Πέμπτη 24 Ιουνίου 2021

ΑΡΡΙΑΝΟΣ - Ἀλεξάνδρου Ἀνάβασις (2.10.1-2.10.7)

[2.10.1] Οὕτω δὴ τεταγμένους χρόνον μέν τινα προῆγεν ἀναπαύων, ὥστε καὶ πάνυ ἔδοξε σχολαία γενέσθαι αὐτῷ ἡ πρόσοδος· τοὺς γὰρ βαρβάρους, ὅπως τὰ πρῶτα ἐτάχθησαν, οὐκέτι ἀντεπῆγε Δαρεῖος, ἀλλ᾽ ἐπὶ τοῦ ποταμοῦ ταῖς ὄχθαις, πολλαχῇ μὲν ἀποκρήμνοις οὔσαις, ἔστι δὲ ὅπου καὶ χάρακα παρατείνας αὐταῖς ἵνα εὐεφοδώτερα ἐφαίνετο, οὕτως ἔμενεν· καὶ ταύτῃ εὐθὺς δῆλος ἐγένετο τοῖς ἀμφ᾽ Ἀλέξανδρον τῇ γνώμῃ δεδουλωμένος. [2.10.2] ὡς δὲ ὁμοῦ ἤδη ἦν τὰ στρατόπεδα, ἐνταῦθα παριππεύων πάντῃ Ἀλέξανδρος παρεκάλει ἄνδρας ἀγαθοὺς γίγνεσθαι, οὐ τῶν ἡγεμόνων μόνον τὰ ὀνόματα ξὺν τῷ πρέποντι κόσμῳ ἀνακαλῶν, ἀλλὰ καὶ ἰλάρχας καὶ λοχαγοὺς ὀνομαστὶ καὶ τῶν ξένων τῶν μισθοφόρων, ὅσοι κατ᾽ ἀξίωσιν ἤ τινα ἀρετὴν γνωριμώτεροι ἦσαν· καὶ αὐτῷ πανταχόθεν βοὴ ἐγίνετο μὴ διατρίβειν, ἀλλὰ ἐσβάλλειν ἐς τοὺς πολεμίους. [2.10.3] ὁ δὲ ἦγεν ἐν τάξει ἔτι, τὰ μὲν πρῶτα, καίπερ ἐν ἀπόπτῳ ἤδη ἔχων τὴν Δαρείου δύναμιν, βάδην, τοῦ μὴ διασπασθῆναί τι ἐν τῇ ξυντονωτέρᾳ πορείᾳ κυμῆναν τῆς φάλαγγος· ὡς δὲ ἐντὸς βέλους ἐγίγνοντο, πρῶτοι δὴ οἱ κατὰ Ἀλέξανδρον καὶ αὐτὸς Ἀλέξανδρος ἐπὶ τοῦ δεξιοῦ τεταγμένος δρόμῳ ἐς τὸν ποταμὸν ἐνέβαλον, ὡς τῇ τε ὀξύτητι τῆς ἐφόδου ἐκπλῆξαι τοὺς Πέρσας καὶ τοῦ θᾶσσον ἐς χεῖρας ἐλθόντας ὀλίγα πρὸς τῶν τοξοτῶν βλάπτεσθαι. καὶ ξυνέβη ὅπως εἴκασεν Ἀλέξανδρος. [2.10.4] εὐθὺς γὰρ ὡς ἐν χερσὶν ἡ μάχη ἐγένετο, τρέπονται τοῦ Περσικοῦ στρατεύματος οἱ τῷ ἀριστερῷ κέρᾳ ἐπιτεταγμένοι· καὶ ταύτῃ μὲν λαμπρῶς ἐνίκα Ἀλέξανδρός τε καὶ οἱ ἀμφ᾽ αὐτόν. οἱ δὲ Ἕλληνες οἱ μισθοφόροι οἱ ξὺν Δαρείῳ, ᾗ διέσχε τῶν Μακεδόνων ἡ φάλαγξ ὡς ἐπὶ τὸ δεξιὸν κέρας παραρραγεῖσα, [2.10.5] ὅτι Ἀλέξανδρος μὲν σπουδῇ ἐς τὸν ποταμὸν ἐμβαλὼν καὶ ἐν χερσὶ τὴν μάχην ποιήσας ἐξώθει ἤδη τοὺς ταύτῃ τεταγμένους τῶν Περσῶν, οἱ δὲ κατὰ μέσον τῶν Μακεδόνων οὔτε τῇ ἴσῃ σπουδῇ ἥψαντο τοῦ ἔργου καὶ πολλαχῇ κρημνώδεσι ταῖς ὄχθαις ἐντυγχάνοντες τὸ μέτωπον τῆς φάλαγγος οὐ δυνατοὶ ἐγένοντο ἐν τῇ αὐτῇ τάξει διασώσασθαι, — ταύτῃ ἐμβάλλουσιν οἱ Ἕλληνες τοῖς Μακεδόσιν ᾗ μάλιστα διεσπασμένην αὐτοῖς τὴν φάλαγγα κατεῖδον. [2.10.6] καὶ τὸ ἔργον ἐνταῦθα καρτερὸν ἦν, τῶν μὲν ἐς τὸν ποταμὸν ἀπώσασθαι τοὺς Μακεδόνας καὶ τὴν νίκην τοῖς ἤδη φεύγουσι σφῶν ἀνασώσασθαι, τῶν Μακεδόνων δὲ τῆς τε Ἀλεξάνδρου ἤδη φαινομένης εὐπραγίας μὴ λειφθῆναι καὶ τὴν δόξαν τῆς φάλαγγος, ὡς ἀμάχου δὴ ἐς τὸ τότε διαβεβοημένης, μὴ ἀφανίσαι. [2.10.7] καί τι καὶ τοῖς γένεσι τῷ τε Ἑλληνικῷ καὶ τῷ Μακεδονικῷ φιλοτιμίας ἐνέπεσεν ἐς ἀλλήλους. καὶ ἐνταῦθα πίπτει Πτολεμαῖός τε ὁ Σελεύκου, ἀνὴρ ἀγαθὸς γενόμενος, καὶ ἄλλοι ἐς εἴκοσι μάλιστα καὶ ἑκατὸν τῶν οὐκ ἠμελημένων Μακεδόνων.

***
[2.10.1] Έχοντας ο Αλέξανδρος παραταγμένο τον στρατό του κατ᾽ αυτόν τον τρόπο προχωρούσε για ένα χρονικό διάστημα κάνοντας στάσεις, ώστε έδινε την εντύπωση ότι η προέλασή του γινόταν με μεγάλη βραδύτητα· γιατί ο Δαρείος δεν οδηγούσε ακόμη εναντίον των Μακεδόνων τους Πέρσες όπως είχαν παραταχθεί στην αρχή, αλλά παρέμενε στις όχθες του ποταμού που σε πολλά μέρη ήταν απόκρημνες, ενώ σε άλλα, όπου φαίνονταν πιο ευπρόσβλητες, κατασκεύασε πέρα-πέρα χαράκωμα με πασσάλους. Έτσι έγινε αμέσως αντιληπτό στους άνδρες του Αλεξάνδρου ότι ο Δαρείος είχε χάσει το θάρρος του. [2.10.2] Όταν πλησίασαν πια οι αντίπαλοι στρατοί, τότε ο Αλέξανδρος έτρεχε με το άλογό του σε όλο το στρατόπεδο και παρακινούσε τους άνδρες του να φανούν γενναίοι, καλώντας με τα ονόματά τους και τις πρέπουσες διακρίσεις όχι μόνον τους αρχηγούς, αλλά και τους ιλάρχους και τους λοχαγούς και τους ξένους ακόμη μισθοφόρους, εκείνους τουλάχιστον που ήταν γνωστότεροι εξαιτίας του αξιώματός τους ή κάποιας ηρωικής πράξης τους· από όλες τις μεριές του φώναζαν δυνατά να μη χρονοτριβεί, αλλά να επιτεθεί αμέσως στον εχθρό. [2.10.3] Ο Αλέξανδρος, αν και διέκρινε καθαρά πια τις δυνάμεις του Δαρείου, εξακολούθησε να οδηγεί με τάξη τον στρατό του, στην αρχή με αργό βηματισμό, για να μη δημιουργηθεί κυματισμός με την ταχύτερη πορεία και σχηματιστεί κανένα ρήγμα στη φάλαγγά του· όταν όμως προχώρησαν σε απόσταση βολής, τότε πρώτοι οι άνδρες που ήταν μαζί με τον Αλέξανδρο, καθώς και ο ίδιος ο βασιλιάς που ήταν στη δεξιά πτέρυγα, εισόρμησαν τρέχοντας μέσα στον ποταμό, για να προκαλέσουν φόβο στους Πέρσες από την ταχύτητα της επιθέσεως και για να συγκρουστούν όσο το δυνατόν πιο γρήγορα μαζί τους, ώστε μικρή μόνο ζημιά να πάθουν από τους τοξότες του εχθρού. Και τα πράγματα συνέβησαν, όπως ακριβώς τα είχε υποθέσει ο Αλέξανδρος. [2.10.4] Μόλις δηλαδή ήρθαν οι αντίπαλοι στα χέρια, τράπηκαν σε φυγή οι περσικές δυνάμεις που είχαν παραταχθεί στην αριστερή πτέρυγα· στο μέρος αυτό ο Αλέξανδρος και αυτοί που πολεμούσαν μαζί του πέτυχαν μια περιφανή νίκη. Οι Έλληνες όμως μισθοφόροι του Δαρείου επιχείρησαν επίθεση εναντίον των Μακεδόνων στο μέρος ακριβώς που είχε περισσότερο διασπασθεί η φάλαγγά τους· [2.10.5] στη δεξιά πράγματι πτέρυγα η μακεδονική φάλαγγα παρουσίασε ρήγματα, επειδή ο Αλέξανδρος εισόρμησε με μεγάλη δύναμη στον ποταμό και, αφού ήρθε στα χέρια με τον εχθρό, άρχισε να απωθεί πια τους Πέρσες που είχαν αντιπαραταχθεί εκεί· οι Μακεδόνες όμως που βρίσκονταν στο κέντρο ούτε τη μάχη άρχισαν με την ίδια ορμή ούτε κατόρθωσαν να διατηρήσουν το μέτωπο της φάλαγγάς τους αδιάσπαστο, επειδή συνάντησαν απόκρημνες όχθες σε πολλά μέρη. [2.10.6] Εδώ λοιπόν διεξαγόταν σφοδρή μάχη, επειδή οι Έλληνες μισθοφόροι προσπαθούσαν να απωθήσουν τους Μακεδόνες στον ποταμό και να ανακτήσουν τη νίκη για τους δικούς τους που τρέπονταν ήδη σε φυγή, ενώ οι Μακεδόνες προσπαθούσαν και να μη φανούν κατώτεροι από την επιτυχία του Αλεξάνδρου, που ήταν ήδη φανερή και να μην αμαυρώσουν τη φήμη της φάλαγγας που είχε ως τότε διαδοθεί ότι ήταν ανίκητη. [2.10.7] Δημιουργήθηκε έτσι κάποια άμιλλα ανάμεσα στους δυο λαούς, τον ελληνικό και τον μακεδονικό. Και σκοτώθηκαν εδώ ο Πτολεμαίος, ο γιος του Σελεύκου, αφού αναδείχθηκε γενναίος άνδρας, καθώς και άλλοι εκατόν είκοσι περίπου επιφανείς Μακεδόνες.

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου