ΙΩΝ. Ἀληθῆ λέγεις, ὦ Σώκρατες.
ΣΩΚΡΑΤΗΣ. Τί δὲ οἱ ἄλλοι ποιηταί; οὐ περὶ τῶν αὐτῶν τούτων;
ΙΩΝ. Ναί, ἀλλ᾽, ὦ Σώκρατες, οὐχ ὁμοίως πεποιήκασι καὶ Ὅμηρος.
ΣΩΚΡΑΤΗΣ. Τί μήν; κάκιον;
ΙΩΝ. Πολύ γε.
ΣΩΚΡΑΤΗΣ. Ὅμηρος δὲ ἄμεινον;
ΙΩΝ. Ἄμεινον μέντοι νὴ Δία.
ΣΩΚΡΑΤΗΣ. Οὐκοῦν, ὦ φίλη κεφαλὴ Ἴων, ὅταν περὶ ἀριθμοῦ πολλῶν λεγόντων εἷς τις ἄριστα λέγῃ, γνώσεται δήπου τις [531e] τὸν εὖ λέγοντα;
ΙΩΝ. Φημί.
ΣΩΚΡΑΤΗΣ. Πότερον οὖν ὁ αὐτὸς ὅσπερ καὶ τοὺς κακῶς λέγοντας, ἢ ἄλλος;
ΙΩΝ. Ὁ αὐτὸς δήπου.
ΣΩΚΡΑΤΗΣ. Οὐκοῦν ὁ τὴν ἀριθμητικὴν τέχνην ἔχων οὗτός ἐστιν;
ΙΩΝ. Ναί.
ΣΩΚΡΑΤΗΣ. Τί δ᾽; ὅταν πολλῶν λεγόντων περὶ ὑγιεινῶν σιτίων ὁποῖά ἐστιν, εἷς τις ἄριστα λέγῃ, πότερον ἕτερος μέν τις τὸν ἄριστα λέγοντα γνώσεται ὅτι ἄριστα λέγει, ἕτερος δὲ τὸν κάκιον ὅτι κάκιον, ἢ ὁ αὐτός;
ΙΩΝ. Δῆλον δήπου, ὁ αὐτός.
ΣΩΚΡΑΤΗΣ. Τίς οὗτος; τί ὄνομα αὐτῷ;
ΙΩΝ. Ἰατρός.
ΣΩΚΡΑΤΗΣ. Οὐκοῦν ἐν κεφαλαίῳ λέγομεν ὡς ὁ αὐτὸς γνώσεται ἀεί, περὶ τῶν αὐτῶν πολλῶν [532a] λεγόντων, ὅστις τε εὖ λέγει καὶ ὅστις κακῶς· ἢ εἰ μὴ γνώσεται τὸν κακῶς λέγοντα, δῆλον ὅτι οὐδὲ τὸν εὖ, περί γε τοῦ αὐτοῦ.
ΙΩΝ. Οὕτως.
ΣΩΚΡΑΤΗΣ. Οὐκοῦν ὁ αὐτὸς γίγνεται δεινὸς περὶ ἀμφοτέρων;
ΙΩΝ. Ναί.
ΣΩΚΡΑΤΗΣ. Οὐκοῦν σὺ φῂς καὶ Ὅμηρον καὶ τοὺς ἄλλους ποιητάς, ἐν οἷς καὶ Ἡσίοδος καὶ Ἀρχίλοχός ἐστιν, περί γε τῶν αὐτῶν λέγειν, ἀλλ᾽ οὐχ ὁμοίως, ἀλλὰ τὸν μὲν εὖ γε, τοὺς δὲ χεῖρον;
ΙΩΝ. Καὶ ἀληθῆ λέγω.
ΣΩΚΡΑΤΗΣ. Οὐκοῦν, εἴπερ τὸν εὖ λέγοντα [532b] γιγνώσκεις, καὶ τοὺς χεῖρον λέγοντας γιγνώσκοις ἂν ὅτι χεῖρον λέγουσιν.
ΙΩΝ. Ἔοικέν γε.
ΣΩΚΡΑΤΗΣ. Οὐκοῦν, ὦ βέλτιστε, ὁμοίως τὸν Ἴωνα λέγοντες περὶ Ὁμήρου τε δεινὸν εἶναι καὶ περὶ τῶν ἄλλων ποιητῶν οὐχ ἁμαρτησόμεθα, ἐπειδή γε αὐτὸς ὁμολογῇ τὸν αὐτὸν ἔσεσθαι κριτὴν ἱκανὸν πάντων ὅσοι ἂν περὶ τῶν αὐτῶν λέγωσι, τοὺς δὲ ποιητὰς σχεδὸν ἅπαντας τὰ αὐτὰ ποιεῖν.
***
[531c] ΣΩ. Πώς γίνεται λοιπόν στον Όμηρο να είσαι αυθεντία, στον Ησίοδο όμως όχι — κι ούτε και στους άλλους ποιητές; Ή μήπως ο Όμηρος μιλάει για κάποια άλλα πράγματα, διαφορετικά απ᾽ ό,τι όλοι οι άλλοι ποιητές; Για τον πόλεμο κυρίως δεν έχει μιλήσει κι αυτός, και για σχέσεις ανάμεσα σε ανθρώπους καλούς και κακούς, ανθρώπους που δεν κατέχουν μια τέχνη κι άλλους επιτήδειους σε κάτι, για σχέσεις των θεών μεταξύ τους και με τους ανθρώπους, πώς φέρονται στους ανθρώπους, επίσης για όσα συμβαίνουν στον ουρανό, και για όσα συμβαίνουν στον Άδη, και για τις γενεαλογίες των θεών [531d] και των ηρώων; Αυτά δεν είναι τα θέματα γύρω από τα οποία στρέφεται ο Όμηρος στην ποίησή του;
ΙΩΝ. Σωστά λες, Σωκράτη.
ΣΩ. Αλλά κι οι άλλοι ποιητές; Για τα ίδια πράγματα δεν μιλούν κι αυτοί;
ΙΩΝ. Ναι, αλλά όχι όμοια με τον Όμηρο.
ΣΩ. Τί δηλαδή, χειρότερα;
ΙΩΝ. Πολύ χειρότερα.
ΣΩ. Κι ο Όμηρος τα λέει καλύτερα;
ΙΩΝ. Ε, μά τον Δία, καλύτερα.
ΣΩ. Γλυκέ μου Ίωνα, όταν μιλούν πολλοί για αριθμούς και κάποιος από αυτούς λέει το σωστό, υπάρχει κανείς που θα αναγνωρίσει [531e] ποιός τα λέει σωστά;
ΙΩΝ. Έτσι λέω.
ΣΩ. Άραγε ο ίδιος που θα διακρίνει κι όσους δεν τα λένε σωστά ή κάποιος άλλος;
ΙΩΝ. Ο ίδιος, ασφαλώς.
ΣΩ. Κι αυτός βέβαια δεν θα είναι εκείνος που κατέχει την επιστήμη των αριθμών;
ΙΩΝ. Ναι.
ΣΩ. Αλλά κι όταν μιλούν πολλοί για τις τροφές —ποιές από αυτές είναι οι υγιεινές— και κάποιος από όλους λέει τα σωστά, άραγε άλλος θα διακρίνει αυτόν που λέει τα σωστά, ότι μιλάει σωστά, και άλλος τον χειρότερο, ότι τα λέει άσχημα, ή ο ίδιος και τους δύο;
ΙΩΝ. Ο ίδιος βέβαια· είναι ολοφάνερο.
ΣΩ. Ποιός είναι αυτός; Πώς τον λέμε;
ΙΩΝ. Γιατρό.
ΣΩ. Μπορούμε λοιπόν, συγκεφαλαιώνοντας, να πούμε ότι κατά την άποψή μας, όταν για τα ίδια πράγματα μιλούν πολλοί, [532a] πάντοτε ένας και ο αυτός θα διακρίνει ποιός λέει τα σωστά και ποιός τα λαθεμένα· με άλλα λόγια, άμα δεν διακρίνει αυτόν που μιλάει λαθεμένα, δεν θα διακρίνει ούτε αυτόν που λέει τα σωστά, σε σχέση φυσικά με το ίδιο πράγμα.
ΙΩΝ. Έτσι.
ΣΩ. Επομένως, ο ίδιος άνθρωπος θα έχει την ικανότητα να διακρίνει και τους δύο· συμφωνείς;
ΙΩΝ. Ναι.
ΣΩ. Εσύ τώρα υποστηρίζεις ότι ο Όμηρος και οι άλλοι ποιητές, ανάμεσά τους ο Ησίοδος και ο Αρχίλοχος, μιλούν βέβαια για τα ίδια πράγματα, όχι όμως κατά τον ίδιο τρόπο, αλλά ότι εκείνος μεν τα λέει με τρόπο πετυχημένο, ενώ οι άλλοι χειρότερα από αυτόν· έτσι;
ΙΩΝ. Έτσι· κι είναι αλήθεια αυτό που λέω.
ΣΩ. Επομένως, αφού διακρίνεις αυτόν που τα λέει καλά, [532b] θα μπορούσες να διακρίνεις κι εκείνους που τα λένε λιγότερο καλά — ότι δεν λένε σωστά πράγματα.
ΙΩΝ. Έτσι τουλάχιστον φαίνεται.
ΣΩ. Άρα λοιπόν, φίλε μου, αν πούμε ότι ο Ίων είναι το ίδιο καλός και στον Όμηρο και στους άλλους ποιητές, δεν θα πέσουμε έξω, αφού κι εσύ ο ίδιος παραδέχεσαι ότι ένας και ο αυτός άνθρωπος θα είναι ικανός να κρίνει όλους όσους μιλούν για τα ίδια πράγματα — και οι ποιητές, όλοι τους σχεδόν, καταπιάνονται με τα ίδια πράγματα.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου