ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ: ΣΟΦΟΚΛΗΣ - Τραχίνιαι (436-471)

ΔΗ. μή, πρός σε τοῦ κατ᾽ ἄκρον Οἰταῖον νάπος

Διὸς καταστράπτοντος, ἐκκλέψῃς λόγον.
οὐ γὰρ γυναικὶ τοὺς λόγους ἐρεῖς κακῇ,
οὐδ᾽ ἥτις οὐ κάτοιδε τἀνθρώπων, ὅτι
440 χαίρειν πέφυκεν οὐχὶ τοῖς αὐτοῖς ἀεί.
Ἔρωτι μέν νυν ὅστις ἀντανίσταται
πύκτης ὅπως ἐς χεῖρας, οὐ καλῶς φρονεῖ.
οὗτος γὰρ ἄρχει καὶ θεῶν ὅπως θέλει,
κἀμοῦ γε· πῶς δ᾽ οὐ χἁτέρας οἵας γ᾽ ἐμοῦ;
445 ὥστ᾽ εἴ τι τὠμῷ τ᾽ ἀνδρὶ τῇδε τῇ νόσῳ
ληφθέντι μεμπτός εἰμι, κάρτα μαίνομαι,
ἢ τῇδε τῇ γυναικί, τῇ μεταιτίᾳ
τοῦ μηδὲν αἰσχροῦ μηδ᾽ ἐμοὶ κακοῦ τινος.
οὐκ ἔστι ταῦτ᾽. ἀλλ᾽ εἰ μὲν ἐκ κείνου μαθὼν
450 ψεύδῃ, μάθησιν οὐ καλὴν ἐκμανθάνεις·
εἰ δ᾽ αὐτὸς αὑτὸν ὧδε παιδεύεις, ὅταν
θέλῃς γενέσθαι χρηστός, ὀφθήσῃ κακός.
ἀλλ᾽ εἰπὲ πᾶν τἀληθές· ὡς ἐλευθέρῳ
ψευδεῖ καλεῖσθαι κὴρ πρόσεστιν οὐ καλή.
455 ὅπως δὲ λήσεις, οὐδὲ τοῦτο γίγνεται·
πολλοὶ γὰρ οἷς εἴρηκας, οἳ φράσουσ᾽ ἐμοί.
κεἰ μὲν δέδοικας, οὐ καλῶς ταρβεῖς, ἐπεὶ
τὸ μὴ πυθέσθαι, τοῦτό μ᾽ ἀλγύνειεν ἄν·
τὸ δ᾽ εἰδέναι τί δεινόν; οὐχὶ χἁτέρας
460 πλείστας ἀνὴρ εἷς Ἡρακλῆς ἔγημε δή;
κοὔπω τις αὐτῶν ἔκ γ᾽ ἐμοῦ λόγον κακὸν
ἠνέγκατ᾽ οὐδ᾽ ὄνειδος· ἥδε τ᾽ οὐδ᾽ ἂν εἰ
κάρτ᾽ ἐντακείη τῷ φιλεῖν, ἐπεί σφ᾽ ἐγὼ
ᾤκτιρα δὴ μάλιστα προσβλέψασ᾽, ὅτι
465 τὸ κάλλος αὐτῆς τὸν βίον διώλεσεν,
καὶ γῆν πατρῴαν οὐχ ἑκοῦσα δύσμορος
ἔπερσε κἀδούλωσεν. ἀλλὰ ταῦτα μὲν
ῥείτω κατ᾽ οὖρον· σοὶ δ᾽ ἐγὼ φράζω κακὸν
πρὸς ἄλλον εἶναι, πρὸς δ᾽ ἔμ᾽ ἀψευδεῖν ἀεί.
470 ΧΟ. πιθοῦ λεγούσῃ χρηστά, κοὐ μέμψῃ χρόνῳ
γυναικὶ τῇδε, κἀπ᾽ ἐμοῦ κτήσῃ χάριν.

***

ΔΗΙ. Μη, σε ξορκίζω στο Θεό που αστράφτει
ψηλ᾽ απ᾽ τις σύδεντρες πλαγιές της Οίτης,
μην κρύβεις την αλήθεια, και δεν έχεις
να κάμεις με μια ανόητη γυναίκα,
μηδέ που να μη ξέρει πως είν᾽ έτσι
τ᾽ ανθρώπινα πλασμένα από τη φύση,
440 να μην ευχαριστιούνται όλο στα ίδια.
Στον έρωτα όποιος θέλει, σαν πυγμάχος,
να του σταθεί αντικρύ, δε θα ᾽χει γνώση·
γιατ᾽ αυτός κυβερνά, όπως του αρέσει,
και τους θεούς και μένα και γιατί όχι
κι όποιαν άλλη γυναίκα σαν κι εμένα.
Ώστ᾽ αν είχα παράπονο του αντρός μου,
που έπεσε στην αρρώστια αυτή, θενά ᾽ταν
μεγάλη τρέλα, είτε κι αυτής της νέας
της αφορμής ενός κακού, που εμένα
καμιά ατιμία ή προσβολή δε φέρνει.
Δεν είν᾽ αυτό· μ᾽ αν σ᾽ έχει μάθει εκείνος
να λες αυτά τα ψέματα, δεν πήρες
450 καθόλου ωραίο μάθημα· κι αν πάλι
αφ᾽ εαυτού σου είσ᾽ έτσι μαθημένος,
ενώ θες να φανείς καλός στον άλλο,
θα βρεθείς μόνο πονηρός πως είσαι.
Πες λοιπόν όλη την αλήθεια· σκέψου
τί στίγμα για έναν ελεύθερο άνθρωπο είναι
να τον λεν ψεύτη· γιατί μην πιστέψεις
πως είναι τρόπος να κρυφτείς· πολλοί ᾽ναι
που σ᾽ άκουσαν και που θα μαρτυρήσουν.
Μα κι ούτε να φοβάσαι θα ᾽χες δίκιο·
γιατί το να μη μάθω την αλήθεια
αυτό θα με δυσαρεστούσε, ενώ
τί κακό θα ᾽ταν να την ξέρω; μήπως
δεν είναι ο Ηρακλής αυτός, που κι άλλες
460 αμέτρητες γυναίκες πήρε ως τώρα;
κι όμως ποτέ δεν άκουσε καμιά των
ή κακό λόγο ή προσβολή από μένα·
το ίδιο κι αυτή, ουδ᾽ αν ακόμη εκείνος
θα ᾽λιωνε απ᾽ την αγάπη της· γιατί άμα
την είδα εγώ, βαθιά συμπόνια πήρα,
που ρήμαξε η ομορφιά της τη ζωή της
και χάλασε και σκλάβωσε άθελά της
η άμοιρη την πατρίδα της. Μ᾽ ας πάνε
όπως τα πάει το ρέμ᾽ αυτά· σε σένα
μόνο θέλω να πω, να φυλάς γι᾽ άλλους
τις πονηριές σου αυτές, αλλά σε μένα
πάντα να λες μονάχα την αλήθεια.
ΧΟΡ. Άκου της, που σου λέει σωστά· δε θα ᾽χεις
470 να παραπονεθείς μ᾽ αυτήν κατόπι
και μαζί της κι εγώ θα σ᾽ το ᾽χω χάρη.