ΡΗΤΟΡΙΚΗ: ΛΥΣΙΑΣ - Ὑπὲρ τοῦ ἀδυνάτου (21-27)

[21] Ἀλλὰ γὰρ οὐκ οἶδ᾽ ὅ τι δεῖ λίαν με ἀκριβῶς ἀπολογούμενον πρὸς ἓν ἕκαστον ὑμῖν τῶν εἰρημένων ἐνοχλεῖν πλείω χρόνον. εἰ γὰρ ὑπὲρ τῶν μεγίστων εἴρηκα, τί δεῖ περὶ τῶν φαύλων ὁμοίως τούτῳ σπουδάζειν; ἐγὼ δ᾽ ὑμῶν, ὦ βουλή, δέομαι πάντων τὴν αὐτὴν ἔχειν περὶ ἐμοῦ διάνοιαν, ἥνπερ καὶ πρότερον.

[22] μὴ οὗ μόνου μεταλαβεῖν ἔδωκεν ἡ τύχη μοι τῶν ἐν τῇ πατρίδι, τούτου διὰ τουτονὶ ἀποστερήσητέ με· μηδ᾽ ἃ πάλαι κοινῇ πάντες ἔδοτέ μοι, νῦν οὗτος εἷς ὢν πείσῃ πάλιν ὑμᾶς ἀφελέσθαι. ἐπειδὴ γάρ, ὦ βουλή, τῶν μεγίστων [ἀρχῶν] ὁ δαίμων ἀπεστέρησεν ἡμᾶς, ἡ πόλις ἡμῖν ἐψηφίσατο τοῦτο τὸ ἀργύριον, ἡγουμένη κοινὰς εἶναι τὰς τύχας τοῖς ἅπασι καὶ τῶν κακῶν καὶ τῶν ἀγαθῶν.

[23] πῶς οὖν οὐκ ἂν δειλαιότατος εἴην, εἰ τῶν μὲν καλλίστων καὶ μεγίστων διὰ τὴν συμφορὰν ἀπεστερημένος εἴην, ἃ δ᾽ ἡ πόλις ἔδωκε προνοηθεῖσα τῶν οὕτως διακειμένων, διὰ τὸν κατήγορον ἀφαιρεθείην; μηδαμῶς, ὦ βουλή, ταύτῃ θῆσθε τὴν ψῆφον. διὰ τί γὰρ ἂν καὶ τύχοιμι τοιούτων ὑμῶν;

[24] πότερον ὅτι δι᾽ ἐμέ τις εἰς ἀγῶνα πώποτε καταστὰς ἀπώλεσε τὴν οὐσίαν; ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἂν εἷς ἀποδείξειεν. ἀλλ᾽ ὅτι πολυπράγμων εἰμὶ καὶ θρασὺς καὶ φιλαπεχθήμων; ἀλλ᾽ οὐ τοιαύταις ἀφορμαῖς τοῦ βίου πρὸς τὰ τοιαῦτα τυγχάνω χρώμενος.

[25] ἀλλ᾽ ὅτι λίαν ὑβριστὴς καὶ βίαιος; ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ἂν αὐτὸς φήσειεν, εἰ μὴ βούλοιτο καὶ τοῦτο ψεύδεσθαι τοῖς ἄλλοις ὁμοίως. ἀλλ᾽ ὅτι ἐπὶ τῶν τριάκοντα γενόμενος ἐν δυνάμει κακῶς ἐποίησα πολλοὺς τῶν πολιτῶν; ἀλλὰ μετὰ τοῦ ὑμετέρου πλήθους ἔφυγον εἰς Χαλκίδα [τὴν ἐπ᾽ Εὐρίπῳ], καὶ ἐξόν μοι μετ᾽ ἐκείνων ἀδεῶς πολιτεύεσθαι, μεθ᾽ ὑμῶν εἱλόμην κινδυνεύειν ἁπάντων.

[26] μὴ τοίνυν, ὦ βουλή, μηδὲν ἡμαρτηκὼς ὁμοίως ὑμῶν τύχοιμι τοῖς πολλὰ ἠδικηκόσιν, ἀλλὰ τὴν αὐτὴν ψῆφον θέσθε περὶ ἐμοῦ ταῖς ἄλλαις βουλαῖς, ἀναμνησθέντες ὅτι οὔτε χρήματα διαχειρίσας τῆς πόλεως δίδωμι λόγον αὐτῶν, οὔτε ἀρχὴν ἄρξας οὐδεμίαν εὐθύνας ὑπέχω νῦν αὐτῆς, ἀλλὰ περὶ ὀβολοῦ μόνον ποιοῦμαι τοὺς λόγους.

[27] καὶ οὕτως ὑμεῖς μὲν τὰ δίκαια γνώσεσθε πάντες, ἐγὼ δὲ τοιούτων ὑμῶν τυχὼν ἕξω τὴν χάριν, οὗτος δὲ τοῦ λοιποῦ μαθήσεται μὴ τοῖς ἀσθενεστέροις ἐπιβουλεύειν ἀλλὰ τῶν ὁμοίων αὐτῷ περιγίγνεσθαι.

***
[21] Ωστόσο δεν βλέπω για ποιό λόγο πρέπει να αντικρούω με άκρα λεπτομέρεια σημείο προς σημείο αυτά που έχουν λεχθεί και να σας ενοχλώ περισσότερη ώρα. Γιατί αν έχω μιλήσει ήδη για τα πιο σημαντικά, ποιός ο λόγος να κατατριβώ όπως αυτός με τα επουσιώδη; Εγώ, μέλη της βουλής, απευθύνω έκκληση σε όλους εσάς να έχετε για μένα την ίδια γνώμη που είχατε και στο παρελθόν.

[22] Μη σταθεί αυτός αιτία να μου στερήσετε το μόνο από τα καλά της πατρίδας μου, στο οποίο μου επέτρεψε η τύχη να έχω συμμετοχή. Και εκείνα που άλλοτε ομοφώνως μου δώσατε όλοι, μη σας πείσει τώρα, ένας αυτός, να μου τα πάρετε πίσω. Επειδή, μέλη της βουλής, η μοίρα μας στέρησε τα μεγάλα, η πόλη αποφάσισε να μας χορηγεί αυτό το επίδομα, κρίνοντας ότι η δυστυχία και η ευτυχία είναι κοινή για όλους.

[23] Θα είμαι λοιπόν ή όχι τρισδυστυχισμένος, αν από τη μια έχω στερηθεί λόγω της συμφοράς τα πιο ωραία και τα πιο σημαντικά, και από την άλλη, εξαιτίας του κατήγορου, μου στερήσετε αυτά που η πόλη έδωσε, λαμβάνοντας πρόνοια για όσους βρίσκονται σε αυτή την κατάσταση; Σε καμιά περίπτωση, μέλη της βουλής, μην ψηφίσετε έτσι. Για ποιό λόγο άλλωστε να με αντιμετωπίσετε με αυτό τον τρόπο;

[24] Μήπως γιατί εξαιτίας μου στο παρελθόν οδηγήθηκε κάποιος σε δίκη και έχασε την περιουσία του; Κανείς δεν θα μπορούσε να αποδείξει κάτι τέτοιο. Ή γιατί είμαι πολυπράγμων και θρασύς και εριστικός; Οι προϋποθέσεις της ζωής μου δεν είναι ανάλογες.

[25] Ή γιατί είμαι άκρως προκλητικός και βάναυσος; Κάτι τέτοιο δεν θα το ισχυριζόταν ούτε ο ίδιος, εάν δεν ήθελε να πει και σ᾽ αυτό ψέματα όπως και στα άλλα. Ή γιατί την εποχή των Τριάκοντα απέκτησα δύναμη και έβλαψα πολλούς πολίτες; Βρέθηκα εξόριστος στη Χαλκίδα με τους δημοκρατικούς πολίτες, και παρόλο που μπορούσα να ζω άφοβα στην πόλη με εκείνους, προτίμησα να κινδυνεύσω μαζί με όλους εσάς.

[26] Μη λοιπόν, μέλη της βουλής, ενώ δεν έχω κάνει απολύτως τίποτα, με αντιμετωπίσετε όπως αυτούς που έχουν διαπράξει πολλά αδικήματα, αλλά ψηφίστε για μένα όπως οι προηγούμενες βουλές. Θυμηθείτε ότι ούτε χρήματα διαχειρίστηκα και προβαίνω σε απολογισμό για τη διάθεσή τους, ούτε ανέλαβα κάποιο αξίωμα και τώρα λογοδοτώ γι᾽ αυτό, μιλάω μόνο για έναν οβολό.

[27] Και έτσι όλοι εσείς θα λάβετε δίκαιη απόφαση, εγώ, αν έχω αυτή την αντιμετώπιση, θα σας είμαι ευγνώμων, και αυτός θα μάθει στο εξής να μην στρέφεται εναντίον ανθρώπων που δεν έχουν τη δύναμη που έχει ο ίδιος, αλλά να προσπαθεί να υπερισχύει των ομοίων του.