ΙΠΠΙΑΣ. Τίθεται μὲν οἶμαι ὠφελίας ἕνεκα, ἐνίοτε δὲ καὶ βλάπτει, ἐὰν κακῶς τεθῇ ὁ νόμος.
ΣΩΚΡΑΤΗΣ. Τί δέ; οὐχ ὡς ἀγαθὸν μέγιστον πόλει τίθενται τὸν νόμον οἱ τιθέμενοι; καὶ ἄνευ τούτου μετὰ εὐνομίας ἀδύνατον οἰκεῖν;
ΙΠΠΙΑΣ. Ἀληθῆ λέγεις.
ΣΩΚΡΑΤΗΣ. Ὅταν ἄρα ἀγαθοῦ ἁμάρτωσιν οἱ ἐπιχειροῦντες τοὺς νόμους τιθέναι, νομίμου τε καὶ νόμου ἡμαρτήκασιν· ἢ [284e] πῶς λέγεις;
ΙΠΠΙΑΣ. Τῷ μὲν ἀκριβεῖ λόγῳ, ὦ Σώκρατες, οὕτως ἔχει· οὐ μέντοι εἰώθασιν ἅνθρωποι ὀνομάζειν οὕτω.
ΣΩΚΡΑΤΗΣ. Πότερον, ὦ Ἱππία, οἱ εἰδότες ἢ οἱ μὴ εἰδότες;
ΙΠΠΙΑΣ. Οἱ πολλοί.
ΣΩΚΡΑΤΗΣ. Εἰσὶν δ᾽ οὗτοι οἱ εἰδότες τἀληθές, οἱ πολλοί;
ΙΠΠΙΑΣ. Οὐ δῆτα.
ΣΩΚΡΑΤΗΣ. Ἀλλὰ μήν που οἵ γ᾽ εἰδότες τὸ ὠφελιμώτερον τοῦ ἀνωφελεστέρου νομιμώτερον ἡγοῦνται τῇ ἀληθείᾳ πᾶσιν ἀνθρώποις· ἢ οὐ συγχωρεῖς;
ΙΠΠΙΑΣ. Ναί, συγχωρῶ, ὅτι γε τῇ ἀληθείᾳ.
ΣΩΚΡΑΤΗΣ. Οὐκοῦν ἔστιν τε καὶ ἔχει οὕτως ὡς οἱ εἰδότες ἡγοῦνται;
ΙΠΠΙΑΣ. Πάνυ γε.
ΣΩΚΡΑΤΗΣ. Ἔστι δέ γε Λακεδαιμονίοις, ὡς σὺ φῄς, [285a] ὠφελιμώτερον τὴν ὑπὸ σοῦ παίδευσιν, ξενικὴν οὖσαν, παιδεύεσθαι μᾶλλον ἢ τὴν ἐπιχωρίαν.
ΙΠΠΙΑΣ. Καὶ ἀληθῆ γε λέγω.
ΣΩΚΡΑΤΗΣ. Καὶ γὰρ ὅτι τὰ ὠφελιμώτερα νομιμώτερά ἐστι, καὶ τοῦτο λέγεις, ὦ Ἱππία;
ΙΠΠΙΑΣ. Εἶπον γάρ.
ΣΩΚΡΑΤΗΣ. Κατὰ τὸν σὸν ἄρα λόγον τοῖς Λακεδαιμονίων ὑέσιν ὑπὸ Ἱππίου παιδεύεσθαι νομιμώτερόν ἐστιν, ὑπὸ δὲ τῶν πατέρων ἀνομώτερον, εἴπερ τῷ ὄντι ὑπὸ σοῦ πλείω ὠφεληθήσονται.
ΙΠΠΙΑΣ. Ἀλλὰ μὴν [285b] ὠφεληθήσονται, ὦ Σώκρατες.
ΣΩΚΡΑΤΗΣ. Παρανομοῦσιν ἄρα Λακεδαιμόνιοι οὐ διδόντες σοι χρυσίον καὶ ἐπιτρέποντες τοὺς αὑτῶν ὑεῖς.
ΙΠΠΙΑΣ. Συγχωρῶ ταῦτα· δοκεῖς γάρ μοι τὸν λόγον πρὸς ἐμοῦ λέγειν, καὶ οὐδέν με δεῖ αὐτῷ ἐναντιοῦσθαι.
ΣΩΚΡΑΤΗΣ. Παρανόμους μὲν δή, ὦ ἑταῖρε, τοὺς Λάκωνας εὑρίσκομεν, καὶ ταῦτ᾽ εἰς τὰ μέγιστα, τοὺς νομιμωτάτους δοκοῦντας εἶναι. ἐπαινοῦσι δὲ δή σε πρὸς θεῶν, ὦ Ἱππία, καὶ χαίρουσιν ἀκούοντες ποῖα; ἢ δῆλον δὴ ὅτι ἐκεῖνα ἃ σὺ κάλλιστα [285c] ἐπίστασαι, τὰ περὶ τὰ ἄστρα τε καὶ τὰ οὐράνια πάθη;
ΙΠΠΙΑΣ. Οὐδ᾽ ὁπωστιοῦν· ταῦτά γε οὐδ᾽ ἀνέχονται.
ΣΩΚΡΑΤΗΣ. Ἀλλὰ περὶ γεωμετρίας τι χαίρουσιν ἀκούοντες;
ΙΠΠΙΑΣ. Οὐδαμῶς, ἐπεὶ οὐδ᾽ ἀριθμεῖν ἐκείνων γε, ὡς ἔπος εἰπεῖν, πολλοὶ ἐπίστανται.
ΣΩΚΡΑΤΗΣ. Πολλοῦ ἄρα δέουσιν περί γε λογισμῶν ἀνέχεσθαί σου ἐπιδεικνυμένου.
ΙΠΠΙΑΣ. Πολλοῦ μέντοι νὴ Δία.
***
[284d] ΣΩ. Και ο νόμος, Ιππία, είναι, πιστεύεις, βλάβη για την πολιτεία ή ωφέλεια;
ΙΠ. Το νόμο τον βάζουν, φαντάζομαι, για να ωφελήσει, καμιά φορά όμως βλάφτει, αν δεν τον έχουν βάλει σωστά.
ΣΩ. Τί λες; Αυτοί που βάζουν το νόμο δεν τον βάζουν με την ιδέα πως είναι το πιο μεγάλο καλό στην πόλη και πως χωρίς αυτόν είναι αδύνατο μια πολιτεία να κυβερνηθεί με τάξη;
ΙΠ. Σωστά μιλείς.
ΣΩ. Όταν λοιπόν δεν πετύχουν το καλό εκείνοι που επιχειρούν να νομοθετήσουν, τότε έχουν πέσει έξω και σ᾽ αυτό που είναι σύμφωνο με τους νόμους και στο νόμο. Ή [284e] μήπως έχεις άλλη γνώμη;
ΙΠ. Αν θέλουμε να ακριβολογήσουμε, Σωκράτη, έτσι είναι· οι άνθρωποι όμως δεν συνηθίζουν να χαρακτηρίζουν έτσι αυτά τα πράγματα.
ΣΩ. Ποιοί, Ιππία; Εκείνοι που ξέρουν ή εκείνοι που δεν ξέρουν;
ΙΠ. Ο πολύς κόσμος.
ΣΩ. Αυτοί είναι που ξέρουν την αλήθεια, ο πολύς κόσμος;
ΙΠ. Όχι βέβαια.
ΣΩ. Όσοι όμως ξέρουν πιστεύουν, θαρρώ, πως το πιο ωφέλιμο και όχι το πιο ανώφελο είναι αληθινά πιο σύμφωνο με το νόμο για όλους τους ανθρώπους. Ή δεν το παραδέχεσαι;
ΙΠ. Ναι, το παραδέχομαι, αληθινά είναι έτσι που τα λες.
ΣΩ. Τα πράγματα λοιπόν είναι και έχουν έτσι όπως τα πιστεύουν εκείνοι που ξέρουν — ή όχι;
ΙΠ. Kαι βέβαια.
ΣΩ. Για τους Λακεδαιμονίους λοιπόν είναι, όπως συ λες, [285a] πιο ωφέλιμο να μορφώνονται με τη δική σου διδασκαλία, παρόλο που είναι ξενόφερτη, παρά με την εγχώρια.
ΙΠ. Και σωστά το λέω.
ΣΩ. Και τα πιο ωφέλιμα όμως είναι πιο σύμφωνα με το νόμο — και αυτό δεν το λες, Ιππία;
ΙΠ. Το είπα βέβαια.
ΣΩ. Σύμφωνα λοιπόν με το λόγο σου, για τους γιους των Λακεδαιμονίων είναι πιο σύμφωνο με το νόμο να μορφώνονται από τον Ιππία και πιο παράνομο να μορφώνονται από τους γονείς των, αν είναι αλήθεια πως από σένα έχουν να ωφεληθούν περισσότερο.
ΙΠ. Μα και βέβαια [285b] θα ωφεληθούν, Σωκράτη.
ΣΩ. Πάνε λοιπόν ενάντια στο νόμο οι Λακεδαιμόνιοι, που δεν σου δίνουν χρήματα και δεν σου εμπιστεύονται τους γιους των.
ΙΠ. Το παραδέχομαι· γιατί πιστεύω πως αυτά τα λες για λογαριασμό μου και δεν είμαι εγώ που πρέπει να σου αντιμιλήσω σ᾽ αυτά.
ΣΩ. Τους πιάσαμε λοιπόν, αγαπητέ μου, τους Λάκωνες να πηγαίνουν ενάντια στο νόμο, και μάλιστα στα πιο σπουδαία πράγματα, αυτούς που ο κόσμος πιστεύει πως κρατούν τους νόμους πιο πολύ από τους άλλους. Τότε όμως, για το όνομα των θεών, Ιππία, για τί λογής πράγματα σε παινεύουν και τί λογής είναι αυτά που χαίρονται να σε ακούν; Εκείνα βέβαια που εσύ τα ξέρεις καλύτερα [285c] από κάθε άλλον, τα σχετικά με τα άστρα και τα ουράνια φαινόμενα — ή όχι;
ΙΠ. Ούτε να το λες! Τέτοια πράγματα δεν τα σηκώνουν καθόλου.
ΣΩ. Μήπως τότε χαίρονται να ακούν κάτι από τη γεωμετρία;
ΙΠ. Καθόλου! Γιατί πολλοί από αυτούς, αν μπορώ να το πω, δεν ξέρουν ούτε να μετρούν καλά καλά.
ΣΩ. Τότε κάθε άλλο παρά που θα το σήκωναν, αν τους μιλούσες για μαθηματικά.
ΙΠ. Κάθε άλλο, μά τον Δία.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου