Κυριακή 6 Οκτωβρίου 2024

Έρως και Θάνατος


Ως «ΕΠΙΘΥΜΊΑ», ο Έρως παραπέμπει οπωσδήποτε στον ερωτισμό του θανάτου: eroticizing death. Ήδη, πριν τον Φρόυδ υπήρξαν οι στοχαστές και λογοτέχνες που διείδαν ότι αν ο θάνατος τόσον καθοδηγεί όσον και ματαιώνει την επιθυμία, είναι στον θάνατο που η επιθυμία αναζητεί την απελευθέρωση από τον εαυτό της.

Από την αρχαιότητα φιλόσοφοι είχαν δει ότι ο θάνατος προσφέρει μια υπόσχεση και καταφυγή όχι μόνο από την επιθυμία, αλλά και από την εξεδιάλυτα δεμένη μαζί του βάσανο της ατομικότητας, τον πόνο της αποκοπής, ευθύνης και μοναξιάς που την βαραίνει ως ατομική συνείδηση.

Αυτό που ο Σόπενάουερ είχε ονομάσει ως principium individuationis. Με άλλα λόγια, ο θάνατος προσφέρει την υπόσχεση της απελευθέρωσης από την ίδια την ατομικότητα που η διαμόρφωσή της θα ήταν αδιανόητη χωρίς το φάσμα του θανάτου, ως ατομικής μοίρας. Αναταραζόμενη από την ίδια την αντιφατικότητα και αμφιρρόπησή της η ατομικότητα, συνδυάζει τόσο την ορμή κι αγώνα και θεμελίωση και περιχάραξή της όσο και τον ίδιο τον ίμερό για κατάλυσή της: ή να πώ, κατάδυση; Με έμφυτη αυτή την αντίρροπη ύβρι της ατομικότητας, είναι εκείνοι που θα δούν τον θάνατο όχι μόνο σαν καταφυγή από την επιθυμία αλλά και ως «αντικείμενό» της.

Στον 'Αμλετ (Hamlet III.i.63) η επιθυμία αυτή του θανάτου ονομάζεται εκπλήρωση: «consummation», συνδυάζοντας στην λέξη τόσο την κλιμάκωση όσο και την ανάλωση, την κατάδυση στο τίποτα. Ίσως, τελικά, ο 'Αμλετ να μην βασανίζεται από τον δισταγμό και την συνοδό απραξία, αλλά να είναι η επιτομή του δυτικού ανθρώπου σε «κρίση», που κατατρύχεται από την επιθυμία, αφιονισμένος προς θάνατο, κι έτσι καταδικασμένος να δράσει.

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου