ΙΣΟΚΡ 14.56–63
Υπόμνηση της κοινής δράσης Αθηναίων–Πλαταιέων κατά τους Περσικούς πολέμους – Το χρέος των Αθηναίων απέναντι στους προγόνους τους
Ο ομιλητής, προκειμένου να πείσει τους Αθηναίους να συνδράμουν την πατρίδα του, τις Πλαταιές, υπενθύμισε τους κοινούς δεσμούς Αθηναίων–Πλαταιέων και την παρέμβαση των πρώτων για την ταφή των Επτά επί Θήβας, καλώντας τους να δείξουν ανάλογη ευσπλαχνία και στην περίπτωση αυτή, καθώς οι Πλαταιείς βρίσκονταν τώρα (βλ. σχετικά και ΙΣΟΚΡ 14.1–6) σε δεινότερη θέση παρά οι Αργείοι τότε. Πριν περάσει στον σύντομο ἐπίλογον (14.63), προσθέτει τα παρακάτω επιχειρήματα:
[56] Ὑπὲρ ὧν ἅπαντας ὑμᾶς ἱκετεύομεν ἀποδοῦναι τὴν
χώραν ἡμῖν καὶ τὴν πόλιν, τοὺς μὲν πρεσβυτέρους ὑπομι-
μνῄσκοντες, ὡς οἰκτρὸν τοὺς τηλικούτους ὁρᾶσθαι δυστυ-
χοῦντας καὶ τῶν καθ’ ἡμέραν ἀποροῦντας, τοὺς δὲ νεωτέ-
ρους ἀντιβολοῦντες καὶ δεόμενοι βοηθῆσαι τοῖς ἡλικιώταις
καὶ μὴ περιιδεῖν ἔτι πλείω κακὰ τῶν εἰρημένων παθόντας.
[57] ὀφείλετε δὲ μόνοι τῶν Ἑλλήνων τοῦτον τὸν ἔρανον,
ἀναστάτοις ἡμῖν γενομένοις ἐπαμῦναι. καὶ γὰρ τοὺς ἡμε-
τέρους προγόνους φασὶν ἐκλιπόντων τῶν ὑμετέρων πατέ-
ρων ἐν τῷ Περσικῷ πολέμῳ ταύτην τὴν χώραν μόνους
τῶν ἔξω Πελοποννήσου κοινωνοὺς ἐκείνοις τῶν κινδύνων
γενομένους συνανασῶσαι τὴν πόλιν αὐτοῖς· ὥστε δικαίως
ἂν τὴν αὐτὴν εὐεργεσίαν ἀπολάβοιμεν ἥνπερ αὐτοὶ τυγχά-
νομεν εἰς ὑμᾶς ὑπάρξαντες.
[58] Εἰ δ’ οὖν καὶ μηδὲν ὑμῖν τῶν σωμάτων τῶν ἡμε-
τέρων δέδοκται φροντίζειν, ἀλλὰ τήν γε χώραν οὐ πρὸς
ὑμῶν ἐστὶν ἀνέχεσθαι πεπορθημένην, ἐν ᾗ μέγιστα ση-
μεῖα τῆς ἀρετῆς τῆς ὑμετέρας καὶ τῶν ἄλλων τῶν συναγω-
νισαμένων καταλείπεται· [59] τὰ μὲν γὰρ ἄλλα τρόπαια
πόλει πρὸς πόλιν γέγονεν, ἐκεῖνα δ’ ὑπὲρ ἁπάσης τῆς Ἑλ-
λάδος πρὸς ὅλην τὴν ἐκ τῆς Ἀσίας δύναμιν ἕστηκεν. ἃ
Θηβαῖοι μὲν εἰκότως ἀφανίζουσι, τὰ γὰρ μνημεῖα τῶν
τότε γενομένων αἰσχύνη τούτοις ἐστίν, ὑμῖν δὲ προσήκει
διασῴζειν· ἐξ ἐκείνων γὰρ τῶν ἔργων ἡγεμόνες κατέστητε
τῶν Ἑλλήνων. [60] ἄξιον δὲ καὶ τῶν θεῶν καὶ τῶν ἡρώων
μνησθῆναι τῶν ἐκεῖνον τὸν τόπον κατεχόντων καὶ μὴ
περιορᾶν τὰς τιμὰς αὐτῶν καταλυομένας, οἷς ὑμεῖς καλ-
λιερησάμενοι τοιοῦτον ὑπέστητε κίνδυνον, ὃς καὶ τούτους
καὶ τοὺς ἄλλους ἅπαντας Ἕλληνας ἠλευθέρωσεν. χρὴ δὲ
καὶ τῶν προγόνων ποιήσασθαί τινα πρόνοιαν καὶ μὴ παρα-
μελῆσαι μηδὲ τῆς περὶ ἐκείνους εὐσεβείας, [61] οἳ πῶς ἂν
διατεθεῖεν, εἴ τις ἄρα τοῖς ἐκεῖ φρόνησίς ἐστι περὶ τῶν
ἐνθάδε γιγνομένων, εἰ κυρίων ὑμῶν ὄντων αἴσθοιντο τοὺς
μὲν δουλεύειν τοῖς βαρβάροις ἀξιώσαντας δεσπότας τῶν
ἄλλων καθισταμένους, ἡμᾶς δὲ τοὺς ὑπὲρ τῆς ἐλευθερίας
συναγωνισαμένους μόνους τῶν Ἑλλήνων ἀναστάτους
γεγενημένους, καὶ τοὺς μὲν τῶν συγκινδυνευσάντων
τάφους μὴ τυγχάνοντας τῶν νομιζομένων σπάνει τῶν
ἐποισόντων, Θηβαίους δὲ τοὺς τἀναντία παραταξαμένους
κρατοῦντας τῆς χώρας ἐκείνης; [62] ἐνθυμεῖσθε δ’ ὅτι Λα-
κεδαιμονίων μεγίστην ἐποιεῖσθε κατηγορίαν, ὅτι Θηβαίοις
χαριζόμενοι τοῖς τῶν Ἑλλήνων προδόταις ἡμᾶς τοὺς εὐερ-
γέτας διέφθειραν. μὴ τοίνυν ἐάσητε ταύτας τὰς βλασφη-
μίας περὶ τὴν ὑμετέραν γενέσθαι πόλιν, μηδὲ τὴν ὕβριν
τὴν τούτων ἀντὶ τῆς παρούσης ἕλησθε δόξης.
[63] Πολλῶν δ’ ἐνόντων εἰπεῖν ἐξ ὧν ἄν τις ὑμᾶς ἐπα-
γάγοι τὸ μᾶλλον φροντίσαι τῆς ἡμετέρας σωτηρίας οὐ δύνα-
μαι πάντα περιλαβεῖν, ἀλλ’ αὐτοὺς χρὴ καὶ τὰ παραλελειμ-
μένα συνιδόντας καὶ μνησθέντας μάλιστα μὲν τῶν ὅρκων
καὶ τῶν συνθηκῶν, ἔπειτα δὲ καὶ τῆς ἡμετέρας εὐνοίας
καὶ τῆς τούτων ἔχθρας, ψηφίσασθαί τι περὶ ἡμῶν δίκαιον.
***
Γι' αυτά λοιπόν σας παρακαλούμε όλους σας να μας ξαναδώσετε τη γη μας και την πόλη μας· θυμίζομε στους γεροντοτέρους <από σας> πόσο θλιβερό είναι να βλέπη κανείς στην ηλικία αυτή ανθρώπους να δυστυχούν και να μην έχουν το καθημερινό τους, και παρακαλούμε απ' τα βάθη της καρδιάς μας τους νεωτέρους να βοηθήσουν τους συνομηλίκους των και να μη τους αφήσουν να πάθουν ακόμα μεγαλύτερα κακά απ' όσα αναφέραμε. Εξ άλλου, μόνοι εσείς από τους Έλληνες οφείλετε σε μας αυτή τη συνδρομή, να μας υποστηρίξετε δηλαδή την ωρ' αυτή που πεταχτήκαμε από την πατρίδα μας. Διότι ―λένε― πως όταν οι πατέρες σας στον Περσικό πόλεμο εγκατέλειψαν τη χώρα αυτή, από όλους τους Έλληνες που είναι έξω απ' την Πελοπόννησο, μονάχα οι δικοί μας πρόγονοι ήρθαν να μοιρασθούν τον κίνδυνο με τους δικούς σας, κι' έτσι έσωσαν μαζί την πόλη σας. Ώστε δικαίως θα μπορούσαμε να πετύχουμε τώρα από σας την ίδια ευεργεσία που κι' εμείς έτυχε πρώτοι να σας κάνουμε.Μα και αν ακόμη νομίζετε πως δεν έχετε καμμιά ανάγκη να φροντίσετε για μας, πάντως τη χώρα τουλάχιστον δεν ταιριάζει σε σας να την ανεχθήτε υποδουλωμένη, τη χώρα εκείνη όπου υπάρχουν τρανά σημεία της ανδρείας σας και της ανδρείας εκείνων που αγωνίσθηκαν μαζί σας. Διότι τα μεν άλλα τρόπαια έχουν γίνει από μία πόλη εναντίον άλλης πόλεως, ενώ εκείνα εστήθηκαν από όλη την Ελλάδα για μια νίκη που έγινε εις βάρος όλης της Ασιατικής δυνάμεως. Αυτά, οι μεν Θηβαίοι με το δίκιο τους τα καταστρέφουν, αφού τα μνημεία των κατορθωμάτων εκείνων τους ντροπιάζουν, εσείς όμως έχετε καθήκον να τα διασώζετε. Γιατί χάρις σ' αυτά τα έργα εγίνατε αρχηγοί των Ελλήνων. Αξίζει επίσης να θυμηθήτε και τους θεούς και τους ήρωες που κατέχουν εκείνο τον τόπο και να μην αδιαφορήσετε βλέποντας να καταργούνται οι τιμές (που τους γίνονταν), διότι απ' εκείνους έχοντας πάρει ευνοϊκούς οιωνούς αντιμετωπίσατε τέτοιο κίνδυνο που η εξουδετέρωσή του έφερε τη λευτεριά και σ' αυτούς και σ' όλους τους άλλους Έλληνες. Πρέπει δε και τους προγόνους σας κάπως να λογαριάσετε και να μην παραμελήτε τον σεβασμό που τους οφείλετε, <γιατί σκεφθήτε> τι θα αισθανθούν ―εφ' όσον φυσικά υπάρχει και σ' εκείνους κάποια αντίληψη <και κάποιο ενδιαφέρον> για όσα γίνονται εδώ―, όταν, ενώ σεις κυριαρχείτε, βλέπουν εκείνους μεν που καταδέχθηκαν να είναι δούλοι των βαρβάρων, να γίνωνται <τώρα> κυρίαρχοι των άλλων, εμάς δε που μόνοι από τους Έλληνες αγωνισθήκαμε μαζί σας για τη λευτεριά, να 'χουμε διωχθή απ' την πατρίδα μας,<κι' ακόμα όταν βλέπουν> τους μεν τάφους των ανθρώπων που κινδύνευσαν μαζί τους, να μην έχουν τις καθιερωμένες προσφορές, επειδή λείπουν εκείνοι που θα τις προσφέρουν, τους δε Θηβαίους που είχαν ταχθή αντιμέτωποί τους, να κυριαρχούν σ' εκείνη τη χώρα.
Σκεφθήτε δε ότι τους Λακεδαιμονίους τους κατηγορήσατε σφοδρότατα, επειδή, χαριζόμενοι στους Θηβαίους, τους προδότες των Ελλήνων, κατέστρεψαν εμάς τους ευεργέτες. Μην αφίσετε λοιπόν να γίνουν και στην πόλη σας αυτές οι προσβολές και μη προτιμήσετε την κακία <και την ανυποληψία> τούτων [των Θηβαίων] από την τωρινή σας δόξα.
Υπάρχουν βέβαια πολλά ακόμη, με τα οποία θα μπορούσε κανείς να σας πείση περισσότερο να φροντίσετε για τη σωτηρία μας, αλλά δεν μπορώ να τα περιλάβω όλα στο λόγο μου. Γι' αυτό πρέπει μόνοι σας, αντιλαμβανόμενοι όσα παρέλειψα και σκεπτόμενοι, πρωτ' απ' όλα βέβαια, τους όρκους και τις συνθήκες, έπειτα δε και τη δική μας φιλία και τούτων εδώ την έχθρα, να λάβετε μια δίκαιην απόφαση για μας
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου