ΔΗΜ 21.48–50
Ο νόμος δεν επιτρέπει να υβρίζονται ούτε οι δούλοι – Η πρέπουσα αντιμετώπιση του κατηγορουμένου
Ο Δημοσθένης κατηγορεί τον Μειδία για την επίθεση και προσβολή που δέχτηκε από αυτόν στα Μεγάλα Διονύσια, όπου συμμετείχε ως χορηγός το 348 π.Χ. Από την αρχή του λόγου του ο ρήτορας προσπάθησε να δείξει ότι με την αλαζονική και υβριστική του συμπεριφορά ο Μειδίας, εκτός από τον ίδιο, έβλαψε όλη την πόλη (γεγονός που αιτιολογεί και την προσαγωγή του σε δημόσια δίκη ) και διηγήθηκε αναλυτικά όλες τις επιθέσεις και προκλήσεις του κατηγορουμένου εναντίον του. Επικαλούμενος στη συνέχεια τις ισχύουσες διατάξεις, τόνισε ότι ο νόμος αντιμετώπιζε με ιδιαίτερη αυστηρότητα τη δημόσια προσβολή σε βάρος προσώπου (ὕβρις) ή μια πράξη βίας που διαπράχθηκε προμελετημένα, ακόμα και στην περίπτωση που αυτές αφορούσαν δούλο. Μετά την ανάγνωση του σχετικού νόμου προσθέτει:
[48] Ἀκούετ’, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, τοῦ νόμου τῆς φιλανθρω-
πίας, ὃς οὐδὲ τοὺς δούλους ὑβρίζεσθαι ἀξιοῖ. τί οὖν πρὸς
θεῶν; εἴ τις εἰς τοὺς βαρβάρους ἐνεγκὼν τὸν νόμον τοῦτον,
παρ’ ὧν τὰ ἀνδράποδ’ εἰς τοὺς Ἕλληνας κομίζεται, ἐπαινῶν
ὑμᾶς καὶ διεξιὼν περὶ τῆς πόλεως εἴποι πρὸς αὐτοὺς ὅτι
[49] «εἰσὶν Ἕλληνές τινες ἄνθρωποι οὕτως ἥμεροι καὶ φιλάν-
θρωποι τοὺς τρόπους ὥστε πόλλ’ ὑφ’ ὑμῶν ἠδικημένοι, καὶ
φύσει τῆς πρὸς ὑμᾶς ἔχθρας αὐτοῖς ὑπαρχούσης πατρικῆς,
ὅμως οὐδ’ ὅσων ἂν τιμὴν καταθέντες δούλους κτήσωνται,
οὐδὲ τούτους ὑβρίζειν ἀξιοῦσιν, ἀλλὰ νόμον δημοσίᾳ τὸν
ταῦτα κωλύσοντα τέθεινται τουτονὶ καὶ πολλοὺς ἤδη παρα-
βάντας τὸν νόμον τοῦτον ἐζημιώκασιν θανάτῳ», [50] εἰ ταῦτ’
ἀκούσειαν καὶ συνεῖεν οἱ βάρβαροι, οὐκ ἂν οἴεσθε δημοσίᾳ
πάντας ὑμᾶς προξένους αὑτῶν ποιήσασθαι; τὸν τοίνυν οὐ
παρὰ τοῖς Ἕλλησιν μόνον εὐδοκιμοῦντα νόμον, ἀλλὰ καὶ
παρὰ τοῖς βαρβάροις εὖ δόξαντ’ ἂν ἔχειν, σκοπεῖσθ’ ὁ
παραβὰς ἥντινα δοὺς δίκην ἀξίαν ἔσται δεδωκώς.
Ο Δημοσθένης κατηγορεί τον Μειδία για την επίθεση και προσβολή που δέχτηκε από αυτόν στα Μεγάλα Διονύσια, όπου συμμετείχε ως χορηγός το 348 π.Χ. Από την αρχή του λόγου του ο ρήτορας προσπάθησε να δείξει ότι με την αλαζονική και υβριστική του συμπεριφορά ο Μειδίας, εκτός από τον ίδιο, έβλαψε όλη την πόλη (γεγονός που αιτιολογεί και την προσαγωγή του σε δημόσια δίκη ) και διηγήθηκε αναλυτικά όλες τις επιθέσεις και προκλήσεις του κατηγορουμένου εναντίον του. Επικαλούμενος στη συνέχεια τις ισχύουσες διατάξεις, τόνισε ότι ο νόμος αντιμετώπιζε με ιδιαίτερη αυστηρότητα τη δημόσια προσβολή σε βάρος προσώπου (ὕβρις) ή μια πράξη βίας που διαπράχθηκε προμελετημένα, ακόμα και στην περίπτωση που αυτές αφορούσαν δούλο. Μετά την ανάγνωση του σχετικού νόμου προσθέτει:
[48] Ἀκούετ’, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, τοῦ νόμου τῆς φιλανθρω-
πίας, ὃς οὐδὲ τοὺς δούλους ὑβρίζεσθαι ἀξιοῖ. τί οὖν πρὸς
θεῶν; εἴ τις εἰς τοὺς βαρβάρους ἐνεγκὼν τὸν νόμον τοῦτον,
παρ’ ὧν τὰ ἀνδράποδ’ εἰς τοὺς Ἕλληνας κομίζεται, ἐπαινῶν
ὑμᾶς καὶ διεξιὼν περὶ τῆς πόλεως εἴποι πρὸς αὐτοὺς ὅτι
[49] «εἰσὶν Ἕλληνές τινες ἄνθρωποι οὕτως ἥμεροι καὶ φιλάν-
θρωποι τοὺς τρόπους ὥστε πόλλ’ ὑφ’ ὑμῶν ἠδικημένοι, καὶ
φύσει τῆς πρὸς ὑμᾶς ἔχθρας αὐτοῖς ὑπαρχούσης πατρικῆς,
ὅμως οὐδ’ ὅσων ἂν τιμὴν καταθέντες δούλους κτήσωνται,
οὐδὲ τούτους ὑβρίζειν ἀξιοῦσιν, ἀλλὰ νόμον δημοσίᾳ τὸν
ταῦτα κωλύσοντα τέθεινται τουτονὶ καὶ πολλοὺς ἤδη παρα-
βάντας τὸν νόμον τοῦτον ἐζημιώκασιν θανάτῳ», [50] εἰ ταῦτ’
ἀκούσειαν καὶ συνεῖεν οἱ βάρβαροι, οὐκ ἂν οἴεσθε δημοσίᾳ
πάντας ὑμᾶς προξένους αὑτῶν ποιήσασθαι; τὸν τοίνυν οὐ
παρὰ τοῖς Ἕλλησιν μόνον εὐδοκιμοῦντα νόμον, ἀλλὰ καὶ
παρὰ τοῖς βαρβάροις εὖ δόξαντ’ ἂν ἔχειν, σκοπεῖσθ’ ὁ
παραβὰς ἥντινα δοὺς δίκην ἀξίαν ἔσται δεδωκώς.
***
[48] Ακούετε, ώ άνδρες Αθηναίοι, την φιλανθρωπίαν του νόμου, ο οποίος δεν κρίνει άξιον να υβρίζωνται ούτε οι δούλοι. Τι λοιπόν, δι' όνομα των θεών; Εάν κανείς φέρη τούτον τον νόμον εις τους βαρβάρους, από τους οποίους οι έμποροι φέρουν εις την Έλληνας τους δούλους και σας επαινή και διηγήται περί της πατρίδος μας και είπη προς αυτούς ότι: [49] «Υπάρχει κάποιος κόσμος Ελλήνων, τόσον ημέρων και φιλανθρώπων, ως προς τους τρόπους, ώστε αν και πολλά κακά έχουν πάθει από σας και εκ φύσεως υπάρχη πατροπαράδοτος έχθρα μεταξύ υμών και εκείνων, εν τούτοις ούτε εκείνους, των οποίων καταβαλόντες την αξίαν θα κάμουν δούλους των, δεν επιτρέπουν εις κανένα να τους υβρίζη, αλλά έχουν δημοσία θεσπίσει αυτόν εδώ τον νόμον, ο οποίος απαγορεύει το τοιούτον, και πολλούς έως τώρα, οι οποίοι παρέβησαν τον νόμον τούτον, τους κατεδίκασαν εις θάνατον», [50] εάν ταύτα ακούσουν και τα κατανοήσουν οι βάρβαροι, δεν θα ανεγνώριζον όλους σας διά πράξεως της πολιτείας των ως δημοσίους φίλους της χώρας αυτών; Σκεφθήτε λοιπόν, ποίας τιμωρίας θα είναι άξιος ο παραβάτης νόμου, ο οποίος όχι μόνον μεταξύ Ελλήνων ευδοκιμεί, αλλά και υπό των βαρβάρων θα εθαυμάζετο, εάν τους ήτο γνωστός.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου