ΡΗΤΟΡΙΚΗ: ΛΥΣΙΑΣ - Ὑπὲρ Μαντιθέου (18-21)

[18] Τῶν τοίνυν ἄλλων στρατειῶν καὶ φρουρῶν οὐδεμιᾶς ἀπελείφθην πώποτε, ἀλλὰ πάντα τὸν χρόνον διατετέλεκα μετὰ τῶν πρώτων μὲν τὰς ἐξόδους ποιούμενος, μετὰ τῶν τελευταίων δὲ ἀναχωρῶν. καίτοι χρὴ τοὺς φιλοτίμως καὶ κοσμίως πολιτευομένους ἐκ τῶν τοιούτων σκοπεῖν, ἀλλ᾽ οὐκ εἴ τις κομᾷ, διὰ τοῦτο μισεῖν· τὰ μὲν γὰρ τοιαῦτα ἐπιτηδεύματα οὔτε τοὺς ἰδιώτας οὔτε τὸ κοινὸν τῆς πόλεως βλάπτει, ἐκ δὲ τῶν κινδυνεύειν ἐθελόντων πρὸς τοὺς πολεμίους ἅπαντες ὑμεῖς ὠφελεῖσθε.

[19] ὥστε οὐκ ἄξιον ἀπ᾽ ὄψεως, ὦ βουλή, οὔτε φιλεῖν οὔτε μισεῖν οὐδένα, ἀλλ᾽ ἐκ τῶν ἔργων σκοπεῖν· πολλοὶ μὲν γὰρ μικρὸν διαλεγόμενοι καὶ κοσμίως ἀμπεχόμενοι μεγάλων κακῶν αἴτιοι γεγόνασιν, ἕτεροι δὲ τῶν τοιούτων ἀμελοῦντες πολλὰ κἀγαθὰ ὑμᾶς εἰσιν εἰργασμένοι.

[20] Ἤδη δέ τινων ᾐσθόμην, ὦ βουλή, καὶ διὰ ταῦτα ἀχθομένων μοι, ὅτι νεώτερος ὢν ἐπεχείρησα λέγειν ἐν τῷ δήμῳ. ἐγὼ δὲ τὸ μὲν πρῶτον ἠναγκάσθην ὑπὲρ τῶν ἐμαυτοῦ πραγμάτων δημηγορῆσαι, ἔπειτα μέντοι καὶ ἐμαυτῷ δοκῶ φιλοτιμότερον διατεθῆναι τοῦ δέοντος, ἅμα μὲν τῶν προγόνων ἐνθυμούμενος, ὅτι οὐδὲν πέπαυνται τὰ τῆς πόλεως πράττοντες,

[21] ἅμα δὲ ὑμᾶς ὁρῶν (τὰ γὰρ ἀληθῆ χρὴ λέγειν) τοὺς τοιούτους μόνους ‹τινὸς› ἀξίους νομίζοντας εἶναι, ὥστε ὁρῶν ὑμᾶς ταύτην τὴν γνώμην ἔχοντας τίς οὐκ ἂν ἐπαρθείη πράττειν καὶ λέγειν ὑπὲρ τῆς πόλεως; ἔτι δὲ τί ἂν τοῖς τοιούτοις ἄχθοισθε; οὐ γὰρ ἕτεροι περὶ αὐτῶν κριταί εἰσιν, ἀλλ᾽ ὑμεῖς.

***
[18] Εξάλλου, ποτέ έως σήμερα δεν απουσίασα από καμία άλλη εκστρατεία και αποστολή φρουράς, αλλά διαρκώς και αδιαλείπτως ξεκινούσα με τους πρώτους και αποχωρούσα με τους τελευταίους. Προφανώς με κριτήριο τέτοιες συμπεριφορές πρέπει να κρίνετε τους πολίτες που έχουν φιλοδοξίες και δεν προκαλούν, και όχι να αντιπαθείτε κάποιον μόνο και μόνο επειδή έχει μακριά μαλλιά. Γιατί αυτού του είδους οι επιλογές δεν βλάπτουν ούτε τα άτομα ούτε την πόλη, ενώ από αυτούς που είναι διατεθειμένοι να αντιμετωπίζουν τους εχθρούς και να κινδυνεύουν ωφελείστε όλοι.

[19] Συνεπώς, δεν πρέπει, μέλη της βουλής, ούτε να συμπαθείτε ούτε να αντιπαθείτε οποιονδήποτε από την εξωτερική εμφάνιση, αλλά να κρίνετε με βάση τις πράξεις. Γιατί πολλοί που μιλούν χαμηλόφωνα και ντύνονται ευπρεπώς ευθύνονται για μεγάλα δεινά, ενώ άλλοι που αδιαφορούν γι᾽ αυτά σας έχουν προσφέρει πολλά.

[20] Έχω επίσης διαπιστώσει ήδη, μέλη της βουλής, ότι μερικοί ενοχλούνται για έναν ακόμη λόγο, επειδή άρχισα να μιλάω στην εκκλησία του δήμου σε πολύ νεαρή ηλικία. Εγώ όμως καταρχάς αναγκάστηκα να απευθυνθώ στην Εκκλησία του δήμου για ζητήματα δικά μου, στη συνέχεια ωστόσο έχω και ο ίδιος την εντύπωση ότι υπήρξα μάλλον περισσότερο φιλόδοξος από ό,τι έπρεπε. Από τη μια σκεφτόμουν ότι οι πρόγονοί μου δεν έπαψαν ποτέ να ασχολούνται με τα κοινά,

[21] από την άλλη έβλεπα ότι εσείς (γιατί οφείλω να είμαι ειλικρινής) θεωρείτε ότι μόνο τέτοιοι άνθρωποι αξίζουν. Βλέποντας λοιπόν ότι εσείς έχετε αυτή την άποψη, ποιός δεν θα ενθαρρυνόταν να πράττει και να μιλάει για τα ο καλό της πόλης; Επιπροσθέτως, ποιός ο λόγος να δυσανασχετείτε με τέτοιους ανθρώπους; Γιατί δεν είναι άλλοι που θα τους κρίνουν, αλλά εσείς.