαύρης τρύπας, αγνοώντας τη μάζα της ιδιομορφίας θα σας κάνει τη ζωή σας πολύ πιο εύκολη.

Η μαύρη τρύπα και η λευκή τρύπα συνδέονται. Η ενέργεια και η ύλη που εισέρχεται σε μια μαύρη τρύπα βγαίνουν μέσω μιας λευκής τρύπας. Προτείνεται επίσης ότι οι λευκές τρύπες προέκυψαν από τη μαύρη τρύπα που πεθαίνει. Οι μαύρες τρύπες χάνουν τη μάζα με τη μορφή ακτινοβολίας που εξαφανίζεται και τελικά εμφανίζεται ως λευκή τρύπα.

Μετά η πρόβλεψη των λευκών οπών οι ερευνητές προέβλεψαν επίσης ότι οι μαύρες τρύπες θα μπορούσαν να υπήρχαν ακόμη και πριν από το big bang. Ωστόσο, το big bang ήταν η αρχή του σύμπαντος μας, ίσως να υπήρχε ένα άλλο σύμπαν που μπορεί να υπήρχε πριν από το big bang.

Δεν είναι πράγματα που υπάρχουν στην πραγματικότητα. Δεν είδαμε ποτέ οι αστρονόμοι να εντόπισαν μια ασυνήθιστη έκρηξη ακτινοβολίας και στη συνέχεια να ανέπτυξαν υποθετικά μοντέλα λευκών οπών για να τα εξηγήσουν.

Για παράδειγμα: Αν δεν έχετε καθόλου λεφτά δεν μπορείτε να μοιράσετε το τίποτα σας. Θα ήταν γελοίο να χρησιμοποιήσετε την ύπαρξη αρνητικών αριθμών για να ισχυριστείτε ότι υπάρχουν “αρνητικά χρήματα” που μπορούν να μοιραστούν σε ανθρώπους.

Τώρα αν υπάρχουν οι λευκές τρύπες, που πιθανότατα δεν υπάρχουν, θα συμπεριφέρονταν σαν αντίστροφες μαύρες τρύπες – όπως προβλέπουν τα μαθηματικά. Αντί να τραβά – έλκει υλικό προς τα μέσα της όπως κάνει η μαύρη τρύπα, μια λευκή τρύπα θα εκτοξεύσει το υλικό στο διάστημα σαν ένα είδος σιντριβανιού. Τόσο γενναιόδωρες είναι αυτές οι λευκές τρύπες.

Μία από τις άλλες συνέπειες των μαθηματικών της λευκής τρύπας, είναι ότι υπάρχουν θεωρητικά μόνο εφόσον δεν υπάρχει ούτε ένα σημείο ύλης εντός του ορίζοντα γεγονότων της. Ακόμα κι ένα άτομο υδρογόνου να παρασυρόταν στην περιοχή αυτή, το όλο πράγμα θα καταρρεύσει. Ακόμα κι αν δημιουργήθηκαν λευκές τρύπες στην αρχή του σύμπαντος, θα είχαν καταρρεύσει πολύ καιρό τώρα, αφού το σύμπαν μας είναι ήδη γεμάτο με αδέσποτη ύλη.

Τούτου λεχθέντος, υπάρχουν μερικοί φυσικοί που πιστεύουν ότι οι λευκές τρύπες μπορεί να είναι κάτι περισσότερο από θεωρητικές. Οι Hal Haggard και Carlo Rovelli του Πανεπιστημίου Aix-Marseille στη Γαλλία εργάζονται για να εξηγήσουν τι συμβαίνει μέσα σε μαύρες τρύπες χρησιμοποιώντας έναν κλάδο της θεωρητικής φυσικής που ονομάζεται κβαντική βαρύτητα βρόχου.

Θεωρητικά, η ιδιομορφία μιας μαύρης τρύπας θα μπορούσε να συμπιεστεί μέχρι το μικρότερο δυνατό μέγεθος που προβλέπει η φυσική. Και τότε θα αναπηδούσε ως μία λευκή τρύπα. Αλλά λόγω του σοβαρού φαινομένου της διαστολής του χρόνου γύρω από μια μαύρη τρύπα, αυτό το συμβάν θα χρειαστεί δισεκατομμύρια χρόνια ακόμη και για μαύρες τρύπες με ελάχιστη μάζα για να εμφανιστούν τελικά οι λευκές τρύπες.

Εάν δημιουργήθηκαν μικροσκοπικές μαύρες τρύπες μετά το Big Bang, μπορεί να φτάσουν σε αποσύνθεση και να εκραγούν ως λευκές τρύπες οποιαδήποτε μέρα έως τώρα. Εκτός κι αν, σύμφωνα με τον Stephen Hawking, θα είχαν ήδη εξατμιστεί.

Μια άλλη ενδιαφέρουσα ιδέα που διατυπώνουν οι φυσικοί, είναι ότι μια λευκή τρύπα μπορεί να εξηγήσει το Big Bang, καθώς αυτή είναι μια άλλη κατάσταση όπου εμφανίστηκε αυθόρμητα μια τεράστια ποσότητα ύλης και ενέργειας.

Κατά πάσα πιθανότητα, οι λευκές τρύπες είναι απλά φανταχτερά μαθηματικά. Και επειδή τα φανταχτερά μαθηματικά σπάνια επιβιώνουν με την επαφή τους με την πραγματικότητα, οι λευκές τρύπες είναι πιθανώς απλώς φανταστικές.

Η απάτη, φαινόμενο του καιρού μας

Αν αναζητήσει κάποιος σε διαδικτυακή μηχανή τη λέξη «εξαπάτηση», θα διαπιστώσει πολλές περιπτώσεις εξαπάτησης πολιτών.

Όλα αυτά τα περιστατικά μας δημιουργούν δυο σκέψεις: την ηθική ποιότητα της κοινωνίας μας από τη μια και την ευκολία που ευδοκιμούν τέτοια φαινόμενα. Ποιοι είναι, όμως, οι λόγοι που οι άνθρωποι γίνονται θύματα μικρών ή μεγαλύτερων απατεώνων; Ψυχολογικοί λόγοι είναι η μία απάντηση. Η ανάγκη εξεύρεσης λύσης στο πρόβλημά τους και η ανάγκη τους να ακούσουν αυτό που θα ήθελαν να ακούσουν τους κάνει να εξοστρακίζουν από τη συνείδησή τους την πραγματικότητα. Αυτό γίνεται συνήθως, σύμφωνα με τους ψυχολόγους, όταν βιώνει το άτομο μια έντονη θλίψη από χωρισμό ή θάνατο ή αρρώστια αγαπημένου προσώπου ή ακόμα μια μεγάλη χαρά. Τότε είναι ευάλωτο συναισθηματικά, αναζητά την ασφάλεια με αποτέλεσμα να μην μπορεί να διαπιστώσει αν κάποιος το προσεγγίζει με σκοπό να τον εξαπατήσει. Αδυνατεί δηλαδή να δει την κατάσταση ως τρίτο πρόσωπο. Αλλά, τους λόγους για τέτοια φαινόμενα, νομίζω, πρέπει να τους αναζητήσουμε και σε μια διαφορετική κατεύθυνση: στον τρόπο που εκπαιδεύονται οι άνθρωποι από την παιδική και εφηβική τους ηλικία και προετοιμάζονται για την αντιμετώπιση των δυσκολιών της ζωής, στο αν απέκτησαν δηλαδή επαρκείς δεξιότητες για την εξεύρεση λύσεων στα προβλήματά τους.

Σίγουρα, ο εσωτερικός κόσμος του ατόμου και η ανάπτυξή του είναι αποτέλεσμα προσωπικών ανακαλύψεων και μετατάξεων, αποτέλεσμα συλλογισμών, επίτευγμα συναισθηματικών και αφαιρετικών διευρύνσεων της προσωπικότητας. Κατά πόσο, όμως, συντελούνται αυτές οι πνευματικές και ψυχικές διεργασίες στο παιδί και ύστερα στον έφηβο στην εποχή μας, εποχή της εικόνας;

Εποχή που τη θέση του λόγου καταλαμβάνει η εικόνα; Η εικόνα είναι η αναπαραγωγή της πραγματικότητας. Ούτε η ερμηνεία της, ούτε η περιγραφή της. Έτσι η φαντασία κάποιου δεν προλαβαίνει να εφεύρει τη δική της εικόνα, γιατί αντικαθίσταται από την έτοιμη εικόνα που του προβάλλεται. Παράλληλα, μέσω της προσλαμβανόμενης εικόνας, γίνεται και ο υπάκουος δέκτης του μηνύματος, γιατί η εικόνα συνταυτίζεται με το ιδεολογικό περιεχόμενο που κρύβει μέσα της.

Ταυτίζει δηλαδή το «σημαίνον» με το «σημαινόμενο». Έτσι, η εικόνα αποκτά μια δύναμη ανεξέλεγκτη: μπορεί να διαμορφώσει νέα «ήθη», να υποσκάψει τα υπάρχοντα, να υπονομεύσει τις παραδεδεγμένες «αξίες», πολιτικές ή πολιτιστικές. Επομένως, στα κρίσιμα χρόνια της εκπαίδευσής του, της δημιουργίας του «σκέπτεσθαι», της ικανότητας δηλαδή να σχηματίζει συλλογισμούς, ώστε να κρίνει, να ελέγχει, να αξιολογεί, να αμφιβάλλει, του επικοινωνούν τα μηνύματα μέσω της εικόνας περισσότερο παρά με το διάβασμα. Στην περίπτωση αυτή ο λόγος ο αληθινός λιγοστεύει ή γίνεται λόγος επίπεδος, περιγραφικός ή στρεβλός. Γι’ αυτό δεν είναι σε θέση το άτομο να σκέφτεται για λογαριασμό του, αφήνει τους άλλους να σκέφτονται και να αποφασίζουν γι’ αυτόν. Το χαρακτηρίζει πνευματική οκνηρία, εσωτερική αδράνεια, ένα κλειστό σύστημα σκέψης. Αδυνατεί να σπάσει τα φράγματα, να μπει στην ψυχή των άλλων. Μένει στην ήσσονα προσπάθεια. Δεν εξετάζει διεξοδικά όλες τις εναλλακτικές λύσεις των προβλημάτων, όλες τις πιθανότητες.

Αντίθετα, ο αναγνώστης, αυτός που προσλαμβάνει το μήνυμα με το διάβασμα, προσπαθεί να υλοποιήσει το μήνυμα σε εικόνες. Βρίσκει μόνος του τις παραστάσεις με τη βοήθεια της εμπειρίας και της φαντασίας του, παραστάσεις πρωτότυπες που δε μοιάζουν με κανενός άλλου. Το άτομο αυτό αποκτά εσωτερική ζωή. Γίνεται ικανό να στοχάζεται, να εμβαθύνει, να αναζητά την αλήθεια. Η σκέψη του είναι αυτόνομη και εκφράζει γνώμη ανεξάρτητη, γιατί έχει υψηλό βαθμό αυτοσυνειδησίας. Ο άνθρωπος με αυτά τα χαρακτηριστικά, νομίζετε, εξαπατάται εύκολα;

Γνώμες των χριστιανών Πατέρων για την Ελληνική παιδεία και τους αρχαίους Έλληνες σοφούς – Η δυσφήμηση των Ελλήνων από την Ορθοδοξία

Ο 12ετής Ιησούς διδάσκει στο ναό 
και πατάει τον φιλόσοφο

Αυτή η ανάρτηση ξεκίνησε σαν παράρτημα στην δημοσίευση για την “Παιδεία του Βυζαντίου” που προηγήθηκε, αλλά αξίζει μια ειδική παρουσίαση. Είναι και αυτή μέσα στο πλαίσιο των δημοσιευμάτων του “Γιατί η Αναγέννηση έγινε στην Δύση”, και δείχνει την ιδεολογία του ορθόδοξου Χριστιανισμού σχετικά με την αρχαία ελληνική γραμματεία, αλλά και γενικά με την φιλοσοφική και τη συγκεκριμένη γνώση και κατ` επέκταση την επιστήμη και την τεχνολογία. Ταυτόχρονα, μας δείχνει γιατί το όνομα “Έλληνες” απέκτησε κακή χροιά στο Βυζάντιο.

 

Οι γνώμες των Πατέρων της Εκκλησίας είναι σημαντικές για εμάς γιατί θα μας βοηθήσουν να καταλάβουμε καλύτερα την θέση της Εκκλησίας αλλά και το θέμα της εμπλοκής του Βυζαντίου με την παιδεία, την εκπαίδευση και την επιστήμη.

 

Από τους πρώτους χριστιανούς διανοητές έχουμε την εξής διαφοροποίηση:

• Αυτοί που αρνούνται πλήρως την αρχαία γνώση και γενικά την κοσμική γνώση.
• Αυτοί που την ψιλοαποδέχονται γιατί θεωρούν ότι “οι αρχαίοι Έλληνες την πήραν (την έκλεψαν!) από τους Εβραίους, αλλά δεν είχαν την ευρύτητα για να την καταλάβουν”.
• Αυτοί που την δέχονται ως βοηθητική σε κάποιο βαθμό για αυτούς.

Οι σύγχρονοι απολογητές ισχυρίζονται ότι με την λέξη “Έλληνες” και την απαξίωση για αυτούς, δεν αναφέρονται στους Έλληνες φιλοσόφους και διανοητές, ούτε στο ελληνικό έθνος ή πολιτισμό, “αλλά μόνο στους ειδωλολάτρες”. Για τον λόγο αυτό σάς έχω συγκεκριμένα αποσπάσματα από τα κείμενα των Πατέρων της Εκκλησίας, μαζί με τους σχετικούς συνδέσμους για να διαβαστούν όλα τα κείμενα και για να γίνει έτσι κατανοητό σε τι ακριβώς αναφερόντουσαν. Τα αποσπάσματα είναι ενδεικτικά και ακόμα και στα ίδια κείμενα θα μπορείτε να βρείτε πολλά περισσότερα. 

 

1. Μέγας Βασίλειος

Ένας από τους “Τρεις Ιεράρχες” τους καλούμενος και “προστάτες της ελληνικής εκπαίδευσης”.

1.1

Καὶ ῥάξει* ὁ Θεὸς τοὺς ἐπανισταμένους ἐπὶ ὄρος Σιὼν ἐπ’ αὐτὸν, καὶ τοὺς ἐχθροὺς αὐτοῦ διασκεδάσει**, Συρίαν ἀφ’ ἡλίου ἀνατολῶν καὶ τοὺς Ἕλληνας ἀφ’ ἡλίου δυσμῶν, τοὺς κατεσθίοντας τὸν Ἰσραὴλ ὅλῳ τῷ στόματι. Ῥάξειν οὖν αὐτοὺς ἐπαγγέλλεται καὶ καταβαλεῖν πάντας τοὺς ἐπανισταμένους τῷ ὄρει Σιὼν, καὶ διασκεδάσειν αὐτῶν τὴν κατὰ τῆς ἀληθείας ἀσεβῆ συμφωνίαν. Εἰσὶ δὲ οἱ ἐχθροὶ Σύροι καὶ Ἕλληνες· οἱ μὲν τὰ πρὸς ἀνατολὰς τοῦ ἡλίου κατέχοντες, οἱ δὲ τὰ πρὸς ταῖς δυσμαῖς. ∆ιὰ τοῦτο δὲ διασκεδασθήσονται***, ἐπειδὴ κατήσθιον ὅλῳ τῷ στόματι τὸν Ἰσραήλ. Στόμα δὲ λέγει νῦν τὴν σοφιστικὴν τοῦ λόγου δύναμιν, ᾗ πάσῃ κατεκέχρηντο εἰς τὴν ἐπιβουλὴν τῶν ἐν ἁπλότητι πεπιστευκότων τῷ Θεῷ .

(Βασίλειος Καισαρείας, Εις τον προφήτην Ησαΐαν, 9.230 )

*Ράζω = προσορμίζω–αγκυροβολώ.
**Διασκεδάσει = σκορπίσει, διαλύσει.
***Δασθήσονται = εκ του δατέομαι–δάσομαι = μοιράζω, κόβω στα δύο, διαιρώ.

Αναφέρεται στον προφήτη Ησαΐα. Εν ολίγοις ο Θεός, θα εξολοθρεύσει τους Έλληνες, γιατί έχουν την σοφιστική δύναμη του Λόγου, να διαλύουν την ιδεοληψία των Εβραίων–χριστιανών.

 

Ήδη από αυτό το απόσπασμα φαίνεται ότι οι Έλληνες δεν τους ενοχλούσαν επειδή ήσαν αρχαιολάτρες, γιατί το ίδιο ήσαν και οι Ρωμαίοι αλλά και άλλοι λαοί. Τους ενοχλούσε ο Λόγος των Ελλήνων. Η λογική και η επιστήμη.

1.2

Τοῦτο μὲν οὖν αὐτὸ καὶ συμβουλεύσων ἥκω, τὸ μὴ δεῖν εἰς ἅπαξ τοῖς ἀνδράσι τούτοις, ὥσπερ πλοίου τὰ πηδάλια τῆς διανοίας ὑμῶν παραδόντας, ἧπερ ἂν ἄγωσι, ταύτη συνέπεσθαι, ἀλλ᾿ ὅσον ἐστὶ χρήσιμον αὐτῶν δεχομένους, εἰδέναι τί χρὴ καὶ παριδεῖν.

Απόδοση:

Ἀκριβῶς αὐτὸ εἶναι τὸ νόημα τῆς συμβουλῆς μου: δὲν πρέπει νὰ παραδώσετεσε αυτούς (στοὺς ἀρχαίους Έλληνες συγγραφεῖς) τὸ τιμόνι τοῦ νοῦ σας, γιὰ νὰ σᾶς πᾶνε ὅπου αὐτοὶ θέλουν. Δὲν πρέπει νὰ τοὺς ἀκολουθεῖτε σὲ ὅλα. Πρέπει νὰ πάρετε ἀπ᾿ αὐτοὺς ὅ,τι εἶναι χρήσιμο καὶ νὰ μὴ δώσετε προσοχὴ στὰ ὑπόλοιπα.

(Μ. Βασίλειος, Προς τους νέους όπως αν εξ ελληνικών ωφελοίντο λόγων).

 

Το απόσπασμα αυτό είναι θεωρητικά η επίσημη ιδεολογική βάση του Βυζαντίου, στο πως θα μελετά τους αρχαίους Έλληνες και αυτό που αναφέρουν κατά κόρον οι απολογητές. Είναι το πλέον σεμνό από όλα όπως θα διαπιστώσετε.

2. Άγιος Αντώνιος

2.1

26.945 Ἄλλων δὲ πάλιν τοιούτων ἀπαντησάντων πρὸς αὐτὸν ἐν τῷ ὄρει τῷ ἔξω,καὶ νομιζόντων χλευάζειν, ὅτι μὴ μεμάθηκε γράμματα, λέγει πρὸς αὐτοὺς ὁἈντώνιος· Ὑμεῖς δὲ τί λέγετε; Τί πρῶτόν ἐστι, νοῦς ἢ γράμματα; καὶ τί τίνοςαἴτιον, ὁ νοῦς τῶν γραμμάτων, ἢ τὰ γράμματα τοῦ νοῦ; Τῶν δὲ εἰ πόντων πρῶτον εἶναι τὸν νοῦν, καὶ τῶν γραμμάτων εὑρέτην· ἔφη ὁ Ἀντώνιος· Ὧ τοίνυν ὁ νοῦς ὑγιαίνει, τούτῳ οὐκ ἀναγκαῖα τὰ γράμματα.

(Αγ. Αθανασίου, Βίος του Αγίου Αντωνίου)

 

Είναι προφανές ότι με το “νους υγιαίνει” αναφέρεται τελικά στην θρησκεία και τον θεό του και προφανώς για αυτόν δεν ήσαν αναγκαία τα γράμματα.

3. Κύριλλος Αλεξανδρείας

Ήταν ο ηθικός αυτουργός της δολοφονίας της Υπατίας, διώξεων αιρετικών και αλλόθρησκων και σειράς εκτρόπων στην Αλεξάνδρεια, ισχυρίζεται ότι ο φιλοσοφικός λόγος είναι ασύνετος:

3.1

τοῖς τῶν Ἑλλήνων σοφοῖς, γραώδη* τε καὶ ἀσύνετον λόγον

*γραώδη = παρωχημένα, ξεπερασμένα.

Ἑλλήνων δὲ παῖδες ἀνοσίους ἐσχήκασι διδασκάλους, οἳ ψυχικὴν καὶ δαιμονιώδη ἔχοντες σοφίαν, ἀναρίθμητον τῷ βίῳ δαιμονίων ὄχλον ἐκήρυξαν, καὶ προσκυνεῖν τῇ κτίσει, παρὰ τὸν κτίσαντα.

Ἔθος δὲ τῇ θεοπνεύστῳ Γραφῇ σειρῆνας ἀποκαλεῖν τὰ τῶν στρουθίων* λαλίστατα, καὶ ἐμμελές τι καὶ εὔρυθμον ἀναφωνεῖν εἰωθότα. Γεγόνασι δέ πως τοιοῦτοι τῶν Ἑλλήνων δεισιδαιμονίας οἱ διδάσκαλοι, ποιηταί τε καὶ λογογράφοι.

*στρούθια = πουλιά

μεμώρανται δὲ τὰ Ἑλλήνων, τὸ τῆς ἀληθείας οὐκ ἔχοντες κάλλος·πάντα γὰρ παρ’ ἐκείνοις ψευδῆ, καὶ προφητεία, καὶ σύνεσις.

Ἑλλήνων μὲν γὰρ οἱ λογάδες, καίτοι μεγάλην ἐπὶ σοφίᾳ τὴν ὀφρὺν ἀνασπῶντες, θεοποιοῦσι τὴν κτίσιν, καὶ τοῖς τοῦ κόσμου στοιχείοις τὸ σέβας ἀνάπτουσι. Χθαμαλὸν γὰρ ἔχουσι τὸν νοῦν, καὶ χαμαιριφῆ τὰ θεωρήματα, καὶ τὴν καρδίαν ἐσκοτισμένην· φάσκοντες εἶναι σοφοὶ ἐμωράνθησαν, κατὰ τὸ γεγραμμένον.

(Κύριλος Αλεξανδρείας, Ερμηνεία στον Ησαία).

3.2

Ψευδῆ δὲ καὶ τὰ Ἑλλήνων ἅπαντα, σοφία καὶ λόγοι καὶ ζωή · καὶ τῶν ἀληθῶν, ἤγουν ἀναγκαίων καὶ ἐπωφελῶν, εὕροι τις ἂν παρ’ αὐτοῖς οὐδὲν, οἵ γε τε θεοποιήκασι τὴν κτίσιν, τὸν φύσει ἀφέντες Θεόν. Ὠλιγώθησαν τοίνυν αἱ ἀλήθειαι παρ’ αὐτοῖς. Μάταια ἐλάλησεν ἔκαστος πρὸς τὸν πλησίον αὐτοῦ.

Βούλονται δὲ καὶ βασανισθῆναι τὴν αἰτίαν ὑφ’ ἧς δι ολώλασιν· αὕτη δὲ ἦν ἡ τοῦ διαβόλου σκαιότης, καὶ ᾑ τῶν ἀκαθάρτων πνευμάτων πλεονεξία· τούτους γὰρ καὶ ἀνόσιον ἔθνος ὀνομάζουσιν· ἢ τάχα που καὶ τοὺς τῆς ἐκείνων ἀνοσιότητος ὑπουργοὺς, τοὺς Ἑλλήνων φημὶ λογάδας καὶ ποιητάς· τούτους δὲ καὶ ἀδίκους καὶ δολίους ὀνομάζουσιν, ὡς ἀπαταιῶνας καὶ ψεύστας.

(Κύριλλος Αλεξανδρείας, Εις τους Ψαλμούς, ια΄).

 

Σύμφωνα με τον Κύριλλο, τόσο το έθνος των Ελλήνων, όσο και οι Έλληνες φιλόσοφοι και ποιητές είναι ψεύτες, απατεώνες, με περιορισμένο νου, ασύνετοι, άδικοι, δόλιοι, ανόσιοι και δαιμονικοί.

4. Αθανάσιος Αλεξανδρείας

4.1

46.4 Καὶ ὅλως, πότε τῶν Ἑλλήνων ἡ σοφία μεμώραται, εἰ μὴ ὅτε ἡ ἀληθὴς τοῦ Θεοῦ Σοφία ἐπὶ γῆς ἑαυτὴν ἐφανέρωσε;

48.9 Οὐκοῦν εἰ μήτε ἄνθρωπος ἁπλῶς μήτε μάγος μήτε δαίμων τίς ἐστιν ὁ Σωτήρ, ἀλλὰ καὶ τὴν παρὰ ποιηταῖς ὑπόνοιαν καὶ δαιμόνων φαντασίαν καὶ Ἑλλήνων σοφίαν τῇ ἑαυτοῦ θειότητι κατήργησε καὶ ἐπεσκίασε.

55.1 […] καὶ οὐκ ἔτι μὲν ἡ Ἑλλήνων σοφία προκόπτει, καὶ ἡ οὖσα δὲ λοιπὸν ἀφανίζεται·

(Αθανάσιος Αλεξανδρείας, Λόγος περί της ενανθρωπήσεως του Λόγου και της δια σώματος προς ημάς επιφανείας αυτού ).

 

Η Σοφία των Ελλήνων είναι μωρή. Ο Σωτήρ (προφανώς ο Ιησούς), την κατάργησε και αυτή η σοφία θα αφανιστεί.

5. Γρηγόριος ο «Θεολόγος» ο Ναζιανζηνός

 

Άλλος ένας από τους Τρεις Ιεράρχες τους στυλοβάτες του νεότερου “Ελληνοχριστιανισμού”.

5.1

ἐκεῖνο ἐνθυμηθεὶς, ὅτι συναγόντων μὲν πάντων, ἢ γεωμετρούντων, ἢ ἀστρονομούντων, οὐδὲν ἂν ὁ βίος ἡμῶν παρὰ τοῦτο ὠφεληθείη, ὅτι μὴ καὶ τὰ πάντα λυθήσεται.

καὶ ἅμα τὸν Ἑλληνικὸν τῦφον κολάσαι τῶν καλῶν εἶναι νομίσας, οἳ τῷ τρίβωνι καὶ τῇ ὑπήνῃ τὸ σεμνὸν ὑποδύονται· τί ποιεῖ, καὶ πῶς τὴν φιλοσοφίαν μεταχειρίζεται;

 

(Γρηγόριος Ναζιανζηνός, Εις Ήρωνα τον φιλόσοφο )

 

Θεωρεί ότι οι επιστημονικές γνώσεις είναι άχρηστες, δεν ωφελούν κανένα και η ελληνική γνώση είναι τύφος. Η σωστή φιλοσοφία για αυτόν είναι μόνο η θεολογία του.

6. Ιωάννης Χρυσόστομος

 

Ο τρίτος από τους Τρεις Ιεράρχες και προστάτες της ελληνικής Παιδείας!

6.1

Οἱ δὲ φιλόσοφοι καὶ δεινοὶ ῥήτορες δόξαν πολλὴν οἱ μὲν ἐπὶ σεμνότητι οἱ δὲ ἐπὶ λόγων δυνάμει παρὰ τοῖς πολλοῖς ἔχοντες μετὰ τὴν πρὸς ἡμᾶς μάχην καταγέλαστοι γεγόνασι καὶ παίδων ληρούντων ἁπλῶς οὐδὲν διαφέρειν ἔδοξαν.

“Οι Έλληνες φιλόσοφοι και ρήτορες… είναι καταγέλαστοι και δεν διαφέρουν από τα παιδιά που λένε ανοησίες”.

Ἀπὸ γὰρ ἐθνῶν καὶ δήμων τοσούτων οὐ σοφόν τινα, οὐκ ἄσοφον, οὐκ ἄνδρα, οὐ γυναῖκα ἀλλ’ οὐδὲ παιδίον μικρὸν μεταπεῖσαι ἴσχυσαν, ἀλλὰ τοσοῦτός ἐστι τῶν ὑπ’ αὐτῶν γεγραμμένων ὁ γέλως ὥστε ἀφανισθῆναι καὶ τὰ βιβλία πάλαι καὶ ἅμα τῷ δειχθῆναι καὶ ἀπολέσθαι τὰ πολλά. Εἰ δέ που τι καὶ εὑρεθείη διασωθὲν παρὰ Χριστιανοῖς τοῦτο σωζόμενον εὕροι τις ἄν.

“Γιατί δεν μπόρεσαν να πάρουν με το μέρος τους ούτε έναν σοφό η άσοφο, ούτε άνδρα ή γυναίκα, ούτε ένα μικρό παιδί από τόσα έθνη κι από τόσους λαούς, αλλά προκαλούσαν τόσα γέλια τα βιβλία που είχαν γράψει, ώστε, μόλις τα παρουσίαζαν, να εξαφανίζονται, γι’ αυτό και χάθηκαν τα περισσότερα. Αν βρεθεί κάτι από αυτά πλέον είναι όσα διέσωσαν οι χριστιανοί”.

Ὁ μὲν γὰρ Ἑλληνισμὸς πανταχοῦ τῆς γῆς ἐκταθεὶς…ὑπὸ τῆς τοῦ Χριστοῦ κατελύθη δυνάμεως…καίτοι ἀνδρῶν εὐτελῶν καὶ ἀσήμων ὑπηρετησαμένων αὐτῷ.

ὁ Χριστὸς τῆς παρρησίας μετέδωκε, κατεγέλασαν τῆς παρ’ αὐτοῖς δουλοπρεπείας καὶ ἀνελευθερίας καὶ ταπεινότητος, εἶδον ὅσον τῆς Χριστιανῶν εὐγενείας πρὸς τὴν Ἑλλήνων αἰσχύνην τὸ μέσον.

“Ο Ελληνισμός μπορεί ν’ απλώθηκε σ’ όλη τη γη και να κατέκτησε τις καρδιές των ανθρώπων, καταλύθηκε όμως με την δύναμη του Χριστού και το κήρυγμά μας φυτεύτηκε στις ψυχές των ανθρώπων… Και όσοι ήταν άπιστοι εντυπωσιάστηκαν από την διδασκαλία του Ιησού και περιφρόνησαν την δουλοπρέπεια, την ανελευθερία και την ποταπότητα των Ελλήνων. Όλοι διέκριναν την ευγένεια των μέσων που χρησιμοποιούν οι χριστιανοί, σε αντίθεση με την αισχρότητα των Ελλήνων”.
 

(Ιωάννης ο Χρυσόστομος, Εις τον μακάριον Βαβύλαν και κατά Ελλήνων)

 

Ολόκληρο αυτό κείμενο, είναι ένας λίβελλος εναντίον των Ελλήνων και του Ελληνισμού.

6.2

Τὰ δὲ παιδία ὑπὲρ οὐδενὸς ἀνέχεται φροντίζειν χρησίμου· οὕτω καὶ οἱ Ἕλληνες παίζειν ἀεὶ βούλονται καὶ χαμαὶ κεῖνται, χαμαιπετεῖς* ὄντες καὶ χαμαίζηλοι**…

οὕτω καὶ τὰ ἀπὸ τοῦ στόματος τῶν Ἑλλήνων ἀποῤῥέοντα ῥήματα μάταια καὶ ἀκάθαρτα· κἂν ἀναγκαίαν δῷς τροφὴν, λυποῦσι τοὺς παρέχοντας διὰ βλασφημίας ἀεὶ…

καὶ καθάπερ τὰ παιδία ἀναισθήτως γυμνοῦται καὶ οὐκ ἐρυθριᾷ, οὕτω καὶ οἱ Ἕλληνες πόρνοις καὶ μοιχοῖς συγκυλινδούμενοι***, καὶ τοὺς τῆς φύσεως γυμνοῦντες νόμους, καὶ παρανόμους εἰσάγοντες μίξεις, οὐκ ἐπιστρέφονται.

*Χαμαιπετής = αυτός που βρίσκεται χαμηλά.

**Χαμαίζηλος = χαμηλού επιπέδου.
***Συγκυλίνδομαι = είμαι επιρρεπής στις ηδονές και τις ακολασίες.

 

Οι Έλληνες είναι χαμηλού επιπέδου, πρόστυχου και ακόλαστοι και τα λεγόμενά τους μάταια και βρώμικα.

Οὐ γὰρ διὰ τῆς ἔξωθεν φιλοσοφίας, φησὶν, οὐδὲ διὰ τῆς ἔξωθεν παιδεύσεως, ἀλλὰ διὰ τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ,καὶ τοῦ πλούτου καὶ τῆς γνώσεως καὶ τοῦ λόγου τοῦ παρ’ αὐτοῦ δοθέντος ἠδυνήθητε μαθεῖν τὰ τῆς ἀληθείας δόγματα.

Λοιπὸν ὅπου σοφία Θεοῦ, οὐκέτι χρεία ἀνθρωπίνης.

Την αλήθεια δεν την μαθαίνεις από την ξένη φιλοσοφία (την ελληνική), ούτε με την εκπαίδευση αλλά μόνο με την χάρη του Θεού. Εν ολίγοις η ανθρώπινη σοφία είναι άχρηστη.

Ὃ γὰρ οὐκ ἴσχυσαν φιλόσοφοι διὰ τῶν συλλογισμῶν ποιῆσαι, τοῦτο ἡ δοκοῦσα εἶναι μωρία κατώρθωσε; Τίς οὖν σοφώτερος; ὁ τοὺς πολλοὺς πείθων, ἢ ὁ ὀλίγους, μᾶλλον δὲ οὐδένα; ὁ περὶ τῶν μεγίστων πείθων, ἢ ὁ περὶ τῶν μὴ δεόντων; Πόσα ἔκαμε Πλάτων καὶ οἱ κατ’ αὐτὸν περὶ γραμμῆς καὶ γωνίας καὶ στιγμῆς καὶ ἀριθμῶν ἀρτίων καὶ περιττῶν, καὶ ἴσων ἀλλήλοις καὶ ἀνίσων, καὶ τῶν τοιούτων διαλεγόμενος ἡμῖν ἀραχνίων (καὶ γὰρ τῶν ὑφασμάτων ἐκείνων ἀχρηστότερα ταῦτα τῷ βίῳ), καὶ οὐ μέγαν, οὐ μικρὸν ἐντεῦθεν ὠφελήσας οὕτω τὸν βίον κατέλυσε!

“Δεν επικράτησαν οι φιλόσοφοι με τους συλλογισμούς τους γιατί οδηγήθηκαν στην χαζομάρα. Πόσο κόπιασε ο Πλάτων με τους μαθητές του με το να μας συζητεί περί γραμμής και γωνίας και σημείου και περί αριθμών αρτίων και περιττών και ίσων μεταξύ τους και ανίσων και για τέτοια θέματα λεπτεπίλεπτα ως ο ιστός της αράχνης -διότι αυτά στη ζωή είναι περισσότερο άχρηστα από εκείνα τα υφάσματα- και χωρίς να ωφελήσει πολύ ή λίγο με τις συζητήσεις αυτές εγκατέλειψε έτσι τη ζωή;”.

(Ιωάννης ο Χρυσόστομος, Υπόθεσις της προς Κορινθίους Α΄ επιστολής ).

6.3

Ὁ δὲ ἀγράμματος οὗτος, ὁ ἰδιώτης, ὁ ἀπὸ Βηθσαϊδὰ, ὁ Ζεβεδαίου παῖς· κἂν μυριάκις καταγελῶσιν Ἕλληνες τῆς τῶν ὀνομάτων ἀγροικίας, οὐδὲν ἧττον μετὰ πλείονος αὐτὰ τῆς παῤῥησίας ἐρῶ· ὅ σῳ γὰρ ἂν τὸ ἔθνος αὐτοῖς βάρβαρον φαίνηται καὶ τῆς Ἑλληνικῆς ἀπέχον παιδεύσεως, τοσούτῳ λαμπρότερα τὰ ἡμέτερα φανεῖται.

ἔνθα τὸ παλαιὸν ἐφιλοσόφουν οἱ τῆς Ἑλληνικῆς συμμορίας ἅπαντες.

∆ιαλεχθεὶς περὶ τῶν Ἑλληνικῶν, καὶ δείξας αὐτοὺς οὐδεμίαν ἔχοντας οὐδαμόθεν ἀπολογίαν, οὐδὲ ἐλπίδα σωτηρίας, κατηγορήσας τε ἀκριβῶς καὶ τῆς τῶν δογμάτων αὐτῶν διαστροφῆς, καὶ τῆς περὶ τὸν βίον ἀκαθαρσίας.

Ἐβουλόμην, εἴ γε σχολῆς ἀπελαύετε πολλῆς, εἰς μέσον ἁπάντων ὑμῶν μιαροῦ τινός Ἕλληνος φιλοσόφου βιβλίον καθ’ ἡμῶν εἰρημένον ἀγαγεῖν.

Μέγα ἀγαθὸν φιλοσοφία· φιλοσοφίαν δὲ λέγω τὴν παρ’ ἡμῖν. Τὰ γὰρ τῶν ἔξωθεν, ῥήματα καὶ μῦθοι μόνον εἰσί· καὶ οὐδὲ αὐτοὶ οἱ μῦθοι φιλόσοφόν τι ἔχοντες.

Μεγάλοι εἰσὶν ἐν τῇ κώμῃ ἐκεῖνοι, καλοὺς βοστρύχους τρέφουσι, καὶ τρίβωνας ἀναβέβληνται· μέχρι τούτων αὐτοῖς ἡ φιλοσοφία. Ἂν δὲ τὰ ἔνδοθεν ἴδῃς, τέφρα καὶ κόνις, καὶ ὑγιὲς οὐδὲν, ἀλλὰ Τάφος ἀνεῳγμένος ὁ λάρυγξ αὐτῶν, πάντα ἀκαθαρσίας ἔχων γέμοντα καὶ ἰχῶρος*, καὶ τὰ δόγματα πάντα σκωλήκων . Ὁ γοῦν πρῶτος αὐτῶν τὸ ὕδωρ ἔφησεν εἶναι θεὸν, καὶ ὁ μετ’ ἐκεῖνον τὸ πῦρ, ἄλλος τὸν ἀέρα, καὶ πάντες εἰς τὰ σώματα κατηνέχθησαν. Τούτους οὖν, εἰπέ μοι, θαυμάζειν χρὴ, τοὺς οὐδὲ ἔννοιαν ἀσωμάτου λαβόντας Θεοῦ, εἰ δήποτε καὶ ὕστερον ἔλαβον, μετὰ τὸ συγγενέσθαι ἐν Αἰγύπτῳ τοῖς ἡμετέροις; Ἀλλ’ ἵνα μὴ πολὺν ὑμῖν ἐπάγωμεν θόρυβον, ἐνταῦθα τὸν λόγον καταλύσωμεν. Ἂν γὰρ ἀρξώμεθα τὰ ἐκείνων προτιθέναι δόγματα, καὶ τί μὲν περὶ Θεοῦ, τί δὲ περὶ ὕλης, τί δὲ περὶ ψυχῆς, τί δὲ περὶ σωμάτων εἶπον, πολὺς ἕψεται γέλως .

(*Το ιχώρ εδώ έχει την έννοια του θανάσιμου και τοξικού).

 

(Ιωάννης Χρυσόστομος, Υπόμνημα εις τον άγιον Ιωάννην τον Απόστολον και Ευαγγελιστήν)

 

Εδώ τα πράγματα είναι ξεκάθαρα στην γνώμη του Χρυσόστομου για την ελληνική σκέψη και τους Έλληνες σοφούς που τους ονομάζει και συμμορία. Σύμφωνα με αυτόν λοιπόν είναι καταγέλαστοι, γελοίοι, ότι λένε είναι βρώμικο, ακάθαρτο, διαστροφικό, τοξικό το ίδιο και τα βιβλία τους. Όσο πιο βάρβαρο είναι ένα έθνος και μακρυά από την ελληνική γνώση τόσο πιο λαμπρή φαίνεται η χριστιανική θρησκεία.

6.4

Ποῦ νῦν οἱ σοφοὶ τῶν Ἑλλήνων, οἱ τοὺς βαθεῖς πώγωνας ἕλκοντες, καὶ τὰς ἐξωμίδας ἀναβεβλημένοι, καὶ τὰ μεγάλα φυσῶντες; Τὴν Ἑλλάδα, τὴν βάρβαρον πᾶσαν ὁ σκηνοποιὸς ἐπέστρεψεν. Ὁ δὲ παρ’αὐτοῖς ἀγόμενος καὶ περιφερόμενος Πλάτων, τρίτον εἰς Σικελίαν ἐλθὼν μετὰ τοῦ κόμπου τῶν ῥημάτων ἐκείνων, μετὰ τῆς ὑπολήψεως τῆς λαμπρᾶς, οὐδὲ ἑνὸς περιεγένετο τυράννου, ἀλλ’ οὕτως ἀθλίως ἀπήλλαξεν, ὡς καὶ αὐτῆς ἐκπεσεῖν τῆς ἐλευθερίας. Ὁ δὲ σκηνοποιὸς οὗτος οὐ Σικελίαν μόνον οὐδὲ Ἰταλίαν, ἀλλὰ πᾶσαν ἐπέδραμε τὴν οἰκουμένην, καὶ οὐδὲ ἐν τῷ κηρύττειν τῆς τέχνης ἀπέστη, ἀλλὰ καὶ τότε δέρματα ἔῤῥαπτε, καὶ ἐργαστηρίου προειστήκει· καὶ οὐδὲ τοῦτο ἐσκανδάλισε τοὺς ἐξ ὑπάτων· καὶ μάλα εἰκότως. Οὐ γὰρ αἱ τέχναι καὶ τὰ ἐπιτηδεύματα, ἀλλὰ τὸ ψεῦδος καὶ τὰ πεπλασμένα δόγματα εὐκαταφρονήτους ποιεῖν εἴωθε τοὺς διδάσκοντας.

“Πού είναι τώρα οι σοφοί των Ελλήνων με τα πυκνά τους γένια, με τους έξωμους χιτώνες τους και μετα παραφουσκωμένα λόγια; Όλη την βάρβαρη Ελλάδα ο σκηνοποιός (ο Παύλος) επέστρεψε (εκχριστιάνισε). Ας είναι ανάμεσά τους κι αυτός ο περιβόητος Πλάτων, που τρεις φορές πήγε στη Σικελία, γεμάτος επίδειξη και κομπορρημοσύνη, μα κανείς δεν του έδωσε προσοχή. Όμως εκείνος ο σκηνοποιός όχι μόνο στη Σικελία, όχι μόνο στην Ιταλία αλλά και σ’ όλη την οικουμένη πέταξε και δεν σκανδάλισε, και είναι φυσικό, γιατί οι διδάσκαλοι δεν καταφρονούνται από την εργασία τους αλλά από τα ψέμματά τους”.

(Ιωάννης ο Χρυσόστομος, Ερμηνεία εις την “Προς Ρωμαίους επιστολήν”)

7. Κοσμάς ο Αιτωλός

 

Θεωρείται από τους Ρωμιούς, ότι είχε και “εθνική” δράση δημιουργώντας ελληνικά σχολεία. Στο πρώτο απόσπασμα θα δούμε τι ακριβώς θεωρεί ότι πρέπει να κάνει ένα σωστό σχολείο:

7.1

Διατί πάντα εις τα σχολεία γυμνάζονται οι άνθρωποι και ηξεύρουν και μανθάνουν το τι εστί ο Θεός, το τι είνε οι άγιοι άγγελοι, τι είνε οι καταραμένοι δαίμονες και το τι είνε η αρετή των δικαίων. Το σχολείον φωτίζει τούς ανθρώπους. Ανοίγουν τα ομάτια των ευσεβών και ορθοδόξων χριστιανών να μανθάνουν τα μυστήρια.

(Κοσμάς ο Αιτωλός, Διδαχή ΣΤ΄).

 

Στο δεύτερο θα δούμε τι θεωρεί για την πραγματική γνώση και την παιδεία πουδεν είναι όπως την οραματίστηκε στο προηγούμενο απόσπασμα, δηλαδή χριστιανική:

7.2

Έμαθα και πέντε εξ ελληνικά και έμαθα πολλών λογιών γράμματα, εβραϊκά, τουρκικά, φράγκικα και από όλα τα έθνη, με την χάριν του Χριστού μας και πολλά τα εδιάβασα. Και όλα τα εθνικά κάλπικα τα ηύρα· όλα ευρέματα και σπέρματα του Διαβόλου , και κατά αλήθειαν, αδελφοί μου, τόσον τα εμελέτησα τα γράμματα.

(Κοσμάς ο Αιτωλός Διδαχή Η΄).

 

Επίλογος

 

Τα αποσπάσματα όλα έχουν μια ξεκάθαρη ιδεολογία, ταυτίζονται με αυτό που ήδη γνωρίζουμε και στην δημοσίευση για την παιδεία θα δούμε περισσότερα και δεν έχει σχέση με τις δικαιολογίες των απολογητών. Το μόνο στοιχείο που δέχονται οι Πατέρες του Χριστιανισμού είναι η πίστη, όλες οι γνώσεις και η επιστημονική προσπάθεια είναι για αυτούς άχρηστη και επικίνδυνη. Βλέπουμε ιδιαίτερες αναφορές για τον Πλάτωνα, τους Έλληνες φιλοσόφους, τους δασκάλους, δηλαδή όλη την ελληνική σκέψη και ελληνική παιδεία και οι χαρακτηρισμοί που αποδίδονται.

 

Νομίζω ότι από τα λίγα σχετικά κείμενα είναι κατανοητό τι εννοούν οι Πατέρες της Εκκλησίας ως προς την ορολογία “Έλληνες”, ή “ελληνικό” και είναι και ξεκάθαρη η σχέση τους με την γνώση, δηλαδή την παιδεία και την φιλοσοφία – επιστήμη. Αναφερόντουσαν και ενοχλούντο ιδιαίτερα από τις φιλοσοφικές ιδέες των αρχαίων Ελλήνων και την Λογική τους, που διερευνούσαν τα πάντα και αυτό δεν ήταν αρεστό, αλλά αναφέρονται και στην ίδια την γνώση της φιλοσοφίας, αλλά και στο ελληνικό “έθνος” που είναι αυτό που δημιούργησε την φιλοσοφία, την επιστήμη και την αμφισβήτηση στους μύθους.

 

Δεν είναι τυχαίο λοιπόν που από όλους τους λαούς που ήταν πολυθεϊστές επέλεξαν τον ελληνικό για να τον ταυτίσουν με την πολυθεΐα, δηλαδή με το απόλυτο κακό για αυτούς, ενώ από τους Ρωμαίους, παρά το υποτιθέμενο κυνήγι που τους έκαναν, υιοθέτησαν εύκολα το όνομα σαν ένα είδος εθνισμού, για να καταλήξουμε σήμερα να μας λένε…Ρωμιούς. 

Όταν ο Σιμωνίδης είπε "Μέγα το γένος των ηλιθίων" και ο Επίκουρος "Το ποσοστό των βλακών στην κοινωνία είναι κολοσσιαίο", κάτι ήξεραν! Οι εκβραϊσμένοι Νεοέλληνες που μόνο όποτε τους συμφέρει "θυμούνται" ή "επικαλούνται" κάποιους αρχαίους που έζησαν και μεγαλούργησαν σε αυτόν τον τόπο, όχι μόνο ασπάστηκαν μια εβραϊκή σέκτα, αλλά φρόντισαν να μην διδάσκονται τα επιτεύγματα αυτών των αρχαίων στα σχολεία τους. Ευτυχώς και οι ξένοι και τα ανέδειξαν, γιατί εμείς εδώ όχι μόνο τα περιφρονούμε, αλλά τιμούμε και τους διώκτες τους! Αυτή η εγκληματική θρησκεία με τα ανείπωτα εγκλήματα, καταστροφές και γενοκτονίες στην ανθρώπινη ιστορία, όχι μόνο αντέγραψε όλες τις δοξασίες, λάβαρα, ιδέες, δόγματα και ιεροτελεστίες από άλλες αρχαίες θρησκείες, αλλά φρόντισε να τις καταστρέψει ολοσχερώς για να καλύψει τις αντιγραφές και αποδείξεις των εγκλημάτων και εξαπάτησης των "προβάτων" της! 

Από τα κείμενα του Ερμή του Τρισμέγιστου, και την φιλοσοφία των Βραχμάνων, Βουδιστών, Σουμερίων, Βαβυλωνίων, Ασυρίων, Αιγυπτίων και τον Πλάτωνα, Αριστοτέλη, Πυθαγόρα, τους Στωικούς, Ορφικούς, τον Ηράκλειτο και πολλούς άλλους, αντέγραψαν τα πάντα από αυτούς και μετά τους διέβαλαν ως ειδωλολάτρες, αυτοί που πίστευαν και που πιστεύουν σε θεϊκά συμβούλια, όπου ο αρχηγός θεός τους μοίρασε στους υποτελείς θεούς του τον κόσμο και ότι ο θεός τους έχει γυναίκα και 70 γιούς, αυτοί έρχονται τώρα να μας πουν ότι ο "μονοθεϊσμός" τους που αντέγραψαν από τους αρχαίους, είναι αποκλειστική εφεύρεσή και πατέντα τους! Τι να πει κανείς στους σκοταδιστές που ακόμα και σήμερα διαλαλούν στα Πανεπιστήμια ακόμα ότι "Ο θεός τους μας υποδούλωσε στους Τούρκους για να μας γλυτώσει από την αναγέννηση"!

Επίκουρος, "Τόση βλακεία δεν πολεμιέται με τίποτα"...

Ένα μικρό δείγμα περί των δήθεν "ελληνοχριστιανικών" συζεύξεων και του πλαστουργήματος του "ελληνοχριστιανικού" πολιτισμού. Ιδιαίτερα εύστοχο το εξής που έγραψες αγαπητέ Φιλίστορα: "Ήδη από αυτό το απόσπασμα φαίνεται ότι οι Έλληνες δεν τους ενοχλούσαν επειδή ήσαν αρχαιολάτρες, γιατί το ίδιο ήσαν και οι Ρωμαίοι αλλά και άλλοι λαοί. Τους ενοχλούσε ο Λόγος των Ελλήνων. Η λογική και η επιστήμη".

Τα χωρία που μπορεί κανείς να ανιχνεύσει στην πατερική γραμματεία με ανάλογες αναφορές, είναι πάμπολλα. Αυτό που θα ήθελα να αναφέρω, είναι ότι το αδύνατο της συζεύξεως αυτής, υποστηρίζεται και από τον ίδιο τον ορθόδοξο κόσμο (!). Για παράδειγμα, ο αρχιμανδρίτης Επιφάνειος Θεοδωρόπουλος, δεινός γνώστης της πατερικής γραμματείας, ο οποίος υποστηρίζει ότι: "Τόσον η ταπεινότης μου, όσον και πολλοί άλλοι, δεν βλέπομεν συγγενείας και συζεύξεις μεταξύ Ελληνισμού και Χριστιανισμού, αλλά χάσματα και αβύσσους. Ο δεύτερος, ως νομίζομεν, είναι άρνησις και καταδίκη της ουσίας του πρώτου''.(Περί τας «Ελληνοxριστιανικάς συνθέσεις», Άρθρα – Μελέται Επιστολαί. Τόμος Α’. Αθήνα 1986).

Αλλά και ο Ι. Ρωμανίδης, να τι ισχυρίζεται για τους τρεις ιεράρχες, "προστάτες των γραμμάτων": "Εδώ στην Ελλάδα το μόνο κριτήριο μεγαλειότητος είναι το αν είναι κάτι από την αρχαία Ελλάδα. Γι’ αυτό και η εορτή των Τριών Ιεραρχών εδώ στην Ελλάδα έχει πάρει αυτήν την μορφή που έχει, ότι δηλαδή οι Τρεις Ιεράρχες είναι συνεχιστές του μεγάλου Ελληνικού πνεύματος της αρχαίας Ελλάδος. Αν όμως διαβάσει κανείς τους Τρεις Ιεράρχες και προ παντός τον ιερό Χρυσόστομο, θα δη ότι ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος συνέχεια επικρίνει τους αρχαίους Έλληνες. Ο Χρυσόστομος είναι μεγάλος «υβριστής» των αρχαίων Ελλήνων. Για τον Χρυσόστομο δηλαδή το όνομα Έλληνας, που είχε καταλήξει να σημαίνει ειδωλολάτρης, είναι μία βρισιά και τίποτε άλλο. Αλλά και ο Μέγας Βασίλειος, όπως και ο Γρηγόριος ο Νύσσης δεν πάνε πολύ πίσω στο θέμα αυτό". (Πατερική θεολογία, κεφ. 16, εκδόσεις Παρακαταθήκη).

Ο πολύς κόσμος βέβαια πιστεύει διαφορετικά πράγματα, εφόσον ποτέ δεν διάβασαν ούτε τους πατέρες, ούτε την Γραφή...

ΔΕΣ: 

Οι τρεις ανθέλληνες Ιεράρχες - Μια «γιορτή» όνειδος για την Ελληνική Παιδεία 

Ο ανθέλληνας Mέγας Βασίλειος: Αρχιεπίσκοπος Καισαρείας

Απ' τον «ανθόκηπο» του Χριστιανισμού: Άγιος Αθανάσιος 

ΙΩΑΝΝΗΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ: ΕΝΑΣ ΒΡΩΜΟΣΤΟΜΟΣ ΑΝΘΕΛΛΗΝΑΣ

Κύριλλος Αλεξανδρείας. Τον φονιάς της Υπατίας 
 

Οι φανταστικοί διωγμοί των χριστιανών «μαρτύρων»

Γιατί έγιναν οι διώξεις των χριστιανών; 

Ορθοδοξία και η άλλη άποψη έως την Άλωση – Ποια είναι ιστορικά η σχέση της Ανατολικής Εκκλησίας με την άλλη άποψη, ιδιαίτερα την φιλοσοφική, θεολογική και επιστημονική μέχρι το 1453 

Ελληνικότητα και Βυζάντιο 

Η αρχή του χριστιανικού αναθέματος στην Βίβλο 

Κυριακή της Ορθοδοξίας – Οι κατάρες της Εκκλησίας κατά των Ελλήνων και του ελληνικού πνεύματος! 

Άγιοι καταστροφείς

Οι τρεις ανθέλληνες Ιεράρχες - Μια «γιορτή» όνειδος για την Ελληνική Παιδεία

Οι τρεις Ιεράρχες (Μέγας Βασίλειος, Ιωάννης Χρυσόστομος και Γρηγόριος Ναζιανζηνός), ελάχιστοι γνωρίζουν, ότι δεν είχαν και τις καλύτερες σχέσεις μεταξύ τους. Σύμφωνα και με την επίσημη ιστοσελίδα της Εκκλησίας, υπήρχε μια έριδα ανάμεσά τους, σε σχέση με το ποιος την...έχει πιο μεγάλη... (την πνευματικότητα). Αιώνες αργότερα*, οι «ιερές» αυτές κοκορομαχίες είχαν οδηγήσει σταδιακά μάλιστα και στην δημιουργία ομάδων από φανατικούς οπαδούς του κάθε «πατέρα»: Τους Βασιλείτες, τους Γρηγορίτες και τους Ιωαννίτες.

Ο αυτοκράτορας του Βυζαντίου, Αλέξιος Α' Κομνηνός, βλέποντας ότι η διαμάχη αυτή, ανάμεσα στις παρατάξεις των φανατικών οπαδών των τριών Ιεραρχών, είχε πάρει επικίνδυνες διαστάσεις (οι διάφοροι θρησκόληπτοι οπαδοί έκαναν πράξη τη ρήση «όπου δεν πίπτει λόγος, πίπτει ράβδος») κι απειλούσε ακόμη και την ενότητα της αυτοκρατορίας, ανέθεσε στον Βυζαντινό συγγραφέα και επίσκοπο Ευχαϊτών, Ιωάννη Μαυρόπου (Μαυρόποδας), να βάλει τέλος σ' αυτήν την διένεξη. Ο Ιωάννης Μαυρόπους, με μια απλή και «μπακαλίστικη» λογική, τους έκανε «3 σε 1». Δηλαδή δημιούργησε μια κοινή γιορτή και για τους τρεις («Γιορτή των γραμμάτων της ελληνοχριστιανικής παιδείας»), έγραψε και μια κοινή ακολουθία η οποία θα ψάλλονταν και για τους τρεις κι έτσι κατάφερε να ηρεμήσει κάπως τα πνεύματα και τα...αίματα των φανατικών οπαδών. Ο Μαυρόπους μάλιστα, τόνιζε ότι οι τρεις Ιεράρχες «Ψευδείς μεν εξέκλιναν Ελλήνων ύθλους, πειθώ δε την τύραννον, ανθρώποις μόνην είλκοντο υφ’ ης την αλήθειαν, οι τρεις τονώσαντες, ούτως άπαν σύστημα πιστών, χειρούνται λόγοις και καταπείθουσι».

Αυτά τα ολίγα για το τότε. Ερχόμενοι στην σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα, ερχόμαστε αντιμέτωποι με την ελληνοχριστιανική προπαγάνδα, η οποία εμφανίζει ούτε λίγο, ούτε πολύ, τους τρεις Ιεράρχες ως Έλληνες και προστάτες των Ελληνικών γραμμάτων. Καθιερώθηκαν δε, ως τέτοιοι, μετά την Απελευθέρωση και μάλιστα με την σφραγίδα του νεοσύστατου επίσημου ελληνικού κράτους και της Συγκλήτου του Πανεπιστημίου Αθηνών, το 1842. Βρισκόμαστε ήδη στα πρώτα στάδια της δημιουργίας της ιδέας του ανύπαρκτου «Ελληνοχριστιανικού Πολιτισμού», με τον οποία η Εκκλησία, προσπαθεί να διαγράψει μονοκονδυλιά το ένοχο παρελθόν της (διωγμοί, σφαγές, αφορισμοί, προδοσίες, καταπίεση, οικονομική αφαίμαξη των πιστών κ.ά.). Και δεν περιορίζεται μόνο εκεί, αλλά κάνοντας το άσπρο μαύρο, προσπαθεί να παρουσιάσει εαυτόν ως θεματοφύλακα του ελληνικού γένους (οϊμέ...).

Οι τρεις Ιεράρχες, τιμώνται από την ελληνική Εκκλησία διότι, λέει, «διέσωσαν» τα ελληνικά γράμματα. Το ερώτημα βέβαια που προκύπτει, είναι, από ποιους τα διέσωσαν και πώς; Αφού η ελληνική γλώσσα ήταν, τότε, η επίσημη γλώσσα του γνωστού κόσμου! Επιπλέον, για τί είδους «γράμματα μιλάμε», απ' τη στιγμή που ως γνωστόν οι επιστήμες στο θεοκρατικό Βυζάντιο ήταν υπό διωγμόν, ενώ τα αρχαία ελληνικά συγγράμματα καίγονταν σωρηδόν και δημοσίως; Ο συγγραφέας Τζόζεφ Μακ Κέιμπ μάλιστα έχει κάνει και την εξής θλιβερή διαπίστωση: «Το Βυζάντιο επί δέκα ολόκληρους αιώνες δεν κατόρθωσε να παράγει ούτε ένα βιβλίο που να διαβάζεται σήμερα από έναν καλλιεργημένο άνθρωπο». Και πως να παράγει, αφού ως «γράμματα» τότε θεωρούνταν τα θρησκευτικά συγγράμματα των «πατέρων» της Εκκλησίας και τα λοιπά σκοταδιστικά θρησκευτικά κείμενα;

Ας δούμε όμως πως «υπερασπίστηκαν» τον Ελληνισμό και το Ελληνικό Πνεύμα οι τρεις Ιεράρχες, μέσα απ' τα κείμενά τους (τα πρωτότυπα κείμενα των παραπομπών, για τον όποιο ενδιαφερόμενο, υπάρχουν στην «Ελληνική Πατρολογία»)...

Μέγας Βασίλειος:

«Προσταγή! Μη δειλιάζετε από των ελληνικών πιθανολογημάτων… τα οποία είναι σκέτα ξύλα, μάλλον δε δάδες που απώλεσαν και του δαυλού την ζωντάνια και του ξύλου την ισχύ, μη έχοντας δε ούτε και του πυρός την φωτεινότητα, αλλά σαν δάδες καπνίζουσες καταμελανώνουν και σπιλώνουν όσους τα πιάνουν και φέρνουν δάκρυα στα μάτια όσων τα πλησιάζουν. Έτσι και (των Ελλήνων) η ψευδώνυμος γνώση σε όσους την χρησιμοποιούν».
(«Εις τον προφήτην Ησαΐαν Προοίμιον», 7.196.3)

«Είναι εχθροί οι Έλληνες...διότι διασκεδάζουν καταβροχθίζoντας με ορθάνοιχτο στόμα τον “Ισραήλ”. Στόμα δε, λέγει εδώ ο προφήτης (βλ. Ησαΐας Θ΄: 11) την σοφιστική του λόγου δύναμη, η οποία τα πάντα χρησιμοποίησε για να παραπλανήσει αυτούς που πιστεύουν με απλότητα στον Θεό».
(«Εις τον προφήτην Ησαΐαν Προοίμιον», 9.230.8)

«Δεν πρέπει να παραδώσετε στους αρχαίους (Έλληνες) συγγραφείς το τιμόνι του νου σας, για να σας πάνε όπου αυτοί θέλουν... Οδηγός μας στην εδώ κάτω ζωὴ είναι η Αγία Γραφή, που η γλώσσα της έχει πολύ μυστήριο... Αν οι δυο διδασκαλίες έχουν κάποια συγγένεια, θα ήταν ωφέλιμη η γνώση και των δυο. Αλλά έχουν και μεγάλη διαφορά. Γι᾿ αυτό, αν τις βάλουμε τη μια πλάι στην άλλη και τις συγκρίνουμε, θα δούμε καθαρά ότι η μια υπερέχει της άλλης (εννοεί ότι υπερέχει η εβραϊκή έναντι της ελληνικής)... Όσοι στα συγγράμματα των αρχαίων Ελλήνων δεν αναζητούν μονάχα τη γλύκα και τη χάρη του λόγου, μπορούν ν᾿ αποκομίσουν και κάποια ωφέλεια για την ψυχή. Πρέπει, λοιπόν, αυτά τα συγγράμματα να τα σπουδάζουμε ακολουθώντας το παράδειγμα των μελισσών. Οι μέλισσες δεν πετάνε σε όλα τα λουλούδια με τον ίδιο τρόπο. Κι όπου καθίσουν, δεν κοιτάνε να τα πάρουν όλα. Παίρνουν μονάχα όσο χρειάζεται στη δουλειά τους και το υπόλοιπο το παρατούν και φεύγουν».
(«Παραινέσεις προς τους νέους όπως αν εξ ελληνικών ωφελοίντο λόγων», παρ. 1-4)
[σ.σ.: Ο τίτλος του λόγου, είναι τουλάχιστον παραπλανητικός. Ο Βασίλειος, δεν προτρέπει, αλλά ουσιαστικά αποτρέπει. Αποτρέπει την διάβαση των «επικίνδυνων» -για την ιουδαιοχριστιανική θρησκεία- μονοπατιών της Ελληνικής Παιδείας. Προτρέπει, κατ' ουσίαν, στην «ξερή» και υπό όρους χρήση των ελληνικών γραμμάτων, χρησιμοποιώντας την ελληνική γλώσσα, απλά σαν ένα εργαλείο κατανόησης των θρησκευτικών κειμένων.]

Ιωάννης ο Χρυσόστομος:

«Αν κοιτάξεις στα ενδότερα (των ελληνικών σκέψεων) θα δεις, τέφρα και σκόνη και τίποτε υγιές, αλλά τάφος ανοιγμένος είναι ο λάρυγγας (των Ελλήνων φιλοσόφων), όλα δε είναι γεμάτα ακαθαρσίες και πύον, και πάντα τα δόγματα τους βρίθουν από σκουλήκια… Αυτά γέννησαν και αύξησαν οι Έλληνες, παίρνοντας από τους φιλοσόφους τους… Εμείς όμως, δεν παραιτούμαστε από την μάχη εναντίον τους».
(«Υπόμνημα εις τον άγιον Ιωάννην τον Απόστολον και Ευαγγελιστήν», Ομιλία Ξ', 59.369-370)

«Πού είναι τώρα οι σοφοί των Ελλήνων με τα πυκνά τους γένια, με τους έξωμους χιτώνες τους και με τα παραφουσκωμένα λόγια; Όλη την βάρβαρη Ελλάδα ο σκηνοποιός (ο Παύλος) επέστρεψε (εκχριστιάνισε). Ας είναι ανάμεσά τους κι αυτός ο περιβόητος Πλάτων, που τρεις φορές πήγε στη Σικελία, γεμάτος επίδειξη και κομπορρημοσύνη, μα κανείς δεν του έδωσε προσοχή. Όμως εκείνος ο σκηνοποιός όχι μόνο στη Σικελία, όχι μόνο στην Ιταλία αλλά και σ’ όλη την οικουμένη πέταξε και δεν σκανδάλισε, και είναι φυσικό, γιατί οι διδάσκαλοι δεν καταφρονούνται από την εργασία τους αλλά από τα ψέμματά τους».
(«Ερμηνεία εις την “Προς Ρωμαίους επιστολήν”», 60.407)

«Πόσο κόπιασε ο Πλάτων με τους μαθητές του με το να μας συζητεί περί γραμμής και γωνίας και σημείου και περί αριθμών αρτίων και περιττών και ίσων μεταξύ τους και ανίσων και για τέτοια θέματα λεπτεπίλεπτα ως ο ιστός της αράχνης -διότι αυτά στη ζωή είναι περισσότερο άχρηστα από εκείνα τα υφάσματα- και χωρίς να ωφελήσει πολύ ή λίγο με τις συζητήσεις αυτές εγκατέλειψε έτσι τη ζωή;».
(«Ερμηνεία εις την “Α΄ Κορινθίους επιστολήν”», Ομιλία Δ', 61.34)

«Οι Έλληνες φιλόσοφοι και ρήτορες, είναι καταγέλαστοι και δεν διαφέρουν από τα παιδιά που λένε ανοησίες. Γιατί δεν μπόρεσαν να πάρουν με το μέρος τους ούτε έναν σοφό η άσοφο, ούτε άνδρα ή γυναίκα, ούτε ένα μικρό παιδί από τόσα έθνη κι από τόσους λαούς, αλλά προκαλούσαν τόσα γέλια τα βιβλία που είχαν γράψει, ώστε, μόλις τα παρουσίαζαν, να εξαφανίζονται, γι' αυτό και χάθηκαν τα περισσότερα... Ποτέ δεν έκαμαν το σωστό, αλλά ήσαν δειλοί, φιλόδοξοι, αλαζόνες και είχαν ασυλλόγιστα πάθη... Ο Ελληνισμός μπορεί ν' απλώθηκε σ' όλη τη γη και να κατέκτησε τις καρδιές των ανθρώπων, καταλύθηκε όμως με την δύναμη του Χριστού και το κήρυγμά μας φυτεύτηκε στις ψυχές των ανθρώπων... Και όσοι ήταν άπιστοι εντυπωσιάστηκαν από την διδασκαλία του Ιησού και περιφρόνησαν την δουλοπρέπεια, την ανελευθερία και την ποταπότητα των Ελλήνων. Όλοι διέκριναν την ευγένεια των μέσων που χρησιμοποιούν οι χριστιανοί, σε αντίθεση με την αισχρότητα των Ελλήνων».
(«Εις τον μακάριον Βαβύλαν και κατά Ελλήνων», παρ. 11-12, 15, 40)
[σ.σ.: Ολόκληρο αυτό κείμενο, είναι ένας λίβελλος εναντίον των Ελλήνων και του Ελληνισμού.]

«Όλα αυτά τα λόγια της Ελληνικής μωρίας, είναι παραληρήματα που προκαλούν το γέλιο. Διότι όπως ακριβώς εάν κάποιος αποτολμά να σημαδεύει τον ουρανό με το τόξο του προσπαθώντας να τον κάνει κομμάτια με τα βέλη του ή να αποστερέψει τον ωκεανό με το να τον αδειάζει με τα χέρια του, δεν θα υπάρχει κανένας εύθυμος που δεν θα γελάσει μαζί του, αλλά οι σοβαρότεροι θα χύσουν πολλά δάκρυα (για τα χάλια του). Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο, όταν οι Έλληνες μας αντιμιλούν, είναι καλό να γελάς εις βάρος τους και να κλαις για λογαριασμό τους. Διότι αυτοί επιχειρούν πολύ πιο κενόδοξα πράγματα απ’ αυτόν που ελπίζει ότι μπορεί να τραυματίσει τον ουρανό ή να αδειάσει τη θάλασσα».
(«Εις τον μακάριον Βαβύλαν και κατά Ελλήνων», παρ. 21)

«Όπου η μνήμη των μαρτύρων, εκεί και η ντροπή των Ελλήνων».
(«Εις τον άγιον ιερομάρτυραν Βαβύλαν», παρ. β')

«Όσο πιο βάρβαρο ένα έθνος φαίνεται και της ελληνικής απέχει παιδείας, τόσο λαμπρότερα φαίνονται τα ημέτερα…».
(«Υπόμνημα εις τον άγιον Ιωάννην τον Απόστολον και Ευαγγελιστήν», Ομιλία Α', 59.31)

«Tα παιδιά να υπακούτε στους γονείς σας σύμφωνα με το θέλημα του Kυρίου… Εκτός κι αν ο γονέας είναι Έλληνας...».
(«Προς Eφεσίους επιστολήν», Oμιλία KA', παρ. α')

«Τι όμως, άγιος είναι ο ναός του Σεράπιδος διά τα βιβλία; (αναφέρεται στα βιβλία της Παλαιάς Διαθήκης που υπήρχαν στην Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας) Μη γένοιτο! Αλλ’ εκείνα μεν (τα ιουδαϊκά αυτά βιβλία) έχουν την δική τους αγιότητα, στον τόπο όμως (στο Σεράπειο δηλαδή) δεν την μεταδίδουν...αλλά δαίμονες οικούσι τον τόπον...μάλλον δε και αυτών (των Ελλήνων) όντων δαιμόνων...και παρ’ αυτών (των Ελλήνων) στέκει εκεί βωμός απάτης αόρατος, εις τον οποίον ψυχάς ανθρώπων θυσιάζουσι... Κατάλαβε λοιπόν και φανέρωσε (διέδωσε) ότι δαίμονες κατοικούν εκεί».
(«Λόγοι κατά Ιουδαίων», Λόγος Α', παρ. στ')

«Κανένας δεν πρέπει να δίνει στα παιδιά του ονόματα των (Ελλήνων) προγόνων του, του πατέρα, της μητέρας, του παππού και του προπάππου, αλλά να δίνει τα ονόματα των δικαίων (δηλ. εβραϊκά, της Παλαιάς Διαθήκης), των μαρτύρων, των επισκόπων και των αποστόλων».
(«Περί κενοδοξίας και όπως δει τους γονέας ανατρέφειν τα τέκνα»)

«Που είναι τώρα τα έργα του Πλάτωνα, του Πυθαγόρα και των Αθηναίων (φιλοσόφων); Οι ψαράδες (Απόστολοι) και ο σκηνοποιός (Παύλος) διέδωσαν το έργο τους όχι μόνο στην Ιουδαία, αλλά και στη γλώσσα των βάρβαρων, κάτι που οι Έλληνες μόνο στον ύπνο τους θα φαντάζονταν».
(«Ομιλία Η', λεχθείσα εν τη εκκλησίᾳ τη επὶ Παύλου, Γότθων αναγνόντων, και πρεσβυτέρου Γότθου προομιλήσαντος», παρ. α')

«Αφανίσαμε από προσώπου γης κάθε ίχνος παιδείας, τέχνης και φιλοσοφίας του αρχαίου κόσμου».
(«Ο ανθελληνισμός στα πατερικά και εκκλησιαστικά κείμενα» [Γεώργιος Σιέττος])
[σ.σ.: Αδιαμφισβήτητο «επίτευγμα», με πολύ γνωστό παράδειγμα εφαρμογής τον φόνο της Ελληνίδας φιλοσόφου Υπατίας.]

ΔΕΣ: ΙΩΑΝΝΗΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ. ΕΝΑΣ ΒΡΩΜΟΣΤΟΜΟΣ ΑΝΘΕΛΛΗΝΑΣ

Γρηγόριος Ναζιανζηνός ο Θεολόγος**:
«Η μητέρα μου πρόσεχε να μη φιλήσουν τα χείλη μου ελληνικά χείλη, να μην αγγίξουν τα χέρια μου ελληνικά χέρια και ούτε ελληνικά τραγούδια να μολύνουν τα αφτιά και την γλώσσα μου».
(«Επιτάφιος εις τον πατέρα, παρόντος Βασιλείου», παρ. ι')

«Οι αμόρφωτοι (Έλληνες) φιλόσοφοι, ενώ μυθολογούσαν για τα άστρα και δημιούργησαν την αστρολογία, δεν κατάφεραν να εξηγήσουν πως μας διοικεί ο Θεός».
(«Λόγος προς αστρονόμους»)

«(Η βάπτιση του Ιησού), δεν είναι μυστήριο απατηλό, ούτε ελληνική απάτη και μέθη. Είναι μυστήριο θείο και λαμπρό».
(«Εις τα Άγια Φώτα», παρ. α')

«Η σοφία των Ελλήνων είναι τύφος... Οι Έλληνες είναι αλαζόνες...δεισιδαίμονες...αυθάδεις...».
(«Εις Ηρώνα τον φιλόσοφον»)

«Ποίος Ευκλείδης εμιμήσατο ταύτα, γραμμαίς εμφιλοσοφών ταις ουκ ούσαις, και κάμνων εν ταις αποδείξεσι; Τίνος Παλαμήδους τακτικά κινήματά τε και σχήματα γεράνων, ως φασι, και ταυτά παιδεύματα κινουμένων εν τάξει, και μετά ποικίλης της πτήσεως; Ποίοι Φειδίαι και Ζεύξιδες και Πολύγνωτοι, Παρράσιοι τε τινες και Αγλαοφώντες, κάλλη μεθ᾿ υπερβολής γράφειν και πλάττειν ειδότες;».
(«Λόγος θεολογικὸς Β', περὶ Θεολογίας», παρ. 25)

Τέλος, για να τελειώνει και η ιστορία ελληνοχριστιανικής φαντασίας, σε ότι αφορά την ελληνικότητα των τριών Ιεραρχών, κανένας απ' αυτούς δεν ήταν Έλληνας, ή τουλάχιστον δεν μπορεί να ειπωθεί κάτι τέτοιο με βεβαιότητα. Ο Μέγας Βασίλειος και ο Γρηγόριος Ναζιανζηνός (επονομαζόμενος και «Θεολόγος») ήταν Καππαδόκες. Η δε καταγωγή του Ιωάννη Χρυσόστομου, ο οποίος γεννήθηκε στη Συρία, είναι αδιευκρίνιστη και εντελώς αυθαίρετα παρουσιάζεται ως Έλληνας. Το ότι η μητέρα του είχε ελληνικό όνομα (Ανθούσα) δεν σημαίνει απολύτως τίποτε, καθώς ήταν συνηθισμένη πρακτική την εποχή εκείνη, οι Εβραίοι να λαμβάνουν ελληνικά ονόματα. Δεν ήταν όμως καθόλου συνηθισμένο, Έλληνες να λαμβάνουν εβραϊκά ονόματα και μάλιστα από τη στιγμή της γέννησής τους, όπως ο Ιωάννης (το «Ιωάννης» είναι εβραϊκό όνομα). Το όνομα της θείας του, ήταν επίσης εβραϊκό (Σαββία), ο δε πατέρας του, έφερε το ρωμαϊκό στρατιωτικό τίτλο «Σεκούνδιος» και οι ρωμαϊκοί τίτλοι, αλλά και τα ρωμαϊκά ονόματα επίσης, ήταν κάτι συνηθισμένο στους Εβραίους τότε (π.χ. ο Σαούλ που έγινε Παύλος). Το πιο πιθανόν λοιπόν, για τον Χρυσόστομο, και με βάση τα υπάρχοντα στοιχεία, είναι πως ήταν Εβραίος χριστιανός.
-----------------------
* Δώστε βάση να δείτε τι αρλούμπες αναγράφονται στην ιστοσελίδα της Εκκλησίας και στο συγκεκριμένο κείμενο που αφορά το τέλος της διαμάχης των τρεις Ιεραρχών: «Οι ίδιοι οι άγιοι έδωσαν τέλος στη διαμάχη εμφανιζόμενοι στο θεοσεβή, ενάρετο και προικισμένο με πλούσια χαρίσματα ιεράρχη Ιωάννη Μαυρόποδα, επίσκοπο Ευχαϊτών, λέγοντάς του ότι μεταξύ τους δεν υπήρχε αντιδικία και να ενεργήσει τα δέοντα για να σταματήσει η επικίνδυνη για την ενότητα της Εκκλησίας διαμάχη». 

Οι τρεις Ιεράρχες έζησαν τον 4ο αιώνα μ.Χ. Ο Αλέξιος Α' Κομνηνός διατέλεσε αυτοκράτορας του Βυζαντίου μεταξύ στα τέλη του 11ου αιώνα μ.Χ. και αρχές του 12ου. Ο Ιωάννης Μαυρόπους έζησε κι αυτός τον 11ο αιώνα μ.Χ. (τον πρόλαβε τον Αλέξιο). Μιλάμε δηλαδή για μια απίστευτη -και ανεπίτρεπτη- χρονική ακροβασία της Εκκλησίας, μόνο και μόνο για να παρουσιάσει το παραμυθάκι της, όσο το δυνατόν πιο όμορφο, γεμάτο καλοσύνη και ομόνοια. Εκτός κι αν εννοείται ότι εμφανίστηκαν «θαυματουργικώς», οπότε δεν μας εκπλήσσει τίποτε. Αν και είναι απορίας άξιον, πως τόσους αιώνες οι «άγιοι» δεν έκαναν κάτι για να σταματήσουν τις έριδες κι όταν το αποφάσισαν, χρειάστηκαν... διαμεσολαβητή.

** Ο Γρηγόριος, σε σχέση με τους άλλους Ιεράρχες, εμφανίζεται λιγότερo ανθέλληνας, αν και η ακόλουθη διαπίστωσή του (που θυμίζει Τερτυλλιανό), σε απλά ελληνικά, μπορεί να προβληματίσει, ακόμα και τον πιο καλόπιστο χριστιανό, ανεξαρτήτως εθνικής καταγωγής: «Τί­ποτα δεν μπορεί να επιβλη­θεί καλύτερα στον κό­σμο από τη μωρολογία· όσο λι­γότερο καταλαβαίνουν κάτι, τόσο περισσότερο το θαυμά­ζουν»! («Ἐπειδὴ τὸ μὲν ῥᾳδίως ληπτὸν, ἅπαν εὐκαταφρόνητον· τὸ δὲ ὑπὲρ ἡμᾶς, ὅσῳ δυσεφικτότερον, τοσούτῳ θαυμασιώτερον· καὶ γυμνάζει τὸν πόθον ἅπαν τὸ διαφεῦγον τὴν ἔφεσιν» [«Περί φιλοπτωχίας», παρ. λγ']).

ΔΕΣ: 

Το αγεφύρωτο χάσμα Ελληνισμού και Χριστιανισμού

Τα επίσημα αναθέματα της Ορθοδοξίας κατά της ελληνικής σκέψης

Χριστιανισμός και επιστήμη

Γνώμες των χριστιανών Πατέρων για την Ελληνική παιδεία και τους αρχαίους Έλληνες σοφούς – Η δυσφήμηση των Ελλήνων από την Ορθοδοξία