O Σχηματισμός των λέξεων στην Αρχαία Ελληνική γλώσσα

2. Εναλλαγή των συνθετικών

§ 160. Μερικές φορές τα συνθετικά απλώς εναλλάσσονται, ιδίως στα κύρια ονόματα. Εκεί παρέσυραν οι περιπτώσεις, όπου δύο σύνθετα, που σχηματίστηκαν από δύο ταυτόσημες έννοιες με διαφορετικούς τύπους σύνθεσης, πραγματικά συγκλίνουν στη σημασία: φέρ-ασπις και ἀσπιδη-φόρος, φερέ-καρπος και καρπο-φόρος, δακέ-θυμος και θυμο-δακής, ἀρχέ-πολις και πολί-αρχος, τρίχ-ουλος και οὐλό-θριξ, ἀγριό-χοιρος και σύ-αγρος. 

Με βάση παρόμοια παραδείγματα ένας σκεπτόμενος και τολμηρός λογοτέχνης μπορούσε να πιστέψει πως είχε το δικαίωμα να εναλλάσσει χωρίς δεύτερη σκέψη τα συνθετικά: ο Αριστοφάνης (Ιππ. 309) χρησιμοποιεί το βορβορο-τάραξις με τη σημασία 'αυτός που αναδεύει τη λάσπη', που σύμφωνα με το συνηθισμένο τύπο θα έπρεπε να λέγεται *ταραξι-βόρβορος, όπως και ο ίδιος ο Αριστοφάνης λέει ταραξι-κάρδιος για αυτόν 'που αναστατώνει την καρδιά' (Αχ. 315). 

Και το τραπ-έμπαλιν 'στραμμένος προς τα πίσω' (Φερεκράτης στο Φώτιο) φαίνεται να είναι απλά μια αναστροφή του παλίν-τροπος (κλασ.), παρόμοια το ἀκουσί-θεος 'που εισακούεται από το θεό' (Παλ. Ανθ.) αντί για *θε-άκουστος ή κάτι παρόμοιο. Συνώνυμα είναι επίσης τα χειρο-γάστωρ (Εκαταίος) και γαστ(ε)ρό-χειρ (Στράβωνας) 'που γεμίζει το στομάχι με τα χέρια, που ζει από χειρωνακτική εργασία'· και στα δύο η συντακτική σχέση των δύο συνθετικών είναι εξαιρετικά ασαφής.

Πέρα από το μυαλό

Σταματήστε το μυαλό και προχωρήστε πέρα

Το μυαλό είναι σαν ένας ταραγμένος ωκεανός, που πάντα αναδεύεται από σκέψεις και συναισθήματα. Ωστόσο, κάτω από τα κύματα υπάρχει ένα σιωπηλό βάθος, η ακίνητη ουσία της ύπαρξής μας. Όταν μαθαίνουμε να ηρεμούμε την αναταραχή του μυαλού, βυθιζόμαστε σε αυτό το βάθος, αυτή την εσωτερική σιωπή.

Σε αυτή τη σιωπή, η φυσιολογική αίσθηση του εαυτού μας διαλύεται. Το «εγώ» που νομίζουμε ότι είμαστε, ο ατελείωτος αφηγητής των σκέψεών μας, εξαφανίζεται. Αυτό που μένει είναι η καθαρή επίγνωση, κενή αλλά διαυγής. Απελευθερωμένοι από την ταύτιση με το μυαλό και το εγώ, γινόμαστε ένα με τον σιωπηλό μάρτυρα που βρίσκεται στον πυρήνα της ύπαρξής μας.

Αυτός ο μάρτυρας δεν είναι μια ατομική οντότητα αλλά ένα άνοιγμα στην καθολική συνείδηση. Μόλις ρίξουμε μια ματιά, φαίνεται ότι η συνείδηση δεν εντοπίζεται στο σώμα ή στον εγκέφαλο. Μάλλον διαποτίζει τα πάντα, συνδέοντάς μας με όλες τις εκδηλώσεις της ζωής. Το να μένεις ως αυτή η μαρτυρία σημαίνει να ξεπεράσεις κάθε χωρισμό και να γνωρίσεις τον εαυτό σου ως αιώνιο πνεύμα.

Σε αυτή την κατάσταση, έννοιες όπως «εσωτερικό» και «εξωτερικό», «εαυτός» και «άλλος» δεν έχουν νόημα. Όλες οι δυαδότητες και τα αντίθετα συμπίπτουν. Γνωριστής και γνωστός συγχωνεύονται σε ένα. Αυτή είναι η μη διπλή επίγνωση για την οποία μιλούν οι μυστικιστές, πέρα από τον χώρο και τον χρόνο, ανέγγιχτη από την αλλαγή ή τον θάνατο.

Έχοντας διαλυμένη ταύτιση με το σώμα και το μυαλό, η συνείδηση είναι ελεύθερη να πάρει οποιαδήποτε μορφή με ηρεμία. Μπορεί κανείς να επιστρέψει στο νου και στην εγκόσμια ζωή, αλλά δεν ζει πια στην άγνοια. Αποκομμένη από τον εγωικό πόθο, η δράση γίνεται ανιδιοτελής υπηρεσία, η κίνηση έκφραση κοσμικού χορού. Αυτός είναι ο δρόμος της φωτισμένης δράσης, ενεργώντας χωρίς δράση, ενώνοντας τη θέληση και την παράδοση.

Έτσι ακινητοποιήστε το μυαλό και προχωρήστε πέρα. Η βασιλεία των ουρανών είναι μέσα σας. Βυθιστείτε στο σιωπηλό βάθος στον πυρήνα της ύπαρξής σας και αναδυθείτε ανανεωμένοι, λαμπεροί με θεϊκό φως, άδειοι αλλά εκπληρωμένοι, ένα δοχείο άνευ όρων αγάπης. Αυτή είναι η θαυμαστή υπόσχεση της πνευματικής αφύπνισης.

Να μην χρωστάς ούτε “ευχαριστώ”, ούτε “συγγνώμη” σε κανέναν

Όρθωσε το ανάστημα σου, σήκωσε ψηλά το κεφάλι και κοίταξε βαθιά μέσα στο καθρέπτη. 

Πρέπει να σου αρέσει αυτό που βλέπεις.Πρέπει να σε αγαπάς και να φουσκώνεις από ικανοποίηση για όσα κατάφερες. Η ματιά σου είναι καθαρή, το ίδιο και η ψυχή σου. Η συνείδηση σου ήσυχη και η καρδιά σου ευχαριστημένη. Τσάκισες τον εγωισμό σου, τσαλαπάτησες την υπεροψία, ξεφτίλισες την υπερηφάνεια και προχώρησες σταθερά το δρόμο σου.

Δεν ήθελες να έχεις εκκρεμότητες και χρέη. Άκουσες την εσωτερική φωνή και υπάκουσες. Κατάλαβες πως σ´ αυτή τη ζωή, με παρρησία και θάρρος πρέπει να λέμε και ευχαριστώ και συγγνώμη.

Πολλές οι περιπτώσεις που χρειαζόμαστε στήριγμα, βοήθεια, πλάτη και πάντα πρέπει να δείχνουμε την ευγνωμοσύνη μας, όταν έρθει η ώρα. Πολλές οι περιπτώσεις που σφάλαμε, αδικήσαμε, παραλείψαμε να κάνουμε κάτι. Ζήτα συγγνώμη και προχώρα.

Δεν έχει καμία σημασία η αντίδραση του άλλου. Εσύ κάνε ό, τι αισθάνεσαι, για σένα. Μη θαρρείς άλλωστε πως μπορούν να το κάνουν πολλοί. Χρειάζονται κότσια. Νιώθεις όμως ελευθερία! Λύτρωση! Χαρά. Ναι πλήρωσες μετρητοίς. Αυτές οι δοσοληψίες τακτοποιούνται επί τόπου.

Δεν χρωστάς τίποτα και σε κανέναν! Έκλεισες τους λογαριασμούς και έφυγες με το κεφάλι ψηλά. Αυτό είναι η καλύτερη ανταμοιβή σου και η προίκα σου μαζί. Ξεχωρίζεις από τη μάζα και ανήκεις στη μειονότητα. Τα αυτονόητα κατάντησαν εξαίρεση πια!

Θεωρία αυτοπροσδιορισμού

Η θεωρία του αυτοπροσδιορισμού, κάνει εισαγωγή της έννοιας του εσωτερικού κινήτρου, δηλαδή, μιας αυτό-οργανωμένης κατάστασης, στην οποία το άτομο προσπαθεί να ανταπεξέλθει στις συνθήκες του περιβάλλοντος του, μόνο και μόνο για την ικανοποίηση που του προσφέρει αυτή η κατάσταση.

Με άλλα λόγια, είναι μια κατάσταση που οργανώνεται με αυτόνομο τρόπο, και τη χρησιμοποιεί το άτομο προς όφελος του.

Η εσωτερική παρακίνηση, μοιάζει με την έννοια της ροής (Csikszentmihalyi, 1997) και της «κορυφαίας εμπειρίας» όπως διατυπώθηκε από τον Maslow (1968). Και οι δύο καταστάσεις, έχουν παρόμοια χαρακτηριστικά. Συγκεκριμένα, το άτομο που τις βιώνει νιώθει έντονο ενδιαφέρον και απορροφάται στη δραστηριότητα που κάνει, ενώ χάνει την αίσθηση του εαυτού του, του χώρου και του χρόνου.

Και οι δύο έννοιες είναι πολύ σημαντικές, και απασχολούν πολλούς ανθρώπους. Σε αντίθεση με την κοινή πεποίθηση πολλών ανθρώπων, δε βιώνουν την κατάσταση της «ροής» μόνο οι αθλητές, οι καλλιτέχνες και οι σπουδαστές, αλλά και οι εργαζόμενοι, οι αναγνώστες και αυτοί που επιθυμούν να απολαύσουν μια δραστηριότητα.

Έτσι, είναι πολύ σημαντικό να μελετήσουμε το πώς η θεωρία του αυτοπροσδιορισμού μπορεί να μας επηρεάσει, και κατά κάποιο τρόπο να μας βοηθήσει να βελτιώσουμε τη ζωή μας.

Οι 2 τύποι παρακίνησης της θεωρίας του αυτοπροσδιορισμού

Σύμφωνα με τη θεωρία του αυτοπροσδιορισμού, υπάρχουν δύο τύποι παρακίνησης, που μπορούν είτε να μας ωφελήσουν (για παράδειγμα να μας οδηγήσουν στη ροή), είτε όχι και τόσο.

Ο πρώτος, είναι η ενδογενής παρακίνηση. Εμφανίζεται όταν υπάρχει ικανοποίηση της αυτονομίας, της επάρκειας και της συγγένειας του ατόμου, και είναι πολύ σημαντική γιατί μας βοηθά να αισθανόμαστε ελεύθεροι. Έτσι, όταν κάποιος έχει ενδογενή παρακίνηση, δεν εξαναγκάζεται να κάνει κάτι που δε θέλει, νιώθει σύνδεση με τους άλλους ανθρώπους, νιώθει ικανός και αποτελεσματικός με τον εαυτό του, και γενικότερα βιώνει θετικά συναισθήματα (Deci & Ryan,1991).

Επίσης, τα άτομα που επικεντρώνονται σε εσωτερικούς στόχους και βιώνουν ενδογενή παρακίνηση, έχουν αρκετά μεγάλη ψυχική ευημερία, αφού ικανοποιούν τις ανάγκες τους και οδηγούνται στην αυτοπραγμάτωση (Fromm, 1976- Rogers, 1961).

Συμπληρωματικά με την ενδογενή παρακίνηση, θα μπορούσαμε να αναφερθούμε και στα «θετικά κίνητρα», τα οποία αναφέρονται όχι μόνο στο γιατί κάνει κάτι ένα άτομο αλλά και τι κάνει. Με άλλα λόγια, να δώσουμε έμφαση στο περιεχόμενο και στους στόχους του ατόμου.

Από την άλλη, ο δεύτερος τύπος παρακίνησης είναι η εξωγενής, η οποία περιλαμβάνει τα εξωγενή κίνητρα. Χωρίζονται σε 3 επιμέρους κατηγορίες, οι οποίες διαφέρουν ως προς το βαθμό αυτό-ολοκλήρωσης και της αυθεντίας που προσφέρουν στο άτομο. Όπως και να έχει, η συμπεριφορά που προκαλούν στο άτομο δεν είναι ευχάριστη.

Η πρώτη κατηγορία εξωτερικών κινήτρων είναι τα εξωτερικά κίνητρα, που περιλαμβάνει τις ενέργειες εκείνες που γίνονται ώστε να αποφευχθεί μια τιμωρία ή να ληφθεί μια ανταμοιβή. Για παράδειγμα, αν ένας μαθητής διαβάσει το καλοκαίρι, κατά το σχολικό του διάλειμμα, ένα βιβλίο, για να μη τιμωρηθεί από τη μητέρα του ή για να φάει ένα γλυκό επειδή το διάβασε, τότε μπορούμε να ισχυριστούμε ότι αυτό το άτομο, ανήκει σε αυτή την κατηγορία.

Η δεύτερη κατηγορία εξωτερικών κινήτρων, είναι τα κίνητρα της εσωστρέφειας, στα οποία τα άτομα ενεργούν για να αποφύγουν την αυτοεπιβαλλόμενη ενοχή ή το άγχος. Στο παράδειγμα μας, αν ο μαθητής κατά το διάλειμμα του το καλοκαίρι, διαβάσει το βιβλίο για να μη νιώθει ενοχές που δεν διαβάζει ενώ δεν έχει σχολείο, ή για να μη νιώθει άγχος, τότε μπορούμε να πούμε με ασφάλεια ότι ανήκει σε αυτή την κατηγορία.

Η τρίτη κατηγορία, είναι τα εξωτερικά κίνητρα της ταυτότητας, στα οποία το άτομο δρα βάση των προσωπικών του αξιών (Ryan & Connell,1989). Για παράδειγμα, αν ο μαθητής διαβάσει το βιβλίο επειδή πιστεύει ότι οι μαθητές κατά τους καλοκαιρινούς μήνες πρέπει να διαβάζουν βιβλία ακόμα και αν δεν έχουν σχολείο, τότε μπορούμε να πούμε ότι ανήκει σε αυτή την κατηγορία.

Εν αντιθέσει με τα άτομα που εστιάζουν σε ενδογενείς στόχους, τα άτομα που έχουν εξωγενή παρακίνηση αναφέρουν σχετικά χαμηλή ευημερία, νιώθουν αποξένωση από τον αληθινό εαυτό τους, δε μπορούν να ικανοποιήσουν τις ανάγκες τους, χάνουν το ενδιαφέρον τους για τις απόψεις των άλλων και δεν βρίσκουν ενδιαφέρον σε πράγματα της καθημερινής ζωής.

Συνοψίζοντας, όταν η εστίαση των ανθρώπων γίνεται σε εσωτερικό περιεχόμενο (όταν δηλαδή προσπαθούμε να αποδεχτούμε τον εαυτό μας, να ενταχθούμε στην κοινότητα και να νιώσουμε τους άλλους), τότε είναι πιθανότερο να ικανοποιήσουμε τις ψυχολογικές μας ανάγκες.

Με αυτό τον τρόπο, γινόμαστε πιο λειτουργικοί, έχουμε μια καλύτερη ψυχολογική υγεία και βελτιώνουμε σημαντικά τις διαπροσωπικές μας σχέσεις. Είναι πολύ σημαντικό δηλαδή, να εστιάζουμε στους εσωτερικούς στόχους και στην ενδογενή παρακίνηση.

Η εστίαση σε εξωγενείς στόχους (όπως είναι για παράδειγμα τα περισσότερα χρήματα, η δημοτικότητα, η βελτίωση της εμφάνισης μας κλπ) μπορεί να μας αποσυνδέσει από τον αληθινό μας εαυτό και να μας δημιουργήσει συναισθήματα ανασφάλειας, πυροδοτώντας παιδικά μας τραύματα, εσφαλμένα πρότυπα και περιβάλλοντα που δεν είναι πλέον λειτουργικά.

Με αυτό τον τρόπο, θα παγιδευτούμε σε έναν φαύλο κύκλο, νιώθοντας συνεχώς ψυχολογική δυσφορία και θα έχουμε συγκρούσεις στις προσωπικές μας σχέσεις, χωρίς να έχουμε απαραίτητα τις γνώσεις για να φύγουμε από αυτόν.

Έτσι, είδαμε τι είναι η θεωρία του αυτοπροσδιορισμού, τι είναι οι ενδογενείς στόχοι, τι μας προσφέρουν (κάλυψη αναγκών, ευημερία), τι είναι οι εξωγενείς στόχοι, ποιοι είναι (εξωτερικά, εσωστρέφεια, ταυτότητα), και τι μας προκαλούν. Επίσης είδαμε συμπληρωματικές καταστάσεις, όπως η ροή (το φαινόμενο της απορρόφησης σε μια δραστηριότητα).

Είναι σημαντικό να θυμόμαστε, ότι το να εστιάζουμε στο μέσα μας, μπορεί να μας βοηθήσει, ειδικά όταν το έχουμε περισσότερο ανάγκη. Με αυτό τον τρόπο, έχοντας στόχους και ενδογενή παρακίνηση, θα μπορούμε να καταφέρνουμε αυτό που θέλουμε, δίνοντας οι ίδιοι καύσιμα στον εαυτό μας!

Ο θρήνος του πληγωμένου έρωτα

Η παγίδα του θυμού έρχεται όταν ο άνθρωπος
θεωρεί τον εαυτό του εύθραυστο
Τότε, όταν “σπάσει”,
αναπόφευκτα,
κόβει…

Υπάρχει μία αγάπη στον πόνο που κανείς δεν παραδέχεται. Είναι η βαθιά επιμονή να διατηρήσει κανείς αυτό που τον πονάει ζωντανό, μέσα του, κι ας έχει εγκαταλειφθεί προ πολλού από εκείνο.

Υπάρχει ένας ναρκισσισμός στον πόνο. Στην άρνηση να τον απελευθερώσουμε και να απελευθερωθούμε από εκείνον.

Βλέπετε, ο πόνος είναι μία κατάσταση διπλής ομηρίας… Κρατάει αιχμάλωτο τον εαυτό με το να κρατάμε αιχμάλωτο εκείνον.

Γιατί, όμως, οι άνθρωποι αρνούμαστε να αφήσουμε ελεύθερο αυτό που μας πονά;

Μα γιατί, εξαρχής, το γνωρίσαμε με τα δεσμά του. Εξαρχής, θεωρήσαμε ότι αυτό που έρχεται στη ζωή μας, έρχεται κουβαλώντας τις αλυσίδες του.

Αλυσίδες που του φόρεσαν οι πεποιθήσεις μας πως ό,τι αγαπιέται οφείλει να παραμένει με αυτούς που το αγαπούν.

Όμως, η πραγματική αγάπη, πολύ απέχει από αυτό. Η πραγματική αγάπη δεν βοηθάει κάποιον να παραμείνει παιδί ενδίδοντας στις απαιτήσεις του και τις παράλογες αξιώσεις του.

Η πραγματική αγάπη απελευθερώνει, μεγαλώνει και ωριμάζει όποιον τολμήσει να πιει απ’ το ποτήρι της και του δίνει το θάρρος να ακουμπήσει το ποτήρι κάτω, όταν αδειάσει το περιεχόμενό του, και όχι να το ρουφάει μέχρι να ματώσουν τα χείλη του…

Η θλίψη στην απώλεια μοιάζει πολύ με το κλάμα του μεθυσμένου. Κουβαλάει, μάλιστα, τα ίδια ερωτήματα με εκείνον.

Το γιατί μου συμβαίνει, δηλαδή, ενώ συνεχίζει να καταναλώνει το ίδιο υγρό που τον δηλητηριάζει κι έχει πάψει προ πολλού να τον κάνει χαρούμενο.

Όμως η παγίδα που οδηγεί κάποιον εκεί έχει στηθεί πολύ πριν ερωτευτεί.

Η παγίδα έρχεται όταν κάποιος θεωρήσει αδύναμο τον εαυτό του• μικρότερο από την έννοια του έρωτα κι ας τον χρειάζεται εκείνη για να ζωντανέψει.

Η παγίδα έρχεται όταν κάποιος πείσει τον εαυτό του ότι είναι εύθραυστος, σχεδόν ανάξιος, όταν νιώσει να αγαπά κάτι, τόσο δυνατά, που στα μάτια του φαντάζει θείο. Αναπόφευκτα τότε από ερωτευμένος γίνεται ικέτης που, ασυνείδητα, το παρακαλά να μείνει στη ζωή του κι ας μην το καταλαβαίνει.

Το αποτέλεσμα είναι νοσηρό καθώς η προσδοκία του να συμπεριφερθεί, ο έρωτας, σαν θεός που θα τον αξιώσει αποτυγχάνει, και από ικέτης γίνεται εκδικητής του.

Τον κρατά όμηρο μέσα του ενώ από καιρού έχει στρεβλώσει τη σημασία του και τον αναγκάζει να τον πονά. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη νίκη για τον πληγωμένο από το να καταστήσει κάποιον που τον αγαπούσε βασανιστή, μέσα του.

Εξασφαλίζει την αιώνια παρουσία του διαμέσου του μαρτυρίου αντί της αγάπης και όπως κάθε τι που υποφέρει καταλήγει να μεταδίδει το μαρτύριό του κάνοντας και τους γύρω του να υποφέρουν.

Ο εύθραυστος, γυάλινος, εαυτός σπάει και, αδήριτα, τραυματίζει τους γύρω του με τις αιχμές του.

Η θλίψη του, μετουσιώνεται σε θυμό κι ο θυμός αυτός προβάλλεται σε κάθε φιγούρα της ζωής του. Οι ουλές από τα χτυπήματα του βασανιστή του γίνονται, πλέον, ορατές – όχι στο σώμα του – αλλά στην συμπεριφορά του που ψιθυρίζει το πόσο υποφέρει. Μα τί μπορεί να κάνει, όμως, αυτός που νιώθει έτσι;

Μπορεί να καταλάβει ότι ο ίδιος επιτρέπει στον εαυτό του να υποφέρει με το να στρεβλώνει την πάλαι ποτέ γλυκιά θύμηση κάποιου σε πονερή εικόνα, μονάχα για να παρατείνει την παραμονή της μέσα του…

Μπορεί να καταλάβει ότι δεν ήτανε ποτέ του αδύναμος μπροστά στον έρωτα καθώς ο έρωτας δεν συμβαίνει τυχαία, μα προκύπτει όταν τα ασυνείδητα μέρη δύο αντικειμένων, με την παντοδυναμία της έλλειψης, επιλέξουν να επενδυθούν το ένα στο άλλο…

Μπορεί να πιστέψει με ασφάλεια ότι η αξία του δεν αντικατοπτρίστηκε στο βλέμμα του άλλου και τώρα που εκείνος έφυγε, έφυγε και εκείνη μαζί του.

Η αξία του αναδύεται όταν διαχειριστεί την απώλεια με τον ίδιο σεβασμό που διαχειρίστηκε και την απόκτηση. Όταν αποκαθέξει τη συναισθηματική του επένδυση και μετατρέψει το αντικείμενο έρωτος σε αντικείμενο ευγνωμοσύνης το οποίο θα του χαρίζει ένα χαμόγελο κάθε φορά που το αναπολεί.

Υπάρχει μια αγάπη για τον πόνο που, κάποια στιγμή, έρχεται η ώρα να παραδεχτούμε.

Είναι η αγάπη της τραγικής φιγούρας, που επιφέρει την προσοχή όσων είναι σημαντικοί στη ζωή μας, και τους κάνει να μας κοιτούν με όλη τους την προσήλωση• προσήλωση που στην πραγματικότητα ζητήσαμε από εκείνον που έφυγε. Υπάρχει μια αγάπη για τον πόνο που καταλήγει να μας πληγώνει περισσότερο από όσο μπορούμε να περιποιηθούμε την πληγή.

Υπάρχει μια αγάπη για τον πόνο που πολύ απέχει από την αγάπη την αληθινή μα είναι πιο κοντά στα ανθρώπινα μέτρα κι έτσι γίνεται ευκολότερα αντιληπτή.

Για το τέλος, υπάρχει, όμως, και πόνος στην αγάπη, ναι.

Ο πόνος, όμως, αυτός, είναι προς τον εαυτό που δεν γνώριζε πώς να αγαπήσει με σεβασμό τον ίδιο για να μπορέσει να σεβαστεί τα όρια της αγάπης στον άλλο…

Erich Fromm: Ό,τι ξοδεύεται δεν πάει χαμένο, αντίθετα ό,τι φυλάγεται είναι χαμένο

Είναι μεγάλος πειρασμός να μην προχωρούμε, να μένουμε εκεί που βρισκόμαστε, να πισωδρομούμε, με άλλα λόγια να βασιζόμαστε σ’ αυτά που έχουμε, γιατί ό,τι έχουμε, το γνωρίζουμε.

Μπορούμε να στηριχτούμε σ’ αυτό, να αισθανθούμε ασφαλείς μέσα του.

Φοβόμαστε, κι έτσι αποφεύγουμε να κάνουμε ένα βήμα προς το άγνωστο, το αβέβαιο.

Γιατί πραγματικά, αν το βήμα μπορεί να μη μας φανεί ριψοκίνδυνο αφού το κάνουμε, πριν το κάνουμε οι προοπτικές μας φαίνονται πολύ ριψοκίνδυνες, και κατά συνέπεια τρομακτικές.

Μόνο το παλιό, το δοκιμασμένο δίνει την αίσθηση της ασφάλειας· ή έτσι τουλάχιστο φαίνεται.

Κάθε καινούργιο βήμα έχει μέσα του τον κίνδυνο της αποτυχίας, και αυτός είναι ένας από τους λόγους που οι άνθρωποι φοβούνται τόσο πολύ την ελευθερία.

Βέβαια, σε κάθε στάδιο της ζωής μας το παλιό και το συνηθισμένο είναι διαφορετικά.

Όταν είμαστε βρέφη, έχουμε μόνο το σώμα μας και το στήθος της μητέρας μας (αρχικά μη διαφοροποιημένα).

Έπειτα αρχίζουμε να προσανατολιζόμαστε προς τον κόσμο, ξεκινώντας τη διαδικασία που χρειάζεται για να βρούμε μια θέση και για τον εαυτό μας μέσα σ’ αυτόν.

Αρχίζουμε να θέλουμε να έχουμε πράγματα· έχουμε τη μητέρα μας, τον πατέρα, τ’ αδέρφια, τα παιχνίδια.

Αργότερα, αποκτάμε γνώσεις, δουλειά, κοινωνική θέση, σύζυγο, παιδιά, και τότε έχουμε ένα είδος μετα-ζωής, όταν πια αποκτάμε ένα τάφο, μια ασφάλεια ζωής και κάνουμε τη «διαθήκη» μας.

Παρόλη όμως την ασφάλεια του έχει, οι άνθρωποι συνήθως θαυμάζουν εκείνους που ανοίγουν καινούργια μονοπάτια, που έχουν το κουράγιο να προχωρούν.

Στη μυθολογία, αυτός ο τρόπος ύπαρξης αντιπροσωπεύεται συμβολικά από τον ήρωα.

Ήρωες είναι εκείνοι που έχουν το θάρρος ν’ αφήσουν ο,τι έχουν —τη γη τους, την οικογένεια τους, την περιουσία τους — και να φύγουν, όχι χωρίς φόβο αλλά και χωρίς να υποκύπτουν στο φόβο τους.

Στη βουδιστική παράδοση, ο Βούδας είναι ο ήρωας που αφήνει όλη του την περιουσία, όλη τη σιγουριά που υπάρχει στην ινδουιστική θεολογία –τη θέση του, την οικογένεια του — και προχωράει σε μια ζωή πέρα από δεσμεύσεις.

Η δράση του όμως βγαίνει μέσα από την πληρότητα που του δίνει η αγάπη του για όλα τα ανθρώπινα πλάσματα.

Οι Έλληνες έχουν κοσμικούς ήρωες, που σκοπός τους είναι η ικανοποίηση της αλαζονείας τους, η κυριαρχία.

Παρόλα αυτά, όμοια με τους πνευματικούς ήρωες, ο Ηρακλής και ο Οδυσσέας προχωρούν χωρίς να δειλιάζουν μπροστά στους κινδύνους που τους περιμένουν.

Οι ήρωες των παραμυθιών λειτουργούν με τον ίδιο τρόπο: φεύγουν, τραβάνε μπροστά και υπομένουν την ανασφάλεια.

Θαυμάζουμε αυτούς τους ήρωες, γιατί βαθιά μέσα μας αισθανόμαστε ότι θα θέλαμε να είμαστε σαν κι αυτούς – αν βέβαια μπορούσαμε.

Αλλά με το φόβο που έχουμε, πιστεύουμε ότι δε μπορούμε να γίνουμε έτσι, μόνο οι ήρωες μπορούν.

Οι ήρωες γίνονται είδωλα. Προβάλλουμε σ’ αυτούς τη δική μας ικανότητα κίνησης, και μετά μένουμε εκεί που ήμασταν —«γιατί δεν είμαστε ήρωες».

Όλη αυτή η ανάλυση ίσως φαίνεται να υπονοεί ότι το να είσαι ήρωας είναι επιθυμητό, είναι όμως ταυτόχρονα ανόητο και ενάντια στο συμφέρον σου. Δεν είναι όμως έτσι τα πράγματα.

Τα άτομα τα επιφυλακτικά, τα κτητικά άτομα απολαμβάνουν την ασφάλεια, αλλά στην πραγματικότητα είναι πολύ ανασφαλή.

Εξαρτιόνται από αυτά που έχουν: χρήματα, κύρος, το εγώ τους — δηλαδή από πράγματα που είναι έξω απ’ αυτούς.

Τι θα γίνουν όμως αν χάσουν ο,τι έχουν; Γιατί, πραγματικά, οτιδήποτε κι αν έχει κανείς μπορεί να χαθεί.

Είναι πιθανό ότι η περιουσία μπορεί να χαθεί -και μαζί της τόσο η θέση όσο και οι φίλοι — και σε κάθε στιγμή ο καθένας μπορεί, και αργά ή γρήγορα θα υποχρεωθεί, να χάσει τη ζωή του.

Αν είμαι ο,τι έχω κι αν ό,τι έχω χαθεί, τότε ποιος είμαι;

Τίποτ’ άλλο, από μια νικημένη, άδεια, αξιολύπητη μαρτυρία ενός λαθεμένου τρόπου ζωής.

Επειδή μπορεί να χάσω ο,τι έχω, είμαι αναγκαστικά συνεχώς ανήσυχος ότι θα χάσω αυτά που έχω.

Φοβάμαι τους κλέφτες, τις οικονομικές αλλαγές, τις επαναστάσεις, τις αρρώστιες, το θάνατο · φοβάμαι ακόμα την αγάπη, την ελευθερία, την ανάπτυξη, την αλλαγή, το άγνωστο.

Έτσι είμαι συνέχεια ανήσυχος, υποφέροντας από χρόνια υποχονδρία, που δε συνεπάγεται μόνο την απώλεια της υγείας μου αλλά και οποιουδήποτε άλλου αποκτήματος μου.

Γίνομαι άνθρωπος αμυντικός, σκληρός, καχύποπτος, μοναχικός, που παρασύρομαι από την ανάγκη να έχω όλο και περισσότερα για να νιώθω μεγαλύτερη ασφάλεια.

Ο Ίψεν έχει δώσει μια ωραία περιγραφή αυτού του εγωκεντρικού ανθρώπου στον Πέερ Γκύντ. Ο ήρωας είναι γεμάτος μόνο από τον εαυτό του. Μέσα στον απέραντο εγωισμό του πιστεύει ότι αυτός είναι ο εαυτός του, γιατί αυτός είναι ένα «σύμπλεγμα από επιθυμίες». Στο τέλος της ζωής του αναγνωρίζει, ότι, επειδή όλη του η ύπαρξη ήταν χτισμένη πάνω στην ιδιοκτησία του, δεν κατάφερε ποτέ να είναι ο εαυτός του. Ένιωθε ότι ήταν ένα κρεμμύδι χωρίς ψίχα, ένας μισοτελειωμένος άνθρωπος που ποτέ δεν υπήρξε ο εαυτός του.

Η αγωνία και η ανασφάλεια που προκαλείται από τον κίνδυνο να χάσει κανείς ό,τι έχει, δεν υπάρχει στους ανθρώπους που προσπαθούν να είναι.

Αν είμαι αυτός που είμαι και όχι αυτό που έχω, τότε κανένας δε μπορεί να μου στερήσει ή να με απειλήσει για την ασφάλεια και την αίσθηση της ταυτότητας μου.

Το κέντρο μου είναι μέσα μου, η δυνατότητα μου να υπάρχω και να εκφράζω τις βασικές μου δυνάμεις είναι κομμάτι της δομής του χαρακτήρα μου και εξαρτάται από εμένα.

Αυτό βέβαια αληθεύει σε φυσιολογικές συνθήκες ζωής, όχι σε περιπτώσεις αρρώστιας, αναπηρίας, βασανισμού ή άλλες συνθήκες ισχυρών εξωτερικών περιορισμών.

Ενώ το έχει βασίζεται σε κάποιο πράγμα που φθείρεται με τη χρήση, το είναι αναπτύσσεται με την εξάσκηση. (Η «φλεγόμενη βάτος» που δεν καίγεται είναι ο βιβλικός συμβολισμός γι’ αυτό το παράδοξο).

Οι δυνάμεις της λογικής, της αγάπης, της καλλιτεχνικής και πνευματικής δημιουργίας, όλες οι βασικές δυνάμεις αναπτύσσονται μέσα από τη διαδικασία της έκφρασης τους.

Ό,τι ξοδεύεται δεν πάει χαμένο, αντίθετα ό,τι φυλάγεται είναι χαμένο.

Όταν προσπαθώ να είμαι, ή μόνη απειλή για την ασφάλεια μου βρίσκεται μέσα μου: στην έλλειψη πίστης στη ζωή και στις δημιουργικές μου ικανότητες, στις τάσεις πισωδρόμησης, στην εσωτερική μαλθακότητα και στην προθυμία ν’ αφήσω τους άλλους ν’ αναλάβουν τη ζωή μου.

Αλλά αυτοί οι κίνδυνοι εξαφανίζονται, δεν είναι συστατικά του είναι, ενώ ο κίνδυνος της απώλειας είναι έμφυτος στο έχει.

Erich Fromm, Να έχεις ή να είσαι;

Τα λάθη στη σκέψη που οδηγούν σε αρνητικά συναισθήματα

Αν και είστε πεπεισμένοι για την ορθότητά τους, οι περισσότερες αρνητικές σκέψεις που σας κάνουν να αισθάνεστε άσχημα είναι ψευδείς και μη-ρεαλιστικές.

Για παράδειγμα : Μετά την διάλυση μιας ερωτικής σχέσης ή ένα διαζύγιο σκέφτεστε, «Εγώ φταίω για όλα. Τελικά δεν γίνεται να με αγαπήσει κανένας. Ποτέ δεν θα κάνω στενή σχέση με άλλον άνθρωπο». Νιώθετε τόσο ταραγμένος που όλα αυτά σας φαίνονται απολύτως αληθινά, και πιστεύετε ότι η ζωή σας έχει τελειώσει. Μετά από κάποιους μήνες αρχίζετε και βγαίνετε με κάποια γυναίκα και αρχίζετε και αισθάνεστε ότι είστε και πάλι κοντά με έναν άνθρωπο. Ξαφνικά αντιλαμβάνεστε ότι τελικά μπορείτε να γίνετε αγαπητός, ότι δεν είσαστε ολοκληρωτικά υπεύθυνος για την διάλυση της προηγούμενης σχέσης σας. Αναρωτιέστε πώς στο καλό είχατε πιστέψει όλα εκείνα με τα οποία φορτώνατε τον εαυτό σας. Εκείνη όμως την περίοδο, οι αρνητικές αυτές σκέψεις σας φαίνονταν απολύτως έγκυρες και ορθές.

Αυτό είναι ένα από τα παράξενα που συμβαίνουν με την άσχημη διάθεση – συχνά ξεγελάμε τον εαυτό μας και ζούμε μέσα στη μιζέρια δεχόμενοι πράγματα που απλώς δεν είναι αληθινά. Και το παράδοξο είναι ότι συνήθως δεν έχουμε την παραμικρή υποψία ότι μπορεί να εξαπατηθήκαμε από την ίδια μας τη μιζέρια και την αυτοκριτική.

Στον παρακάτω πίνακα περιγράφονται τα δέκα είδη στρεβλωμένων σκέψεων που οδηγούν σε αρνητικά συναισθήματα. Ο κατάλογος αυτός άλλαξε την ζωή πολλών ανθρώπων.

1. Διπολική Σκέψη («‘Ολα ή τίποτα» ή «άσπρο – μαύρο»). Σκέφτεστε απόλυτα, σαν να υπάρχει μόνο το άσπρο και το μαύρο. Εάν κάτι δεν είναι τέλειο, το θεωρείτε σαν πλήρη αποτυχία. Π.χ. όταν μια γυναίκα που έκανε δίαιτα έφαγε ένα κουταλάκι παγωτό, σκέφτηκε «Κατέστρεψα τη δίαιτά μου τελείως». Η σκέψη αυτή την τάραξε τόσο πολύ που έφαγε ολόκληρο το μπολ!
2. Υπεργενίκευση: Ένα μεμονωμένο αρνητικό γεγονός, όπως η απόρριψη από τον ερωτικό σύντροφο ή μια δυσκολία στη δουλειά, ερμηνεύεται σαν μια ατέλειωτη αλυσίδα πολλών αρνητικών γεγονότων, χρησιμοποιώντας λέξεις όπως «πάντοτε» ή «ποτέ» όταν σκέφτεστε γι’ αυτό. Ένας καταθλιπτικός πωλητής ενοχλήθηκε τρομερά όταν είδε μια κουτσουλιά πάνω στο παρμπρίζ του αυτοκινήτου του. Σκέφτηκε, «Τι άτυχος που είμαι! Τα πουλιά λερώνουν πάντα το δικό μου αυτοκίνητο!».
3. Νοητικό Φίλτρο: Ξεχωρίζετε μια μοναδική αρνητική λεπτομέρεια και επικεντρώνεστε σε αυτήν αποκλειστικά, έτσι ώστε η άποψή σας για την πραγματικότητα να «χρωματίζεται» ανάλογα, όπως χρωματίζει ένα ποτήρι με νερό μια σταγόνα μελάνης. Παράδειγμα : Κάνετε μια παρουσίαση σε συναδέλφους σας στη δουλειά και δέχεστε πολλά θετικά σχόλια από αυτούς για τη δουλειά σας. Ένας όμως από αυτούς λέει κάτι που είναι σχετικά επικριτικό και εσείς απασχολείστε συνεχώς με την αντίδρασή του για μέρες, αγνοώντας όλα τα θετικά σχόλια που εισπράξατε.
4. Παραγνώριση Θετικών: Αγνοείτε τις θετικές εμπειρίες επιμένοντας ότι αυτές «δεν μετράνε». Όταν κάνετε μια καλή δουλειά, μπορεί να σκέφτεστε ότι δεν ήταν και τόσο καλή ή ότι ο οποιοσδήποτε θα μπορούσε να την είχε κάνει. Η παραγνώριση (υποτίμηση) των θετικών σάς «κλέβει» τη χαρά της ζωής και σας κάνει να νιώθετε ότι είστε ανεπαρκής και ότι δεν έχετε τις ανταμοιβές που θα έπρεπε.
5. Αυθαίρετα Συμπεράσματα: Βγάζετε συμπεράσματα αρνητικά, χωρίς όμως να υπάρχουν ενδείξεις που να υποστηρίζουν αυτό το συμπέρασμα. Διακρίνονται δύο είδη τέτοιας σκέψης:α) «Διάβασμα» της σκέψης των άλλων : Χωρίς να ελέγξετε αν είναι έτσι, συμπεραίνετε αυθαίρετα ότι κάποιος αντιδρά αρνητικά σε σας. β)Πρόβλεψη του μέλλοντος : Προβλέπετε ότι τα πράγματα θα πάρουν αρνητική τροπή για σας στο μέλλον. Π.χ. πριν από τις εξετάσεις μπορεί να λέτε, «Να πάρει η οργή! Όπως πάω σίγουρα θα αποτύχω». Ένας καταθλιπτικός μπορεί να λέει, «Ποτέ δεν θα γίνω καλά».
6. Μεγαλοποίηση ή Ελαχιστοποίηση: Μεγενθύνετε τη σπουδαιότητα των προβλημάτων σας ή ελαχιστοποιείτε τη σημασία των θετικών εμπειριών σας. Π.χ. δεν προλαβαίνετε το χρονικό όριο για την παράδοση μιας εργασίας σας και λέτε, «Αυτή είναι η καταστροφή μου».
7. Συναισθηματική Συλλογιστική: Δέχεστε ότι τα αρνητικά συναισθήματα που νιώθετε αντανακλούν την πραγματικότητα – αφού νιώθετε έτσι, άρα έτσι θα είναι. Π.χ. «Νιώθω αποτυχημένος. Πράγματι πρέπει να είμαι πολύ αποτυχημένος» ή «Νιώθω φοβερά ανήσυχος που θα πετάξω. Οι πτήσεις με αεροπλάνο πρέπει να είναι πολύ επικίνδυνες» ή «Νιώθω πολύ θυμωμένος. Πρέπει πράγματι να μου φέρθηκε πολύ άσχημα» ή «Νιώθω πολύ κατώτερος. Τελικά, μάλλον είμαι δεύτερης κατηγορίας άνθρωπος».
8. Πρέπει: Λέτε στον εαυτό σας ότι τα πράγματα θα έπρεπε να συμβούν όπως τα περιμένατε ή τα ελπίζατε. Ένας ταλαντούχος πιανίστας, αφού έπαιξε ένα πολύ δύσκολο κομμάτι σκέφτηκε, «Δεν θα έπρεπε να είχα κάνει τόσα πολλά λάθη». Αυτό τον έκανε να απογοητευτεί τόσο πολύ που εγκατέλειψε την εξάσκησή του για πολλές ημέρες. Οι φράσεις «πρέπει», «οφείλω», «έτσι είναι το σωστό» κ.λ.π. έχουν όλες το ίδιο αρνητικό αποτέλεσμα. Οι φράσεις αυτές, όταν κατευθύνονται προς εσάς τον ίδιο, οδηγούν σε αισθήματα ενοχής και απογοήτευσης. Όταν κατευθύνονται προς τους άλλους ή τον κόσμο γενικά, συνήθως οδηγούν σε αισθήματα θυμού και απογοήτευσης: «Δεν θα έπρεπε να ήταν τόσο πεισματάρης και εχθρικός». Πολλοί άνθρωποι προσπαθούν να κινητοποιήσουν τους εαυτούς τους με φράσεις τύπου «πρέπει» – «δεν πρέπει», σαν να είναι κάποιοι παράνομοι που πρέπει πρώτα να τιμωρηθούν πριν κάνουν κάτι. «Δεν έπρεπε να φάω αυτό το γλυκό». Αυτό συνήθως δεν λειτουργεί διότι όλα αυτά τα πρέπει σας κάνουν να επαναστατείτε και σας προκαλούν την τάση να κάνετε ακριβώς το αντίθετο.
9. Λανθασμένος Χαρακτηρισμός: Αυτή αποτελεί μια ακραία μορφή της διπολικής σκέψης. Αντί να πείτε «Έκανα ένα λάθος«, χαρακτηρίζετε αρνητικά ολόκληρο τον εαυτό σας λέγοντας, «Είμαι αποτυχημένος». Μπορεί επίσης να χαρακτηρίσετε τον εαυτό σας «ανόητο», «ηλίθιο» ή «μια σκέτη αποτυχία». Ο χαρακτηρισμός είναι εντελώς παράλογος, διότι ο εαυτός σας δεν ταυτίζεται με τα πράγματα που κάνετε. Ανθρώπινες υπάρξεις υπάρχουν, αλλά «ανόητοι», «αποτυχημένοι» ή «ηλίθιοι» δεν υπάρχουν. Αυτοί οι χαρακτηρισμοί είναι άχρηστες αφαιρέσεις που οδηγούν σε θυμό, άγχος, απογοήτευση και χαμηλή αυτοεκτίμηση. Μπορεί επίσης να χαρακτηρίζετε άλλους ανθρώπους. Όταν κάποιος κάνει κάτι με το οποίο δεν συμφωνείτε μπορεί να σκέφτεστε, «Αυτός είναι βλάκας». Με αυτόν τον τρόπο νιώθετε ότι το πρόβλημα με τον άλλον είναι στον»χαρακτήρα» του αντί να θεωρείτε ότι είναι στον τρόπο που σκέφτεται ή συμπεριφέρεται. Τον βλέπετε σαν ολοκληρωτικά κακό. Αυτό σας κάνει να αισθάνεστε εχθρότητα και να πιστεύετε ότι είναι αδύνατο να βρείτε τρόπους επικοινωνίας και να βελτιώσετε την κατάσταση.
10. Προσωποποίηση ή Εκτόξευση Kατηγοριών: Η προσωποποίηση συμβαίνει όταν θεωρείτε τον εαυτό σας αποκλειστικά υπεύθυνο για την έκβαση ενός – αρνητικού συνήθως – γεγονότος, το οποίο όμως δεν εξαρτάται αποκλειστικά από εσάς. Όταν μια μητέρα πήρε τον κακό έλεγχο του παιδιού της από το σχολείο είπε : «Αυτό αποδεικνύει πόσο κακή μητέρα είμαι» αντί να καθήσει να σκεφτεί τις αιτίες του προβλήματος και να βοηθήσει έτσι πραγματικά το παιδί της. Μια άλλη γυναίκα, όταν τη χτύπησε ο σύζυγός της, είπε : «Δεν θα με χτύπαγε αν ήμουν καλύτερη στο κρεβάτι». Η προσωποποίηση οδηγεί σε αισθήματα ενοχής, ντροπής και ανεπάρκειας.

Κάποιοι άνθρωποι κάνουν το ακριβώς αντίθετο. Κατηγορούν τους άλλους ή τις καταστάσεις για τα προβλήματά τους και παραβλέπουν αιτίες που μπορεί να συνεισφέρουν σε αυτά. Π.χ. «Ο λόγος που ο γάμος μου δεν πάει καλά οφείλεται στο ότι ο σύζυγός μου είναι τόσο παράλογος». Οι κατηγορίες αυτές ποτέ δεν αποδίδουν διότι συνήθως οι άλλοι θα απορρίψουν τις κατηγορίες και θα αμυνθούν με τον ίδιο τρόπο.

Γιατί σταματήσαμε να «περνάμε» καλά;

Η αλήθεια είναι πως πλέον η καθημερινότητα μας, οι ρυθμοί που ακολουθούμε και η ρουτίνα που έχουμε βυθιστεί τα τελευταία χρόνια μας έχουν αναγκάσει να μην «περνάμε» καλά. Θυμάστε στα πιο νεανικά χρόνια μας που το μόνο που μας ένοιαζε ήταν η ανεμελιά μας, η ζωή χωρίς πίεση και γενικώς το μοτίβο του κάνω οτιδήποτε προκειμένου να «περνάω» καλά;

Πραγματικά, τί μεσολάβησε και ξαφνικά δεν συμβαίνει αυτό; Ποιος μας αφαίρεσε το χαμόγελο και τη χαρά από τη ζωή μας ή τουλάχιστον μας την περιόρισε; Φταίνε όντως μόνο οι συγκυρίες και τα πράγματα που έγιναν μέσα στα χρόνια ή οι επιλογές μας σχετικά με τους ανθρώπους που έχουμε διαλέξει να είναι δίπλα μας;

Η απάντηση συνήθως βρίσκεται στον ίδιο μας τον εαυτό… Εμείς επιτρέψαμε να συμβεί αυτό. Εμείς επιτρέψαμε να μας επηρεάσουν καταστάσεις που υπό λογικές συνθήκες θα αψηφούσαμε ή θα προβάλαμε τις άμυνές μας για να μην μας «ρίξουν». Εμείς επιτρέψαμε να μας αφαιρέσουν το χαμόγελο μας. Εμείς επιτρέψαμε να μας στερήσουν την χαρά μας.

Φτάνει πια!

Χρειαζόμαστε που και που την ανεμελιά και την διασκέδαση. Χρειαζόμαστε να κρατάμε σε απόσταση ανθρώπους τοξικούς που ενώ μας δείχνουν την «αγάπη» τους και την «καλοσύνη» τους… κάπου υποβόσκει η ζήλια, η εκμετάλλευση και η κακία. Προσέξτε τους! Με την πρώτη ματιά δεν φαίνονται… οι πράξεις τους θα τους προδώσουν με το πέρασμα του χρόνου. Δεν τα χρειάζεστε αυτά τα άτομα, μόλις τα αναγνωρίζετε απομακρυνθείτε και αποκοπείτε από την ζωή τους… μόνο κακό έχουν να σας προσφέρουν.

Αν ισχύει το ρητό «Η ζωή είναι μικρή» τότε προτιμήστε να είστε κοντά σε ανθρώπους που σας αγαπάνε πραγματικά, θέλουν μόνο το καλό σας και να σας βλέπουν ευτυχισμένους. Ανθρώπους που κοντά τους, η ψυχή σας αγαλλιάσει και «περνάτε» ωραία και διασκεδαστικά. Δεν παίζει ρόλο η ηλικία, όλοι θέλουμε να πούμε και να ακούσουμε το αστείο, το ανέκδοτο και να γελάσουμε μέχρι δακρύων. Το γέλιο θα ομορφύνει και το πρόσωπο σας και την ψυχή σας! Θα διαπιστώσετε πως δεν είναι όλα μουντά και μαύρα αλλά είναι σαν το ουράνιο τόξο… υπάρχει ποικιλία χρωμάτων και συναισθημάτων. Που όμως χρειάζονται όλα για να είμαστε ψυχικά υγιείς και ευτυχισμένοι!

Ξαναδείτε αισιόδοξα τις καταστάσεις… κάπου αφεθήκατε και «κολλήσατε» σε ένα μαύρο σκηνικό… δεν είναι η πραγματικότητα αυτή! Η πραγματικότητα βρίσκεται εκεί που είμαστε ο εαυτός μας και «περνάμε» καλά!

Αντέχουμε υπερβολικά πολύ∙ αυτό είναι το πρόβλημα

«Μπορείς να καταφέρεις τα πάντα, αρκεί να το θελήσεις», «Αν σ’ αγαπήσεις πολύ, θα το κάνουν κι όλοι οι άλλοι», «Δεν υπάρχει “δεν μπορώ”, υπάρχει μόνο “δε θέλω”»∙ και κάπως έτσι, με νουθεσίες και προτροπές (μα φυσικά για το καλό μας) χτίσαμε γενιές ανθρώπων που υποτίθεται πως θα ‘πρεπε να νοιάζονται μόνο για το τομαράκι τους, που πίστεψαν πως όντως εκείνοι είναι παντοδύναμοι κι έτσι έκαναν την αγάπη καταναγκαστικό έργο, πρόσχημα κι υποχρέωση, μόνο απέναντι στον εαυτό τους.

Κι αφού όλοι μας μίλησαν για προσωπική αγάπη, αλλά σχεδόν κανείς για αυτοσεβασμό κι αυτοεκτίμηση, έτσι κι εμείς μάθαμε να μας αγαπάμε -ή αυτό νομίζουμε τουλάχιστον πως κάνουμε. Και τα καταφέραμε καλά στεκούμενοι στην επιφάνεια αυτού του στόχου μας. Την αγαπάμε –θαρρούμε– την αφεντιά μας κι ακόμα κι όταν την πληγώνουμε είναι για να μην της χαλάσουμε χατίρι –μας πείθουμε–, για να μην της πούμε «όχι», για να περάσει το δικό της, κι ας είναι στην τελική για κακό δικό μας.

Ο εγωισμός μας οδηγεί και μας καθορίζει κι εμείς τον φωνάζουμε χαϊδευτικά «αξιοπρέπεια» για να ξεμπερδεύουμε από ενοχλητικές ετικέτες. Κι ύστερα, όταν πέσουμε στους λάκκους που μόνοι μας ανοίξαμε από ένα γινάτι μας ή μια λάθος εκτίμηση, σπεύδουμε να κατηγορήσουμε τους άλλους, να πούμε πως εκείνοι μας έβαλαν τρικλοποδιά και να προβάλλουμε για πειστήριο τη δήθεν άγνοια κι αθωότητά μας.

Ένα βλέμμα κουταβίσιο και μια προσποιητή αντιληπτική ανικανότητα, μια ύπουλη πονηράδα των άλλων που μας εξαπάτησαν αντί να μας εκτιμήσουν, οτιδήποτε –ακόμα κι αν μας προσβάλλει– αρκεί να αποποιηθούμε κάθε ευθύνη που μας αναλογεί. Για επιπλέον ντοκουμέντα τρέχουμε να ξεκρεμάσουμε απ’ τον τοίχο μας το πιστοποιητικό του «θύματος», επικυρωμένο και με σφραγίδα από παλιές πληγές –ή απλώς κι άλλες ξεροκεφαλιές μας– που όλως παραδόξως σαν να μας ανακουφίζει πού και πού απ’ την υπαιτιότητά μας.

Στην πραγματικότητα, δεν είμαστε τόσο αθώοι, ξέραμε τα πάντα για το έγκλημα, αφού εμείς το σχεδιάσαμε ή έστω εμείς προσεγγίσαμε το δολοφόνο. Κι όχι, δεν έχουμε απαραίτητα τάσεις αυτοκαταστροφής, ούτε θέλαμε να το φάμε το καλοχτενισμένο μας κεφαλάκι, απλώς περιμέναμε κι ελπίζαμε τα πράγματα να ‘ρθουν αλλιώς. Κλείναμε μάτια κι αφτιά και μας απαγορεύαμε να σκεφτούμε τι θα γινόταν αν πέφταμε έξω, αν οι πιθανότητες δεν ήταν υπέρ μας, αν ο σκηνοθέτης δε φύλαγε τις πιο φωτογενείς σκηνές για μας.

«Εμείς είμαστε καλύτεροι, εξυπνότεροι, θα τα καταφέρουμε. Την αξίζουμε εκείνη την ευτυχία που κάποτε ίσως και φευγαλέα να αγγίξαμε, αλλά να την προσπεράσαμε συνειδητά για κάποια πιο γκλαμουράτη. Κι αφού την αξίζουμε, θα τη συναντήσουμε. Όχι εκεί που η ίδια συχνάζει. Σιγά μη λοξοδρομήσουμε και μπλέξουμε στην κίνηση για χάρη της. Θα ‘ρθει εκείνη να μας βρει -κι ας την περιμένουμε στο πιο λάθος μέρος». Κάπως έτσι, αφελώς κι επικινδύνως εγωιστικά, μας καθησυχάζαμε.

Με την ίδια κακομαθημένη κι υπεροπτική λογική, κι όλη την ειρωνεία που χωρά εκείνο το αυτομαστίγωμα που λογαριάζουμε για χάδι, μας στριμώχνουμε και μας πιέζουμε. Απαιτούμε πολλά από μας –υπερβολικά πολλά, υπερβολικά δύσκολα– και δε μας επιτρέπουμε να εγκαταλείψουμε τον αγώνα, ούτε καν μια στάση για νερό, ακόμα κι αν τα γόνατά μας δε μας κρατάνε πια, ακόμα κι αν δε μας περιμένει κανείς στη γραμμή του τερματισμού, ούτε καν μια τιμητική πλακέτα.

Μας εξαντλούμε από εγωκεντρισμό κι ισχυρογνωμοσύνη. Μας βάζουμε σε λάθος ρόλους κι ακατάλληλες σχέσεις κι ύστερα δε μας επιτρέπουμε να κάνουμε βήμα πίσω -θα χαρακτηριστεί δειλία, τι ντροπή σε μια εποχή θαρραλέων! Μόνο μπροστά λοιπόν κι ας πηγαίνουμε κατευθείαν προς τον γκρεμό, με μάτια ορθάνοιχτα που όμως βλέπουν μονάχα αυτό που θα ‘θελαν να δουν.

Θα μείνουμε μέχρι να μας διώξουν, μέχρι να πέσουμε, γιατί τάχα δεν είχαμε άλλη επιλογή, ή ιδανικότερα μέχρι να μας ρίξουν οι άλλοι. Έτσι θα ‘μαστε και πάλι τα θύματα, τα καλά παιδιά, οι αθώοι, εκείνοι που όλοι θα θελήσουν να παρηγορήσουν, εκείνοι που κανείς δε θα δείξει με το δάχτυλο, κανείς δε θα τολμήσει να κατηγορήσει.

Ας φάμε τα μούτρα μας, λοιπόν, ας γδαρθούμε κι ας τσαλαπατηθούμε, αρκεί να ‘χουμε μετά δυο γρατσουνιές σε εμφανή σημεία για ελαφρυντικά. Θα τις φωτίσουμε με νέον προβολείς, θα τις κάνουμε παράσημα κι αποδεικτικά αθωότητας, θα τις διαφημίσουμε για τον ηρωισμό μας κι εκείνες ίσως γίνουν αργότερα το καλύτερο άλλοθι για την πιο κωλοπαιδίστικη συμπεριφορά μας. Κάποτε ήμασταν, βλέπεις, υπερβολικά ανεχτικοί.

Ίσως, τελικά, να καταφέρναμε να μας προστατεύσουμε μονάχα αν μας αγαπούσαμε -αγάπη αληθινή, όχι καταπιεστική ψευδαίσθηση. Ίσως ο εγωισμός αυτός –που συμφωνήσαμε να τον φωνάζουμε «αγάπη για τον εαυτό μας» για να μη μας πέφτει τόσο βαρύς στο στομάχι– που δε δέχεται την άρνηση και την παραίτηση, που δεν αναγνωρίζει τα λάθη και τις αδυναμίες και δεν πιστεύει κανένα «δεν μπορώ» (ακόμα κι αν αυτό ντύνεται με δάκρυα, απελπισία κι ουρλιαχτά) να μοιάζει περισσότερο με μίσος απέναντί μας.

Ίσως να μη μας χρωστάμε, τελικά, περισσότερη αντοχή, μοναχά ειλικρινή αγάπη και κυρίως μπόλικη κατανόηση -των αδυναμιών και των ορίων μας. Ίσως πρέπει κάποτε να χωνέψουμε πως ενίοτε τα «φεύγω» είναι πιο ηρωικά, όταν στα «μένω» ασφυκτιούμε και στο τέρμα της εξόδου μας περιμένει καθαρός αέρας. Τα «δεν μπορώ» δεν είναι απαραίτητα δειλά, μα ίσως και περισσότερα θαρραλέα απ’ τα «θα μπορέσω, ακόμα κι αν χάσω εμένα για να τα καταφέρω». Εξάλλου, ό,τι πιέζεται, είτε στριμώχνεται είτε χαλάει, σίγουρα πάντως δεν έχει το χώρο να αναπνεύσει.

Μας οφείλουμε μια αγάπη ελεύθερη, που καταλαβαίνει και δικαιολογεί, που υποχωρεί κι αποχωρεί αν χρειαστεί, που δεν καταπιέζει, ούτε εκδικείται, μια αγάπη αυθεντική.

Κι όλες αυτές οι φλυαρίες χωράνε σε δύο γραμμές του Μπρεχτ: «Οι άνθρωποι παραείναι ανθεκτικοί, αυτό είναι το πρόβλημα. Είναι σε θέση να κάνουν υπερβολικά πολλά σε βάρος του εαυτού τους. Αντέχουν υπερβολικά πολύ».

Πώς αντιδρούν οι ψύλλοι… και πώς οι αετοί

Η Φύση μάς παραδίδει τα καλύτερα μαθήματα.

Αν δώσουμε κι εμείς στον εαυτό μας την ευκαιρία να τα παρατηρήσουμε, ίσως καταλάβουμε πολλά.

Έτσι αντιδρούν οι ψύλλοι

Ξέρετε, ο ψύλλος είναι το μοναδικό πλάσμα στον κόσμο, που έχει την ικανότητα να πηδάει 800 φορές πιο ψηλά από το σωματικό του ύψος. Πήρανε, λοιπόν, τον ψύλλο και τον κλείσανε σε ένα κουτάκι ύψους 20 εκατοστών. Ο ψύλλος, φυσικά, ξεκίνησε να κάνει αυτό που ξέρει πολύ καλά. Στην προσπάθειά του, όμως, να πηδήσει ψηλά, χτύπησε το κεφάλι του στην οροφή του κουτιού και πόνεσε.

Προσπάθησε και δεύτερη φορά. Το ίδιο αποτέλεσμα. Προσπάθησε και τρίτη. Ξανά τα ίδια.

Φυσικά, επειδή καθόλου δεν του άρεσε να πονάει, περιόρισε το άλμα του στα 20 εκατοστά. Τότε ξαναπήραν τον ψύλλο και τον έκλεισαν σε ένα κουτάκι ύψους 10 εκατοστών. Ο κακομοίρης ο ψύλλος μας, ξανά τα ίδια. Κάθε προσπάθεια και πόνος, κάθε πόνος και απογοήτευση. Και πάλι, το μόνο που μπορούσε να κάνει ήταν να περιορίσει το άλμα τον στα 10 εκατοστά αυτή τη φορά. Το μαρτύριό του, όμως, δεν σταμάτησε εδώ. Τον πήρανε τον ψύλλο μας και τον έκλεισαν τώρα σε ένα σπιρτόκουτο. Δεν άργησε να καταλάβει πως δεν μπορούσε και πάλι να κάνει αυτό που ήξερε και μπορούσε, να πηδάει δηλαδή ψηλά. Περιόρισε και πάλι το άλμα τον στο ύψος μόλις ενός σπιρτόκουτου. Και κάπου εδώ τελείωσε το μαρτύριό του και ο ψύλλος μας αφέθηκε και πάλι ελεύθερος στη φύση να κάνει ό,τι ήθελε και ήταν προικισμένος από τη φύση του να κάνει. Μόνο που δεν ξαναπήδησε ποτέ πιο ψηλά από το ύψος ενός σπιρτόκουτου. Είχε πάρει καλά. το μάθημά του.

Οι αετοί όμως …

Ο περήφανος αετός, εκεί κάπου στα σαράντα του χρόνια βρίσκεται μπροστά σε ένα τεράστιο πρόβλημα για την ύπαρξή του. Σε ένα τεράστιο δίλημμα για την ίδια τη ζωή του. Η μύτη του έχει μεγαλώσει πάρα πολύ και έχει κυρτώσει υπερβολικά προς το στόμα του, πράγμα που τον εμποδίζει να φάει. Τα νύχια του έχουν κι αυτά μεγαλώσει πολύ, έχουν γυρίσει προς το δέρμα του και δεν του επιτρέπουν πια να κυνηγάει τα θηράματά τον. Και τα πούπουλά του έχουν βαρύνει υπερβολικά και δεν μπορεί εύκολα να πετάξει.

Δύο δρόμοι ανοίγονται μπροστά του. Ο ένας είναι να αποδεχθεί τη μοίρα του, να ευχαριστήσει τη φύση για όσα του πρόσφερε και να πεθάνει με αξιοπρέπεια.

Ο άλλος είναι πολύ διαφορετικός, και συνήθως τον ακoλουθεί.

Με όση δύναμη του μένει ανεβαίνει στο πιο ψηλό βουνό, μόνος του, απομονωμένος για τρεις ολόκληρους μήνες. 90 ημέρες απομόνωσης, όπου προσπαθεί να στήσει ξανά τον εαυτό τον από την αρχή.

Στην πρώτη φάση σπάει τη μύτη τον, χτυπώντας την με όση δύναμη έχει στα βράχια, αγνοώντας τον πόνο. Σε πολύ σύντομο χρόνο ένα καινούριο, δυνατό και υγιές κόκαλο θα έχει πάρει τη θέση της παλιάς τον μύτης. Με αυτήν τώρα θα ξεριζώσει τα νύχια από τα πόδια του, περιμένοντας να φυτρώσουν άλλα, νέα και γερά. Κι όταν γίνει κι αυτό, με τα νέα του γερά νύχια θα μαδήσει τα παλιά του πούπουλα, που τον εμπόδιζαν στο πέταγμά τον. Μόλις συμβεί και αυτό, υγιής και δυνατός, είναι έτοιμος για την περίφημη πτήση της αναγέννησης. Την περίφημη πτήση προς μια ζωή, που θα κρατήσει άλλα σαράντα ολόκληρα χρόνια.

Εκεί που όλα είχαν τελειώσει, άλλη μια ολόκληρη ζωή και χιλιάδες στιγμές απόλυτης ελευθερίας και δύναμης ανοίγονται μπροστά του.

“Βολεύομαι” σημαίνει ζω κακόμοιρα

Η ετυμολογία της λέξης «Βολεύομαι» μου φαίνεται συμπαθητική. Μου φέρνει στο νου άνεση, ηρεμία, χαλάρωση. Τι το κακό υπάρχει άραγε σε αυτήν;

Κι όμως στα αυτιά μου ακούγεται σήμερα σαν κατάρα. «Με βολεύει αυτός ο άντρας, με βολεύει αυτή η γυναίκα, με βολεύει αυτή η δουλειά, με βολεύει αυτό το σπίτι, με βολεύει αυτό το αυτοκίνητο, με βολεύει…»

Αλήθεια, τι κάνει τον κόσμο να βολεύεται; Τι δύναμη κάνει τον άνθρωπο να υπακούει στη «βολή» κι όχι στο «αγαπάω τη δουλειά μου, λατρεύω αυτόν τον άντρα, με εμπνέει αυτή η γυναίκα, με εξιτάρει αυτό το αυτοκίνητο»; Τι κινητήριος δύναμις υπάρχει πίσω από το «ΒΟΛΕΥΟΜΑΙ»;

Για μένα «βολεύομαι» είναι ανέχεια, συμφέρον, έλλειψη αυτοπεποίθησης, πλαδαρότητα, μιζέρια, κακομοιριά. Πώς αντέχουν οι άνθρωποι τη βολή; Γιατί δεν κάνουν την υπέρβαση, περιμένοντας την ημέρα της μεγάλης αγάπης, της ανεξάντλητης έμπνευσης, του μεγαλειώδους έρωτα; Πώς αντέχουν στο «λίγο»; Πώς συμβιβάζονται με το «κάτι»; Πώς τους αρέσει να γλείφουν κόκαλα; Δεν μπορούν να φανταστούν ότι ένα γεύμα πολυτελείας ισοδυναμεί με το απόλυτο τίποτα;

Πιστεύω πως και τα δύο έχουν την ίδια δύναμη, ενώ το «λίγο» ή το «κάτι» είναι συμπαντική μιζέρια, συμπαντική κατάντια.

Τι ακριβώς φοβούνται; Τον εαυτό τους, την κοινωνία, την κακή κριτική ίσως;
Ειλικρινά δε ξέρω, εγώ το μόνο που γνωρίζω είναι ότι βλέποντάς τους αισθάνομαι πότε θλίψη, πότε θυμό, πότε ένα σφίξιμο στην καρδιά μου ξέροντας ότι κρατώντας ασφυκτικά αυτό το «κάτι» της βολής τους, χάνουν αυτό το ΜΕΓΑΛΟ της επόμενης μέρας!

Δυστυχώς το ζήτημα “ΒΟΛΕΥΟΜΑΙ” είναι μία νέα πραγματικότητα της σύγχρονης εποχής, η οποία γίνεται αντιληπτή σε κάθε τομέα.

Αδυνατούν να αντιμετωπίσουν καταστάσεις όπου επιβάλλεται να λογομαχήσουν με άλλους, και γιατί άραγε; Μα φυσικά γιατί δεν αντέχουν την αντιπαράθεση… Προτιμούν την ασφάλεια και τη σιγουριά του “βολεύομαι”.

Πέρα από το γεγονός ότι δεν εξελίσσονται μέσα από αυτήν την κατάσταση σε κανένα επίπεδο, δέχονται τους ανθρώπους και τις πράξεις τους χωρίς να αντισταθούν και να επιδιώξουν την αλλαγή… Γίνεται από τη μια μέρα στην άλλη να χάσεις τη βολή σου; Όχι βέβαια…

Μάλιστα, αυτή η κατάσταση διαιωνίζεται καθώς ξεκινά από την οικογένεια: Βολεύεται η μαμά με τον μπαμπά, άρα θα βολευτώ κι εγώ με τον πρώτο σύντροφο που θα γνωρίσω με την προϋπόθεση ότι καλύπτει όλες μου τις ανάγκες, άσχετα αν δεν τον αγαπάω και πάει λέγοντας.

Προσωπικά, επιλέγω το “τίποτα”. Αρνούμαι πεισματικά να συμβιβαστώ με το “λίγο” ή το “κάτι”. Έτσι, θα κρατήσω αυτό που πραγματικά με ωφελεί, θα κρατήσω έναν άνθρωπο που πραγματικά με καλύπτει και μόνο τότε θα εκτιμήσω όσα κάνει πραγματικά για μένα… Θα βρω την απόλυτη ευτυχία μέσα στην αληθινή ζωή κι όχι στο παραμύθι του ” βολεύομαι”. Κι αν σταματήσω να είμαι ευτυχισμένη, δεν θα καταπιώ τα αισθήματά μου αλλά θα διεκδικήσω τα διακαιώματά μου. Μπορούν οι άλλοι να τα δεχτούν; Καλώς… Όχι; Δεν τους χρειάζομαι στη ζωή μου… γιατί όχι μόνο δεν με “βολεύουν” όπως πολλοί νομίζουν αλλά αντίθετα με πικραίνουν.

Η Ελευθερία και τα όρια της ελευθερίας: το κράτος

Είμαστε όλοι, ως ένα βαθμό, συνυπεύθυνοι για την κυβέρνηση, αν και δεν συγκυβερνούμε. Αλλά η συνυπευθυνότητά μας απαιτεί ελευθερία· πολλές ελευθερίες: ελευθερία λόγου, ελευθερία πρόσβασης στην πληροφόρηση, ελευθερία παροχής στην πληροφόρηση, ελευθερία των ιδεών και πολλές άλλες. Μια «υπερβολή» του κράτους οδηγεί σε ανελευθερία. Αλλά υπάρχει επίσης και μια «υπερβολή» της ελευθερίας.

Υπάρχει, δυστυχώς, μια κατάχρηση της ελευθερίας, ανάλογη με την κατάχρηση της κρατικής εξουσίας. Η ελευθερία του λόγου και η ελευθερία των ιδεών μπορεί να γίνουν αντικείμενο κατάχρησης. Μπορεί να χρησιμοποιηθούν, για παράδειγμα, ως μέσα παραπληροφόρησης και υποκίνησης. Και με ακριβώς ανάλογο τρόπο, μπορεί κάθε περιορισμός της ελευθερίας, μέσω της κρατικής εξουσίας, να γίνει αντικείμενο κατάχρησης.

Χρειαζόμαστε την ελευθερία για να εμποδίσουμε την κατάχρηση της κρατικής εξουσίας και χρειαζόμαστε το κράτος για να εμποδίσουμε την κατάχρηση της ελευθερίας. Αυτό είναι ένα πρόβλημα το οποίο προφανώς δεν μπορεί ποτέ να λυθεί πλήρως, ούτε βάσει αρχών, ούτε μέσω των νόμων. Χρειάζεται ένα Συνταγματικό Δίκαιο και, περισσότερο από καθετί άλλο, καλή θέληση.

Είναι πολύ σημαντικό να αντιληφθούμε ότι το πρόβλημα δεν λύνεται ποτέ εντελώς. Μόνο σε μια δικτατορία μπορεί να λυθεί αυτό το πρόβλημα εντελώς, με τη βασική παντοδυναμία του κράτους, την οποία για ηθικούς λόγους πρέπει να απορρίψουμε. Πρέπει να αρκούμαστε σε επιμέρους λύσεις και συμβιβασμούς και όχι να αποπροσανατολιζόμαστε από τη ροπή μας στην ελευθερία, παραβλέποντας το πρόβλημα της κατάχρησής της.. Τόμας Χομπς, Τόμας Χομπς. Ιμάνουελ Καντ, Βίλχελμ φον Χούμπολτ, Τζον Στιούαρτ Μιλ

Αυτά τα προβλήματα έγιναν αντιληπτά από ορισμένους παλαιότερους και νεότερους στοχαστές, οι οποίοι αναζητούσαν γενικές αρχές που να θεμελιώνουν την αναγκαιότητα της κρατικής εξουσίας και να καθορίζουν τα όριά της.

Ο Τόμας Χομπς ισχυρίστηκε ότι χωρίς κράτος κάθε άνθρωπος είναι δυνητικά θανάσιμος εχθρός κάθε άλλου ανθρώπου: «ο άνθρωπος για τον άνθρωπο είναι λύκος» (homo hominini lupus). Και γι’ αυτό χρειαζόμαστε ένα, όσο το δυνατόν, ισχυρότερο κράτος για να καταστέλλουμε το έγκλημα και την άσκηση βίας. Ο Καντ είδε το πρόβλημα εντελώς διαφορετικά. Πίστευε κι εκείνος στην αναγκαιότητα του κράτους και τον περιορισμό της ελευθερίας, αλλά ήθελε να μετριάσει αυτό τον περιορισμό σε ένα ελάχιστο όριο. Ζητούσε «ένα Σύνταγμα της μέγιστης ανθρώπινης ελευθερίας, που οι νόμοι του θα έκαναν» την ελευθερία ενός εκάστου «να μπορεί να συνυπάρχει» με την ελευθερία του άλλου Ήθελε το κράτος να είναι τόσο ισχυρό, ώστε να μπορεί να εξασφαλίσει ότι κάθε ένας πολίτης θα έχει τόση ελευθερία, ώστε να περιορίζει όσο το δυνατόν λιγότερο την ελευθερία των άλλων και αντίστροφα.

Ο Καντ θεωρούσε τον αναπόφευκτο περιορισμό της ελευθερίας σαν ένα αναγκαίο κακό της ανθρώπινης συμβίωσης. Η καντιανή ιδέα μπορεί να απεικονιστεί μέσω του επόμενου ανεκδότου :

Ένας Αμερικάνος κατηγορήθηκε ότι γρονθοκόπησε τη μύτη κάποιου. Υπερασπίστηκε τον εαυτό του, λέγοντας ότι ήταν ένας ελεύθερος πολίτης και, κατά συνέπεια, είχε την ελευθερία να κινεί τις γροθιές του προς όποια κατεύθυνση ήθελε. Επί τούτοις, ο δικαστής του υπέδειξε:

«Η ελευθερία να κινείτε τις γροθιές σας έχει όρια, τα οποία μερικές φορές, αλλάζουν. Αλλά οι μύτες των συμπολιτών σας είναι, σχεδόν πάντοτε, εκτός των ορίων».

Μερικές φορές το πεπρωμένο

Μερικές φορές το πεπρωμένο είναι σαν μια μικρή αμμοθύελλα που αλλάζει συνεχώς κατεύθυνση. Κι εσύ μπορεί να αλλάξεις κατεύθυνση αλλά η αμμοθύελλα σε κυνηγάει. Στρίβεις ξανά, η αμμοθύελλα όμως σ’ ακολουθεί και συνεχίζεις ακατάπαυστα, σαν να χορεύεις έναν δυσοίωνο χορό με τον θάνατο, λίγο πριν ξημερώσει. Γιατί; Επειδή αυτή η αμμοθύελλα δεν ήρθε από κάπου μακριά, δεν είναι κάτι που δεν έχει σχέση με σένα.

Αυτή η αμμοθύελλα είσαι εσύ. Βρίσκεται μέσα σου. Έτσι, δεν έχεις παρά να της παραδοθείς, να μπεις μέσα της, να κλείσεις τα μάτια σου και να βουλώσεις τα αυτιά σου, για να μην περάσει μέσα σου η άμμος, και βήμα βήμα να τη διασχίσεις. Δεν υπάρχει ήλιος εκεί, ούτε φεγγάρι, ούτε πυξίδα, καμία αίσθηση του χρόνου. Μόνο η υπέροχη λευκή άμμος που στροβιλίζεται και υψώνεται ψηλά στον ουρανό σαν σκόνη από κονιορτοποιημένα οστά. Μια τέτοια αμμοθύελλα πρέπει να φανταστείς.

Και πρέπει στ’ αλήθεια να περάσεις μέσα από αυτή την άγρια, μεταφυσική, συμβολική αμμοθύελλα. Ανεξάρτητα από το πόσο μεταφυσική ή συμβολική είναι, εσύ μην κάνεις το λάθος και την παραβλέψεις: θα σε χαρακώσει βαθιά, σαν χίλια ξυραφάκια. Εκεί πολλοί θα ματώσουν, αλλά θα ματώσεις κι εσύ. Καυτό κόκκινο αίμα. Το αίμα τούτο θα βάψει τα χέρια σου, αίμα δικό σου και των άλλων.

Και μόλις η θύελλα κοπάσει, δε θα θυμάσαι πώς κατάφερες να τη διασχίσεις, πώς κατάφερες να επιζήσεις. Στην πραγματικότητα δεν γνωρίζεις πως η θύελλα κόπασε. Ένα όμως είναι βέβαιο. Όταν βγεις από κει μέσα, δε θα είσαι το ίδιο άτομο με εκείνο που μπήκε. Περί αυτού πρόκειται.

Ο Αριστοτέλης και η διαχρονικότητα της τυραννίας

Με δεδομένο ότι η βασιλεία κρίνεται παρωχημένη (η εξέλιξη της κοινωνίας και η άνοδος των πολιτών σε οικονομικό και μορφωτικό επίπεδο, αναπόφευκτα, επιφέρουν διεκδικήσεις και σε επίπεδο διακυβέρνησης), ο μόνος τρόπος διατήρησης της εξουσίας από το βασιλιά είναι ο συμβιβασμός με σταδιακές παραχωρήσεις κυριαρχικών αξιωμάτων: «η βασιλεία διατηρείται με το βαθμιαίο μετριασμό της δύναμής της. Γιατί όσο λιγότερα κυριαρχικά αξιώματα έχουν οι βασιλείς, τόσο πιο μακροχρόνια κατ’ ανάγκη γίνεται η εξουσία, γιατί και αυτοί οι ίδιοι γίνονται λιγότερο αυταρχικοί και περισσότερο εξομοιώνονται στις συνήθειες με τους πολίτες κι έτσι λιγότερο τους φθονούν οι αρχόμενοι». (1313a 19 – 23).

Με άλλα λόγια, ο συνετός βασιλιάς είναι αυτός που μπορεί να προσαρμοστεί στις απαιτήσεις των καιρών κατανοώντας το αδύνατο της μονοπώλησης της εξουσίας. Σε περίπτωση που αυτό δε γίνει κατανοητό, δεν υπάρχει άλλη επιλογή απ’ την αυταρχικότητα, που, αναπότρεπτα, θα οδηγήσει στην τελική ρήξη. Η υποχωρητικότητα που οφείλει να δείξει ο βασιλιάς, προκειμένου να αποφύγει τα χειρότερα, είναι η αναγνώριση της διαρκούς κοινωνικής κινητικότητας, η οποία επιβάλλει και πολιτειακές αναπροσαρμογές. Τελικά, κάθε πολίτευμα που δεν ακολουθεί τις κοινωνικές εξελίξεις κρίνεται επίφοβο: «Σε αυτό οφείλεται η μακρόχρονη διατήρηση της βασιλείας στους Μολοσσούς και το ότι οι Λακεδαιμόνιοι από την αρχή μοίρασαν την εξουσία σε δύο βασιλείς και το ότι αργότερα πάλι ο Θεόπομπος την περιόρισε και με άλλους τρόπους και θεσπίζοντας το θεσμό των εφόρων για να ασκούν κάποιο έλεγχο σε αυτή. Έτσι, αφού αφαίρεσε από τη δύναμή της, παρέτεινε τη διάρκειά της, ώστε τρόπον τινά δεν την αποδυνάμωσε, αλλά την ενίσχυσε. Αυτό ακριβώς απάντησε και στη γυναίκα του, λένε, όταν τον ρώτησε αν δεν ντρέπεται που παραδίδει στους γιους του μικρότερη βασιλική εξουσία απ’ όσο ο ίδιος παρέλαβε από τον πατέρα του: “Καθόλου”, είπε, “διότι την παραδίδω μακροβιότερη”». (1313a 23 – 33).

Όταν, όμως, γίνεται λόγος για την τυραννία, τα πράγματα δεν μπορούν να λειτουργήσουν με τον ίδιο τρόπο. Η τυραννία, ως στρέβλωση της βασιλείας – ο βασιλιάς αγωνίζεται για το καλό του τόπου, ενώ ο τύραννος για το καλό του εαυτού του – δε θα μπορούσε παρά να δράσει αυταρχικά. Βεβαίως, δεν αποκλείεται και η περίπτωση του τυράννου που συμπεριφέρεται σαν βασιλιάς κατανοώντας την αξία της υποχωρητικότητας (όπως βέβαια δεν αποκλείεται και η περίπτωση του βασιλιά που ενεργεί σαν τύραννος επιλέγοντας την αυταρχικότητα), αλλά σαφώς ο πιο ενδεδειγμένος δρόμος της τυραννικής εξουσίας είναι η καταπιεστική βαρβαρότητα: «ένας είναι ο παραδοσιακός» (τρόπος) «και σύμφωνα μ’ αυτόν οι περισσότεροι τύραννοι ασκούν την εξουσία». (1313a 35 – 36).

Κι αν κάποιος θέλει διευκρινίσεις για τον τρόπο των τυράννων, ο Αριστοτέλης είναι ξεκάθαρος: «Αυτά είναι και όσα αναφέρθηκαν για τη διατήρηση της τυραννίδας, όπως ο περιορισμός της δύναμης όσων υπερέχουν, η θανάτωση των πολιτών με υψηλό φρόνημα και ακόμη η απαγόρευση των συσσιτίων, των πολιτικών παρατάξεων, της εκπαίδευσης των πολιτών και κάθε άλλου παρόμοιου μέσου, αλλά και η αυστηρή παρακολούθηση όλων αυτών από τα οποία συνήθως προκύπτουν δύο σημαντικά στοιχεία, το ανεξάρτητο φρόνημα και η αμοιβαία εμπιστοσύνη, κι επιπλέον η απαγόρευση σχηματισμού φιλοσοφικών σχολών και κάθε άλλου μορφωτικού συλλόγου». (1313a 39 – 1313b 4).

Η εξόντωση των πολιτών που ξεχωρίζουν για το υψηλό αντιαυταρχικό τους φρόνημα, ο τραμπουκισμός και ο εκφοβισμός είναι οι πάγιες μεθοδεύσεις των δικτατόρων, αφού το ανελεύθερο, πριν απ’ όλα, προϋποθέτει το φόβο. Οι εκτοπίσεις, τα βασανιστήρια και η αυθαιρεσία των ανθρώπων που υπηρετούν (δήθεν) τη δημόσια ασφάλεια καθιστούν σαφές ότι το καλύτερο που έχει να κάνει κανείς είναι να μην τα βάζει μαζί τους.

Η αποθάρρυνση των πολιτών από κάθε μορφή πολιτικοποίησης (η συμμετοχή σε χυδαία στημένες καθεστωτικές δημόσιες τελετές – εκδηλώσεις είναι η μόνη αποδεκτή «πολιτική» πράξη) αποτελεί το βασικότερο μέλημα του τυράννου. Γι’ αυτό είναι αναγκαίο να καταπολεμήσει την εκπαίδευση περιορίζοντας, όσο το δυνατό, τη συμμετοχή των πολιτών σ’ αυτή. Η λογοκρισία στο περιεχόμενό της, η κατάργηση των φιλοσοφικών σχολών και η εκδίωξη κάθε είδους μορφωτικού συλλόγου ανήκουν στις πάγιες μεθοδεύσεις της τυραννίας. Το ζήτημα είναι να αποτραπεί η διακίνηση των ανεπιθύμητων ιδεών, γιατί οι ανεπιθύμητες ιδέες μπορεί να φέρουν κι ανεπιθύμητες πράξεις. Η εκπαίδευση οφείλει να απαξιωθεί μετατρεπόμενη σε υποχείριο, αφού διαφορετικά εγκυμονεί κινδύνους.

Όμως, αν η επιδίωξη του τυράννου είναι η απαξίωση της εκπαίδευσης, είναι φανερό ότι – αντιστοίχως – η επιδίωξη της υγιούς δημοκρατίας πρέπει να είναι η ενίσχυσή της. Η εκπαίδευση, σήμερα, που δεν προάγει την κριτική σκέψη και που αποκτά ξεκάθαρα ωφελιμιστικό χαρακτήρα (ως ανάγκη για την κατάκτηση εργασιακής ταυτότητας κι όχι ως καθαυτό αξία) αναπαράγοντας τη στειρότητα της δίχως περιεχόμενο απομνημόνευσης, της βαθμοθηρίας και του ανταγωνισμού, είναι η εκπαίδευση που έχει χάσει τον προσανατολισμό της. Υπό αυτούς τους όρους, δεν μπορεί παρά να είναι απεχθής, σαν αναπόφευκτη συμφορά. Κι αυτή είναι η πιο καταλυτική υποβάθμιση.

Αν συνυπολογίσει κανείς ότι εκπαίδευση δεν είναι μόνο το σχολείο, αλλά οτιδήποτε λειτουργεί ως φορέας διακίνησης ιδεών, μπορεί να αντιληφθεί την ολοκληρωτική ήττα της σχολικής εκπαίδευσης μπροστά στη δυναμική των Μέσων, που επί της ουσίας την υποκαθιστούν αναλαμβάνοντας, σχεδόν εξολοκλήρου, το ρόλο της διαπαιδαγώγησης. Η ολοκληρωτική ευτέλεια των Μέσων, τα δήθεν πρότυπα που προβάλλονται, τα καλλιτεχνήματα χειρίστης υποστάθμης, η γλωσσική κακοποίηση και η υποβάθμιση κάθε έννοιας διαλόγου ή πολιτικής αντιπαράθεσης συνθέτουν το πορτρέτο της γενικευμένης φτήνιας που ονομάζεται πνεύμα των καιρών.

Η θεοποίηση του χρήματος, ο ατομικισμός που γίνεται ιδεολογία και η συνακόλουθη χρησιμοθηρική αντίληψη των σχέσεων (σε συνδυασμό με το παντελώς ανίσχυρο σχολείο) δεν επιφέρουν μόνο τη δυστυχία σε ατομικό επίπεδο, αλλά και την ολοκληρωτική διάλυση οποιασδήποτε συνοχής σε κοινωνικό, αφού σχεδόν όλα διαμορφώνονται μέσα από το πλέγμα του προσωπικού συμφέροντος. Η μεταφορά του εκπαιδευτικού βάρους στα ελάχιστα κέντρα των ανθρώπων που χειρίζονται τα Μέσα, είναι η πιο επικίνδυνη τυραννία, αφού και διαμορφώνει τους πολίτες σύμφωνα με τα πρότυπα που συμφέρουν και εξασφαλίζει τη συναίνεσή τους σ’ αυτό και τρέφει την ψευδαίσθηση της ελεύθερης επιλογής, ώστε να μη νιώθουν καταπιεσμένοι.

Όσο για τον ατομικισμό, δεν είναι παρά η κοινωνική αποξένωση που μοιραία θα λειτουργήσει διασπαστικά. Γι’ αυτό και είναι από τις βασικότερες επιδιώξεις του τυράννου: «Γενικά οι τύραννοι πρέπει να χρησιμοποιούν όλα τα μέσα, ώστε να αποξενώνονται οι πολίτες μεταξύ τους όσο γίνεται περισσότερο (γιατί η αλληλογνωριμία αυξάνει την αμοιβαία εμπιστοσύνη των πολιτών». (1313b 4 – 6).

Βέβαια, ο Αριστοτέλης αναφέρεται στις τυπικές τυραννικές μεθοδεύσεις του χαφιεδισμού και της συκοφαντίας που θα επιφέρουν τον εκφοβισμό και την έλλειψη εμπιστοσύνης: «Επίσης να επιδιώκεται να μην μένουν κρυφά όσα κάποιος υπήκοος τυχαία λέει ή κάνει, αλλά να υπάρχουν κατάσκοποι, όπως οι γυναίκες που αποκαλούνται “ποταγωγίδες” στις Συρακούσες κι εκείνοι τους οποίους ο Ιέρων συνήθιζε να στέλνει ως “ωτακουστές” όπου υπήρχε κάποια συγκέντρωση ή συνέλευση… Ακόμη να ενθαρρύνονται οι συκοφαντίες ανάμεσα στους πολίτες και οι συγκρούσεις των φίλων με φίλους, του λαού με τους επιφανείς πολίτες και των πλουσίων μεταξύ τους». (1313b 11 – 15, 1313b 17 – 18).

Δεν υπάρχει τίποτε πιο ευνοϊκό για τον τύραννο από το διαίρει και βασίλευε. Ο κόσμος που διασπάται, χωρίς να αντιλαμβάνεται το ενιαίο των λαϊκών συμφερόντων, και βλέπει επιφυλακτικά τους άλλους, αδυνατώντας να εμπιστευτεί (και να ενταχθεί σε) οτιδήποτε, είναι ο καταλληλότερος για κάθε μορφή τυραννίας. Η ενότητα των πολιτών μπορεί να επιφέρει δυναμικές διεκδικήσεις και οι διεκδικήσεις μπορούν να φέρουν ανατροπές.

Για τον τύραννο, ο λαός δεν πρέπει να έχει συνείδηση του ενιαίου στα συμφέροντά του. Πρέπει να τα αντιλαμβάνεται μονάχα συντεχνιακά, αφού η συντεχνιακή αντίληψη του συμφέροντος λειτουργεί ιδιαιτέρως επιθετικά απέναντι στους άλλους. Υπό αυτές τις συνθήκες, ο τύραννος έχει το κεφάλι του ήσυχο. Η ανθρωποφαγία που θα επακολουθήσει δεν τον αφορά. Ο ίδιος θα έχει την πολυτέλεια να εμφανιστεί και πάλι ως διαχειριστής της κατάστασης. Ως εκ τούτου, οι παλαιού τύπου μεθοδεύσεις του τραμπουκισμού και του χαφιεδισμού κρίνονται περιττές. Εξάλλου, εν τέλει, φέρνουν τα αντίθετα αποτελέσματα, αφού λειτουργούν ενωτικά απέναντι σ’ έναν τύραννο που είναι απολύτως ορατός.

Θα λέγαμε ότι η ιδανική εκδοχή της τυραννίας θέλει τον τύραννο αόρατο και το λαό διασπασμένο, παρουσιάζοντας την καταπίεση και τον εκβιασμό ως ιστορική ή οικονομική συνθήκη που επέρχεται εξ’ ανάγκης και που όλοι οφείλουν να προσαρμοστούν σαν αναπόφευκτη – αντικειμενική πραγματικότητα. Ο σύγχρονος τύραννος δεν εμπλέκεται ποτέ άμεσα με την πολιτική σκηνή. Αρκείται να την καθοδηγεί από το παρασκήνιο.

Όμως, το κυριότερο μέλημα του τυράννου είναι να καταστήσει το λαό ανίσχυρο, ώστε να μην μπορέσει ποτέ να ορθώσει ανάστημα. Και δεν υπάρχει ασφαλέστερη μέθοδος απ’ την επιβολή της φτώχειας: «Και ανήκει στα γνωρίσματα της τυραννίδας να κάνει τους υπηκόους φτωχούς, με σκοπό να συντηρείται η φρουρά, αλλά κυρίως να μη μένει χρόνος στους πολίτες να συνωμοτούν, καθώς συνεχώς απασχολούνται στις καθημερινές εργασίες τους». (1313b 18 – 21).

Η φτώχεια συνιστά την αδυναμία και η συνείδηση της αδυναμίας χαμηλώνει την αυτοεκτίμηση. Όσο πιο ασήμαντοι νιώθουν οι πολίτες, τόσο πιο πετυχημένος είναι ο τύραννος. Η φτώχεια δεν επιφέρει μόνο τη φτήνια της εργασίας, αλλά και την ηττοπάθεια, αφού λειτουργεί ως αναγκαία συνθήκη της ταπείνωσης. Αν καταφέρει να συνδυαστεί και με χαμηλό μορφωτικό επίπεδο, το έργο του τυράννου γίνεται παιχνιδάκι. Αρκεί οι απελπισμένοι να μη γίνουν επικίνδυνοι. Να αισθάνονται δηλαδή ότι δεν έφτασαν στο έσχατο σημείο. Να ελπίζουν. Να τα φέρνουν βόλτα, έστω δουλεύοντας εξαντλητικά. Να έχουν κάτι που να φοβούνται μήπως το χάσουν. Αυτά είναι τα όρια που πρέπει να διαχειριστεί ο τύραννος.

Η υπερεργασία λειτουργεί ευεργετικά, όχι μόνο γιατί εξευτελίζει την τιμή της εργασίας, αλλά (κυρίως) γιατί δρα αποπροσανατολιστικά: «Παράδειγμα γι’ αυτό είναι οι πυραμίδες της Αιγύπτου, τα αφιερώματα των Κυψελιδών, η ανέγερση του ναού του Ολυμπίου Διός από τους Πεισιστρατίδες… (γιατί όλα αυτά αποβλέπουν στον ίδιο σκοπό, με άλλα λόγια στη συνεχή απασχόληση και στη φτώχεια των υπηκόων) και η καταβολή των φόρων επίσης, παράδειγμα στις Συρακούσες (γιατί επί Διονυσίου σε διάστημα πέντε χρόνων συνέβαινε όλη η περιουσία των υπηκόων να εισρέει στο δημόσιο ταμείο)». (1313b 21 – 28).

Η υπερεργασία, η επιτηδευμένη εκπαιδευτική ανεπάρκεια, η φτωχοποίηση και η εξοντωτική φορολογία είναι συνήθεις μεθοδεύσεις των τυράννων. Τα μεγάλα έργα, που θα δώσουν την ψευδαίσθηση της ενωτικής υπερηφάνειας, ή οι μεγάλοι κίνδυνοι, που θα επιδράσουν συσπειρωτικά στο πρόσωπο του τυράννου, είναι ενδεικτικά μέσα της εξουσίας του. Γι’ αυτό ο τύραννος αγαπά τους πολέμους. Γιατί μετατοπίζουν το ενδιαφέρον απ’ το κοινωνικό γίγνεσθαι φέρνοντας στο προσκήνιο την αγάπη προς την πατρίδα, που πρέπει με κάθε τρόπο να σωθεί: «Ακόμη γνώρισμα του τυράννου είναι να προκαλεί πολέμους, με σκοπό οι αρχόμενοι να είναι απασχολημένοι και να έχουν ανάγκη πάντα από αρχηγό». (1313b 28 – 29).

Ο πόλεμος αναπαράγεται προς εσωτερική κατανάλωση συγκαλύπτοντας τα πολιτικά ζητήματα, που δεν πρέπει με κανένα τρόπο να έρθουν στο φως. Εχθροί θα υπάρχουν πάντα. Κι αν δεν υπάρχουν, θα επινοηθούν.

Υπενθυμίζοντας ότι για τον Αριστοτέλη και η αθηναϊκή δημοκρατία, όπως τη βλέπει να λειτουργεί, είναι μορφή τυραννίας, αφού ο κόσμος παίρνει τις αποφάσεις υπό την επιρροή των δημαγωγών, φτάνουμε μπροστά σ’ ένα ακόμη στοιχείο που αποτελεί σήμα κατατεθέν κάθε τυραννικής εξουσίας, την κολακεία. Όπως ο λαός λειτουργώντας ως τύραννος αγαπά το δημαγωγό ακριβώς γιατί ξέρει να τον κολακεύει, έτσι κι ο τύραννος αρέσκεται στους κόλακες, που κατά βάση πλαισιώνουν τον περίγυρό του: «Γι’ αυτό και οι δύο πλευρές τιμούν τον κόλακα, οι λαοί τιμούν τους δημαγωγούς (γιατί ο δημαγωγός είναι κόλακας του λαού) και οι τύραννοι τιμούν τους δουλοπρεπείς, γιατί η δουλοπρέπεια είναι έργο της κολακείας». (1313b 39 – 1314a 1).

Αναπόφευκτα, το πολίτευμα που επιβραβεύει την κολακεία δεν μπορεί παρά να αναδεικνύει την ολοκληρωτική ευτέλεια: «Γι’ αυτόν το λόγο πράγματι η τυραννίδα έλκει τους ευτελείς, γιατί οι τύραννοι ευχαριστιούνται με κολακείες, μόνο που κανείς πολίτης με ελεύθερο φρόνημα δε θα τους κολάκευε, αλλά αντίθετα οι αξιοπρεπείς πολίτες εκτιμούν τους άλλους, αλλά δεν τους κολακεύουν. Κατάλληλοι εξάλλου για ευτελείς πράξεις είναι μόνο οι ευτελείς άνθρωποι, γιατί, όπως λέει και η παροιμία, “το καρφί μόνο με το καρφί”». (1314a 1 – 5).

Ο μηχανισμός που επιτρέπει να αναρριχηθούν οι αδίστακτοι εξαναγκάζοντας τους αξιοπρεπείς να αποχωρήσουν είναι ο μηχανισμός της τυραννίας που σηματοδοτεί την πιο διαβρωμένη εξουσία. Η πολιτική σκηνή αυτού του είδους δεν μπορεί παρά να γεννήσει μεγάλους ή μικρούς τυραννίσκους (ανάλογα με το πόστο) που θα λυμαίνονται τον κρατικό ιστό και θα συμπεριφέρονται αυθαίρετα. Η μη εφαρμογή του νόμου είναι η επισφράγιση της αυθαιρεσίας. Η ρουσφετολογία και η συνεπαγόμενη αναξιοκρατία είναι η επιβράβευση της δουλοπρέπειας που μετατρέπει την ευτέλεια σε πολιτική πράξη. Ο πραγματικά άξιος, αν δεν υποκύψει σ’ αυτές τις συνθήκες, δεν έχει άλλη επιλογή απ’ την περιθωριοποίηση.

Κι αυτή είναι η πιο επαίσχυντη καταπίεση. Η κατάλυση της δικαιοσύνης και η αναξιοκρατία επιφέρουν τη σαθρότητα του πελατειακού κράτους. Η τυραννία έχει ήδη εγκατασταθεί, ασχέτως του πολιτεύματος που τη συγκαλύπτει. Ο λαός που υποστηρίζει αυτού του είδους τη διακυβέρνηση είναι ο λαός της δουλοπρέπειας. Είναι δηλαδή το αγαπημένο παιδί των τυράννων: «Χαρακτηριστικό επίσης της τυραννίδας είναι ότι δυσαρεστείται με κάθε αξιοπρεπή κι ελεύθερη πράξη…». (1314a 5 – 6).

Ο Αριστοτέλης δεν αφήνει κανένα περιθώριο παρεξηγήσεων: «η τυραννίδα έχει τρεις στόχους: Πρώτο να υποτάξει το φρόνημα των πολιτών δεύτερο να διασπείρει τη δυσπιστία ανάμεσα στους πολίτες τρίτο να αποδυναμώσει τους πολίτες Οι στόχοι λοιπόν, προς τους οποίους αποβλέπουν τα σχέδια των τυράννων είναι αυτοί οι τρεις, γιατί όλες οι μέθοδοι των τυράννων θα μπορούσαν να αναχθούν στις εξής βασικές αρχές: να είναι καχύποπτοι οι πολίτες μεταξύ τους, να είναι ανίσχυροι και να έχουν υποταγμένο φρόνημα». (1314a 15 25).

Κι αυτό ακριβώς είναι το τρίπτυχο κάθε πετυχημένης τυραννίας. Πολίτες καχύποπτοι, αφού δεν εμπιστεύονται ούτε τους θεσμούς ούτε τη δικαιοσύνη, ανίσχυροι, αφού πρώτα τρομοκρατούνται με οποιοδήποτε τρόπο και αποδυναμώνονται οικονομικά, κι ως εκ τούτου υποταγμένοι, αφού τελικά παραδίνονται στην ισοπεδωτική ισχύ των άλλων.

Με δεδομένο ότι η ωμή βία και η στέρηση των δικαιωμάτων οδηγούν μάλλον σε βραχύβιες καταστάσεις («Οι περισσότερες τυραννίδες υπήρξαν στο σύνολό τους πολύ βραχύβιες». 1315b 38 – 39), η τυραννία όφειλε να εκσυγχρονιστεί. Να βρει ένα άλλο μοντέλο πραγμάτωσης. Πιο ήπιο. Πιο μελετημένο. Λιγότερο βάρβαρο. Αλλά εξίσου αποτελεσματικό. Να πείσει ότι σέβεται τις ελευθερίες. Ότι παλεύει γι’ αυτές. Να καταστήσει σαφές ότι ο φτωχός είναι υπεύθυνος για τη φτώχεια του. Ότι δεν τίθεται θέμα αδικίας, αλλά προσωπικής αποτυχίας. Ότι όλοι έχουν ισότιμες ευκαιρίες. Ότι το σύστημα δεν κάνει διακρίσεις…

Αριστοτέλης, Πολιτικά

Ο "ΠΡΟΦΗΤΗΣ" ΗΛΙΑΣ, ΕΝΑΣ ΣΦΑΓΕΑΣ ΔΟΛΟΦΟΝΟΣ, ΠΟΥ ΓΙΟΡΤΑΖΟΥΝ ΟΙ ΟΡΘΟΔΟΞΟΙ ΣΗΜΕΡΑ

Το όνομα Ηλίας αποτελεί Eλληνική μεταφορά του αντίστοιχου εβραϊκού ονόματος Ελιγιαχού (אליהו‎) το οποίο σημαίνει «Ο Θεός μου είναι ο Ιεχωβά» ή «Ο Ιεχωβά είναι Θεός».

Όλες οι πανέμορφες ελληνικές κορυφές, βουνών και λόφων, βρωμίζονται από την παρουσία ναών αφιερωμένων στον χασάπη προφήτη Ηλία, που έσφαξε με τα ματωμένα χέρια του, εκατοντάδες αθώους ανθρώπους.

«καὶ εἶπεν Ἠλιοὺ πρὸς τὸν λαόν· συλλάβετε τοὺς προφήτας τοῦ Βάαλ, μηδεὶς σωθήτω ἐξ αὐτῶν· καὶ συνέλαβον αὐτούς, καὶ κατάγει αὐτοὺς Ἠλιοὺ εἰς τὸν χειμάῤῥουν Κισσῶν καὶ ἔσφαξεν αὐτοὺς ἐκεῖ». Γ΄ Βασιλειών 18.40.

«Και είπε ο Ηλίας, πιάσατε τους προφήτες του Βαάλ, μηδείς εξ αυτών ας μη διασωθεί. Και έπιασαν αυτούς και καταβίβασεν αυτούς εις τον χείμαρρον Κισών ΚΑΙ ΕΣΦΑΞΕ Ο ΗΛΙΑΣ ΑΥΤΟΥΣ ΕΚΕΙ» !

«καὶ ἔσφαξαν αὐτούς, ἑβδομήκοντα ἄνδρας, καὶ ἔθηκαν τὰς κεφαλὰς αὐτῶν ἐν καρτάλλοις, ἤνεγκαν τὰς κεφαλὰς τῶν υἱῶν τοῦ βασιλέως· καὶ εἶπε· θέτε αὐτὰς βουνοὺς δύο παρὰ τὴν θύραν τῆς πύλης εἰς πρωΐ». Δ΄ Βασιλειών 10.8

«Μετά έσφαξε και τους εβδομήντα γιούς του Αχαάβ και έβαλε τα κεφάλια τους σε καλάθια, και είπε βάλτε τα κομμένα κεφάλια τους σε δύο σωρούς
στην πόρτα το πρωΐ» !

Ο χασάπης «προφήτης» Ηλίας με πρόσχημα τις θρησκευτικές διαφορές (όπως οι τζιχαντιστές σήμερα), έσφαξε κοντά σε ένα χείμαρρο, στην αρχή 450 δεμένους ανθρώπους, μετά άλλους 400 και μετά άλλους 70. Με τα κομμένα κεφάλια γέμιζε με υπερηφάνεια καλάθια.

Τώρα αν υποθέσουμε ότι για το σφάξιμο ενός δεμένου αιχμαλώτου και μέχρι οι βοηθοί του να πετάξουν το σφαγμένο ακέφαλο πτώμα στον χείμαρρο Κισών, ο προφήτης έκανε τρία λεπτά, για 450 άτομα ο προφήτης έσφαζε 22 ώρες συνέχεια.

Αυτό και αν είναι θαύμα Κυρίου. Πολύ δύναμη έδωσε στον μακελάρη προφήτη του ο Γιαχβέ.

Ηλίας ο πυροτεχνουργός προφήτης

Ο προφήτης Ηλίας είναι ένας πολυτίμητος άγιος στην Ελλάδα, αφού του έχουν αφιερώσει όλες τις ορεινές κορυφές της χώρας. Το χαρακτηριστικό όνομά του «θεός μου είναι ο Γιαχβέ» (Ηλί-Γιάχ... αγγλιστί μέχρι και σήμερα Elijah) δείχνει την Εβραϊκή του καταγωγή την οποία όσο κι αν φαίνεται παράξενο αγνοούν παντελώς οι Έλληνες που τον θεωρούν πιο Έλληνα κι απ’ τον... Απόλλωνα.

Στην εποχή του Ηλία, ο θεός Βάαλ (ή Κύριος) ήταν ο χειρότερος αντίπαλος του Γιαχβέ. Η θρησκεία του Βάαλ, του θεού της γονιμότητας του κεφιού, αλλά και του πολέμου είχε επί των ημερών του εξαιρετική διάδοση, που απλωνόταν από την Αίγυπτο μέχρι την Ασσυρία.

Επί των ημερών του προφήτη, ο βασιλιάς του Ισραήλ Αχαάβ, παντρεύτηκε την Ιεζάβελ, μια αλλόθρησκη πριγκίπισσα από την Σιδώνα, που με τελετές κεφιού και ξεγνοιασιάς, προώθησε την λατρεία του Βάαλ με τόση επιτυχία, ώστε η αυστηρή λατρεία του Γιαχβέ ατόνησε και σχεδόν ετέθη εκτός νόμου.

Οι προφήτες και οι ιερείς του Βάαλ πλήθαιναν και η Ιεζάβελ ανάγκασε τους τελευταίους εκατό προφήτες του Γιαχβέ, να κρύβονται σε σπηλιές και φαράγγια για να σωθούν απ’ τον διωγμό και το θρησκευτικό μένος της Ιεζάβελ. Ο ίδιος ο Ηλίας κρυβόταν σε σπηλιές, συχνά έξω από την ίδια του τη χώρα, ενώ οι τετρακόσιοι πενήντα ιερείς του Βαάλ και οι τετρακόσιοι βοηθοί τους, υπό την προστασία της Βασίλισσας Ιεζάβελ, απολάμβαναν κρατικούς μισθούς και αυλικά προνόμια.

Η κατάσταση ήταν απελπιστική και μόνο ένα καλοσχεδιασμένο θαύμα υπεροχής, δηλαδή μια μονομαχία θεών και προφητών, θα έβγαζε τους παραμερισμένους οπαδούς του Γιαχβέ από την δύσκολη αυτή θέση. Πράγματι, κάποτε ο Ηλίας βγήκε επιτέλους απ’ τις σπηλιές και εμφανίσθηκε διεκδικώντας ένα οριστικό τέλος σ’ αυτήν την διαμάχη των θεών και των ιερατείων, με μια... μονομαχία πύρινων θαυμάτων! Κριτής και δικαστής ο φυσικός αποδέκτης των θρησκευτικών εντυπώσεων, ο θαυματοφάγος λαός.

Οι αντίπαλοι ιερείς και το πλήθος του λαού, μαζεύτηκαν καθ’ υπόδειξη του Ηλία, σε μια ευρύχωρη περιοχή του όρους Κάρμηλον. Είναι σημαντικό να καταλάβουμε, ότι τόσο την λαοσύναξη όσο και την αναμέτρηση των θεών, σχεδίασε και υποκίνησε ο Ηλίας ο οποίος απευθυνόμενος προς τον λαό είπε: «έως πότε θα χωλαίνετε μεταξύ δύο φρονημάτων; εάν ο Γιαχβέ είναι θεός ακολουθείτε αυτόν, αλλ’ αν ο Βάαλ, ακολουθείτε τούτον. Εγώ απέμεινα μόνος προφήτης του Κυρίου ενώ οι προφήτες του Βάαλ είναι τετρακόσιοι πενήντα άνδρες και οι προφήτες του άλσους τετρακόσιοι». (Ο΄)Α Βασιλέων 18.21-22.

Πώς όμως θα ξεχώριζαν ποιός απ’ τους δύο θεούς ήταν τελικά ο καλύτερος; Η πρόταση του Ηλία ήταν αφοπλιστικά εντυπωσιακή. Η κάθε παράταξη, θα άφηνε ένα ζώο πάνω στο θυσιαστήριο και θα παρακαλούσε το δικό της θεό για ένα θαύμα πυρός. Στο θυσιαστήριο εκείνο που θα εμφανιζόταν με οποιονδήποτε τρόπο φωτιά από το πουθενά (άρα από θεού), αυτός ο θεός θα ήταν ο αληθινός: «ο θεός που θα απαντήσει με φωτιά, ούτος ας είναι ο θεός. Και είπεν ο λαός, καλός ο λόγος». Α΄Βασιλέων 18.24.

Η ιερείς του Βάαλ αιφνιδιάστηκαν. Παρόντος όμως του λαού, που άλλο δεν ήθελε από θαύματα και εντυπώσεις, ήταν αδυνατόν να αρνηθούν την πρόκληση, έτσι παγιδεύτηκαν στην πρόταση του Ηλία. Οι θυσίες έγιναν, και πρώτοι οι ιερείς του Βαάλ, προσευχήθηκαν για ώρες χωρίς αποτέλεσμα. Ο Ηλίας γεμάτος από ανεξήγητη αυτοπεποίθηση για το αποτέλεσμα, ειρωνευόταν τους ιερείς του αντίπαλου θεού λέγοντας: «παρακαλέστε τον φωνάζοντας δυνατότερα, διότι θεός είναι, μπορεί να συνομιλεί ή να ασχολείται με κάτι ή μπορεί και να είναι σε οδοιπορία ή μπορεί και να κοιμάται και πρέπει να τον ξυπνήσετε». Α΄Βασιλέων 18.27.

Πέρασαν όμως ώρες και τίποτε δεν συνέβη στο θυσιαστήριο των ιερέων του Βάαλ: «και επεκαλούντο το όνομα του Βαάλ από πρωίας μέχρι μεσημβρίας». Α΄Βασιλέων 18.26.

Μετά το μεσημέρι, ήρθε η σειρά του Ηλία και οι ιερείς του Βάαλ, περίμεναν τώρα με την σειρά τους και την δική του αποτυχία, που ασφαλώς θα εσήμαινε και το τέλος της λατρείας του Γιαχβέ και τον τραγικό θάνατο του Ηλία. Ο Ηλίας όμως, γεμάτος από μια υπέρμετρη αυτοπεποίθηση για την τελική έκβαση της αναμέτρησης προστάζει: «τους προφήτες (του Βάαλ) λέγοντας, φύγετε από εκεί να κάνω εγώ τώρα το δικό μου ολοκαύτωμα, και εκείνοι έφυγαν». (Ο΄) Γ΄Βασηλειών 18.13.

Ο Ηλίας πήρε δώδεκα πέτρες (κατά τον αριθμό των δώδεκα φυλών του Ισραήλ και πρώτα επισκεύασε το παλιό θυσιαστήριο του Γιαχβέ που υπήρχε εκεί. Μετά έβαλε τα ξύλα και το διαμελισμένο σφάγιο επάνω και προφανώς γνωρίζοντας τι επρόκειτο να ακολουθήσει, έσκαψε γύρω απ’ το θυσιαστήριο ένα αυλάκι αρκετά βαθύ! Στη συνέχεια έκανε κάτι, που ξεπερνούσε τα συνηθισμένα μέτρα και της πλέον αισιοδοξης πίστης: «φέρατέ μου (είπε απευθυνόμενος προφανώς στους βοηθούς του) τέσσαρες υδρίας ύδατος και επιχέετε επί το ολοκαύτωμα και επί τα ξύλα, και εποίησαν ούτως και είπε (ο Ηλίας) δευτερώσατε και εδευτέρωσαν και είπε τριτώσατε και ετρίτωσαν και περιέτρεχε το ύδωρ κύκλω του θυσιαστηρίου και ακόμα και το αυλάκι εγέμισε ύδωρ». Α΄Βασιλέων 18.27.

Θα αρκούσε μια απλή ουράνια πύρινη φλόγα για να αποτεφρώσει το σφάγιο και η νίκη θα ήταν εντελώς δική του. Τίποτε δεν τον υποχρέωνε να ρίξει τόσο πολύ νερό πάνω στο θυσιαστήριο. Όμως, όσα με περισσή θεατρικότητα κάνει ο προφήτης, ξυπνούν μέσα μας την αίσθηση ότι εκτελεί προσεκτικά προσχεδιασμένες κινήσεις! Απολύτως βέβαιος για το αποτέλεσμα, ρίχνει όχι μια και δυό, αλλά δώδεκα υδρίες νερό πάνω στο θυσιαστήριο! Τόσο πολύ ήταν το νερό, που γέμισε το βαθύ αυλάκι που εντελώς προνοητικά είχε σκάψει επιμελώς γύρω απ’ τη βάση του θυσιαστηρίου!

Η όλη σκηνοθεσία, θυμίζει έντονα παράσταση λαϊκού παλικαρά, που χάριν έξαρσης του λαϊκού ενδιαφέροντος προκαλεί ειρωνικά τους αντιπάλους και για να αποκορυφώσει την αγωνία, κάνει το θέαμα σταδιακά δυσκολότερο. Εμείς όμως προσέχουμε κάτι σημαντικό. Όχι μόνο ο τόπος του αγωνίσματος είχε προεπιλεγεί από τον ίδιο τον προφήτη, αλλά και ο τύπος του θαύματος των διαγωνιζόμενων θεών, ήταν καθαρά δικής του εμπνεύσεως.

Η συνέχεια είναι συναρπαστική: «και φώναξε ο Ηλίας ο προφήτης, Κύριε θεέ του Αβραάμ του Ισαάκ και του Ιακώβ επάκουσόν μου σήμερον εν πυρί δια να γνωρίσουν ότι συ είσαι ο θεός... και έπεσε πυρ παρά Κυρίου και κατέφαγε το ολοκαύτωμα και τα ξύλα και τους λίθους και το χώμα (Μασ. έγλειψε) και το ύδωρ το εν τη αύλακι». Α΄Βασιλέων 18.37-38.

"Θεός" και προφήτης συντονίστηκαν αξιοθαύμαστα. Με το τέλος της προσευχής, το θαύμα εμφανίστηκε ακριβώς στην ώρα του! Φωτιά εμφανίσθηκε από το πουθενά και δεν κατέφαγε μόνο το σφάγιο, αλλά τύλιξε ολόκληρο το θυσιαστήριο και κατέκαψε με δύναμη, πέτρες, ξύλα και περιέργως, έγλειψε ακόμα και το χώμα γύρω απ’ το θυσιαστήριο, αλλά και όσο απ’ το "ύδωρ" είχε απομείνει στο περιμετρικό αυλάκι! Οι παρευρισκόμενοι έπεσαν κατάχαμα απ’ την τρομάρα τους, μπροστά στη θεόσταλτη φλόγα!

Ψάχνοντας δώδεκα χρόνια τώρα, προσεκτικά τις διατυπώσεις των βιβλικών θαυμάτων, έχω σχηματίσει την πεποίθηση, ότι για τις ανάγκες της διάσωσης των τεχνουργημάτων τους, οι μάγοι της βίβλου πάσχουν απ’ το σύνδρομο των υποσημειώσεων. Γνωρίζοντας την αξία των άθλων τους, προσπαθούν συνεχώς κάπου στο κείμενο, να ακουμπήσουν μια μικρή αίσθηση απ’ την αληθινή φύση των κατορθωμάτων τους, και να δημιουργήσουν ένα μικρό επεξηγηματικό βοήθημα προς τους μυημένους διαδόχους και συνεχιστές της δοξασμένης τους τέχνης!

Αυτή λοιπόν ακριβώς, η τελευταία "υποσημείωση", που θέλει την φωτιά να γλύφει το χώμα και να κατακαίει και το "νερό" σαν καύσιμο, μέσα στο περιμετρικό αυλάκι, μας βάζει αμέσως στην σωστή κατεύθυνση υποψιασμών. Τα δώδεκα δοχεία που ο προφήτης μας έριξε πάνω στο θυσιαστήριο ακριβώς πριν από το θαύμα... μόνο νερό δεν πρέπει να ήταν!

Είναι όμως δυνατόν να υπαινίσσεται κανείς την κατοχή τόσο προχωρημένων υλικών πυρός, όπως διάφανα πετρελαιοειδή, στα χέρια των προφητών εκείνης της εποχής; Δεν είναι τα διάφανα αυτά παράγωγα του πετρελαίου προϊόντα περίπλοκης διύλισης; Ή μήπως, τέτοια διάφανα πετρελαιοειδή, σε μικροποσότητες, υπήρχαν ανέκαθεν διαθέσιμα με κάποια φυσική διαδικασία διύλισης; Υπάρχουν ανάλογες ιστορικές μαρτυρίες, που να δικαιολογούν μια τέτοια υπόθεση;

Πριν απαντήσουμε στις σημαντικές αυτές ερωτήσεις, πρέπει να εξετάσουμε μια επιπλέον βιβλική αναφορά σε αυτήν την διάφανη καύσιμη ύλη, που θα μας βοηθούσε να καταλάβουμε καλύτερα την θεολογική πανουργία του Ηλία. Δυστυχώς για τους υπερασπιστές των βιβλικών θαυμάτων, υπάρχει μια συγκεκριμένη βιβλική αναφορά στο διάφανο αυτό ρευστό καύσιμο και μάλιστα το ονομάζει «ύδωρ», υπονοώντας ακριβώς την εντελώς χαρακτηριστική διαφάνεια του νερού.

Στο Β΄ Μακκαβαίων, δηλαδή στο δεύτερο από τα τρία εντελώς κανονικά βιβλία του βιβλικού κώδικα των Ο΄ που μαζικά εξωπετάχθηκαν[1] από την χαλκευμένη Μασοριτική[2] Βίβλο, διαβάζουμε: «να θυμάστε επίσης την γιορτή της φωτιάς που καθιερώθηκε όταν ο Νεεμίας προσέφερε θυσία, αφού είχε (ξανα)χτίσει τον ναό και το θυσια­στήριο. Εκείνο τον καιρό, όταν οι πρόγονοί μας οδηγούντο αιχμά­λωτοι στην Περσία (Βαβυλώνα), οι ευσεβείς ιερείς πήραν κρυφά την φωτιά του ναού (Ο΄ λαβόντες από του πυρός του θυσιαστηρίου) και την έκρυψαν καλά σε κοίλωμα (Μασ. δεξαμενή) και ασφάλισαν το μέρος εκείνο, ώστε κανείς να μη γνωρίζει που ήταν κρυμμένη».

Μετά από πολλά χρόνια, όταν ο Νεεμίας στάλθηκε από τον βασιλιά των Περσών πίσω στην Ιερουσαλήμ, έστειλε τους απογόνους εκείνων των ιερέων να φέρουν από την κρυψώνα την φωτιά. Αυτοί γύρισαν και του είπαν ότι δεν βρήκαν καμμιά φωτιά, παρά ύδωρ παχύ.[3] Ο Νεεμίας τους παράγγελλε να βγάλουν λίγο (απ’ αυτό το ύδωρ!) και να του το πάνε. Όταν ετοιμάστηκαν οι θυσίες, ο Νεεμίας είπε στους ιερείς, να ραντίσουν με το νερό αυτό τα ξύλα και τα σφάγια της θυσίας. Όταν έγινε κι αυτό, μετά απ’ λίγη ώρα που βγήκε ο ήλιος, γιατί πρωτύτερα ήταν συννεφιά, άναψε μια τέτοια μεγάλη πυρά ώστε όλοι έμειναν κατάπληκτοι. Μετά οι ιερείς άρχισαν να ψάλουν... Όταν αποκάηκε όλη η θυσία, ο Νεεμίας διέταξε να περιχύσουν και το υπολειπόμενο ύδωρ, πάνω στις μεγάλες πέτρες (του θυσιαστηρίου). Όταν δε έγινε κι αυτό, άναψαν (ξανά) φλόγες.

Όταν το γεγονός αυτό έγινε γνωστό... ότι στον τόπο όπου τότε οι ιερείς είχαν κρύψει το ιερόν πυρ, βρέθηκε αργότερα ύδωρ, και ότι ο Νεεμίας και οι σύντροφοί του, το χρησιμοποίησαν για να ανάψουν την θυσία στο θυσιαστήριο, ο βασιλιάς... διέταξε να περιφράξουν τον τόπο εκείνο ως άγιον. Ο Νεεμίας και οι σύντροφοί του, ονόμασαν αυτό το ύδωρ «νέφθαρ», που σημαίνει καθαρισμός, ενώ από πολλούς ονομάζεται νέφθαι». (Ο΄)Β΄ Μακκαβαίων 1.9-36.

Πραγματικά αναρωτιέται κανείς αν μετά από τις σαφέστατες αυτές βιβλικές ομολογίες, χρειάζεται να προσθέσει κανείς το παραμικρό, αφού και μόνο με την απλή αντιπαραβολή των δύο πανομοιότυπων αυτών "θαυμάτων", αποδεικνύεται αβίαστα, το τι ακριβώς συνέβη στο θυσιαστήριο του Ηλία. Και φυσικά εδώ για άλλη μια φορά φαίνεται ολοκάθαρα, αυτό που απ’ την αρχή αυτής της μελέτης συνεχώς υπογραμμίζουμε, δηλαδή η θεολογική αλητεία των ανθρώπων εκείνων, που δέχθηκαν και μέχρι σήμερα σιωπηρά αποδέχονται, το δόλιο "μαγείρεμα" των βιβλικών κειμένων( δηλαδή, την αποβολή του βιβλίου των Μακκαβαίων, με τα συγκεκριμένα αποκαλυπτικά αποσπάσματα) από τους Μασορίτες, ώστε να μην είναι δυνατή στον μέσο αναγνώστη των γραφών, οποιαδήποτε τέτοια διαφωτιστική αντιπαραβολή κειμένων και η αυτόματη αλληλο-ερμηνεία "θαυμάτων"!

Ο μέσος ανυποψίαστος αναγνώστης, έχοντας στο σπίτι του αιώνες τώρα, μόνο την μασοριτική (κατ’ ουσίαν την προτεσταντική[4]) Βίβλο, έχει στα χέρια του μόνο την περιγραφή του θαύματος του Ηλία. Όμως, πουθενά στην ίδια αυτή Βίβλο, δεν θα μπορούσε να βρει την παραπάνω περιγραφή των Μακκαβαίων που ουσιαστικά ξεσκεπάζει την έντεχνη πανουργία του Ηλία! Τα βιβλία των Μακκαβαίων, μαζί με άλλα (έντεκα συνολικά βιβλία) αφαιρέθησαν από την μασοριτική Βίβλο, ακριβώς για να μην μπορούν ούτε τυχαία να γίνουν τέτοιες απομυθοποιητικές αντιπαραβολές κειμένων! Ουσιαστικά, περίπου το ένα τέταρτο της αρχικής Βίβλου, (των Ο΄) για παρόμοιους λόγους, έχει προσεκτικά αφαιρεθεί.

Πώς μπορεί να ονομάσει κανείς όλη αυτή την σιωπηρή αποδοχή του δόλιου αυτού κατατεμαχισμού και της μαζικής παραποίησης του θρησκευτικού βιβλίου, απ’ τα ιερατεία και τους αναρίθμητους παρατρεχάμενους θεολόγους, αν όχι... διαχρονική θεολογική αλητεία;

Επιστρέφοντας όμως στην συνολική εκτίμηση των δεδομένων του θαύματος, διαβάζουμε για την νάφθα: «Το πετρέλαιο ήταν γνωστό από αρχαιότατης εποχής εις τους Εβραίους και Αιγύπτιους. Οι πρώτοι (οι Εβραίοι) μεταναστεύσαντες εις Περσίαν εύρον λάκκους, όπου οι ιερείς (των Περσών) εφύλαττον το εκ του εκεί συσσωρευμένου πετρελαίου ιερόν πυρ, εθεωρούντο δε οι τόποι εκείνοι, όπου υπήρχον οι τοιούτοι λάκκοι, άγιοι (!) και ωνομάζοντο νεφθάρη, τόποι εξιλασμού εντεύθεν δε προήλθε το όνομα ναύθα ή νάφθα». Ελευθερουδάκης τομ.10, σελ. 647.

«Ναύθα ή νάφθα: πτητικό υλικό πετρελαίου λαμβανόμενο σε χαμηλές θερμοκρασίες των 80-110 βαθ. κελσίου»!! Ελευθερουδάκης τομ.9, σελ.712. Δεν χρειάζεται λοιπόν παρά απλή γεωθερμία, σε πετρελαιοφόρες περιοχές και ο φυσικός διαχωρισμός της νάφθας από το πετρέλαιο ήταν γεγονός!
Υπάρχουν όμως άλλες αρχαίες μαρτυρίες που να επιβεβαιώνουν αυτή την γνώση; Να τι μας λέει σχετικά ο Πλούταρχος: «Περιερχόμενος την Βαβυλώνα (ο Αλέξανδρος ο Μέγας) εθαύμασε προπάντων το χάσμα της φωτιάς στα Εκβάτανα, που συνεχώς σαν πηγή αναπηδούσε (από την γη) και το ρεύμα της νάφθας που κοντά στο χάσμα σχημάτιζε λίμνη με την αφθονία της. Μοιάζει με άσφαλτο, αλλά είναι τόσο εύφλεκτη ώστε πριν ακόμα την αγγίξει η φλόγα, μόνο με την λάμψη του φωτός ανάβει και καίει μαζί και τον αέρα» Αλέξανδρος 35.1.

Ο Διοσκουρίδης ο περίφημος φαρμακοποιός της αρχαιότητας μας εξηγεί: «νάφθα καλείται και της Βαβυλωνίου ασφάλτου περιήθημα (στράγγισμα, διϋλίσμα) τω χρώματι λευκόν (εννοεί διάφανο) ευρίσκεται δε και μέλαν. Δύναμην δε έχει αρπακτικήν πυρός ώστε και εκ διαστήματος (εξ αποστάσεως) αρπάζει τούτο» Περί ύλης ιατρικής 1.73.2.

Ο Στράβων συμπληρώνει: «υπάρχει δε στην Βαβυλώνα... αυτό που νάφθα αποκαλούν, που παράδοξη έχει φύση, φερόμενη (η νάφθα) πλησίον του πυρός αναρπάζει το πυρ, κι αν οτιδήποτε μ’ αυτήν επιχρίσεις φλέγεται και με νερό όχι μόνο δεν σβήνει, αλλά μάλλον περισσότερο φλέγεται...» Ο Ποσειδώνιος (προγενέστερος ιστορικός) λέγει ότι, «στην Βαβυλώνα οι πηγές της νάφθας άλλες μεν είναι λευκές (διάφανες) άλλες δε μελανές. Η λευκή νάφθα είναι αυτή που αναρπάζει το πυρ, την δε μελανή αντί ελαίου στους λύχνους καίουσι». Στράβων Γεωγραφικά 16.1.15.1-26.

Για την δυνατότητα ανάμειξης της καύσιμης αυτής ύλης με νερό, χωρίς να χάσει την αναφλεξιμότητά της, γράφουν πολλοί, μεταξύ αυτών και ο Καλλίμαχος ο Φιλόλογος (4ος π.Χ.αι.): «περί δε πυρός, Κτησίας (Ιστορικός του 5ου π.Χ.αι.) λέει ότι περί των Φασηλιτών χώραν επί του της Χιμαίρας όρους έστιν το καλούμενον αθάνατον πυρ. Τούτο δε, εάν μεν ύδωρ εις εμβάλεις καίεσθαι βέλτιον (καίγεται καλύτερα)»Fragmentaincertiauctoris 407.143.

Ο καλός μας λοιπόν ο Ηλίας, ρίχνοντας άφθονο εύφλεκτο "νερό" πάνω στο θυσιαστήριο του Γιαχβέ, μόνο περιττούς θεατρινισμούς δεν έκανε! Η όλη παρουσίαση της δήθεν θεϊκής φωτιάς, ήταν αποτέλεσμα τολμηρού χειρισμού άγνωστων στην εποχή του υλικών και εξ αυτού, η πληθωρική θεατρικότητά του ήταν απολύτως αναγκαία. Ο άνθρωπος ήταν ένας μάχιμος, επιδέξιος θεολογικός απατεώνας, (θεουργός) με προχωρημένες γνώσεις θαυματοποιών υλικών, εξοικειωμένος με την απαραίτητη θεολογική θεατρικότητα! Ο Ηλίας είχε πάνω του συγκεντρωμένα όλα όσα χρειάζεται ένας καλός τερατουργός,[5] παραδοξοποιός προφήτης.

Δεν είναι η πρώτη φορά, που η ίδια η Βίβλος μας βοηθάει να δούμε τι ακριβώς συνέβη! Απλώς αυτή είναι η πλέον σαφής και κραυγαλέα περίπτωση βιβλικής αυτο-ακύρωσης! Και... πολύ θα ήθελα να δω, ποιά απάντηση θα μπορούσε να δώσει σε δημόσιο διάλογο ένας, οποιουδήποτε αξιώματος υπερασπιστής της βιβλικής θαυματουργίας, όταν του τοποθετήσουν πλάι-πλάι τις δύο αυτές αφηγήσεις (Α΄Βασ.18.24-38 & Β΄Μακκαβ.1.9-36) που ουσιαστικά ερμηνεύουν τους μηχανισμούς του ιδίου "θαύματος"! [6]

Μετά από μια τέτοια ξεκάθαρη βιβλική αυτοαναίρεση, του δήθεν θαύματος του Ηλία, φαντάζομαι πως κανείς δεν δικαιολογείται να απαιτεί οποιεσδήποτε περαιτέρω εξηγήσεις. Εν τούτοις, για την πληρέστερη κατανόηση του "θαύματος", θα παραδεχθούμε ότι απουσιάζει πράγματι η πιθανή εξήγηση του μηχανισμού ανάφλεξης, του κατά τα άλλα θαυμαστού αυτού προφητικού πυροτεχνήματος.

Για να εντοπίσουμε λοιπόν τον ενδεχόμενο μηχανισμό ανάφλεξης μόνο υποθέσεις μπορούμε να κάνουμε, σταθμίζοντας προσεκτικά κάθε λεπτομέρεια της διπλής αυτής αφήγησης. Οι 12 λοιπόν πέτρες που τοποθετήθηκαν πάνω στο μισο-κατεστραμμένο θυσιαστήριο του Γιαχβέ αντιπροσωπεύοντας τις δώδεκα φυλές του Ισραήλ, δεν πρέπει να ήταν απλές τυχαίες πέτρες, ακριβώς άλλωστε όπως και οι 12 υδρίες, που είχαν μεταφερθεί ψηλά στο βουνό, δεν ήταν γεμάτες με κανονικό νερό.
 
Οι συγκεκριμένες λοιπόν πέτρες, ενδεχομένως ήταν προσεκτικά διαλεγμένοι λευκοί πυριτόλιθοι[7] που τοποθετημένοι κατάλληλα πάνω στο κατεστραμμένο θυσιαστήριο, ζεστοί σχετικά από τον καυτό μεσημεριανό ήλιο και καταβρεγμένοι με εύφλεκτη νάφθα, παρείχαν μοναδικές δυνατότητες σπινθήρων και ανάφλεξης.

Μια πρώτη υπόθεση, θέλει τον αρχικό σπινθήρα να δημιουργείται με μια προσεκτική ρίψη ενός τελευταίου μικρού ή μεγάλου πυριτόλιθου πάνω στο θυσιαστήριο, μεταβάλλοντας ολόκληρο το καταβρεγμένο με την εύφλεκτη νάφθα θυσιαστήριο, σε παρανάλωμα πυρός!

Για το θαύμα αυτό της φύσης, τον πυριτόλιθο, που για αμέτρητες χιλιετίες, πρέπει να ήταν απ’ τους πολυτιμότερους πυρφόρους φίλους του ανθρώπου, διαβάζουμε τον παρακάτω συναρπαστικό μονόλογο του Φιλοκτήτη, που εγκαταλειμμένος από τους εκστρατεύοντες προς την Τροία Έλληνες, σε ερημονήσι είχε πρόβλημα αφής φλόγας: «Και όταν ξεχύθηκε χειμωνιάτικη παγωνιά, ξύλα έθραυσα και αυτά μηχανεύθηκα ο τάλας, αφού δεν είχα φωτιά, πέτρα πάνω στην πέτρα τρίβοντας, (κειμ: εν πέτροισι πέτρον εκρτίβων) μόλις που εφάνη το άφαντον φως που μ’ έσωσε. Η οικουμένη λοιπόν, στέγη πυρός είναι που τα πάντα μου παρέχει για να μην υποφέρω». Σοφοκλής Φιλοκτήτης 295.

Με τέτοια υλικά και προετοιμασία, φαίνεται πως δεν θα ήταν υπερβολικό αν λέγαμε ότι ο σπουδαίος κατά τα άλλα αυτός πυροτεχνουργός, είχε τον τρόπο του να μετατρέψει κυριολεκτικά το πέτρινο θυσιαστήριο του Γιαχβέ, σε γιγάντιο, λειτουργικό... αναπτήρα![8]
 
Μια άλλη εκδοχή είναι η ανάφλεξη στο θυσιαστήριο του Ηλία να είναι παρόμοια με εκείνη που περιγράφεται στο Β΄ Μακκαβαίων 1.22, και συνέβη στο θυσιαστήριο του Νεεμία! Η περιγραφή αυτή μας αναγκάζει να υποθέσουμε ότι το λευιτικό ιερατείο εκείνης της εποχής, πειραματιζόταν ακατάπαυστα με μηχανισμούς και υλικά αυτανάφλεξης, κάτω απο καυτό ήλιο!

Ερευνώντας για πιθανούς μηχανισμούς αυτανάφλεξης (στο πανεπιστημιακό χημείο Θεσσαλονίκης), φτάσαμε στο συμπέρασμα ότι ο βρεγμένος με νερό και νάφθα ασβεστόλιθος: «ανεβάζει θερμοκρασία στους 150ο C και συνεπώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να αναφλέξει υλικά με χαμηλό σημείο ανάφλεξης... η γρήγορη άνοδος της θερμοκρασίας του ασβέστη προκαλεί αμέσως την εξάτμιση της νάφθας, δημιουργεί αέρια που, μόλις αναμιχθούν με το οξυγόνο της ατμόσφαιρας... ακολουθεί ανάφλεξη». Θ. Κορρές «υγρόν πυρ» σελ 29.

Όπως βλέπουμε, ένας εξαιρετικά απλός μηχανισμός αυτανάφλεξης, είναι ο συνδυασμός, νάφθας, νερού και ασβέστου! Όπως καταλαβαίνετε λοιπόν, τα τρία αυτά υλικά θα μπορούσαν πολύ εύκολα να ανταμώσουν στα θυσιαστήρια του Ηλία και του Νεεμία.

Κάποιοι, δυσκολεύονται να δεχθούν την ανακάλυψη του ασβεστόλιθου, την εποχή εκείνη. Κι όμως, φανταστείτε μόνο, ότι κατά την εντολή του Μωϋσέως, οι Ισραηλίτες έπρεπε να έχουν: «θυσιαστήριον εκ λίθων» Έξοδ.20.25. Έτσι, σε καθημερινή βάση τα διάφορα θυσιαστήρια της αρχαιότητας, συγκέντρωναν κάθε είδους πέτρες για να δημιουργήσουν θυσιαστήρια.

Ήταν θέμα χρόνου λοιπόν, κάποια στιγμή, να βρεθεί στην καυτή επιφάνεια του θυσιαστηρίου και να ψηθεί απ’ τις φωτιές της θυσίας, ένας κανονικός ασβεστόλιθος! Και είναι επίσης αναμενόμενη πιθανότητα, κάποιοι επιχειρώντας να σβήσουν με νερό τα υπολείμματα της φωτιάς του θυσιαστηρίου, να δουν τον ασβεστόλιθο να βράζει και να αναφλέγει υπολείμματα ανθρακιάς, λίπους και χόρτων, στην περιφέρεια της φωτιάς. Να λοιπόν, που χωρίς να το θέλουν, βρέθηκε μπροστά τους ο ασβεστόλιθος και οι κρυφές του χάρες!

Το άλλο υλικό ανάφλεξης που εντοπίσαμε, είναι ο αυταναφλεγόμενος φωσφόρος! Ένα υλικό που παράγεται απ’ τον καρβουνισμό κοκκάλων και την συμμετοχή ελάχιστης άμμου! Το περίεργο είναι, ότι τέτοιες ακριβώς συνταγές παράξενου καρβουνισμού, ολόκληρων ζώων, με τα οστά και τα κόπρανά τους, έχουμε... που αλλού... στην Παλαιά Διαθήκη: «και ελάλησεν Κύριος προς Μωϋσήν και Ααρών λέγων, Ειπέ να φέρωσιν εις σε δαμάλην (θηλυκό μοσχαράκι) μη έχουσαν ελάττωμα... και θέλει λάβει αυτήν ο ιερεύς και θέλει σφάξει αυτήν... και θέλουσι κατακαύση την δαμάλην ενώπιον αυτού με το δέρμα και το κρέας και το αίμα αυτής, μετά της κόπρου αυτής, θέλουσι κατακαύση αυτήν». Αριθμοί 19.1-10.

Σε άλλο σημείο η συνταγή γίνεται σαφέστερη: «Ούτω λέγει Κύριος. Στήσον τον λέβητα και βάλε εις αυτόν ύδωρ και κομμάτια (ζώων) καλά, τον μηρόν και τον ώμον, γέμισον (δε) αυτόν (τον λέβητα) υπό τον εκλεκτών οστέων. Λάβε δε και εκ του ποιμνίου και στίβασον έτι οστά, βράσον αυτά καλώς και ας εψηθώσι και αυτά τα οστά εν αυτώ... λέβητα του οποίου η σκωρία είναι εν αυτώ και δεν εξήλθεν απ’ αυτού... και εγώ θέλω μεγαλύνει την πυράν. Επισώρευσον ξύλα άναψον το πυρ, κατανάλωσον τα κρέατα και διάλυσον αυτά, ας καώσι τα οστά. Τότε στήσον αυτόν (τον λέβητα) επί τους άνθρακας αυτού, δια να πυρωθεί ο χαλκός αυτού και να καεί και να λιώσει εν αυτώ η ακαθαρσία (σκουριά) αυτού και να καταναλωθεί η σκωρία αυτού». Ιεζεκιήλ 24.3-11.Αν αυτό δεν είναι μυστική συνταγή για "κάτι", τότε προς τι όλη αυτή η επιμονή του απόλυτου καρβουνισμού ενός ζώου;

Υπάρχει[9] λοιπόν η υπόθεση, πως κατά τον καρβουνισμό των κοκκάλων, οι παραγόμενοι ατμοί φωσφόρου, στερεοποιούνται (σαν σταγόνες κεριού) στο καπάκι του λέβητα. Όταν τα σταγονίδια αυτά έρθουν αργότερα σε επαφή με το οξυγόνο, θα αυταναφλεγούν. Αν κάποιος ρίξει λίγο νερό στο φλεγόμενο καπάκι, η φωτιά αυτή θα σβήσει, αλλά θα επανεμφανισθεί μόλις το νερό που επικάλυψε προσωρινά τον φωσφόρο εξατμιστεί! Αν το πράγμα επαναληφθεί αρκετές φορές, τότε ο παρατηρητικός προφήτης θα καταλάβει, όχι μόνο την αξία ενός τέτοιου υλικού, αλλά ότι αυτό φυλάγεται άφλεκτο μόνο κάτω από το νερό!

Μάλιστα η ανακάλυψη αυτή γίνεται από ανθρώπους που είχαν την μανία των ολοκαυτώσεων! Οι ολοκαυτώσεις ήταν υποχρεωτική καθημερινή ενασχόληση των ιερέων! Η ίδια η λέξη ολοκαύτωση αναφέρεται 64 φορές, μόνο στο βιβλίο Λευιτικόν!

Κάπως έτσι λοιπόν, πρέπει να έγινε και η πρώτη ανακάλυψη της απομόνωσης του φωσφόρου! Ενός υλικού, που παράγεται με εντελώς μαγικά υλικά και τρόπους, αυταναφλέγεται μοναδικά στον αέρα και αυτονόητα διατηρείται "σβηστό" μόνο κάτω απ’ το νερό!

Το να αναφλεγεί λοιπόν μια πυρά από το πουθενά και οι φλόγες της να πάρουν ξαφνικά εκρηκτικές διαστάσεις, στα μάτια των απλοϊκών Ιουδαίων, ισοδυναμούσε ασφαλώς με το απόλυτο θεϊκό σημάδι. Έτσι: «όταν είδε ο λαός, (το πυροτέχνημα του Ηλία) έπεσαν κατά πρόσωπο αυτών και είπαν, ο Κύριος (ο Γιαχβέ[10]) αυτός είναι ο θεός». Α΄Βασιλέων 18.39.

Ο Ηλίας εκμεταλλεύθηκε πάραυτα την νίκη του στην μάχη των εντυπώσεων και εκμεταλλευόμενος τον ένθεο παρορμητισμό (ενθουσιασμό[11]) που ενέπνεε στον όχλο, έσφαξε αμέσως (και αυτοπροσώπως!) όλους του ιερείς του Βαάλ: «Και είπε προς αυτούς (στον λαό) ο Ηλίας, πιάσατε τους προφήτες του Βαάλ, μηδείς εξ αυτών ας μη διασωθεί. Και έπιασαν αυτούς και κατεβίβασεν ο Ηλίας αυτούς εις τον χείμαρο Κισών και έσφαξε (ο Ηλίας!) αυτούς εκεί». Α΄Βασιλέων 18.40.

Ο Ηλίας δεν σταμάτησε εκεί τις σφαγές, αλλά με το πρόσχημα μιας ανάλογης μεγάλης τελετής προς τιμήν του Βαάλ συγκέντρωσε στην Σαμάρεια όλους τους υπόλοιπους ιερείς του Βαάλ και τους έσφαξε επίσης: «πρώτα (με δόλο) τους έδωσαν ειδικά ρούχα για να τους ξεχωρίζουν και μετά τους κατέσφαξαν όλους... και μετέβαλε τον ναό του Βαάλ σε κοπρώνα (απόπατο-αφεδρώνα)» Β.Βασ.10.11-28. Μετά: «έσφαξε και τους εβδομήντα γιους του Αχαάβ και έβαλαν τα κεφάλια τους σε καλάθια» Β. Βασ.10.6-7.

Και επειδή θα ήταν ανεπίτρεπτο να αφήσουμε ασχολίαστη την καταγεγραμμένη κυριολεκτική δολοφονία 850 ανθρώπων[12] (εκτός των 70 υιών του Αχαάβ) ερωτώ: η ολοφάνερη παραδοξότητα ότι ο κοσμικός θεός μπήκε στον κόπο να ρίξει φωτιά από τον ουρανό, αλλά ο προφήτης του σφάζει ιδιοχείρως οκτακόσιους πενήντα ομόφυλούς του, απλούς, ανόητους ανθρωπάκους, που χάριν υλικών ανταλλαγμάτων αλλαξοπίστησαν, δεν λέει σε κανέναν τίποτε;

Αναρωτιέμαι, αν ο Θεός είχε οποιαδήποτε διάθεση να παίξει ενεργά τον ρόλο του προστάτη της ιουδαϊκής πίστεως, γιατί έβαζε τους προφήτες του να κάνουν την βρώμικη δουλεία των μαζικών σφαγών; Και επιτέλους, γιατί ο θεός σφάζει τους διαφωνούντας και δεν τους μεταπείθει; Και εν πάση περιπτώσει, αν αυτός που θεωρείται ο παγκόσμιος αληθινός θεός, σφάζει μαζικά τους διαφωνούντες... τι διαφορετικό έκανε από τους άλλους τους "ψευδείς", τους "κακούς" θεούς των εθνών;

Αργότερα ο ίδιος Ηλίας, αυτός ο πανούργος πυροτεχνουργός, σε καινούργια αντιπαλότητα με την βασιλική εξουσία, επιδεικνύοντας το θανατηφόρο «τεκμήριο θεϊκού πυρός», δεν δίστασε να κάψει με πυρ εξ ουρανού εκατό ακόμα αθώους Ιουδαίους στρατιώτες: «και απέστειλε ο βασιλεύς προς αυτόν (τον Ηλία) πεντηκόνταρχον μετά των πενήντα (στρατιωτών) αυτού και ιδού εκάθητο ο Ηλίας επί της κορυφής του όρους. Και είπε προς αυτόν (ο πεντηκόνταρχος) άνθρωπε του θεού ο βασιλεύς είπε κατέβα. Και αποκρίθηκε ο Ηλίας και είπε, αν είμαι άνθρωπος του θεού ας κατέβει πυρ εξ ουρανού και ας καταφάγει σε και τους πεντήκοντα μετά σου. Και κατέβη πυρ εξ ουρανού και κατέφαγεν αυτούς». Β΄(ήΔ΄) Βασιλέων 1.9-12.

Προφανώς για να δικαιώσει την φήμη του "φλογερού" προφήτη, δύο φορές επανέλαβε το εντελώς άδικο και ανατριχιαστικό αυτό φονικό ο Ηλίας, σκοτώνει[13] εκατόν δύο νεαρούς στρατευμένους που εκτελούσαν υποχρεωτικά εντολές! Βέβαια, ο προφήτης βρισκόταν ήδη βολικότατα στην κορυφή, δηλαδή ακριβώς πάνω από τους δύσμοιρους στρατιώτες και έτσι με άνεση μπορούσε να περιλούσει τους έντρομους παγιδευμένους, δικούς του αθώους ομοεθνείς στρατιώτες, με ένα άγνωστο για την εποχή εκείνη μίγμα αναμμένης νάφθας, καίγοντάς τους μ’ αυτό που αργότερα στην ιστορία έγινε γνωστό ως: «υγρόν πυρ» ή «Περσικόν πυρ».[14]

Κάποιοι δυστυχώς, επιμένουν μέχρι σήμερα, ότι ο Ηλίας είχε υπό τας διαταγάς του κάποιο πραγματικό ουράνιο πυρ, χωρίς να μπορούν να μας εξηγήσουν γιατί με ένα τέτοιο πανίσχυρο όπλο, δεν κατατρόπωσε την ίδια εποχή τους Φιλισταίους τους αιώνιους εχθρούς του Ισραήλ, ώστε να γίνει απελευθερωτής και εθνικός ήρωας. Γιατί ο ίδιος αυτός προφήτης, που με τέτοια άνεση διέταζε τους κεραυνούς του ουρανού, άφησε πίσω του μια ιστορία φυγής, φόβου και απομόνωσης;

Στην συνέχεια ο Ηλίας φέρεται να προκαλεί μια τρίχρονη ξηρασία στη χώρα του: «δεν θα γίνει τα έτη αυτά δρόσος και βροχή, ειμή δια του στόματός μου» Α΄(Γ΄) Βασιλέων 17.1. Μα τι λέει ο... ανεκδιήγητος αυτός προφήτης; Δεν ήταν οι ξηρασίες στο Ισραήλ καθεστώς εδώ και χιλιετίες;! Πότε επιτέλους θα αγανακτήσουμε με τις παιδαριώδεις αυτές ανοησίες, όπου τα θαύματα εξαρτώνται μονίμως από τις τοπικές ευκαιρίες και υλικές δυνατότητες;

Αναρωτιέμαι λοιπόν, αν ο προφήτης είχε την δύναμη με το λόγο του να προκαλέσει ξηρασία, σ’ έναν τόπο που ανέκαθεν είχε ελάχιστες, γιατί δεν προκάλεσε μια παρατεταμένη περίοδο ευλογημένων βροχοπτώσεων, αλλά παρατείνει την ήδη υπάρχουσα ξηρασία; Γιατί οι εξουσίες των προφητών περιορίζονται πάντα σε φόνους, φωτιές και καταστροφές; Δεν ήταν αυτή η βασανιστική ξηρασία μια γενική πράξη εχθρότητας απέναντι σε αναρίθμητα ζώα και άλλους αμέτοχους, αθώους ανθρώπους της περιοχής; Γιατί εξουσιάζοντας δήθεν μια τέτοια δύναμη δεν προκάλεσε επιλεκτικά βροχές στον τόπο του, ώστε να πεισθούν ακόμα και οι πέριξ αλλόθρησκοι Χαναναίοι για τις αγαθές δυνάμεις του θεού τους;

Άλλες είναι λοιπόν οι εξηγήσεις που πρέπει να βρεθούν στις πονηριές των προφητών και όχι οι θεόσταλτες δυνάμεις. Δυστυχώς, κάποιοι έγραψαν ιστορία, επειδή βρήκαν την δύναμη και τους τρόπους να σκοτώνουν και να ψεύδονται ασύστολα στο όνομα του θεού του, και δυστυχώς... αντί να τους επικρίνουμε... εμείς απεναντίας τους λατρεύουμε!



Προφήτης Ηλίας, (Ηλί-Γιαχ), ο κατακτητής της ορεινής Ελλάδος

Για "κάποιους"... όσο λιγότερη Ελλάδα τόσο καλύτερα!

ΤΙ ΜΕΓΑΛΗ ΝΤΡΟΠΗ. Η ΚΟΡΥΦΗ ΤΟΥ ΤΑΫΓΕΤΟΥ ΤΟΥ ΙΕΡΟΥ ΟΡΟΥΣ ΤΩΝ ΣΠΑΡΤΙΑΤΩΝ ΟΝΟΜΑΣΤΗΚΕ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΙΟΥΔΑΙΟΧΡΙΣΤΙΑΝΟΥΣ ΚΟΡΥΦΗ ΤΟΥ ΠΡΟΦΗΤΗ ΗΛΙΑ.

ΛΕΣ ΚΑΙ ΔΕΝ ΔΙΑΘΕΤΕΙ Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΛΑΟΣ ΔΙΚΟΥΣ ΤΟΥ ΗΡΩΕΣ ΚΑΙ ΑΓΙΟΥΣ. ΕΠΡΕΠΕ ΝΑ ΟΝΟΜΑΣΟΥΜΕ ΤΗΝ ΚΟΡΥΦΗ ΜΕ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΕΝΟΣ ΦΡΙΚΤΟΥ ΕΒΡΑΙΟΥ ΔΟΛΟΦΟΝΟΥ.

Στους 325 Δήμους της Ελλάδος, έχουμε 884 τοπωνύμια που αρχινούν με τη λέξη «Άγιος»! Αν προσθέσουμε και τα υπόλοιπα αγιότροπα τοπωνύμια «όσιος, προφήτης, Παναγιά τάδε» κλπ. Βρίσκουμε ότι τα μισά ελληνικάτοπωνύμια της χώρας, έχουν πεταχτεί στον καιάδα, και φορτωθήκαν την ιουδαϊκή "ιστορία"! Μην απορείτε λοιπόν, που όλα διολισθαίνουν σε εβραϊκά χέρια... εσείς το αποδεχθήκατε... εδώ και αιώνες.


Κοιτάξτε γύρω σας όλα σχεδόν τα ελληνικά βουνά. Από τους δασωμένους λόφους και τα υψώματα, οι μνήμες και τα τοπωνυμία ξεριζώθηκαν απ' την τρισένδοξη αρχαιοελληνική γη και παραδόθηκαν στην πυρά της θρησκευτικής λήθης. Με εύκολους αναβαπτισμούς, χιλιάδες ελληνικά τοπωνύμια φορτωμένα ιστορία, αντικατεστάθησαν από ονομασίες και συμβάντα της νέας απαλλοτριωτικής ιουδαιο-χριστιανικής "σωτηρίας"! Τα αρχαία τοπωνύμια της χώρας στην συντριπτική τους πλειοψηφία "κάηκαν"! Όλα σχεδόν τα ελληνικά υψώματα, φιμωμένα παραδόθηκα σαν δώρο υποτελείας σ' έναν ξενόφερτο άγιο ... στον άγνωστο μέχρι τότε σε όλους τους Έλληνες άγιο, τον Χαλδαιο-Εβραίο Ηλία!

Γιατί πρέπει και μάλιστα με ενθουσιασμό να δεχθούμε, πάνω σε όλες τις μικρές και μεγάλες βουνοκορφές της ιστορικότατης αυτής χώρας, να δεσπόζει το όνομα ενός ήρωα της αρχαιο-ισραηλιτικής ιστορίας; Έστω κι αν αυτός είναι ο προφήτη Ηλί-Γιαχ, ή όπως είναι γνωστός με το εξελληνισμένο του όνομα Ηλίας;

Ναι αγαπητοί μου, κάθε ένα απ' τα εκατοντάδες χιλιάδες ολόλευκα, ξωκλήσια του εξελληνισμένου πια Αϊ Λιά ... δεν είναι παρά ένας ύμνος υποτέλειας στην μνήμη ενός άγνωστου ήρωα της αρχαιο-Εβραικής ιστορίας! Του Ελίγια ή Ελι-Γιάχ, (Elijah) όνομα που σημαίνει: «θεός μου ο Γιάχ (Ελ=θεός + Γιαχ=Γιαχβέ ή όπως ακριβώς είναι στα Εβραϊκά: Eliyahu (Ελι-γιαχού)!

Ρωτήσαμε δεκάδες Έλληνες και οι περισσότεροι επέμειναν ότι: «ο Ηλίας ... είναι οπωσδήποτε ένας Έλληνας άγιος», ή «είναι ότι απέμεινε απ' τον αρχαίο θεό του φωτός Απόλλωνα» ή ότι: «το όνομα Ηλίας προέρχεται από τον ζωοδότης Ήλιο που βγαίνει πίσω απ' τις κορυφές των βουνών»!

Ο μέσος Έλληνας λοιπόν όχι μόνο δεν ξέρει τι στο καλό ήταν ή έκανε αυτός ο Ηλί-γιαχ, αλλά συγχέει συχνά τον Ηλία με τον ζωοδότη Ήλιο! Βέβαια ακόμα κι αν δεχθούμε ότι ο Ηλίας αυτός, υπήρξε πράγματι μέγας και τρανός της ισραηλιτικής ιστορίας, πως εξηγεί αυτό ότι του παραδώσαμε ολόκληρη την ορεινή Ελλάδα;

Δυστυχώς φαίνετε πως τιμούμε το όνομα αυτό, μόνο επειδή κάποιοι κρυπτο-ιουδαίοι, φορτωμένοι σκοπιμότητες το αποφάσισαν, και όχι επειδή μας ενθουσίασαν οι αξιότιμες πράξεις του!

Αν όμως τα ονόματα των παιδιών μας. Οι ετήσιες εορτές μας. Τα τοπωνυμία μας. Η παιδεία μας! Η άποψη μας για το παρελθόν, αλλά κι αυτές οι ελπίδες μας για το μέλλον, παραπέμπουν κατευθείαν σε ότι είπαν και έκαναν οι ήρωες ενός αλλού λαού, δεν είναι αυτό ανησυχητικό δείγμα προχωρημένης παρακμής, αλλοτρίωσης, και υποτέλειας;

Πιστεύετε λοιπόν, πως όταν ο Αβραάμ κατάστρωνε τα μεγαλεπήβολα σχέδια διάπυρου διαμελισμού και άλωσης των εθνών, εννοούσε οπωσδήποτε κάτι περισσότερο απ' αυτό που είδη μας συμβαίνει; Ή όταν ο Σερούχ, ο παππούς του Αβραάμ, είχε επιφέρει την προγονο-αντικατάσταση στην Ουρ της Χαλδαίας, και κατάφερε στο θρησκιο-εξουσιαστικό παιγνίδι του να λατρεύονται οι δικοί τους προπάτορες, είχε καταφέρει κάτι περισσότερο, απ' αυτό που και σήμερα συμβαίνει σε μας;

Αν ο μέσος Έλληνας ρωτήσει την ίδια του τη μητέρα, «ποιους έχουμε εμείς οι Έλληνες προπάτορες;» θα του απαντήσει με αρχαιο-εβραϊκά ονόματα απ' την εβδομαδιαία εκκλησιαστική της παιδεία ή με σιωπή! Είναι αυτό φυσιολογικό; Δεν έχουν οι Έλληνες καλούς ή κακούς προπάτορες; Είναι φυσιολογικό οποίοι κι αν ήταν να τους αγνοούμε;

Γιατί κανένα ελληνόπουλο της σημερινής παιδείας δεν γνωρίζει: «Ότι (από) Δευκαλίωνος και Πύρας Έλλην, εκ' του οποίου Ελλάς και Έλληνες» Ελλάνικος 1a,4,F.6a & Σχόλ. Απολλώνιος Ρόδιος 248.7

Αντί από καθέδρας να εποπτεύουμε διαχρονικά την εφαρμογή των ιδεών, προωθώντας τις ιαματικές αρετές στους λαούς όλου του κόσμου, εξασφαλίζοντας τον παγκόσμιο σταδιακό εξανθρωπισμό, ανανεώνοντας και φροντίζοντας μάλιστα διαχρονικά τους θεσμούς και τις ιδέες που εμείς οι ίδιοι γεννήσαμε ... εμείς αυτοκαταργηθήκαμε, κατεδαφίσαμε και κάψαμε μάλιστα ενθουσιωδώς, ότι ανεπανάληπτο έφτιαξαν οι πρόγονοί μας, και γίναμε αναχωρητές και άγιοι!

Αντί να γίνουμε τουλάχιστον οι χαρισματικοί φροντιστές του κόσμου, εμείς γίναμε άγιοι! «Οι άγιοι Έλληνες»!!! Αν δεν ήταν τόσο τραγικό, θα έλεγα πως ακούγεται απίστευτα αστείο! Αντί να θεωρολογούμε όμως με ατέλειωτους αυτοοικτιρμούς, ας πάρουμε καλύτερα μια ακόμα ξινόπικρη γεύση ... άγιας υποτέλειας …
-------------------------------------
[1] Τα τρία βιβλία των Μακκαβαίων είναι εκτεταμένα και στο σύνολο τους έχουν πολύτιμες πληροφορίες για την προχριστιανική περίοδο.
[2] Περί της μεταφράσεως των Ο΄, έχουμε αναλυτικά αναφερθεί σε προηγούμενα άρθρα.
[3] Η μετάφραση Β. Βέλλα, σε μια προσπάθεια περαιτέρω αποπροσανατολισμού, μεταφράζει «βούρκο» αντί για «παχύ ύδωρ». Η Septuaginta στην αγγλική...
[4] Την προτεσταντική αυτή Βίβλο έφερε στην Ελλάδα το 1834 ο Νεόφυτος Βάμβας.
[5] «Τερατώδη: τα παράδοξα. Τερατουργεί: παράδοξα ποιεί». Σουΐδας.
[6] Τελικά κατά την διάρκεια της συγγραφής αυτού του βιβλίου, είχα την απολαυστική ευκαιρία, σε τρεις τουλάχιστον τηλεοπτικές συζητήσεις, να θέσω την συγκεκριμένη ερώτηση, αλλά κανείς ρασοφόρος ή θεολόγος δεν αποπειράθηκε έστω και μια αοριστόλογη απάντηση! Διέφευγαν επικαλούμενοι άγνοια των συγκεκριμένων εδαφίων!
[7] «Πυρίτης: λίθος απ’ όπου πυρ γεννιέται». Ησύχιος. pi.4430. «Πυρίτης λίθος ή στουρναρόπετρα, αποτελεί μια κρυπτοκρυσταλλική παραλλαγή του χαλαζία. Δια της κρούσεως προκαλούνται σπινθήρες προς ανάφλεξη υλικών» Δρανδάκης στη λέξη «τσακμακόπετρα»!
[8] «Όταν αναρωτήθηκε ο Αδάμ πως δημιουργήθηκε το φως, ο Θεός του έδωσε δύο πέτρες που όταν τις χτυπούσε ξεπηδούσε απ’ αυτές φωτιά» Ρ. Γκρέϊβς Εβραϊκοί Μύθοι σελ.36.
[9] Απ’ το Α. Π. Θεσσαλονίκης, έχουμε πειραματική απόδειξη αυτής της εκδοχής.
[10] «Κύριο» αποκαλούσαν και τον Βαάλ, γι' αυτό μόνο λέγοντας: «ο Γιαχβέ αυτός είναι ο θεός», μπορούσαν να κάνουν κατανοητό ποιον "Κύριο" εννοούσαν!
[11] «Ενθουσιάζω-μαι: είμαι ένθεος, κατέχομαι υπο εκστάσεως» Λεξικό Σταματάκου
[12] Όλοι οι σχολιαστές, περιέργως αναφέρουν μόνο 450 σφαγιασθέντας.
[13] Συνολικά σκοτώνει 1022 άτομα! 850 ιερείς, 102 στρατιώτες και τους 70 γιους του βασιλιά!
[14] «Καλλίνικος, αρχιτέκτων από Ηλιουπόλεως Συρίας το υγρόν πυρ (αρχικά) κατασκεύασε» Γεώργιος Μοναχ. Χρονικών 110.896.26. // Ζώσιμος Ιστορικός 3.32.5.