Κυριακή 16 Οκτωβρίου 2022

Ανθολόγιο Αττικής Πεζογραφίας

ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ, ΙΣΤΟΡΙΑΙ

ΘΟΥΚ 5.26.1–5.26.6

Το δεύτερο προοίμιο

Ο ιστορικός παρέθεσε το κείμενο "ειρήνης του Νικία", με την οποία τερματίστηκε την άνοιξη του 421 π.Χ. η πρώτη –όπως αποδείχτηκε στη συνέχεια– περίοδος του Πελοποννησιακού πολέμου. Ωστόσο, οι σύμμαχοι των Λακεδαιμονίων δεν ήταν πρόθυμοι να δεχτούν την ειρήνη που ουσιαστικά τους επέβαλαν αυτοί και ήρθαν σε ρήξη μαζί τους. Οι Λακεδαιμόνιοι συνήψαν τότε συμμαχία για πενήντα χρόνια με τους Αθηναίους. Ύστερα από έξι χρόνια και δέκα μήνες ο πόλεμος ξανάρχισε.


[5.26.1] Γέγραφε δὲ καὶ ταῦτα ὁ αὐτὸς Θουκυδίδης Ἀθηναῖος
ἑξῆς, ὡς ἕκαστα ἐγένετο, κατὰ θέρη καὶ χειμῶνας, μέχρι οὗ
τήν τε ἀρχὴν κατέπαυσαν τῶν Ἀθηναίων Λακεδαιμόνιοι καὶ
οἱ ξύμμαχοι, καὶ τὰ μακρὰ τείχη καὶ τὸν Πειραιᾶ κατέλαβον.
ἔτη δὲ ἐς τοῦτο τὰ ξύμπαντα ἐγένετο τῷ πολέμῳ ἑπτὰ καὶ
εἴκοσι. [5.26.2] καὶ τὴν διὰ μέσου ξύμβασιν εἴ τις μὴ ἀξιώσει
πόλεμον νομίζειν, οὐκ ὀρθῶς δικαιώσει. τοῖς [τε] γὰρ
ἔργοις ὡς διῄρηται ἀθρείτω, καὶ εὑρήσει οὐκ εἰκὸς ὂν εἰρήνην
αὐτὴν κριθῆναι, ἐν ᾗ οὔτε ἀπέδοσαν πάντα οὔτ’ ἀπεδέξαντο
ἃ ξυνέθεντο, ἔξω τε τούτων πρὸς τὸν Μαντινικὸν καὶ Ἐπι-
δαύριον πόλεμον καὶ ἐς ἄλλα ἀμφοτέροις ἁμαρτήματα ἐγέ-
νοντο καὶ οἱ ἐπὶ Θρᾴκης ξύμμαχοι οὐδὲν ἧσσον πολέμιοι
ἦσαν Βοιωτοί τε ἐκεχειρίαν δεχήμερον ἦγον. [5.26.3] ὥστε ξὺν τῷ
πρώτῳ πολέμῳ τῷ δεκέτει καὶ τῇ μετ’ αὐτὸν ὑπόπτῳ ἀνο-
κωχῇ καὶ τῷ ὕστερον ἐξ αὐτῆς πολέμῳ εὑρήσει τις τοσαῦτα
ἔτη, λογιζόμενος κατὰ τοὺς χρόνους, καὶ ἡμέρας οὐ πολλὰς
παρενεγκούσας, καὶ τοῖς ἀπὸ χρησμῶν τι ἰσχυρισαμένοις
μόνον δὴ τοῦτο ἐχυρῶς ξυμβάν. [5.26.4] αἰεὶ γὰρ ἔγωγε μέμνημαι,
καὶ ἀρχομένου τοῦ πολέμου καὶ μέχρι οὗ ἐτελεύτησε, προ-
φερόμενον ὑπὸ πολλῶν ὅτι τρὶς ἐννέα ἔτη δέοι γενέσθαι
αὐτόν. [5.26.5] ἐπεβίων δὲ διὰ παντὸς αὐτοῦ αἰσθανόμενός τε τῇ
ἡλικίᾳ καὶ προσέχων τὴν γνώμην, ὅπως ἀκριβές τι εἴσομαι·
καὶ ξυνέβη μοι φεύγειν τὴν ἐμαυτοῦ ἔτη εἴκοσι μετὰ τὴν
ἐς Ἀμφίπολιν στρατηγίαν, καὶ γενομένῳ παρ’ ἀμφοτέροις
τοῖς πράγμασι, καὶ οὐχ ἧσσον τοῖς Πελοποννησίων διὰ τὴν
φυγήν, καθ’ ἡσυχίαν τι αὐτῶν μᾶλλον αἰσθέσθαι. [5.26.6] τὴν οὖν
μετὰ τὰ δέκα ἔτη διαφοράν τε καὶ ξύγχυσιν τῶν σπονδῶν
καὶ τὰ ἔπειτα ὡς ἐπολεμήθη ἐξηγήσομαι.

***
[5.26.1] Κι αυτά επίσης τα έχει γράψει ο ίδιος ο Θουκυδίδης ο Αθηναίος, ακολουθώντας το ίδιο σύστημα χρονολόγησης με τα καλοκαίρια και τους χειμώνες, ως τότε που οι Λακεδαιμόνιοι και οι σύμμαχοί τους κατέστρεψαν την ηγεμονία των Αθηναίων και κυρίεψαν τα μακρά τείχη και τον Πειραιά. Και όλη η διάρκεια του πολέμου ως το σημείο εκείνο, ήταν είκοσι εφτά χρόνια. [5.26.2] Κι αν κανείς προβάλει τον ισχυρισμό πως η ανακωχή στη μέση αυτού του διαστήματος δεν πρέπει να θεωρείται πόλεμος, δεν είναι σωστά δικαιολογημένος. Γιατί ας κοιτάξει πώς διακόπτεται η ανακωχή στη μέση με στρατιωτικές επιχειρήσεις και θα βρει πως δεν θα ήταν λογικό να κριθεί σαν ειρήνη, αφού στο διάστημα αυτό ούτε τα επέστρεψαν όλα, ούτε παραδέχτηκαν όλα όσα είχανε συμφωνήσει, και χώρια απ' αυτά έγιναν κι από τα δυο μέρη πολλές παρασπονδίες σχετικά με τους πολέμους της Μαντινείας και της Επίδαυρος και σ' άλλα σημεία. Και οι σύμμαχοι των Αθηναίων στα μέρη της Θράκης δεν τους ήταν λιγότερο εχθρικοί, και οι Βοιωτοί κρατούσαν μίαν ανακωχή που έπρεπε ν' ανανεώνεται κάθε δέκα μέρες. [5.26.3] Ώστε μαζί με τον πρώτο, το δεκάχρονο πόλεμο και με τη γεμάτη αμοιβαίες υποψίες ανακωχή, θα βρει κανείς, πως τόσα είναι τα χρόνια και λίγες μόνο περισσότερες ημέρες αν τα λογαριάσετε σύμφωνα με τις εποχές· και πως γι' αυτούς που στηριγμένοι σε χρησμούς υποστηρίζουν ορισμένα πράγματα, μόνο τούτο έτυχε να βγει στέρεα σωστό. [5.26.4] Γιατί εγώ θυμάμαι ανέκαθεν, και από την αρχή–αρχή του πολέμου και ως τότε που τέλειωσε, πως πολλοί ισχυρίζονταν επίμονα ότι επρόκειτο να κρατήσει τρεις φορές εννέα χρόνια. [5.26.5] Εγώ έζησα όλη τη διάρκεια του πολέμου, και βρισκόμουνα σε ηλικία που μπορούσα να τον αντιληφθώ καλά και είχα πάντα την προσοχή μου συγκεντρωμένη να μάθω τα πράγματα με ακρίβεια· και μου έτυχε να είμαι εξόριστος από την πατρίδα μου είκοσι χρόνια από τότε που πήγα ως στρατηγός στην Αμφίπολη και να βρίσκομαι και στα δυο μέρη, και μάλιστα περισσότερο στο στρατόπεδο των Πελοποννησίων εξ αιτίας της εξορίας μου, ώστε μπορούσα να τα παρακολουθήσω καλύτερα και πιο άνετα. [5.26.6] Θα ιστορήσω λοιπόν τις διχογνωμίες που ξεφύτρωσαν μετά τα πρώτα δέκα χρόνια και την παραβίαση των σπονδών, καθώς και τις πολεμικές επιχειρήσεις που ακολούθησαν.

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου