Υπάρχουν τέσσερα ανεξάρτητα κυκλώματα στον εγκέφαλό μας που επηρεάζουν τη ζωή μας σε βάθος χρόνου

Σύμφωνα με τον Ντέιβιντσον, υπάρχουν τέσσερα ανεξάρτητα κυκλώματα στον εγκέφαλό μας, που επηρεάζουν τη ζωή μας σε βάθος χρόνου.

Το πρώτο είναι «η ικανότητά μας να διατηρούμε τις θετικές καταστάσεις», στις οποίες φυσικά συμπεριλαμβάνονται τα θετικά συναισθήματα. Ασφαλώς, η ικανότητα αυτή επηρεάζεται από τη δυνατότητά μας να βιώσουμε την ευτυχία και ο πιο εύκολος τρόπος να φτάσει κανείς εκεί είναι, σύμφωνα με τους δύο μεγάλους πνευματικούς ηγέτες, να καλλιεργήσουμε την αγάπη και τη συμπόνια.

Το δεύτερο κύκλωμα αφορά την «ικανότητά μας να συνερχόμαστε από τις αρνητικές καταστάσεις». Μου έκανε εντύπωση το γεγονός ότι τα κυκλώματα αυτά ήταν εντελώς ανεξάρτητα μεταξύ τους. Μπορεί δηλαδή να καταφέρνει κανείς να διατηρεί τις θετικές καταστάσεις, αλλά να πέφτει εξίσου εύκολα σε μια άβυσσο αρνητικότητας, από την οποία δεν μπορεί εύκολα να βγει. Αυτό εξηγούσε πολλά για τη δική μου ζωή.

Το τρίτο κύκλωμα, επίσης ανεξάρτητο από τα υπόλοιπα, αφορά την «ικανότητά μας να εστιάζουμε την προσοχή μας και να μη διακόπτεται ο ειρμός των σκέψεών μας», και σχετίζεται ευθέως με τον διαλογισμό. Είτε πρόκειται για απλή συγκέντρωση στην αναπνοή, είτε είναι ένα μάντρα, είτε αναφέρεται στον αναλυτικό διαλογισμό κάθε πρωί, η ικανότητα συγκέντρωσης του νου είναι θεμελιώδης.

Το τέταρτο και τελευταίο κύκλωμα αφορά την «ικανότητά μας να είμαστε γενναιόδωροι». Με συντάραξε το γεγονός ότι έχουμε ένα ξεχωριστό κύκλωμα στον εγκέφαλό μας, το ένα από τα τέσσερα, που σχετίζεται με τη γενναιοδωρία. Δεν είναι καθόλου περίεργο ότι ο εγκέφαλός μας νιώθει ωραία όταν προσφέρει βοήθεια ή όταν δέχεται βοήθεια, ή ακόμα και όταν γίνεται μάρτυρας πράξεων αλληλοβοήθειας μεταξύ άλλων ανθρώπων, κάτι που ο Έκμαν περιγράφει ως εξύψωση, δηλαδή μια διάσταση της χαράς. Υπήρχε πλέον μια τεκμηριωμένη και αδιαμφισβήτητη έρευνα που έλεγε ότι είμαστε «εργοστασιακά προικισμένοι» με την ικανότητα της συνεργασίας, της συμπόνιας και της γενναιοδωρίας.

Ο Τζον Μπαργκ, κορυφαίος ερευνητής της επιστήμης του ασυνειδήτου, το περιγράφει ως έναν από τους τρεις έμφυτους (και συχνά ασυνείδητους) στόχους: της επιβίωσης, της αναπαραγωγής και της συνεργασίας. Ο Μπαργκ διεξήγαγε εργαστηριακά πειράματα σε παιδιά ηλικίας δεκαοκτώ μηνών. Αφού τοποθέτησε μπροστά τους κούκλες, παρατήρησε ότι όταν ήταν στημένες αντικριστά, τα παιδιά ήταν πιο συνεργάσιμα απ’ ό,τι όταν τοποθέτησε τις κούκλες στραμμένες προς διαφορετικές κατευθύνσεις. Η βασική αυτή λειτουργία του ασυνειδήτου, που μπορεί να ενεργοποιηθεί ή να απενεργοποιηθεί αναλόγως, υποστηρίζει ο Μπαργκ, μας δείχνει με ενδιαφέροντα τρόπο ότι η ικανότητα της συνεργασίας είναι μια πληροφορία που ενυπάρχει βαθύτερα μέσα από τα πλέον πρώιμα στάδια της εξέλιξης.

Η πληροφορία αυτή μπορεί ακόμα, καλώς ή κακώς, να μας έχει «ρυθμίσει» έτσι ώστε να συνεργαζόμαστε και να είμαστε ευγενικοί με εκείνους που μοιάζουν να νοιάζονται για εμάς και να μας προστατεύουν. Εφόσον είμαστε επιφυλακτικοί με όσους διαφέρουν από εμάς, κάπου εκεί βρίσκουμε τις ασυνείδητες ρίζες της προκατάληψης. Η κατανόηση και η ενσυναίσθηση που δείχνουμε ως άνθρωποι δεν εκτείνονται μερικές φορές σε όσους βρίσκονται εκτός της «ομάδας».
Η ικανότητα και η επιθυμία μας να συνεργαζόμαστε και να είμαστε γενναιόδωροι βρίσκονται βαθιά εγγεγραμμένες στο νευρικό μας σύστημα, και έχουμε τη δυνατότητα να τις αξιοποιούμε σε προσωπική βάση, κοινωνική και οικουμενική.