ΣΤΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΤΩΝ ΟΥΡΑΝΩΝ The Lion Heart
Ο Βασιλεύς Philip Augustus αποβιβάστηκε στο στρατόπεδο προ της Acre στις 20 Απριλίου 1191, το Σάββατο μετά το Πάσχα και ο Βασιλεύς Richard εφτά εβδομάδες αργότερα, μετά την Πεντηκοστή. Είχαν περάσει σχεδόν τέσσερα χρόνια από τη μάχη του Hattin και την απεγνωσμένη έκκληση προς τη Δύση για βοήθεια. Οι κουρασμένοι στρατιώτες που πολεμούσαν στην ακτή της Παλαιστίνης ήσαν τόσο ευτυχείς που υποδέχονταν τους Βασιλείς, ώστε συγχώρησαν ή λησμόνησαν τη μεγάλη αργοπορία. Αλλά για τον σύγχρονο ιστορικό υπάρχει κάτι το επιπόλαιο στο βραδυκίνητο και εριστικό ταξίδι του Richard προς το πεδίο της μάχης, όπου χρειαζόταν τόσο επειγόντως...
Το ότι ο Βασιλεύς Philip δεν είχε βιαστεί είναι ευκολονόητο. Αυτός δεν ήταν ιδεαλιστής, και πήγε στη Σταυροφορία απλώς και μόνο από πολιτική αναγκαιότητα. Θα είχε χάσει την εύνοια όχι μόνο της Εκκλησίας, αλλά επίσης και των περισσοτέρων υπηκόων του, αν απείχε από την ιερή περιπέτεια. Αλλά το Βασίλειό του ήταν τρωτό και δικαίως υποπτευόταν τις Ανδηγαυϊκές φιλοδοξίες.
Δεν μπορούσε να εγκαταλείψει τη Γαλλία παρά μόνο όταν θα ήταν βέβαιος ότι ο αντίζηλός του της Αγγλίας θα είχε ήδη ξεκινήσει. Η σύνεση απαιτούσε να ξεκινήσουν μαζί. Ούτε μπορούσε να κατηγορηθεί κανένας από τους δύο Βασιλείς για την τελική αργοπορία που είχε προκαλέσει ο θάνατος της Βασιλίσσης της Γαλλίας. Και ο Richard, επίσης, είχε μερικές δικαιολογίες. Ο θάνατος του πατέρα του τον υποχρέωσε ν' αναδιοργανώσει το Βασίλειό του.
Επί πλέον, όπως και ο Philip, είχε σκοπό να ταξιδέψει δια θαλάσσης· και το θαλασσινό ταξίδι δεν ήταν δυνατό να γίνει κατά τους χειμερινούς μήνες. Αλλά το ότι ένας τόσο πρόθυμος σταυροφόρος έδειξε τόσο λίγη βιασύνη δείχνει έλλειψη σκοπού και υπευθυνότητας. Υπήρχαν πολλά ελαττώματα στο χαρακτήρα του Richard. Σωματικά ήταν υπέροχος, ψηλός με μακριά μέλη και δυνατός, με χρυσοκόκκινα μαλλιά και ωραία χαρακτηριστικά και είχε κληρονομήσει από τη μητέρα του όχι μόνο την ομορφιά του Οίκου του Poitou, αλλά και τη χάρη των τρόπων, το θάρρος και την αγάπη για την ποίηση και τον ρομαντισμό.
Οι φίλοι και οι υπηρέτες του τον ακολουθούσαν με αφοσίωση και με δέος. Και από τους δύο γονείς του είχε πάρει μια ευέξαπτη ιδιοσυγκρασία και μια ισχυρογνωμοσύνη όλο πάθος. Αλλά δεν είχε ούτε την πολιτική οξυδέρκεια και την διοικητική ικανότητα του πατέρα του, ούτε την ορθή κρίση της βασίλισσας Eleonor. Είχε ανατραφεί σε μια ατμόσφαιρα από οικογενειακές έριδες και οικογενειακές προδοσίες. Ως ευνοούμενος της μητέρας του, μισούσε τον πατέρα του και δυσπιστούσε προς τους αδελφούς του, αν και αγαπούσε τη νεώτερη αδελφή του Ιωάννα.
Είχε μάθει να είναι βίαιος όχι όμως και πιστός με τους ανθρώπους του κόμματός του. Ήταν φιλοχρήματος, αν και ικανός για γενναίες χειρονομίες, και του άρεσαν τα πλούσια πράγματα. Η ενεργητικότητά του ήταν απεριόριστη· αλλά μέσα στο ζωηρό του ενδιαφέρον για το ζήτημα της στιγμής ξεχνούσε άλλες ευθύνες. Του άρεσε να οργανώνει, αλλά τον έπλητταν τα διοικητικά καθήκοντα. Μόνο η τέχνη του πολέμου μπορούσε να συγκρατήσει την προσοχή του.
Ως στρατιώτης είχε πραγματικά χαρίσματα, μια αίσθηση της στρατηγικής και της τακτικής και τη δύναμη να διοικεί ανθρώπους. Ήταν τώρα τριάντα τριών ετών, στην ακμή της ηλικίας του, μια ακτινοβολούσα μορφή της οποίας η φήμη είχε προηγηθεί απ' αυτόν στην Ανατολή. Ο βασιλεύς Philip Augustus ήταν πολύ διαφορετικός. Ήταν οχτώ χρόνια νεώτερος από τον Richard, αλλά ήταν ήδη βασιλεύς δέκα και πλέον χρόνια και η πικρή του πείρα τον είχε διδάξει σοφία. Σωματικά, δεν μπορούσε να συγκριθεί με τον Richard. Ήταν ευσταλής, με μια τούφα ανυπότακτα μαλλιά, αλλά είχε χάσει την όραση από το ένα μάτι.
Ως άτομο δεν ήταν ανδρείος. Παρ' όλο ότι ήταν οξύθυμος και εγωιστής, ήξερε να κρύβει τα πάθη του. Δεν του άρεσαν οι επιδείξεις, ούτε υλικές ούτε πνευματικές. Η αυλή του ήταν πληκτική και αυστηρή. Δεν ενδιαφερόταν για τις τέχνες, ούτε ήταν μορφωμένος, αν και ήξερε την αξία των ανθρώπων των γραμμάτων και επιδίωκε τη φιλία των από πολιτικότητα, και τη διατηρούσε με την ετοιμότητά του και την πνευματώδη συνομιλία του. Ως πολιτικός ήταν υπομονετικός και παρατηρητικός, πονηρός, άπιστος και αδίστακτος. Αλλά είχε μια κυριαρχούσα αίσθηση των καθηκόντων και των ευθυνών του.
Παρ' όλη του την τσιγκουνιά προς τον εαυτό του και προς τους φίλους του, ήταν γενναιόδωρος στους φτωχούς και τους προστάτευε από τους καταπιεστές των. Υπήρξε αποκρουστικός και αντιπαθητικός ως άνθρωπος αλλά καλός Βασιλεύς. Μεταξύ των Φράγκων της Ανατολής ασκούσε ένα ιδιαίτερο γόητρο, επειδή ήταν επικυρίαρχος των οικογενειών από τις οποίες προέρχονταν σχεδόν όλοι των, και οι περισσότεροι από τους επισκέπτες σταυροφόρους ήταν αμέσως ή εμμέσως υποτελείς του.
Σ' αυτούς όμως ήταν ευκολότερο να εκτιμήσουν το Richard με το θάρρος του, τις ιπποτικές του παλικαριές και τη γοητεία του. Στους Σαρακηνούς ο Richard φαινόταν ο ευγενέστερος, ο πλουσιότερος και ο μεγαλύτερος από τους δύο. Οι Βασιλείς είχαν ξεκινήσει μαζί από το Vezelay στις 4 Ιουλίου του 1190. Ο Richard είχε ήδη στείλει προηγουμένως τον Αγγλικό στόλο να πλεύσει γύρω από την ακτή της Ισπανίας και να τον περιμένει στη Μασσαλία, αλλά σχεδόν όλες οι χερσαίες δυνάμεις των κτήσεών του ήσαν μαζί του.
Ο στρατός του Philip ήταν μικρότερος, επειδή πολλοί από τους υποτελείς του είχαν ήδη αναχωρήσει για την Ανατολή. Ο Γαλλικός στρατός, ακολουθούμενος από κοντά από τον Αγγλικό, βάδισε από το Vezelay στη Lyon. Εκεί, μόλις είχαν περάσει οι Γάλλοι, η γέφυρα επάνω στο Ροδανό κατέρρευσε από το βάρος των Άγγλων στρατιωτών. Πολλοί έχασαν τη ζωή τους και δημιουργήθηκε κάποια αργοπορία ώσπου να βρεθούν μεταφορικά μέσα για τη διάβαση του ποταμού. Λίγο μετά την αποχώρηση από τη Lyon οι Βασιλείς χωρίστηκαν.
Ο Philip πήγε προς νοτιο-ανατολικά, περνώντας από τα κράσπεδα των Άλπεων για να βγει στην ακτή κοντά στη Νίκαια, και κατόπιν βάδισε κατά μήκος της ακτής στη Γένουα, όπου τον ανέμεναν πλοία. Ο Richard κατευθύνθηκε στη Μασσαλία, όπου ο στόλος του τον συνάντησε στις 22 Αυγούστου. Το ταξίδι του στόλου υπήρξε χωρίς επεισόδια, εκτός από μια σύντομη καθυστέρηση στην Πορτογαλία τον Ιούνιο, όπου οι ναύτες είχαν βοηθήσει τον Βασιλέα Σάντσο ν' αποκρούσει μια εισβολή του Αυτοκράτορα του Μαρόκου.
Από τη Μασσαλία, μερικοί από τους οπαδούς του Richard, με επικεφαλής τον Baldwin της Canterbury, έπλευσαν κατ' ευθείαν προς την Παλαιστίνη· αλλά το κύριο στράτευμα επιβιβάστηκε σε διάφορες συνοδείες για τη Μεσσήνη της Σικελίας, όπου είχαν συμφωνήσει να ενωθούν πάλι με τους Γάλλους. Όταν αρχικά σχεδιάστηκε η κοινή Σταυροφορία, η απόφαση να συγκεντρώσουν οι Βασιλείς της Γαλλίας και της Αγγλίας τις δυνάμεις των στη Σικελία, πάρθηκε κατόπιν προτάσεως του Βασιλέως της Σικελίας William του II. Αλλά ο Βασιλεύς William είχε πεθάνει το Νοέμβριο του 1189.
Είχε παντρευτεί την αδελφή του Richard, Ιωάννα της Αγγλίας. Αλλά ο γάμος ήταν χωρίς παιδιά και κληρονόμος του θρόνου ήταν η θεία του Constance σύζυγος του Henry von Hohenstaufen, του πρεσβύτερου γιου του Frederick Barbarossa. Σε πολλούς Σικελούς, η ιδέα ενός Γερμανού ηγεμόνα ήταν αποκρουστική.
Μια σύντομη μηχανορραφία, υποστηριζόμενη από τον πάπα Clement III, ο οποίος είχε ανησυχήσει από την προοπτική του να ελέγχουν οι Hohenstaufen τη νότια Ιταλία, έφερε στο θρόνο, αντί της Constance και του Henry, ένα νόθο εξάδελφο του τελευταίου Βασιλέως, τον Tancred, κόμη του Λέτσε. Ο Tancred ήταν ένας άσχημος, ασήμαντος την εμφάνιση ανθρωπάκος, ο οποίος σχεδόν αμέσως συνάντησε δυσκολίες. Στη Σικελία έγινε μια εξέγερση των Μωαμεθανών και στο ηπειρωτικό τμήμα μια Γερμανική εισβολή και οι υποτελείς που τον είχαν εκλέξει άρχισαν ν' αλλάζουν γνώμη.
Σ' αυτούς όμως ήταν ευκολότερο να εκτιμήσουν το Richard με το θάρρος του, τις ιπποτικές του παλικαριές και τη γοητεία του. Στους Σαρακηνούς ο Richard φαινόταν ο ευγενέστερος, ο πλουσιότερος και ο μεγαλύτερος από τους δύο. Οι Βασιλείς είχαν ξεκινήσει μαζί από το Vezelay στις 4 Ιουλίου του 1190. Ο Richard είχε ήδη στείλει προηγουμένως τον Αγγλικό στόλο να πλεύσει γύρω από την ακτή της Ισπανίας και να τον περιμένει στη Μασσαλία, αλλά σχεδόν όλες οι χερσαίες δυνάμεις των κτήσεών του ήσαν μαζί του.
Ο στρατός του Philip ήταν μικρότερος, επειδή πολλοί από τους υποτελείς του είχαν ήδη αναχωρήσει για την Ανατολή. Ο Γαλλικός στρατός, ακολουθούμενος από κοντά από τον Αγγλικό, βάδισε από το Vezelay στη Lyon. Εκεί, μόλις είχαν περάσει οι Γάλλοι, η γέφυρα επάνω στο Ροδανό κατέρρευσε από το βάρος των Άγγλων στρατιωτών. Πολλοί έχασαν τη ζωή τους και δημιουργήθηκε κάποια αργοπορία ώσπου να βρεθούν μεταφορικά μέσα για τη διάβαση του ποταμού. Λίγο μετά την αποχώρηση από τη Lyon οι Βασιλείς χωρίστηκαν.
Ο Philip πήγε προς νοτιο-ανατολικά, περνώντας από τα κράσπεδα των Άλπεων για να βγει στην ακτή κοντά στη Νίκαια, και κατόπιν βάδισε κατά μήκος της ακτής στη Γένουα, όπου τον ανέμεναν πλοία. Ο Richard κατευθύνθηκε στη Μασσαλία, όπου ο στόλος του τον συνάντησε στις 22 Αυγούστου. Το ταξίδι του στόλου υπήρξε χωρίς επεισόδια, εκτός από μια σύντομη καθυστέρηση στην Πορτογαλία τον Ιούνιο, όπου οι ναύτες είχαν βοηθήσει τον Βασιλέα Σάντσο ν' αποκρούσει μια εισβολή του Αυτοκράτορα του Μαρόκου.
Από τη Μασσαλία, μερικοί από τους οπαδούς του Richard, με επικεφαλής τον Baldwin της Canterbury, έπλευσαν κατ' ευθείαν προς την Παλαιστίνη· αλλά το κύριο στράτευμα επιβιβάστηκε σε διάφορες συνοδείες για τη Μεσσήνη της Σικελίας, όπου είχαν συμφωνήσει να ενωθούν πάλι με τους Γάλλους. Όταν αρχικά σχεδιάστηκε η κοινή Σταυροφορία, η απόφαση να συγκεντρώσουν οι Βασιλείς της Γαλλίας και της Αγγλίας τις δυνάμεις των στη Σικελία, πάρθηκε κατόπιν προτάσεως του Βασιλέως της Σικελίας William του II. Αλλά ο Βασιλεύς William είχε πεθάνει το Νοέμβριο του 1189.
Είχε παντρευτεί την αδελφή του Richard, Ιωάννα της Αγγλίας. Αλλά ο γάμος ήταν χωρίς παιδιά και κληρονόμος του θρόνου ήταν η θεία του Constance σύζυγος του Henry von Hohenstaufen, του πρεσβύτερου γιου του Frederick Barbarossa. Σε πολλούς Σικελούς, η ιδέα ενός Γερμανού ηγεμόνα ήταν αποκρουστική.
Μια σύντομη μηχανορραφία, υποστηριζόμενη από τον πάπα Clement III, ο οποίος είχε ανησυχήσει από την προοπτική του να ελέγχουν οι Hohenstaufen τη νότια Ιταλία, έφερε στο θρόνο, αντί της Constance και του Henry, ένα νόθο εξάδελφο του τελευταίου Βασιλέως, τον Tancred, κόμη του Λέτσε. Ο Tancred ήταν ένας άσχημος, ασήμαντος την εμφάνιση ανθρωπάκος, ο οποίος σχεδόν αμέσως συνάντησε δυσκολίες. Στη Σικελία έγινε μια εξέγερση των Μωαμεθανών και στο ηπειρωτικό τμήμα μια Γερμανική εισβολή και οι υποτελείς που τον είχαν εκλέξει άρχισαν ν' αλλάζουν γνώμη.
Ο Tancred βρέθηκε στην ανάγκη ν' ανακαλέσει τα πλοία του και τους άνδρες του από την Παλαιστίνη και, χάρη σ' αυτά, νίκησε τους εχθρούς του. Αλλά, ενώ ήταν πρόθυμος να υποδεχτεί τους σταυροφόρους Βασιλείς με τιμές και να τους ενισχύσει με εφόδια, δεν ήταν σε θέση να τους συνοδεύσει στη Σταυροφορία. Ο Βασιλεύς Philip εγκατέλειψε τη Γένουα στα τέλη του Αυγούστου και ύστερ' από ένα εύκολο ταξίδι κατά μήκος της Ιταλικής ακτής έφθασε στη Μεσσήνη στις 14 Σεπτεμβρίου.
Επειδή αντιπαθούσε τις επιδείξεις, έκανε την είσοδό του στην πόλη όσο πιο αθόρυβα μπορούσε, αλλά, κατά διαταγή του Tancred, έγινε δεκτός με τιμές και εγκαταστάθηκε στο εκεί Βασιλικό ανάκτορο. Ο Βασιλεύς Richard αποφάσισε να ταξιδέψει δια ξηράς από τη Μασσαλία. Φαίνεται ότι αντιπαθούσε τα θαλάσσια ταξίδια, προφανώς επειδή υπέφερε από ναυτία. Ο στόλος του μετέφερε το στρατό του στη Μεσσήνη και αγκυροβόλησε έξω από τον λιμένα για να τον περιμένει, ενώ ο ίδιος με μια μικρή συνοδεία πήρε το δρόμο κατά μήκος της ακτής δια μέσου της Γένουας, Pisa, και Όστιας και κατέληξε στο Σαλέρνο.
Περίμενε ώσπου έμαθε ότι ο στόλος του είχε φθάσει στη Μεσσήνη και τότε, φαίνεται, έστειλε το πλείστο της συνοδείας του με πλοίο στη Μεσσήνη για να προετοιμάσουν την υποδοχή του. Ο ίδιος εξακολούθησε το ταξίδι του καβάλα με ένα μονάχα ακόλουθο. Όταν περνούσε κοντά από το Μιλέτο, μια μικρή πόλη της Καλαβρίας, δοκίμασε να κλέψει ένα γεράκι από το σπίτι ενός χωρικού και διέτρεξε τον κίνδυνο να τον θανατώσουν οι εξαγριωμένοι χωρικοί. Γι' αυτό είχε πολύ κακή διάθεση όταν έφθασε στο στενό της Μεσσήνης, μία ή δύο ημέρες αργότερα.
Οι άνθρωποί του τον συνάντησαν στην Ιταλική ακτή και τον συνόδευσαν με πομπή στη Μεσσήνη όπου αποβιβάστηκε στις 3 Σεπτεμβρίου. Η επιδεικτική μεγαλοπρέπεια της εισόδου του ήταν σε πλήρη αντίθεση προς τη σεμνή άφιξη του Philip. Όταν περνούσε μέσ' από την Ιταλία, ο Richard έμαθε πολλά πράγματα που τον δυσαρέστησαν με τον Tancred. Η αδελφή του, η χήρα Βασίλισσα Ιωάννα, διατελούσε υπό περιορισμό και της κρατούσαν την κληρονομιά. Είχε κάποια επιρροή στο Βασίλειο και ο Tancred δεν της είχε εμπιστοσύνη.
Επί πλέον, ο William II είχε αφήσει ένα μεγάλο κληροδότημα στον πεθερό του, τον Henry II, αποτελούμενο από χρυσά σερβίτσια, χρυσά έπιπλα, μια μεταξωτή σκηνή, δύο εξοπλισμένες γαλέρες και πολλούς σάκους με εφόδια. Επειδή ο Henry είχε πεθάνει, ο Tancred είχε την πρόθεση να κρατήσει αυτά τα πράγματα για τον εαυτό του. Από το Σαλέρνο ο Richard είχε στείλει στον Tancred για να ζητήσει την απελευθέρωση της αδελφής του, την παράδοση σ' αυτήν της κληρονομιάς της και σ' αυτόν του κληροδοτήματος.
Αυτές οι απαιτήσεις, ακολουθούμενες από τις ειδήσεις της συμπεριφοράς του Richard στην Καλαβρία, τρόμαξαν τον Tancred. Φρόντισε ώστε ο Richard να εγκατασταθεί σ' ένα ανάκτορο έξω από τα τείχη της Μεσσήνης, αλλά για να τον συμφιλιώσει, έστειλε την Ιωάννα με μια Βασιλική συνοδεία να συναντήσει τον αδελφό της και άρχισε διαπραγματεύσεις για πληρωμές σε χρήμα αντί για την κληρονομιά και το κληροδότημα. Ο Βασιλεύς Philip, τον οποίον ο Richard επισκέφτηκε δύο ημέρες μετά την άφιξή του, πρόσφερε τις φιλικές του υπηρεσίες και όταν η Βασίλισσα Ιωάννα πήγε να του υποβάλει τα σέβη της, τη δέχτηκε με τόση εγκαρδιότητα, ώστε όλοι περίμεναν ν' ακούσουν για μελλοντικό γάμο των.
Αλλά ο Richard δεν είχε συμφιλιωτική διάθεση. Πρώτα έστειλε εν απόσπασμα πέρ' από το στενό να καταλάβει την πόλη Μπανιάρα, στην ακτή της Καλαβρίας, και εγκατέστησε την αδελφή του εκεί. Κατόπιν επετέθη εναντίον ενός μικρού νησιού λίγο έξω από τη Μεσσήνη, όπου ήταν ένα ελληνικό μοναστήρι. Πέταξαν έξω βάναυσα τους μοναχούς για να εγκατασταθούν οι στρατιώτες. Η μεταχείριση αυτών των αγίων ανθρώπων γέμισε φρίκη τους κατοίκους της Μεσσήνης, οι οποίοι ήσαν κατά το πλείστον Έλληνες, ενώ οι πιο ευκατάστατοι πολίτες είχαν εξαγριωθεί από τη συμπεριφορά των Άγγλων στρατιωτών προς τις γυναίκες και τις θυγατέρες των.
Στις 3 Οκτωβρίου, μια φιλονικία σ' ένα προάστιο μεταξύ μερικών Άγγλων στρατιωτών και μιας ομάδος πολιτών οδήγησε σε εξέγερση. Στην πόλη διαδόθηκε η φήμη ότι ο Richard είχε σκοπό να κατακτήσει ολόκληρη τη Σικελία. Οι πύλες έκλεισαν για τους άνδρες του. Μια απόπειρα από τα πλοία του να παραβιάσουν τον λιμένα, αποκρούσθηκε. Ο Βασιλεύς Philip κάλεσε επειγόντως τον αρχιεπίσκοπο της Μεσσήνης και το ναύαρχο του Tancred, Μαργαρίτο, και τους άλλους Σικελούς προύχοντας στην πόλη, στο ανάκτορό του, και πήγε μαζί των το άλλο πρωί να ειρηνεύσει τον Richard στο στρατηγείο του έξω από τα τείχη.
Στις 3 Οκτωβρίου, μια φιλονικία σ' ένα προάστιο μεταξύ μερικών Άγγλων στρατιωτών και μιας ομάδος πολιτών οδήγησε σε εξέγερση. Στην πόλη διαδόθηκε η φήμη ότι ο Richard είχε σκοπό να κατακτήσει ολόκληρη τη Σικελία. Οι πύλες έκλεισαν για τους άνδρες του. Μια απόπειρα από τα πλοία του να παραβιάσουν τον λιμένα, αποκρούσθηκε. Ο Βασιλεύς Philip κάλεσε επειγόντως τον αρχιεπίσκοπο της Μεσσήνης και το ναύαρχο του Tancred, Μαργαρίτο, και τους άλλους Σικελούς προύχοντας στην πόλη, στο ανάκτορό του, και πήγε μαζί των το άλλο πρωί να ειρηνεύσει τον Richard στο στρατηγείο του έξω από τα τείχη.
Ακριβώς όταν φαινόταν ότι επρόκειτο να γίνει κάποια τακτοποίηση, ο Richard άκουσε κάποιον από τους πολίτες, που είχαν συγκεντρωθεί σ' έναν λόφο έξω από τα παράθυρά του, να βρίζει το όνομά του. Έξαλλος έφυγε από τη συγκέντρωση και διέταξε τα στρατεύματά του να επιτεθούν και πάλι. Αυτή τη φορά οι πολίτες αιφνιδιάστηκαν. Σε λίγες ώρες οι Άγγλοι είχαν καταλάβει τη Μεσσήνη και είχαν λεηλατήσει όλες τις συνοικίες εκτός από τους δρόμους πλάι στο παλάτι όπου ήταν εγκατεστημένος ο βασιλεύς Philip.
Ο Μαργαρίτος και οι άλλοι προύχοντες μόλις είχαν τον καιρό να διαφύγουν με τις οικογένειές των. Τα σπίτια των κατελήφθησαν από το Richard. Ο σικελικός στόλος, που ήταν αγκυροβολημένος στο λιμένα, πυρπολήθηκε. Το απόγευμα η σημαία των Πλανταγενέτων κυμάτιζε επάνω στην πόλη. Η άγρια βαναυσότητα του Richard δεν τελείωσε εκεί. Αν και είχε συμφωνήσει ν' αφήσει τη σημαία του βασιλέως Philip να κυματίζει πλάι στη δική του, ανάγκασε τους πολίτες να του δώσουν ομήρους υπεύθυνους για την καλή διαγωγή του Βασιλέως των και ανάγγειλε ότι ήταν έτοιμος να καταλάβει ολόκληρη την επαρχία.
Στο μεταξύ κατασκεύασε ένα μεγάλο ξύλινο πύργο ακριβώς έξω από την πόλη, στον οποίον έδωσε το χλευαστικό όνομα Mategrifon, "Κάμψη των Ελλήνων". Ο Philip ανησύχησε από το παράδειγμα αυτό της εξάψεως του αντιζήλου του. Έστειλε τον εξάδελφό του, τον δούκα της Βουργουνδίας, να βρει τον Βασιλέα Tancred στην Κατάνια, να τον προειδοποιήσει για τις προθέσεις του Richard και να του προσφέρει βοήθεια αν τα πράγματα θα εξελίσσονταν στο χειρότερο. Ο Tancred βρισκόταν σε δύσκολη θέση.
Ήξερε ότι ο Henry von Hohenstaufen επρόκειτο να εισβάλει στα εδάφη του· και ήξερε ότι οι ίδιοι του οι υποτελείς δεν ήσαν άξιοι εμπιστοσύνης. Ένας γρήγορος υπολογισμός τον έκανε ν' αποφασίσει ότι ο Richard θα ήταν καλύτερος σύμμαχος παρά ο Philip. Δεν υπήρχε καμιά πιθανότητα να του επιτεθεί ο Philip τώρα· αλλά οι Βασιλείς της Γαλλίας είχαν καλές σχέσεις με τους Hohenstaufen και η μελλοντική φιλία του Philip ήταν αβέβαια. Ο Richard, από το άλλο μέρος, ήταν ο μεγαλύτερος παρών κίνδυνος, αλλά ήταν γνωστό ότι αντιπαθούσε τους Hohenstaufen, τους εχθρούς των Γουέλφων εξαδέλφων του.
Ο Tancred απέρριψε τη Γαλλική πρόταση βοηθείας και άρχισε διαπραγματεύσεις με τους Άγγλους. Προσέφερε στον Richard είκοσι χιλιάδες ουγκιές χρυσάφι αντί του κληροδοτήματος προς τον Henry II και στην Ιωάννα το ίδιο ποσό αντί της κληρονομιάς της. Ο θυμός του Richard μπορούσε συνήθως να κατευνασθεί με τη θέα του χρυσού. Δέχτηκε την προσφορά για λογαριασμό του και για λογαριασμό της αδελφής του και επί πλέον συμφώνησε ότι ο νεαρός κληρονόμος του, Αρθούρος, δούκας της Βρετάνης, θ' αρραβωνιαζόταν μία από τις κόρες του Tancred.
Ήξερε ότι ο Henry von Hohenstaufen επρόκειτο να εισβάλει στα εδάφη του· και ήξερε ότι οι ίδιοι του οι υποτελείς δεν ήσαν άξιοι εμπιστοσύνης. Ένας γρήγορος υπολογισμός τον έκανε ν' αποφασίσει ότι ο Richard θα ήταν καλύτερος σύμμαχος παρά ο Philip. Δεν υπήρχε καμιά πιθανότητα να του επιτεθεί ο Philip τώρα· αλλά οι Βασιλείς της Γαλλίας είχαν καλές σχέσεις με τους Hohenstaufen και η μελλοντική φιλία του Philip ήταν αβέβαια. Ο Richard, από το άλλο μέρος, ήταν ο μεγαλύτερος παρών κίνδυνος, αλλά ήταν γνωστό ότι αντιπαθούσε τους Hohenstaufen, τους εχθρούς των Γουέλφων εξαδέλφων του.
Ο Tancred απέρριψε τη Γαλλική πρόταση βοηθείας και άρχισε διαπραγματεύσεις με τους Άγγλους. Προσέφερε στον Richard είκοσι χιλιάδες ουγκιές χρυσάφι αντί του κληροδοτήματος προς τον Henry II και στην Ιωάννα το ίδιο ποσό αντί της κληρονομιάς της. Ο θυμός του Richard μπορούσε συνήθως να κατευνασθεί με τη θέα του χρυσού. Δέχτηκε την προσφορά για λογαριασμό του και για λογαριασμό της αδελφής του και επί πλέον συμφώνησε ότι ο νεαρός κληρονόμος του, Αρθούρος, δούκας της Βρετάνης, θ' αρραβωνιαζόταν μία από τις κόρες του Tancred.
Όταν αργότερα ο Tancred του αποκάλυψε τις προτάσεις που του είχε κάνει ο Βασιλεύς Philip, ο Richard πρόθυμα ενσωμάτωσε τους όρους σε μια συνθήκη, την οποία εκλήθη ο πάπας να εγγυηθεί. Η ειρήνη αποκαταστάθηκε και κατά συμβουλή του αρχιεπισκόπου της Ρουένης, ο Richard επέστρεψε με δυστροπία στο Μαργαρίτο και τους άλλους προκρίτους της Μεσσήνης τα αγαθά των που τους είχε κατάσχει.
Ο Βασιλεύς Philip βρέθηκε γελασμένος αλλά δεν προέβη σε δημόσια διαμαρτυρία. Στις 8 Οκτωβρίου, ενώ συντασσόταν η συνθήκη, αυτός και ο Richard συναντήθηκαν και πάλι για να συζητήσουν τη μέλλουσα διεξαγωγή της σταυροφορίας. Μπήκαν κανόνες για τον έλεγχο των τιμών των τροφίμων. Οι υπηρέτες θα ήσαν συνδεμένοι με τους κυρίους των. Τα μισά από τα χρήματα του κάθε ιππότη θα διαθέτονταν για τις ανάγκες των σταυροφόρων.
Η χαρτοπαιξία απαγορεύθηκε εκτός από τους ιππότες και τους γραμματείς· και αν αυτοί χαρτόπαιζαν υπερβολικά θα επέσυραν τιμωρία. Χρέη που συνήφθησαν κατά το προσκύνημα έπρεπε να πληρωθούν. Ο κλήρος επικύρωσε τους κανονισμούς, υποσχεθείς να αφορίσει τους παραβάτες. Ήταν εύκολο για τους Βασιλείς να συμφωνήσουν σε τέτοια θέματα· αλλά υπήρχαν και πολιτικά ζητήματα που ρυθμίζονταν πολύ δυσκολότερα. Ύστερ' από αρκετή συζήτηση συμφωνήθηκε ότι μελλοντικές κατακτήσεις θα μοιράζονταν εξ ίσου μεταξύ των.
Ένα λεπτότερο πρόβλημα αφορούσε την αδελφή του Philip Αλίκη. Η άτυχη πριγκίπισσα είχε σταλεί ως παιδί, προ αρκετών χρόνων, στην Αγγλική αυλή, για να παντρευτεί το Richard ή έναν άλλο από τους γιους του Henry II. Ο Henry II την είχε κρατήσει παρά την απροθυμία του Richard να δεχτεί τον προτεινόμενο γάμο. Δεν άργησαν να κυκλοφορήσουν φήμες ότι ο ίδιος ο Henry είχε πολύ στενές σχέσεις μαζί της. Ο Richard, που τα γούστα του δεν ήσαν προς την κατεύθυνση του γάμου, αρνήθηκε να πραγματοποιήσει την τακτοποίηση που είχε κάνει ο πατέρας του, παρά τις επανειλημμένες αιτήσεις του Philip.
Ο Βασιλεύς Philip βρέθηκε γελασμένος αλλά δεν προέβη σε δημόσια διαμαρτυρία. Στις 8 Οκτωβρίου, ενώ συντασσόταν η συνθήκη, αυτός και ο Richard συναντήθηκαν και πάλι για να συζητήσουν τη μέλλουσα διεξαγωγή της σταυροφορίας. Μπήκαν κανόνες για τον έλεγχο των τιμών των τροφίμων. Οι υπηρέτες θα ήσαν συνδεμένοι με τους κυρίους των. Τα μισά από τα χρήματα του κάθε ιππότη θα διαθέτονταν για τις ανάγκες των σταυροφόρων.
Η χαρτοπαιξία απαγορεύθηκε εκτός από τους ιππότες και τους γραμματείς· και αν αυτοί χαρτόπαιζαν υπερβολικά θα επέσυραν τιμωρία. Χρέη που συνήφθησαν κατά το προσκύνημα έπρεπε να πληρωθούν. Ο κλήρος επικύρωσε τους κανονισμούς, υποσχεθείς να αφορίσει τους παραβάτες. Ήταν εύκολο για τους Βασιλείς να συμφωνήσουν σε τέτοια θέματα· αλλά υπήρχαν και πολιτικά ζητήματα που ρυθμίζονταν πολύ δυσκολότερα. Ύστερ' από αρκετή συζήτηση συμφωνήθηκε ότι μελλοντικές κατακτήσεις θα μοιράζονταν εξ ίσου μεταξύ των.
Ένα λεπτότερο πρόβλημα αφορούσε την αδελφή του Philip Αλίκη. Η άτυχη πριγκίπισσα είχε σταλεί ως παιδί, προ αρκετών χρόνων, στην Αγγλική αυλή, για να παντρευτεί το Richard ή έναν άλλο από τους γιους του Henry II. Ο Henry II την είχε κρατήσει παρά την απροθυμία του Richard να δεχτεί τον προτεινόμενο γάμο. Δεν άργησαν να κυκλοφορήσουν φήμες ότι ο ίδιος ο Henry είχε πολύ στενές σχέσεις μαζί της. Ο Richard, που τα γούστα του δεν ήσαν προς την κατεύθυνση του γάμου, αρνήθηκε να πραγματοποιήσει την τακτοποίηση που είχε κάνει ο πατέρας του, παρά τις επανειλημμένες αιτήσεις του Philip.
Ούτε η μητέρα του, Βασίλισσα Eleanor,τώρα που ο θάνατος του Henry την είχε απελευθερώσει από την καταπίεση, θα ήθελε να δει τον ευνοούμενο γιο της δεμένο με ένα μέλος της οικογένειας που μισούσε, και μάλιστα που πίστευε ότι είχε διατελέσει ερωμένη του συζύγου της. Έχοντας στην καρδιά της τα συμφέροντα της γενέτειράς της Guienne, είχε αποφασίσει να τον παντρέψει με μια πριγκίπισσα της Navarre· κι αυτός δέχτηκε την εκλογή της. Έτσι λοιπόν, όταν ο Philip έφερε πάλι το ζήτημα του γάμου της Αλίκης, ο Richard αρνήθηκε να το συζητήσει, προβάλλοντας ως δικαιολογία τη φήμη της Αλίκης.
Ο Philip ήταν τελείως αδιάφορος για την ευτυχία της οικογένειάς του. Ποτέ δεν επενέβη για να βοηθήσει τη δυστυχισμένη αδελφή του Agnes, τη χήρα του Αλεξίου II του Βυζαντίου. Αλλά δεν μπορούσε ν' ανεχθεί την προσβολή. Οι σχέσεις του με τον Richard έγιναν ακόμα πιο ψυχρές και σχεδίασε να φύγει αμέσως από τη Μεσσήνη για την Ανατολή. Αλλά την επομένη του απόπλου του μια τρικυμία τον έριξε πάλι στη Σικελία. Επειδή τώρα ήσαν τα μέσα Οκτωβρίου έκρινε ότι θα ήταν συνετότερο να ξεχειμωνιάσει στη Μεσσήνη.
Αυτή, φαίνεται, υπήρξε πάντοτε η πρόθεση του Richard. Η συνθήκη του με τον Tancred δεν είχε υπογραφεί ως την 11η Νοεμβρίου. Στο μεταξύ έστειλε να ζητήσει από τη μητέρα του να φέρει την Berengaria της Navarre να τον συναντήσει στη Σικελία. Ο χειμώνας πέρασε αρκετά ήσυχα στη Σικελία. Την ημέρα των Χριστουγέννων, ο Richard έδωσε ένα μεγαλοπρεπές συμπόσιο στο Mategrifon, στο οποίο κάλεσε τον Βασιλέα της Γαλλίας και τους Σικελούς προύχοντες.
Λίγες μέρες αργότερα είχε μια ενδιαφέρουσα συνέντευξη με τον γέροντα Αββά του Κοράτζο, Ιωακείμ, τον ιδρυτή του Τάγματος του Fiore. Ο σεβάσμιος άγιος του εξήγησε την έννοια της Αποκαλύψεως. Τα εφτά κεφάλια του θηρίου, ήσαν ο Ηρώδης, ο Νέρων, ο Κωνστάντιος, ο Μωάμεθ, ο Μελσεμούθ (με τον οποίο προφανώς εννοούσε τον Αβδούλ Μουνεΐμ, τον ιδρυτή της αιρέσεως των Αλμοαδών), ο Saladin και τελικά ο ίδιος ο Αντίχριστος, ο οποίος είχε ήδη γεννηθεί προ δέκα πέντε ετών στη Ρώμη και επρόκειτο να καθίσει στον Παπικό θρόνο.
Η επιπόλαια απάντηση του Richard, ότι σ' αύτη την περίπτωση ο Αντίχριστος μπορούσε να ήταν ο παρών πάπας, Clement III, τον οποίο προσωπικά αντιπαθούσε, δεν έγινε καλά δεκτή, ούτε θέλησε ο άγιος να συμφωνήσει μαζί του ότι ο Αντίχριστος θα γεννιόταν από τη φυλή του Δαν στη Βαβυλώνα ή στην Αντιόχεια, και θα βασίλευε στην Ιερουσαλήμ. Αλλά ήταν ενθαρρυντικό γι' αυτόν που έμαθε από τον Ιωακείμ ότι ο Richard θα ήταν νικητής στην Παλαιστίνη και ότι ο Saladin σύντομα θα σκοτωνόταν. Το Φεβρουάριο ο Richard οργάνωσε κονταροχτυπήματα.
Η επιπόλαια απάντηση του Richard, ότι σ' αύτη την περίπτωση ο Αντίχριστος μπορούσε να ήταν ο παρών πάπας, Clement III, τον οποίο προσωπικά αντιπαθούσε, δεν έγινε καλά δεκτή, ούτε θέλησε ο άγιος να συμφωνήσει μαζί του ότι ο Αντίχριστος θα γεννιόταν από τη φυλή του Δαν στη Βαβυλώνα ή στην Αντιόχεια, και θα βασίλευε στην Ιερουσαλήμ. Αλλά ήταν ενθαρρυντικό γι' αυτόν που έμαθε από τον Ιωακείμ ότι ο Richard θα ήταν νικητής στην Παλαιστίνη και ότι ο Saladin σύντομα θα σκοτωνόταν. Το Φεβρουάριο ο Richard οργάνωσε κονταροχτυπήματα.
Κατά τη διάρκεια ενός απ' αυτά φιλονίκησε με έναν Γάλλο ιππότη, τον William de Barres· αλλά ο Philip κατόρθωσε να τους συμφιλιώσει. Πραγματικά, ο Richard φέρθηκε πολύ καθώς πρέπει στον Philip, και λίγες μέρες αργότερα του έδωσε αρκετές γαλέρες που είχαν φθάσει πρόσφατα από την Αγγλία. Περίπου τον ίδιο καιρό άκουσε ότι η βασίλισσα Eleanor και η Berengaria είχαν φθάσει στη Νεάπολη και έστειλε να τις συναντήσουν και να τις συνοδεύσουν στο Brindisi, επειδή η ομάδα των ήταν πολύ μεγάλη για τα στενόχωρα μέσα της Μεσσήνης, όπου μόλις είχε αφιχθεί ο κόμης of Flanders με σημαντική ακολουθία.
Όταν πλησίασε η άνοιξη, οι βασιλείς ετοιμάστηκαν να συνεχίσουν το ταξίδι των. Ο Richard πήγε στην Κατάνια να επισκεφθεί τον Tancred, με τον οποίο ορκίστηκε διαρκή φιλία. Ο Philip είχε φοβηθεί από αυτή τη συμμαχία και τους συνάντησε στην Ταορμίνα. Ήταν τώρα έτοιμος να τακτοποιήσει όλες τις διαφωνίες του με τον Richard, και του δήλωσε επισήμως ότι ήταν ελεύθερος να παντρευτεί όποια ήθελε. Μέσα σε μια ατμόσφαιρα γενικής καλής θελήσεως ο Philip απέπλευσε με όλους τους άνδρες του από τη Μεσσήνη στις 30 Μαρτίου.
Όταν πλησίασε η άνοιξη, οι βασιλείς ετοιμάστηκαν να συνεχίσουν το ταξίδι των. Ο Richard πήγε στην Κατάνια να επισκεφθεί τον Tancred, με τον οποίο ορκίστηκε διαρκή φιλία. Ο Philip είχε φοβηθεί από αυτή τη συμμαχία και τους συνάντησε στην Ταορμίνα. Ήταν τώρα έτοιμος να τακτοποιήσει όλες τις διαφωνίες του με τον Richard, και του δήλωσε επισήμως ότι ήταν ελεύθερος να παντρευτεί όποια ήθελε. Μέσα σε μια ατμόσφαιρα γενικής καλής θελήσεως ο Philip απέπλευσε με όλους τους άνδρες του από τη Μεσσήνη στις 30 Μαρτίου.
Μόλις είχε βγει από το λιμάνι, έφθασαν εκεί η βασίλισσα Eleanor και η πριγκίπισσα Berengaria. Η Eleanor έμεινε μόνο τρεις ημέρες με το γιο της και κατόπιν έφυγε για την Αγγλία, περνώντας από τη Ρώμη για να κανονίσει μερικές υποθέσεις για το γιο της με την παπική αυλή. Η Berengaria παρέμεινε υπό την κηδεμονία της βασιλίσσης Ιωάννας. Ο Richard εγκατέλειψε επί τέλους τη Μεσσήνη στις 10 Απριλίου αφού διέλυσε τον πύργο Mategrifon. Ο Tancred λυπήθηκε που τον είδε να φεύγει και είχε τους λόγους του.
Την ίδια μέρα οπάπας Clement III πέθανε στη Ρώμη και τέσσερις μέρες αργότερα ο καρδινάλιος της Σάντα Μαρία εις Κοσμεδίν εξελέγη ως Celestine III. Ο Henry von Hohenstaufen ήταν στη Ρώμη εκείνο τον καιρό και η πρώτη ενέργεια του νέου πάπα, υπό πίεση, ήταν να στέψει αυτόν και την Constance της Σικελίας ως αυτοκράτορα και αυτοκράτειρα. Ο γαλλικός στόλος έκανε καλό ταξίδι ως την Τύρο όπου ο Philip έγινε δεκτός με χαρά από τον εξάδελφό του, Conrad de Montferrat. Έφθασε με τον Conrad στην Acre στις 20 Απριλίου. Αμέσως η πολιορκία του μωαμεθανικού φρουρίου έγινε στενότερη.
Για την υπομονητική και επινοητική ιδιοσυγκρασία του Philip ο πολιορκητικός πόλεμος ήταν ελκυστικός. Αναδιοργάνωσε τις μηχανές των πολιορκητών και κατασκεύασε πύργους γι' αυτούς. Αλλά απόπειρα για έφοδο κατά των τειχών αναβλήθηκε ώσπου να φθάσουν ο Richard και οι άνδρες του. Το ταξίδι του Richard υπήρξε λιγότερο ειρηνικό. Δυνατοί άνεμοι σκόρπισαν σε λίγο το στολίσκο. Ο ίδιος ο βασιλεύς κατέφυγε για μια μέρα σ' έναν κρητικό λιμένα, από τον οποίον έκανε ένα τρικυμιώδες πέρασμα στη Ρόδο, όπου έμεινε δέκα μέρες, από τις 22 Απριλίου ως την 1η Μαΐου, για ν' αναλάβει από τη ναυτία του.
Στο μεταξύ ένα από τα πλοία του χάθηκε σε μια τρικυμία και αλλά τρία, μέσα στα οποία ήταν και εκείνο που μετέφερε την Ιωάννα και την Berengaria, σπρώχτηκαν από τους ανέμους στην Κύπρο. Δύο από τα πλοία είχαν ναυαγήσει στη νότια ακτή της νήσου, αλλά η βασίλισσα Ιωάννα κατόρθωσε να φθάσει σε ασφαλές αγκυροβόλιο στη Λεμεσό.
Η Κύπρος τελούσε επί πέντε χρόνια υπό την κυριαρχία του αυτοχειροτόνητου Αυτοκράτορα Ισαακίου Δούκα Κομνηνού, ο οποίος είχε ηγηθεί μιας επιτυχούς εξεγέρσεως εναντίον του Βυζαντίου κατά την εποχή της αναρρήσεως του Ισαακίου Αγγέλου και ο οποίος είχε διατηρήσει την ανεξαρτησία του με εφήμερες συμμαχίες, πότε με τους Σικελούς, πότε με τους Αρμενίους της Κιλικίας, πότε με τον Saladin. Ήταν ένας βίαιος άνθρωπος που μισούσε τους Λατίνους και δεν ήταν δημοφιλής στη νήσο εξ αίτιας των υπερβολικών φόρων που είχε επιβάλει.
Πολλοί από τους υπηκόους του εξακολουθούσαν να τον θεωρούν ως αντάρτη και ως τυχοδιώκτη. Η εμφάνιση μεγάλων Φραγκικών στόλων στα Κυπριακά ύδατα τον ανησύχησε· και αντιμετώπισε το πρόβλημα ασύνετα. Όταν οι ναυαγισμένοι άνθρωποι του Richard βγήκαν στην ακτή, τους συνέλαβε και κατέσχε όλα τους τα υπάρχοντα που μπόρεσαν να διασωθούν. Κατόπιν έστειλε έναν αγγελιαφόρο στο πλοίο της Βασιλίσσης Ιωάννας προσκαλώντας την μαζί με την Berengaria ν' αποβιβασθούν.
Η Ιωάννα η οποία είχε μάθει από την πείρα την αξία της ως ενδεχόμενου ομήρου απάντησε ότι δεν μπορούσε ν' αφήσει το πλοίο χωρίς την άδεια του αδελφού της, αλλά η αίτησή της να της επιτραπεί να στείλει στην ακτή για νερό, απορρίφθηκε με βαναυσότητα. Ο Ισαάκιος ήρθε ο ίδιος στη Λεμεσό και έχτισε οχυρώματα κατά μήκος της παραλίας για να εμποδίσει κάθε απόβαση.
Στις 8 Μαΐου, μια βδομάδα μετά την άφιξη της Ιωάννας στ' ανοιχτά της Λεμεσού, ο Richard και το κύριο μέρος του στόλου του φάνηκαν στον ορίζοντα. Είχε κάνει ένα πολύ άσχημο πέρασμα από τη Ρόδο και το πλοίο του ίδιου του Richard πάρα λίγο να ναυαγήσει στον κόλπο της Αττάλειας. Η ναυτία δεν είχε βελτιώσει τη διάθεση του Richard· και όταν έμαθε την μεταχείριση που έκαναν στην αδελφή του και στη μνηστή του ορκίστηκε εκδίκηση. Άρχισε αμέσως ν' αποβιβάζει άνδρες κοντά στη Λεμεσό και βάδισε εναντίον της πόλεως.
Στις 8 Μαΐου, μια βδομάδα μετά την άφιξη της Ιωάννας στ' ανοιχτά της Λεμεσού, ο Richard και το κύριο μέρος του στόλου του φάνηκαν στον ορίζοντα. Είχε κάνει ένα πολύ άσχημο πέρασμα από τη Ρόδο και το πλοίο του ίδιου του Richard πάρα λίγο να ναυαγήσει στον κόλπο της Αττάλειας. Η ναυτία δεν είχε βελτιώσει τη διάθεση του Richard· και όταν έμαθε την μεταχείριση που έκαναν στην αδελφή του και στη μνηστή του ορκίστηκε εκδίκηση. Άρχισε αμέσως ν' αποβιβάζει άνδρες κοντά στη Λεμεσό και βάδισε εναντίον της πόλεως.
Ο Ισαάκιος δεν πρόβαλε αντίσταση αλλά αποτραβήχτηκε στο χωριό Κοιλάνι στις κλιτύς του Τροόδους. Όχι μόνο οι Λατίνοι έμποροι που ήσαν εγκατεστημένοι στη Λεμεσό, υποδέχτηκαν τον Richard, αλλά και οι Έλληνες, από απέχθεια προς τον Ισαάκιο δείχθηκαν φιλικοί προς τους εισβολείς. Κατόπιν τούτου ο Ισαάκιος είπε ότι ήταν έτοιμος να διαπραγματευθεί. Του δόθηκε ένα διαβατήριο και κατέβηκε στο Κολόσσι και πήγε στο στρατόπεδο του Richard.
Εκεί συμφώνησε να πληρώσει αποζημίωση για τα αγαθά που είχε αρπάξει, να επιτρέψει στα Αγγλικά στρατεύματα ν' αγοράζουν προμήθειες χωρίς να πληρώνουν δασμό και να στείλει μια συμβολική δύναμη από εκατό άνδρες στη Σταυροφορία, αν και ο ίδιος αρνήθηκε να εγκαταλείψει τη νήσο. Προσφέρθηκε να στείλει την κόρη του ως όμηρο στον Richard. Η επίσκεψη του Ισαακίου στο στρατόπεδο, τον έπεισε ότι ο Richard δεν ήταν τόσο τρομερός όσο είχε φαντασθεί. Γι' αυτό μόλις επέστρεψε στο Κολόσσι κατάγγειλε τη συμφωνία και διέταξε το Richard να εγκαταλείψει τη χώρα του. Διέπραξε ένα ανόητο σφάλμα.
Ο Richard είχε ήδη στείλει ένα πλοίο στην Acre για ν' αναγγείλει την προσεχή άφιξή του στην Κύπρο και στις 11 Μαΐου, την ημέρα που ο Ισαάκιος είδε τον Richard και επέστρεψε στο Κολόσσι, έφθασαν στη Λεμεσό πλοία με όλους τους κορυφαίους σταυροφόρους που ήσαν αντίθετοι προς τον Conrad. Ήταν ο βασιλεύς Guy και ο αδελφός του Godfrey, κόμης de Lusignan, ένας από τους κυριότερους υποτελείς του Richard στη Γαλλία, ήταν ο Bohemund της Αντιόχειας με το γιο του Raymond, ο Ρουπένιος ηγεμών Λέων που είχε πρόσφατα διαδεχθεί τον αδελφό του Rupen, ήταν ο Humphrey de Toron, ο διαζευγμένος σύζυγος της Isabella, και πολλοί από τους εξέχοντες Knights.
Επειδή ο Philip είχε ταχθεί υπέρ του Conrad, αυτοί είχαν έρθει για να εξασφαλίσουν την υποστήριξη του Richard προς το κόμμα των. Αυτή η απόκτηση ισχύος έκανε τον Richard ν' αποφασίσει να επιχειρήσει την κατάκτηση ολόκληρης της νήσου. Οι επισκέπτες του θα του υπέδειξαν χωρίς αμφιβολία τη στρατηγική της αξία για την άμυνα ολόκληρης της Συριακής ακτής και τον κίνδυνο που θα μπορούσε να προκύψει αν ο Ισαάκιος συνήπτε στενή συμμαχία με τον Saladin. Ήταν μια ευκαιρία εξαιρετικά καλή για να την αφήσουν να πάει χαμένη.
Στις 12 Μαΐου ο Richard παντρεύτηκε με επισημότητα την Berengaria στο παρεκκλήσι του Αγίου Γεωργίου της Λεμεσού, και αυτή στέφτηκε Βασίλισσα της Αγγλίας από τον επίσκοπο του Evreux. Την επομένη έφθασαν και τα υπόλοιπα πλοία του Αγγλικού στόλου. Ο Ισαάκιος, αντιληφθείς τον κίνδυνο, μετακινήθηκε στη Famagusta. Οι Άγγλοι τον ακολούθησαν εκεί, μερικοί δια ξηράς και οι υπόλοιποι δια θαλάσσης. Ο Αυτοκράτωρ δεν έκανε καμιά απόπειρα να υπερασπισθεί τη Famagusta αλλά υποχώρησε στη Λευκωσία.
Στις 12 Μαΐου ο Richard παντρεύτηκε με επισημότητα την Berengaria στο παρεκκλήσι του Αγίου Γεωργίου της Λεμεσού, και αυτή στέφτηκε Βασίλισσα της Αγγλίας από τον επίσκοπο του Evreux. Την επομένη έφθασαν και τα υπόλοιπα πλοία του Αγγλικού στόλου. Ο Ισαάκιος, αντιληφθείς τον κίνδυνο, μετακινήθηκε στη Famagusta. Οι Άγγλοι τον ακολούθησαν εκεί, μερικοί δια ξηράς και οι υπόλοιποι δια θαλάσσης. Ο Αυτοκράτωρ δεν έκανε καμιά απόπειρα να υπερασπισθεί τη Famagusta αλλά υποχώρησε στη Λευκωσία.
Ενώ ο Richard αναπαυόταν στη Famagusta, έφθασαν απεσταλμένοι του Philip και των Παλαιστινίων αρχόντων, παρακινώντας τον να σπεύσει στην Παλαιστίνη. Αυτός όμως απάντησε θυμωμένος ότι δεν επρόκειτο να κινηθεί πριν καταλάβει την Κύπρο, της οποίας τόνισε τη σημασία για όλους τους. Ένας από τους απεσταλμένους του Philip, ο Παγκάν της Haifa, υποτίθεται ότι είχε πάει στον Ισαάκιο, για να τον προειδοποιήσει. Ο Ισαάκιος έστειλε τη σύζυγό του, μια πριγκίπισσα από την Αρμενία, και την κόρη του στο φρούριο της Κυρήνειας, και κατόπιν βάδισε κατά της Famagusta.
Τα στρατεύματα του Richard τον συνάντησαν κοντά στο χωριό Τρεμιθός και τον νίκησαν ύστερ' από μια γρήγορη αψιμαχία, κατά την οποία είπαν πως αυτός χρησιμοποίησε δηλητηριασμένα βέλη. Έφυγε από το πεδίο της μάχης στην Καντάρα· και ο Richard μπήκε στη Λευκωσία χωρίς αντίσταση. Ο πληθυσμός της Κύπρου έδειξε αδιαφορία για την τύχη του Ισαακίου και μάλιστα έδειξε διάθεση να βοηθήσει τους εισβολείς.
Στη Λευκωσία ο Richard αρρώστησε· και ο Ισαάκιος ήλπιζε ότι τα τέσσερα μεγάλα βόρεια φρούριά του, η Καντάρα, το Buffavento, ο Άγιος Ιλαρίων και η Κυρήνεια, θα μπορούσαν να κρατήσουν ώσπου να κουραστεί ο Richard από τον πόλεμο και να φύγει. Αλλά ο βασιλεύς Guy, επικεφαλής του στρατού του Richard, βάδισε κατά της Κυρήνειας και την κατέλαβε και αιχμαλώτισε την αυτοκράτειρα και την κόρη της. Κατόπιν άρχισε ν' αποκλείει τον Άγιο Ιλαρίωνα και το Buffavento.
Στερημένος την οικογένειά του, με τους υπηκόους του απαθείς ή εχθρικούς, ο Ισαάκιος έχασε το θάρρος του και παραδόθηκε χωρίς όρους. Τον έφεραν μπροστά στο Richard δεμένο με ασημένιες αλυσίδες. Ως το τέλος Μαΐου ολόκληρη η νήσος είχε περιέλθει στα χέρια του Richard. Η λεία που κατέλαβε ο Richard ήταν τεράστια. Ο Ισαάκιος είχε συσσωρεύσει ένα μεγάλο θησαυρό με τις καταπιέσεις του· και πολλοί από τους προύχοντές του αγόρασαν την καλή θέληση του νέου κυρίου των με γενναίες δωρεές. Ο Richard δεν άργησε να διευκρινίσει ότι το κυριότερο ενδιαφέρον του ήταν τα χρήματα.
Στη Λευκωσία ο Richard αρρώστησε· και ο Ισαάκιος ήλπιζε ότι τα τέσσερα μεγάλα βόρεια φρούριά του, η Καντάρα, το Buffavento, ο Άγιος Ιλαρίων και η Κυρήνεια, θα μπορούσαν να κρατήσουν ώσπου να κουραστεί ο Richard από τον πόλεμο και να φύγει. Αλλά ο βασιλεύς Guy, επικεφαλής του στρατού του Richard, βάδισε κατά της Κυρήνειας και την κατέλαβε και αιχμαλώτισε την αυτοκράτειρα και την κόρη της. Κατόπιν άρχισε ν' αποκλείει τον Άγιο Ιλαρίωνα και το Buffavento.
Στερημένος την οικογένειά του, με τους υπηκόους του απαθείς ή εχθρικούς, ο Ισαάκιος έχασε το θάρρος του και παραδόθηκε χωρίς όρους. Τον έφεραν μπροστά στο Richard δεμένο με ασημένιες αλυσίδες. Ως το τέλος Μαΐου ολόκληρη η νήσος είχε περιέλθει στα χέρια του Richard. Η λεία που κατέλαβε ο Richard ήταν τεράστια. Ο Ισαάκιος είχε συσσωρεύσει ένα μεγάλο θησαυρό με τις καταπιέσεις του· και πολλοί από τους προύχοντές του αγόρασαν την καλή θέληση του νέου κυρίου των με γενναίες δωρεές. Ο Richard δεν άργησε να διευκρινίσει ότι το κυριότερο ενδιαφέρον του ήταν τα χρήματα.
Επέβαλε έναν κεφαλικό φόρο πενήντα τοις εκατό σε κάθε Έλληνα, αλλά εις αντάλλαγμα ο Richard επικύρωσε τους νόμους και τους θεσμούς που υπήρχαν την εποχή του Μανουήλ Κομνηνού. Σε όλα τα φρούρια της νήσου εγκαταστάθηκαν Λατινικές φρουρές και δύο Άγγλοι, ο Richard of Camville και ο Robert of Turnham, διορίστηκαν κυβερνήτες και ανέλαβαν τη διοίκηση, ώσπου ν' αποφασίσει ο Richard για την οριστική της τύχη. Πολύ σύντομα οι Έλληνες βρήκαν ότι είχαν βιαστεί να χαρούν για την πτώση του Ισαακίου. Δεν μετείχαν πια στην κυβέρνησηκαι ως σύμβολο της νέας υποταγής των πήραν διαταγή να ξυρίσουν τα γένια τους.
Στον ίδιο το Richard η κατάκτηση της Κύπρου είχε αξία εξ αίτιας του αναπάντεχου πλούτου που του απέφερε. Αλλά στην πραγματικότητα υπήρξε το πιο ευρείας βλέψεως και το πιο διαρκές από όλα τα κατορθώματά του κατά τη Σταυροφορία. Η κατοχή της Κύπρου από τους Φράγκους έκανε μακρύτερο τον βίο των κτήσεών των στην ηπειρωτική χώρα. Οι εγκαταστάσεις των στη νήσο διάρκεσαν δύο αιώνες περισσότερο από εκείνες στη Συρία. Αλλά η κατάκτηση της Κύπρου προμήνυε κακά για τους Έλληνες.
Στον ίδιο το Richard η κατάκτηση της Κύπρου είχε αξία εξ αίτιας του αναπάντεχου πλούτου που του απέφερε. Αλλά στην πραγματικότητα υπήρξε το πιο ευρείας βλέψεως και το πιο διαρκές από όλα τα κατορθώματά του κατά τη Σταυροφορία. Η κατοχή της Κύπρου από τους Φράγκους έκανε μακρύτερο τον βίο των κτήσεών των στην ηπειρωτική χώρα. Οι εγκαταστάσεις των στη νήσο διάρκεσαν δύο αιώνες περισσότερο από εκείνες στη Συρία. Αλλά η κατάκτηση της Κύπρου προμήνυε κακά για τους Έλληνες.
Αν οι σταυροφόροι ήσαν πρόθυμοι και ικανοί να προσαρτήσουν μια Ορθόδοξη επαρχία, δεν θα ένοιωθαν τον πειρασμό να εξαπολύσουν σε λίγο τον από πολύ καιρό επιθυμητό ιερό πόλεμο κατά του Βυζαντίου; Στις 5 Ιουνίου ο Αγγλικός στόλος απέπλευσε από τη Famagusta για τη Συριακή ακτή. Μετέφερε αιχμάλωτο τον αυτοκράτορα Ισαάκιο υπό τη φρούρηση του Βασιλέως Guy. Η μικρή του κόρη προσκολλήθηκε στην αυλή της Βασιλίσσης Ιωάννας, για να μάθει εκεί τον δυτικό τρόπο ζωής. Το πρώτο αντικείμενο που ο Βασιλεύς Richard είδε στη Συριακή ακτή, ήταν το φρούριο Marqab.
Αφού πλησίασε στην ακτή έστρεψε προς νότο, πέρασε την Tortosa, τη Jebeil και τη Βηρυτό και αποβιβάστηκε το βράδυ της 6ης Ιουνίου κοντά στην Τύρο. Η φρουρά δεν του επέτρεψε να μπει μέσα στην πόλη, εκτελώντας διαταγές του Philip και του Conrad, γι' αυτό εξακολούθησε το ταξίδι του δια θαλάσσης ως την Acre, παρακολουθώντας καθώς έπλεε το ευχάριστο θέαμα μιας μεγάλης σαρακηνής γαλέρας που τη βύθιζαν τα πλοία του. Έφθασε στο στρατόπεδο έξω από την Acre στις 8 Ιουνίου.
Στους κουρασμένους στρατιώτες που πολιορκούσαν την Acre, η άφιξη του Βασιλέως Richard με είκοσι πέντε γαλέρες έφερε εμπιστοσύνη και ελπίδα. Άναψαν φωτιές για να πανηγυρίσουν την άφιξή του και σάλπιγγες σήμαιναν σ' ολόκληρο το στρατόπεδο. Ο Βασιλεύς της Γαλλίας είχε κατασκευάσει πολλές χρήσιμες πολιορκητικές μηχανές μεταξύ των οποίων και ένα μεγάλο καταπέλτη για πέτρες που οι στρατιώτες του ονόμασαν "ο Κακός Γείτονας" και μια αγκιστρωτή κλίμακα, γνωστή με το όνομα "Η Γάτα".
Στους κουρασμένους στρατιώτες που πολιορκούσαν την Acre, η άφιξη του Βασιλέως Richard με είκοσι πέντε γαλέρες έφερε εμπιστοσύνη και ελπίδα. Άναψαν φωτιές για να πανηγυρίσουν την άφιξή του και σάλπιγγες σήμαιναν σ' ολόκληρο το στρατόπεδο. Ο Βασιλεύς της Γαλλίας είχε κατασκευάσει πολλές χρήσιμες πολιορκητικές μηχανές μεταξύ των οποίων και ένα μεγάλο καταπέλτη για πέτρες που οι στρατιώτες του ονόμασαν "ο Κακός Γείτονας" και μια αγκιστρωτή κλίμακα, γνωστή με το όνομα "Η Γάτα".
Ο δούκας της Βουργουνδίας και τα δύο στρατιωτικά τάγματα είχαν ο καθένας τους τον καταπέλτη του, και υπήρχε ένας που είχε κατασκευασθεί από κοινά χρήματα που τον έλεγαν "Η Σφεντόνα του Θεού". Αυτά σφυροκοπούσαν τα τείχη με κάποιο αποτέλεσμα· αλλά χρειαζόταν ένας αρχηγός για να παρορμήσει τους πολιορκητές σε μια τελική προσπάθεια. Ο Βασιλεύς της Γαλλίας ήταν πολύ επιφυλακτικός ώστε να παίξει έναν τέτοιο ρόλο και οι άλλοι τοπικοί ή σταυροφόροι πρίγκιπες ήσαν πολύ κουρασμένοι ή δυσφημισμένοι. Ο Richard έφερε νέο σφρίγος σε όλ' αυτά.
Σχεδόν μόλις είχε αποβιβασθεί, έστειλε έναν απεσταλμένο του με έναν έμπιστο διερμηνέα, ένα Μαροκινό αιχμάλωτο που του είχε εμπιστοσύνη, στο στρατόπεδο του Saladin να προτείνει μια συνέντευξη. Ήταν περίεργος να δει τον διάσημο άπιστο και είχε την ελπίδα ότι μπορούσε να γίνει κάποια ειρηνική διευθέτηση, αν θα μπορούσε μονάχα να μιλήσει με έναν τόσο ιπποτικό εχθρό. Αλλά ο Saladin απάντησε επιφυλακτικά ότι δεν ήταν φρόνιμο για εχθρούς Βασιλείς να συναντηθούν πριν να έχουν υπογράψει ανακωχή.
Ωστόσο ήταν πρόθυμος να επιτρέψει στον αδελφό του al-Adil να συναντηθεί με το Richard. Κανονίστηκε τριήμερη αποχή από εχθροπραξίες και συμφωνήθηκε η συνάντηση να γίνει στην πεδιάδα μεταξύ των στρατοπέδων, οπότε οι Βασιλείς της Αγγλίας και της Γαλλίας αρρώστησαν ξαφνικά και οι δύο. Ήταν μια αρρώστια που οι Φράγκοι ονόμαζαν Αrnaldia, ένας πυρετός που έκανε να πέφτουν τα μαλλιά και τα νύχια. Η προσβολή του Philip ήταν ήπια, αλλά ο Richard ήταν σοβαρά άρρωστος επί μερικές ημέρες.
Αλλά και από το κρεβάτι διηύθυνε επιχειρήσεις, δίνοντας οδηγίες που να τοποθετηθούν οι μεγάλοι καταπέλτες που είχε φέρει και να κατασκευασθεί ένας μεγάλος ξύλινος πύργος, σαν τον Mategrifon που είχε κατασκευάσει στη Μεσσήνη. Ενώ ήταν ακόμα στην ανάρρωση, επέμεινε να επισκεφθεί τις γραμμές των στρατιωτών του. Ο Saladin από τη δική του πλευρά πήρε ενισχύσεις στα τέλη του Ιουνίου. Ο στρατός της Sinjar έφθασε στις 25 Ιουνίου και τον ακολούθησε αμέσως ένας νέος Αιγυπτιακός στρατός και τα στρατεύματα του κυρίαρχου της Mosul.
Οι άρχοντες της Shaizar και της Hama έφεραν στρατεύματα στις αρχές του Ιουλίου. Παρά την αύξηση αυτή των δυνάμεών του δεν μπορούσε να εκτοπίσει τους σταυροφόρους από το στρατόπεδό των. Είχαν επωφεληθεί από την αναστολή των επιχειρήσεων κατά τον χειμώνα, όταν οι βροχές είχαν μαλακώσει το έδαφος, για να περιβάλουν το στρατόπεδο με χωματουργικά έργα, προμαχώνες προστατευόμενους από τάφρους που ήσαν εύκολο να υπερασπισθούν. Καθ' όλον τον Ιούνιο και τις αρχές του Ιουλίου η τάξη μάχης παρέμεινε κατά πολύ η ίδια.
Οι Φραγκικές πολιορκητικές μηχανές συνέχισαν το σφυροκόπημά των κατά των τειχών της Acre αλλά αν προκαλούσαν κάποιο μικρό ρήγμα και οι Φράγκοι ορμούσαν να το εκβιάσουν, η φρουρά έκανε σήμα στον Saladin ο οποίος αμέσως έκανε επίθεση κατά του στρατοπέδου, αναγκάζοντας τούς επιτιθέμενους να τραβηχτούν από τα τείχη. Έγιναν και μερικές ναυμαχίες. Η άφιξη των στόλων της Αγγλίας και της Γαλλίας είχε αποσπάσει την κυριαρχία της θάλασσας από τους Σαρακηνούς και τώρα ήταν σπάνιο για τα πλοία τους να μπορούν να διασπάσουν τον αποκλεισμό και να μπουν στο λιμένα με εφόδια.
Τα τρόφιμα και τα πολεμοφόδια άρχισαν να σπανίζουν στην πολιορκημένη πόλη και γινόταν λόγος για παράδοση.Οι αρρώστιες και οι έριδες εξακολουθούσαν στο χριστιανικό στρατόπεδο. Ο πατριάρχης Ηράκλειος πέθανε και γίνονταν μηχανορραφίες γύρω από την εκλογή του διαδόχου του. Η διαμάχη για το στέμμα ήταν συνεχής. Ο Richard είχε αναλάβει την υποστήριξη της υποθέσεως του Guy ενώ ο Philip υποστήριζε τον Conrad. Οι Πιζανοί είχαν προσχωρήσει στο κόμμα του Richard, και έτσι όταν εμφανίσθηκε ένας Γενουατικός στολίσκος, αυτός προσέφερε τις υπηρεσίες του στον Philip.
Όταν ο Philip σχεδίασε μια ισχυρή έφοδο κατά της πόλεως, περί τα τέλη του Ιουνίου, ο Richard, ίσως επειδή ακόμα δεν ήταν τελείως καλά για να πολεμήσει αυτοπροσώπως και φοβήθηκε ότι γι' αυτό πιθανώς θα έχανε τα λάφυρα της νίκης, αρνήθηκε να επιτρέψει στους άνδρες του να συνεργασθούν. Η επίθεση απέτυχε εξ αίτιας της απουσίας των οπαδών του και των φίλων του και η αντεπίθεση του Saladin κατά του στρατοπέδου αποκρούσθηκε με δυσκολία. Οι σχέσεις μεταξύ του Richard και του Philip είχαν περιπλακεί ακόμα περισσότερο με το θάνατο του Philip, κόμητος of Flanders, του απρόθυμου σταυροφόρου του 1177, που συνέβη την 1η Ιουνίου.
Δεν άφησε άμεσους κληρονόμους· και ενώ ο Βασιλεύς της Γαλλίας είχε κάποια αξίωση για την κληρονομιά, ο Βασιλεύς της Αγγλίας δεν ήθελε ν' αφήσει μια επαρχία τόσο πλούσια και τόσο στρατηγικά τοποθετημένη, να πέσει στα χέρια του αντιζήλου του. Όταν ο Philip, επικαλούμενος τη συμφωνία που είχε γίνει στη Μεσσήνη, ζήτησε τη μισή από τη νήσο Κύπρο, ο Richard τον αντέκρουσε ζητώντας τη μισή Φλάνδρα. Καμιά πλευρά δεν συνέχισε τις απαιτήσεις της, αλλά η κάθε μια έμεινε με τη δυσαρέσκεια.
Στις 3 Ιουλίου, αφού ο ανιψιός του Saladin, Τακί, προσπάθησε εις μάτην να διασπάσει την πολιορκία και να μπει μέσα στην πόλη, οι Γάλλοι δημιούργησαν ένα σοβαρό ρήγμα στο τείχος, αλλά αναγκάστηκαν ν' αποσυρθούν. Οχτώ ημέρες αργότερα, οι Άγγλοι και οι Πιζάνοι, χρησιμοποιώντας μια στιγμή που οι άλλοι σταυροφόροι ήσαν στο συσσίτιο, δοκίμασαν την τύχη τους με την ίδια αρχική επιτυχία αλλά και την τελική αποτυχία. Αυτόν τον καιρό η φρουρά είχε ήδη αποφασίσει να εγκαταλείψει τον αγώνα.
Στις 3 Ιουλίου, αφού ο ανιψιός του Saladin, Τακί, προσπάθησε εις μάτην να διασπάσει την πολιορκία και να μπει μέσα στην πόλη, οι Γάλλοι δημιούργησαν ένα σοβαρό ρήγμα στο τείχος, αλλά αναγκάστηκαν ν' αποσυρθούν. Οχτώ ημέρες αργότερα, οι Άγγλοι και οι Πιζάνοι, χρησιμοποιώντας μια στιγμή που οι άλλοι σταυροφόροι ήσαν στο συσσίτιο, δοκίμασαν την τύχη τους με την ίδια αρχική επιτυχία αλλά και την τελική αποτυχία. Αυτόν τον καιρό η φρουρά είχε ήδη αποφασίσει να εγκαταλείψει τον αγώνα.
Είχαν στείλει απεσταλμένους στο στρατόπεδο των σταυροφόρων στις 4 Ιουλίου, αλλά ο Richard απέρριψε τις προτάσεις των, αν και την ίδια μέρα οι πρέσβεις του επισκέφθηκαν τον Saladin, ζητώντας να τους επιτραπεί ν' αγοράσουν φρούτα και χιόνι και αφήνοντας να νοηθεί ότι θα ήσαν πρόθυμοι να συζητήσουν όρους ειρήνης. Ο Saladin πειράχτηκε όταν άκουσε ότι οι άνθρωποί του μέσα στην Acre είχαν απελπισθεί. Τους υποσχέθηκε άμεση βοήθεια· αλλά δεν μπορούσε να κινήσει το στρατό του για να κάνει τη μεγάλη επίθεση κατά του Χριστιανικού στρατοπέδου, που είχε σχεδιάσει για την 5η Ιουλίου.
Στις 7 Ιουλίου, ένας κολυμβητής του έφερε την τελευταία έκκληση από την πόλη. Χωρίς βοήθεια η φρουρά δεν μπορούσε να κρατήσει άλλο. Η μάχη της 11ης υπήρξε η τελευταία προσπάθεια των πολιορκημένων. Την επομένη πρότειναν να συνθηκολογήσουν και οι όροι των έγιναν δεκτοί. Η Acre θα παραδινόταν με όλα της τα περιεχόμενα, τα πλοία της και τα στρατιωτικά της αποθέματα. Διακόσιες χιλιάδες χρυσά νομίσματα θα πληρώνονταν στους Φράγκους, και ιδιαίτερα τετρακόσια για τον Conrad προσωπικά.
Χίλιοι πεντακόσιοι Χριστιανοί αιχμάλωτοι με εκατό αιχμαλώτους μεγάλου βαθμού, που θα ορίζονταν ονομαστικώς, θα απελευθερώνονταν και θ' αποδιδόταν ο Τίμιος Σταυρός. Αν θα γίνονταν αυτά, τότε η ζωή των αμυνομένων θα ήταν ασφαλής. Ένας κολυμβητής έφυγε από τον λιμένα για να πει στον Saladin τι είχε συμφωνηθεί, γιατί αυτός έπρεπε να συμπληρώσει τους όρους. Έμεινε κατάπληκτος. Καθώς κάθισε μπροστά από τη σκηνή του για να συντάξει μια απάντηση που απαγόρευε στη φρουρά να υποταχθεί σε τέτοιους όρους, είδε τις Φραγκικές σημαίες να υψώνονται στους πύργους της πόλεως. Ήταν πολύ αργά.
Οι αξιωματικοί του είχαν συνάψει τη συμφωνία στ' όνομά του και ως έντιμος άνθρωπος τη δέχτηκε. Μετακίνησε το στρατόπεδό του στο Shafr'amr στο δρόμο προς τη Σεφόρια, πιο μακριά από την πόλη, τώρα που δεν μπορούσε πιa να κάνει τίποτα για να τη βοηθήσει και χαλύβδωσε τον εαυτό του για να δεχτεί τους πρέσβεις των νικητών Φράγκων. Μόλις η συνθηκολόγηση έγινε αποδεκτή η Σαρακηνή φρουρά βγήκε έξω από την Acre. Οι νικητές συγκινήθηκαν που τους είδαν να περνούν για να μεταπέσουν στην αιχμαλωσία, γιατί θαύμασαν το θάρρος και την καρτερία των, άξια καλύτερης τύχης.
Όταν βγήκε και ο τελευταίος Σαρακηνός οι Φράγκοι μπήκαν μέσα με επικεφαλής τον Conrad, του οποίου ο σημαιοφόρος κρατούσε την προσωπική του σημαία και τις σημαίες των Βασιλέων. Ο Βασιλεύς Richard εγκαταστάθηκε στο πρώην Βασιλικό ανάκτορο κοντά στο βόρειο τείχος της πόλεως. Ο Βασιλεύς Philip στο πρώην ίδρυμα των Knights, στη θάλασσα κοντά στην άκρη της χερσονήσου. Απρεπείς έριδες αμαύρωσαν την κατανομή των εγκαταστάσεων στην πόλη.
Ο δούκας της Αυστρίας, ως αρχηγός του Γερμανικού στρατού, αξίωσε θέση ισότιμη με τους Βασιλείς της Αγγλίας και της Γαλλίας και τοποθέτησε τη σημαία του πλάι στου Richard για να δει τους Άγγλους να την κατεβάζουν και να την πετούν μέσα στην τάφρο. Αυτή ήταν μια προσβολή την οποία ο Leopold της Αυστρίας δεν συγχώρησε ποτέ. Όταν επέστρεψε στην πατρίδα του, λίγες μέρες αργότερα, ήταν με την καρδιά του γεμάτη μίσος για το Richard.
Οι Φράγκοι έμποροι και ευγενείς που είχαν προηγουμένως ιδιοκτησίες στην Acre ζήτησαν να τους επιστραφούν τα κτήματά των. Σχεδόν όλοι αυτοί ήσαν υποστηρικτές του Conrad και γι' αυτό απευθύνθηκαν στον βασιλέα Philip όταν οι επισκέπτες σταυροφόροι επιχείρησαν να τους εκτοπίσουν. Αυτός επέμεινε ότι οι απαιτήσεις των έπρεπε να ικανοποιηθούν. Η πρώτη εργασία που έπρεπε να γίνει ήταν να καθαριστούν και να καθαγιασθούν εκ νέου οι εκκλησίες της Acre.
Όταν έγινε αυτό υπό τη διεύθυνση του Παπικού λεγάτου, Αδελάρδου της Βερόνας, οι ηγεμόνες συγκεντρώθηκαν για να κανονίσουν το ζήτημα της Βασιλείας. Ύστερ' από συζήτηση συμφωνήθηκε ότι ο Guy θα παρέμενε Βασιλεύς ως το θάνατό του, οπότε το στέμμα θα περνούσε στον Conrad και την Isabella και τους απογόνους των. Στο μεταξύ ο Conrad θα ήταν κύριος της Τύρου, της Βηρυτού και της Σιδώνος, και θα μοίραζε με τον Guy τα Βασιλικά εισοδήματα. Αφού εξασφάλισε το μέλλον για τον Conrad, ο Philip έκανε λόγο να επιστρέψει στην πατρίδα του.
Είχε υποφέρει από σχεδόν συνεχείς αρρώστιες από τότε που είχε έρθει στους Αγίους Τόπους. Είχε κάνει το Χριστιανικό του καθήκον βοηθώντας ν' ανακτηθεί η Acre· και θα άφηνε πίσω του τον Δούκα της Βουργουνδίας και το μεγαλύτερο μέρος του Γαλλικού στρατού. Εις μάτην ο Richard πίεσε για μια κοινή δήλωση ότι οι δύο Βασιλείς θα έμεναν επί τρία χρόνια στην Ανατολή. Το περισσότερο που μπόρεσε να υποσχεθεί ο Philip ήταν ότι δεν θα επιτίθετο στα Γαλλικά εδάφη του Richard ώσπου να επιστρέψει ο Richard στη χώρα του, υπόσχεση που δεν τηρήθηκε εξ ολοκλήρου.
Στις 31 Ιουλίου έφυγε από την Acre για την Τύρο, συνοδευόμενος από τον Conrad, ο οποίος είπε ότι έπρεπε να δει τα εδάφη του εκεί, αλλά που στην πραγματικότητα δεν ήθελε να υπηρετήσει σε ένα στρατό κυριαρχούμενο από τον Βασιλέα Richard. Τρεις μέρες αργότερα, ο β\Βασιλεύς Philip απέπλευσε από την Τύρο για το Brindisi. Η αναχώρηση του Philip θεωρήθηκε από τους Άγγλους ως άνανδρη και προδοτική λιποταξία. Αλλά φαίνεται ότι η υγεία του ήταν πραγματικά κακή και υπήρχαν προβλήματα στη χώρα του όπως η κληρονομιά της Flanders, για τη λύση των οποίων ήταν προσωπικώς υπεύθυνος.
Επί πλέον, είχε την υποψία ότι ο Richard συνωμοτούσε εναντίον του και ότι η ζωή του διέτρεχε κίνδυνο. Κυκλοφόρησε μια παράξενη ιστορία πως όταν ήταν βαριά άρρωστος ο Richard πήγε να τον ιδεί και του είπε ψέματα ότι ο μοναχογιός του Louis είχε πεθάνει, είτε σαν ένα πολύ χοντρό αστείο ή με τη δόλια ελπίδα ότι αυτός ο κλονισμός θα ήταν μοιραίος γι' αυτόν. Υπήρχαν πολλοί στον Χριστιανικό στρατό πρόθυμοι να συνταχθούν με το Philip στις ανησυχίες του.
Παρ' όλο ότι ο Richard είχε την αφοσίωση των δικών του ανθρώπων και τον θαυμασμό των Σαρακηνών, για τους βαρόνους της Φραγκικής Ανατολής, ο Βασιλεύς της Γαλλίας ήταν ο μονάρχης τον οποίον σέβονταν και ένοιωθαν ότι καταλάβαινε τις ανάγκες των. Όταν έφυγε ο Philip, ο Richard ανέλαβε την πλήρη διοίκηση του στρατού και την διεξαγωγή των διαπραγματεύσεων με τον Saladin. Ο Σουλτάνος συμφώνησε να τηρήσει τη συνθήκη που έκαναν οι αξιωματικοί του στην Acre.
Ο δούκας της Αυστρίας, ως αρχηγός του Γερμανικού στρατού, αξίωσε θέση ισότιμη με τους Βασιλείς της Αγγλίας και της Γαλλίας και τοποθέτησε τη σημαία του πλάι στου Richard για να δει τους Άγγλους να την κατεβάζουν και να την πετούν μέσα στην τάφρο. Αυτή ήταν μια προσβολή την οποία ο Leopold της Αυστρίας δεν συγχώρησε ποτέ. Όταν επέστρεψε στην πατρίδα του, λίγες μέρες αργότερα, ήταν με την καρδιά του γεμάτη μίσος για το Richard.
Οι Φράγκοι έμποροι και ευγενείς που είχαν προηγουμένως ιδιοκτησίες στην Acre ζήτησαν να τους επιστραφούν τα κτήματά των. Σχεδόν όλοι αυτοί ήσαν υποστηρικτές του Conrad και γι' αυτό απευθύνθηκαν στον βασιλέα Philip όταν οι επισκέπτες σταυροφόροι επιχείρησαν να τους εκτοπίσουν. Αυτός επέμεινε ότι οι απαιτήσεις των έπρεπε να ικανοποιηθούν. Η πρώτη εργασία που έπρεπε να γίνει ήταν να καθαριστούν και να καθαγιασθούν εκ νέου οι εκκλησίες της Acre.
Όταν έγινε αυτό υπό τη διεύθυνση του Παπικού λεγάτου, Αδελάρδου της Βερόνας, οι ηγεμόνες συγκεντρώθηκαν για να κανονίσουν το ζήτημα της Βασιλείας. Ύστερ' από συζήτηση συμφωνήθηκε ότι ο Guy θα παρέμενε Βασιλεύς ως το θάνατό του, οπότε το στέμμα θα περνούσε στον Conrad και την Isabella και τους απογόνους των. Στο μεταξύ ο Conrad θα ήταν κύριος της Τύρου, της Βηρυτού και της Σιδώνος, και θα μοίραζε με τον Guy τα Βασιλικά εισοδήματα. Αφού εξασφάλισε το μέλλον για τον Conrad, ο Philip έκανε λόγο να επιστρέψει στην πατρίδα του.
Είχε υποφέρει από σχεδόν συνεχείς αρρώστιες από τότε που είχε έρθει στους Αγίους Τόπους. Είχε κάνει το Χριστιανικό του καθήκον βοηθώντας ν' ανακτηθεί η Acre· και θα άφηνε πίσω του τον Δούκα της Βουργουνδίας και το μεγαλύτερο μέρος του Γαλλικού στρατού. Εις μάτην ο Richard πίεσε για μια κοινή δήλωση ότι οι δύο Βασιλείς θα έμεναν επί τρία χρόνια στην Ανατολή. Το περισσότερο που μπόρεσε να υποσχεθεί ο Philip ήταν ότι δεν θα επιτίθετο στα Γαλλικά εδάφη του Richard ώσπου να επιστρέψει ο Richard στη χώρα του, υπόσχεση που δεν τηρήθηκε εξ ολοκλήρου.
Στις 31 Ιουλίου έφυγε από την Acre για την Τύρο, συνοδευόμενος από τον Conrad, ο οποίος είπε ότι έπρεπε να δει τα εδάφη του εκεί, αλλά που στην πραγματικότητα δεν ήθελε να υπηρετήσει σε ένα στρατό κυριαρχούμενο από τον Βασιλέα Richard. Τρεις μέρες αργότερα, ο β\Βασιλεύς Philip απέπλευσε από την Τύρο για το Brindisi. Η αναχώρηση του Philip θεωρήθηκε από τους Άγγλους ως άνανδρη και προδοτική λιποταξία. Αλλά φαίνεται ότι η υγεία του ήταν πραγματικά κακή και υπήρχαν προβλήματα στη χώρα του όπως η κληρονομιά της Flanders, για τη λύση των οποίων ήταν προσωπικώς υπεύθυνος.
Επί πλέον, είχε την υποψία ότι ο Richard συνωμοτούσε εναντίον του και ότι η ζωή του διέτρεχε κίνδυνο. Κυκλοφόρησε μια παράξενη ιστορία πως όταν ήταν βαριά άρρωστος ο Richard πήγε να τον ιδεί και του είπε ψέματα ότι ο μοναχογιός του Louis είχε πεθάνει, είτε σαν ένα πολύ χοντρό αστείο ή με τη δόλια ελπίδα ότι αυτός ο κλονισμός θα ήταν μοιραίος γι' αυτόν. Υπήρχαν πολλοί στον Χριστιανικό στρατό πρόθυμοι να συνταχθούν με το Philip στις ανησυχίες του.
Παρ' όλο ότι ο Richard είχε την αφοσίωση των δικών του ανθρώπων και τον θαυμασμό των Σαρακηνών, για τους βαρόνους της Φραγκικής Ανατολής, ο Βασιλεύς της Γαλλίας ήταν ο μονάρχης τον οποίον σέβονταν και ένοιωθαν ότι καταλάβαινε τις ανάγκες των. Όταν έφυγε ο Philip, ο Richard ανέλαβε την πλήρη διοίκηση του στρατού και την διεξαγωγή των διαπραγματεύσεων με τον Saladin. Ο Σουλτάνος συμφώνησε να τηρήσει τη συνθήκη που έκαναν οι αξιωματικοί του στην Acre.
Ενώ οι σταυροφόροι επιδόθηκαν στην ανοικοδόμηση και ενίσχυση των τειχών της Acre, ο Saladin άρχισε να συγκεντρώνει τους αιχμαλώτους και τα χρήματα που έπρεπε ν' αποδώσει. Στις 2 Αυγούστου, Χριστιανοί αξιωματικοί επισκέφθηκαν το στρατόπεδό του φέρνοντας τη συγκατάθεση του Richard στην πρότασή του να γίνουν οι πληρωμές και οι επιστροφές των αιχμαλώτων σε τρεις μηνιαίες δόσεις. Οι Σαρακηνοί αιχμάλωτοι θα ελευθερώνονταν μετά την πληρωμή της πρώτης δόσεως.
Στους επισκέπτες έδειξαν τον Τίμιο Σταυρό, τον οποίον ο Saladin είχε κρατήσει μαζί του, και τον οποίον προσκύνησαν. Στις 11 Αυγούστου η πρώτη δόση των χρημάτων και η πρώτη αποστολή των αιχμαλώτων έφθασαν στο Χριστιανικό στρατόπεδο· και οι πρέσβεις του Richard επέστρεψαν για να βεβαιώσουν ότι οι αριθμοί ήσαν εν τάξει, εκτός του ότι οι αιχμάλωτοι περιωπής που είχαν καθορισθεί ονομαστικώς δεν είχαν όλοι παραδοθεί. Γι' αυτό το λόγο δεν θα ελευθέρωναν τους στρατιώτες του Σουλτάνου που είχαν αιχμαλωτισθεί στην Acre.
Ο Saladin τους ζήτησε ή να δεχθούν την καταβολή και να δώσει ομήρους για τους άρχοντες που έλειπαν, και να του στείλουν τους άνδρες του, ή να δεχτούν την καταβολή και να του αφήσουν ομήρους ως εγγύηση για την ελευθέρωση των ανδρών του. Οι πρέσβεις απέρριψαν και τις δύο προτάσεις. Απαίτησαν την καταβολή και δέχτηκαν να κάνουν μια δήλωση για τους Σαρακηνούς αιχμαλώτους. Ο Saladin, δυσπιστώντας στο λόγο τους, αρνήθηκε να δώσει τίποτα, αν οι άνδρες του δεν αφήνονταν ελεύθεροι.
Ο Richard τώρα βιαζόταν να εγκαταλείψει την Acre και να βαδίσει κατά της Ιερουσαλήμ. Οι Σαρακηνοί αιχμάλωτοι τού ήσαν εμπόδιο· ήταν ευτυχής που βρέθηκε μια δικαιολογία για να τους ξεφορτωθεί. Ψυχρότατα, στις 20 Αυγούστου, περισσότερο από μια βδομάδα μετά την επιστροφή της πρεσβείας του, δήλωσε ότι ο Saladin είχε παραβιάσει τη συμφωνία του και διέταξε τη σφαγή των δύο χιλιάδων εφτακοσίων επιζώντων από τη φρουρά της Acre.
Οι στρατιώτες του επιδόθηκαν με προθυμία στο έργο της σφαγής, ευχαριστώντας το Θεό, έτσι μας λένε ενθουσιασμένοι οι απολογητές του Richard, γι' αυτή την ευκαιρία να εκδικηθούν για τους συντρόφους των που είχαν σκοτωθεί προ της πόλεως. Οι γυναίκες και τα παιδιά των αιχμαλώτων σφάχτηκαν στο πλευρό τους. Μόνο λίγοι πρόκριτοι και μερικοί άνδρες αρκετά δυνατοί για δουλικά έργα, παρέμειναν ζωντανοί. Οι προφυλακές των Σαρακηνών που ήσαν πιο κοντά στην Acre, είδαν τα γινόμενα και όρμησαν να σώσουν τους συμπατριώτες των, αλλά παρ' όλο ότι πολέμησαν ως το βράδυ, δεν μπόρεσαν ν' ανοίξουν δρόμο και να φθάσουν ως αυτούς.
Όταν τελείωσε η σφαγή, οι Άγγλοι άφησαν το μέρος με τα ακρωτηριασμένα και αποσυντιθέμενα πτώματα και οι Μωαμεθανοί μπόρεσαν να πλησιάσουν και ν' αναγνωρίσουν τους μαρτυρήσαντες φίλους των. Την Πέμπτη, 22 Αυγούστου, ο Richard οδήγησε το σταυροφορικό στρατό έξω από την Acre. Ο Conrad και πολλοί από τους τοπικούς βαρόνους απουσίαζαν και οι Γάλλοι, υπό τον δούκα της Βουργουνδίας, ακολουθούσαν με δυσφορία στην οπισθοφυλακή.
Κανένας από τους στρατιώτες δεν ήθελε να εγκαταλείψει την πόλη όπου είχαν ζήσει τόσο άνετα τον τελευταίο μήνα, με άφθονη τροφή και με βολικές γυναίκες να ικανοποιούν τις επιθυμίες των, ούτε τους άρεσε που άκουσαν ότι οι μόνες γυναίκες που επετράπη ν' ακολουθήσουν το στρατό ήσαν οι πλύστρες. Αλλά η δύναμη της προσωπικότητας του Richard επιβλήθηκε. Ο Saladin ήταν ακόμα στη Shafr'amr που δέσποζε των δύο κυρίων δρόμων που ξεκινούσαν από την ακτή, του δρόμου προς την Τιβεριάδα και τη Δαμασκό και του δρόμου δια της Ναζαρέτ προς την Ιερουσαλήμ.
Αλλά ο Richard κινήθηκε προς νότο κατά μήκος του παράκτιου δρόμου, όπου το πλευρό του θα προστατευόταν από τη θάλασσα και το στόλο του. Γι' αυτό τον λόγο ο σουλτάνος τον ακολούθησε σε παράλληλο δρομολόγιο και στρατοπέδευσε στο Τελ-Καϊμούν, στις κλίτος του όρους Καρμήλου. Από εκεί βγήκε να αναγνωρίσει το έδαφος κοντά στην ακτή νοτίως του Καρμήλου, για να διαλέξει τοποθεσία για τη μάχη. Οι χριστιανοί βάδισαν πέρ' από τη Haifa της οποίας ο Saladin είχε κατεδαφίσει τα τείχη λίγο πριν από την πτώση της Acre και παρέκαμψαν την άκρη του Καρμήλου.
Προχωρούσαν αργά για να μπορεί ο στόλος των να τους παρακολουθεί. Ο Richard πίστευε ότι έπρεπε ν' αφήνει τους στρατιώτες ν' αναπαύονται σχεδόν κάθε δεύτερη μέρα. Ο άνεμος ήταν από τη Δύση και τα πλοία εύρισκαν δυσκολία να παρακάμψουν το ακρωτήριο. Σαρακηνοί ελαφροί ιππείς εξορμούσαν πότε-πότε από τον Κάρμηλο εναντίον του πορευόμενου στρατού, έπιαναν τους βραδυπορούντες τους οποίους πήγαιναν στο Saladin, όπου τους εξέταζαν κατ' αντιπαράσταση και έπειτα τους σκότωναν για εκδίκηση της σφαγής της Acre.
.jpg)
.jpg)
Μόνο τις πλύστρες άφηναν ζωντανές. Στο μεταξύ, ο Richard οδήγησε το κύριο στράτευμα επάνω από την οροσειρά του Καρμήλου και στρατοπέδευσε στο ύψος της Καισάρειας, μακριά από την ακτή. Στις 30 του μηνός οι δύο στρατοί ήρθαν σε στενότερη επαφή, επειδή οι Χριστιανοί πλησίασαν στην Καισάρεια. Από τότε και έπειτα γίνονταν συγκρούσεις κάθε μέρα. Αλλά ο Richard εξακολούθησε με πείσμα να συνεχίζει την προχώρηση του στρατού του. Ο ίδιος ήταν σε άριστη φόρμα μαχόμενος στην εμπροσθοφυλακή, αλλά κατά καιρούς διέτρεχε όλη τη φάλαγγα για να ενθαρρύνει τους άνδρες του να προχωρούν.
Η ζέστη ήταν έντονη και οι Δυτικοί, βαριά οπλισμένοι και ασυνήθιστοι στον ήλιο, έχασαν πολλούς από ηλιάσεις και πολλοί λιποθυμούσαν και σκοτώνονταν έπειτα από τον εχθρό εκεί που είχαν πέσει. Ο δούκας της Βουργουνδίας και οι Γάλλοι στρατιώτες είχαν εκμηδενισθεί, καθώς ακολουθούσαν τελευταίοι, πίσω από τα οχήματα του εφοδιασμού, αλλά κατόρθωσαν να τα βγάλουν πέρα. Ολόκληρος ο στρατός αγωνιζόταν να προχωρήσει σταθερά, φωνάζοντας κατά διαστήματα την προσευχή Sanctum Sepulchrum adjuva, "Βοήθα Πανάγιε Τάφε". .
Λίγες μέρες αργότερα ο Saladin διάλεξε το πεδίο της μάχης του. Έπρεπε να είναι ακριβώς βορείως της Arsuf, όπου η πεδιάδα είχε αρκετή έκταση για τη χρησιμοποίηση του ιππικού αλλά καλυπτόταν καλά από τα δάση τα οποία κατέβαιναν ως μια απόσταση δύο μιλίων από τη θάλασσα. Στις 5 Σεπτεμβρίου, ο Richard ζήτησε μια συνάντηση και είδε τον αδελφό του Saladin al-Adil, υπό τη σημαία της ανακωχής. Αλλά, παρ' όλο ότι ήταν κουρασμένος από τον αγώνα, ζήτησε την παραχώρηση ολόκληρης της Παλαιστίνης.
Λίγες μέρες αργότερα ο Saladin διάλεξε το πεδίο της μάχης του. Έπρεπε να είναι ακριβώς βορείως της Arsuf, όπου η πεδιάδα είχε αρκετή έκταση για τη χρησιμοποίηση του ιππικού αλλά καλυπτόταν καλά από τα δάση τα οποία κατέβαιναν ως μια απόσταση δύο μιλίων από τη θάλασσα. Στις 5 Σεπτεμβρίου, ο Richard ζήτησε μια συνάντηση και είδε τον αδελφό του Saladin al-Adil, υπό τη σημαία της ανακωχής. Αλλά, παρ' όλο ότι ήταν κουρασμένος από τον αγώνα, ζήτησε την παραχώρηση ολόκληρης της Παλαιστίνης.
Ο al-Adil διέκοψε αμέσως τη διαπραγμάτευση. Το πρωί του Σαββάτου, 7ης Σεπτεμβρίου, ήταν φανερό στον Richard ότι οι Μωαμεθανοί θα τον εξανάγκαζαν να δώσει μάχη, και διέταξε τους άνδρες του να προετοιμασθούν. Τα μεταγωγικά απλώθηκαν κατά μήκος της παραλίας με τον Henry της Champagne και ένα μέρος του πεζικού να τα φρουρεί. Οι τοξότες ήσαν στην πρώτη γραμμή· και πίσω τους οι ιππότες. Οι Knights ήσαν στο δεξιό, στο νότιο άκρο της γραμμής. Κατόπιν έρχονταν οι Βρετόνοι και οι άνθρωποι του Ανζού και μετά απ' αυτούς οι στρατιώτες της Guienne, υπό τον Guy και τον αδελφό του, Godfrey de Lusignan.
Στο κέντρο ήταν ο ίδιος ο Βασιλεύς, με τους Άγγλους και Νορμανδούς στρατιώτες του, κατόπιν οι Φλαμανδοί και οι ντόπιοι βαρόνοι, υπό τον Ιάκωβο της Avesnes και οι Γάλλοι υπό τον Hugh της Βουργουνδίας και στο άκρο αριστερό οι Hospitaliers. Όταν είχε τελειώσει η διάταξη, ο Richard και ο δούκας της Βουργουνδίας διέτρεξαν την παράταξη ενθαρρύνοντας τους άνδρες. Η επίθεση των Σαρακηνών άρχισε περί τα μέσα του πρωινού.
Το ένα κύμα μετά το άλλο ελαφρά οπλισμένων πεζών στρατιωτών, Νέγρων και Βεδουίνων, ορμούσε κατά των χριστιανών ρίχνοντας βέλη και ακόντια. Επέφεραν αταξία στην πρώτη γραμμή του πεζικού αλλά δεν μπόρεσαν να επηρεάσουν τους ιππότες με τη βαριά τους πανοπλία. Ξαφνικά, άνοιξαν τις γραμμές τους και μέσ' απ' αυτές έκαναν επέλαση οι Τούρκοι ιππείς, κραδαίνοντας σπαθιά και πελέκια. Κατεύθυναν τις σφοδρότερες επιθέσεις των κατά των Hospitaliers και των Φλαμανδών και των ντόπιων Βαρόνων μετά απ' αυτούς, ελπίζοντας να κάμψουν το αριστερό πλευρό των Χριστιανών.
Οι ιππότες κράτησαν τις θέσεις των και μετά κάθε κύμα, οι τοξότες ανασχημάτιζαν τη γραμμή των. Παρά τις παρακλήσεις των στρατιωτών του, ο Richard δεν ήθελε να επιτρέψει σε κανένα τμήμα του στρατού να επιτεθεί ώσπου να ετοιμαστούν όλοι και οι τουρκικές επελάσεις να δείξουν κούραση και το κύριο σώμα του στρατού των Σαρακηνών να πλησιάσει περισσότερο. Πολλές φορές, ο μέγας Μάγιστρος των Hospitaliers έστειλε να τον παρακαλέσει να δώσει το σήμα. Οι ιππότες του, είπε, θα ήσαν αναγκασμένοι να ενδώσουν αν δεν αναλάμβαναν επίθεση.
Όταν ο Richard εξακολουθούσε να διατάσσει υπομονή, δύο από τους ιππότες, ο marshal του Τάγματος και ο Baldwin Carew, ανέλαβαν την ευθύνη και εξόρμησαν κατά του εχθρού και πίσω τους κάλπασαν όλοι οι συνάδελφοί των. Μόλις είδαν την επέλαση, όλοι οι ιππότες στην παράταξη, σπιρούνισαν τα άλογά των. Στην αρχή υπήρξε σύγχυση, γιατί οι τοξότες ήσαν απροπαράσκευοι και τους έφραξαν το δρόμο. Ο ίδιος ο Βασιλεύς έσπευσε στο κέντρο της φασαρίας για ν' αποκαταστήσει την τάξη και ανέλαβε τη διοίκηση της εφόδου.
Ο γραμματεύς του Saladin, που παρακολουθούσε από ένα γειτονικό λόφο, έμεινε κατάπληκτος από τη λαμπρότητα του θεάματος που παρουσίαζε το Χριστιανικό ιππικό καθώς ξεχύθηκε προς το μέρος του. Αυτό ήταν πάρα πολύ για τους Μωαμεθανούς στρατιώτες. Διέσπασαν τις γραμμές των και έφυγαν. Ο Saladin τους ανασυνέταξε εγκαίρως για να υπερασπίσει το στρατόπεδό του και μάλιστα να κάνει και άλλη επέλαση υπό την ηγεσία του κατά του εχθρού. Αλλά εις μάτην. Προς το βράδυ ο Χριστιανικός στρατός ήταν κύριος του πεδίου της μάχης και συνέχιζε την πορεία του προς νότο.
Η μάχη της Arsuf δεν υπήρξε αποφασιστική, αλλά υπήρξε μεγάλη ηθική νίκη για τους Χριστιανούς. Οι απώλειές των υπήρξαν εκπληκτικά μικρές, αν και μεταξύ των νεκρών ήταν ο μεγάλος ιππότης Ιάκωβος της Avesnes, ο οποίος έκειτο με δεκαπέντε πτώματα Σαρακηνών γύρω του. Αλλά και των Σαρακηνών οι απώλειες ήσαν σχεδόν το ίδιο μικρές. Δεν έπεσε κανένας Εμίρης περιωπής και την επόμενη ημέρα, ο Saladin συγκέντρωσε όλους τους άνδρες του και ήταν έτοιμος να δοκιμάσει μια νέα σύγκρουση, την οποία ο Richard αρνήθηκε και την οποία δεν ήταν αρκετά ισχυρός για να την επιβάλει.
Η αξία της νίκης βρισκόταν στην αυτοπεποίθηση που είχε εμπνεύσει στους Χριστιανούς. Ήταν η πρώτη μεγάλη μάχη εκ παρατάξεως μετά το Hattin και απέδειξε ότι ο Saladin μπορούσε να ηττηθεί. Ερχόμενη τόσο σύντομα μετά την πτώση της Acre, φαινόταν να δείχνει ότι το ρεύμα είχε στραφεί και ότι η ίδια η Ιερουσαλήμ θα μπορούσε και πάλι να ελευθερωθεί. Η φήμη του Richard έφθασε στα ύψη. Είναι αλήθεια ότι η νικηφόρος επέλαση έγινε αντίθετα προς τις διαταγές του, αλλά μονάχα λίγα λεπτά πριν αυτός είναι έτοιμος.
Η υπομονητική συγκράτησή του πριν και η διεύθυνση της επελάσεως όταν έγινε, έδειξαν εξαίρετη εκ μέρους του ηγεσία. Έδινε καλές υποσχέσεις για το μέλλον της Σταυροφορίας.. Ο Saladin, από το άλλο μέρος, είχε υποστεί προσωπική και δημόσια ταπείνωση. Ο στρατός του δεν είχε φέρει κανένα αποτέλεσμα στην Acre, και τώρα είχε νικηθεί σε μάχη εκ παρατάξεως. Όπως ο μεγάλος προκάτοχός του, Nur ad-Din, ο Saladin, όσο προχωρούσε στην ηλικία έχανε κάτι από την ενεργητικότητα και την κυριάρχηση του επί των ανθρώπων. Η υγεία του δεν ήταν καλή· υπέφερε από διαλείπουσες προσβολές ελονοσίας.
Ήταν λιγότερο ικανός από την εποχή της νεότητάς του, να επιβάλλει τις αποφάσεις του στους εριστικούς Εμίρηδές του, πού ήσαν υποτελείς του. Πολλοί από αυτούς εξακολουθούσαν να τον θεωρούν σαν έναν τυχάρπαστο και έναν άρπαγα και ήσαν έτοιμοι να δείξουν ανυπακοή, αν το αστέρι του θα φαινόταν να χάνει τη λάμψη του. Μπορούσε ακόμα ν' αντέξει στο ό,τι ο Richard τον ξεπέρασε στη στρατηγική. Προ πάντων δεν έπρεπε να χάσει την Ιερουσαλήμ, της οποίας η κατάληψη υπήρξε ο ενδοξότερος θρίαμβός του.
Μετακίνησε το στρατό του με καλή τάξη στη Ramleh, επάνω στο δρόμο προς την Ιερουσαλήμ για να περιμένει την επόμενη ενέργεια του Richard. Ο σταυροφορικός στρατός βάδισε στη Jaffa και επιδόθηκε στην οικοδόμηση τον οχυρωματικών της έργων. Ως τότε ο Richard είχε τον στόλο του στο πλευρό του για να τον ανεφοδιάζει. Δεν ήταν προετοιμασμένος για να βαδίσει στο εσωτερικό της χώρας προς την Αγία Πόλη χωρίς μια ισχυρή βάση στην ακτή. Επί πλέον, ύστερ' από τη μακρά πορεία που είχε κάνει κατά μήκος της ακτής, ο στρατός του ήταν κουρασμένος και είχε ανάγκη ν' αναπαυθεί.
Η μάχη της Arsuf δεν υπήρξε αποφασιστική, αλλά υπήρξε μεγάλη ηθική νίκη για τους Χριστιανούς. Οι απώλειές των υπήρξαν εκπληκτικά μικρές, αν και μεταξύ των νεκρών ήταν ο μεγάλος ιππότης Ιάκωβος της Avesnes, ο οποίος έκειτο με δεκαπέντε πτώματα Σαρακηνών γύρω του. Αλλά και των Σαρακηνών οι απώλειες ήσαν σχεδόν το ίδιο μικρές. Δεν έπεσε κανένας Εμίρης περιωπής και την επόμενη ημέρα, ο Saladin συγκέντρωσε όλους τους άνδρες του και ήταν έτοιμος να δοκιμάσει μια νέα σύγκρουση, την οποία ο Richard αρνήθηκε και την οποία δεν ήταν αρκετά ισχυρός για να την επιβάλει.
Η αξία της νίκης βρισκόταν στην αυτοπεποίθηση που είχε εμπνεύσει στους Χριστιανούς. Ήταν η πρώτη μεγάλη μάχη εκ παρατάξεως μετά το Hattin και απέδειξε ότι ο Saladin μπορούσε να ηττηθεί. Ερχόμενη τόσο σύντομα μετά την πτώση της Acre, φαινόταν να δείχνει ότι το ρεύμα είχε στραφεί και ότι η ίδια η Ιερουσαλήμ θα μπορούσε και πάλι να ελευθερωθεί. Η φήμη του Richard έφθασε στα ύψη. Είναι αλήθεια ότι η νικηφόρος επέλαση έγινε αντίθετα προς τις διαταγές του, αλλά μονάχα λίγα λεπτά πριν αυτός είναι έτοιμος.
Η υπομονητική συγκράτησή του πριν και η διεύθυνση της επελάσεως όταν έγινε, έδειξαν εξαίρετη εκ μέρους του ηγεσία. Έδινε καλές υποσχέσεις για το μέλλον της Σταυροφορίας.. Ο Saladin, από το άλλο μέρος, είχε υποστεί προσωπική και δημόσια ταπείνωση. Ο στρατός του δεν είχε φέρει κανένα αποτέλεσμα στην Acre, και τώρα είχε νικηθεί σε μάχη εκ παρατάξεως. Όπως ο μεγάλος προκάτοχός του, Nur ad-Din, ο Saladin, όσο προχωρούσε στην ηλικία έχανε κάτι από την ενεργητικότητα και την κυριάρχηση του επί των ανθρώπων. Η υγεία του δεν ήταν καλή· υπέφερε από διαλείπουσες προσβολές ελονοσίας.
Ήταν λιγότερο ικανός από την εποχή της νεότητάς του, να επιβάλλει τις αποφάσεις του στους εριστικούς Εμίρηδές του, πού ήσαν υποτελείς του. Πολλοί από αυτούς εξακολουθούσαν να τον θεωρούν σαν έναν τυχάρπαστο και έναν άρπαγα και ήσαν έτοιμοι να δείξουν ανυπακοή, αν το αστέρι του θα φαινόταν να χάνει τη λάμψη του. Μπορούσε ακόμα ν' αντέξει στο ό,τι ο Richard τον ξεπέρασε στη στρατηγική. Προ πάντων δεν έπρεπε να χάσει την Ιερουσαλήμ, της οποίας η κατάληψη υπήρξε ο ενδοξότερος θρίαμβός του.
Μετακίνησε το στρατό του με καλή τάξη στη Ramleh, επάνω στο δρόμο προς την Ιερουσαλήμ για να περιμένει την επόμενη ενέργεια του Richard. Ο σταυροφορικός στρατός βάδισε στη Jaffa και επιδόθηκε στην οικοδόμηση τον οχυρωματικών της έργων. Ως τότε ο Richard είχε τον στόλο του στο πλευρό του για να τον ανεφοδιάζει. Δεν ήταν προετοιμασμένος για να βαδίσει στο εσωτερικό της χώρας προς την Αγία Πόλη χωρίς μια ισχυρή βάση στην ακτή. Επί πλέον, ύστερ' από τη μακρά πορεία που είχε κάνει κατά μήκος της ακτής, ο στρατός του ήταν κουρασμένος και είχε ανάγκη ν' αναπαυθεί.
Η επιφυλακτικότητά του και η αργοπορία του, προκάλεσαν απορία σε πολλούς ιστορικούς· γιατί, αν είχε βαδίσει γρήγορα εναντίον της Ιερουσαλήμ, θα την έβρισκε με ανεπαρκή φρουρά και με τα τείχη της σε κακή κατάσταση. Αλλά ο στρατός του Saladin είχε μόνο ηττηθεί, δεν είχε καταστραφεί. Ήταν ακόμα πολύ ισχυρός. Και αν ακόμα ο Richard θα άνοιγε δρόμο προς την Ιερουσαλήμ, θα μπορούσε να τον αποκόψει από την ακτή και από τον ανεφοδιασμό του από τη θάλασσα.
Ήταν φρόνιμο να εξασφαλίσει πρώτα τη Jaffa, πριν ξεκινήσει για τη μεγάλη περιπέτεια. Παρ' όλ' αυτά, η αργοπορία είχε τραβήξει πάρα πολύ. Επέτρεψε στον Saladin να ενισχύσει την άμυνα της Αγίας Πόλης. Κατόπιν, επειδή φοβήθηκε ότι ο Richard μπορούσε να κατευθυνθεί στην Ascalon και να εγκαταστήσει εκεί μια βάση που θ' απέκοπτε τον δρόμο προς την Αίγυπτο, την κυριότερη πηγή από την οποία αντλούσε το ανθρώπινο δυναμικό του, μετέφερε μέρος του στρατού του από τη Ramleh στην Ascalon και μεθοδικά κατεδάφισε ολόκληρη την πόλη, όσο πλούσια και ευημερούσα κι αν ήταν.
Στο μεταξύ ο Χριστιανικός στρατός απολάμβανε τις ανέσεις της Jaffa. Η ζωή ήταν ευχάριστη εκεί. Φρούτα και λαχανικά αφθονούσαν στους κήπους γύρω από την πόλη, και τα πλοία έφερναν άφθονα εφόδια. Έφερναν επίσης εύθυμες κυρίες από την Acre για να διασκεδάζουν τους άνδρες. Οι Σαρακηνοί παρέμεναν σε απόσταση. Γίνονταν μόνο μερικές ιπποτικές αψιμαχίες στην πεδιάδα της Λύδδας, στα κράσπεδα του στρατοπέδου. Ο στρατός έγινε νωχελής και μαλθακός.
Πολλοί στρατιώτες πήραν το δρόμο και ξαναγύρισαν στην Acre. Ο Richard έστειλε τον Βασιλέα Guy να τους παρακινήσει να επιστρέψουν στο στρατόπεδο, αλλά αυτοί δεν του έδωσαν σημασία. Χρειάστηκε να πάει ο ίδιος ο Richard στην Acre για να τους συγκεντρώσει και πάλι στο στρατόπεδο. Ο Richard είχε τις δικές του φροντίδες. Δεν του άρεσε η τροπή που έπαιρναν τα πράγματα στην Acre και βορειότερα, όπου το κόμμα του Conrad ήταν ισχυρό.
Έγιναν ταραχές στην Κύπρο, όπου ο Richard του Κάμβιλλ είχε πεθάνει και ο Robert of Turnham συναντούσε δυσκολίες για να καταστείλει μια στάση· και φοβόταν το τι μπορούσε να κάνει ο βασιλεύς Philip όταν θα γύριζε στη Γαλλία.Έδωσε λύση στις ανησυχίες του για την Κύπρο, πουλώντας την στους Knights. Αλλ' επίσης βιαζόταν ν' αρχίσει διαπραγματεύσεις με τον Saladin. Ο Saladin ήταν πρόθυμος ν' ακούσει τις προτάσεις του και εξουσιοδότησε τον αδελφό του Al-Adil, να τις διαπραγματευθεί για λογαριασμό του.
Μόλις έφθασε στη Jaffa, ο Richard έστειλε τον Humphrey de Toron, που ήταν ο καλύτερος Αραβομαθής στο στρατό του, και για τον οποίον είχε βαθιά συμπάθεια, στη Λύδδα, όπου διοικητής ήταν ο al-Adil, να συζητήσει τα προκαταρκτικά για μια ανακωχή, αλλά δεν αποφασίστηκε τίποτα. Ο al-Adil ήταν ικανός διπλωμάτης, και συγκρατούσε την επιθυμία του αδελφού του για μια τακτοποίηση.
Ήταν φρόνιμο να εξασφαλίσει πρώτα τη Jaffa, πριν ξεκινήσει για τη μεγάλη περιπέτεια. Παρ' όλ' αυτά, η αργοπορία είχε τραβήξει πάρα πολύ. Επέτρεψε στον Saladin να ενισχύσει την άμυνα της Αγίας Πόλης. Κατόπιν, επειδή φοβήθηκε ότι ο Richard μπορούσε να κατευθυνθεί στην Ascalon και να εγκαταστήσει εκεί μια βάση που θ' απέκοπτε τον δρόμο προς την Αίγυπτο, την κυριότερη πηγή από την οποία αντλούσε το ανθρώπινο δυναμικό του, μετέφερε μέρος του στρατού του από τη Ramleh στην Ascalon και μεθοδικά κατεδάφισε ολόκληρη την πόλη, όσο πλούσια και ευημερούσα κι αν ήταν.
Στο μεταξύ ο Χριστιανικός στρατός απολάμβανε τις ανέσεις της Jaffa. Η ζωή ήταν ευχάριστη εκεί. Φρούτα και λαχανικά αφθονούσαν στους κήπους γύρω από την πόλη, και τα πλοία έφερναν άφθονα εφόδια. Έφερναν επίσης εύθυμες κυρίες από την Acre για να διασκεδάζουν τους άνδρες. Οι Σαρακηνοί παρέμεναν σε απόσταση. Γίνονταν μόνο μερικές ιπποτικές αψιμαχίες στην πεδιάδα της Λύδδας, στα κράσπεδα του στρατοπέδου. Ο στρατός έγινε νωχελής και μαλθακός.
Πολλοί στρατιώτες πήραν το δρόμο και ξαναγύρισαν στην Acre. Ο Richard έστειλε τον Βασιλέα Guy να τους παρακινήσει να επιστρέψουν στο στρατόπεδο, αλλά αυτοί δεν του έδωσαν σημασία. Χρειάστηκε να πάει ο ίδιος ο Richard στην Acre για να τους συγκεντρώσει και πάλι στο στρατόπεδο. Ο Richard είχε τις δικές του φροντίδες. Δεν του άρεσε η τροπή που έπαιρναν τα πράγματα στην Acre και βορειότερα, όπου το κόμμα του Conrad ήταν ισχυρό.
Έγιναν ταραχές στην Κύπρο, όπου ο Richard του Κάμβιλλ είχε πεθάνει και ο Robert of Turnham συναντούσε δυσκολίες για να καταστείλει μια στάση· και φοβόταν το τι μπορούσε να κάνει ο βασιλεύς Philip όταν θα γύριζε στη Γαλλία.Έδωσε λύση στις ανησυχίες του για την Κύπρο, πουλώντας την στους Knights. Αλλ' επίσης βιαζόταν ν' αρχίσει διαπραγματεύσεις με τον Saladin. Ο Saladin ήταν πρόθυμος ν' ακούσει τις προτάσεις του και εξουσιοδότησε τον αδελφό του Al-Adil, να τις διαπραγματευθεί για λογαριασμό του.
Μόλις έφθασε στη Jaffa, ο Richard έστειλε τον Humphrey de Toron, που ήταν ο καλύτερος Αραβομαθής στο στρατό του, και για τον οποίον είχε βαθιά συμπάθεια, στη Λύδδα, όπου διοικητής ήταν ο al-Adil, να συζητήσει τα προκαταρκτικά για μια ανακωχή, αλλά δεν αποφασίστηκε τίποτα. Ο al-Adil ήταν ικανός διπλωμάτης, και συγκρατούσε την επιθυμία του αδελφού του για μια τακτοποίηση.
Η διπλωματία του βρήκε μια θαυμάσια ευκαιρία, όταν τον Οκτώβριο πήγαν σ' αυτόν απεσταλμένοι από την Τύρο, να τον ρωτήσουν αν θα δεχόταν μια πρεσβεία εκ μέρους του Conrad. Το πρώτο αίτημα του Richard δεν ήταν τίποτα λιγότερο από την Ιερουσαλήμ με όλη τη χώρα δυτικά του Ιορδάνη, και την επιστροφή του Τιμίου Σταυρού. Ο Saladin έδωσε την απάντηση ότι η Αγία Πόλη ήταν επίσης αγία και για το Ισλάμ και δεν θα επέστρεφε τον Τίμιο Σταυρό χωρίς αντάλλαγμα.
Λίγες μέρες αργότερα, στις 20 Οκτωβρίου, ο Richard έκανε νέες προτάσεις. Όπως όλοι οι σταυροφόροι, θαύμαζε τον al-Adil, τον οποίο αυτοί ονόμαζαν Σαφαδίν, και πρότεινε να πάρει ο al-Adil ολόκληρη την Παλαιστίνη που επί του παρόντος ανήκε στον Saladin, και να παντρευτεί την αδελφή του Βασιλέως, τη Βασίλισσα Ιωάννα της Σικελίας, η οποία θα προικιζόταν με τις παράκτιες πόλεις που είχε κατακτήσει ο Richard, συμπεριλαμβανομένης και της Ascalon.
Το ζεύγος θα έμενε στην Ιερουσαλήμ, στην οποία οι Χριστιανοί θα είχαν ελεύθερη είσοδο. Ο Σταυρός θα έπρεπε να επιστραφεί. Όλοι οι αιχμάλωτοι από την κάθε πλευρά θα αφήνονταν ελεύθεροι, και οι Knights και οι Hospitaliers θα έπαιρναν πίσω τις ιδιοκτησίες των στην Παλαιστίνη. Ο Saladin, όταν ο γραμματεύς του παρουσιάστηκε μ' αυτή την πρόταση, τη θεώρησε ως αστείο και τη δέχτηκε γελώντας. Αλλά φαίνεται ότι ο Richard την είχε κάνει στα σοβαρά.
Η Βασίλισσα Ιωάννα, η οποία μαζί με την Berengaria τον είχε συναντήσει στη Jaffa, έφριξε όταν άκουσε την πρόταση. Τίποτα, είπε, δε θα μπορούσε να την κάνει να παντρευτεί ένα Μωαμεθανό. Έτσι ο Richard ρώτησε κατόπιν τον al-Adil αν σκεφτόταν να γίνει Χριστιανός. Ο al-Adil, με ευγένεια, αρνήθηκε την τιμή, αλλά κάλεσε τον Richard σε ένα μεγαλοπρεπές συμπόσιο στη Λύδδα στις 8 Νοεμβρίου.
Ήταν μια πολύ ωραία γιορτή και χώρισαν με εκδηλώσεις φιλίας και ο καθένας φορτωμένος με δώρα από τον άλλον. Αλλά την ίδια στιγμή ο Saladin δεχόταν στο στρατόπεδό του, εκεί κοντά, τον πρέσβη που είχε στείλει ο Conrad, τον γοητευτικό Reynald της Σιδώνος, του οποίου την απάτη σχετικά με το Beaufort, ο Σουλτάνος είχε συγχωρήσει. Το πρωί της επομένης ο Saladin δέχτηκε τον απεσταλμένο του Richard, Humphrey de Toron. Του έφερε την πρόταση ν' αναγνωρισθεί ο al-Adil ως κυβερνήτης όλης της Παλαιστίνης, εφ' όσον οι χριστιανοί θα είχαν μερίδιο στην Ιερουσαλήμ.
Υπήρχε η ελπίδα ότι ο γάμος με την Ιωάννα θα μπορούσε να κανονισθεί, αν και ο Richard παραδεχόταν ότι η Χριστιανική κοινή γνώμη είχε σκανδαλισθεί από αυτή την ιδέα. Κατά τη γνώμη του Richard, μια άδεια του πάπα θα έκανε την Ιωάννα ν' αλλάξει γνώμη. Αν όχι, ο al-Adil θα μπορούσε να πάρει την ανιψιά του, Eleanor της Βρετάνης, η οποία, ως κηδεμονευόμενη του Βασιλέως, θα μπορούσε να παντρευτεί χωρίς την παρέμβαση του Πάπα. Όταν θα είχαν ρυθμισθεί όλ' αυτά, ο Richard θα επέστρεφε στην Ευρώπη.
Η πρόταση του Conrad ήταν λιγότερο εντυπωσιακή. Με αντάλλαγμα τη Σιδώνα και τη Βηρυτό, θα μπορούσε να διακόψει τις σχέσεις του με τους άλλους σταυροφόρους και μάλιστα πρότεινε να επιστρέψει την Acre στους Μωαμεθανούς. Αλλά όταν τον ρώτησαν αν θα έπαιρνε τα όπλα εναντίον του Richard, ο πρεσβευτής του απέφυγε ν' απαντήσει. Ο Saladin κάλεσε ένα συμβούλιο για ν' αποφασισθεί με ποια Φραγκική μερίδα έπρεπε να συνεχισθούν οι συνομιλίες.
Ο al-Adil και οι άλλοι εμίρηδες ψήφισαν υπέρ της μερίδας του Richard, λιγότερο, ίσως, από συμπάθεια προς τον Βασιλέα παρά επειδή αυτός επρόκειτο σε λίγο να φύγει από την Παλαιστίνη, ενώ ο Conrad, για τον οποίο όλοι τους αισθάνονταν κάποιο δέος, είχε σκοπό να μείνει μονίμως εκεί.
Λίγες μέρες αργότερα, στις 20 Οκτωβρίου, ο Richard έκανε νέες προτάσεις. Όπως όλοι οι σταυροφόροι, θαύμαζε τον al-Adil, τον οποίο αυτοί ονόμαζαν Σαφαδίν, και πρότεινε να πάρει ο al-Adil ολόκληρη την Παλαιστίνη που επί του παρόντος ανήκε στον Saladin, και να παντρευτεί την αδελφή του Βασιλέως, τη Βασίλισσα Ιωάννα της Σικελίας, η οποία θα προικιζόταν με τις παράκτιες πόλεις που είχε κατακτήσει ο Richard, συμπεριλαμβανομένης και της Ascalon.
Το ζεύγος θα έμενε στην Ιερουσαλήμ, στην οποία οι Χριστιανοί θα είχαν ελεύθερη είσοδο. Ο Σταυρός θα έπρεπε να επιστραφεί. Όλοι οι αιχμάλωτοι από την κάθε πλευρά θα αφήνονταν ελεύθεροι, και οι Knights και οι Hospitaliers θα έπαιρναν πίσω τις ιδιοκτησίες των στην Παλαιστίνη. Ο Saladin, όταν ο γραμματεύς του παρουσιάστηκε μ' αυτή την πρόταση, τη θεώρησε ως αστείο και τη δέχτηκε γελώντας. Αλλά φαίνεται ότι ο Richard την είχε κάνει στα σοβαρά.
Η Βασίλισσα Ιωάννα, η οποία μαζί με την Berengaria τον είχε συναντήσει στη Jaffa, έφριξε όταν άκουσε την πρόταση. Τίποτα, είπε, δε θα μπορούσε να την κάνει να παντρευτεί ένα Μωαμεθανό. Έτσι ο Richard ρώτησε κατόπιν τον al-Adil αν σκεφτόταν να γίνει Χριστιανός. Ο al-Adil, με ευγένεια, αρνήθηκε την τιμή, αλλά κάλεσε τον Richard σε ένα μεγαλοπρεπές συμπόσιο στη Λύδδα στις 8 Νοεμβρίου.
Ήταν μια πολύ ωραία γιορτή και χώρισαν με εκδηλώσεις φιλίας και ο καθένας φορτωμένος με δώρα από τον άλλον. Αλλά την ίδια στιγμή ο Saladin δεχόταν στο στρατόπεδό του, εκεί κοντά, τον πρέσβη που είχε στείλει ο Conrad, τον γοητευτικό Reynald της Σιδώνος, του οποίου την απάτη σχετικά με το Beaufort, ο Σουλτάνος είχε συγχωρήσει. Το πρωί της επομένης ο Saladin δέχτηκε τον απεσταλμένο του Richard, Humphrey de Toron. Του έφερε την πρόταση ν' αναγνωρισθεί ο al-Adil ως κυβερνήτης όλης της Παλαιστίνης, εφ' όσον οι χριστιανοί θα είχαν μερίδιο στην Ιερουσαλήμ.
Υπήρχε η ελπίδα ότι ο γάμος με την Ιωάννα θα μπορούσε να κανονισθεί, αν και ο Richard παραδεχόταν ότι η Χριστιανική κοινή γνώμη είχε σκανδαλισθεί από αυτή την ιδέα. Κατά τη γνώμη του Richard, μια άδεια του πάπα θα έκανε την Ιωάννα ν' αλλάξει γνώμη. Αν όχι, ο al-Adil θα μπορούσε να πάρει την ανιψιά του, Eleanor της Βρετάνης, η οποία, ως κηδεμονευόμενη του Βασιλέως, θα μπορούσε να παντρευτεί χωρίς την παρέμβαση του Πάπα. Όταν θα είχαν ρυθμισθεί όλ' αυτά, ο Richard θα επέστρεφε στην Ευρώπη.
Η πρόταση του Conrad ήταν λιγότερο εντυπωσιακή. Με αντάλλαγμα τη Σιδώνα και τη Βηρυτό, θα μπορούσε να διακόψει τις σχέσεις του με τους άλλους σταυροφόρους και μάλιστα πρότεινε να επιστρέψει την Acre στους Μωαμεθανούς. Αλλά όταν τον ρώτησαν αν θα έπαιρνε τα όπλα εναντίον του Richard, ο πρεσβευτής του απέφυγε ν' απαντήσει. Ο Saladin κάλεσε ένα συμβούλιο για ν' αποφασισθεί με ποια Φραγκική μερίδα έπρεπε να συνεχισθούν οι συνομιλίες.
Ο al-Adil και οι άλλοι εμίρηδες ψήφισαν υπέρ της μερίδας του Richard, λιγότερο, ίσως, από συμπάθεια προς τον Βασιλέα παρά επειδή αυτός επρόκειτο σε λίγο να φύγει από την Παλαιστίνη, ενώ ο Conrad, για τον οποίο όλοι τους αισθάνονταν κάποιο δέος, είχε σκοπό να μείνει μονίμως εκεί.
Οι προτάσεις του Richard έγιναν δεκτές κατ' αρχήν· αλλά η ακολουθία του Humphrey στενοχωρήθηκε μια μέρα όταν είδε τον Reynald της Σιδώνος να πηγαίνει στο κυνήγι μαζί με τον al-Adil και με φανερά δείγματα φιλίας μεταξύ των.
Πραγματικά, ο al-Adil κράτησε τις διαπραγματεύσεις σε εκκρεμότητα ώσπου ήρθε ο χειμώνας. Οι συγκρούσεις μεταξύ των στρατών ήσαν αραιές και σποραδικές. Μια μέρα, κατά τα τέλη Νοεμβρίου, ο Richard, ενώ κυνηγούσε με γεράκια έπεσε σε μια ενέδρα Σαρακηνών και θα είχε πιαστεί αιχμάλωτος αν ο γενναίος ιππότης William de Πρεώ, δεν φώναζε ότι αυτός ήταν ο Βασιλεύς και αφέθηκε να πιαστεί αιχμάλωτος. Μερικοί άλλοι ιππότες έπεσαν εκείνη την ημέρα· αλλά εκτός από τη μικρή αυτή αψιμαχία δεν έγιναν συγκρούσεις άξιες λόγου.
Όταν το Νοέμβριο άρχισαν οι βροχές ο Saladin διέλυσε το μισό στρατό του και αποτραβήχτηκε με τον υπόλοιπο να περάσει το χειμώνα στην Ιερουσαλήμ. Στο δρόμο βρίσκονταν ενισχύσεις από την Αίγυπτο. Αλλά ο Richard αρνήθηκε ν' αποθαρρυνθεί από τον καιρό. Κατά τα μέσα του μηνός, οδήγησε το στρατό του, ενισχυμένο με αποσπάσματα από την Acre, έξω από τη Jaffa, ως τη Ramleh την οποία βρήκε εγκαταλελειμμένη και ερειπωμένη από τους Σαρακηνούς. Περίμενε εκεί επί έξι εβδομάδες, ελπίζοντας να βρει ευκαιρία να συνεχίσει την κίνησή του προς την Ιερουσαλήμ.
Οι προφυλακές του δέχονταν συχνές επιδρομές των Σαρακηνών. Ο ίδιος διέτρεξε τον κίνδυνο να αιχμαλωτισθεί ενώ έκανε αναγνώριση κοντά στο φρούριο Blanchegarde. Σε μια άλλη αψιμαχία πιάστηκε αιχμάλωτος ο δούκας του Λέστερ, αλλά κατόπιν τον άφησαν ελεύθερο. Κατά τις τελευταίες ημέρες του χρόνου ο καιρός ήταν τόσο κακός ώστε ο Saladin απέσυρε τους καταδρομείς του. Ο Richard έκανε Χριστούγεννα στο Λάτρουμ, στην παρυφή των λόφων της Ιουδαίας· και στις 28 Δεκεμβρίου ο στρατός του ανέβηκε στους λόφους χωρίς να συναντήσει αντίδραση από τον εχθρό.
Η βροχή έπεφτε ακατάπαυστα. Ο δρόμος είχε μεταβληθεί σε ποτάμι από λάσπη. Ένας δυνατός άνεμος έσπασε τους ορθοστάτες των σκηνών πριν μπορέσουν να τις στήσουν. Στις 3 Ιανουαρίου ο στρατός είχε φθάσει στο φρούριο Μπεΐτ-Νουμπά, μόλις δώδεκα μίλια από την Αγία Πόλη. Οι Άγγλοι και οι Γάλλοι στρατιώτες, ήσαν γεμάτοι ενθουσιασμό. Ακόμα και οι κακουχίες του στρατοπέδου επάνω στα υψώματα που τα έδερνε η βροχή και τα σάρωνε ο άνεμος και η καταστροφή από την υγρασία των αποθεμάτων της γαλέτας και του χοιρινού που ήταν η κυριότερη τροφή των.
Η απώλεια από το κρύο και τον υποσιτισμό πολλών από τα άλογά των και η δική των κούραση και ταλαιπωρία ήσαν ανεκτά και υποφερτά αν επρόκειτο σε λίγο να φθάσουν στο επιθυμητό τέρμα. Αλλά οι ιππότες που ήξεραν τη χώρα, οι Hospitaliers, οι Knights και οι ντόπιοι βαρόνοι που είχαν γεννηθεί εκεί, είχαν μια συνετότερη και θλιβερότερη άποψη. Είπαν στον Βασιλιά Richard ότι κι αν ακόμα περνούσε πάνω από τους λασπώδεις λόφους, μέσ' από τις καταιγίδες, και έφθανε στην Ιερουσαλήμ και αν ακόμα θα μπορούσε να περιορίσει το στρατό του Saladin εκεί, υπήρχε ένας Σαρακηνός στρατός από την Αίγυπτο ήδη στρατοπεδευμένος στους λόφους απ' έξω.
Θα βρισκόταν πιασμένος ανάμεσα στους δύο. Και αν καταλάμβανε την Ιερουσαλήμ πρόσθεσαν, ποιο θα ήταν το όφελος; Οι επισκέπτες σταυροφόροι, όταν θα είχαν κάνει το προσκύνημά τους θα επέστρεφαν όλοι στην Ευρώπη· και οι ντόπιοι στρατιώτες δεν ήσαν αρκετοί για να την κρατήσουν εναντίον του ενωμένου Ισλάμ. Ο Richard πείσθηκε. Ύστερ' από πέντε ημερών δισταγμούς, σήμανε την υποχώρηση.
Οργισμένος και απογοητευμένος ο στρατός βάδισε πίσω μέσα στις λάσπες προς τη Ramleh. Οι Άγγλοι υπέφεραν την απογοήτευση με καρτερία αλλά οι Γάλλοι, με την ευέξαπτη ιδιοσυγκρασία τους, άρχισαν να λιποτακτούν. Πολλοί απ' αυτούς, μαζί τους και ο δούκας της Βουργουνδίας, αποτραβήχτηκαν στη Jaffa, μερικοί ακόμα και στην Acre. Ο Richard είδε ότι για ν' αποκαταστήσει το ηθικό του στρατού, χρειαζόταν κάποια δραστηριότητα.
Στις 20 Ιανουαρίου συγκάλεσε ένα συμβούλιο και με την υποστήριξή του έδωσε διαταγές να μετακινηθεί ο στρατός από τη Ramleh, μέσω Ibelin, στην Ascalon. Εκεί άρχισε να επισκευάζει το μεγάλο φρούριο που ο Saladin είχε κατεδαφίσει λίγους μήνες πρωτύτερα. Όπως ο Saladin, είχε κι αυτός αντιληφθεί τη μεγάλη στρατηγική σημασία του. Έπεισε τους Γάλλους να ενωθούν μαζί του εκεί. Εκτός από μια επίσκεψη στην Acre, ο Richard πέρασε τους επόμενους τέσσερις μήνες στην Ascalon την οποία κατέστησε το ισχυρότερο φρούριο σε όλη την ακτή της Παλαιστίνης.
Οι άνδρες του εργάστηκαν καλά παρά τις μεγάλες ελλείψεις στοιχειωδών ανέσεων. Δεν υπήρχε λιμάνι εκεί και τα εφόδια σε τρόφιμα, που έρχονταν δια θαλάσσης, πολλές φορές δεν μπορούσαν να ξεφορτωθούν. Ο καιρός εκείνο το χειμώνα ήταν συνεχώς κακός. Αλλά ο Saladin δεν τους ενόχλησε. Μερικοί από τους οπαδούς του Richard νόμισαν, ότι αρνήθηκε ιπποτικά να τους επιτεθεί όταν ήσαν τόσο ευπρόσβλητοι, προς δυσαρέσκεια τον εμίρηδών του.
Αλλά στην πραγματικότητα ήθελε να ξεκουράσει το στρατό του και να περιμένει ενισχύσεις από τη Jezireh και τη Mosul. Είναι πολύ πιθανό ότι μερικοί από τους εμίρηδες ήσαν δυσαρεστημένοι, αν και όχι από την απραξία του. Ενώ βρίσκονταν με τέτοιες διαθέσεις δεν ήθελε να διακινδυνεύσει μια μάχη. Επί πλέον, ειδήσεις από την Acre του παρουσίαζαν τους Φράγκους διαιρημένους. Τον Φεβρουάριο, ο Richard κάλεσε τον Conrad να βοηθήσει στα έργα που γίνονταν στην Ascalon και ο Conrad αρνήθηκε να πάει. Λίγες μέρες αργότερα, ο Hugh της Βουργουνδίας και πολλοί Γάλλοι λιποτάκτησαν και πήγαν στην Acre.
Ο Βασιλεύς Philip είχε αφήσει τον δούκα με πολύ λίγα χρήματα για τους στρατιώτες του και η πληρωμή των ως τότε γινόταν με δάνεια από τον Richard. Αλλά ακόμα και ο μεγάλος θησαυρός του Richard άρχισε να εξαντλείται. Δεν ήθελε να τους χρηματοδοτεί πια. Στην Acre, η αιώνια αντιζηλία μεταξύ των Πιζανών και των Γενουατών, που και οι μεν και οι δε είχαν τώρα πολλούς άνδρες και πολλά πλοία εγκατεστημένους εκεί, είχε ξεσπάσει σε ανοιχτό πόλεμο.
Οι Πιζανοί, ισχυριζόμενοι ότι ενεργούσαν εν ονόματι του Βασιλέως Guy, κατέλαβαν την πόλη μπροστά στα μάτια του Hugh της Βουργουνδίας, που μόλις είχε φθάσει. Την κράτησαν επί τρεις ημέρες εναντίον του Hugh, του Conrad και των Γενουατών και έστειλαν στο Richard να του ζητήσουν να έρθει να τους βοηθήσει. Στις 20 Φεβρουαρίου ο Richard έφθασε στην Acre και επιχείρησε να τους ειρηνεύσει.
Είχε μια συνέντευξη με τον Conrad στο Casal Imbert, επάνω στο δρόμο της Τύρου, αλλά αυτή δεν υπήρξε ικανοποιητική. Ο Conrad εξακολουθούσε ν' αρνείται να ενωθεί με το στρατό στην Ascalon και όταν ακόμα ο Richard τον απείλησε ότι αν δεν συμμορφωνόταν, θα έχανε όλα του τα εδάφη. Ήταν μια απειλή που δεν μπορούσε να πραγματοποιηθεί. Όταν ο Richard επέστρεψε στην Ascalon, αφού είχε τακτοποιήσει μια ασταθή εκεχειρία, είχε πεισθεί πλέον ότι έπρεπε να συναφθεί ειρήνη με το Saladin.
Εξακολουθούσε να έχει επαφή με τον al-Adil. Ένας Άγγλος απεσταλμένος, ο Stephen of Turnham, πήγε στην Ιερουσαλήμ να ιδεί το Σουλτάνο και τον αδελφό του και σκανδαλίστηκε όταν στην πύλη της πόλεως είδε να βγαίνουν το Reynald της Σιδώνος και τον Balian d'Ibelin. Οι διαπραγματεύσεις του Saladin με τον Conrad δεν είχαν διακοπεί· και η παρουσία του Balian ήταν κακός οιωνός, επειδή ήταν ένας ιππότης τον οποίο ο Σουλτάνος πολύ εκτιμούσε.
Ωστόσο, στις 20 Μαρτίου, ο al-Adil πήγε στο στρατόπεδο του Richard με μια οριστική προσφορά. Οι Χριστιανοί θα κρατούσαν όσα είχαν κατακτήσει και θα είχαν δικαίωμα προσκυνήματος στην Ιερουσαλήμ, όπου οι Λατίνοι θα μπορούσαν να διατηρούν ιερείς. Ο Τίμιος Σταυρός θα επιστρεφόταν σ' αυτούς. Θα μπορούσαν επίσης να προσαρτήσουν τη Βηρυτό, αν θα κατεδαφιζόταν το φρούριό της. Η πρεσβεία έγινε καλά δεκτή από τον βασιλέα.
Ως δείγμα ιδιαίτερης τιμής ένας από τους γιους του al-Adil ζώστηκε με την ιπποτική ζώνη, αν και φυσικά τα Χριστιανικά στοιχεία της τελετής είχαν παραλειφθεί. Όταν ο al-Adil συνάντησε τον αδελφό του στις αρχές Απριλίου φαινόταν ότι η τακτοποίηση είχε επί τέλους συντελεσθεί. Η ανάγκη της τακτοποιήσεως έγινε εμφανέστερη λίγες μέρες αργότερα όταν έφθασε από την Αγγλία ο πρωθιερεύς του Hereford, για να πει στο Richard ότι τα πράγματα πήγαιναν άσχημα στην Αγγλία.
Ο αδελφός του Βασιλέως Ιωάννης άρπαζε όλο και περισσότερες εξουσίες, και ο Καγκελάριος William, επίσκοπος του Ely, παρακαλούσε το Richard να επιστρέψει αμέσως. Ο Richard είχε περάσει το Πάσχα, 5 Απριλίου, στο στρατόπεδο, έξω φρενών επειδή οι υπόλοιποι Γάλλοι μόλις τον είχαν εγκαταλείψει, γιατί τους είχε καλέσει προς βορρά ο Δούκας της Βουργουνδίας. Τώρα, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, οι έριδες μεταξύ των σταυροφόρων έπρεπε να πάψουν. Ο Βασιλεύς κάλεσε σε συμβούλιο όλους τους ιππότες και βαρόνους της Παλαιστίνης.
Τους είπε ότι αυτός πρέπει σύντομα να εγκαταλείψει τη χώρα και ότι πρέπει ν' αποφασισθεί το ζήτημα του στέμματος της Ιερουσαλήμ και τους παρουσίασε να εκλέξουν μεταξύ του Βασιλέως Guy και του Μαρκησίου Conrad. Προς μεγάλη του έκπληξη και ενόχληση, κανένας δε μίλησε υπέρ του Guy. Όλοι ήθελαν τον Conrad. Ο Richard υπήρξε συνετός και αρκετά μεγαλόψυχος για να τηρήσει την απόφαση. Συμφώνησε ν' αναγνωρίσει τον Conrad ως Βασιλέα.
Μια αποστολή, με επικεφαλής τον ανιψιό του Henry της Champagne, ξεκίνησε για την Τύρο για να πάει την καλή είδηση στον Μαρκήσιο. Όταν ο Henry έφθασε στην Τύρο περί τις 20 Απριλίου, έγιναν μεγάλες χαρές. Αποφασίστηκε η στέψη να γίνει μέσα σε λίγες μέρες στην Acre και κατόπιν θεωρήθηκε ότι ο Conrad θα αποφάσιζε επιτέλους να πάει στο στρατόπεδο στην Ascalon. Ο Henry έφυγε αμέσως από την Τύρο για την Acre, για να προετοιμάσει την πόλη για την τελετή.
Όταν πήρε την είδηση ο Conrad έπεσε στα γόνατα και ρώτησε το Θεό, αν ήταν ανάξιος για τη Βασιλεία, δεν θα έπρεπε να του παραχωρηθεί. Λίγες μέρες αργότερα, την Τρίτη 28 Απριλίου 1192, αργούσε το γεύμα του επειδή η σύζυγός του, πριγκίπισσα Isabella, δεν είχε τελειώσει το μπάνιο της. Αποφάσισε να βγει έξω και να γευματίσει με τον παλιό του φίλο, Philip, Bishop of Beauvais.
Βρήκε ότι ο επίσκοπος είχε τελειώσει το φαγητό του, έτσι, παρ' όλο ότι τον πίεσε να περιμένει ώσπου να ετοιμασθεί φαγητό γι' αυτόν, γύρισε εύθυμος στο σπίτι του με τα πόδια. Καθώς περνούσε από μια απότομη γωνιά, βγήκαν μπροστά του δύο άνδρες και ενώ ο ένας του έδωσε να διαβάσει μια επιστολή, ο άλλος τον μαχαίρωσε. Τον μετέφεραν ετοιμοθάνατο στο παλάτι.Ο ένας από τους δολοφόνους θανατώθηκε επί τόπου.
Ο άλλος πιάστηκε και ομολόγησε πριν τον εκτελέσουν, ότι αυτός και ο σύντροφός του ήσαν Ασσασσίνοι που είχαν σταλεί να κάνουν αυτή την πράξη από τον Γέρο των Βουνών, το σεΐχη Σινάν. Οι Ασσασσίνοι είχαν τηρήσει ήρεμη ουδετερότητα καθ' όλη τη Σταυροφορία, η οποία τους είχε παράσχει την ευκαιρία να ενισχύσουν τα φρούριά των και να συγκεντρώσουν μεγάλο πλούτο. Ο Conrad είχε προσβάλει το Σινάν με μια πειρατική πράξη εναντίον ενός εμπορικού πλοίου που έφερνε ένα πλούσιο φορτίο που η αίρεση είχε αγοράσει.
Μια αποστολή, με επικεφαλής τον ανιψιό του Henry της Champagne, ξεκίνησε για την Τύρο για να πάει την καλή είδηση στον Μαρκήσιο. Όταν ο Henry έφθασε στην Τύρο περί τις 20 Απριλίου, έγιναν μεγάλες χαρές. Αποφασίστηκε η στέψη να γίνει μέσα σε λίγες μέρες στην Acre και κατόπιν θεωρήθηκε ότι ο Conrad θα αποφάσιζε επιτέλους να πάει στο στρατόπεδο στην Ascalon. Ο Henry έφυγε αμέσως από την Τύρο για την Acre, για να προετοιμάσει την πόλη για την τελετή.
Όταν πήρε την είδηση ο Conrad έπεσε στα γόνατα και ρώτησε το Θεό, αν ήταν ανάξιος για τη Βασιλεία, δεν θα έπρεπε να του παραχωρηθεί. Λίγες μέρες αργότερα, την Τρίτη 28 Απριλίου 1192, αργούσε το γεύμα του επειδή η σύζυγός του, πριγκίπισσα Isabella, δεν είχε τελειώσει το μπάνιο της. Αποφάσισε να βγει έξω και να γευματίσει με τον παλιό του φίλο, Philip, Bishop of Beauvais.
Βρήκε ότι ο επίσκοπος είχε τελειώσει το φαγητό του, έτσι, παρ' όλο ότι τον πίεσε να περιμένει ώσπου να ετοιμασθεί φαγητό γι' αυτόν, γύρισε εύθυμος στο σπίτι του με τα πόδια. Καθώς περνούσε από μια απότομη γωνιά, βγήκαν μπροστά του δύο άνδρες και ενώ ο ένας του έδωσε να διαβάσει μια επιστολή, ο άλλος τον μαχαίρωσε. Τον μετέφεραν ετοιμοθάνατο στο παλάτι.Ο ένας από τους δολοφόνους θανατώθηκε επί τόπου.
Ο άλλος πιάστηκε και ομολόγησε πριν τον εκτελέσουν, ότι αυτός και ο σύντροφός του ήσαν Ασσασσίνοι που είχαν σταλεί να κάνουν αυτή την πράξη από τον Γέρο των Βουνών, το σεΐχη Σινάν. Οι Ασσασσίνοι είχαν τηρήσει ήρεμη ουδετερότητα καθ' όλη τη Σταυροφορία, η οποία τους είχε παράσχει την ευκαιρία να ενισχύσουν τα φρούριά των και να συγκεντρώσουν μεγάλο πλούτο. Ο Conrad είχε προσβάλει το Σινάν με μια πειρατική πράξη εναντίον ενός εμπορικού πλοίου που έφερνε ένα πλούσιο φορτίο που η αίρεση είχε αγοράσει.
Παρά τις διαμαρτυρίες του Σινάν, δεν είχε επιστρέψει το φορτίο ή το πλήρωμα που στην πραγματικότητα είχαν όλοι πνιγεί. Είναι επίσης δυνατό ότι ο Σινάν φοβήθηκε ότι η ίδρυση ενός ισχυρού σταυροφορικού κράτους στη λιβανική ακτή θα μπορούσε ενδεχομένως να δημιουργήσει κινδύνους για τα εδάφη του. Είπαν ότι οι δύο δολοφόνοι βρίσκονταν αρκετό καιρό στην Τύροπεριμένοντας την κατάλληλη ευκαιρία και ότι μάλιστα είχαν δεχτεί το βάπτισμα με αναδόχους των τον Conrad και τον Balian d'Ibelin.
Αλλά η κοινή γνώμη είδε βαθύτερες αιτίες. Μερικοί είπαν ότι ο Saladin είχε δωροδοκήσει το Σινάν να δολοφονήσει το Richard και τον Conrad· αλλά ο Σινάν φοβήθηκε ότι ο θάνατος του Richard θα άφηνε το Saladin ελεύθερο να κινηθεί εναντίον των Ασσασσίνων και γι' αυτό ανέλαβε μόνο το δεύτερο μέρος της αποστολής. Μια άλλη θεωρία γενικότερα παραδεκτή, ήταν ότι ο ίδιος ο Richard είχε οργανώσει τη δολοφονία. Η συνενοχή του Saladin δεν πρέπει να γίνει πιστευτή· ενώ ο Richard, όσο κι αν αντιπαθούσε τον Conrad, δεν χρησιμοποίησε ποτέ τέτοια όπλα.
Αλλά οι εχθροί του, με τον επίσκοπο του Beauvais επικεφαλής, αρνήθηκαν να πιστέψουν την αθωότητά του. Ο θάνατος του Conrad υπήρξε βαρύ πλήγμα για το αναγεννώμενο Βασίλειο. Τραχύς, φιλόδοξος και αδίστακτος, ωστόσο θαυμαζόμενος από την ντόπια Φραγκική αριστοκρατία και απολαμβάνοντας την εμπιστοσύνη της, θα γινόταν ένας ισχυρός και ικανός Βασιλεύς. Όμως η εξαφάνισή του είχε τ' αντισταθμίσματα της. Η κληρονόμος του Βασιλείου, Isabella, ήταν ελεύθερη να παντρευτεί και να δώσει το στέμμα σε κάποιον λιγότερο αμφισβητούμενο υποψήφιο.
Όταν ο Henry της Champagne άκουσε για τη δολοφονία, έσπευσε να επιστρέψει από την Acre στην Τύρο. Εκεί, η χήρα πριγκίπισσα είχε κλεισθεί στο φρούριο και αρνήθηκε να δώσει τα κλειδιά της πόλεώς της σε οποιονδήποτε άλλον εκτός από αντιπρόσωπο του Βασιλέως της Γαλλίας ή του Βασιλέως της Αγγλίας. Μόλις έφθασε ο Henry, ο λαός της Τύρου τον επευφήμησε ως τον άνθρωπο που έπρεπε να παντρευτεί την πριγκίπισσά των και να κληρονομήσει το θρόνο. Ήταν νέος και γενναίος και δημοφιλής και ανιψιός δύο Βασιλέων.
Η Isabella ενέδωσε στη λαϊκή απαίτηση και έδωσε τον εαυτό της και τα κλειδιά της στον Henry. Δύο ημέρες μετά τη δολοφονία του Conrad αναγγέλθηκαν οι αρραβώνες των. Υπήρξαν μερικοί που θεώρησαν ότι θα ταίριαζε κάποιο μεγαλύτερο ενδιάμεσο διάστημα· και ήταν αμφίβολο αν ένας δεύτερος γάμος μέσα στο χρόνο ήταν πλήρως νόμιμος. Ο ίδιος ο Henry ήταν κάπως χλιαρός.
Η Isabella ήταν μια πολύ ωραία νέα γυναίκα είκοσι ενός ετών, αλλά ήδη είχε παντρευτεί δύο φορές και τώρα είχε ένα βρέφος κοριτσάκι, που θα ήταν η κληρονόμος της. Φαίνεται ότι ο Henry επέμεινε ότι ο αρραβώνας έπρεπε να επικυρωθεί από τον Richard. Αγγελιαφόροι είχαν φέρει τον Richard στην Acre και εκεί συναντήθηκε με τον ανιψιό του. Ψιθυρίστηκε ότι ο Henry του είπε για τις αμφιβολίες του και για την επιθυμία του να γυρίσει πίσω στην ωραία γη της Γαλλίας. Αλλά στον Richard η λύση φάνηκε αξιοθαύμαστη.
Η Isabella ήταν μια πολύ ωραία νέα γυναίκα είκοσι ενός ετών, αλλά ήδη είχε παντρευτεί δύο φορές και τώρα είχε ένα βρέφος κοριτσάκι, που θα ήταν η κληρονόμος της. Φαίνεται ότι ο Henry επέμεινε ότι ο αρραβώνας έπρεπε να επικυρωθεί από τον Richard. Αγγελιαφόροι είχαν φέρει τον Richard στην Acre και εκεί συναντήθηκε με τον ανιψιό του. Ψιθυρίστηκε ότι ο Henry του είπε για τις αμφιβολίες του και για την επιθυμία του να γυρίσει πίσω στην ωραία γη της Γαλλίας. Αλλά στον Richard η λύση φάνηκε αξιοθαύμαστη.
Συνέστησε στον Henry να δεχθεί την εκλογή στο θρόνο και υποσχέθηκε ότι κάποια μέρα θα επέστρεφε με νέα βοήθεια για το βασίλειό του. Αρνήθηκε να δώσει συμβουλή για το γάμο· αλλά ο Henry δεν μπορούσε να γίνει Βασιλεύς παρά μόνο ως σύζυγος της Isabella. Στις 5 Μαΐου του 1192, ακριβώς ύστερ' από μια εβδομάδα χηρείας, η Isabella μπήκε στην Acre με τον Henry στο πλευρό της. Ολόκληρος ο πληθυσμός βγήκε έξω να τους χαιρετήσει και ο γάμος έγινε με μεγαλοπρέπεια και γενική αγαλλίαση.
Η πριγκίπισσα και ο σύζυγός της εγκαταστάθηκαν τότε στο φρούριο της Acre. Ήταν ένας ευτυχής γάμος. Πολύ σύντομα ο Henry ερωτεύθηκε με πάθος τη γυναίκα του και δεν ανεχόταν να βρίσκεται μακριά της· και αυτή βρήκε τη γοητεία του ακαταμάχητη, μετά τη βλοσυρότητα ενός ηλικιωμένου Πεδεμοντίου με τον οποίο είχε ενωθεί δια της βίας. Ο Richard είχε ήδη εγκαταλείψει τον Βασιλέα Guy. Είχε επί τέλους καταλάβει ότι κανένας στην Παλαιστίνη δεν χρειαζόταν τον ανίκανο πρώην μονάρχη. Αλλά έπρεπε να ληφθεί υπόψη το μέλλον της Κύπρου.
Η πριγκίπισσα και ο σύζυγός της εγκαταστάθηκαν τότε στο φρούριο της Acre. Ήταν ένας ευτυχής γάμος. Πολύ σύντομα ο Henry ερωτεύθηκε με πάθος τη γυναίκα του και δεν ανεχόταν να βρίσκεται μακριά της· και αυτή βρήκε τη γοητεία του ακαταμάχητη, μετά τη βλοσυρότητα ενός ηλικιωμένου Πεδεμοντίου με τον οποίο είχε ενωθεί δια της βίας. Ο Richard είχε ήδη εγκαταλείψει τον Βασιλέα Guy. Είχε επί τέλους καταλάβει ότι κανένας στην Παλαιστίνη δεν χρειαζόταν τον ανίκανο πρώην μονάρχη. Αλλά έπρεπε να ληφθεί υπόψη το μέλλον της Κύπρου.
Δεν είχε καμιά διάθεση να διατηρήσει αξιωματούχους εκεί όταν θα επέστρεφε στην Ευρώπη· ούτε οι Knights, στους οποίους είχε πουλήσει την κυβέρνηση, έδειξαν φρόνηση στη μεταχείριση των ντόπιων Ελλήνων κατοίκων. Και αυτοί ήθελαν να του την επιστρέψουν, γι' αυτό επέτρεψε στον Guy ν' αγοράσει την κυβέρνηση από τους Knights, και ο ίδιος απαίτησε ένα συμπληρωματικό ποσό, το οποίο, στην πραγματικότητα, ο Guy ουδέποτε πλήρωσε στο ακέραιο. Στις αρχές Μαΐου, ο Guy αποβιβάστηκε στην Κύπρο με πλήρη εξουσία να κυβερνήσει όπως ήθελε.
Όταν είχαν όλα ρυθμισθεί, ο Richard κάλεσε τον Henry να πάει μαζί του στην Ascalon. Είχε κυκλοφορήσει μια φήμη ότι ένας από τους ανιψιούς του Saladin στη Μεσοποταμία είχε αρχίσει μια επικίνδυνη εξέγερση εναντίον του Σουλτάνου. Κατόπιν τούτου, ο Richard, του οποίου η συνθήκη με τους Σαρακηνούς δεν είχε ακόμα επικυρωθεί, αποφάσισε να κάνει μια αιφνιδιαστική επίθεση εναντίον της Daron, είκοσι μίλια νοτιότερα, επάνω στην ακτή. Αλλά ο Henry, με τον Γαλλικό στρατό, χρονοτριβούσε στην Acre.
Όταν είχαν όλα ρυθμισθεί, ο Richard κάλεσε τον Henry να πάει μαζί του στην Ascalon. Είχε κυκλοφορήσει μια φήμη ότι ένας από τους ανιψιούς του Saladin στη Μεσοποταμία είχε αρχίσει μια επικίνδυνη εξέγερση εναντίον του Σουλτάνου. Κατόπιν τούτου, ο Richard, του οποίου η συνθήκη με τους Σαρακηνούς δεν είχε ακόμα επικυρωθεί, αποφάσισε να κάνει μια αιφνιδιαστική επίθεση εναντίον της Daron, είκοσι μίλια νοτιότερα, επάνω στην ακτή. Αλλά ο Henry, με τον Γαλλικό στρατό, χρονοτριβούσε στην Acre.
Χωρίς να τους περιμένει, ο Richard προχώρησε δια ξηράς και δια θαλάσσης προς τη Daron και στις 23 Μαΐου, ύστερ' από σκληρό αγώνα πέντε ημερών, η κάτω πόλη κυριεύθηκε εξ εφόδου και η φρουρά στην ακρόπολη παραδόθηκε. Ο Richard δεν είχε μάθει πολλά πράγματα από την ευγένεια του Saladin. Μερικοί από τη φρουρά σκοτώθηκαν με το σπαθί ή ρίχτηκαν από τα τείχη ή μεταφέρθηκαν δέσμιοι σε αιώνια αιχμαλωσία.
Η εύκολη άλωση του τελευταίου φρουρίου του Saladin επάνω στην Παλαιστινιακή ακτή, έδωσε τέτοιο θάρρος στους σταυροφόρους ώστε σχεδίασαν και πάλι να βαδίσουν κατά της Ιερουσαλήμ. Ο Henry και οι Γάλλοι έφθασαν στη Daron την επομένη της αλώσεώς της, εγκαίρως για να γιορτάσουν εκεί την Πεντηκοστή μαζί με τον Βασιλέα. Ο στρατός επέστρεψε στην Ascalon αμέσως κατόπιν και Γάλλοι και Άγγλοι επέμεναν για μια άμεση επίθεση κατά της Αγίας Πόλεως. Λίγο πριν ο Richard είχε πάρει ανησυχαστικές ειδήσεις από την Αγγλία και είχε αμφιβολίες αν η εκστρατεία ήταν στρατιωτικά πραγματοποιήσιμη.
Η εύκολη άλωση του τελευταίου φρουρίου του Saladin επάνω στην Παλαιστινιακή ακτή, έδωσε τέτοιο θάρρος στους σταυροφόρους ώστε σχεδίασαν και πάλι να βαδίσουν κατά της Ιερουσαλήμ. Ο Henry και οι Γάλλοι έφθασαν στη Daron την επομένη της αλώσεώς της, εγκαίρως για να γιορτάσουν εκεί την Πεντηκοστή μαζί με τον Βασιλέα. Ο στρατός επέστρεψε στην Ascalon αμέσως κατόπιν και Γάλλοι και Άγγλοι επέμεναν για μια άμεση επίθεση κατά της Αγίας Πόλεως. Λίγο πριν ο Richard είχε πάρει ανησυχαστικές ειδήσεις από την Αγγλία και είχε αμφιβολίες αν η εκστρατεία ήταν στρατιωτικά πραγματοποιήσιμη.
Πήγε να κοιμηθεί απασχολημένος με όλες αυτές τις σκέψεις για να ξυπνήσει από ένα κήρυγμα που του έκανε ένας από τους ιερείς του από το Poitou για τα καθήκοντά του προς τη Σταυροφορία. Τότε έδωσε υπόσχεση να παραμείνει στην Παλαιστίνη ως το επόμενο Πάσχα. Στις 7 Ιουνίου ο Χριστιανικός στρατός ξεκίνησε πάλι από την Ascalon. Παρακάμπτοντας τη Ramleh επειδή ακολούθησε τον δρόμο μέσω Blanchegarde, έφθασε στο Λάτρον στις 9 και στο Μπεΐτ-Νουμπά στις 11. Εκεί ο Richard σταμάτησε και εκεί ο στρατός παρέμεινε επί ένα μήνα.
Ο Saladin περίμενε στην Ιερουσαλήμ όπου μόλις είχαν φθάσει οι ενισχύσεις του από την Jezireh και τη Mosul. Χωρίς καλύτερα αποθέματα και χωρίς φορτηγά κτήνη θα ήταν τρέλα για τους Χριστιανούς να προχωρήσουν πιο πέρα μέσα στα βουνά. Και οι δύο πλευρές επιδόθηκαν σε αψιμαχίες, με εναλλασσόμενες επιτυχίες. Μια μέρα, καθώς βρισκόταν έξω από το στρατόπεδο επάνω από τους Εμμαούς, ο Βασιλεύς Richard είδε από μακριά τα τείχη και τους πύργους της Ιερουσαλήμ.
Βιαστικά σκέπασε το πρόσωπό του με την ασπίδα του, για να μην ιδεί περισσότερο την πόλη που ο Θεός δεν του είχε επιτρέψει ν' απελευθερώσει. Υπήρξαν όμως και ανταποδόσεις. Ο Σύρος επίσκοπος της Λύδδας ήρθε μια μέρα στο στρατόπεδο με ένα κομμάτι από τον Τίμιο Σταυρό που είχε διασώσει. Λίγο αργότερα, ο ηγούμενος ενός Ελληνικού μοναστηρίου του Μαρ Ηλίας, ένας σεβάσμιος άνθρωπος με μια μακριά άσπρη γενειάδα, είπε στον Βασιλέα ένα σημείο όπου αυτός είχε θάψει ένα άλλο κομμάτι του Σταυρού για να το σώσει από τους απίστους.
Το ανέσκαψαν και το έδωσαν στο Richard. Αυτά τα κομμάτια παρηγόρησαν το στρατό για την αποτυχία του ν' ανακτήσει το μεγαλύτερο τμήμα του λειψάνου, που, όπως φαίνεται, ο Saladin είχε τώρα αποδώσει στον Πανάγιο Τάφο στην Ιερουσαλήμ. Στις 20 Ιουνίου, όταν οι αρχηγοί του στρατού δίσταζαν αν θα εγκατέλειπαν την απόπειρα κατά της Ιερουσαλήμ και αντ' αυτής θα βάδιζαν μέσα στην Αίγυπτο, ήρθε η είδηση ότι μια μεγάλη Μωαμεθανική συνοδεία βάδιζε από το νότο προς την Αγία Πόλη.
Τρεις μέρες αργότερα, ο Richard επέπεσε εναντίον της κοντά στη Στρογγυλή Στέρνα, τα πηγάδια της Κουβάιφα, στην έρημη περιοχή, περί τα είκοσι μίλια νοτιο-δυτικά της Hebron. Οι Μωαμεθανοί δεν ήσαν προετοιμασμένοι να δεχτούν αυτή την επίθεση. Ύστερ' από σύντομη μάχη, ολόκληρο το καραβάνι αιχμαλωτίσθηκε με το πλούσιο εμπόρευμά του, τα άφθονα εφόδια σε τρόφιμα και μερικές χιλιάδες άλογα και καμήλες. Ο Χριστιανικός στρατός επέστρεψε θριαμβευτικά στο στρατόπεδο στην Μπεΐτ-Νουμπά.
Ο Saladin έμεινε κατάπληκτος από την είδηση. Τώρα ασφαλώς ο Richard θα βάδιζε εναντίον της Ιερουσαλήμ. Έστειλε βιαστικά ανθρώπους να βουλώσουν όλα τα πηγάδια μεταξύ της Μπεϊτ-Νουμπά και της πόλεως, και έκοψε όλα τα οπωροφόρα δέντρα. Την 1η Ιουλίου συγκάλεσε ένα αγωνιώδες συμβούλιο στην Ιερουσαλήμ, για να συζητήσει αν θα έπρεπε ν' αποσυρθεί προς ανατολάς. Ο ίδιος ήθελε να παραμείνει εκεί και οι συγκεντρωμένοι εμίρηδές του υποστήριξαν την απόφασή του, διαδηλώνοντας την νομιμοφροσύνη των προς αυτόν.
Αλλά τα Τουρκικά και Κουρδικά στρατεύματα φιλονικούσαν μεταξύ των και ήταν αβέβαιος αν θ' άντεχαν σε μια ισχυρή επίθεση. Οι ανησυχίες του σε λίγο κατευνάσθηκαν. Υπήρχαν επίσης φιλονικίες και στο Χριστιανικό στρατόπεδο. Οι Γάλλοι στρατιώτες ήθελαν να προχωρήσουν τώρα που υπήρχαν άφθονα τρόφιμα και μεταφορικά μέσα. Αλλά οι αναγνωρίσεις που έστειλε ο Richard τον πληροφόρησαν για την έλλειψη νερού· και εξακολουθούσε να υπάρχει το πρόβλημα πώς θα κρατούσαν την Ιερουσαλήμ όταν οι Δυτικοί σταυροφόροι θα επέστρεφαν στην πατρίδα των.
Υπό τις ειρωνείες και τις βρισιές των Γάλλων, ο Richard διέταξε και πάλι το στρατό ν' αποσυρθεί από την Μπεΐτ-Νουμπά. Στις 4 Ιουλίου πήγε η είδηση στον Saladin ότι οι Χριστιανοί είχαν διαλύσει το στρατόπεδο και είχαν αρχίσει να κινούνται προς την ακτή. Έσπευσε έξω σ' ένα γειτονικό λόφο επικεφαλής των ανδρών του για να παρακολουθήσει τη μακρινή φάλαγγα. Μόλις βρέθηκε πάλι στη Jaffa, ο Richard επιδίωξε μια ανακωχή η οποία θα τον άφηνε ελεύθερο να γυρίσει στην πατρίδα του.
Ο Henry της Champagne έστειλε στον Saladin ένα αλαζονικό μήνυμα αναγγέλλοντάς του ότι ήταν τώρα κληρονόμος του Βασιλείου της Ιερουσαλήμ και ότι έπρεπε ολόκληρο να δοθεί σ' αυτόν. Οι πρέσβεις του Richard, που έφθασαν στην Ιερουσαλήμ τρεις ημέρες αργότερα, ήσαν πιο διαλλακτικοί. Συνέστησε τον ανιψιό του στην ευμένεια του Saladin και πρότεινε φιλική διευθέτηση. Με την έγκριση του συμβουλίου του ο Saladin συμφώνησε να μεταχειρισθεί τον Henry ως γιο του, να επιτρέψει σε Λατίνους ιερείς να εγκατασταθούν στους Αγίους Τόπους.
Και να παραχωρήσει την ακτή της Παλαιστίνης στους χριστιανούς, αρκεί μόνο να κατεδαφίζονταν τα τείχη της Ascalon. Ο Richard αρνήθηκε να δεχτεί τον αφοπλισμό της Ascalon ακόμα και όταν ο Saladin προσέφερε τη Λύδδα ως αντάλλαγμα. Ενώ οι συζητήσεις συνεχίζονταν με απεσταλμένους που πηγαινοέρχονταν, ο Richard πήγε στην Acre, σχεδιάζοντας ν' αποπλεύσει έστω και αν η συνθήκη δεν θα είχε υπογραφεί. Το σχέδιό του ήταν να βαδίσει αιφνιδιαστικά κατά της Βηρυτού, να την καταλάβει, και να επιβιβασθεί από εκεί για την Ευρώπη.
Βιαστικά σκέπασε το πρόσωπό του με την ασπίδα του, για να μην ιδεί περισσότερο την πόλη που ο Θεός δεν του είχε επιτρέψει ν' απελευθερώσει. Υπήρξαν όμως και ανταποδόσεις. Ο Σύρος επίσκοπος της Λύδδας ήρθε μια μέρα στο στρατόπεδο με ένα κομμάτι από τον Τίμιο Σταυρό που είχε διασώσει. Λίγο αργότερα, ο ηγούμενος ενός Ελληνικού μοναστηρίου του Μαρ Ηλίας, ένας σεβάσμιος άνθρωπος με μια μακριά άσπρη γενειάδα, είπε στον Βασιλέα ένα σημείο όπου αυτός είχε θάψει ένα άλλο κομμάτι του Σταυρού για να το σώσει από τους απίστους.
Το ανέσκαψαν και το έδωσαν στο Richard. Αυτά τα κομμάτια παρηγόρησαν το στρατό για την αποτυχία του ν' ανακτήσει το μεγαλύτερο τμήμα του λειψάνου, που, όπως φαίνεται, ο Saladin είχε τώρα αποδώσει στον Πανάγιο Τάφο στην Ιερουσαλήμ. Στις 20 Ιουνίου, όταν οι αρχηγοί του στρατού δίσταζαν αν θα εγκατέλειπαν την απόπειρα κατά της Ιερουσαλήμ και αντ' αυτής θα βάδιζαν μέσα στην Αίγυπτο, ήρθε η είδηση ότι μια μεγάλη Μωαμεθανική συνοδεία βάδιζε από το νότο προς την Αγία Πόλη.
Τρεις μέρες αργότερα, ο Richard επέπεσε εναντίον της κοντά στη Στρογγυλή Στέρνα, τα πηγάδια της Κουβάιφα, στην έρημη περιοχή, περί τα είκοσι μίλια νοτιο-δυτικά της Hebron. Οι Μωαμεθανοί δεν ήσαν προετοιμασμένοι να δεχτούν αυτή την επίθεση. Ύστερ' από σύντομη μάχη, ολόκληρο το καραβάνι αιχμαλωτίσθηκε με το πλούσιο εμπόρευμά του, τα άφθονα εφόδια σε τρόφιμα και μερικές χιλιάδες άλογα και καμήλες. Ο Χριστιανικός στρατός επέστρεψε θριαμβευτικά στο στρατόπεδο στην Μπεΐτ-Νουμπά.
Ο Saladin έμεινε κατάπληκτος από την είδηση. Τώρα ασφαλώς ο Richard θα βάδιζε εναντίον της Ιερουσαλήμ. Έστειλε βιαστικά ανθρώπους να βουλώσουν όλα τα πηγάδια μεταξύ της Μπεϊτ-Νουμπά και της πόλεως, και έκοψε όλα τα οπωροφόρα δέντρα. Την 1η Ιουλίου συγκάλεσε ένα αγωνιώδες συμβούλιο στην Ιερουσαλήμ, για να συζητήσει αν θα έπρεπε ν' αποσυρθεί προς ανατολάς. Ο ίδιος ήθελε να παραμείνει εκεί και οι συγκεντρωμένοι εμίρηδές του υποστήριξαν την απόφασή του, διαδηλώνοντας την νομιμοφροσύνη των προς αυτόν.
Αλλά τα Τουρκικά και Κουρδικά στρατεύματα φιλονικούσαν μεταξύ των και ήταν αβέβαιος αν θ' άντεχαν σε μια ισχυρή επίθεση. Οι ανησυχίες του σε λίγο κατευνάσθηκαν. Υπήρχαν επίσης φιλονικίες και στο Χριστιανικό στρατόπεδο. Οι Γάλλοι στρατιώτες ήθελαν να προχωρήσουν τώρα που υπήρχαν άφθονα τρόφιμα και μεταφορικά μέσα. Αλλά οι αναγνωρίσεις που έστειλε ο Richard τον πληροφόρησαν για την έλλειψη νερού· και εξακολουθούσε να υπάρχει το πρόβλημα πώς θα κρατούσαν την Ιερουσαλήμ όταν οι Δυτικοί σταυροφόροι θα επέστρεφαν στην πατρίδα των.
Υπό τις ειρωνείες και τις βρισιές των Γάλλων, ο Richard διέταξε και πάλι το στρατό ν' αποσυρθεί από την Μπεΐτ-Νουμπά. Στις 4 Ιουλίου πήγε η είδηση στον Saladin ότι οι Χριστιανοί είχαν διαλύσει το στρατόπεδο και είχαν αρχίσει να κινούνται προς την ακτή. Έσπευσε έξω σ' ένα γειτονικό λόφο επικεφαλής των ανδρών του για να παρακολουθήσει τη μακρινή φάλαγγα. Μόλις βρέθηκε πάλι στη Jaffa, ο Richard επιδίωξε μια ανακωχή η οποία θα τον άφηνε ελεύθερο να γυρίσει στην πατρίδα του.
Ο Henry της Champagne έστειλε στον Saladin ένα αλαζονικό μήνυμα αναγγέλλοντάς του ότι ήταν τώρα κληρονόμος του Βασιλείου της Ιερουσαλήμ και ότι έπρεπε ολόκληρο να δοθεί σ' αυτόν. Οι πρέσβεις του Richard, που έφθασαν στην Ιερουσαλήμ τρεις ημέρες αργότερα, ήσαν πιο διαλλακτικοί. Συνέστησε τον ανιψιό του στην ευμένεια του Saladin και πρότεινε φιλική διευθέτηση. Με την έγκριση του συμβουλίου του ο Saladin συμφώνησε να μεταχειρισθεί τον Henry ως γιο του, να επιτρέψει σε Λατίνους ιερείς να εγκατασταθούν στους Αγίους Τόπους.
Και να παραχωρήσει την ακτή της Παλαιστίνης στους χριστιανούς, αρκεί μόνο να κατεδαφίζονταν τα τείχη της Ascalon. Ο Richard αρνήθηκε να δεχτεί τον αφοπλισμό της Ascalon ακόμα και όταν ο Saladin προσέφερε τη Λύδδα ως αντάλλαγμα. Ενώ οι συζητήσεις συνεχίζονταν με απεσταλμένους που πηγαινοέρχονταν, ο Richard πήγε στην Acre, σχεδιάζοντας ν' αποπλεύσει έστω και αν η συνθήκη δεν θα είχε υπογραφεί. Το σχέδιό του ήταν να βαδίσει αιφνιδιαστικά κατά της Βηρυτού, να την καταλάβει, και να επιβιβασθεί από εκεί για την Ευρώπη.
Η απουσία του έδωσε στον Saladin μια ευκαιρία. Νωρίς το πρωί της 27ης Ιουλίου, πήρε το στρατό του από την Ιερουσαλήμ και έφθασε το ίδιο βράδυ προ της Jaffa και αμέσως άρχισε επίθεση κατά της πόλεως. Ύστερ' από τριών ημερών καταιγισμό με βλήματα, οι σκαπανείς του άνοιξαν ένα ρήγμα στο τείχος και ο στρατός του μπήκε στην πόλη. Η άμυνα υπήρξε ηρωική αλλά άσκοπη. Η φρουρά αναγκάστηκε να συνθηκολογήσει υπό τον όρο να τους χαριστεί η ζωή των. Οι διαπραγματεύσεις έγιναν εκ μέρους των χριστιανών από το νέο πατριάρχη, ο οποίος έτυχε να βρίσκεται στην πόλη.
Οι στρατιώτες του Saladin είχαν τώρα ξεφύγει από κάθε έλεγχο. Κούρδοι και Τούρκοι ξεχύθηκαν στους δρόμους αναζητώντας λάφυρα και σφαγιάζοντας τους πολίτες που προσπαθούσαν να υπερασπίσουν τα σπίτια των. Γι' αυτό ο Saladin συνέστησε στη φρουρά να κλειστεί στην ακρόπολη ώσπου να μπορέσει ν' αποκαταστήσει την τάξη. Ένα γρήγορο μήνυμα έφερε την είδηση της επιθέσεως κατά της Jaffa στον Richard ευθύς ως ο Saladin πλησίασε στα τείχη. Ο Βασιλεύς ξεκίνησε αμέσως για να σπεύσει να τη βοηθήσει, ο ίδιος, ερχόμενος δια θαλάσσης με Πιζανική και Γενουάτικη βοήθεια, ενώ έστειλε το στρατό του δια ξηράς.
Αντίθετοι άνεμοι τον κράτησαν απέναντι από το ακρωτήριο του Καρμήλου, ο δε στρατός του, που δεν ήθελε να φθάσει στη Jaffa χωρίς αυτόν, αργοπόρησε στο δρόμο προς την Καισάρεια. Στις 31, όταν ο Saladin είχε αρκετά ηρεμήσει τους στρατιώτες του, ώστε να μπορέσει να βγάλει σαράντα εννέα ιππότες με τις γυναίκες των και τις αποσκευές των από την ακρόπολη και να τους περάσει μέσ' από την πόλη, φάνηκε ο στόλος του Richard από πενήντα γαλέρες.
Η φρουρά ανέλαβε αμέσως εκ νέου τη μάχη και παρά λίγο να απωθήσει τους αποδιοργανωμένους Μωαμεθανούς έξω από την πόλη. Ο Richard, μη γνωρίζοντας τι συνέβαινε δίσταζε ν' αποβιβασθεί, ώσπου ένας ιερεύς πήγε κολυμπώντας και του είπε ότι η ακρόπολη δεν είχε αλωθεί. Προσόρμισε τα πλοία του κάτω από τοτείχος της ακροπόλεως και βγήκε έξω περπατώντας μέσα στα νερά επικεφαλής των ανδρών του. Η φρουρά, σε απόγνωση, είχε στείλει νέους απεσταλμένους για να διαπραγματευθούν με τον Saladin, ο οποίος συζητούσε μαζί τους στη σκηνή του όταν ο Richard έκανε την επίθεση.
Οι Σαρακηνοί, πολλοί από τους οποίους ήσαν ακόμα σκορπισμένοι στους δρόμους, αιφνιδιάστηκαν. Η ορμητικότητα της επιθέσεως του Richard με τον ίδιο μαχόμενο επικεφαλής, συνδυασμένη με μια άλλη επίθεση εκ μέρους της φρουράς, έτρεψε τους Μωαμεθανούς σε φυγή. Ένας γραμματεύς ήρθε στη σκηνή του Saladin και του ψιθύρισε στο αυτί για τη φυγή. Ενώ αυτός προσπαθούσε να κρατήσει τους επισκέπτες του με ευχάριστη συνομιλία, ο χείμαρρος των φυγάδων αποκάλυψε την αλήθεια. Ο Σουλτάνος βρέθηκε αναγκασμένος να διατάξει υποχώρηση.
Ο ίδιος κατόρθωσε να παραμείνει στο στρατόπεδό του με λίγους ιππείς αλλά ο όγκος του στρατού του έφυγε στην Ασσήρ, πέντε μίλια στην ενδοχώρα, πριν ανασυγκροτηθεί. Ο Richard είχε ανακαταλάβει τη Jaffa με ογδόντα περίπου ιππότες και τετρακόσιους τοξότες και ίσως δύο χιλιάδες Ιταλούς ναύτες. Ολόκληρος ο στρατός του είχε μόνο τρία άλογα. Το επόμενο πρωί ο Saladin έστειλε τον αυλάρχη του Abu-Bakr, να επαναλάβει τις συνομιλίες για ειρήνη.
Βρήκε τον Richard ν' αστειεύεται με μερικούς αιχμαλώτους εμίρηδες αφ' ενός για τη γρήγορη κατάληψη της Jaffa από τον Saladin και αφ' έτερου για την επίσης γρήγορη ανακατάληψή της. Είπε ότι ήταν άοπλος και μάλιστα δεν είχε καιρό ν' αλλάξει τα παπούτσια του. Αλλά συμφώνησε αμέσως με τον Abu-Bakr ότι ο πόλεμος έπρεπε να σταματήσει. Το μήνυμα του Saladin πρότεινε ως σημείο μια συναλλαγή, ότι, επειδή τώρα η Jaffa ήταν μισο-ερειπωμένη, τα Φραγκικά σύνορα έπρεπε να σταματήσουν στην Καισάρεια.
Ο Richard αντιπρότεινε να κρατήσει τη Jaffa και την Ascalon ως τιμάριο υπό τον Saladin, χωρίς να εξηγήσει πώς θα λειτουργούσε η υποτέλεια όταν ο Βασιλεύς θα βρισκόταν στην Ευρώπη. Η απάντηση του Saladin ήταν να προσφέρει τη Jaffa, αλλά να επιμείνει στη διατήρηση της Ascalon. Και πάλι η Ascalon αποδείχτηκε το σημείο προσκρούσεως των συζητήσεων. Οι διαπραγματεύσεις σταμάτησαν. Ο Φραγκικός στρατός τον οποίον ο Richard είχε καλέσει για να βοηθήσει τη Jaffa, προχωρούσε τώρα και είχε ξεπεράσει την Καισάρεια.
Ο Saladin, καλά πληροφορημένος πόσο μικρή ήταν η δύναμη του Richard στη Jaffa, αποφάσισε να επιτεθεί στο στρατόπεδό του έξω από τα τείχη πριν φθάσει το καινούριο στράτευμα. Τα χαράματα της Τετάρτης, 5 Αυγούστου, ένας Γενουάτης που τριγύριζε έξω από το στρατόπεδο, άκουσε τα χλιμιντρίσματα των αλόγων και το ποδοβολητό των στρατιωτών και είδε μακριά το λαμπύρισμα των ατσαλιών στο φως του ήλιου που ανέτελλε. Ξύπνησε το στρατόπεδο· και όταν εμφανίσθηκαν οι Σαρακηνοί ο Richard ήταν έτοιμος. Οι άνδρες του δεν είχαν καιρό να οπλιστούν.
Ο καθένας τους πήρε ό,τι βρήκε πρόχειρο. Ήσαν μόνο πενήντα τέσσερις ιππότες έτοιμοι για μάχη και μόνο δεκαπέντε άλογα, και επίσης δύο περίπου χιλιάδες άνδρες του πεζικού. Πίσω από ένα χαμηλό φράχτη καμωμένο από ορθοστάτες σκηνών, που προοριζόταν ν' ανακόψει την προχώρηση των αλόγων του εχθρού, ο Richard τοποθέτησε τους άνδρες του ανά δύο με τις ασπίδες των καρφωμένες σαν προπέτασμα μπροστά τους και τις μακριές των λόγχες μπηγμένες στο έδαφος υπό γωνία τέτοια ώστε να καρφώνουν το επιτιθέμενο ιππικό.
Ανάμεσα σε κάθε ζευγάρι είχε τοποθετηθεί ένας τοξότης. Το Μωαμεθανικό ιππικό έκανε επέλαση σε εφτά κύματα από χίλιους άνδρες το καθένα· αλλά δεν μπόρεσαν να διασπάσουν το ατσαλένιο τείχος. Αυτές οι επελάσεις συνεχίστηκαν ως το απόγευμα. Τότε, όταν φάνηκε ότι τα άλογα του εχθρού είχαν κουραστεί, ο Richard πέρασε τους τοξότες του στην πρώτη γραμμή και άδειασε όλα του τα βέλη εναντίον του επιτιθέμενου στρατού. Οι τοξότες πέρασαν πάλι πίσω από τους λογχοφόρους, οι οποίοι έκαναν επίθεση τώρα με τον Richard έφιππο επικεφαλής των.
Ο Saladin βυθίστηκε σε οργισμένο θαυμασμό βλέποντας αυτό το θέαμα. Όταν σκοτώθηκε το άλογο του Richard, έστειλε ιπποτικότατα με έναν ιπποκόμο μέσ' από το σάλαγο της μάχης, δύο άλογα στον γενναίο Βασιλέα. Μερικοί Μωαμεθανοί ξεγλίστρησαν για να επιτεθούν κατά της πόλεως. Οι ναύτες που την φρουρούσαν έφυγαν προς τα πλοία των ώσπου ο Richard έτρεξε και τους ανασύνταξε. Το βράδυ, ο Saladin διέκοψε τη μάχη και υποχώρησε στην Ιερουσαλήμ, συμπληρώνοντας τις εκεί οχυρώσεις για την περίπτωση που ο Richard θα τον καταδίωκε.
Υπήρξε μια υπέροχη νίκη, που την κέρδισε η τακτική του Richard και η προσωπική του ανδρεία. Αλλά έμεινε χωρίς εκμετάλλευση. Μέσα σε μία ή δύο ημέρες, ο Saladin ήταν πάλι στη Ramleh με νέο στρατό από επιστράτευση στην Αίγυπτο και στη βόρεια Συρία, ενώ ο Richard, καταπονημένος από την υπερένταση και τους υπερβολικούς κόπους, ήταν σοβαρά άρρωστος από πυρετό στη σκηνή του. Τώρα ο Richard επιθυμούσε οπωσδήποτε ειρήνη.
Ο Saladin επανέλαβε την προηγούμενη προσφορά του, εξακολουθώντας να επιμένει στην παραχώρηση της Ascalon. Αυτό ο Richard δεν μπορούσε να το ανεχθεί. Έγραψε στον παλιό του φίλο al-Adil, ο οποίος ήταν επίσης άρρωστος στην Ιερουσαλήμ, να τον παρακαλέσει να μεσολαβήσει στον Saladin να του αφήσει την Ascalon. Ο Saladin παρέμεινε σταθερός. Έστειλε στον άρρωστο Βασιλέα ροδάκινα και αχλάδια και χιόνι από το όρος Ερμών για να παγώνει τα ποτά του. Αλλά δεν ήθελε να παραχωρήσει την Ascalon. Ο Richard δεν ήταν σε θέση να παζαρέψει.
Η υγεία του, όπως και οι ατασθαλίες του αδελφού του στην Αγγλία, απαιτούσαν τη γρήγορη επιστροφή του στη χώρα του. Ο ανιψιός του Henry και τα στρατιωτικά τάγματα έδειχναν ότι δυσπιστούσαν στην πολιτική του. Τι θα τους ωφελούσε η κατοχή της Ascalon όταν αυτός και ο στρατός του θα είχαν φύγει; Είχε πολύ συχνά διακηρύξει δημοσία την απόφασή του να εγκαταλείψει την Παλαιστίνη. Την Παρασκευή, 28 Αυγούστου, ο ταχυδρόμος του al-Adil του έφερε την τελική πρόταση του Saladin.
Πέντε μέρες αργότερα, στις 2 Σεπτεμβρίου 1192, υπέγραψε μια συνθήκη ειρήνης για πέντε χρόνια και οι πρέσβεις του Σουλτάνου πρόσθεσαν τις υπογραφές τους στη δική του. Κατόπιν οι πρέσβεις του σουλτάνου έπιασαν το χέρι του Richard και ορκίστηκαν για λογαριασμό του κυρίου των. Ο Richard ως Βασιλεύς αρνήθηκε να δώσει όρκο ο ίδιος, αλλά ο Henry της Champagne, ο Balian d'Ibelin και οι μάγιστροι των Hospitaliers και των Knights ορκίσθηκαν γι' αυτόν.
Ο Saladin υπέγραψε ο ίδιος τη συνθήκη την επομένη μπροστά στους πρέσβεις του Richard. Ο πόλεμος της Τρίτης Σταυροφορίας είχε τελειώσει. Η συνθήκη παραχώρησε τις παράκτιες πόλεις, ως τη Jaffa προς νότο, στους Χριστιανούς. Οι προσκυνητές θα μπορούσαν να επισκέπτονται ελεύθερα τους Αγίους Τόπους. Μωαμεθανοί και Χριστιανοί θα μπορούσαν να περνούν ελεύθερα από τις χώρες οι μεν των δε. Αλλά τα φρούρια της Ascalon έπρεπε να κατεδαφιστούν.
Βρήκε τον Richard ν' αστειεύεται με μερικούς αιχμαλώτους εμίρηδες αφ' ενός για τη γρήγορη κατάληψη της Jaffa από τον Saladin και αφ' έτερου για την επίσης γρήγορη ανακατάληψή της. Είπε ότι ήταν άοπλος και μάλιστα δεν είχε καιρό ν' αλλάξει τα παπούτσια του. Αλλά συμφώνησε αμέσως με τον Abu-Bakr ότι ο πόλεμος έπρεπε να σταματήσει. Το μήνυμα του Saladin πρότεινε ως σημείο μια συναλλαγή, ότι, επειδή τώρα η Jaffa ήταν μισο-ερειπωμένη, τα Φραγκικά σύνορα έπρεπε να σταματήσουν στην Καισάρεια.
Ο Richard αντιπρότεινε να κρατήσει τη Jaffa και την Ascalon ως τιμάριο υπό τον Saladin, χωρίς να εξηγήσει πώς θα λειτουργούσε η υποτέλεια όταν ο Βασιλεύς θα βρισκόταν στην Ευρώπη. Η απάντηση του Saladin ήταν να προσφέρει τη Jaffa, αλλά να επιμείνει στη διατήρηση της Ascalon. Και πάλι η Ascalon αποδείχτηκε το σημείο προσκρούσεως των συζητήσεων. Οι διαπραγματεύσεις σταμάτησαν. Ο Φραγκικός στρατός τον οποίον ο Richard είχε καλέσει για να βοηθήσει τη Jaffa, προχωρούσε τώρα και είχε ξεπεράσει την Καισάρεια.
Ο Saladin, καλά πληροφορημένος πόσο μικρή ήταν η δύναμη του Richard στη Jaffa, αποφάσισε να επιτεθεί στο στρατόπεδό του έξω από τα τείχη πριν φθάσει το καινούριο στράτευμα. Τα χαράματα της Τετάρτης, 5 Αυγούστου, ένας Γενουάτης που τριγύριζε έξω από το στρατόπεδο, άκουσε τα χλιμιντρίσματα των αλόγων και το ποδοβολητό των στρατιωτών και είδε μακριά το λαμπύρισμα των ατσαλιών στο φως του ήλιου που ανέτελλε. Ξύπνησε το στρατόπεδο· και όταν εμφανίσθηκαν οι Σαρακηνοί ο Richard ήταν έτοιμος. Οι άνδρες του δεν είχαν καιρό να οπλιστούν.
Ο καθένας τους πήρε ό,τι βρήκε πρόχειρο. Ήσαν μόνο πενήντα τέσσερις ιππότες έτοιμοι για μάχη και μόνο δεκαπέντε άλογα, και επίσης δύο περίπου χιλιάδες άνδρες του πεζικού. Πίσω από ένα χαμηλό φράχτη καμωμένο από ορθοστάτες σκηνών, που προοριζόταν ν' ανακόψει την προχώρηση των αλόγων του εχθρού, ο Richard τοποθέτησε τους άνδρες του ανά δύο με τις ασπίδες των καρφωμένες σαν προπέτασμα μπροστά τους και τις μακριές των λόγχες μπηγμένες στο έδαφος υπό γωνία τέτοια ώστε να καρφώνουν το επιτιθέμενο ιππικό.
Ανάμεσα σε κάθε ζευγάρι είχε τοποθετηθεί ένας τοξότης. Το Μωαμεθανικό ιππικό έκανε επέλαση σε εφτά κύματα από χίλιους άνδρες το καθένα· αλλά δεν μπόρεσαν να διασπάσουν το ατσαλένιο τείχος. Αυτές οι επελάσεις συνεχίστηκαν ως το απόγευμα. Τότε, όταν φάνηκε ότι τα άλογα του εχθρού είχαν κουραστεί, ο Richard πέρασε τους τοξότες του στην πρώτη γραμμή και άδειασε όλα του τα βέλη εναντίον του επιτιθέμενου στρατού. Οι τοξότες πέρασαν πάλι πίσω από τους λογχοφόρους, οι οποίοι έκαναν επίθεση τώρα με τον Richard έφιππο επικεφαλής των.
Ο Saladin βυθίστηκε σε οργισμένο θαυμασμό βλέποντας αυτό το θέαμα. Όταν σκοτώθηκε το άλογο του Richard, έστειλε ιπποτικότατα με έναν ιπποκόμο μέσ' από το σάλαγο της μάχης, δύο άλογα στον γενναίο Βασιλέα. Μερικοί Μωαμεθανοί ξεγλίστρησαν για να επιτεθούν κατά της πόλεως. Οι ναύτες που την φρουρούσαν έφυγαν προς τα πλοία των ώσπου ο Richard έτρεξε και τους ανασύνταξε. Το βράδυ, ο Saladin διέκοψε τη μάχη και υποχώρησε στην Ιερουσαλήμ, συμπληρώνοντας τις εκεί οχυρώσεις για την περίπτωση που ο Richard θα τον καταδίωκε.
Υπήρξε μια υπέροχη νίκη, που την κέρδισε η τακτική του Richard και η προσωπική του ανδρεία. Αλλά έμεινε χωρίς εκμετάλλευση. Μέσα σε μία ή δύο ημέρες, ο Saladin ήταν πάλι στη Ramleh με νέο στρατό από επιστράτευση στην Αίγυπτο και στη βόρεια Συρία, ενώ ο Richard, καταπονημένος από την υπερένταση και τους υπερβολικούς κόπους, ήταν σοβαρά άρρωστος από πυρετό στη σκηνή του. Τώρα ο Richard επιθυμούσε οπωσδήποτε ειρήνη.
Ο Saladin επανέλαβε την προηγούμενη προσφορά του, εξακολουθώντας να επιμένει στην παραχώρηση της Ascalon. Αυτό ο Richard δεν μπορούσε να το ανεχθεί. Έγραψε στον παλιό του φίλο al-Adil, ο οποίος ήταν επίσης άρρωστος στην Ιερουσαλήμ, να τον παρακαλέσει να μεσολαβήσει στον Saladin να του αφήσει την Ascalon. Ο Saladin παρέμεινε σταθερός. Έστειλε στον άρρωστο Βασιλέα ροδάκινα και αχλάδια και χιόνι από το όρος Ερμών για να παγώνει τα ποτά του. Αλλά δεν ήθελε να παραχωρήσει την Ascalon. Ο Richard δεν ήταν σε θέση να παζαρέψει.
Η υγεία του, όπως και οι ατασθαλίες του αδελφού του στην Αγγλία, απαιτούσαν τη γρήγορη επιστροφή του στη χώρα του. Ο ανιψιός του Henry και τα στρατιωτικά τάγματα έδειχναν ότι δυσπιστούσαν στην πολιτική του. Τι θα τους ωφελούσε η κατοχή της Ascalon όταν αυτός και ο στρατός του θα είχαν φύγει; Είχε πολύ συχνά διακηρύξει δημοσία την απόφασή του να εγκαταλείψει την Παλαιστίνη. Την Παρασκευή, 28 Αυγούστου, ο ταχυδρόμος του al-Adil του έφερε την τελική πρόταση του Saladin.
Πέντε μέρες αργότερα, στις 2 Σεπτεμβρίου 1192, υπέγραψε μια συνθήκη ειρήνης για πέντε χρόνια και οι πρέσβεις του Σουλτάνου πρόσθεσαν τις υπογραφές τους στη δική του. Κατόπιν οι πρέσβεις του σουλτάνου έπιασαν το χέρι του Richard και ορκίστηκαν για λογαριασμό του κυρίου των. Ο Richard ως Βασιλεύς αρνήθηκε να δώσει όρκο ο ίδιος, αλλά ο Henry της Champagne, ο Balian d'Ibelin και οι μάγιστροι των Hospitaliers και των Knights ορκίσθηκαν γι' αυτόν.
Ο Saladin υπέγραψε ο ίδιος τη συνθήκη την επομένη μπροστά στους πρέσβεις του Richard. Ο πόλεμος της Τρίτης Σταυροφορίας είχε τελειώσει. Η συνθήκη παραχώρησε τις παράκτιες πόλεις, ως τη Jaffa προς νότο, στους Χριστιανούς. Οι προσκυνητές θα μπορούσαν να επισκέπτονται ελεύθερα τους Αγίους Τόπους. Μωαμεθανοί και Χριστιανοί θα μπορούσαν να περνούν ελεύθερα από τις χώρες οι μεν των δε. Αλλά τα φρούρια της Ascalon έπρεπε να κατεδαφιστούν.
Μόλις ο Saladin έλαβε μέτρα για τη συνοδεία και τη στέγασή των, ομάδες από τον σταυροφορικό στρατό πήγαιναν, με ένα διαβατήριο από τον Βασιλέα, άοπλοι, για να προσκυνήσουν στους Αγίους Τόπους της Ιερουσαλήμ. Ο ίδιος ο Richard δεν θέλησε να πάει και αρνήθηκε να δώσει διαβατήριο σε οποιονδήποτε από τους Γάλλους στρατιώτες, αλλά πολλοί από τους δικούς του ιππότες έκαναν το ταξίδι. Μια ομάδα είχε ως αρχηγό τον Hubert Walter, Bishop of Salisbury, ο οποίος έγινε δεκτός εκεί με τιμές και τον δέχτηκε ο Σουλτάνος σε ακρόαση.
Μίλησαν για πολλά θέματα και ιδιαίτερα για τον χαρακτήρα του Richard. Ο επίσκοπος είπε ότι είχε όλες τις καλές ιδιότητες, αλλά ο Saladin είχε την γνώμη ότι του έλειπε σοφία και μετριοπάθεια. Όταν ο Saladin πρόσφερε στον επίσκοπο ένα δώρο κατά την αναχώρησή του, ο ιεράρχης ζήτησε να υπηρετούν δύο Λατίνοι ιερείς και δύο Λατίνοι διάκονοι στον Πανάγιο Τάφο, και επίσης στη Βηθλεέμ και στην Ναζαρέτ. Ο Saladin συμφώνησε· και λίγους μήνες αργότερα οι ιερείς έφθασαν και τους επετράπη να εκτελούν τα καθήκοντά των ανενόχλητοι.
Στην Κωνσταντινούπολη έφθασαν φήμες ότι ο Richard πίεζε για τον εκλατινισμό των Αγίων Τόπων. Ενώ ο Saladin ήταν ακόμα στην Ιερουσαλήμ έφθασε εκεί μια πρεσβεία από τον Αυτοκράτορα Ισαάκιο Άγγελο, που ζήτησε να αποδοθεί στους Ορθοδόξους ο πλήρης έλεγχος της Ορθόδοξης εκκλησίας που είχαν την εποχή των Φατιμιδών. Ο Saladin απέρριψε το αίτημα. Δεν ήθελε να επιτρέψει σε κανένα δόγμα να είναι κυρίαρχο εκεί, αλλά, όπως οι Οθωμανοί Σουλτάνοι μετά απ' αυτόν θα ήταν διαιτητής όλων.
Απέρριψε επίσης αμέσως μια αίτηση της Βασιλίσσης της Γεωργίας ν' αγοράσει τον Τίμιο Σταυρό αντί 200.000 δηναρίων. Όταν υπογράφτηκε η συνθήκη ο Richard ταξίδεψε στην Acre. Εκεί τακτοποίησε τις υποθέσεις του, πλήρωσε τα χρέη που όφειλε και προσπάθησε να εισπράξει εκείνα που του χρωστούσαν. Στις 29 Σεπτεμβρίου, η Βασίλισσα Berengaria και η Βασίλισσα Ιωάννα απέπλευσαν από την Acre και έφθασαν ασφαλώς στη Γαλλία πριν αρχίσουν οι τρικυμίες του χειμώνα.
Δέκα ημέρες αργότερα, στις 9 Οκτωβρίου, ο Richard εγκατέλειψε τη χώρα όπου είχε πολεμήσει με τόση ανδρεία επί δεκάξι σκληρούς μήνες. Η τύχη του δείχθηκε δυσμενής. Η κακοκαιρία τον ανάγκασε να προσορμισθεί στην Κέρκυρα, στα εδάφη του Αυτοκράτορα Ισαακίου Αγγέλου. Φοβούμενος ότι ήταν δυνατόν να συλληφθεί αιχμάλωτος, επιβιβάστηκε αμέσως, μεταμφιεσμένος σε Ναΐτη ιππότη, μαζί με τέσσερις ακολούθους του, σ' ένα πειρατικό πλοίο που κατευθυνόταν στο μυχό της Αδριατικής.
Το πλοίο ναυάγησε κοντά στην Ακιλέα και ο Richard με τους συνοδούς του συνέχισαν το ταξίδι των δια ξηράς δια μέσου της Καρινθίας και της Αυστρίας, με την πρόθεση να περάσουν βιαστικά και αθόρυβα στα εδάφη του γυναικάδελφού του Henry της Σαξονίας. Αλλά ο Richard δεν ήταν άνθρωπος που μπορούσε να φέρει τη μεταμφίεση με πειστικότητα. Στις 11 Δεκεμβρίου τον αναγνώρισαν όταν σταμάτησε σ' ένα πανδοχείο κοντά στη Βιέννη. Τον οδήγησαν αμέσως προ του Δούκα Leopold της Αυστρίας, εκείνου του οποίου τη σημαία είχε κατεβάσει στην Acre.
Ο Leopold τον κατηγόρησε ως υπεύθυνο για τη δολοφονία του Conrad de Montferrat και τον έριξε στη φυλακή. Τρεις μήνες αργότερα τον παρέδωσε στον επικυρίαρχό του, τον Αυτοκράτορα Henry VI. Η μεγάλη του φιλία με τον Henry τον Λέοντα και η πρόσφατη συγγένειά του με τον Tancred της Σικελίας τον κατέστησε μισητό στον αυτοκράτορα, ο οποίος τον κράτησε αιχμάλωτο επί ένα χρόνο και τον άφησε ελεύθερο μόλις το Μάρτιο του 1194, αφού πλήρωσε ένα τεράστιο ποσό για λύτρα και έδωσε όρκο υποτέλειας.
Κατά τη διάρκεια των κουραστικών μηνών της αιχμαλωσίας του τα εδάφη του ήσαν εκτεθειμένα στις μηχανορραφίες του αδελφού του Ιωάννη και τις απροκάλυπτες επιθέσεις του Βασιλέως Philip. Όταν επέστρεψε στις χώρες του είχε πάρα πολλά ζητήματα ν' αντιμετωπίσει, ώστε να μην μπορεί να σκεφθεί άλλο ταξίδι στην Ανατολή. Επί πέντε χρόνια πολέμησε λαμπρά στη Γαλλία υπερασπιζόμενος την κληρονομιά του εναντίον του πολυμήχανου Καπετίδη, ώσπου, στις 26 Μαρτίου 1199, ένα τυχαίο βέλος που έριξαν από ένα επαναστατημένο φρούριο στο Λιμουζέν, έθεσε τέρμα στη ζωή του.
Υπήρξε κακός γιος, κακός σύζυγος και κακός βασιλεύς αλλά ανδρείος και υπέροχος στρατιώτης.
Στην Κωνσταντινούπολη έφθασαν φήμες ότι ο Richard πίεζε για τον εκλατινισμό των Αγίων Τόπων. Ενώ ο Saladin ήταν ακόμα στην Ιερουσαλήμ έφθασε εκεί μια πρεσβεία από τον Αυτοκράτορα Ισαάκιο Άγγελο, που ζήτησε να αποδοθεί στους Ορθοδόξους ο πλήρης έλεγχος της Ορθόδοξης εκκλησίας που είχαν την εποχή των Φατιμιδών. Ο Saladin απέρριψε το αίτημα. Δεν ήθελε να επιτρέψει σε κανένα δόγμα να είναι κυρίαρχο εκεί, αλλά, όπως οι Οθωμανοί Σουλτάνοι μετά απ' αυτόν θα ήταν διαιτητής όλων.
Απέρριψε επίσης αμέσως μια αίτηση της Βασιλίσσης της Γεωργίας ν' αγοράσει τον Τίμιο Σταυρό αντί 200.000 δηναρίων. Όταν υπογράφτηκε η συνθήκη ο Richard ταξίδεψε στην Acre. Εκεί τακτοποίησε τις υποθέσεις του, πλήρωσε τα χρέη που όφειλε και προσπάθησε να εισπράξει εκείνα που του χρωστούσαν. Στις 29 Σεπτεμβρίου, η Βασίλισσα Berengaria και η Βασίλισσα Ιωάννα απέπλευσαν από την Acre και έφθασαν ασφαλώς στη Γαλλία πριν αρχίσουν οι τρικυμίες του χειμώνα.
Δέκα ημέρες αργότερα, στις 9 Οκτωβρίου, ο Richard εγκατέλειψε τη χώρα όπου είχε πολεμήσει με τόση ανδρεία επί δεκάξι σκληρούς μήνες. Η τύχη του δείχθηκε δυσμενής. Η κακοκαιρία τον ανάγκασε να προσορμισθεί στην Κέρκυρα, στα εδάφη του Αυτοκράτορα Ισαακίου Αγγέλου. Φοβούμενος ότι ήταν δυνατόν να συλληφθεί αιχμάλωτος, επιβιβάστηκε αμέσως, μεταμφιεσμένος σε Ναΐτη ιππότη, μαζί με τέσσερις ακολούθους του, σ' ένα πειρατικό πλοίο που κατευθυνόταν στο μυχό της Αδριατικής.
Το πλοίο ναυάγησε κοντά στην Ακιλέα και ο Richard με τους συνοδούς του συνέχισαν το ταξίδι των δια ξηράς δια μέσου της Καρινθίας και της Αυστρίας, με την πρόθεση να περάσουν βιαστικά και αθόρυβα στα εδάφη του γυναικάδελφού του Henry της Σαξονίας. Αλλά ο Richard δεν ήταν άνθρωπος που μπορούσε να φέρει τη μεταμφίεση με πειστικότητα. Στις 11 Δεκεμβρίου τον αναγνώρισαν όταν σταμάτησε σ' ένα πανδοχείο κοντά στη Βιέννη. Τον οδήγησαν αμέσως προ του Δούκα Leopold της Αυστρίας, εκείνου του οποίου τη σημαία είχε κατεβάσει στην Acre.
Ο Leopold τον κατηγόρησε ως υπεύθυνο για τη δολοφονία του Conrad de Montferrat και τον έριξε στη φυλακή. Τρεις μήνες αργότερα τον παρέδωσε στον επικυρίαρχό του, τον Αυτοκράτορα Henry VI. Η μεγάλη του φιλία με τον Henry τον Λέοντα και η πρόσφατη συγγένειά του με τον Tancred της Σικελίας τον κατέστησε μισητό στον αυτοκράτορα, ο οποίος τον κράτησε αιχμάλωτο επί ένα χρόνο και τον άφησε ελεύθερο μόλις το Μάρτιο του 1194, αφού πλήρωσε ένα τεράστιο ποσό για λύτρα και έδωσε όρκο υποτέλειας.
Κατά τη διάρκεια των κουραστικών μηνών της αιχμαλωσίας του τα εδάφη του ήσαν εκτεθειμένα στις μηχανορραφίες του αδελφού του Ιωάννη και τις απροκάλυπτες επιθέσεις του Βασιλέως Philip. Όταν επέστρεψε στις χώρες του είχε πάρα πολλά ζητήματα ν' αντιμετωπίσει, ώστε να μην μπορεί να σκεφθεί άλλο ταξίδι στην Ανατολή. Επί πέντε χρόνια πολέμησε λαμπρά στη Γαλλία υπερασπιζόμενος την κληρονομιά του εναντίον του πολυμήχανου Καπετίδη, ώσπου, στις 26 Μαρτίου 1199, ένα τυχαίο βέλος που έριξαν από ένα επαναστατημένο φρούριο στο Λιμουζέν, έθεσε τέρμα στη ζωή του.
Υπήρξε κακός γιος, κακός σύζυγος και κακός βασιλεύς αλλά ανδρείος και υπέροχος στρατιώτης.
Συμφωνία Ειρήνης
Ο Ριχάρδος αποφάσισε ότι ήταν ώρα να επιστρέψει στις κτήσεις του. Αλλά και ο Σαλαντίν είχε πολεμήσει για πολλά χρόνια και χρειαζόταν την ειρήνη για να ανασυγκροτήσει τις δυνάμεις του και να αναπληρώσει τις απώλειές του. Έτσι, έκαναν συμφωνία στις 2 Σεπτεμβρίου του 1192 με τους εξής όρους:
Τα Μετέπειτα Γεγονότα
Ο Σαλαντίν πέθανε το 1193 στη Δαμασκό της Συρίας. Όταν άνοιξαν το θησαυροφυλάκιό του διαπίστωσαν ότι μέσα δεν υπήρχαν αρκετά χρήματα για την κηδεία του. Είχε μοιράσει όλη του την περιουσία στους φτωχούς υπηκόους του. Μετά το θάνατό του ξέσπασε διαμάχη, αρχικά μεταξύ των γιων του και αργότερα και του αδερφού του, Ελ Αντίλ, που αναδείχθηκε ο τελικός κυρίαρχος σε όλη την επικράτεια του Σαλαντίν το 1200.
Ο Γκυ πέθανε στην Κύπρο το 1194. Την Κύπρο κληρονόμησε ο αδελφός του Γκι, ο Αμορί (ή Αμάλριχος). Το 1197 η Κύπρος αναγνωρίστηκε ως Βασίλειο. Ο Ερρίκος της Καμπανίας πέθανε το 1197 πέφτοντας από το μπαλκόνι του παλατιού του στην Άκρα, στη διάρκεια μίας παρέλασης. Η Ισαβέλλα παντρεύτηκε σε τέταρτο γάμο τον Αμάλριχο της Κύπρου το 1198.
Ο Ριχάρδος δεν επέστρεψε ποτέ στην Παλαιστίνη. Έφυγε από τους Αγίους Τόπους και προσπάθησε να φτάσει στην Αγγλία μέσω Γερμανίας μεταμφιεσμένος σε προσκυνητή. Κοντά στη Βιέννη αιχμαλωτίστηκε από τον Λεοπόλδο της Αυστρίας, που δεν είχε ξεχάσει την προσβολή του από τον Ριχάρδο στην Άκρα. Στη συνέχεια παραδόθηκε στον Γερμανό Αυτοκράτορα και γιο του Φρειδερίκου Βαρβαρόσσα, Ερρίκο ΣΤ΄. Η συμφωνία που είχε κάνει ο Ριχάρδος με τον Τανκρέδο της Σικελίας το 1191 αγνοούσε τα δικαιώματα της Κωνσταντίας,συζύγου του Ερρίκου, στον Σικελικό θρόνο.
Ο Ριχάρδος αποφάσισε ότι ήταν ώρα να επιστρέψει στις κτήσεις του. Αλλά και ο Σαλαντίν είχε πολεμήσει για πολλά χρόνια και χρειαζόταν την ειρήνη για να ανασυγκροτήσει τις δυνάμεις του και να αναπληρώσει τις απώλειές του. Έτσι, έκαναν συμφωνία στις 2 Σεπτεμβρίου του 1192 με τους εξής όρους:
- Οι δύο αντιμαχόμενοι συμφωνούσαν σε ανακωχή που θα διαρκούσε για τρία χρόνια.
- Το Βασίλειο της Ιερουσαλήμ θα εκτεινόταν στην παράλια ζώνη από την Τύρο μέχρι και τη Γιάφα.
- Οι οχυρώσεις της Ασκαλώνας θα γκρεμίζονταν και η πόλη θα επέστρεφε ανοχύρωτη στην κυριαρχία του Σαλαντίν.
- Οι χριστιανοί προσκυνητές και επισκέπτες θα μπορούσαν ανεμπόδιστα και με ασφάλεια να πηγαίνουν στην Ιερουσαλήμ.
Τα Μετέπειτα Γεγονότα
Ο Σαλαντίν πέθανε το 1193 στη Δαμασκό της Συρίας. Όταν άνοιξαν το θησαυροφυλάκιό του διαπίστωσαν ότι μέσα δεν υπήρχαν αρκετά χρήματα για την κηδεία του. Είχε μοιράσει όλη του την περιουσία στους φτωχούς υπηκόους του. Μετά το θάνατό του ξέσπασε διαμάχη, αρχικά μεταξύ των γιων του και αργότερα και του αδερφού του, Ελ Αντίλ, που αναδείχθηκε ο τελικός κυρίαρχος σε όλη την επικράτεια του Σαλαντίν το 1200.
Ο Γκυ πέθανε στην Κύπρο το 1194. Την Κύπρο κληρονόμησε ο αδελφός του Γκι, ο Αμορί (ή Αμάλριχος). Το 1197 η Κύπρος αναγνωρίστηκε ως Βασίλειο. Ο Ερρίκος της Καμπανίας πέθανε το 1197 πέφτοντας από το μπαλκόνι του παλατιού του στην Άκρα, στη διάρκεια μίας παρέλασης. Η Ισαβέλλα παντρεύτηκε σε τέταρτο γάμο τον Αμάλριχο της Κύπρου το 1198.
Ο Ριχάρδος δεν επέστρεψε ποτέ στην Παλαιστίνη. Έφυγε από τους Αγίους Τόπους και προσπάθησε να φτάσει στην Αγγλία μέσω Γερμανίας μεταμφιεσμένος σε προσκυνητή. Κοντά στη Βιέννη αιχμαλωτίστηκε από τον Λεοπόλδο της Αυστρίας, που δεν είχε ξεχάσει την προσβολή του από τον Ριχάρδο στην Άκρα. Στη συνέχεια παραδόθηκε στον Γερμανό Αυτοκράτορα και γιο του Φρειδερίκου Βαρβαρόσσα, Ερρίκο ΣΤ΄. Η συμφωνία που είχε κάνει ο Ριχάρδος με τον Τανκρέδο της Σικελίας το 1191 αγνοούσε τα δικαιώματα της Κωνσταντίας,συζύγου του Ερρίκου, στον Σικελικό θρόνο.
Μία άλλη κατηγορία που προσάφθηκε στον Ριχάρδο ήταν η δολοφονία του Κορράδου του Μονφερρά. Ο Ριχάρδος απελευθερώθηκε το 1194 αφού συμφώνησε να πληρώσει ως λύτρα 150.000 ασημένια μάρκα. Τα επόμενα χρόνια συμφιλιώθηκε με τον αδελφό του, Ιωάννη τον Ακτήμονα, που αναγνώρισε τη Βασιλική εξουσία του Ριχάρδου, και προσπάθησε να διατηρήσει τις κτήσεις του στη Γαλλία απέναντι στις βλέψεις του Φιλίππου. Το 1199 τραυματίστηκε στον ώμο από βέλος κατά την πολιορκία του Σαλύ, στη Γαλλία. Πέθανε από γάγγραινα λίγο αργότερα.
Μετά το θάνατό του βασιλιάς της Αγγλίας και κληρονόμος των Γαλλικών κτήσεών του έγινε ο αδελφός του, Ιωάννης. Όμως, απέτυχε να υπερασπίσει την επικράτειά του ενάντια στον Φίλιππο που κατάφερε τελικά να κυριαρχήσει σε όλη τη βόρεια Γαλλία. Η αποτυχία της Τρίτης Σταυροφορίας να καταλάβει την Ιερουσαλήμ οδήγησε στη διεξαγωγή της Δ΄ Σταυροφορίας, λίγα χρόνια αργότερα. Το Βασίλειο της Ιερουσαλήμ επέζησε μέχρι το 1291, όταν η Άκρα καταλήφθηκε από τους Μαμελούκους.
(Κάντε κλικ στις φωτογραφίες για μεγέθυνση)
* ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ: ΜΕΡΟΣ Α' - ΜΕΡΟΣ Γ' - ΜΕΡΟΣ Δ'
(Κάντε κλικ στις φωτογραφίες για μεγέθυνση)
* ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ: ΜΕΡΟΣ Α' - ΜΕΡΟΣ Γ' - ΜΕΡΟΣ Δ'
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου