Κυριακή 29 Ιανουαρίου 2023

Το Μυστικό Βίωμα

Σε δύο χιλιάδες χρόνια χριστιανικής σκέψης, έχουν αναλυθεί επαρκώς και οι θεολογικές προϋποθέσεις και οι οντολογικές (ανθρωπολογικές) προϋποθέσεις της θέωσης του ανθρώπου... Όμως παρ’ όλο που οι άνθρωποι (θεολόγοι, κατηχητές, ιεροκήρυκες, πιστοί και μη-πιστοί) μιλούν τόσο πολύ για τον Θεό, την θέωση, κι όλα τα σχετικά θέματα, ελάχιστοι είναι αυτοί που βιώνουν πραγματικά μία αληθινή προσέγγιση του Θεού... Ο Δρόμος των μυστών, δεν ήταν αυτός... Η Πραγματικότητα η Ζωή, είναι κάτι που βιώνουμε, όχι κάτι που σκεφτόμαστε, που αναλύουμε λογικά, που μιλάμε γι’ αυτό... Ο Δρόμος, ο Αληθινός Δρόμος, είναι ο Δρόμος της Σιωπής... Κι είναι η Σιωπή η αληθινή ουσία της Προσευχής...

Ο Ευάγριος συκοφαντήθηκε σαν αιρετικός αλλά το έργο του «Λόγος περί προσευχής» (που αποδίδεται ψευδώς στον «Νείλο τον Ασκητή») εκδόθηκε από την «αποστολική διακονία της εκκλησίας της Ελλάδας» πριν 42 χρόνια (το 1981) με εκτενή σχόλια (όταν διευθυντής της «αποστολικής διακονίας» ήταν ο Αναστάσιος Γιαννουλάτος)... Έχει καμία σχέση η διδασκαλία των πατέρων (πολλοί από τους οποίους κατηγορήθηκαν σαν αιρετικοί) με την «εξωτερική εκκλησία»; Η πατερική παράδοση είναι τελείως έξω από τον χρόνο και την ιστορία της «εκκλησίας»... Κακώς επικαλούνται τους πατέρες, αυτοί που δεν ακολουθούν την γραμμή των πατέρων...

Ο Ευάγριος στο 62 κεφάλαιο του «Λόγου περί προσευχής» γράφει:

«Όταν ο νους σου τω πολλώ προς τον Θεόν πόθω, κατά μικρόν οίον υπαναχωρή της σαρκός και πάντα τα εξ αισθήσεως ή μνήμης ή κράσεως νοήματα αποστρέφηται, ευλαβείας ομού και χαράς έμπλεως γενόμενος, τότε νόμιζε ηγγικέναι όροις προσευχής»...

Γίνεται φανερό ότι ο Ευάγριος μιλά για μεταφορά της συνειδητότητας (της προσοχής) στην καθαρή ενέργεια του νου πέρα από την αίσθηση, την μνήμη (που είναι βάση της διανόησης) και την κράση (προσωπικότητα, εγώ)... Μιλά για «υπαναχώρηση» (μη προσοχή, μη ενασχόληση)... δεν μιλά για κατάργηση των κατώτερων λειτουργιών, για έξοδο από το σώμα... Η καθαρή ενέργεια του νου σημαίνει ακριβώς την απογύμνωση του νου από όλες τις κατώτερες δραστηριότητες (την μη-ενασχόληση με αυτές). Έτσι ο νους απελευθερώνεται και επανέρχεται στην «φυσική κατάστασή» του... Ο Ευάγριος στο 71 κεφάλαιό του, το διευκρινίζει όταν λέει ότι «Προσευχή γαρ έστιν απόθεσις νοημάτων».

Η Αληθινή Προσευχή λοιπόν αποκτά νόημα μόνο στην απόλυτη σιωπή της νόησης, των αισθήσεων... Η συναίσθηση της αληθινής ύπαρξης φανερώνει την αντικειμενικότητα της ύπαρξής μας, την αντικειμενικότητα του «είναι» μας (που δεν είναι μία αντίληψη περί εαυτού, μία διανοητική αντίληψη, μία παράσταση, ή μία αίσθηση του όντος που είμαστε...)... Με άλλα λόγια η αντίληψη του «είναι» μας, είναι άμεση, σύλληψη αυτού που «είναι πραγματικά» κι όχι μέσω έμμεσης διαδικασίας, σκέψης, αίσθησης, κλπ... Αυτή η αντικειμενική ύπαρξη (το αντικειμενικό «είναι»), μας «δίνεται» δεν το κατασκευάζουμε εμείς, δεν είναι μία ιδέα που κατασκευάζουμε, ούτε μία αίσθηση που συλλαμβάνουμε... Είναι το «Πνεύμα» που εμφύσησε ο Θεός μέσα μας, η λογική ψυχή, η ζώσα ψυχή, το αληθινό πρόσωπό μας ενώπιον του Θεού... Κι αυτή η αληθινή ύπαρξη είναι σε σχέση με τον Θεό, όχι μόνο γιατί την ουσιοποιεί αλλά και επειδή την ζωοποιεί και την φωτίζει και την εξαγιάζει... Η «νέα συνείδηση» που αναδύεται (με την πνευματική γέννησή μας) είναι Συνείδηση σε σχέση με τον Θεό, είναι Ζωή, Βίωμα*, μέσα στην θεία Πραγματικότητα, μέσα στην Θεία Παρουσία που Αγκαλιάζει τα πάντα, που Ενοποιεί τα πάντα... Η «νέα συνείδηση» δεν έχει σχέση με το παλιό υποκείμενο (την προσωπικότητα), η «νέα συνείδηση» φωτίζεται από το Πνεύμα του Θεού, Πληρούται από Πνεύμα Θεού... κι έτσι έχει νόημα η ρήση του Παύλου «ζω μεν ουκέτι εγώ, ζη εν εμοί ο Χριστός» (Γαλ.2.20)... Και με αυτή την έννοια ο άνθρωπος γίνεται ναός του Θεού... Και με αυτή την έννοια όσοι φτάνουν σε αυτή την Κατάσταση είναι «θεοφόροι»...

Αλλά η πνευματική γέννηση δεν είναι παρά η αρχή της «Κοινωνίας με την φύση», της Εν εαυτού Ζωής... Ο Συμεών λέει ότι ο άνθρωπος (η ψυχή) σε αυτή την επικοινωνία με τον Θεό «καθαίρεται, λαμπρύνεται, φωτίζεται, και μυστηρίων μεγάλων αποκαλύψεις καταξιούται οράν» (Συμεών, Κατήχησις ΙΔ΄)... Την πνευματική γέννηση ακολουθεί η μυστική ανάσταση, το βάπτισμα του Πνεύματος και τελικά η Θέωση...
-------------------------------
*Το βίωμα

Είναι προφανές, ότι όταν συνήθως φθάνουν σε αυτό το σημείο, τα λογικά επιχειρήματα δεν τους έχουν βοηθήσει και τα μόνα που έχουν είναι επιχειρήματα προσωπικού βιώματος, για τα οποία συνήθως νομίζουν ότι είναι μοναδικά στην θρησκεία τους και ένα εξαιρετικό όπλο που θα διαλύσει την “πλάνη” μας, αφού με αυτά δεν έχουν να αποδείξουν τίποτα, φθάνει απλά η αναφορά τους και η δήλωση ότι, αν ήμασταν και εμείς ορθόδοξοι θα το βιώναμε.

“Η θρησκεία μας, λένε, (εν προκειμένω η Ορθοδοξία), δεν είναι θρησκεία και δεν έχουν σημασία όλα αυτά”. Αυτό φυσικά είναι μεγάλο ψέμα που τονίζει την υποκρισία τους, αλλά φυσικά δεν το καταλαβαίνουν, απόδειξη ότι ήδη έχουν χύσει πολύ μελάνι και πλέον εκατομμύρια bytes για να μας αποδείξουν ότι ισχύουν όλα αυτά που πλέον τώρα δεν τους ενδιαφέρουν, όχι γιατί άλλαξαν γνώμη αλλά γιατί δεν μπορούν να τα χρησιμοποιήσουν πλέον, γιατί δεν πείθουν όταν βρουν αντίλογο με στοιχεία. Αυτό που έχει σημασία, λένε, είναι η Ιερά Παράδοση και το ορθόδοξο βίωμα. “Έλα και εσύ στην Εκκλησία ή σε έναν πνευματικό, άφησε την καρδιά σου ελεύθερη και τότε θα δεις”.

Φυσικά, εδώ τους διαφεύγει ότι οι περισσότεροι, αν όχι όλοι από εμάς γεννηθήκαμε και ανατραφήκαμε χριστιανικά και μάλιστα ορθόδοξα σαν και αυτούς. Τους διαφεύγει ότι γνωρίζουμε πολύ καλά και τα της πίστης τους και τα του ορθόδοξου βιώματος. Ας τα δούμε λίγο περισσότερο…

Η Ιερά Παράδοση δεν είναι τίποτα άλλο παρά μύθοι κυρίως μέσα από τα απόκρυφα κείμενα ή τα αγιολόγια, που αρχικά δεν ήθελαν να τα θεωρήσουν ως επίσημα και ιερά βιβλία, αλλά κάποια γεγονότα από αυτά τους είναι χρήσιμα, ή τα θεωρούν αυθεντικά όπως τους βίους των αγίων, που φυσικά για ένα σοβαρό ερευνητή είναι αναξιόπιστα, πέρα από το να μας δείξουν το περιβάλλον μέσα στο οποίο δημιουργήθηκαν και που απευθύνονται. Ή τα απόκρυφα που εκεί οι αντιφάσεις κτυπάνε κόκκινο, αλλά έχουν κάποια στοιχεία που τους βοηθούν να ολοκληρώσουν την μυθολογία τους.

Άλλωστε, έχει δειχθεί ότι η αποστολική συνέχεια, όπως λένε, είναι φτιαχτή και έγινε εκ των υστέρων για να αυθεντικοποιήσουν κάποιοι τις επισκοπικές τους έδρες. Τίποτα λοιπόν το χρήσιμο και το ουσιαστικό δεν προσφέρει η παράδοση αυτή και φυσικά κανένα επιχείρημα αληθείας.

Το βίωμα είναι η μυστικιστική εμπειρία ακόμα και η έκσταση που έχει ο κάθε θεϊστής μόνος ή σαν ομάδα και που νομίζει ότι μόνο αυτός ή μόνο στην δική του θρησκεία υπάρχει ή είναι αυθεντική και ότι αυτό το όραμα, όνειρο, ευφορία, σημάδι ή όποιο άλλο βίωμα, οφείλεται αποκλειστικά στο θεό του ή σε κάποιο άγιο του.

Σαν ομάδα, το έχουν στην Εκκλησία ή τραγουδώντας ύμνους όπου αισθάνονται ευφορία, την ευφορία της αγέλης που έχει κάτι κοινό. Εδώ βέβαια τα πρωτεία τα έχουν οι διάφορες προτεσταντικές οργανώσεις κυρίως στην Αμερική, κάποιες από τις οποίες όλα αυτά τα έχουν αναγάγει σε “επιστήμη”.

Σαν άτομα βιώνουν την εμπειρία τους με την προσευχή και την συνεχή εστίαση στα της πίστης τους, όπου τυχαία, πραγματικά, φανταστικά, ψυχολογικά ή ακόμα και ψυχιατρικά περιστατικά, παίρνουν ξαφνικά αξία και συγκεκριμένη νοηματοδότηση και πιστεύουν ότι είναι απαντήσεις που δίνονται προσωπικά σε αυτούς από έναν θεό ή άγιο ή απαντήσεις στις προσευχές τους.

Δυστυχώς για αυτούς και η ιατρική και η βιολογία και η ψυχολογία, αλλά ακόμα και η πρακτική για όσους έχουν μυαλό, έχουν δείξει ότι τα βιώματα αυτά είναι καθαρά προσωπικά, εξαρτώνται μόνο από τον συγκεκριμένο άνθρωπο ή ομάδα, τροφοδοτούνται δε από το ασυνείδητό του, που είναι επηρεασμένο από τον κοινωνικό του περίγυρο. Όπως έχω ξανατονίσει, αν και τους το υπενθυμίζουμε συνέχεια και αυτοί συνέχεια θέλουν να το αγνοούν, ότι υπάρχουν και άλλες θρησκείες με αντίστοιχα, θαύματα, βιώματα, αγίους κ.λπ. Τίποτα λοιπόν δεν μπορεί να δείξει ότι το βίωμα του κάθε ανθρώπου προέρχεται από κάπου έξω από τον άνθρωπο και τον κοινωνικό του περίγυρο, για αυτό και λέγεται προσωπικό βίωμα. Τα δε βιώματα, ανά σέκτα και θρησκεία είναι παρόμοια, άρα δεν έχουν καμία αυθεντικότητα, καμία καθολική αποδοχή, εκτός αν φασιστικά όλοι αποδεχθούμε την ίδια θρησκευτική ιδεολογία, που και αυτό είναι σχετικό όπως αποδείχθηκε με τις αιρέσεις και πάντα ο κάθε ένας θα διαφοροποιείται λίγο ή πολύ κατά καιρούς από το σύνολο. Το ξεκάθαρο στοιχείο, είναι ότι αν υπήρχε κάτι αληθινό στα βιώματα μίας θρησκείας και μόνο, τότε δεν θα υπήρχαν πολλές θρησκείες και θα υπήρχε μόνο μια, αυτή με το αληθινό βίωμα.

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου