Αμαζόνες: Οι αρχαίες Ελληνίδες που φορούσαν παντελόνια!

Διαβάστε ένα ενδιαφέρον κείμενο που μιλάει για μια ομάδα αρχαίων Ελληνίδων οι οποίες φορούσαν παντελόνια,... κάτι που ξενίζει τον σύγχρονο μελετητή, αλλά συμφωνεί μόλις βλέπει ένα αρχαίο αττικό αλάβαστρο του 470 π.Χ. το οποίο βρίσκεται σήμερα στο Βρετανικό Μουσείο και το οποίο δείχνει μια αρχαία Ελληνίδα να φορά παντελόνια και ασπίδα!...

Φαίνεται απίστευτο. Κι όμως είναι αληθινό!.. Οι αρχαίες Ελληνίδες, που είχαμε συνηθίσει να τις βλέπουμε σε διάφορες παραστάσεις ως φαινομηρίδες με λευκά αραχνοϋφαντα ιμάτια, εν τούτοις, υπήρχαν ορισμένες εξ αυτών που φορούσαν … παντελόνια!!

Όποιος δει έναν αρχαίο αττικό αλάβαστρο του 470 π.Χ., το οποίο βρίσκεται στο Βρετανικό Μουσείο, θα διαπιστώσει έκπληκτος μία αμαζόνα (*) με παντελόνια και ασπίδα, κάτι που προξενεί κατάπληξη στους σημερινούς Έλληνες και ιδίως τις Ελληνίδες!

←Αμαζόνα με παντελόνια και ασπίδα, όπως βλέπουμε σε ένα αττικό αλάβαστρο, (περίπου 470 π.Χ.), το οποίο βρίσκεται στο Βρετανικό Μουσείο!.

Τι ήσαν, όμως, οι Αμαζόνες; Οι Αμαζόνες είναι γυναικείος λαός, που κατά­γονται από το θεό του πολέμου Άρη και από τη Νύμφη Αρμονία. Τοποθετούν το βασίλειο τους στο Βορρά· είτε στις πλαγιές του Καύκασου είτε στη Θράκη είτε στη Νότια Σκυθία (στις κοιλά­δες της αριστερής όχθης του Δούναβη). Κυβερ­νιούνται μόνες, χωρίς βοήθεια κανενός άντρα. Αρχηγός τους είναι μια βασίλισσα. Δεν ανέχο­νται την παρουσία αντρών, παρά μόνο αν είναι δούλοι για υπηρετικές εργασίες. Σύμφωνα με ορισμένες εκδοχές, τραυμάτιζαν τα αρσενικά παιδιά, μόλις γεννιόνταν, κάνοντας τα τυφλά και κουτσά. Σύμφωνα με άλλες εκδοχές τα σκό­τωναν και σε ορισμένες περιόδους ενώνονταν με ξένους, για να διαιωνίσουν το γένος τους κρατώντας μόνο τα παιδιά του θηλυκού φύλου. Από τα παιδιά αυτά έκοβαν ένα στήθος, για να μην ενοχλούνται κατά την εξάσκηση τους στο τόξο ή κατά τη χρήση του δόρατος, και από αυ­τή ακριβώς τη συνήθεια ερμήνευσαν το όνομα τους (α-μαζών: αυτή που δεν έχει στήθος). Το μεγαλύτερο πάθος τους ήταν ο πόλεμος.

Διάφοροι μύθοι διηγούνται τις μάχες που έκα­μαν οι Έλληνες ήρωες εναντίον τους, όπως ο Βελλεροφόντης με εντολή του Ιοβάτη· ο Ηρακλής, που πήρε από τον Ευρυσθέα την εντολή να πάει στις όχθες του θερμόδοντα, στην Καππαδοκία, και εκεί να πάρει τη ζώνητης Ιππολύτης, της βασίλισσας των Αμαζόνων. Η Ιππολύτη είχε δεχτεί, λένε, να παραδώσει τη ζώνη της στον Ηρακλή, η Ήρα όμως, που ζή­λευε τον ήρωα, προκάλεσε στάση ανάμεσα στις Αμαζόνες και ο Ηρακλής αναγκάστηκε να σκο­τώσει την Ιππολύτη και να αποσυρθεί πολεμώ­ντας. Στην εκστρατεία αυτή ο Ηρακλής συνο­δευόταν από τον Θησέα· αυτός άρπαξε μια Αμα­ζόνα, που ονομαζόταν Αντιόπη.

Για να πάρουν εκδίκηση για την αρπαγή αυτή, οι Αμαζόνες βά­δισαν εναντίον των Αθηνών και η μάχη δόθηκε μέσα στην ίδια την πόλη· οι Αμαζόνες στρατο­πέδευσαν στο βράχο, ο οποίος αργότερα πήρε το όνομα Άρειος Πάγος (ο βράχος του Άρη). Νι­κήθηκαν από τους Αθηναίους, που αρχηγό είχαν τον Θησέα. Διηγούνται επίσης πως οι Αμαζό­νες είχαν στείλει ένα στράτευμα στην Τροία με αρχηγό τη βασίλισσα τους Πενθεσίλεια, για να βοηθήσουν τον Πρίαμο. Ο Αχιλλέας όμως δεν άργησε να σκοτώσει την Πενθεσίλεια, που το τελευταίο της βλέμμα τον γέμισε φλογερό ερω­τικό πάθος. Η θεά, που κυρίως τιμούσαν οι Αμαζόνες, ήταν φυσικά η Άρτεμη, της οποίας ο μύθος προ­σφέρει τόσα κοινά σημεία με το είδος ζωής που αποδίδουν στις Αμαζόνες, οι οποίες αγαπούσαν τον πόλεμο και το κυνήγι. Για τον λόγο αυτόν σ' αυτές κάποτε αποδίδουν την ίδρυση της Εφέσου και το χτίσιμο του μεγάλου ναού της Άρτεμης.

Τι είναι η φιλοσοφία;

Η φιλοσοφία δεν είναι φλυαρία περί ανέμων και υδάτων που εντυπωσιάζουν με ωραίες φάσεις τον αναζητητή της αλήθειας.
Όταν φιλοσοφούμε κυρίως πρέπει να αναφερόμαστε στην αντικειμενικότητα του κόσμου μας. Γι αυτό πρέπει να γνωρίζουμε ότιη φιλοσοφία και η επιστήμη συνδέονται στενά και γι αυτό πρέπει να έχουν κυρίως πρακτική αξία.

Αν θα έθετα την ερώτηση αυτή σε κοινό είμαι σίγουρος ότι οι περισσότερες απαντήσεις που θα έπαιρνα θα ήταν ποικίλες και πιστέψτε με, τόσο διαφορετικές η μια από την άλλη. Ίσως, το μόνο κοινό που θα είχαν, θα ήταν η ετυμολογία της λέξης, ότι η φιλοσοφία είναι για παράδειγμα η φιλία, δηλαδή η αγάπη, για τη σοφία. Όμως αυτό δεν λέει τίποτα αφού και στη «σοφία» ο καθένας θα έδινε μια διαφορετική ερμηνεία. Αυτή η σχετικότητα των εννοιών δημιουργεί παρανοήσεις. Οι έννοιες για την ίδια λέξη είναι πολλές και διαφορετικά τις αντιλαμβάνεται ο καθένας, γιατί ο καθένας σκέπτεται διαφορετικά. Γι’ αυτό και στην αρχαία ελληνική οι διάφορες φιλοσοφικές σχολές ονομάστηκαν «αιρέσεις». Αίρεση σημαίνει τρόπος του σκέπτεσαι, προαίρεση, σχολή.
Ο Επίκουρος τόνιζε ότι, ανάμεσα στους συνομιλητές, για κάθε λέξη πρέπει να αποδίδουμε την ίδια έννοια διαφορετικά δεν θα μπορούμε να συνεννοηθούμε.
Δεν είχε άδικο. Οι περισσότερες παρανοήσεις γίνονται επειδή δεν τηρούμε αυτόν τον κανόνα, ακόμα κι όταν λέμε τα ίδια πράγματα και διαφορετικά τα εννοούμε ή εννοούμε τα ίδια και με διαφορετικές λέξεις τα αποδίδουμε.
Ας πάρουμε για παράδειγμα τη λέξη «σοφία» που αναφέραμε πιο πάνω. Κάποιοι θα μπορούσαν να αντικαταστήσουν τη λέξη «σοφία» με την «αλήθεια» δηλώνοντας ότι φιλοσοφία είναι η αγάπη, η αναζήτηση δηλαδή της αλήθειας. Όμως τι είναι αλήθεια; Σίγουρα και εδώ έχουμε μία σχετική έννοια. Διαφορετικά αντιλαμβάνεται ο καθένας την αλήθεια ή μήπως έχω άδικο;
Η γνώμη του καθένα είναι διαφορετική και σύμφωνη με τον τρόπο που σκέπτεται, τη σχολή δηλαδή που ακολουθεί, βλέπει το ίδιο πράγμα από διαφορετική γωνία και η επικοινωνία μας γίνεται πολλές φορές από δύσκολη μέχρι ακατανόητη. Και επειδή οι γνώμες με το χρόνο αλλάζουν γι αυτό συνεχώς επισημαίνω ότι η γνώμη μας γι αυτό δηλαδή που θεωρούμε αληθινό, είναι όχι μόνο σχετικό αλλά και ιστορικά καθορισμένο. Οι αναγνώστες του blog το ξέρουν καλά αυτό. Όσοι δεν αντιλαμβάνονται τι λέμε ας ρίξουν μια ματιά εδώ «Τι είναι η αλήθεια;»

Ακριβώς αυτή η θέση, φιλοσοφικά, με καθιστά απέναντι σε κάθε δόγμα.
Τι είναι όμως δόγμα;
Η απόλυτη γνώμη! Η γνώμη που στο χρόνο παραμένει πάντα η ίδια είναι αναχρονιστική και ξεπερασμένη και γι’ αυτό ακριβώς είναι αυθαίρετη!
Η αλήθεια είναι ζωντανή και γι αυτό είναι σχετική και ιστορικά καθορισμένη. Κάθε μέρα εμπλουτίζεται με νέα στοιχεία, με νέες αναλύσεις, από το δάσκαλο στο μαθητή και μέρα με τη μέρα γίνεται όλο και πληρέστερη, αποβάλλοντας κάτι που θεωρήθηκε λανθασμένα στο παρελθόν ή εισάγοντας νέα στοιχεία εμπλουτίζοντας το περιεχόμενό της στο διηνεκές.
Ας δώσουμε και έναν ορισμό για την έννοια: Σαν σκέψη, είναι το ανώτερο προϊόν του εγκεφάλου που αντανακλά γενικευμένα τα αντικείμενα και τα φαινόμενα της πραγματικότητας. Μέσω των εννοιών λοιπόν, σκεπτόμενοι, απεικονίζουμε γραπτά ή σε γλωσσική μορφή την πραγματικότητα του κόσμου και αυτό ακριβώς είναι που σηματοδοτεί την ακριβολογία των εννοιών.
Μμ, αυτός ο διαλογισμός πιο πάνω μου φαίνεται βοηθάει προκειμένου να αντιληφτούμε, μέσω της σοφίας και της αλήθειας, της αίρεσης και του δόγματος, της γνώμης και της γνώσης, τι είναι φιλοσοφία.
Πολλοί νομίζουν ότι η φιλοσοφία είναι οι όμορφες φράσεις, όπως «αγάπη σημαίνει να μην αναγκαστείς να ζητήσεις ποτέ συγνώμη» ή «τα δάκρυα είναι σαν τα διαμάντια, γι’ αυτό μην τα χαρίζεις σε όσους δεν τ’ αξίζουν».
Όχι, όχι!
Η φιλοσοφία είναι άλλο πράγμα.
Πριν δώσουμε έναν γενικό ορισμό, ας πούμε και δυο λόγια για τη γέννηση της φιλοσοφίας.

Από την εποχή του Διογένη Λαέρτιου είχε τεθεί το ερώτημα. Στους «Βίους φιλοσόφων» ο Διογένης έγραφε: για όσους δεν έχουν αντιληφθεί η φιλοσοφία στην Ελλάδα γεννήθηκε και οι ξένοι πλανώνται αν έχουν διαφορετική γνώμη αφού ακόμα και το όνομά της, στη γλώσσα τους αδυνατούν να αλλάξουν. Επίσης πρέπει να ξέρουν ότι τα επιτεύγματα των Ελλήνων χάρη της φιλοσοφίας τους επιτεύχθηκαν. Οι έλληνες πρώτο φιλόσοφο θεωρούσαν τον Αναξίμανδρο (610-540) που ήταν μαθητής ενός εκ των επτά σοφών της αρχαιότητας του Θαλή του Ίωνα από τη Μίλητο (624-547).
Ο Θαλής ήταν εμπνευστής της γεωμετρίας και της αστρονομίας ενώ ο Αναξίμανδρος διάδοχος της πρώτης Φιλοσοφικής Σχολής των Φυσιοκρατών (Υλιστών) που θεωρούσε πρώτη αρχή του κόσμου το Άπειρο, σαν απροσδιόριστη ύλη που ήταν αγέννητη, άφθαρτη και αθάνατη που βρίσκεται σε αιώνια και αδιάκοπη κίνηση. Ο Ηράκλειτος (540-480) έμεινε στην αιωνιότητα με την περίφημη φράση του που σαν αξίωμα και σήμερα χρησιμοποιούμε. Ναι, «τα πάντα ρει» και σ’ αυτό κανένας δεν διαφωνεί!

Δεν χρειάζεται νομίζω να πούμε τίποτε περισσότερο. Οι πρώτες αρχές, σαν αξιώματα, που σήμερα η Επιστήμη χρησιμοποιεί, από τότε είχαν μπει.
Τώρα μπορούμε, νομίζω, να δώσουμε ένα γενικό ορισμό, τι εννοούμε φιλοσοφία, χωρίς να παρεκκλίνουμε εννοιολογικά από εκείνους που πρώτοι προσπάθησαν να πάρουν απαντήσεις ρωτώντας, όχι το Ιερατείο ως έκαναν οι ποιητές των μύθων, αλλά από τη φύση την ίδια, περνώντας ομαλά από το μύθο στο λόγο και τη σοφία της φύσης, του όλου δηλαδή, αυτό που λέμε αντικειμενική πραγματικότητα.
Φιλοσοφία είναι η προσπάθεια του ανθρώπου να ανακαλύψει την αλήθεια των όντων (αυτών που υπάρχουν δηλαδή) και των φαινομένων της πραγματικότητας. Επίσης πρέπει να γνωρίζουμε ότι η επιστήμη είναι εκείνη που μελετά το σύνολο των φαινομένων της ύλης σε σχέση με την κίνηση και τις διάφορες μορφές των μετατροπών της.
Ανάμεσα στους δυο αυτούς ορισμούς φαίνεται μία ουσιαστική σύνδεση όπου η επιστήμη και η φιλοσοφία συνδέονται, γιατί η μια στηρίζει την άλλη. Αν ανάμεσα στις δύο χαθεί αυτή η σχέση τότε σημαίνει ότι η μια από τις δυο διατυπώνεται λανθασμένα. Η φιλοσοφία, που μπορεί αυτό να το κάνει καλύτερα, είναι ο Διαλεκτικός Υλισμός.

Από την αρχαιότητα, όταν ο άνθρωπος αποφάσισε να φιλοσοφήσει, φιλοσόφησε υλιστικά (φυσιοκρατικά) προσπαθώντας να εξηγήσει τον κόσμο. Οι πρώτοι Έλληνες στοχαστές της Φυσιοκρατικής σχολής της Μιλήτου απομυθοποίησαν τον κόσμο δίνοντας εξηγήσεις θεμελιώνοντας έτσι την πρώτη θεωρητική γνώση. Έκτοτε η φιλοσοφική σκέψη, όταν είναι επιστημονική, τεκμηριώνει το επιστημονικό πείραμα και η επιστήμη με τη σειρά της επιβεβαιώνει το φιλοσοφικό στοχασμό. Ο ένας δηλαδή συμπληρώνει τον άλλον. Οι Επιστήμες γεννούν τις επιστημονικές έννοιες με το πείραμα ή με την εξήγηση του φαινομένου και η φιλοσοφία αναλύει σε βάθος τις έννοιες που χρησιμοποιεί η επιστήμη.
Αυτός είναι ο λόγος που στο blog αυτό με τόσο ζήλο προσπαθώ να συνδέσω τη φιλοσοφία με την επιστήμη. Όμως, όπως και πιο πάνω αναφέρθηκε, ανάμεσα στις σχολές που αυτό μπορεί να το κάνει καλύτερα, μόνο μία μπορεί: ο Διαλεκτικός Υλισμός, γιατί μόνο αυτός απορρίπτει τις Ιδεαλιστικές σχολές που βρίσκονται σε ολοκληρωτική αντίθεση με την επιστημονική νομιμότητα. Για να αντιληφθεί κανείς τις ουσιαστικές και καθολικές αντιθέσεις ανάμεσα στον Υλισμό και Ιδεαλισμό πρέπει να αναγνωρίσει αυτό που στη φιλοσοφία λέγεται «Βασικό ζήτημα (ή πρόβλημα) της φιλοσοφίας. Περισσότερα για το θέμα αυτό, για να μην επαναλαμβάνομαι εδώ: Τα δυο στρατόπεδα της φιλοσοφίας.
Πέρα απ όσα είπαμε ως εδώ, ο ψαγμένος αναγνώστης του Διαλεκτικού Υλισμού ας γνωρίζει τις σημαντικότατες αλήθειες της φιλοσοφίας που διάσπαρτα στο blog αυτό με έμφαση θίγω συνεχώς.

Να μερικά ψήγματα που έχουν ειδικό βάρος στην έρευνά μας:

- Η φιλοσοφία δεν είναι φλυαρία περί ανέμων και υδάτων που εντυπωσιάζουν με ωραίες φάσεις τον αναζητητή της αλήθειας.
Όταν φιλοσοφούμε κυρίως πρέπει να αναφερόμαστε στην αντικειμενικότητα του κόσμου μας. Γι αυτό πρέπει να γνωρίζουμε ότιη φιλοσοφία και η επιστήμη συνδέονται στενά και γι αυτό πρέπει να έχουν κυρίως πρακτική αξία.
- Ο κόσμος μας είναι υλικός.
Η ύπαρξη αναφέρεται στο «είναι», το πνεύμα στη «νόηση» έχοντας πάντα υπ όψιν ότι το πνεύμα είναι παράγωγο της ύλης. Η γνώση λοιπόν και η πρακτική, αποτελεί την άμεση απόδειξη ότι ο κόσμος μας είναι αντικειμενικός και υπάρχει ανεξάρτητα από εμάς.
Γι αυτό αναγκαίο είναι να γνωρίζουμε ότι το Είναι ταυτίζεται με τη Φύση.
- Ο κόσμος μας γίνεται γνωστός με τη βοήθεια, όχι μόνον των περιορισμένων αισθητηρίων μας, αλλά και μέσω των επιστημονικών οργάνων. Και αυτών που ανακαλύψαμε και εκείνων που θα ανακαλυφτούν στο μέλλον. Γι’ αυτό και η γνώση ή αυτό που σήμερα αναγνωρίζουμε σαν αληθές είναι, όχι μόνο σχετικό, άλλα και ιστορικά καθορισμένο και δεν αποκτιέται μόνο με τη μάθηση αλλά μέσω της πρακτικής γίνεται οργανικό στοιχείο της ανθρώπινης δραστηριότητας!
Αυτός είναι ο λόγος που η γνώση αποκομμένη από την πρακτική γίνεται το πολύ – πολύ μία φιλολογία ή καλύτερα μία ανούσιαιδεαλιστική φιλοσοφία.
- Ο Ιδεαλισμός βρίσκεται σε μεγαλειώδη αντίφαση με την αντικειμενικότητα του κόσμου μας. Δεν είναι τίποτα περισσότερο από μια φλυαρία που μας αλλοτριώνει, παραμορφώνοντας τον κόσμο μας αντιστρέφοντας τη λογική.
- Η φιλοσοφία αναλύει και διατυπώνει τους γενικούς νόμους της κίνησης της ύλης. Η επιστήμη εξιχνιάζει τους νόμους του ειδικού που αποτελούν μία αδιάσπαστη ενότητα, την ενότητα του γενικού με το ειδικό, τη θεωρία δηλαδή με την πράξη. Έτσι, η φιλοσοφία ερμηνεύει ολόκληρη την ιστορική πορεία της επιστήμης και μέσα από τη Διαλεκτική καταφέρνει να ξεπεράσει τους φιλοσοφικούς σκοπέλους των επιστημολογικών σφαλμάτων που συχνά εμφανίζονται στην πορεία για την κατανόηση της φύσης και του κόσμου γενικότερα.
- Ο κόσμος μας στην κυριολεξία βρίσκεται σε ένα αέναο γίγνεσθαι.
«Τα πάντα ρει» έλεγε ο Ηράκλειτος και η αλήθεια αυτή είναι τόσο σωστή που η επιστήμη στην γενικότητα αυτή στηρίχτηκε ώστε η Διαλεκτική να γίνει η έκφραση της κίνησης της πραγματικότητας. Η φύση διαρκώς αλλάζει. Η μια μορφή της ύλης περνά σε άλλη, συνεχώς κινείται και μετασχηματίζεται.
- Τίποτε δεν χάνεται, όπως και τίποτα από το τίποτε δεν γεννιέται. Ακόμα και σήμερα, επιστημονικά σαν αρχή, στηριζόμαστε στην διατήρηση της ενέργειας και φιλοσοφικά, σαν αξίωμα, δεχόμαστε την αφθαρσία της ύλης.
Ναι, ο κόσμος μας είναι αντικειμενικός, η ύλη αυθύπαρκτη και ο χρόνος άπειρος, χωρίς αρχή και τέλος.
- Η ζωή, αποτέλεσμα μακροχρόνιων χημικών αντιδράσεων και διαδικασιών της ανόργανης ύλης, κατάφερε να αυτοοργανωθεί σε πολυσύνθετους οργανισμούς, δίνοντας αντίγραφα του εαυτού της.
Πράγματι, η διαλεκτική σχέση του «δυνάμει και του ενεργεία» δείχνουν ότι η ύλη μπορεί να αυτοοργανώνεται όλο και πιο πολύ, σε μία ανεξάντλητη πολυμορφία, που το εξελικτικό της αποτέλεσμα αδυνατούμε και να φανταστούμε.
Γι αυτό ακριβώς πιστεύουμε ότι η συνείδηση, ο νους, το πνεύμα δηλαδή, σαν δραστηριότητα του εγκεφάλου, είναι παράγωγο της ύλης.
- Η ζωή και η συνείδηση, πρέπει να το αντιληφθούμε καλά, δεν προϋποθέτουν κανένα δημιουργό.
Από τη στιγμή που διαμορφώνονται οι συνθήκες εκείνες που ευνοούν τη ζωή, η ζωή αναπόφευκτα θα εμφανισθεί! Η ζωή, με τη σειρά της, θα επηρεάσει το περιβάλλον και αυτό με τη σειρά του θα γεννήσει νέες μορφές ζωής.
Μέσω της φυλογένεσης θα εμφανιστούν νέα είδη. Ο ανταγωνισμός θα εξαφανίσει τα περισσότερα, όμως οι νικητές θα επιβιώσουν και θα εξελιχθούν!
- Μέσα από τις λίγες αυτές γραμμές θέλω να δείξω ότι η ύλη συνεχώς κινείται. Αυτοοργανώνεται. Εμφανίζονται και εξαφανίζονται ποικίλες μορφές που και αυτές είναι ιστορικά καθορισμένες. Τίποτε δεν γεννήθηκε όπως το ξέρουμε. Τίποτε δεν θα χαθεί χωρίς να προκαλέσει ένα νέο συμβάν.
Το παλιό διαδέχεται το καινούριο. Ο κόσμος συνεχώς αλλάζει σε ένα αέναο γίγνεσθαι.
- Οι νόμοι είναι αυστηροί σαν τα μαθηματικά, όμως κι αυτοί σαν ενδογενής δυνατότητα της ύλης, δημιουργημένοι από τηναναγκαιότητα της φύσης.
Έκφραση του τυχαίου και του αναγκαίου είναι ο κόσμος μας και η εξέλιξη μια στιγμή της αέναης νομοτελειακής κίνησης στον κόσμο της αντικειμενικής πραγματικότητας.
Τέτοια είναι η Διαλεκτική Φιλοσοφία στην οποία βρίσκουμε την αρμονική συνύπαρξη των αντιθέτων.
Η έκφραση της ενότητας και της πάλης των αντιθέτων είναι η ουσία της Διαλεκτικής!


***********************************************************

ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΛΕΞΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ

Οι λέξεις, εκτός από την καταγωγή τους, σέρνουν πίσω τους και κάποια, μικρής ή μεγάλης έκτασης, ιστορία. Όταν μάλιστα πρόκειται για λέξεις όπως αυτή που ερευνάμε τώρα, τότε σέρνουν ολόκληρο κάρο φορτωμένο με ιστορία και περιπέτειες. Ολοφάνερα από το φίλος και σοφία απαρτίζεται. Αφήνουμε το φίλος και καταπιανόμαστε με την λέξη σοφία.
Στο λεξικό L&S, στη λέξη σαφής, διαβάζουμε:
σαφής ην κατ’ αρχάς ταυτόν τω σοφός, ως γίνεται δήλον εκ του Ευρ. Ορ. 377. Ο Όμηρος έχει το επίρρ. σάφα εκ του σαφής. Τι θα πει σαφής; Ό,τι ακριβώς αποζητά η φιλοσοφία, δηλαδή «επί πραγμάτων νοουμένων ή γινωσκομένων».
Κι επειδή το άλφα για να γίνει όμικρον δεν θέλει και πολύ ζόρι, έχουμε το σοφός να κατάγεται από το σαφής.
Το σάφα του Ομήρου σημαίνει, γνωρίζω μετά βεβαιότητος, δηλαδή τον πόθο της φιλοσοφίας.
Το δασυνόμενο ρήμα αφάω – η δασεία έγινε σίγμα, όπως σε εκατοντάδες ανάλογες περιπτώσεις (ισχύει και το αντίθετο) – που σημαίνει, ψαύω, άπτομαι, είναι ολοφάνερα η μάνα του σάφα. Το δε αφάω εκ του, δασυνόμενου κι αυτού, άπτω (αφή, με π>φ,).
Το πι του άπτω όμως έμεινε στην Λατινική, όπως και το σίγμα, sap-io, sap-iens (=σοφός).
Για τον λόγο αυτόν είπανε οι αρχαίοι: φυσικός φιλόσοφος. Οι άνθρωποι μελετούσαν απτά πράγματα κι όχι ιδέες κι αρλούμπες, όπως εκείνος ο φλαφατάς και μέγας φαντασιόπληκτος ψευταράς Πλάτων, όπως και όλο του το μυστικοπαθές σόι, και κυρίως οι επίγονοί του.
Οι φυσικοί ήταν λοιπόν και είναι φιλόσοφοι.

Η «αγάπη» και η «συγχώρεση» στον Χριστιανισμό

«Αν κάποιος δεν σας δεχτεί κι ούτε ακούσει τα λόγια σας, βγαίνοντας έξω από το σπίτι εκείνο ή την πόλη εκείνη, τινάξτε ακόμη και τη σκόνη από τα πόδια σας. Πράγματι, σας λέω, επιεικέστερη θα είναι η τιμωρία στις πόλεις των Σοδόμων και των Γομόρρων την Hμέρα της Kρίσης, παρά στην πόλη εκείνη». (Ματθαίον 10: 14-15).

«Αγαπάτε αλλήλους»
Αυτές οι δυο λέξεις αποτελούν μια παροιμιώδη χριστιανική φράση την οποία χρησιμοποιούν πολλοί για να μας αποδείξουν ότι το μήνυμα του Χριστιανισμού είναι η αγάπη· ότι η εντολή της αγάπης είναι η υπέρτατη εντολή και ότι ο Χριστιανισμός είναι η κατ’ εξοχήν θρησκεία της αγάπης.

Αυτή η φράση, ως έχει, εμφανίζεται μόνον στα εξής δύο κείμενα του «Κατά Ιωάννην» ευαγγελίου (το πως διέφυγε απ’ τους άλλους ευαγγελιστές μια τόσο σημαντική επιθυμία του Ιησού, είναι αλλουνού παπά ευαγγέλιο) όπου ο Ιησούς εν μέσω «θεολογικών» λόγων στα κεφάλαια 13 και 15 λέει:

 «Εντολήν καινήν δίδωμι υμίν ίνα αγαπάτε αλλήλους, καθώς ηγά­πη­σα υμάς ίνα και υμείς αγαπάτε αλλήλους. εν τούτω γνώ­σονται πάντες ότι εμοί μα­θη­ταί έστε, εάν αγάπην έχητε εν αλλήλοις» (Κατά Ιωάννην 13: 34-35).

[Απόδοση: «Σας δίνω μια καινούργια εντολή, να αγαπάτε ο ένας τον άλλο, όπως σας αγάπησα εγώ, έτσι ακριβώς να αγαπάτε κι εσείς ο ένας τον άλλο. Aπ’ αυτό θα μάθουν όλοι ότι είστε μαθητές μου, αν έχετε αγάπη μεταξύ σας».]

Και:

«Ταύτα λελάληκα υμίν ίνα η χαρά η εμή εν υμίν μείνη και η χαρά υμών πληρωθή. Αύτη εστίν η εντολή η εμή, ίνα αγαπάτε αλλήλους καθώς ηγάπησα υμάς» (Κατά Ιωάννην 15: 11-12).

[Απόδοση: «Σας τα έχω πει αυτά, ώστε η χαρά η δική μου να παραμείνει μέσα σας, κι έτσι η χαρά σας να ολοκληρωθεί. Tούτη είναι η δική μου εντολή: N' αγαπάτε ο ένας τον άλλον, όπως ακριβώς σας αγάπησα».]

Ας κοιτάξουμε προσεκτικά τα κείμενα αυτά. Απ’ αυτά βλέπουμε ότι, την εντολή αυτή ο Χριστός την δίνει στους μαθητές του, και ότι είναι μια καινούργια εντολή: «Να αγαπάτε ο ένας τον άλλον όπως και εγώ αγάπησα εσάς. Έτσι θα γνωρίζουν όλοι ότι είστε μαθητές μου». Περίεργο! Δεν την ήξεραν νωρίτερα;

Εδώ ο Ιησούς τονίζει καθαρά και μόνο στους μαθητές του (όπως, παρομοίως ο Θεός δίνει τις «Δέκα Εντολές», που απευθύνονται στους Εβραίους και μόνο σ’ αυτούς), «αγαπάτε αλλήλους». Δεν τους είπε να αγαπάνε όλο τον κόσμο αδιακρίτως, αυτούς που δεν γνωρίζουν και αυτούς που διαφέρουν! Η νέα εντολή είναι σαφής και δεν έχει να κάνει με τον καθολικό χαρακτήρα της γενικής αγάπης ως Πλατωνικής Ιδέας. Ούτε υπονοείται η αγάπη όλων των ανθρώπων για όλους τους ανθρώπους. Στο «Κατά Λουκάν» ευαγγέλιο λέει:

«Πλην τους εχθρούς μου εκείνους, τους μη θελήσαντάς με βασιλεύσαι επ’ αυτούς, αγάγετε ώδε και κατασφάξατε αυτούς έμπροσθέν μου» (Κατά Λουκάν 19: 27).

[Απόδοση: «Όσο για τους εχθρούς μου εκείνους, που δεν με θέλησαν για βασιλιά τους, φέρτε τους εδώ και σφάξτε τους μπροστά μου».]

Είναι λοιπόν μια εσωτερική εντολή, δηλαδή εντολή για τους εντός της ομάδος των μαθητών. Εκ των υστέρων και κατ’ επέκταση γίνεται εντολή και γι’ αυτούς που θέλησαν να γίνουν μαθητές κατά τις επιταγές του Χριστιανισμού. Είναι δηλαδή εντολή προς τους χριστιανούς και για τους χριστιανούς.

Μπορεί η εντολή αυτή, όπως ανακοινώνεται, να ήταν καινούργια γι’ αυτήν την ομάδα, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι οι άνθρωποι δεν την είχαν σκεφτεί και προφέρει πριν από την χριστιανική μεσσιανική κίνηση. Οι στωικοί, οι πλατωνικοί, ο Κικέρων και άλλα φιλοσοφικά ρεύματα είχαν διακηρύξει την αγάπη πολύ πριν από τα ευαγγέλια είτε με μερικό είτε με καθολικό ανθρωπιστικό χαρακτήρα. Η έννοια της αγάπης είτε εντός μιας ομάδας είτε καθολικά υπήρχε ήδη. Δεν την πρωτοδίδαξε ο Χριστός στην ανθρωπότητα. Η ιδέα της αγάπης ήταν ήδη γνωστή. Όλα αυτά ήταν ήδη πολύ γνωστά και μεταξύ των Εβραίων και δεν χρειαζόταν πλέον κάποιον Ιησού για να τους τα κάνει πιο γνωστά. Ο Ιησούς σ’ αυτά τα χωρία δεν τους είπε κάτι καινούργιο. Απλώς αναμασάει τα ήδη από πολλών αιώνων γεγραμμένα.

Στην «Επί του Όρους Ομιλία» ο Ιησούς για να νεωτερίσει κάπως, ξεπερνά τα όρια των σχετικών χωρίων της Παλαιάς Διαθήκης και διδάσκει μια ασυγκράτητη και άνευ όρων αγάπη και καμία αντίδραση κατά του κακού:

«Ηκούσατε ότι ερρέθη, οφθαλμόν αντί οφθαλμού και οδόντα αντί οδόντος· Εγώ δε λέγω υμίν μη αντιστήναι τω πονηρω· αλλ’ όστις σε ραπίσει επί την δεξιάν σιαγόνα, στρέψον αυτώ και την άλλην· και τω θέλοντί σοι κριθήναι και τον χιτώνα σου λαβείν, άφες αυτώ και το ιμάτιον· και όστις σε αγγαρεύσει μίλιον εν, ύπαγε μετ’ αυτού δύο· τω αιτούντι σε δίδου και τον θέλοντα από σου δανείσασθαι μη αποστραφής» (Κατά Ματθαίον 5: 38-42).

[Απόδοση: «Ακούσατε πως ειπώθηκε: Mάτι σου έβγαλαν, μάτι να βγάλεις· δόντι σου έβγαλαν, δόντι να βγάλεις. Eγώ όμως σας λέω να μην αντιστέκεστε στον κακόβουλο, αλλά όποιος σε χτυπήσει στο δεξί μάγουλο, στρέψε του και το άλλο. Kαι σ' εκείνον που θέλει να σε πάει στο δικαστήριο και να σου πάρει τον χιτώνα, άφησέ του και το πανοφώρι σου. Kαι όποιος σε αγγαρέψει ένα μίλι, πήγαινε μαζί του δυο μίλια. Σ' εκείνον που σου ζητά, δίνε, κι εκείνον που θέλει να δανειστεί από σένα μην τον αποστραφείς».]

Ο ίδιος ο Ιησούς όμως, όταν δέχθηκε ράπισμα από έναν υπηρέτη του αρχιερέα, δεν έστρεψε και το άλλο μάγουλο, και ούτε δέχθηκε το χαστούκι αδιαμαρτύρητα:

 «Ει κακώς ελάλησα, μαρτύρησον περὶ του κακού· ει δε καλῶς, τι με δέρεις;» (Κατά Ιωάννην 18: 23).

[Απόδοση: «Αν μίλησα άσχημα, απόδειξέ το. Aν όμως μίλησα σωστά, γιατί με χτυπάς;».]

Επιστρέφοντας στο «Κατά Ματθαίον» ευαγγέλιο, διαβάζουμε:

«Ος εάν μη δέξηται υμάς μηδέ ακούση τους λόγους υμών, εξερχόμενοι έξω της οικίας ή της πόλεως εκείνης εκτινάξατε τον κονιορτόν των ποδών υμών. Αμήν λέγω υμίν, ανεκτότερον έσται γη Σοδόμων και Γομόρρας εν ημέρα κρίσεως ή τη πόλει εκείνη» (Ματθαίον 10: 14-15 και παρομοίως και στα άλλα ευαγγέλια).

[Απόδοση: « Αν κάποιος δεν σας δεχτεί κι ούτε ακούσει τα λόγια σας, βγαίνοντας έξω από το σπίτι εκείνο ή την πόλη εκείνη, τινάξτε ακόμη και τη σκόνη από τα πόδια σας. Πράγματι, σας λέω, επιεικέστερη θα είναι η τιμωρία στις πόλεις των Σοδόμων και των Γομόρρων την Hμέρα της Kρίσης, παρά στην πόλη εκείνη».]

Η Ιστορία μάς διδάσκει ότι η αγάπη των χριστιανών για τους χριστιανούς είναι ότι χειρότερο παράδειγμα υπάρχει κατά της έννοιας της αγάπης. Με αυτό βεβαίως εννοούμε όλα όσα συνέβησαν ανάμεσα στις διάφορες χριστιανικές αιρέσεις και σχίσματα. Η δε αγάπη των χριστιανών για μη χριστιανούς ξεπέρασε κάθε όριο φαντασίας σε εκδίκηση και θηριωδία. Και πως αλλιώς θα μπορούσε να γίνει, αν λάβει κανείς υπόψιν του την «θεϊκή αγάπη», που «ακτινοβολά» μέσα από την Παλαιά Διαθήκη…

Περιττό να αναφερθούν λεπτομέρειες από την «Αποκάλυψη του Ιωάννη». Διαβάστε την. Γέμει από κάθε είδους ασχήμιες, πληγές, απειλές, φόνους, φόβους, τρόμους, διαστροφές, επιβλαβή έντομα, καταστροφές, λίμνες με πυρ και θείον και με μια μανιακή συμπλεγματική εκδικητικότητα ενός παντοδυνάμου και παναγάθου Θεού, για τον οποίον ο Ιωάννης έχει δηλώσει ότι «ο Θεός αγάπη εστίν» (Α΄ Ιωάννου 4: 16)!

«Πάτερ, άφες αυτοίς»
Όπως την αγάπη έτσι και την συγχώρεση επικαλούνται πολλοί χριστιανοί απολογητές ως ένα από τα μεγαλύτερα προτερήματα του Χριστιανισμού. Μας λένε μάλιστα ότι αγάπη και συγχώρεση πάνε μαζί και ότι μόνο στον Χριστιανισμό υπάρχει καθολική και άνευ όρων συγχώρεση. Οπότε πρέπει να εξετάσομε εδώ κατά πόσον αυτά ισχύουν και με το ζήτημα της συγχώρεσης.

Πρώτα απ’ όλα στον Ιουδαϊσμό, την πατρική θρησκεία του Χριστιανισμού δηλαδή, δεν υπάρχει συγχώρεση αλλά σκληρή και ωμή ανταπόδοση, σύμφωνα με τον ακρογωνιαίο λίθο της θεϊκής νομοθεσίας που ο ίδιος ο Θεός έδωσε στον φίλο του και προφήτη Μωυσή. Πρόκειται για τον ίδιο Θεό του Χριστιανισμού, ο οποίος χάραξε στην πέτρα τον Νόμον της Ανταποδόσεως ή Αντεκδικήσεως και μάλιστα τρεις φορές ( Έξοδος 21: 23-25, Λευιτικόν 24: 17-21 και Δευτερονόμιον 19: 21):

 «Θα δώσεις ψυχήν αντί ψυχής, οφθαλμόν αντί οφθαλμού, οδόντα αντί οδόντος, χείραν αντί χειρός, πόδαν αντί ποδός, έγκαυμα αντί εγκαύματος, μώλωπα αντί μώλωπος».

Μετά όμως ο ίδιος Θεός διά του Υιού του, Ιησού Χριστού, μας προτρέπει -όπως προαναφέρθηκε- να στρέφουμε και το άλλο μάγουλο, αν και ο ίδιος δεν τήρησε αυτή τη διδαχή (δάσκαλε που δίδασκες και νόμο δεν εκράτεις, δηλαδή).

Αυτό που λένε πολλοί χριστιανοί, ότι μόνο στον Χριστιανισμό υπάρχει συγχώρεση, είναι τουλάχιστον λάθος, αν δεν είναι ψέμα. Εκτός του ότι συγχώρεση υπάρχει σε πολλές φιλοσοφίες και θρησκείες, στον Χριστιανισμό η συγχώρεση δεν είναι ούτε καθολική ούτε άνευ όρων. Η χριστιανική δογματική το δηλώνει απεριφράστως: «Το προπατορικό αμάρτημα το φέρει κάθε άνθρωπος ερχόμενος εις τον κόσμο». Εξαιτίας αυτού του φρικιαστικού, ανηθίκου, αχαρακτηρίστου και αντιφατικού αξιώματος (και ορισμένων άλλων ακόμα) οι χριστιανοί θεολόγοι χρειάστηκαν να δημιουργήσουν το δόγμα της «αμώμου συλλήψεως» του Ιησού Χριστού. Ο Χριστός, ο Υιός του Θεού του ζώντος, που τελικά ήταν Θεός και αυτός ο ίδιος, ακόμα και ως άνθρωπος έπρεπε να είναι αναμάρτητος και ως εκ τούτου να μην φέρει το προπατορικό αμάρτημα του Αδάμ και της Εύας! Έτσι η Εβραιοπούλα Μαριάμ έπρεπε να καταστεί έγκυος όχι διά της πεπατημένης οδού αλλά διά του Αγίου Πνεύματος του Θεού Γιαχβέ και να παραμείνει παρθένος τόσο κατά τη σύλληψη όσο και κατά τη γέννηση (στον Χριστιανισμό η ερωτική συνεύρεση είναι βαρύτατη αμαρτία, η παρθενία υπέρτατη αρετή, ενώ τα γεννητικά όργανα αποκαλούνται στις «ιερές» γραφές, ως «ασχημοσύνη»). Η Καθολική Eκκλησία απαίτησε «άμωμο σύλληψη» όχι μόνο για τον Ιησού Χριστό αλλά και για την ίδια τη μητέρα του, την Παναγία Θεομήτορα Μαριάμ. Μόνο έτσι απέφυγαν και οι δύο το αβάσταχτο βάρος του προπατορικού αμαρτήματος.

Το προπατορικό αμάρτημα, συγχωρείται μόνο με το βάπτισμα, την απόταξη του Σατανά και με το να παραμείνεις ακράδαντα πιστός χριστιανός! Όσα μωρά γεννιούνται πεθαμένα και όσα (ή όσοι) πεθάνουν πριν βαπτιστούν γίνονται «διαβολάκια» και καταδικάζονται στην αιώνια κόλαση, λόγω του προπατορικού αμαρτήματος. Από την άλλη πλευρά ισχυρίζονται ότι, όσα νήπια πεθάνουν μετά το βάπτισμα και προτού ενηλικιωθούν γίνονται αγγελάκια δίπλα στον Θεό Γιαχβέ! Σε κάνουν δηλαδή να παρακαλείς να πεθάνεις όσο πιο μικρός γίνεται για να μην σου δοθεί χρόνος να διαπράξεις αμαρτίες και έτσι να γίνεις αγγελάκι του Γιαχβέ! Καταστροφική θρησκεία από πάσης απόψεως!

Πέραν του προπατορικού αμαρτήματος έχομε και την εξής αμαρτία που είναι η μόνη παντελώς ασυγχώρητη. Αυτή είναι η «βλασφημία κατά του Αγίου Πνεύματος». Αν και δεν είναι σαφές σε τι ακριβώς συνίσταται αυτή η βλασφημία και αμαρτία, οι διάφοροι κληρικοί την απέδιδαν στους λαϊκούς κατά το δοκούν. Εξαιτίας αυτής της αόριστης και ασαφούς αμαρτίας κατεστράφησαν εκατομμύρια ανθρώπινες ζωές, προσωπικότητες και υπάρξεις ανά τους αιώνες. Αυτή συμπληρώνει το προπατορικό αμάρτημα γιατί αποδίδονταν και σε πολλούς γονείς που είχαν την κακοτυχία να χάσουν αβάπτιστα παιδιά. Οι λαϊκοί αυτοί για να εξιλεωθούν, παρ’ όλο που σύμφωνα με το εκκλησιαστικό δόγμα αυτό δεν ήταν πλέον δυνατόν, δώριζαν όλη την περιουσία τους, ό,τι είχαν και δεν είχαν, στις εκκλησίες και έτσι μετατρέπονταν σε πάμφτωχους επαίτες με εξαθλιωμένες οικογένειες. Με αυτούς τους εκφοβισμούς και την επιβολή ενοχών οι εκκλησίες καταλήστευαν τον δεισιδαίμονα κοσμάκη και συσσώρευαν αμύθητα πλούτη και ακίνητη περιουσία. Καταστροφική θρησκεία λοιπόν σε όλο της το μεγαλείο!

Κακή τύχη είχαν και απειράριθμοι χριστιανοί πιστοί κατά το μυστήριο της εξομολογήσεώς τους. Ανάλογα με τις αμαρτίες για τις οποίες ζητούσαν συγχώρεση και ανάλογα με τους εκκλησιαστικούς κανόνες και πολλές φορές με την διάθεση του εξομολόγου ιερέως έπρεπε να υποστούν πολλά σκληρά επιτίμια. Μερικά τέτοια επιτίμια επί παρατεταμένα χρονικά διαστήματα ήταν: Τεράστιος αριθμός μετανοιών, χρονοβόρα επανάληψη προσευχών, επιβλαβείς νηστείες, αγρυπνίες, εκφοβισμοί, αναθέματα, απαγόρευση της θείας μεταλήψεως, βαρύτιμα τάματα, κλπ. Τα επιτίμια αποτελούσαν μια μέθοδο πλύσεως εγκεφάλου και θρησκευτικού παραληρήματος των πιστών των οποίων η προσωπικότητα καταρρακωνόταν από τις ενοχές που αυτά υποκινούσαν. Όλα αυτά είναι καταγραμμένα στα πολλά και διάφορα δογματικά βιβλία του Χριστιανισμού.

Με τα τάματα αυτά πολλές οικογένειες επτώχευσαν και οι εκκλησίες πλούτησαν. Για πολλούς αιώνες είχαμε και τον θαυμάσιο θεσμό των «συγχωροχαρτίων». Αυτός ο θεσμός κατά εποχές και κατά τόπους υπήρχε τόσο στη Δύση όσο και στην Ανατολή. Είναι ψέμα το ότι τα συγχωροχάρτια ήταν εφεύρημα μόνο της Δυτικής Εκκλησίας. Ο πιστός πλήρωνε όσα σου ζητούσαν οι κληρικοί των διαφόρων βαθμίδων και πατριαρχείων και αναλόγως αγόραζε τη συγχώρεση που ήθελε ή αυτήν που αυτοί του έταζαν. Αν δεν είχε να πληρώσεις τότε αγόραζε μερική λιγότερη συγχώρεση ή δεν του πωλούσαν καθόλου. Να κόψει τον λαιμό του δηλαδή, αν δεν έχει να πληρώσει… Υπήρχαν ακριβά συγχωροχάρτια πολυτελείας και φτωχικά φτηνά. Να τί θα πει εκκλησία που θεμελίωσε ο Ιησούς και καθοδηγείται από το Άγιο Πνεύμα του Γιαχβέ…

Ο ίδιος ο Χριστός, όπως αναφέρεται μόνο στο «Κατά Λουκάν» («Πατέρα συγχώρεσέ τους· δεν ξέρουν τι κάνουν», [23: 34]), συγχώρεσε τους διώκτες του από τον σταυρό. Ακόμα λένε ότι συγχώρεσε την πόρνη, μόνο στο «Κατά Ιωάννην (8: 1-11). Δεν έκανε όμως το ίδιο με τους Αρχιερείς, Γραμματείς και Φαρισαίους προς τους οποίους συχνά και με ξέφρενη οργή εξαπολύει τρομερές ύβρεις και απειλές σε όλα τα ευαγγέλια. Όπως σε όλα τα χριστιανικά θέματα έτσι και σε τούτο πρυτανεύει η αντίφαση.

Στην παραβολή του αχάριστου και απάνθρωπου δούλου «οφειλέτου μυρίων ταλάντων», ο κύριός του θα τον παραδώσει στους βασανιστές μέχρις ότου να του επιστρέψει τα ωφειλόμενα χρήματα και καταλήγοντας ο Ιησούς λέει: «Tο ίδιο θα κάνει και ο Πατέρας μου ο ουράνιος σ’ εσάς, αν δεν συγχωρήσετε ο καθένας σας τον αδελφό του, μέσα από την καρδιά του, τα παραπτώματά του» (Κατά Ματθαίον 18: 23-35). Όπως ακριβώς με το «οφθαλμόν αντί οφθαλμού…κ.λπ.» του θεϊκού Μωσαϊκού Νόμου. Βλέπουμε δηλαδή εν προκειμένω ότι η συγχώρεση τελείται υπό ορισμένες συνθήκες. Δεν αποδίδουμε εδώ δίκιο ή άδικο, αλλά να μην μας διατυμπανίζουν οι διάφοροι αδαείς ή εκ προθέσεως ιεροκήρυκες ότι η χριστιανική συγχώρεση και αγάπη είναι τυφλή, καθολική και χωρίς συνθήκες.

Η συγχώρεση όπως λαμβάνει χώρα στον Χριστιανισμό είναι ουσιαστικά ένα χριστιανικό τέχνασμα εξαιρετικά αποδοτικό και καταστροφικό συνάμα. Έχοντας κατατάξει σχεδόν τα πάντα στον κατάλογο των αμαρτιών, -π. χ. το τί και πόσο τρώει ή πίνει κανείς (επικίνδυνες και ανθυγιεινές νηστείες), να είσαι εθνικός ή τελώνης, να είσαι πλούσιος, το διαζύγιο και το να ξαναπαντρευτείς (Ματθαίος 5: 32, 19: 1-12, Μάρκος 10: 1-12, Λουκάς 16: 18), την ιδέα του ερωτισμού (Ματθαίος 5: 28 «Εγώ δε λέγω υμίν ότι πας ο βλέπων γυναίκα προς το επιθυμήσαι αυτήν ήδη εμοίχευσεν αυτήν εν τη καρδία αυτού»), το να σκέπτεσαι τον αύριο, κ.λπ.- είναι σίγουρο ότι ο Χριστιανισμός δεν θα αποκτούσε οπαδούς ακόμα και από τα περιθωριακά στοιχεία και αποβράσματα της κοινωνίας που προσείλκυσε στην αρχή. Δεν θα είχε παραμείνει κανείς εκεί μέσα. Αλλά όπως καθόρισε σχεδόν τα πάντα ως αμαρτίες έτσι απέδιδε και τη συγχώρεσή τους κάτω από κατάλληλες συνθήκες όταν αυτές κρίνονταν ικανοποιητικές.

Οι εκκλησίες με τις φρούδες υποσχέσεις, συγχωρήσεις και τα συγχωροχάρτια τους απέκτησαν αμέτρητους σκλάβους και συσσώρευσαν αμύθητα πλούτη και περιουσίες. Οι ενοχές, λύπες, συντριβές και οι νευρώσεις, ακόμα και μετά την συγχώρεση, έγιναν το καθημερινό σαράκι της κοινωνίας και της ψυχολογικής υγείας των ανθρώπων. Από την άλλη πλευρά όμως πολλοί βρίσκουν πολύ βολικό μέσο την συνεχή εξομολόγηση και συγχώρεση έστω και με όλα τα επιτίμια για να διαπράττουν παντός είδους αμαρτίες, αφού στο τέλος θα συγχωρηθούν όσες φορές και αν αμαρτήσουν και ό,τι και αν κάνουν. Έτσι λένε: «Θα κάνω ό,τι θέλω και όταν πλησιάζει το τέλος θα εξομολογηθώ, θα κοινωνήσω και θα συγχωρεθώ» (τρανό παράδειγμα ο αυτοκράτορας Μέγας Κωνσταντίνος, ο οποίος αν και μέγας εγκληματίας στο τέλος «άγιασε»).

Σε όλη την ιστορία και θεολογία του Εβραιοχριστιανισμού ο διαχωρισμός πιστών και απίστων τίθεται κατηγορηματικώς, είναι σαφής και αδιάλλακτος. Οι άπιστοι δεν θα βρούνε καμία συγχώρεση και έχει ήδη αποφασισθεί ότι κατά την κρίση θα βρεθούν ένοχοι. «Εν δε το άδη ουκ έστι μετάνοια»· δεν υπάρχει συγχώρεση και δεύτερη ευκαιρία. Θα καταδικαστούν αιωνίως. Στην ιστορία της χριστιανικής λαίλαπας δεν υπήρχε καμία συγχώρεση, λύπη, οίκτος, κατανόηση, κ.λπ., προς κάθε αλλόθρησκο, μέλος άλλου πολιτισμού, ή όποιον δεν πείθονταν για να υπακούει τις χριστιανικές επιταγές, διδασκαλίες και δεισιδαιμονίες.

Εσχάτως διάφοροι ιερωμένοι και απολογητές δεν μπορούν να καλύψουν τη σχιζοφρενική αντίφαση μεταξύ της αγάπης και φιλευσπλαχνίας ενός παντοδυνάμου, φιλευσπλάχνου και παναγάθου Θεού και της ατελεύτητης τιμωρίας, της μη συγχωρήσεως, του εκφοβισμού, της καταδίκης στην αιώνια κόλαση της φωτιάς των βασανιστηρίων και των διαβόλων και όλα όσα αναφέρομε εδώ. Έτσι βρήκαν διάφορα πονηρά και δόλια μέσα για ψευτοδικαιολογίες. Π. χ. λένε: «Καταδικάζομε την κακή πράξη και την αμαρτία, αλλά όχι τον πράξαντα και τον αμαρτωλό». Μα καλά, γίνεται πράξη και αμαρτία χωρίς υποκείμενο; Έτσι βγαίνει μια πράξη μόνη της χωρίς κανείς να την έχει σκεφθεί και μετά να την διαπράξει; Δηλαδή πώς τιμωρείται μόνο η κακή πράξη και η αμαρτία; Απλώς ως ιδέα και αφήνεται ο αμαρτωλό ελεύθερος και όπως ήταν και πριν αμαρτήσει; Τότε γιατί συνεχώς αναγγέλλονται αιώνιες τιμωρίες και τα φρικτά βασανιστήρια; Γιατί επαναλαμβάνονται φράσεις όπως: «Θα σε τιμωρήσει ο Θεός», «Θα έχεις να δώσεις απολογία επί του φοβερού βήματος του Χριστού», και «καλήν απολογίαν την επί τού φοβερού βήματος τού Χριστού αιτησόμεθα» κλπ; Γιατί εκφοβίζεται ο κόσμος με τέτοιες φράσεις;

Η ιστορία του Χριστιανισμού από το 313 μέχρι και σήμερον διδάσκει κάθε άλλο από συγχώρεση και αγαθή ή ανυπόκριτη αγάπη που τα πάντα υπομένει. Όταν ο μονοκράτορας Κωνσταντίνος έδωσε το πράσινο φως στους χριστιανούς, η επιλογή κάθε ανθρώπου που βρέθηκε κοντά τους ήταν, ή χριστιανός ή νεκρός. Τα εγκλήματα των χριστιανικών εκκλησιών είτε μεταξύ των είτε εναντίον των άλλων θρησκειών και λαών είναι το χειρότερο κακό που συνέβη ποτέ στην ιστορία της ανθρωπότητας. Ο υπερχιλιετής Μεσαίωνας, το σφαγείο της Σκυθόπολης, η ολοκληρωτική αμορφωσιά, η καύση των μάγων και μαγισσών, οι σταυροφορίες, η Ιερά Εξέταση, η σωματική και η ηθική τυραννία των ατόμων, οι εξοντώσεις των αιρετικών, οι θρησκευτικοί πόλεμοι, ο εκχριστιανισμός της Ευρώπης και της αμερικανικής ηπείρου, η εναντιότητά του κατά της επιστήμης, της φιλοσοφίας και της προόδου και πάρα πολλά άλλα τοιαύτα αποτελούν τις πλέον φρικιαστικές σελίδες της ιστορίας.

Επίλογος
Πολλοί αμαθείς ή πιθηκίζοντες θα ρωτήσουν: Αν δεν είναι η αγάπη, τότε ποιο είναι το μήνυμα του Χριστιανισμού στον κόσμο;

Η απάντηση είναι σύντομη και απλή: Ο Χριστιανισμός δεν μας είπε τίποτα για την εδώ ζωή ή για την αγάπη που δεν το είχαμε σκεφτεί, συζητήσει, αναπτύξει, και φιλοσοφήσει πριν απ’ αυτόν. Αν υπάρχει κάτι που να καθορίζει την κεντρική ιδέα και το άξονα περιστροφής της θεολογίας του Χριστιανισμού αυτό είναι η άνευ ορίων οργή του «Παντοδυνάμου και Παναγάθου Γιαχβέ» και ο συνεχής και άκρατος εκφοβισμός μαζί με τον αέναο αγώνα κατά του σατανά και την από στιγμή σε στιγμή εσχατολογική κρίση. Οργή, φόβος, τρόμος, σατανάς, διάβολοι, την προσμονή της εσχάτης κρίσεως από στιγμή σε στιγμή… Πάνω απ’ όλα όμως ο εκφοβισμός: «…και εγένετο φόβος μέγας εφ’ όλην την εκκλησίαν και επί πάντας τους ακούοντας ταύτα» (Πράξεις 5: 11).

Αντί του εντός των χριστιανικών ομάδων περιορισμένου ή του γενικώς αορίστου «αγαπάτε αλλήλους» η κεντρική ιδέα του Χριστιανισμού, πέραν από εκδίκηση κατάρα και έσχατη τιμωρία, αντιπροσωπεύεται πλήρως με το «εκφοβίζετε αλλήλους». Στον Χριστιανισμό παντού και πάντοτε διαχέεται ένας διαρκής, έντονος και αγχώδης φόβος, γεγονός κυριολεκτικά αποδεδειγμένο από τη θεωρία, τη διδασκαλία και την ιστορική διαδρομή του. Ο απροκάλυπτος και άκρατος εκφοβισμός δηλαδή…

Οι γωνιές του πλανήτη και ο τρόπος με τον οποίο προσπαθεί να επιβληθεί ο άνθρωπος.

Οι γωνιές του πλανήτη και ο τρόπος με τον οποίο προσπαθεί να επιβληθεί ο άνθρωπος.

Γαλλικό ντοκιμαντέρ σε σκηνοθεσία Γιαν Αρτίς – Μπερτράν.

Η Ιστορία του Διαβόλου (History of the Devil) !

         

Διάβολος,Σατανάς,Εωσφόρος, Βεελζεβούλ,Το Κτήνος,ο 666 είναι κάποια από τα ονόματα που του έχουν αποδοθεί.Ποιος όμως είναι στην πραγματικότητα;Πότε εμφανίστηκε για πρώτη φορά στην ανθρώπινη ιστορία; Οι Εβραίοι ήταν οι πρώτοι που μίλησαν για την ύπαρξη του; Ποια είναι η ιστορία που κουβαλάει ως θρησκευτική αλλά και θεολογική φιγούρα; Γιατί τον απεικονίζουν με τη συγκεκριμένη μορφή;Πώς διαμορφώθηκε η αντίληψη των ανθρώπων γύρω από αυτόν τον έκπτωτο άγγελο κατά τη διάρκεια των αιώνων; Ποια είναι τα εγκλήματα που έχουν διαπραχθεί υπέρ της καταπολέμησης του; Είναι πράγματι το αντίπαλο δέος του Δημιουργού που προσπαθεί επί ματαίω να κυριεύσει τον κόσμο;

Ένα ντοκιμαντέρ που προσπαθεί να δώσει απαντήσεις στα παραπάνω αλλά και σε πλήθος άλλων ερωτημάτων βασιζόμενο καθαρά σε ιστορικά στοιχεία. Μιλούν εκπρόσωποι της καθολικής εκκλησίας αλλά και υποστηρικτές του που έχουν ιδρύσει την πρώτη εκκλησία του Σατανά.Ένα εκπληκτικό σε όλα του ντοκιμαντέρ με απαντήσεις που θα σας προβληματίσουν.



****************************************************************************************

Ο περσικός ζωροαστρισμός και το ταοϊστικό γιν / γιανγ , ζει και βασιλεύει μέσα από τον εβραϊσμό, χριστιανισμό και ισλαμισμό.
Η γέενα του πυρός, είναι απλά ο σκουπιδότοπος στην Ιερουσαλήμ, που συχνά τον έβαζαν φωτιά λόγω δυσοσμίας. Εκεί έκαιγαν και τα πτώματα των κατάδικων.
Έτσι ο Ιησούς μιλά για το σκουπιδότοπο της Ιερουσαλήμ και όχι για μεταφυσικές περιοχές και συμβολισμούς.
Οι διωγμοί κατά των «αιρετικών» ήταν καθαρά οικονομικός πόλεμος εναντίων κάθε κατόχου γης, περιουσίας, πλούτου.
Και έτσι οι χριστιανοί , ισλαμιστές, φαρισσαίοι κλπ. έγιναν οι κληρονόμοι της Γης, εξοντώνοντας κάθε άνθρωπο που έβαζαν στο στόχαστρο, με την απλή διαδικασία συκοφαντίας ότι είναι αιρετικοί, σατανολάτρες, μάγοι, μάγισσες, διαβολόφιλοι και διαβολοφυλόφιλοι …
Η πραγματικότητα περιέχει περίσσια φαντασία από όση κάποιος μπορεί να φανταστεί σε όλη του τη ζωή.
Γράφτηκαν χριστιανικά βιβλία με οδηγίες στο πως να βρίσκουν μάγισσες, και διάβολους και τι αξίζουν όταν παραδοθούν αυτοί και αυτές στις αρχές. Ισλαμικά κείμενα «επεξήγησης» του Quran , χρησιμοποιούνται για την διευθέτηση του «καλού» και του «κακού» των πράξεων, χωρίς να αγγίζουν την μορφολογία της κατανόησης του καλού ή του κακού από ανθρωπολογική άποψη.
Υστερία και παραλογισμός ήταν η σωστή καθημερινή μορφολογία των χριστιανών. Αυτό υπάρχει έντονο στον ισλαμισμό, και οι διαφορετικές σχολές στις δύο θρησκείες είναι απόδειξη του παραλογισμού. Στις περισσότερες εβραϊκές κοινότητες πέραν των φανατικών τριχωτών με τις κρεμασμένες κορδέλες, παρατηρώ την εξάλλειψη της παραλογίας καλού και κακού. Η χριστιανική διαμαρτυρία ήταν τόσο σίγουρο ότι γίνονταν. Το λάθος ήταν στο λόγο που βασίστηκε για να διαμαρτυρηθεί και έτσι η παραθρησκειολογία παρέμεινε και η κεντρική εξουσία του χριστιανισμού καταλύθηκε μέσα στον προτεσταντισμό.
Ο Διαφωτισμός κατέστρεψε τον χριστιανισμό όπως τον έζησαν πάνω από δεκατρείς αιώνες οι άνθρωποι στη Γη. Ο χριστιανισμός όπως κατάντησε σήμερα είναι αυτό το υπόλοιπο ρημάδι του αρχαίου καταστροφικού παραλογισμού.
Πολλοί νομίζουν ότι ο σημερινός χριστιανισμός είναι η αρχική μορφή που ο Ιησούς άφησε παρακαταθήκη στους ακόλουθους του.
Ο Ελληνισμός μέσω του Δια Φωτισμού , επανανθρώπισε τον δικτατορικό χριστιανισμό που επέβαλε μια κάστα χριστιανικών παραγώγων εβραϊσμού.
Η λέξη χριστιανισμός είναι παλαιότερη του Ιησού. Κατά την βασιλεία του Ρωμαίου καίσαρα Τιβέριου, το κίνημα των εβραίων κατά της Ρώμης, έγινε από χριστιανούς εβραίους, όπως αυτοαποκαλούνταν.
Η βάση του Ισλάμ σε θεωρίες παραλλαγμένες από τα κείμενα του Αριστοτέλη, ελπίζω ότι και στο ισλάμ, κάποτε θα υπάρξει μια ελληνοπρεπής, λόγια διαμαρτυρία που θα καταλήξει και στον ισλαμικό διαφωτισμό. Δεν έχω ούτε την παραμικρή αίσθηση ή συναίσθηση το εάν και πότε θα συμβεί, αλλά ελπίζω να συμβεί πριν καταστραφεί κάθε τι μή ισλαμικό πριν την μετάλλαξη του, αλλά και η ολική επικράτηση του ισλάμ στον κόσμο να γίνει πραγματικότητα, τότε με σιγουριά θα προδικάσω ότι η διαμαρτυρία και ο διαφωτισμός θα γίνει ακόμα πιο γρήγορα , αφού η έλλειψη άπιστων και αλλόφυλων θα δώσει στο ισλάμ μια υποδεέστερη ανάγκη ύπαρξης σε πολεμικό συναγερμό. Στην ηρεμία και τη χαλάρωση των ιμάμηδων και των χαλίφηδων, το τέλος τους ανατέλει.
Νίκησαν θα πουν τον διάβολο, και στο τέλος μπορεί να καταλάβουν ότι τόσο καιρό στο σπίτι του ζουν … διάβρωση ιδεών και διάλυση αγώνων είναι όλη μας η ζωή και η εμπειρίες.
Εμπειρία είναι … ότι δεν κατάφερες στη ζωή σου (Αρκάς)
Ας πεθάνουμε χαμογελώντας …

*****************************************************************************************

Rowan Atkinson Live: The Devil!

Η σιωπή του Θεού και η προπαγάνδα της πίστης

Ο Θεός σιωπά. Η «σιωπή του Θεού» είναι το βασικό μοτίβο όλης της υπαρξιακής φιλοσοφίας –αλλά και θεολογίας– του περασμένου αιώνα. Ο Θεός σώπασε στο Άουσβιτς και στην Ρουάντα, στην Καμπότζη και την Σερμπρένιτσα. Άφησε να εκτυλιχτούν απύθμενες βαρβαρότητες, χωρίς ποτέ να μας δώσει ούτε «ένα σημείον».

Ο Θεός σωπαίνει όχι μόνο στις μεγάλες δημόσιες τραγωδίες αλλά και στις μικρές ιδιωτικές. Η μάνα που σπαράζει για τον χαμό του παιδιού της δεν παίρνει απάντηση.

Ο Θεός σωπαίνει – είτε λέγεται Θεός, είτε Αλλάχ, είτε Ιεχωβάς, είτε αποκαλείται με άλλο όνομα από τα πολλά που του δίνουν οι άνθρωποι. Βλέπει το κακό να συμβαίνει και όχι μόνο δεν το σταματάει (αυτός ο παντοδύναμος) αλλά ούτε καν αντιδρά είτε για να το δικαιολογήσει είτε για να εκφράζει την συμπαράστασή του.

Κι όμως στην Χριστιανική θρησκεία τα κύρια επίθετα του Θεού είναι πανάγαθος, ελεήμων και φιλάνθρωπος και στην Μουσουλμανική «Αλ Ραχμάν» (ο οικτίρμων) και Αλ Ραχίμ (ο συμπονετικός).
Αντίθετα με τον Θεό που σιωπά, οι προπαγανδιστές και απολογητές του υπήρξαν ανέκαθεν λαλίστατοι. Ιδρυτές θρησκειών, απόστολοι, προφήτες, ιερείς και αρχιερείς, μοναχοί και θεολόγοι, μας έχουν φιλοδωρήσει με χιλιάδες – ίσως και εκατομμύρια σελίδες κειμένων.
Κοινό στοιχείο όλων αυτών των λόγων είναι η προσπάθεια «να δικαιολογήσουν τους τρόπους του Θεού στους ανθρώπους» για να χρησιμοποιήσω τον περίφημο στίχο του Μίλτωνα: «to justify the ways of God to Men».
Ισχυρίζονται μερικοί ότι η τέχνη (και τεχνική) της προπαγάνδας, δημιουργήθηκε και άκμασε στον εικοστό αιώνα. Ξεχνώντας ότι η καταγωγή της λέξης είναι από τα εκκλησιαστικά λατινικά, και ότι επιτροπή «για την προπαγάνδα (διάδοση) της πίστης» (de propaganda fide) υπήρχε στην Καθολική Εκκλησία εδώ και πολλούς αιώνες.
Πραγματικά οι πρώτοι, πιο συστηματικοί –αλλά και πιο αποτελεσματικοί– προπαγανδιστές ήταν, από καταβολής κόσμου, οι ιδρυτές, ιερείς και απολογητές των θρησκειών. Η δουλειά τους ήταν δυσχερής και πολυσύνθετη. Απαιτούσε ευρηματικότητα, ευστροφία σχεδόν σοφιστική, φαντασία και ατέλειωτη πειθώ. Διότι είναι πολύ πιο εύκολο να διαδώσεις και να εξαπλώσεις μία ιδεολογία, παρά μία, αρκετά περίπλοκη, και σε πολλά σημεία απάνθρωπα σκληρή, θρησκευτική πίστη. Είναι πιο απλό να προβάλλεις μία ευνοϊκή εικόνα για έναν ηγεμόνα ή πολιτικό αρχηγό, παρά να πείσεις δισεκατομμύρια ανθρώπους για την ύπαρξη ενός αόρατου (αλλά παντοδύναμου και πανάγαθου) Πατέρα. Είναι πολύ πιο ευχερές να δικαιολογήσεις ή να συγκαλύψεις τις ατέλειες και τα εγκλήματα μίας διακυβέρνησης (ακόμα κι αν είναι του Χίτλερ ή του Στάλιν), παρά να καταφέρεις το γένος των ανθρώπων να ξεχάσει τον πόνο, την αρρώστια, την φθορά, τον θάνατο και όλα τα βάσανα που περιέχει η ύπαρξή του – και επιπλέον να δοξολογεί τον Ύψιστο επειδή «τα πάντα εν σοφία εποίησεν».
Τα πάντα εν σοφία… αλλά ποια σοφία; Κάποιος μπορεί να ισχυριστεί πως πρόκειται για την ατέρμονη σοφία του Θεού. Μόνο μέσα από αυτή, την επουράνια οπτική γωνία, φαίνονται στον κόσμο όλα τέλεια. Αυτή όμως δεν την διαθέτει κανένας άνθρωπος – ούτε φυσικά κι εγώ. Έτσι θα αναλύσω αυτή την πρόταση (και τα παρεπόμενά της) με βάση την μόνη σοφία που μου βρίσκεται, την ανθρώπινη.
Ας ξεκαθαρίσω από την αρχή, πως το κείμενο αυτό δεν πραγματεύεται το πρόβλημα της ύπαρξης του Θεού. Όπως έδειξε ο Καντ, (και πολλοί μετά από αυτόν) δεν υφίσταται λογική δυνατότητα για απόδειξη. Έτσι που έχει διαμορφωθεί η έννοια του Θεού βρίσκεται έξω από απόδειξη ή διάψευση. Και όπως τόσο σωστά είπε ο Πρωταγόρας: «Περί μεν θεών ουκ έχω ειδέναι, ουθ’ ως εισίν, ουθ’ ως ουκ εισίν ουθ οποίοι τίνες ιδέαν• πολλά γαρ τα κωλύοντα ειδέναι η τ’ αδηλότης και βραχύς ων ο βίος του ανθρώπου».
Άλλωστε η ύπαρξη –η μη– του Θεού, δεν επηρεάζει καθόλου την ανάλυση αυτή. Εξετάζω την θρησκεία ως ανθρώπινο δημιούργημα, ως ένα στοιχείο του ανθρώπινου πολιτισμού. Θέμα μου είναι δεν είναι ο Θεός, αλλά ο τρόπος με τον οποίο οι άνθρωποι προσλαμβάνουν τον Θεό και η σχέση τους με αυτόν – όπως διαμορφώθηκε από τους ιδιοφυείς προπαγανδιστές και απολογητές όλων των θρησκειών. Φυσικό είναι βέβαια τα περισσότερα παραδείγματά μου να προέρχονται από τον χώρο της χριστιανικής θρησκείας, απλά και μόνο επειδή μας είναι πιο οικεία.
Ο Θεός σιωπά. Ο Albert Camus το είπε με άλλα λόγια: «Ο άνθρωπος ρωτάει, ο κόσμος δεν απαντάει». Από την δυσαρμονία αυτή, εκλύεται το absurde – που εμείς, λανθασμένα, μεταφράζουμε με την λέξη παράλογο. Δεν πρόκειται τόσο για την έλλειψη λογικής όσο για την έλλειψη νοήματος. Η κοσμική σιωπή στερεί τον κόσμο από νόημα.
Τόσους αιώνες οι άνθρωποι προσπαθούσαν μέσα από τη θρησκεία να δώσουν νόημα στην ζωή τους και στον κόσμο τους. Ώσπου, πριν εκατόν είκοσι χρόνια ο Ζαρατούστρας του Nietzsche αφού μίλησε με έναν ασκητή, αναρωτήθηκε: «Είναι δυνατόν! Αυτός ο γέροντας άγιος στο δάσος του, δεν άκουσε ακόμα τίποτα για το ότι ο Θεός είναι νεκρός!».
Φυσικά δεν είχε πεθάνει ο Θεός (γιατί ένας Θεός εξ ορισμού δεν πεθαίνει – μπορεί να μην υπάρχει αλλά δεν μπορεί να πεθάνει). Είχε πεθάνει το νόημα που έδινε στον κόσμο η πίστη στο Θεό.
Αυτό βέβαια δεν είναι κάτι που θα το δέχονταν οι απανταχού εκπρόσωποι, απολογητές και προπαγανδιστές του. Τελευταία συνάντησα δύο εντυπωσιακές εκδηλώσεις της ευρηματικότητας τους. Διαπρεπής Γάλλος θεολόγος, ο καθηγητής Bernard Sesboüé, σε μελέτη του για την σιωπή του Θεού [1] , αφού αναλύσει διεξοδικά όλες της περιπτώσεις όπου ο Θεός παρέμεινε απών, καταλήγει στο εξής: είναι πλάνη να θεωρούμε ότι ο Θεός σιωπά – διότι ο Θεός μίλησε, άπαξ και δια παντός, όταν έστειλε το γιο του να σταυρωθεί και να υποφέρει για μας. Μέσα από την Σταύρωση συμμετέχει στα πάθη μας – και άρα είναι παρών.
Δεν ξέρω αν, το γεγονός ότι πριν δύο χιλιάδες χρόνια σταυρώθηκε κάποιος (που μετά όμως αναστήθηκε), κάνει κατανοητό και υποφερτό το σημερινό συλλογικό (ή και ατομικό) μαρτύριο των ανθρώπων. Δεν γνωρίζω πόσο το δικαιολογεί. Τα υπόλοιπα ποιητικά που αναφέρει ο καθηγητής Sesboüé ότι, π. χ. η σιωπή του Θεού βοηθάει τους ανθρώπους να τον νιώσουν μέσα στην δική τους σιωπή, δεν τα σχολιάζω γιατί δεν τα θεωρώ σοβαρά.
Ούτε το δεύτερό μου πρόσφατο παράδειγμα προπαγάνδας με βοηθάει να κατανοήσω την λογική της. Γνωστός Έλληνας κληρικός, με υψηλή εξω-θεολογική πανεπιστημιακή παιδεία, μίλησε πριν από καιρό σε καρκινοπαθή παιδιά και τους γονείς τους. Θέμα: «Θεέ μου, γιατί σε μένα;». Φυσικά η ομιλία δεν απαντούσε στο ερώτημα – ίσα-ίσα που κατέληγε στην αδυναμία όλων μας να κατανοήσουμε τους τρόπους του Θεού. Ωστόσο, το γεγονός ότι ο ιερωμένος είχε την δύναμη να αντιμετωπίσει το ερώτημα, θαυμάστηκε από πολλούς ως ένδειξη θάρρους και φωτισμένης σκέψης. Θα με συγχωρήσετε, αλλά εμένα δεν μου φαίνεται ένδειξη τόσο θάρρους όσο θράσους. Μπορεί να μοιάζει με εκδήλωση συμπαράστασης, αλλά μπορείτε να το δείτε και αλλιώς: εκπρόσωπος του Παντοδύναμου μιλάει στα καταδικασμένα σε μαρτύριο και πρόωρο θάνατο παιδιά – όπως ένας εκπρόσωπος των Ναζί θα μιλούσε στους έγκλειστους του Άουσβιτς, προσπαθώντας να δικαιολογήσει την εξόντωσή τους.
Η Θεοδικία (δικαιολόγηση του Θεού) είναι βασικός κλάδος της Θεολογίας. Πρόκειται για μία από τις πρώτες και πιο σύνθετες νοητικές ασκήσεις που συνέλαβε ο άνθρωπος. Κάθε Θεοδικία απαιτεί απέραντη στρεψοδικία. Για να καλύψεις π. χ. τον καθημερινό θάνατο χιλιάδων αθώων παιδιών, πρέπει να εφεύρεις μέλλουσα ζωή, δεύτερη παρουσία, το επιχείρημα της «δοκιμασίας», το Προπατορικό Αμάρτημα – για να οδηγηθείς, κάποτε στο τέλος, στην παράθεση δύο εντελώς αντιφατικών φράσεων: «Τα πάντα εν σοφία εποίησεν» και «Ανεξερεύνητοι αι βουλαί του Υψίστου».
Ότι «σοφία» ενυπάρχει μέσα στην οργάνωση και την δομή των όντων – από το απλό λουλούδι μέχρι τον περίπλοκο ανθρώπινο εγκέφαλο – είναι αναμφισβήτητο. Δεν γνωρίζουμε αν είναι η συνειδητή σοφία ενός Δημιουργού, Σχεδιαστή (οι Τέκτονες τον ονομάζουν Μέγα Αρχιτέκτονα του Σύμπαντος) ή η αυτόματη (με την μέθοδο της δοκιμής και του λάθους) εξελικτική μηχανική ευφυΐα των Δαρβινιστών. Σίγουρα όμως αυτή η σοφία δεν φαίνεται να είναι διαποτισμένη με παναγαθότητα. Τίποτα μέσα στην Φύση δεν δείχνει καλοσύνη ή ηθική βούληση. Αντίθετα κυριαρχεί ο πόλεμος πάντων εναντίον πάντων.
Η ύπαρξη του πόνου και του κακού στον κόσμο δεν συμβιβάζεται με την παρουσία ενός πανάγαθου και παντοδύναμου Θεού. Η αρχαία διάζευξη (αν δεν μπορεί να εκριζώσει το Κακό δεν είναι παντοδύναμος – αν δεν το θέλει, δεν είναι πανάγαθος) ισχύει πάντα. Οι διάφορες (εκατοντάδες) προσπάθειες των απολογητών δεν λύνουν το πρόβλημα. Οι αφελείς θεωρίες ότι ο Θεός έδωσε στον άνθρωπο την ελευθερία να πράττει και άρα δεν είναι υπεύθυνος γι αυτόν (είμαι άραγε ελεύθερος να μην πονώ και να μην πεθάνω;) ή ότι άφησε το κακό στον κόσμο για να μας δοκιμάσει (τι – και τα βρέφη; Θεός βασανιστής;) δεν πείθουν κανένα – παρά μόνον όσους παραιτούνται από την λογική. Η τελευταία καταφυγή: το Credo quia absurdum (πιστεύω διότι είναι παράλογο) του Τερτυλιανού. Αλλά, αν ανοίξω την πόρτα στο παράλογο, κανείς δεν θα με εμποδίσει πια να πιστεύω και στον Εκατόγχειρα και στον Άργο με τα χίλια μάτια.
Κι όμως, αυτό που δεν λύνεται λογικά και δεν αντέχεται βιωματικά, συσκοτίζεται και μεταμορφώνεται προπαγανδιστικά. Μπροστά στην δεξιοτεχνία των απολογητών θεολόγων, ακόμα και ένας Γκαίμπελς φαντάζει αφελής και πρωτόγονος. Ένας απόλυτα παρθένος παρατηρητής (εξωγήινος;) που θα μελετούσε τον κόσμο μας, θα έβλεπε μία γιγάντια συσσώρευση οδύνης η οποία ξεκινάει από τα κατώτερα ζωικά είδη (που αλληλοσπαράσσονται για να επιβιώσουν) και φτάνει μέχρι τον άνθρωπο – το αποκορύφωμα μίας εντελώς σαδιστικής δημιουργίας. Ο άνθρωπος πλάστηκε (από τον Θεό ή την τύχη – αδιάφορο) με δύναμη ζωής, ένστικτο αυτοσυντήρησης, αίσθηση ανεπανάληπτης ατομικότητας, ανάγκη διάρκειας – ενώ η μοίρα του είναι να φθαρεί, να γεράσει και να πεθάνει. Η ατομικότητά του, η γνώση και η εμπειρία που συσσωρεύει όλη του τη ζωή – όλα αυτά είναι αναλώσιμα και αδιάφορα. Αρκεί να αναπαράγεται για να συντηρείται το είδος – σαν να ήταν αμοιβάδα.
Αν ο δημιουργός μιας τέτοιας εκρηκτικής αντίφασης δεν είναι η τυφλή εξέλιξη – τότε πρέπει να είναι ένας ιδιοφυής σαδιστής.
Από την αρχή της ιστορίας, οι απολογητές των θρησκειών πάσχιζαν – όπως ο Γκαίμπελς και οι ομότεχνοί του – να οδηγήσουν τον κόσμο στην αποδοχή αυτού του παραλογισμού, σε παραίτηση, και υποταγή. Να τον κάνουν να δέχεται την μοίρα του, με υπομονή και καρτερία. Η λογική της προπαγάνδας είναι ίδια, είτε ενεργείς για λογαριασμό του υποτιθέμενου Ηγεμόνα των ουρανών, είτε κάποιου επίγειου. Άλλωστε η οργανωμένη θρησκεία υπήρξε πάντα εξουσία, που συνήθως συμπορευόταν με την κοσμική. Το συμφέρον και των δύο είναι ένα «πλήρωμα» από πρόβατα (εξ ου και η παρομοίωση του «ποιμένα»). Δηλαδή άνθρωποι ταπεινοί, υποταγμένοι («υπήκοοι») που δεν αμφισβητούν, δεν ρωτάνε και δεν επαναστατούν. Ο ιδεώδης πιστός είναι ακριβές αντίγραφο του ιδανικού υπηκόου.
Το newspeak (νεογλώσσα) και το doublethink (διπλοσκέψη) δεν είναι εφεύρεση του Όργουελ. Πριν από τα συνθήματα: «ο πόλεμος είναι ειρήνη, η ελευθερία είναι σκλαβιά» κλπ. του «1984», η πρώτη αποκορύφωση του προπαγανδιστικού ψεύδους ήταν το σλόγκαν: «Τα πάντα εν σοφία εποίησεν».
Μια απλή ματιά γύρω μας αρκεί για να διαψευσθεί σε δευτερόλεπτα αυτή η ρήση. Κι όμως υπάρχουν εκατοντάδες εκατομμύρια πιστοί στον κόσμο που την αποδέχονται. Τίποτα δεν θα μπορούσε να δείξει περισσότερο την αφέλεια (και την απελπισία) των ανθρώπων, αλλά και την δεινότητα των προπαγανδιστών, από αυτό το γεγονός. Το μέγιστον ψεύδος βαφτίζεται αλήθεια και επάνω του θεμελιώνονται τεράστια εξουσιαστικά οικοδομήματα – οι εκκλησίες.
Ακόμα και οι άνθρωποι που πολέμησαν αυτό το ψεύδος έπεσαν θύματα ευφυών προπαγανδιστών οι οποίοι είτε τους εξαφάνισαν, είτε – το χειρότερο – διαστρέβλωσαν σε τέτοιο βαθμό τις απόψεις τους, ώστε να τους εντάξουν μέσα στο σύστημα. Ένας τέτοιος ήταν ο Βούδας. Από άθεος παρηγορητής (η διδασκαλία του ήταν απλά μία μέθοδος για το ξεπέρασμα της οδύνης) μετετράπη – με τη βοήθεια προπαγανδιστών – σε ιδρυτή θρησκείας, με χιλιάδες τεμένη και μυριάδες αγάλματα (είχε απαγορεύσει τις απεικονίσεις!). Ένας άλλος ήταν ο Ιησούς. Η διδασκαλία του, που είναι φάρμακο κατά της ατέλειας ενός άδικου και άπονου κόσμου, χρησιμεύει τώρα για να ασκεί εξουσία ένα τεράστιο και πάμπλουτο ιερατείο.
Αλλά η μεγαλύτερη διαστρέβλωση κάθε λογικής ήταν η ιουδαϊκή και μετέπειτα χριστιανική θεωρία της Πτώσης. Σύμφωνα με αυτήν, εμείς φταίμε για τα χάλια του κόσμου. Ο Θεός είχε φτιάξει ένα κόσμο τέλειο – χωρίς πόνο, φθορά, κακία και θάνατο. Δηλαδή ένα Παράδεισο. Αυτόν τον χάσαμε από σφάλμα δικό μας. Ο Θεός είναι απόλυτα ανεύθυνος για τα δεινά της ζωής. Εμείς, από αθάνατοι και όλβιοι πρωτόπλαστοι, γίναμε όντα που τρώνε τον άρτο τους με τον ιδρώτα του προσώπου τους, για να φθαρούν, να γεράσουν και να πεθάνουν.
Η, όπως το είπε ο Μίλτων στους πρώτους στίχους του Paradise Lost, του «Απολεσθέντος Παραδείσου»:Of Mans First Disobedience, and the Fruit
Of that Forbidden Tree, whose mortal taste
Brought Death into the World, and all our woe,
(Για την πρώτη ανυπακοή του ανθρώπου και τον καρπό του απαγορευμένου δέντρου του οποίοι η θνητή γεύση έφερε τον θάνατο στον κόσμο και όλες μας τις συμφορές).
Κατά την παραδοσιακή λοιπόν χριστιανική θεολογία, ο σημερινός μας κόσμος δεν είναι δημιούργημα του Θεού – αλλά των ανθρώπων. Προέκυψε από την ανυπακοή των πρωτοπλάστων – κι εμείς πληρώνουμε ακόμα το προπατορικό αμάρτημα. Με αυτό τον τρόπο δικαιολογείται και η παρουσία του Κακού μέσα στον κόσμο.
Αλλά είναι συμβατή η ύπαρξη αυτού του πρώτου κόσμου με την σημερινή μας γνωστική εμπειρία; Δεν θα πρέπει να άφησε πίσω του ίχνη ανιχνεύσιμα; Η επιστήμη γνωρίζει πως από την αρχή της ζωής, την συνόδευε ο θάνατος. Αν ο Παραδείσιος κόσμος υπήρξε πραγματικά –και οι Πατέρες της εκκλησίας ισχυρίζονται πως, ναι– θα έπρεπε να έχουμε βρει κάποια ένδειξη.
Όμως το τερατωδώς παράλογο σε αυτή την ιστορία, είναι η σύλληψη του Προπατορικού Αμαρτήματος. Που μας βαρύνει όλους, από την γέννησή μας. Είναι η απόλυτα τρομοκρατική παγίδα. Όλοι ένοχοι, όλοι υπαίτιοι και ο Παντοδύναμος ανεύθυνος. (Μα αυτός δεν μας έφτιαξε; Είναι δυνατόν ο Πλάστης να μην ευθύνεται για το Πλάσμα, ο κατασκευαστής για το κατασκεύασμά του; Ακόμα και για τις δυσλειτουργίες του…)
Υπάρχουν ευτυχώς και έντιμοι χριστιανοί θεολόγοι που ομολογούν αδυναμία να αιτιολογήσουν την παρουσία του Κακού στον κόσμο. Ο Χρήστος Γιανναράς γράφει: «Δεν έχουμε πειστική ερμηνεία για τον παραλογισμό του κακού που κυριαρχεί στην ανθρώπινη επίγεια βιοτή και ιστορία, με καμία από τις γνωστικές μας δυνατότητες δεν μπορούμε να συνάγουμε αιτία ή σκοπό του κακού…» Και πιο κάτω: «…κάθε δικανική ερμηνεία που θέλει να το αποδώσει σε απρόσωπες συλλογικές ενοχές και προπατορικές παραβάσεις εντολών καταντάει αφελής στην θλιβερή ανεπάρκειά της» [2].
Ακόμα και ένας τόσο πιστός Χριστιανός δεν μπορεί να αποδεχθεί ένα κραυγαλέο παραλογισμό, τόσο γνωστικό, όσο και ηθικό. Διότι δεν είναι ηθικά αποδεκτό με οποιαδήποτε ηθικά κριτήρια (σκεφθείτε τα ανθρώπινα δικαιώματα) να τιμωρούνται αθώα παιδιά και αμέτοχοι άνθρωποι για μία παλαιολιθική αμαρτία άλλων; (Και τι αμαρτία! Απλή ανυπακοή σε μία παράλογη εντολή. Γιατί να μην δοκιμάσουν το καρπό του Δέντρου της Γνώσης; Τι τότε τους έδωσε την γνωστική ικανότητα ο Πανάγαθος;).
Πρόκειται ξεκάθαρα για μέθοδο τρομοκράτησης που θέλει να υποτάξει όλους στην ενοχή. Δεν είναι τυχαίο πως ένα από τα βασικά ρητά των χριστιανών προπαγανδιστών είναι το «Αρχή σοφίας φόβος Κυρίου» (Initio sapientiae, timor Domini). Άλλο ένα doublethink, που σημαίνει το αντίθετο από αυτό που δηλώνει. Όσο οι ερευνητές είχαν τον φόβο του Θεού, δεν κατάφεραν να προωθήσουν τις γνώσεις μας ούτε μία αράδα. Έπρεπε να περάσει ο Μεσαίωνας για να ανοιχτούν οι προοπτικές μίας γνώσης πέρα από το φόβο.
Ωστόσο ο φόβος είναι λέξη κλειδί. Σε αυτόν στηρίζεται όλο το θρησκευτικό ψεύδος. Στο δέος του θανάτου εδράζεται το θρησκευτικό φαινόμενο. Στο δέος που οφείλεται στην άγνοια και – νομοτελειακά – οδηγεί και πάλι σε αυτή. Όχι βέβαια στην σοφία.
Αλλά οι προπαγανδιστές είναι μάστορες στο doublethink. Έτσι και την άγνοια την έβγαλαν πάνω από την γνώση (τους συμφέρει). Θεία άγνοια την είπαν («θείος γνόφος») και ευλογημένη. Πολέμησαν την γνώση όσο κανείς άλλος στην ιστορία. Γιατί η γνώση ελευθερώνει, δίνει δύναμη και ανεξαρτησία. Και η θρησκεία πάνω από όλα μας θέλει δέσμιους, ένοχους και εξαρτημένους.
Όχι μόνο η γνώση – ακόμα και η αλήθεια, αν αντιπαρατεθεί στη πίστη, οφείλει να υποχωρήσει. Είναι πασίγνωστη η φράση που είπε ο Ντοστογιέφσκι το 1850: «Αν κάποιος μου έδινε την απόδειξη πως ο Χριστός είναι έξω από την αλήθεια και πράγματι ήταν γεγονός ότι η αλήθεια είναι εκτός Χριστού, εγώ θα έμενα με τον Χριστό και όχι με την αλήθεια». Από ένα μέγιστο ποιητή – μία επώδυνη δήλωση σκοταδισμού…
Προς μεγάλη δόξα των προπαγανδιστών, οι περισσότεροι άνθρωποι εκχωρούν την κρίση, την αυτονομία, την ελευθερία τους και παραμένουν όλοι τους την ζωή «δούλοι» του Θεού (τι έκφραση!). Σε αντίθεση με τη φράση του Αντρέ Μπρετόν που γράφει (στα 1928): «Πάντοτε στοιχημάτιζα εναντίον του Θεού και θεωρώ το λίγο που κέρδισα σε αυτόν τον κόσμο ως το αποτέλεσμα αυτού του στοιχήματος. Όσο κι ήταν ασήμαντο το διακύβευμα (η ζωή μου) έχω την συνείδηση ότι κέρδισα τα πάντα».
Η κατάσταση στις αρχές του εικοστού πρώτου αιώνα δείχνει τον άνθρωπο να χειραφετείται από τους ηγεμόνες, τους βασιλιάδες και τους δικτάτορες που τον ήθελαν σκλάβο ή έστω υπήκοο (δηλαδή υπάκουο). Πριν χίλια χρόνια δεν υπήρχε στο πλανήτη ούτε ένας ελεύθερος άνθρωπος. Κι όσους δεν καταπίεζαν οι ηγεμόνες και οι άρχοντες, τον καταδυνάστευαν ο φόβος και η δεισιδαιμονία. Πριν εκατό χρόνια υπήρχαν μόνο έξη δημοκρατικά κράτη (και χωρίς ψήφο γυναικών). Το 2000 ήταν 117 που κάλυπταν το 54% του παγκόσμιου πληθυσμού. Ατελείς δημοκρατίες πολλές από αυτές, αλλά καλύτερες κι από τις πιο «φωτισμένες» απολυταρχίες.
Ωστόσο, στον τομέα της θρησκείας, οι προπαγανδιστές έχουν κάνει τόσο καλά την δουλειά τους, ώστε η χειραφέτηση να είναι ακόμα στο ξεκίνημα. Οι άνθρωποι, που δεν υποκύπτουν στην θρησκευτική προπαγάνδα, είναι μειοψηφίες και στα πιο προηγμένα κράτη. Οι πλειοψηφίες δεν πολυπιστεύουν μεν, ούτε ασκούν ενεργά την θρησκεία, ούτε υπακούουν στις ηθικές εντολές της – αλλά (αχ! ο καταραμένος ο φόβος) κοιτάνε να τα έχουν καλά με το επουράνιο αφεντικό και τους εκπροσώπους του επί γης. (Που ξέρεις τι γίνεται – κι αν υπάρχουν τα καζάνια;).
Οι προπαγανδιστές έχουν μάλιστα καταφέρει να δώσουν μία αρνητική χροιά στην λέξη άθεος. Ακόμα και ο ορθολογιστής, ο άθρησκος, ή ο αγνωστικιστής, ταυτίζονται με τα κακοποιά στοιχεία της αστικής μυθολογίας: τον αναρχικό, τον ανατροπέα, τον ελευθεριάζοντα. Σε τρία αμερικάνικα λεξικά που κοίταξα, στο λήμμα «άθεος» υπάρχει, ως δευτερεύων ορισμός, το «ανήθικος». Αλλά και ο δικός μας λαός μιλάει για αυτόν που «δεν έχει τον Θεό του» εννοώντας άτομο ανήθικο και ικανό για όλα.
Αυτό είναι το άλλο εφεύρημα των προπαγανδιστών: ότι οι μόνες ηθικές αξίες με απόλυτη ισχύ προέρχονται από τον Θεό (δηλαδή τους ερμηνευτές του) και ότι η πίστη είναι προϋπόθεση για μία ηθική ζωή. «Αν δεν υπάρχει Θεός είναι όλα δυνατά», έγραψε ο Ντοστογιέφσκι.
Η θέση αυτή μου θυμίζει τον ισχυρισμό των βασιλοφρόνων ότι μόνον ένας Βασιλιάς μπορεί να είναι εγγυητής του πολιτεύματος. (Και οι Βασιλείς από τον Θεό έπαιρναν την νομιμοποίησή τους – «ελέω Θεού» μονάρχες). Ότι χωρίς Βασιλέα η πολιτική ζωή μετατρέπεται σε αναρχικό χάος.
Θαυμάσια μπορεί να υπάρχει και ηθική και πολιτική τάξη χωρίς Θεϊκή (ή Βασιλική) παρουσία. Οι χειραφετημένοι άνθρωποι είναι σε θέση να θεσπίσουν νόμους και κανόνες με βάση τις αρχές του σεβασμού της ελευθερίας του άλλου. (Να γιατί η Εκκλησία μας και οι θεολόγοι της μισούν τα ανθρώπινα δικαιώματα). Δεν χρειάζονται μύθοι και παραμυθιάσματα για να ζήσουν οι άνθρωποι σωστά μεταξύ τους.
Η θρησκεία έχει τις ρίζες της στον φόβο και την δεισιδαιμονία του πρωτόγονου ανθρώπου. Με την έρευνα και την γνώση οι θεοί άρχισαν να λιγοστεύουν, τα φυσικά φαινόμενα – βροντές, κεραυνοί, εκλείψεις – εξηγήθηκαν και έπαψαν να είναι ένθεα. Κάποια στιγμή μάλιστα ο Ρωμαίος ποιητής Λουκρήτιος, υμνώντας τον δάσκαλό του τον Επίκουρο, δήλωσε ότι religio obteritur (η θρησκεία συνετρίβη). Αξίζει να θυμηθούμε τους στίχους από το De Rerum Natura:
«Όταν η ανθρώπινη ζωή επάνω στην γη κείτονταν συντριμμένη κάτω από το φοβερό βάρος της θρησκείας (opressa gravi sub religione) όταν η θρησκεία έδειχνε το φοβερό της πρόσωπο από τους ουρανούς ψηλά τρομοκρατώντας τους θνητούς, ήταν ένας έλληνας που τόλμησε να σηκώσει τα θνητά του μάτια επάνω της και να της αντισταθεί. Ούτε οι μύθοι περί θεών, ούτε οι κεραυνοί τον τρόμαζαν ούτε ο απειλητικός ψίθυρος των ουρανών…».
Από τότε που ο Λουκρήτιος ανήγγειλε θριαμβευτικά τον θάνατο της θρησκείας, έχουν περάσει δυο χιλιάδες και εβδομήντα χρόνια. Πενήντα πέντε χρόνια μετά τον δικό του θάνατο γεννήθηκε ο ιδρυτής της μεγαλύτερης θρησκείας – και οι εποχές του μεγάλου θρησκευτικού φανατισμού δεν είχαν ακόμα αρχίσει.
Η επιστήμη βέβαια, την οποία υμνούσε ο Λουκρήτιος, άνοιξε ακόμα πιο πολύ τις θύρες της φύσης (naturae portarum claustra cupiret), έλυσε τα περισσότερα μυστήρια που προκαλούσαν δέος και τρόμο, τροφοδοτώντας την δεισιδαιμονία και την πίστη. Αλλά ακόμα μένουν άλυτα πολλά – με πρώτο το πρόβλημα του θανάτου. Και επιπλέον η επιστήμη είναι πάντα ο χώρος των πιθανοτήτων, ενώ ο άνθρωπος χρειάζεται σιγουριά. Η ανάγκη του να ακουμπάει σε βεβαιότητες, να πιστεύει στο απόλυτο, να παρηγορείται με μύθους, παραμένει ίδια εδώ και χιλιάδες χρόνια. Και οι προπαγανδιστές της πίστης την εκμεταλλεύονται με την ίδια δεξιοτεχνία που οι διαφημιστές εκμεταλλεύονται την ανάγκη του να αρέσει ή να διακρίνεται.
Μετά τον Διαφωτισμό, που ξεκαθάρισε μερικά πράγματα, η ανθρωπότητα δεν προχώρησε σε μία νοητική χειραφέτηση. Για κάποιο διάστημα υποκατέστησε τις θρησκείες με ομοειδείς ιδεολογίες (είχαν κι αυτές δόγμα, προφήτες, ιερατείο και υπόσχεση παραδείσου) αλλά όταν αυτές κατέρρευσαν, οι θρησκείες επανήλθαν δριμύτερες. Μπορεί ο Νίτσε να κήρυξε το θάνατο του Θεού αλλά, έστω και αν ο Θεός έχει πεθάνει, οι θρησκείες ζουν και βασιλεύουν.
Φυσικά οι πραγματικοί πιστοί παραμένουν μικρές (αλλά δυναμικές) μειονότητες – όμως οι μεγάλες μάζες είναι αδρανείς ή και συμπαθούσες μπροστά στην άσκηση της ιδεολογικής και εξουσιαστικής πίεσης των εκκλησιών. Ιδιαίτερα στην χώρα μας όπου η εκκλησία έχει περιβληθεί με άλλον ένα μύθο – ότι είναι το βασικό συστατικό της εθνικής μας ταυτότητας. Το χαρακτηριστικό δείγμα του εθνικού ποιμνίου είναι ο βολεψάκιας μεσο- και μικροαστός, που χωρίς να εκκλησιάζεται συχνά και χωρίς να ασκεί τις χριστιανικές αρετές, παραμένει «πιστός», πρόσωπο αξιοσέβαστο, όσο κι αν καθημερινά παραβιάζει πολλές ηθικές επιταγές. Όπως δείχνουν οι έρευνες, αποτελεί την συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού.
Έτσι – με λίγους φανατικούς και πολλούς αδιάφορους, οι θρησκείες επιβιώνουν και πλουτίζουν και καταδυναστεύουν τον άνθρωπο..
Καταδυναστεύουν; Εδώ μπορεί να μου αντιπαρατεθεί ένα βασικό επιχείρημα πολλών μη-πιστών που υπερασπίζονται τις θρησκείες: Ότι με αυτό τον τρόπο οι άνθρωποι νιώθουν ευτυχέστεροι – ή, έστω, λιγότερο δυστυχείς. Πως η πίστη σε κάτι – ακόμα και αναληθές – τους παρηγορεί για τις δυστυχίες του βίου. Ζωτικόν ψεύδος.
Αναρωτιέμαι αν θα χρησιμοποιούσαν το ίδιο επιχείρημα για να υπερασπιστούν τις επίγειες απολυταρχίες… Ας υποθέσουμε ότι οι άνθρωποι που ζούσαν μέσα στο ψέμα του υπαρκτού σοσιαλισμού ήταν ευτυχέστεροι στην ανελευθερία τους (πράγμα που αμφισβητείται) αποτελεί αυτό δικαιολογία για να παραταθεί το ψέμα;
Αλλά πέρα από όλα αυτά, το επιχείρημα είναι έωλο: οι θρησκείες, που επανήλθαν τόσο δυναμικά τα τελευταία χρόνια, όχι μόνο δεν συνέβαλαν στην ευτυχία των ανθρώπων, αλλά τους οδηγούν στον όλεθρο. Από την αρχή της ανθρώπινης ιστορίας μέχρι σήμερα, εκατοντάδες εκατομμύρια έχουν σκοτωθεί σε θρησκευτικές διαμάχες και πολέμους. Είναι, βεβαιωμένα, η πρώτη αιτία βίαιου θανάτου στην ιστορία. Και ο πρόξενος άφατης οδύνης σε όλο τον κόσμο – όπως αποκαλύπτει η ανάγνωση της καθημερινής μας εφημερίδας. Ο θρησκευτικός φανατισμός και φονταμενταλισμός (ναι, και ο Μπους φονταμενταλιστής είναι…) αποτελεί το πρώτο μας πρόβλημα σήμερα.
Προσωπικά, ως φιλελεύθερος άνθρωπος, δεν έχω, ούτε μπορώ να έχω, καμία αντίρρηση στο να πιστεύει ο κάθε άνθρωπος ό,τι θέλει, στο να ασκεί ελεύθερα την πίστη του, να λατρεύει όπως θέλει το Θεό του και να ζει σύμφωνα με τις εντολές της θρησκείας του. Φτάνει να μην επιβάλει την πίστη του στους άλλους, και να μην επεμβαίνει θετικά η αρνητικά στη ζωή τους.
Και επίσης ως ελεύθερα σκεπτόμενος άνθρωπος, επιφυλάσσω στον εαυτό μου το δικαίωμα να πάρω την δική μου στάση απέναντι στο (υπαρκτό) μυστήριο του κόσμου. Να μην το οριοθετήσω, να μην του δώσω αυθαίρετα όνομα και υπόσταση, να μην το υποτάξω στην λογική και την εξουσία των προπαγανδιστών. Αρνούμαι να νιώθω ενοχές για πράγματα που δεν έκανα, να δοξολογώ αντί να θρηνώ, να ικετεύω αντί να σκέπτομαι.
Ενώ έγραφα το κείμενο αυτό, φανατικοί ισλαμιστές μπήκαν σε χριστιανικό νοσοκομείο στο Πακιστάν δολοφονώντας νοσοκόμες σε ένα παρεκκλήσιο… Πράγματι, σκέπτομαι, «τα πάντα εν σοφία εποίησεν»…
[1] Σύγχρονα Βήματα, τ. 124, Οκτ-Δεκ 2002, σελ. 236
[2] Χρήστου Γιανναρά: Το Ρητό και το Άρρητο, Ίκαρος 1999, σελ 267 και 268

Το Θαύμα της Ζωής – Η Εξέλιξη !

       

Κρυμμένο από τα ανθρώπινα μάτια, το θαύμα της ζωής εκτυλίσσεται μέσα, επάνω και γύρω μας, εκθαμβωτικά όμορφο και απρόσμενα συναρπαστικό. Για πρώτη φορά μπορείτε να εισχωρήσετε σ” αυτόν τον αθέατο κόσμο, χάρη στις συγκλονιστικές φωτογραφίες του διεθνούς φήμης επιστημονικού φωτογράφου, Λένναρτ Νίλσον, βραβευμένου με τρία βραβεία ΕΜΜΥ.

Το πρώτο επεισόδιο, «Η Εξέλιξη», περιγράφει την εξέλιξη της ζωής πάνω στη Γη, σε διάστημα τεσσάρων περίπου δισεκατομμυρίων ετών, παράλληλα με την ανάπτυξη της ζωής από τη σύλληψη μέχρι τη γέννηση. Δείχνει πώς γονιμοποιείται ένα ωάριο, πώς σχηματίζεται το έμβρυο και ποιους δεσμούς διατηρούμε κατά το πολύ πρώιμο εμβρυακό στάδιο με άλλα είδη. Εξετάζει τον πρωταρχικό μηχανισμό της εξέλιξης, τη φυσική επιλογή, μια διαδικασία κατά την οποία γενετικές αλλαγές ή μεταλλάξεις μερικές φορές οδηγούν στην εμφάνιση νέων χαρακτηριστικών στα ζωικά είδη.

ΨΥΧΗ – ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΨΥΧΗΣ – Ο ΛΥΤΡΩΤΗΣ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ

         

Ανάγνωσμα ψυχωφελέστατον και φαρμακευτικόν δια την σωτηρίαν της ψυχής. Κατά των ψυχοβγαλτικών θεωριών περί της αθανασίας της και αποτελεσματικόν κατά του φόβου περί των ανυπάρκτων περιπετειών της μετά θάνατον, παρασκευασθέν αποκλειστικώς από θεραπευτικά βότανα της φύσεως και ουδέν ίχνος υλικού παρά φύσιν περιέχον. Εις περίπτωσιν οπού λαμβάνεται συστηματικώς και τακτικά επιφέρει την οριστικήν απαλλαγήν από τον φόβο των ανύπαρκτων Θεών, μηδενός εξαιρουμένου. Μάλιστα τυγχάνει ευεργετικόν ακόμη και για όσους επιμένουν να πιστεύουν σε θεούς και δαίμονες. (Παρασκευή: Φαρμακολόγιον Θύραθεν Παιδείας).



Ψυχή και Έρωτας

Σε παιδαγωγικό σεμινάριο για εκπαιδευτικούς, στο μάθημα της ψυχολογίας, ένας από τους εκπαιδευόμενους εκπαιδευτικούς ρώτησε τον ψυχολόγο καθηγητή του μαθήματος, να του ορίσει τι είναι κατ’ αυτόν η ψυχή.Ο καθηγητής παραδέχτηκε αμέσως ότι δεν ήταν σε θέση ν’ απαντήσει στο ερώτημα αυτό! Τότε ο μαθητής τον ρώτησε πώς θα γίνει να μιλάει, μια ολόκληρη βδομάδα – τόσο πρόβλεπε το πρόγραμμα – για ένα πράγμα που δεν ήξερε καν τι, έστω και περίπου, είναι;!Ο άνθρωπος έλαβε πτυχίο ψυχολογίας και δεν ήταν σε θέση να αρθρώσει δυο λέξεις περί του τι είναι ψυχή. Έστω να πει δυο λόγια για την γενεαλογία της. Πότε εμφανίστηκε η ιδέα αυτή μέσα στα μυαλά των ανθρώπων και πώς διακυμάνθηκε ο ορισμός της μέσα στην ιστορία των πολιτισμών.

Όμως για να πούμε και του στραβού το δίκιο, πράγματι ,είναι πολύ δύσκολο να περιγράψει κανείς ένα πράγμα που δεν υπάρχει, ή τουλάχιστον δεν υφίσταται δίχως το σώμα. Ένα πράγμα που το ξέκοψαν οι άνθρωποι από το σώματος τους, για να του δώσουν αυθύπαρκτη υπόσταση. Ένα πράγμα που ενώ είναι απόρροια της λειτουργίας του σώματος αυτοί το κάνανε αρχή του.
Ο Νίτσε μίλησε πρώτος στα ίσα για το ανθρώπινο αυτό παραστράτημα, στο «Λυκόφως των ειδώλων»:
«Η άλλη ιδιομορφία των φιλοσόφων δεν είναι λιγότερο επικίνδυνη: Συνίσταται στο να παίρνουν το τελευταίο για πρώτο. Βάζουν αυτό που έρχεται στο τέλος – δυστυχώς! γιατί δε θα ’πρεπε να έρχεται καθόλου! – στη θέση των ‘υψηλότερων εννοιών’, δηλαδή τις πιο γενικές, τις πιο κενές έννοιες, τους τελευταίους αχνούς της εξατμισμένης πραγματικότητας, στην αρχή σαν αρχή…
Είναι και πάλι μια έκφραση του τρόπου που έχουν να εκφράζουν το σεβασμό τους: το ανώτερο δεν επιτρέπεται να βγαίνει από το κατώτερο, δεν επιτρέπεται μάλιστα να βγαίνει καθόλου… Ηθικό δίδαγμα: όλα όσα βρίσκονται στην ανώτατη βαθμίδα πρέπει να είναι ‘η αιτία του εαυτού τους’. Η προέλευση από κάτι άλλο μετράει σαν αντίρρηση, σαν αμφισβήτηση της αξίας.
Έτσι απέκτησαν την πομπωδέστερη από τις έννοιές τους, τον «Θεό»… Η τελευταία, διαφανέστερη, κενότερη από τις έννοιες τοποθετείται πρώτη, σαν αιτία του εαυτού της, σαν το πιο πραγματικό ον… Να πάρει στα σοβαρά η ανθρωπότητα τις αρρωστημένες φαντασίες νοσηρών ανθρώπινων αραχνών! Και πόσο ακριβά πλήρωσε που το έκανε!…»

[Προσωπικά θεωρώ την παρατήρηση αυτή του Νίτσε ως μοναδική και την σπουδαιότερη όλων των εποχών, για την εξήγηση όλων των ανωμαλιών που προέκυψαν μέσα στις ανθρώπινες σκέψεις. Το αναποδογύρισμα της διαδικασίας της εξέλιξης – ότι δηλαδή το κατώτερο προέρχεται από το ανώτερο κι όχι το ανώτερο από το κατώτερο (βασική αρχή των Φυσικών Φιλοσόφων) – πρώτος την διαμόρφωσε σε φιλοσοφικό σύστημα ο Πλάτων, επιφέροντας την μεγαλύτερη καταστροφή (εκ του στρέφω) που προέκυψε ποτέ μέσα στην οικουμένη των ανθρώπων, στα θέματα της φιλοσοφίας και η οποία από τότε και μέχρι σήμερα ταλανίζει την ανθρωπότητα, αλλά ποιός ξέρει και μέχρι πότε (βλ.ΠΛΑΤΩΝΙΣΜΟΣ. ΤΟ ΣΠΕΡΜΑ ΤΩΝ ΖΙΖΑΝΙΩΝ ΤΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ). Το τελικό κτύπημα για την ολοκληρωτική είσοδο της φιλοσοφίας στην οδό της απωλείας το επέφεραν οι Πατέρες της ιουδαιοχριστιανικής θρησκείας (βλ.ΕΛΛΗΝΟΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ. ΤΟ ΚΑΤ’ ΕΞΟΧΗΝ ΣΤΕΙΡΟ ΥΒΡΙΔΙΟ ΤΗΣ ΥΦΗΛΙΟΥ), οι οποίοι βασίστηκαν εντελώς στην εξέλιξη των θεωριών του Πλάτωνα, κυρίως των Νεοπλατωνικών αλλά και των υπολοίπων, οι οποίες στην ουσία δεν ήταν τίποτε περισσότερο παρά αιρέσεις του Πλατωνισμού]Τα ζώα έχουν ψυχή;Ο πρώτος λέει όχι, δεν έχουν. Ο δεύτερος όμως πιστεύει πως έχουν, με τη διαφορά, ισχυρίζεται, ότι οι ψυχές των ζώων δεν είναι αθάνατες.

Ο άνθρωπος ξεκίνησε την πορεία του ως ζώο; Το μεγαλύτερο (99,99%) χρονικό διάστημα, της πορείας του σ’ αυτή τη γη, το έζησε ως ζώο; Μα έτσι λέει η επιστήμη της ανθρωπολογίας, από τα αδιάσειστα ευρήματα που διαθέτει.
Τότε λοιπόν που ήταν ζώο είχε ψυχή; Ο πρώτος πρέπει να παραδεχτεί πως δεν είχε. Ο δεύτερος ότι είχε, αλλά ότι δεν ήταν αθάνατη.
Τώρα ο πρώτος πρέπει να μας απαντήσει στο ερώτημα: πότε απέκτησε ψυχή το ανθρώπινο είδος. Επίσης αν αυτό συνέβη άπαξ δια παντός ανά την υφήλιο, ή αν συνέβη κατά φυλή – κατά χρόνο και τόπο – και σε ποιες εποχές για την κάθε μια.
Ο δεύτερος πρέπει να μας απαντήσει στο ερώτημα: πότε άρχισε η ψυχή του ανθρώπου, την οποία διέθετε εξ αρχής, να καθίσταται αθάνατη, ή αλλιώς πότε το ζώο άνθρωπος, έγινε σκέτος άνθρωπος. Κι αν έγινε άνθρωπος, τι απέγινε το ζώο που κουβαλούσε μέσα του μέχρι τότε.
Επίσης και για στον πρώτο και για στον δεύτερο, είναι δίκαιο να τεθεί το ερώτημα: η διαφοροποίηση αυτή πόσο χρονικό διάστημα κράτησε; Δηλαδή το ανθρώπινο είδος πέρασε μια περίοδο που η ψυχή που διέθετε, ήταν λιγότερο ψυχική απ’ ότι σε μια μεταγενέστερη εποχή; Κοντολογίς η ψυχικότητα της ψυχής υπόκειται σε εξελικτική πορεία;
Ξεχάσαμε όμως και τον τρίτο, που αντιπροσωπεύει το σύνολο σχεδόν της ανθρωπότητας. Αυτός δεν χολόσκασε ούτε και πρόκειται να πρήξει το συκώτι του με τέτοιου είδους χαζομάρες, όπως τα ερωτήματα που τέθηκαν μέχρι στιγμής. Εξάλλου δεν του χρειάζεται καθόλου ν’ απαντήσει. Γι’ αυτόν ο θεός έκανε το σώμα του ανθρώπου από χώμα και μετά του φύσηξε, από το στόμα, την ψυχή και έτσι τώρα δεν έχουμε καμμιά απορία για το πώς έγινε το πράγμα. Όλα τα επί πλέον που σκέφτεται και ψάχνει ο άνθρωπος είναι εκ του πονηρού. Αυτού του Διαβόλου που δουλειά του είναι να τυραννά τον άνθρωπο με σκέψεις αμαρτωλές.
Ο Σατανάς έχει κι αυτός ψυχή. Αλλά η ψυχή του είναι μαύρη. Άλλη κατηγορία ψυχής κι αυτή! Αν βάλει κανείς και την ψυχή του θεού, που αναφέρεται σε μερικά χωρία της Παλαιάς Διαθήκης, τότε φαίνεται ότι ο μπαχτσές των ψυχών διαθέτει αρκετή ποικιλία.

Τα ερωτήματα, λοιπόν, περί ψυχής, μπορούν να συνοψιστούν στα εξής βασικά:
- Υπάρχει ψυχή και αν υπάρχει τι πράγμα είναι.
- Αν υπάρχει, είναι αθάνατη ή όχι.
- Εάν είναι αθάνατη, ποια είναι η μοίρα της μετά τον θάνατο του σώματος (ο οποίος είναι βέβαιος) στο οποίο ανήκε. Κρίνεται δηλαδή και πώς μετά θάνατον (κόλαση-παράδεισος).
Επίσης προκύπτουν κι άλλα ερωτήματα, γι’ άλλους πρωταρχικής σημασίας και γι’ άλλους δευτερευούσης:
. Εάν η ψυχή προϋπάρχει του σώματος ή δημιουργείται μετά τη σύλληψη. Στη δεύτερη περίπτωση, σε ποια χρονική στιγμή δημιουργείται, από τι ή ποιόν.
. Εάν ο αριθμός των ψυχών δημιουργήθηκε από τον θεό, πριν αμνημονεύτων χρόνων, και αν ούτως έχει το πράγμα, ο αριθμός αυτός εάν παραμένει σταθερός ή όχι.
. Εάν η ψυχή μεταπηδά σ’ άλλο σώμα όταν το σώμα που την φέρει πεθάνει.
Πλην όλων αυτών των αποριών όμως και των ερωτημάτων, η ανθρώπινη ιδέα περί ψυχής, έφτασε στα ύψη της βεβαιότητας , θρονιάστηκε εκεί για τα καλά και βασιλεύει απτόητη μέχρι τη σήμερον. Εάν κανείς ενδιαφέρεται να γνωρίσει το μήκος και το πλάτος της σιγουριάς αυτής δεν έχει παρά να προσφύγει στον μέγα αυτής αρχιερέα, που δεν είναι άλλος από τον μέγα Πλάτωνα. Είναι αδύνατο να ειπώθηκαν στον κόσμο αυτόν κάποιες λεπτομέρειες περί ψυχής, οι οποίες να απουσιάζουν από τα βιβλία του ιδεόπληκτου αυτού «φιλοσόφου». Επίσης το μόνο αποτελεσματικό φάρμακο κατά της ανεδαφικής αυτής βεβαιότητας λέγεται Επίκουρος.
Δεν είναι πρόθεσή μας να αναφέρουμε τον τεράστιο όγκο των λεγομένων από τον Πλάτωνα που αφορούν στην ψυχή. Νομίζω ότι είναι αρκετό να αναφερθεί εδώ η άποψή του ότι η ψυχή κάπου ανδρός, που δεν φρόντισε να ζήσει ενάρετο βίο, ώστε να επιτύχει την επανένωσή της με τον δημιουργό θεό της, τιμωρείται με την είσοδό της σε γυναικείο σώμα! Κι αν δεν βάλει μυαλό κι εκεί μέσα, τότε τιμωρείται εισερχόμενη σε σώμα γαϊδάρου!!! Από τέτοια και χειρότερα μωρολογήματα βρίθουν όλα τα έργα του Πλάτωνα. Εάν θέλετε όλ’ αυτά να τα βρείτε σε ένα, αυτό λέγεται «Φαίδων».
Εάν ο δάσκαλος αυτός υπολόγισε ότι η τιμωρούμενη ψυχή ενδιαιτούσε 30.000 έτη στην 27η σφαίρα του σύμπαντος και κατόπιν 9.000 έτη στον ενδιάμεσο χώρο μεταξύ 91ου και 92ου ουρανού, εισερχόμενη μετά στο σώμα ενός γαϊδάρου, οι μαθητές του (Νεοπλατωνικοί), υπολόγισαν ακόμη και τις θερμοκρασίες των σφαιρών και των ουρανών αυτών.
Μετά απ’ αυτούς, τη σκυτάλη της ψυχομπουρδολογίας την παρέλαβαν οι πατέρες της χριστιανικής εκκλησίας οι οποίοι αναγκάστηκαν να προσθέσουν, μέσα στην μπαγιάτικη αυτή Πλατωνική σούπα και τα δικά τους θεολογικο-ψυχολογικά μπαχαρικά.
Τέλος, τους τελευταίους τρεις αιώνες, κάποιοι Ευρωπαίοι, ιδεοληπτικοί φιλόσοφοι, επιχείρησαν να ξεσκονίσουν το σκοροφαγωμένο αυτό λείψανο της ψυχο-Λογίας και να το ντύσουν με καινούργια ρούχα, υφασμένα όμως κι αυτά στο ίδιο παλιό στημόνι των προπατόρων τους, με τα φανταχτερά και πολύχρωμα υφάδια του ψευδο-ορθολογισμού τους.
Κανείς δε από τους τελευταίους φιλόσοφους δεν είχε αυτιά ν’ ακούσει τον Νίτσε που βροντοφώναζε: «Η σοφία δεν έχει προχωρήσει ούτε ένα βήμα μετά τον Επίκουρο, και συχνά βρίσκεται χιλιάδες βήματα πίσω του».
Για την φύση της ψυχής ο Επίκουρος είναι κατηγορηματικός: γεννιέται και πεθαίνει μαζί με το σώμα. Δεν μπορεί να υπάρχει χωρίς αυτό. Για τον θάνατο συνεπώς δεν φοβάται, «διότι όσο υπάρχουμε εμείς, ο θάνατος είναι απών, κι όταν ο θάνατος είναι παρών, δεν υπάρχουμε εμείς».
Ας πάρουμε τώρα την ιστορία από την αρχή. Αφήνουμε, προς στιγμήν, τα ανιμιστικά στάδια όπου τα πάντα «διέθεταν ψυχή», και ξεκινάμε από τον Όμηρο. Αναγκαστική έτσι κι αλλιώς αρχή για κάθε ανθρώπινο ζήτημα, όταν εξετάζεται από ιστορική σκοπιά.
Για την Ομηρική αντίληψη τα ψυχικά φαινόμενα οφείλονται στον θυμό, που εντοπίζεται στην καρδιά (ήτορ) ή τας φρένας, δηλαδή το διάφραγμα, ο οποίος αφανίζεται συγχρόνως με τον θάνατο του ανθρώπου. Παράλληλα με τον θυμό υπάρχει και η ψυχή, που είναι η πνευματική υπόσταση του ανθρώπου, η οποία είναι κάποια λεπτή ύλη, δίχως να εντοπίζεται σε κάποιο όργανο, και η οποία εξέρχεται κατά την στιγμή του θανάτου από το στόμα, ως τελευταία πνοή ή από κάποια πληγή μαζί με το εκρέον αίμα. Η ψυχή αυτή πηγαίνει στον Άδη όπου διατηρεί τη μορφή του πεθαμένου του οποίου είναι το είδωλον.
Όταν ο Οδυσσέας κατέβηκε στον Άδη, ζωντανός ων, καθώς συνάντησε τον Αχιλλέα και τον ρώτησε πώς τα περνά εκεί κάτω, αυτός του απάντησε ότι θα προτιμούσε να είναι ο τελευταίος στον απάνω κόσμο παρά πρώτος στον κάτω. Το σαράκι του παραδείσου και της κόλασης δεν είχε ακόμα εισχωρήσει μέσα στον ανθρώπινο νου. Η αθανασία της ψυχής επρόκειτο να τερατογεννηθεί αργότερα. Δεν υπήρχε ακόμα πανούργο ιερατείο για να την κυοφορήσει.
Οι Ορφικοί έσυραν πρώτοι τον χορό της πρωτακαθεδρίας της ψυχής έναντι του σώματος. Έναν χορό που καλά κρατεί ακόμα μέχρι τη σήμερον και ποιος ξέρει μέχρι πότε. Δίδασκαν ότι η ψυχή είναι ουσία ανώτερη, ότι διαμένει προσωρινά μόνο μέσα στο σώμα σαν σε φυλακή κι ότι για να ελευθερωθεί απ’ αυτό… και….
Η αλήθεια λέγεται πάντοτε με λίγα και απλά λόγια. Το ψεύδος είναι σαν την βασίλισσα της κυψέλης που όσο ζει γεννά συνεχώς και αδιαλείπτως. Κι αυτή η βασίλισσα του ψεύδους της πρωτοκαθεδρίας και της αθανασίας της ψυχής φαίνεται ότι είναι αθάνατη.
Την σκυτάλη των Ορφικών παρέλαβαν οι Πυθαγόριοι, οι οποίοι πρόσθεσαν με τη σειρά τους τα δικά τους ψυχολογικά καρυκεύματα κι έτσι η τεράστια αυτή ψυχο-Λογική σούπα κατέληξε καλοανακατεμένη και καλοψημένη, από την υψηλή θερμοκρασία του ψυχολογικού πυρετού, στα χέρια του καλλιτέχνη φιλόλογου Πλάτωνα.
Ο Πλάτων αφού καθάρισε καλά με την κουτάλα, τους αφρούς που πάντοτε δημιουργούνται στην επιφάνεια της κατσαρόλας, την ξανα-ανακάτεψε, πρόσθεσε μέσα της όλη την ποιητική του δεινότητα και την παρέθεσε ως αιώνιο γεύμα στην ανθρωπότητα. Από τότε και μέχρι σήμερα ένα σωρό επόμενοι ψυχολογο-μάγηρες φροντίζουν, με θαυμαστή επιμέλεια, να τροφοδοτούν την κατσαρόλα αυτή με τ’ απαραίτητα υλικά, ώστε να μένει πάντοτε πλήρης.
Πρώτος και καλύτερος αρχιμάγειρας ο Αριστοτέλης: «ζώον εκ ψυχής και σώματος», «βέλτιον ψυχή σώματος», «η ψυχή του σώματος άρχει δεσποτικήν αρχήν». Τα ίδια που έλεγε κι ο Πλάτων: «όταν παρή τω σώματι αίτιον εστι του ζην».
Όλες οι θεωρίες και απόψεις περί ψυχής μπορούν να καταταγούν σε δυο μεγάλες κατηγορίες: τον δυϊσμό, και το ενισμό.
Κατά τον δυϊσμό σώμα και ψυχή είναι ουσίες διαφορετικές μεταξύ τους, ενώ κατά τον ενισμό (υλίζοντα, ιδανίζοντα και ταυτίζοντα, θα δούμε στη συνέχεια την κάθε περίπτωση), η ψυχή και το σώμα προέρχονται από μια ουσία.
ΔΥΪΣΜΟΣ
Ο δυϊσμός είναι πολύ παλιά περί ψυχής θεωρία. Εκφράστηκε υποτυπωδώς από λαούς στα πανάρχαια χρόνια και διαμορφώθηκε σε φιλοσοφικό δόγμα από την ελληνική φιλοσοφία. Πρώτος δυϊστής ήταν ο Εμπεδοκλής, ο οποίος δίδασκε την μετεμψύχωση. Μετά απ’ αυτόν δυΐζουν ο Πυθαγόρας, ο Αναξαγόρας, ο Σωκράτης και ο Πλάτων, οι οποίοι πρώτοι μίλησαν και περί της αθανασίας της ψυχής. Από τους νεώτερους, οπαδοί της θεωρίας αυτής είναι ο Καρτέσιος, ο Lotze και πολλοί άλλοι.
ΥΛΙΣΜΟΣ
Από τη μεριά του ενισμού κάποιοι υποστήριζαν ότι όλα τα ψυχικά φαινόμενα είναι ενέργειες της ύλης. Ότι είναι προϊόντα της λειτουργίας του σώματος και δη του εγκεφάλου. Αυτή η θεωρία ονομάστηκε ενίζων ή μηχανικός υλισμός. Αξιολογώτεροι θασιώτες της θεωρίας αυτής είναι ο La Mettrie, o Holbach, o Vogt, o Moleschott, o Feuerbach, o Buchner, o Haeckel κ.α. Κατ’ αυτούς τα ψυχικά φαινόμενα είναι προϊόντα της ύλης, η δε συνείδηση επιγέννημα ή επιφαινόμενο της υλικής ενέργειας. Την ιδέα της ψυχής την έπλασε ο άνθρωπος από τα όνειρα και άλλα παραπλήσια φαινόμενα.
Κάποιοι άλλοι, με πρώτο τον Δημόκριτο, ανέπτυξαν μια διαφορετική θεωρία που ονομάστηκε δυίζων ή ατομικός υλισμός. Κατ’ αυτούς η ψυχή αποτελείται από ιδιαίτερα υλικά άτομα. Την θεωρία αυτή ακολούθησαν οι επικούρειοι, ο Στράτων ο Λαμψακηνός και άλλοι.
ΙΔΑΝΙΣΜΟΣ
Άκρως αντίθετος προς τον υλισμό είναι ο ιδανισμός. Αυτή η στάση ως μόνο απολύτως βέβαιο γεγονός αποδέχεται το πνεύμα, τον δε εξωτερικό κόσμο ως απλό γέννημα της συνείδησης. Μόνο ένα Νεοπλατωνικός θα μπορούσε να πιάσει ολάκερο τον κόσμο και να τον γυρίσει εντελώς ανάποδα. Αυτός δεν ήταν παρά ο αρχιερέας και ιδρυτής του Νεοπλατωνισμού ο Πλωτίνος. Αυτός λοιπόν εισήγαγε την λεγόμενη δυναμική πανθεΐα, κατά την οποία εκ του πρώτου όντος, του θεού, γεννιέται ο νους και απ’ αυτόν η ψυχή (πρώτη η του κόσμου και έπειτα η των ανθρώπων) και τέλος η ύλη. Την γραμμή αυτή ακολούθησαν οι Malebranche, Έγελος, Schopenhauer, Boutroyx, Bergson.
ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑΣ
Από την ελληνική φιλοσοφία επίσης έχει την αφετηρία και η θεωρία της ταυτότητας, κατά την οποία ψυχή και σώμα είναι διττές ιδιότητες μιας ουσίας ή διττές απόψεις μιας και της αυτής ενέργειας. Τις πρώτες ρίζες της τις βρίσκουμε στην υλοζωία και παμψυχία. Ο Ξενοφάνης ύστερα έθεσε την επιστημονική βάση δια της ενίζουσας διδασκαλίας του, και κατόπιν η στωϊκή φιλοσοφία. Ο J. Bruno διατύπωσε φιλοσοφικότερα τη διδασκαλία αυτή, κι ακόμα περισσότερο την ανέπτυξε ο Σπινόζα, ορμώμενος από την στωϊκή φιλοσοφία.
Κατά τον Σπινόζα, μία ουσία υπάρχει στον κόσμο: θεός και φύση μαζί είναι ένα πράγμα, της οποίας φύσης δύο ιδιότητες γίνονται γνώριμοι (από τις πολλές που έχει), η έκταση και η νόηση. Γίνονται δε γνωστές οι ιδιότητες αυτές με διάφορους τρόπους, δηλαδή μορφές, τις οποίες λαμβάνουν τα επί μέρους όντα που γεννώνται και παρέρχονται μέσα στον κόσμο, τα δε φυσικά και ψυχικά φαινόμενα, τα οποία αποτελούν δύο σειρές και διαφέρουν μεταξύ τους, είναι συνεζευγμένα και αντίστοιχα.
Επιστημονικότερη βάση επιχείρησε να υποβάλει στην θεωρία του Σπινόζα πρώτος ο Fechner, κατά τον οποίον τα φυσιολογικά και τα ψυχικά γεγονότα (είναι άξιο προσοχής ότι τα ψυχικά φαινόμενα δεν θεωρούνται φυσιολογικά) είναι δύο απόψεις μιας και της αυτής ενέργειας, βαδίζουν δε παράλληλα και είναι δυνατόν μέχρις ενός σημείου να διατυπωθεί και μαθηματικώς η σχέση τους.
Προς την άποψη της σχολής της θεωρίας της ταυτότητας συμφώνησαν και πολλοί άλλοι, όπως οι Spencer, Paulsen, Ebbinghaus, Hoffding, και ο Wundt, του οποίου τα περί ψυχοφυσικής παραλληλίας διδάγματα θεωρήθηκαν ως η αρτιωτάτη διατύπωση της νέας αυτής θεωρίας.
Ο Wundt, κρατώντας απόσταση τόσο από τον δυϊσμό, όσο κι από τον υλισμό και τον ιδανισμό, διδάσκει ότι υπάρχει κάποια παραλληλία ψυχικών και φυσικών γεγονότων, κατά την οποία τα γνωστικά φαινόμενα και τα συναισθήματα και βουλήματα παρακολουθούνται πάντοτε από αντίστοιχα φυσικά φαινόμενα.
ΘΕΩΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ
1) Της προϋπάρξεως. Κατά την γνώμη αυτή, την οποία δέχονται οι Πλάτων, Φίλων, Ωριγένης, Νεμέσιος, Συνέσιος, Προυδέντιος και μερικοί άλλοι από τους νεώτερους, ο θεός δημιούργησε κάποτε όλες τις ψυχές. Όταν γεννιέται λοιπόν ένας άνθρωπος, στέλνει ο θεός μια ψυχή από τον ουρανό, η οποία ενώνεται με το γεννώμενο σώμα.
Ο Ωριγένης, συνδέοντας την διδασκαλία αυτή προς την θεία δικαιοσύνη, δίδασκε ότι οι ψυχές, για να τιμωρηθούν για τις αμαρτίες που διέπραξαν στο παρελθόν, εγκλείονται σαν σε φυλακή μέσα στα γεννώμενα σώματα και με την δέσμευση αυτή, αφού καθαριστούν, επανέρχονται στην προηγούμενη κατάστασή τους, αυτήν την προ της αμαρτίας.
Ας μη φανταστεί κανείς ότι όλες αυτές τις φαντασιοκοπίες τις σκαρφίστηκε ο Ωριγένης από μόνος του. Πρόκειται για καθαρά αναμασήματα Πλατωνικών «ανακαλύψεων». Πράγματι είναι εντυπωσιακή η απέχθεια, όλων αυτών των ιδεόπληκτων, προς το ανθρώπινο σώμα. Η διαστροφή αυτή πρωτοεμφανίστηκε στους ορφικούς, καλλιεργήθηκε συστηματικά από τον «σπηλαιόβιο» Πλάτωνα και τέλος έστησε το σκοταδιστικό της βασίλειό μέσα στους κόλπους του χριστιανικού ιερατείου, με εντυπωσιακούς καρπούς από τα δένδρα του καλογερισμού.
Τα πόσα του έχουνε σύρει, οι πατέρες και οι καλόγεροι του άμοιρου του σώματος, δεν αρκούν ούτε εκατό τόμοι για να γραφούν. Έχει κανείς την εντύπωση ότι όλοι αυτοί μετέφεραν τον εγκέφαλό τους μέσα στο παχύ τους έντερο! Γιατί να το κρύψωμεν άλλωστε, είναι γνωστό ότι οι περισσότεροι απ’ αυτούς ξέπεσαν στην αρσενοκοιτία. Μήπως είναι τυχαίο ότι μέσα στα τελευταία πέντε χρόνια ο πρόεδρος του συλλόγου των κληρικών, δήλωσε ότι γέμισε η εκκλησία με επισκόπους ομοφυλόφιλους.
2) Της δημιουργίας. Κατά την γνώμη αυτή, την οποία δέχονται οι Αριστοτέλης, Αμβρόσιος, Λακτάντιος, Ιερώνυμος, πολλοί σχολαστικοί θεολόγοι, ο Καλβίνος, ο Βέζας και πολλοί των νεωτέρων, ο θεός δημιουργεί την ψυχή κατά την τεσσαρακοστή ημέρα από την σύλληψη, η οποία ενώ ήταν καθαρή καθίσταται αμαρτωλή, λόγω της ένωσής της με το σώμα.
Ότι και ν’ αλλάξει με τα υπόλοιπα, οι βολές κατά του σώματος παραμένουν αδιαπραγμάτευτες. Αυτό το οποίο είναι το πιο σίγουρο απ’ όλα, το σώμα, τους φαντάζει σταθερά σαν ένα βρόμικο και απεχθές τομάρι! Δεν είναι τυχαίο που τα κατ’ εξοχήν βρομοκούναβα της ιστορίας είναι οι καλόγεροι. Θα μπορούσαμε εύκολα να συμφωνήσουμε ότι υπάρχει παραλληλία μεταξύ ψυχικής και σωματικής βρομιάς. Γι’ αυτό μια προτεραιότητα του χριστιανισμού ήταν το κλείσιμο των δημόσιων λουτρών που είχαν παντού οι Ρωμαίοι και οι Έλληνες. Μάλιστα υπήρξαν και περιπτώσεις καλογήρων που εκτός που δεν είχαν πλυθεί ποτέ τους, από πάνω πασαλείβονταν και με ακαθαρσίες! Αυτοί οι βρομόχοιροι αποκαλούσαν τους Έλληνες «χειρότερους κι από τα γουρούνια που κυλιούνται μέσα στις ακαθαρσίες τους» (Ι. Χρυσόστομος)!
3) Της μεταδόσεως. Κατά την γνώμη αυτή, την οποία δέχονται οι Τερτυλλιανός, Αθανάσιος, Γρηγόριος ο Νύσσης, Λούθηρος, οι λουθηριανοί δογματικοί και πολλοί νεώτεροι θεολόγοι, οι γονείς μεταδίδουν στα τέκνα τους και το σώμα και την ψυχή. Ο Λούθηρος δέχεται ότι οι ψυχές όλων των ανθρώπων υπήρχαν εν σπέρματι μέσα στην ψυχή του Αδάμ κι έτσι κατά την γέννηση μεταδίδονται μαζί με την ουσία του σώματος.
Κατά τους Γρηγόριο Νύσσης, Αθανάσιο και άλλους, στην ψυχή υπάρχει κάποια γεννητική δύναμη, που προέρχεται από την ευλογία του θεού: «Αυξάνεσθε και πληθύνεσθε».
Υπάρχει όμως πέρα απ’ όλ’ αυτά και η επιστήμη της ψυχιατρικής. Ο επιστήμων ψυχίατρος δεν έχει, ούτε κατά το ελάχιστον, την δυνατότητα να καταναλώνεται σε φαντασιοκοπίες και σε αερολογίες όπως όλοι αυτοί οι φιλόσοφοι και θεολόγοι. Αυτός πρέπει να θεραπεύσει τον ασθενή του. Αυτός είναι εκτεθειμένος διαρκώς απέναντι στο αποτέλεσμα της θεραπεία που εφαρμόζει. Η θεραπεία ή έστω η βελτίωση της κατάστασης του ασθενούς του, τον κυνηγάει σαν εφιάλτης μέρα και νύχτα. Σε ποιο στάδιο εξέλιξης όμως βρίσκεται σήμερα η ψυχιατρική επιστήμη; Προς ποια κατεύθυνση έχει προσανατολιστεί μετά από τόση εμπειρία που συσσώρευσε μέσα στις τελευταίες δυο χιλιετίες;
Η πρώτη κατεύθυνση ασφαλώς ήταν η θρησκευτική, η οποία ζει και βασιλεύει ακόμα και σήμερα. Ο άνθρωπος απευθύνεται στο έλεος του θεού. Αυτός έκανε και κάνει τις ψυχές, αυτός μπορεί και να τις διορθώσει. Από τις μαγικές τελετουργικές θεραπείες φτάσαμε στα χριστιανικά ευχέλαια, τα παπαδοδιαβάσματα και τους εξορκισμούς. Ακόμα και σήμερα η χριστιανική πίστη, χωρίς ίχνος ντροπής, ισχυρίζεται ότι οι ψυχικές ασθένειες οφείλονται στον διάολο, ο οποίος εισέρχεται εντός του ανθρώπου. Γι’ αυτό αποκαλεί τον βαριά ψυχικά άρρωστο δαιμονισμένο!
Τι κι αν ο Ιπποκράτης προσπάθησε να νουθετήσει τους ανθρώπους, φωνάζοντας ότι οι ψυχικές ασθένειες, όπως η επιληψία, δεν προέρχονται από θεούς ή δαίμονες, αλλά από σωματικά προβλήματα, όπως κάποιες βλάβες του νευρικού συστήματος. Τι κι αν η ανθρωπότητα αναγνώρισε το μεγαλείο και την επιστημοσύνη του ανδρός αυτού, ώστε οι γιατροί όλου του κόσμου να ορκίζονται στον όρκο του. Τι κι αν οι Γιαπωνέζοι στέλνουν κάποιους γιατρούς τους να ορκίζονται στην Κω, προς ένδειξη ιδιαίτερου σεβασμού προς το πρόσωπό του. Σε πείσμα όλων αυτών πολλοί ακόμα, Έλληνες χριστιανοί, προστρέχουν στα τάματα των αγίων, για να γιατρέψουν τους ψυχικώς άρρωστους ανθρώπους τους. Η δεισιδαιμονία παραμένει ακόμα αθάνατη.
Είναι γνωστό ότι η ψυχαναλυτική θεραπεία, ξόφλησε για τα καλά. Ο τάφος της βρίσκεται κάπου στην Αμερική. Εκεί στις Η.Π.Α. Βλέπετε η «θρησκεία» αυτή δεν διέθετε αρχιερείς του ύψους της πανουργίας του χριστιανισμού, οι οποίοι να μπορούσαν να την διατηρήσουν για πολύ στη ζωή. Ξεψύχησε η κακομοίρα απέναντι στην ανελέητη πραγματικότητα της αποτυχίας των θεραπευτικών της υποσχέσεων. Και τώρα η ψυχοθεραπεία αναγκάστηκε να στραφεί στο ένα και βεβαιότατο υπαρκτό αντικείμενο. Στο σώμα και τις λειτουργίες του. Στα φάρμακα δηλαδή.
Το σώμα είναι ένας οργανισμός που λειτουργεί και ρυθμίζεται από την έκρυση και ισορροπία πάμπολλων χημικών ουσιών. Παράλληλα η κυκλοφορία και η ρύθμιση των ηλεκτρικών μικρορευμάτων που ρέουν δια μέσου των νευρώνων καθορίζουν την σωματική και ψυχική υγεία του. Όταν τα συστήματα αυτά, τα οποία αλληλεπιδρούν μεταξύ τους, διαταραχτούν, για κάποιους λόγους, οι οποίοι μπορεί να υφίστανται εκ γενετής ή να είναι επίκτητοι, τότε εκδηλώνονται τα ψυχολογικά προβλήματα.
Ο άνθρωπος αδυνατεί να δεχθεί ότι είναι ζώον. Ότι είναι ζώο με πιο εξελιγμένες εγκεφαλικές λειτουργίες από τα υπόλοιπα αδέλφια και ξαδέλφια του. Του γέμισαν την κεφάλα του με ανοησίες του είδους ότι όλος ο κόσμος έγινε για χάρη του. Ότι όλα τα πράγματα και τα ζώα τα έκανε ο θεός για να μπούνε στην υπηρεσία του. Κι αντί να αισθάνεται την υποχρέωση να φροντίζει για τους «κατωτέρους» του, αυτός πασχίζει να τους αφανίσει. Μαζί με τα πλάσματα της φύσης, κοντεύει ν’ αφανίσει ακόμα και την ίδια, το κτήνος. Αυτός ο χριστιανοϊουδαίος της Βίβλου. Διότι από κει του μπήκαν στο μυαλό όλες αυτές οι ύβρεις. Ο παλιός κόσμος σέβονταν την φύση και τα ζωντανά της.
Λέει, τα ζώα δεν έχουν ψυχή. Γιατί παρακαλώ; Τότε πώς έχουν συναισθήματα. Μήπως δεν χαίρονται, μήπως δεν λυπούνται, δεν θυσιάζονται για τα παιδιά και την ομάδα τους, ή μήπως δεν διαθέτουν εξυπνάδα και σοφία; Ή μήπως πολλά από τα ανθρώπινα χαρακτηριστικά και δυνατότητες δεν τα διαθέτουν σε μεγαλύτερο βαθμό από τους ανθρώπους. Από την άλλη μεριά διατυμπανίζουν την εξυπνάδα που διαθέτει το σκυλάκι ή η γάτα τους.
Αν λοιπόν επαρμένε άνθρωπε έχεις ψυχή, τότε ψυχή έχει και το ζώο. Ο Αριστοτέλης συζητούσε το αν οι δούλοι διαθέτουν ψυχή! Κάποιοι πατέρες της εκκλησίας, αν οι γυναίκες διαθέτουν ψυχή! κι αυτό το τελευταίο σε οικουμενική σύνοδο παρακαλώ! Αυτά τα ανθρώπινα υποκείμενα. Αυτοί οι υπέρμαχοι της ύπαρξης της ψυχής. Αλήθεια τι είδους ψυχή διέθεταν αυτοί οι ψυχο-λόγιοι;
Το μεγαλύτερο και αποδοτικότερο χρυσωρυχείο που ανακαλύφτηκε, μέχρι στιγμής στον κόσμο λέγεται «σωτηρία της ψυχής». Μάλλον δεν πρόκειται ν’ ανακαλυφθεί κάτι ανάλογο στο εξής. Διότι τι αξίζει η ψυχή εάν δεν σωθεί! Μήπως καλύτερα δεν θα ήταν να μην υπήρχε καθόλου, άνευ της σωτηρίας της.
Ιδού η μεγαλύτερη θανατηφόρα χολέρα που επέπεσε στην ανθρωπότητα: «Σε τι θα σε ωφελήσει αν κερδίσεις τον κόσμο όλο αλλά χάσεις την ψυχή σου;» Η οχιά που εκτόξευσε το δηλητήριο αυτό μας είναι γνώριμη. Είναι η συμφωνική ορχήστρα των αρχιερέων του χριστιανικού ιερατείου. Οι Σειρήνες που χαϊδεύουν τ’ αυτιά του φοβισμένου δεισιδαιμονικού ανθρώπινου κτήνους. Όταν το τεμπελόσκυλο το ιερατείο υπερβαίνει τον εαυτό του σε εφευρηματικότητα. Είναι λάθος να πιστεύει κανείς ότι η πανουργία δεν είναι κόρη της ραθυμίας.
Την γενεαλογία του χριστιανικού ιερατείου και την νοοτροπία του την περιγράφουμε σε δυο εργασίες που βρίσκονται στην ιστοσελίδα μας. Η πρώτη έχει τίτλο «Η ΓΕΝΕΑΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΥ ΙΕΡΑΤΕΙΟΥ» και η δεύτερη «ΠΩΣ ΟΙ ΑΘΕΟΦΟΒΟΙ ΚΑΤΑΔΥΝΑΣΤΕΥΟΥΝ ΤΟΥΣ ΘΕΟΦΟΒΟΥΜΕΝΟΥΣ», που βρίσκονται στην κατηγορία «Θρησκευτικά».
Ο Νίτσε στο βιβλίο του «Ο ΑΝΤΙΧΡΙΣΤΟΣ» δεν άφησε κανένα άβατο του χριστιανισμού που να μη το διάβηκε. Κανένα παραπέτασμα ναού που να τον εμπόδισε να εισέλθει μέσα στα σκοτεινά ιερά της θρησκείας. Κανένα τέμπλο που να μη το διαπέρασε με το βλέμμα του. Κι όλ’ αυτά για να φανερώσει στην ανθρωπότητα το εμπόριο της σωτηρίας της ψυχής. Την ψυχολογία του εμπορίου αυτού. Την καλλιέργεια και την εκμετάλλευση των ανθρώπινων φοβιών και της δεισιδαιμονικής ανακατωσούρας.
Αλήθεια, θα υπήρχε ακόμα θρησκεία αν οι άνθρωποι έπαυαν να πιστεύουν στην αθανασία της ψυχής; Μήπως η μοναδική υπόσχεση της θρησκείας δεν είναι η σωτηρία της ψυχής; Δεν είναι η απαλλαγή από την κόλαση; Το ιερατείο ένα πράγμα το πανικοβάλλει: η απιστία στην αθανασία της ψυχής (Επίκουρος). Με την ιδέα της αθανασίας, τους τρέφουν οι ζωντανοί αλλά και οι αποθαμένοι. Διότι παρ’ όλο που ο θεός τους είναι αδέκαστος κριτής, όπως οι ίδιοι ισχυρίζονται, αυτοί, με τα μνημόσυνα και τα τρισάγια, δεν σταματούν να υποδεικνύουν στον αδέκαστο αυτόν κριτή, να μεταβάλλει την γνώμη του και να μεταφέρει τον καταδικασθέντα αμαρτωλό από την κόλαση στον παράδεισο, «εν τόπω χλοερώ ένθα απέδρα πάσα λύπη και στεναγμός».
Ποιος όμως δρόμος οδηγεί τον άνθρωπο στην απιστία; Στον εξανεμισμό, μεταξύ των άλλων, της ιδέας της αθανασίας της ψυχής. Ασφαλώς η γνώση. Ασφαλώς η επιστήμη (της φύσεως). Ο θεός μισεί θανάσιμα την επιστήμη. Το ιερατείου απεχθάνεται την επιστήμη. Είναι ο διάβολός της. Αν ξεγυμνώσει κανείς τον χριστιανικό Σατανά, τον διάβολο, τότε θα δει ολόγυμνη την ομορφιά της επιστήμης. Την ομορφιά της ζωής. Την χαρά και την απόλαυση της ζωής (Επίκουρος). Να τι μας λέει ο Νίτσε για το θέμα αυτό, στον «Αντίχριστό» του:
«Πρέπει κανείς να διαβάσει τον Λουκρήτιο για να καταλάβει με τι ακριβώς έκανε πόλεμο ο Επίκουρος. Όχι με τον παγανισμό αλλά με τον ‘Χριστιανισμό’, δηλαδή τη διαφθορά των ψυχών μέσω της ιδέας της ενοχής, της τιμωρίας και της αθανασίας. Στάθηκε αντίθετος προς τις υποχθόνιες αιρέσεις, προς ολόκληρη την πρώτη αυτή μορφή του Χριστιανισμού – το να αρνηθεί κανείς τις εκείνες τις μέρες την αθανασία ήταν μια πραγματική λύτρωση. Και ο Επίκουρος θα είχε κερδίσει. Κάθε διάνοια που μετρούσε στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία ήταν επικούρειος».
Να γιατί είπε ο Νίτσε το περίφημο «η σοφία δεν έχει προχωρήσει ούτε ένα βήμα μετά τον Επίκουρο, και συχνά βρίσκεται χιλιάδες βήματα πίσω του».
Λέγαμε για τον θεό, το ιερατείο και την επιστήμη. Ας δώσουμε τον λόγο ξανά στον οδοστρωτήρα, τον εξειδικευμένο για το γκρέμισμα των ειδώλων, τον Νίτσε. Και πάλι από τον Αντίχριστό του:
«Έχει πραγματικά κατανοηθεί η περίφημη ιστορία που βρίσκεται στην αρχή της Βίβλου – η ιστορία για το θανάσιμο τρόμο του θεού μπροστά στην επιστήμη; … Δεν έχει κατανοηθεί. Το βιβλίο αυτό του ιερατείου αρχίζει, όπως αρμόζει άλλωστε, με τη μεγάλη εσωτερική δυσκολία κάθε ιερέα: ο ιερέας δεν έχει παρά ένα μεγάλο κίνδυνο, κατά συνέπεια και ο ‘Θεός’ δεν έχει παρά ένα μεγάλο κίνδυνο.
Ο παλιός θεός, κάθε ‘πνεύμα’, κάθε αρχιερέας, καθετί το τέλειο, περιφέρεται στον κήπο του: όμως νιώθει πλήξη. Μπροστά στην πλήξη και οι θεοί οι ίδιοι μάταια παλεύουν. Τι κάνει; εφευρίσκει τον άνθρωπο – ο άνθρωπος είναι διασκεδαστικός… Να όμως που και ο άνθρωπος αρχίζει να νιώθει πλήξη. Η συμπάθεια του θεού για το μόνο πρόβλημα που μπορεί να βρεθεί σε κάθε Παράδεισο δε γνωρίζει όρια: σπεύδει αμέσως να δημιουργήσει άλλα ζώα. πρώτη γκάφα του θεού: ο άνθρωπος δεν τα βρήκε διασκεδαστικά τα ζώα – κυριάρχησε πάνω τους, ‘δε θέλησε καν να είναι ο ίδιος ζώο’. Έτσι ο θεός δημιούργησε τη γυναίκα. Και τότε πράγματι μπήκε τέλος στην πλήξη – και σε κάτι άλλο επίσης!
Η γυναίκα ήταν η δεύτερη γκάφα του θεού. ‘Η γυναίκα είναι στην ουσία της ερπετό, Εύα’ – ο κάθε ιερέας το γνωρίζει αυτό. ‘Καθετί κακό έρχεται στον κόσμο από τη γυναίκα’ – κι αυτό επίσης το ξέρει ο κάθε ιερέας. ‘Κατά συνέπεια, και η επιστήμη επίσης έρχεται στον κόσμο μέσω αυτής’… Μόνο μέσω της γυναίκας έμαθε ο άντρας να γεύεται το δένδρο της γνώσης. Τι είχε συμβεί; Ένας θανάσιμος τρόμος έζωσε τον παλιό θεό. Ο άντρας ο ίδιος είχε γίνει η μεγαλύτερη γκάφα του θεού. Ο θεός έβρισκε πλέον στον άνθρωπο έναν ανταγωνιστή, η επιστήμη τον έκανε ίσο με τον θεό – όλα τελειώνουν για τους ιερείς και τους θεούς απ’ τη στιγμή που ο άνθρωπος αποκτά επιστημονική σκέψη!
Ηθικό δίδαγμα: η επιστήμη είναι το απαγορευμένο καθεαυτό – αυτή και μόνο είναι το απαγορευμένο. Η επιστήμη είναι η πρώτη αμαρτία, το σπέρμα όλων των αμαρτιών, η προπατορική αμαρτία. Αυτό και μόνο συνιστά την ηθική. ‘Ου γνωρίσεις’ – τα υπόλοιπα έπονται. Ο θανάσιμος τρόμος που κατέλαβε τον θεό δεν τον εμπόδισε να φερθεί με πανουργία. Πώς μπορούσε κανείς να υπερασπίσει τον εαυτό του ενάντια στην επιστήμη; Για καιρό αυτό ήταν το κύριο πρόβλημά του. Απάντηση: Έξω ο άνθρωπος απ’ τον Παράδεισο! Η ευτυχία και ο ελεύθερος χρόνος αφήνουν χώρο για τη σκέψη – και όλες οι σκέψεις είναι άσχημες σκέψεις… ο άνθρωπος δεν θα σκέφτεται.
Και ο ‘καθεαυτό ιερέας’ επινοεί τη δυστυχία, τον θάνατο, τον κίνδυνο της εγκυμοσύνης, κάθε είδους δυστυχία, τα γηρατειά, τις δοκιμασίες και πάνω απ’ όλα τις αρρώστιες – σαν τίποτα άλλο παρά μέσα στον πόλεμό του ενάντια στην επιστήμη! Η δυστυχία δεν επιτρέπει στον άνθρωπο να σκέφτεται. … Κι όμως! Ω της φρίκης! Το κτίριο της γνώσης ορθώνεται στους ουρανούς, απειλεί να φτάσει το θείο – τι πρέπει να γίνει!
Ο παλιός θεός εφευρίσκει τον πόλεμο, χωρίζει τους ανθρώπους, τους κάνει να καταστρέφουν ο ένας τον άλλο (οι ιερείς είχαν πάντα ανάγκη τον πόλεμο…) Πόλεμος… ανάμεσα σ’ άλλα, φέρνει και μεγάλη αναταραχή στην επιστήμη! Απίστευτο! Η γνώση, η χειραφέτηση από τον ιερατικό ζυγό δυναμώνει παρά τους πολέμους.
Και πάλι ο παλιός θεός φτάνει σε μια τελευταία απόφαση: ‘Ο άνθρωπος απέκτησε επιστημονική σκέψη – δεν μπορεί να γίνει τίποτα, θα χρειαστεί να τον πνίξουμε!’…
Έγινα κατανοητός; Οι αρχές της Βίβλου περιέχουν ολόκληρη την ψυχολογία των ιερέων. Ο ιερέας γνωρίζει ένα και μόνο μεγάλο κίνδυνο: τον κίνδυνο της επιστήμης – τη σωστή σύλληψη του αιτίου και αποτελέσματος. Η επιστήμη όμως ανθεί γενικά όταν οι συνθήκες είναι ευνοϊκές – θα πρέπει να διαθέτει κανείς χρόνο και πνεύμα για να ‘γνωρίσει’… ‘Κατά συνέπεια ο άνθρωπος πρέπει να γίνει δυστυχισμένος’ – αυτό υπήρξε πάντα η λογική των ιερέων.

Ήδη θα μαντέψατε τι ήταν εκείνο που ήρθε στον κόσμο στη συνέχεια, επακόλουθο αυτής της λογικής – η ‘αμαρτία’… Η ιδέα της ενοχής και της τιμωρίας, ολόκληρη η ‘ηθική παγκόσμια τάξη’ εφευρέθηκε για να σταθεί αντίθετη προς την επιστήμη – αντίθετη προς την χειραφέτηση του ανθρώπου από τον ιερέα… Ο άνθρωπος δεν πρέπει να κοιτά τριγύρω του, θα πρέπει να κοιτάζει μέσα του. Δεν πρέπει να κοιτά με σύνεση και προσοχή τα πράγματα ώστε να μαθαίνει απ’ αυτά, δε θα πρέπει να κοιτά καθόλου: θα υποφέρει… Και θα υποφέρει με τέτοιο τρόπο ώστε να χρειάζεται πάντα τον ιερέα.
Ας κάνουμε πέρα τους γιατρούς! Εκείνο που χρειάζεται είναι ένας Σωτήρας. Οι ιδέες της ενοχής και της τιμωρίας, όπως επίσης το δόγμα της ‘χάρητος’, της ‘λύτρωσης’, της ‘άφεσης των αμαρτιών’ – όλα τους ολοκληρωτικά ψέματα, χωρίς κανένα ψυχολογικό αντίκρισμα – εφευρέθηκαν για να καταστρέψουν την αίσθηση της αιτιότητας στον άνθρωπο: είναι επιθέσεις ενάντια στις ιδέες του αιτίου και του αποτελέσματος! Και όχι επιθέσεις με τη γροθιά, με το μαχαίρι, με τίμιο μίσος κι αγάπη! Αλλά επιθέσεις με τα πιο άναντρα, τα πιο πανούργα και κατώτερα ένστικτα! Επιθέσεις ιερέων! Επιθέσεις παρασίτων! Βρυκολάκιασμα ωχρών καταχθόνιων βδελλών!…
Όταν οι φυσικές συνέπειες μιας πράξης δε θεωρούνται ‘πλέον φυσικές’ αλλά θεωρούνται ότι προέρχονται από τα ιδεατά φαντάσματα των προλήψεων, τον ‘θεό’, τα ‘πνεύματα’, τις ‘ψυχές’, όταν θεωρούνται απλά και μόνο ‘ηθικές’ συνέπειες, σαν ανταμοιβή, τιμωρία, οιωνός, μέσο διαπαιδαγώγησης, τότε έχει καταστραφεί η προϋπόθεση της γνώσης – τότε διαπράττει κανείς το μέγιστο έγκλημα που μπορεί να γίνει ενάντια στην ανθρωπότητα. Η αμαρτία, για να πούμε ξανά, αυτή η par excellence μορφή αυτο-βιασμού της ανθρωπότητας, εφευρέθηκε για να γίνει η επιστήμη, ο πολιτισμός, η κάθε είδους ανθρώπινη ανάταση κι ευγένεια αδύνατη. Ο ιερέας είναι που κυριαρχεί με το εύρημα της αμαρτίας…
Κανείς δεν είναι ελεύθερος να γίνει ή να μη γίνει χριστιανός: δεν ‘προσηλυτίζεται’ κανείς στο Χριστιανισμό – πρέπει να είναι κανείς αρκετά άρρωστος γι΄ αυτόν… Εμείς οι άλλοι, εμείς που έχουμε το θάρρος για υγεία αλλά και για περιφρόνηση, τι περιφρόνηση τρέφουμε για μια θρησκεία που παρανοεί το σώμα! Που δε θέλει να ξεφορτωθεί τις ανόητες προλήψεις περί ψυχής! Που κάνει αρετή τη λειψή τροφή! Που πολεμά την υγεία σαν να ήταν εχθρός, διάβολος, πειρασμός! Που έπεισε τον εαυτό της πως μια ‘τέλεια ψυχή’ μπορεί να περιφέρεται σε σώμα ήδη μισοπεθαμένο και που για να το καταφέρει αυτό χρειάστηκε να επινοήσει μια νέα αντίληψη για το ‘τέλειο’, μια κατάσταση αρρωστημένη κι ωχρή που αρμόζει σε φανατικούς ηλίθιους, τη λεγόμενη ‘αγιότητα’- η αγιότητα η ίδια μεταμορφώνεται σ’ ένα απλό σύμπτωμα – σύνδρομο του εξαθλιωμένου, αποχαυνωμένου, αθεράπευτα διεφθαρμένου σώματος!»
Ο Επίκουρος – ο οποίος όπως αναφέραμε θεωρεί ότι η ψυχή αποτελείται από ιδιαίτερα υλικά άτομα – σε επιστολή του προς Ηρόδοτο, μεταξύ άλλων, λέει για την ψυχή:
«Επιπλέον, είναι ανάγκη να έχουμε κατά νου ότι ως ‘ασώματος’, στην καθομιλουμένη, εννοούμε κάτι που είναι αυθύπαρκτο. Όμως δεν μπορούμε να διανοηθούμε τίποτε αυθύπαρκτα ασώματο εξόν από το κενό. Μα το κενό δεν μπορεί ούτε να κάνει ούτε να πάθει τίποτα. Απλώς και μόνο επιτρέπει στα σώματα να κινούνται εντός του. Συνεπώς, όσοι λένε πως η ψυχή είναι ασώματη, απλώς ματαιοπονούν. Αν ήταν έτσι, δεν θα μπορούσε η ψυχή ούτε να ενεργήσει ούτε να πάθει. Όμως το βλέπουμε ολοκάθαρα ότι η ψυχή έχει και τις δυο ιδιότητες…
Λέω πρώτον πως ο νους – που συχνά τον λέμε ‘λογικό’ – όπου έχει την έδρα της η φρόνηση κι η διακυβέρνηση της ζωής, είναι μέρος του ανθρώπινου σώματος, όχι λιγότερο απ’ ότι το χέρι και το πόδι και τα μάτια, που είναι μέρη ολάκερου του έμβιου όντος…
… Ο ίδιος συλλογισμός μας δείχνει πως η φύση του νου και της ψυχής είναι σωματική. Τη βλέπουμε να δίνει ώθηση στα μέλη, να βγάζει το σώμα από τον ύπνο και ν’ αλλάζει την όψη μας, και να διευθύνει και να στρέφει ολόκληρο τον άνθρωπο – και το βλέπουμε πως τίποτα απ’ αυτά δεν μπορεί να γίνει χωρίς επαφή. Και χωρίς υλικό σώμα δεν υπάρχει επαφή. Δεν πρέπει να τ’ ομολογήσουμε, λοιπόν, πως η σύσταση του νου και της ψυχής είναι σωματική;
Εξάλλου, το νιώθουμε πως ο νους γεννιέται αναπτύσσεται και γερνάει μαζί με το σώμα. Όπως τα νήπια παραπατάνε με το αδύναμο και τρυφερό τους σώμα, έτσι κι η σκέψη τους είναι ασθενική. Μετά, σαν δυναμώσει το κορμί τους ωριμάζοντας, μεγαλώνει κι η δύναμη του νου. Κι αργότερα, που το σώμα χτυπιέται από τη δύναμη του χρόνου και χαλαρώνουν οι δυνάμεις και παραλύουν τα μέλη, παραπαίει το πνεύμα, όλα είναι λειψά και χάνονται στη στιγμή. Συνεπώς διαλύεται η φύση της ψυχής σαν καπνός στα ψηλά ρεύματα του ανέμου, αφού τη βλέπουμε να γεννιέται δεμένη με το σώμα, να μεγαλώνει μαζί του και, όπως έδειξα, να εξαντλείται μαζί του τσακισμένη από τα χρόνια».
Νομίζουμε ότι η τελευταία αυτή παρατήρηση του Επίκουρου είναι ικανή για να αποδείξει ότι η ψυχή είναι εκδήλωση και αποτέλεσμα της λειτουργίας και της εξέλιξης του σώματος. Βεβαίως ικανή μόνο για ένα μυαλό που είναι απαλλαγμένο από την πανούκλα της δεισιδαιμονίας, όπως ήταν το δικό του. Συνεχίζουμε με τον Επίκουρο:
«Χώρια που, αν η φύση της ψυχής είναι αθάνατη και μπορεί να αισθάνεται απ’ τη στιγμή που θα χωριστεί από το σώμα μας, θα πρέπει τότε να την φανταστούμε προικισμένη με πέντε αισθήσεις. Με κανέναν άλλο τρόπο δεν μπορούμε να φανταστούμε ψυχές να περιφέρονται κάτω στον Αχέροντα. Γι’ αυτό και οι ζωγράφοι κι οι παλιοί συγγραφείς μας τις παρουσίασαν έτσι τις ψυχές, εξοπλισμένες με αισθήσεις. Όμως ψυχή χωρισμένη από το σώμα, ούτε μάτια μπορεί να έχει ούτε μύτη ούτε χέρι, μήτε γλώσσα μήτε αυτιά. Δεν μπορούν λοιπόν από μόνες τους οι ψυχές να έχουν αισθήσεις ούτε να υπάρχουν.
… λέει (ο Εμπεδοκλής) πως μετά από κάθε θάνατο οι ψυχές μεταβαίνουν από σώμα σε σώμα, και ότι αυτό συμβαίνει επ’ άπειρον, λες και δεν θα μπορούσε κανείς να του πει: ‘Εμπεδοκλή, αν μπορούσαν οι ψυχές να επιβιώνουν ασώματες, χωρίς να [...] τις χώνει μέσα σ’ ένα ζωντανό πλάσμα και για το λόγο αυτό να τις μεταβάλλεις, τι τη θέλεις τη μετάβαση από το ένα σώμα στο άλλο; Ώσπου να μεταβούν αυτές και να περάσουν μες στη φύση κάποιου άλλου ζωντανού όντος, έχουν να πάθουν φοβερή ταραχή. Αν πάλι δεν μπορούν οι ψυχές με τίποτα να επιβιώσουν δίχως ένα σώμα, τότε τι παιδεύεσαι και τις παιδεύεις κι αυτές ακόμα περισσότερο, τραβολογώντας και κουβαλώντας τες από το ένα ζώο στο άλλο;»

Κακόψυχα μαύρα κοράκια που τρέφονται με ψυχές δίποδων προβάτων
ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ
Από τα αρχαιολογικά ευρήματα, ανά την υφήλιο, είναι πασίδηλο ότι κατά την προϊστορική εποχή, αλλά ακόμη και μέχρι σήμερα σε πρωτόγονες ημιάγριες φυλές, ήταν δεδομένη η πίστη στην διαβίωση των ψυχών των αποθανόντων. Όχι μόνο τρόφιμα αλλά και αντικείμενα εξυπηρέτησης των σωματικών αναγκών και περιποιήσεων του ανθρωπίνου σώματος βρέθηκαν, στα πιο διαφορετικά μέρη της γης, μέσα σε τάφους, δίπλα στους σκελετούς.
Μέσα στην γενική αυτή αντίληψη διαφαίνονται και αρκετές ιδιαιτερότητες. Σε κάποιους πολιτισμούς, όπως στον Αιγυπτιακό, πιστεύονταν ότι η αθανασία μάλλον διαρκούσε σε συνάρτηση με την παράλληλη ύπαρξη του λειψάνου, ώστε να εξηγείται η φροντίδα της ταρίχευσης. Στην Ινδία αναφέρονται περιπτώσεις όπου η σύζυγος θάβονταν ζωντανή μαζί με τον νεκρό άνδρα της. Η απίστευτη περίπτωση του Κινέζου αυτοκράτορα που θάφτηκε στην Ξιάν της Κίνας ανάμεσα σε χιλιάδες πήλινους ιππείς φυσικού μεγέθους, καταδεικνύει το μέγεθος της υπερβολής στην πίστη της αθανασίας. Η ταφή αλόγων και σκύλων μαζί με τους κυρίους τους ήταν κάτι συνηθισμένο σε κάθε πλάτος και μήκος της υφηλίου.
Στην χώρα μας ακόμα και σήμερα η πίστη στην περιπλάνηση της ψυχής του πεθαμένου, επί σαράντα μέρες μετά τον θάνατό του, στα μέρη όπου έζησε παραμένει ζωντανή. Σ’ άλλα μέρη πιστεύεται ότι η ψυχή μετά θάνατον διατρίβει μέσα σε δάση, σε δέντρα, σε πέτρες, σε σώματα ζώων, προπάντων φιδιών ή ότι πετάει ελεύθερα πάνω από τα μέρη στα οποία έζησε.
Ποια είναι όμως τα ελατήρια της πίστης στην αθανασία της ψυχής; Είναι η ισχυρή ορμή προς αυτοσυντηρησία, σε συνδυασμό με τον ανθρώπινο εγωισμό. Ο φυσικός πόθος προς ανταπόδοση και η άρση των επί γης αντινομιών. Η ζωηρή επιθυμία όπως σε κάποιον άλλο κόσμο μπορεί κανείς να αναπληρώσει αυτά που του έλειψαν αλλά και για να εξαγνιστεί από τα πλημμελήματα για τα οποία δεν κατόρθωσε ή δεν πρόφτασε να εξιλεώσει. Η γνώμη ότι ο πανάγαθος και ελεήμων θεός δεν είναι δυνατόν να κράτησε την αιωνιότητα μόνο για τον εαυτό του και να την στέρησε από τα παιδιά του. Όπως θα δούμε σε λίγο, τα ίδια αυτά ελατήρια, οι επιθυμίες αυτές, θεωρήθηκαν, επί πλέον και σαν αποδεικτικά στοιχεία για την αθανασία της ψυχής.
Η μεγάλη ιδέα που έχει ο άνθρωπος για τον εαυτό του! ότι είναι τόσο σπουδαίος, ότι όλα έγιναν για χάρη του: η φύση τα ζώα κι όλη η γη. Κι όλ’ αυτά μόνο για τόσο λίγο! Δηλαδή ο τόσο σπουδαίος αυτός άνθρωπος, που στον βίο του έδερνε την γυναίκα του, άφηνε νηστικά τα παιδιά του και μπεκρόπινε μερόνυχτα, αυτό το θαύμα της φύσεως να πεθάνει, και να μη μείνει τίποτα άλλο παρ’ εκτός το κουφάρι του! Δεν είναι δυνατόν να συμβεί αυτό. Μια τόσο μεγάλη αδικία!
Έπειτα, τα τόσα και τόσα μνημόσυνα και τρισάγια που θα ρίξουν πάνω από τον τάφο του, οι άγιοι παπάδες, αυτοί οι άνθρωποι του θεού, είναι δυνατόν να πάνε στο βρόντο! Όλα αυτά τα τρισάγια ,στα οποία οι ιερείς ικετεύουν τον θεό τους, για την σωτηρία της ψυχής του, είναι δυνατόν να πάνε στο βρόντο! Είναι δυνατόν όλοι αυτοί οι άνθρωποι να πλανώνται τόσο πολύ! Να είναι τόσο ανόητοι!
Είναι όμως και η περίπτωση του ενάρετου. Αυτού που δεν παρέλειψε κανένα από τα καθήκοντά του έναντι των επιταγών του Θεού του. Πώς είναι δυνατόν ένας τόσο ενάρετος και πνευματικός βίος να περάσει απαρατήρητος από τον Πανώπτη Θεό! Πώς να αδικήσει ο δίκαιος αυτός Θεός τον πιστό δούλο του με έναν αιώνιο θάνατο! Αυτό αποκλείεται!
Να όμως που για λίγο ακούστηκε και μια φωνή από την αντίπερα όχθη:
«Απορρίψτε από πάνω σας την πίστη στην αθανασία και θα δείτε τον υπερήφανο κύριο της δημιουργίας να μεταβάλλεται σε σωρίσκο αζωτούχου κόπρου κατάλληλου προς λίπανση των αγρών! Ο άνθρωπος ένα θηλαστικό της δημιουργίας, κατά τι μάλιστα υποδεέστερο των συγγενών του, καθ’ ότι επιπροσθέτως αυτός πρέπει να μάθει να πάσχει χωρίς παρηγοριά, να θρηνεί χωρίς συμπαράσταση, και, αν τυχόν δεν γνώρισε ευτυχείς ημέρες, ν’ απελπίζεται και να πεθαίνει χωρίς ελπίδα». J. Hyrtl , επάγγελμα, ανατόμος. Α, ανατόμος; Αγνοήστε τον, λέει ο θεολόγος. Τι περιμένεις ν’ ακούσεις από έναν άνθρωπο που ασχολείται με το καταραμένο και αμαρτωλό σώμα. Αυτή την φυλακή του σώματος.

Πάμπτωχοι έμποροι ανθρωπίνων ψυχών χωμένοι μέσα σε χρυσοποίκιλτα ενδύματα
ΑΠΟΔΕΙΞΕΙΣ ΠΕΡΙ ΑΘΑΝΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ
Αν θέλετε να παρακολουθήσετε επτά διαφορετικούς χορούς της ίδιας ζαλισμένης μύγας, η οποία γυρίζει αδιάκοπα περί τον εαυτό της, τότε συνεχίστε την ανάγνωση του παρόντος. Πρόκειται για κυκλικούς συλλογισμούς ή καλύτερα για ταυτολογικούς ορισμούς.
1) Η μεταφυσική (οντολογική). Ο θάνατος είναι η διάλυση του όντος εις τα απλά του στοιχεία. Η ανθρώπινη ψυχή όμως είναι άϋλη, απλή και αδιάλυτη και επομένως αθάνατη.
Εδώ, φαίνεται ότι η εντιμότητα του αποδεικνύοντος, κατά την στιγμή της διατύπωσης υπ’ αυτού της αποδείξεως, προσβληθείσα μάλλον υπό διαρροίας, δεν πρόλαβε να πάει να κάνει τα κακά της και τα έκανε πάνω της. Διότι εάν κανείς ρωτήσει, γιατί η ψυχή είναι άϋλη, προφανώς θα λάβει την απάντηση: η ψυχή είναι άϋλη επειδή είναι άϋλη! Το φίδι έχαψε την ουρά του και τώρα η ουρά βρίσκεται μέσα στο κεφάλι του. Το τελευταίο βρίσκεται πλέον στον ίδιο τόπο με το πρώτο.
2) Η τελολογική. Οι άπειρες τάσεις του ανθρώπινου πνεύματος ουδέποτε εκπληρώνονται τελείως στον επίγειο βίο. Γι’ αυτό οφείλουμε να δεχτούμε ζωή πέραν του τάφου, κατά την οποία θα καθίσταται δυνατή η εκπλήρωση και επίτευξη των τάσεων αυτών.
Απέναντι στην απόδειξη αυτή πρέπει να κάνουμε πάσο. Και να γιατί. Ας πάρουμε την περίπτωση του Ισπανού ιεροεξεταστή Τουρκοεμάδα, ο οποίος εις το όνομα της αγίας τριάδος έριξε ζωντανούς στην πυρά 18.000 αιρετικούς. Και ποιος σας είπε εσάς ότι ο άνθρωπος εκπλήρωσε τελείως το έργο του στον επίγειο βίο του; Μπορεί ο άνθρωπος αυτός, αν δεν πέθαινε, να ήθελε να κατακάψει άλλους τόσους. Δηλαδή αν δεν οφείλουμε να δεχτούμε ζωή πέραν του τάφου, κατά την οποία θα καθίσταται δυνατή η εκπλήρωση και επίτευξη των τάσεων αυτών, πώς ο άνθρωπος αυτός του θεού θα εκπληρώσει αυτή την τάση του πνεύματός του, η οποία είναι να καίει ζωντανούς ανθρώπους, επειδή δεν γουστάρανε να συμμορφωθούν με τις επιταγές των αντιπροσώπων, επί γης, του θεού των Εβραίων Γιαχβέ;
Και να μείνει ανεκπλήρωτη η τάση του Χίτλερ, για την τελική εξόντωση των Εβραίων, από το πρόσωπο της γης, που ο καημένος, για λίγο δεν κατάφερε να την ολοκληρώσει!
Τι να πει κανείς και για το δράμα της ανεκπλήρωτης τάσης του Γέροντος Παϊσίου που ο κακομοίρης πενήντα χρόνια εκλιπαρούσε τον θεό να του κολλήσει καρκίνο κι έφυγε απ’ τη ζωή από εγκεφαλικό.
3) Η θεολογική. Η σοφία, η αγαθότητα και η δικαιοσύνη του Θεού, ο οποίος δημιούργησε τον άνθρωπο, τον προίκισε με τόσα προτερήματα και του ρίζωσε βαθιά την επιθυμία για εξακολούθηση της ζωής, απαιτούν την αθανασία. Άλλωστε ο σκοπός του Θεού, που είχε όταν δημιούργησε προσωπικά όντα, δίχως την αθανασία δεν θα πραγματοποιούνταν πλήρως.
Εδώ ο πιθηκάνθρωπος σαλτάρησε και χώθηκε μέσα στο μυαλό του θεού, για να μιλήσει για λογαριασμό του αφεντικού του. Η ελεεινή του απαίτηση για αθανασία γκρέμισε κάθε σεβασμό απέναντι στον τέλειο δημιουργό του σύμπαντος. Άλλωστε η απόδειξη αυτή διατείνεται ότι ο θεός τον προίκισε με τόσα προτερήματα. Μάλλον εννοεί ακόμα και με κάποια θεϊκά.
4) Η ηθική. Στον κόσμο αυτόν ούτε η αρετή μερικές φορές ανταμείβεται τελείως ούτε η κακία ενίοτε τιμωρείται τελείως. Αντιθέτως πολλές φορές η αρετή καταδιώκεται και η κακία θριαμβεύει. Η αντινομία αυτή αντίκειται προς την θεία δικαιοσύνη και προς το δικό μας συναίσθημα της δικαιοσύνης το οποίο απαιτεί την αποκατάσταση της ηθικής τάξης δια της τέλειας αμοιβής του αγαθού και της τέλειας τιμωρίας του κακού. Αφού η ανταπόδοση αυτή δεν γίνεται στην παρούσα ζωή, είναι ανάγκη να υπάρχει πέραν του τάφου ζωή, στην οποία δια τη τιμωρίας του κακού και της αμοιβής του αγαθού θα αποκατασταθεί η ηθική τάξη.
Δεν υπάρχει καμμιά αμφιβολία ότι η απόδειξη αυτή προέρχεται από ανθρώπους που είχαν την αίσθηση ότι όλος ο κόσμος μάλλον γύριζε γύρω από τον ηλίθιο εαυτό τους. Επειδή το ζήτημα αυτό πράγματι απασχόλησε βασανιστικά τον άνθρωπο, ιδίως κατά το παρελθόν, κι επειδή νομίζουμε ότι την καλύτερη ανάλυσή του την πραγματεύτηκε ο Νίτσε στο βιβλίο του «Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΣΤΗΝ ΤΡΑΓΙΚΗ ΕΠΟΧΗ», προτείνουμε στον αναγνώστη να επισκεφτεί, στην ιστοσελίδα μας, το άρθρο « Ο ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ ΥΠΟ ΤΟ ΒΛΕΜΜΑ ΤΟΥ ΝΙΤΣΕ», που βρίσκεται στην κατηγορία «αρχαιοελληνικά». Εκεί εξηγείται ότι οι έννοιες του καλού και του κακού, της δικαιοσύνης και της αδικίας είναι αποκυήματα του κοντόφθαλμου βλέμματος του στενόμυαλου ανθρώπου. Κι ας μη βιαστεί κανείς να βγάλει συμπεράσματα πριν μελετήσει την άποψη αυτή του Ηράκλειτου.
5) Η ιστορική. Σ’ όλους τους λαούς από αρχαιοτάτων χρόνων βρίσκουμε την ιδέα της αθανασίας, την οποία μεγάλα πνεύματα υποστήριξαν. Αυτό αποδεικνύει ότι η ιδέα αυτή εδράζεται στη φύση του ανθρώπου.
Σύμφωνα λοιπόν μ’ αυτήν την ατράνταχτη απόδειξη – την οποία δηλώνουμε μετά παρρησίας και ευθαρσώς, ότι την αποδεχόμαστε πλήρως και αναντιρρήτως – ο ήλιος μέχρι την εποχή του Γαλιλαίου γύριζε γύρω από την γη.
Πώς είπατε; Ότι αυτό είναι ψέμα; Μα πώς; Μέχρι τότε δεν πίστευαν όλοι οι άνθρωποι ότι ο ήλιος γύριζε γύρω από την γη; Εσείς δεν ισχυριστήκατε προηγουμένως, κι εμείς το παραδεχτήκαμε, ότι ό,τι πιστεύουν όλοι οι άνθρωποι, δεν είναι δυνατόν παρά να είναι αλήθεια;
Επομένως μετά τον Γαλιλαίο, σταμάτησε πλέον ο ήλιος να περιστρέφεται γύρω από την γη και από κείνη τη στιγμή άρχισε, η μέχρι τότε ακίνητη γη να περιστρέφεται γύρω από τον ακίνητο ήλιο, ο οποίος σταμάτησε πλέον την κίνησή του.
Και θεός φυλάξει μη τύχει και καρφωθεί και καμμιά αλλόκοτη ιδέα στα μυαλά όλων των ανθρώπων και βρούμε κανένα ανεπανόρθωτο μπελά. Γιατί αν το πιστέψουν όλοι τότε δεν γίνεται να μη συμβεί. Φανταστείτε, ας πούμε, να πιστέψουν όλοι οι άνθρωποι τον κηφήνα τον καλόγερο Μάξιμο, που λέει ότι το 2012 θα γίνει η συντέλεια του κόσμου. Από κει που είναι βέβαιο ότι δεν πρόκειται να γίνει, λόγω της πίστης όλων αναγκαστικά θα πραγματοποιηθεί.
6) Η αστρονομική. Τα ουράνια σώματα, των οποίων ο σκοπός είναι άγνωστος, χρησιμεύουν προς ενοίκηση των ψυχών των επί της γης αποθνησκόντων.
Και μετά υπάρχουν σοβαροί, κατά τα άλλα, άνθρωποι που αμφιβάλλουν ακόμα ότι ο άνθρωπος προέρχεται από τον πίθηκο! Φανταστείτε τώρα να τους απευθύνουμε κι εμείς κατάμουτρα την υποψία μας ότι δεν αποκλείουμε την περίπτωση ο πίθηκος να προέρχεται από τον άνθρωπο!
7) Η αναλογική. Όπως στη φύση δεν υπάρχει πλήρης εκμηδένιση, αλλά από τον θάνατο προέρχεται νέα ζωή, έτσι συμβαίνει και με τον άνθρωπο. Αναφέρονται μάλιστα τα παραδείγματα του μεταξοσκώληκα, της χειμερίας νάρκης και του φοίνικα.
Κατ’ αρχάς ο φοίνικας είναι ανύπαρκτο είδος. Έπειτα κατά την χειμερία νάρκη τίποτε δεν πεθαίνει αλλά απλώς υπολειτουργεί. Τέλος ο μεταξοσκώληκας μεταλλάσσεται από κάμπια σε πεταλούδα και σ’ αυτή την περίπτωση δεν υφίσταται κανένας θάνατος.
Οι θεολόγοι δεν είναι τίποτε περισσότερο από μια κάστα αυταπασχολούμενων ψευταράδων. Αναγνωρίζουν το φάντασμα μιας ιδέας κι αρχίζουν μετά την πλήρη ανάλυσή του. Το κάνουν φύλλο και φτερό. Έτσι έφτασαν να ερίζουν και για το εξής κεφαλαιώδες ζήτημα: η αθανασία είναι κατά χάριν ή είναι φυσική; Την πρώτη άποψη υποστήριξαν οι Ιουστίνος, Τατιανός, Θεόφιλος Αντιοχείας και Ειρηναίος. Τη δεύτερη οι Τερτυλλιανός και Ωριγένης.
Μέγα θέμα προέκυψε λόγω της διχογνωμίας αυτής μεταξύ του μητροπολίτη Κρήτης Νεόφυτου Πατελάρου και του επισκόπου Ιεράπετρας Αθανασίου Καραβέλα, στο δεύτερο ήμισυ του 17ου αιώνα. Αφού λοιπόν αυτοί ρώτησαν τον διερμηνέα της Πύλης Παναγιώτη Νικόσιο κι αυτός είπε τη γνώμη του και… στο τέλος το θέμα παρέμεινε μετέωρο μέχρι και τη σήμερον.
ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΣΩΜΑΤΟΣ – ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΝΕΚΡΩΝ
Οι Έλληνες ουδέποτε πίστεψαν σε ανάσταση νεκρών. Είναι γνωστό ότι οι Αθηναίοι χλεύασαν τον Παύλο όταν αυτός τους ανάφερε «ανάσταση εκ νεκρών», μιλώντας στον Άρειο Πάγο (Πράξεων Αποστόλων ιζ΄ , 31). Λαοί που πίστευαν στην ανάσταση των νεκρών ήταν οι Κέλτες οι αρχαίοι Πρώσσοι, οι Αιγύπτιοι και οι Ιουδαίοι. Επίσης την ιδέα αυτή συναντάμε, αρκετά αναπτυγμένη στον Παρσισμό.
Εκεί όμως που έγινε βασικό δόγμα είναι ο χριστιανισμός. Τίποτα δεν άφησε η θρησκεία αυτή από την σαβούρα του παρελθόντος που να μη τη υιοθετήσει και να μη την αναζωογονήσει. Ακόμα και σήμερα, δίχως ίχνος ντροπής, οι θεολόγοι, οι ιεροκήρυκες και το παπαδαριό, κατηχούν τους πιστούς με την ιδέα αυτή. Στους Ιεχωβάδες (Χιλιαστές) το δόγμα αυτό είναι το άλφα και το ωμέγα της πίστεώς τους.
Την ανάσταση της σαρκός ρητώς διδάσκει η αγία Γραφή. Ο αναστάς Χριστός είναι «η απαρχή των κεκοιμημένων» (Α΄Κορινθ. 15, 20), «ο πρωτότοκος των νεκρών» (Κολ. 1, 18), η εγγύηση της ημετέρας αναστάσεως (Ρωμ. 8, 11).
Κατά την ημέρα εκείνη τα μεν σώματα των απ’ αιώνος κεκοιμημένων θα αναστηθούν, των δε ζώντων θα αλλαχτούν, δηλαδή θα μεταβληθούν επί το αϋλότερον (Α΄Κορινθ. 15, 51 – Α΄ Θεσ. 4, 13).
Η πίστη στην ανάσταση του Χριστού συνεπάγεται την πίστη στην ανάσταση των νεκρών («ει γαρ πιστεύομεν ότι Ιησούς απέθανε και ανέστη, ούτω και ο Θεός τους κοιμηθέντας δια του Ιησού άξει συν αυτώ» Α΄ Θεσ. 4. 14).
Οι απολογητές του χριστιανικού αυτού δόγματος ζητούσαν να καταδείξουν την αλήθεια του, όχι μόνο από τα γραφικά χωρία αλλά και δια λογικών επιχειρημάτων! Τα κυριότερα απ’ αυτά είναι:
α) Ο άνθρωπος αποτελείται από σώμα και ψυχή και γι’ αυτό δεν γίνεται να νοηθεί στη μέλλουσα ζωή άνευ σώματος, οπότε θα έπαυε να είναι άνθρωπος.
β) Το σώμα σε συνεργασία με την ψυχή για την επιτέλεση του καλού ή του κακού, δίκαιο είναι να συμμεριστεί με αυτή την αμοιβή ή την τιμωρία.
γ) Άνευ της αναστάσεως των σωμάτων το απολυτρωτικό έργο του Χριστού θα ήταν ατελές και η νίκη κατά του θανάτου όχι πλήρης.
Εδώ τώρα έρχονται τα πάνω κάτω! Από κει που του σέρνανε του σώματος τα χίλια μύρια κατηγορητήρια – από τον ίδιο τον Χριστό, τους Αποστόλους, τους Πατέρες και προπαντός τους καλογήρους – τώρα, στα καλά καθούμενα, το σώμα καθίσταται ισάξιο και ισότιμο με την ψυχή! Μάλλον η στραβοτιμονιά αυτή έγινε χάριν της κολάσεως. Διότι αφού έπρεπε να γίνει ανάσταση των σωμάτων των αμαρτωλών – για να βράζουν μέσα στα καζάνια της κολάσεως, γιατί πώς να βράζεις τις άϋλες ψυχές οι οποίες δεν έχουν αισθήσεις – φαίνεται πως η μπάλα πήρε και τους αγαθούς.
Η αντίφαση αυτή φαίνεται ότι ενόχλησε κάποιους (αιρετικούς χριστιανούς), οι οποίοι ξεχώρισαν τη θέση τους ορμώμενοι από την αρχή ότι η ύλη ουδεμία θέση έχει στην κατάσταση της τελειότητας και ότι η εκ νέου συνένωση της ψυχής με το σώμα θα επέφερε γι’ αυτήν νέους κινδύνους.
Μάταια ο μέγας εκκλησιαστικός δάσκαλος Ωριγένης όρθωσε το ανάστημα του απέναντι στην ανοησία αυτή της αναστάσεως των σωμάτων. Άρχισε λοιπόν να υπενθυμίζει στους πιστούς τα παλιά δόγματα. Ότι το υλικό δεν είναι αιώνιο αλλά απλό επεισόδιο στην πνευματική εξέλιξη, το οποίο αφού προήλθε από το μηδέν θα επανέλθει στο μηδέν. Ότι τα σώματα δημιουργήθηκαν από τον Θεό για να εγκλειστούν μέσα σ’ αυτά, προς τιμωρία και κάθαρση, τα εκπεσόντα πνεύματα και τα τοιαύτα. Και, παρ’ όλο που τον ακολούθησαν κι άλλοι, ο κόπος του απέβη εντελώς άκαρπος. Από τον χριστιανικό κόσμο, μόνο κάποιοι αυστηροί προτεστάντες θεολόγοι απέμειναν να υποστηρίζουν πλέον την άποψη του Ωριγένη.
Απ’ όλα τα παραπάνω βγαίνει αβασάνιστα το συμπέρασμα ότι τα ζητήματα της ψυχής και της αθανασίας της, όπως και της ανάστασης των νεκρών δεν άπτονται στο παραμικρό της επιστήμης. Είναι ξεκάθαρα θέματα μεταφυσικά και ιδεοληπτικά.
Θα μπορούσε κανείς να παρατηρήσει βέβαια το ποιόν των ανθρώπων που τα ασπάζονται ή όχι. Στην χώρα της Ελλάδος τα νεκροτομία των ιατρικών σχολών της είναι άδεια. Ο «πολιτισμένος» νεο-Έλλην φαίνεται ότι, από τον πολύ πολιτισμό του, προτιμά να παραδίδει το σώμα του στα σκουλήκια παρά στην επιστήμη. Βλέπετε πως η επιλογή της δεισιδαιμονικής στάσης αφαιρεί από την επιστήμη κάποια απαραίτητα εργαλεία για την ορθή επιτέλεση του έργου της.
Πράγματι υφίσταται πρόβλημα με την επιδεξιότητα των νεαρών γιατρών και χειρουργών επειδή η εξάσκησή τους πάνω σε πτώματα είναι ελλιπής. Οι δοξασίες των ανθρώπων μιας κοινωνίας καθορίζουν, μηδέ μιας εξαιρουμένης, το πεπρωμένο της. Ελάχιστοι όμως είναι σε θέση ν’ αντιληφθούν ότι το είδος και η ποιότητα των θρησκευτικών και γενικά των μεταφυσικών προτιμήσεων παίζουν καθοριστικό ρόλο στο πεπρωμένο αυτό.

ΑΘΑΝΑΣΙΑ
Τότε μονάχα οι ’λιαχτίδες παιχνιδίζουν
όταν δροσοσταλίδες τύχει να συναπαντούν
δακρύμορφες αμόλυντες και άχραντες αυτού του κόσμου
της πρωινής δροσιάς κρυστάλλινοι ανθοί
Στο πού και πουθενά τις ξεστρατίζουν
σ’ ουράνια τόξα τόσα δα τις διασκορπούν
τα μυστικά της νύχτας να ξεπροβοδίζουν
στου βασιλιά του ήλιου να χορεύουν τους ρυθμούς
Σβήνοντας εγερτήριο να ηχούν στα σήμαντρα των νυχτερίδων
ανάβοντας στα παγωμένα τα κυκλάμινα για ζεστασιά
λευκάνθεμα στα στήθη των νυμφών για να ξυπνήσουν
φωτάνθεμα στου λυώσιμου των παγετώνων την λαμπυρισιά
Και συ οράματα και στόχους αν αποτολμήσεις
ίσως μέσ’ τον καιρό σου μια ηλιαχτίδα να γενείς
κάποιας δροσοσταλίδας συναπάντημα να τύχεις
κι ουράνιο τόξο τόσο δα να καταστείς
Τι κι αν σε λίγο ή μετά χάμω θα πέσεις
τι κι αν τα χρώματά σου στο λεπτό θ’ αφανιστούν
κάποιων βλαστών τα κύτταρα τι κι αν σ’ απορροφήσουν
μήπως στην αγκαλιά της μάνας γης δεν θα ξαναβρεθείς