ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ: ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ - Ἡρακλεῖδαι (381-426)

ΙΟ. ὦ παῖ, τί μοι σύννοιαν ὄμμασιν φέρων
ἥκεις; νέον τι πολεμίων λέξεις πέρι;
μέλλουσιν ἢ πάρεισιν ἢ τί πυνθάνηι;
οὐ γάρ τι μὴ ψεύσηις γε κήρυκος λόγους·
385 ὁ γὰρ στρατηγὸς εὐτυχὴς τὰ πρόσθεν ὢν
εἶσιν, σάφ᾽ οἶδα, καὶ μάλ᾽ οὐ σμικρὸν φρονῶν
ἐς τὰς Ἀθήνας. ἀλλά τοι φρονημάτων
ὁ Ζεὺς κολαστὴς τῶν ἄγαν ὑπερφρόνων.
ΔΗ. ἥκει στράτευμ᾽ Ἀργεῖον Εὐρυσθεύς τ᾽ ἄναξ·
390 ἐγώ νιν αὐτὸς εἶδον. ἄνδρα γὰρ χρεών,
ὅστις στρατηγεῖν φησ᾽ ἐπίστασθαι καλῶς,
οὐκ ἀγγέλοισι τοὺς ἐναντίους ὁρᾶν.
πεδία μὲν οὖν γῆς ἐς τάδ᾽ οὐκ ἐφῆκέ πω
στρατόν, λεπαίαν δ᾽ ὀφρύην καθήμενος
395 σκοπεῖ (δόκησιν δὴ τόδ᾽ ἂν λέγοιμί σοι)
ποίαι προσάξει στρατόπεδον †τὰ νῦν δορὸς†
ἐν ἀσφαλεῖ τε τῆσδ᾽ ἱδρύσεται χθονός.
καὶ τἀμὰ μέντοι πάντ᾽ ἄραρ᾽ ἤδη καλῶς·
πόλις τ᾽ ἐν ὅπλοις σφάγιά θ᾽ ἡτοιμασμένα
400 ἕστηκεν οἷς χρὴ ταῦτα τέμνεσθαι θεῶν,
θυηπολεῖται δ᾽ ἄστυ μάντεων ὕπο,
τροπαῖά τ᾽ ἐχθρῶν καὶ πόλει σωτηρίαν.
χρησμῶν δ᾽ ἀοιδοὺς πάντας εἰς ἓν ἁλίσας
ἤλεγξα καὶ βέβηλα καὶ κεκρυμμένα
405 [λόγια παλαιὰ τῆιδε γῆι σωτήρια]·
καὶ τῶν μὲν ἄλλων διάφορ᾽ ἐστὶ θεσφάτοις
πόλλ᾽· ἓν δὲ πᾶσι γνῶμα ταὐτὸν ἐμπρέπει·
σφάξαι κελεύουσίν με παρθένον κόρηι
Δήμητρος, ἥτις ἐστὶ πατρὸς εὐγενοῦς,
410 ἐγὼ δ᾽ ἔχω μέν, ὡς ὁρᾶις, προθυμίαν
τοσήνδ᾽ ἐς ὑμᾶς· παῖδα δ᾽ οὔτ᾽ ἐμὴν κτενῶ
οὔτ᾽ ἄλλον ἀστῶν τῶν ἐμῶν ἀναγκάσω
ἄκονθ᾽· ἑκὼν δὲ τίς κακῶς οὕτω φρονεῖ,
ὅστις τὰ φίλτατ᾽ ἐκ χερῶν δώσει τέκνα;
415 καὶ νῦν πυκνὰς ἂν συστάσεις ἂν εἰσίδοις,
τῶν μὲν λεγόντων ὡς δίκαιος ἦ ξένοις
ἱκέταις ἀρήγειν, τῶν δὲ μωρίαν ἐμοῦ
κατηγορούντων· εἰ δὲ μὴ δράσω τόδε,
οἰκεῖος ἤδη πόλεμος ἐξαρτύεται.
420 ταῦτ᾽ οὖν ὅρα σὺ καὶ συνεξεύρισχ᾽ ὅπως
αὐτοί τε σωθήσεσθε καὶ πέδον τόδε,
κἀγὼ πολίταις μὴ διαβληθήσομαι.
οὐ γὰρ τυραννίδ᾽ ὥστε βαρβάρων ἔχω·
ἀλλ᾽, ἢν δίκαια δρῶ, δίκαια πείσομαι.
425 ΧΟ. ἀλλ᾽ ἦ πρόθυμον οὖσαν οὐκ ἐᾶι θεὸς
ξένοις ἀρήγειν τήνδε χρήιζουσιν πόλιν;

***
ΙΟΛ. Ω τέκνο μου, τί συλλογή έχοντας στα μάτια
έρχεσαι; μήπως τίποτε κακό μάς φέρνεις
απ᾽ τους οχτρούς; αργάνε; φτάσανε; τί ξέρεις;
αδύνατον ο κήρυκας ψεύτης να σου έβγει!
Γιομάτος από πρωτινές επιτυχίες
ο στρατηγός τους στην Αθήνα έρχετ᾽ ενάντια
πολύ αλαζονεμένος· μα χτυπάει την κάθε
παράβολην αλαζονεία πάντοτε ο Δίας.
ΔΗΜ. Έφτασε ο Αργίτικος στρατός κι ο Ευρυσθέας! μόνος
390 τους είδα· γιατί πρέπει ο άνδρας που καυχιέται
πως να οδηγάει στρατόν ηξεύρει να μη βλέπει
τους οχτρούς με τα μάτια των μαντατοφόρων.
Όμως στον κάμπο μας δεν άπλωσεν ακόμα
το στράτεμά του, μα από μιαν πέτρινη ράχη
ξετάζει —κι είναι τούτο γνώμη μου—, από πούθε
περνώντας, το στρατόπεδό του θέλει στήσει
και τ᾽ ασφαλίσει, δίχως και να κάνει μάχη.
Κι εγώ τα ᾽χω όλα μου καλά ταχτοποιημένα·
αρματωμέν᾽ η πόλη κι είν᾽ ετοιμασμένα
400 για τους θεούς τα σφαχτά που θαν τους κοπούνε,
και θυμιατίζεται απ᾽ τους μάντηδες η πόλη,
που αυτά θα διώξουν τους οχτρούς και θα μας σώσουν!
Κι ένα με τ᾽ άλλο τα μαντέματα διαφέρουν
πολύ· όμως όλα συμφωνάνε σε μια γνώμη·
να σφάξω με διατάζουν μιαν παρθένα, να ᾽ναι
από πατέρα ευγενικό, στη θυγατέρα
410 της Δήμητρας· μεγάλην προθυμιά, όπως βλέπεις,
έχω για σας· μα ούτε δική μου κόρη θέλω
σκοτώσει κι ούτε άλλον πολίτη θ᾽ αναγκάσω
χωρίς να θέλει· μα ποιός με τη θέλησή του
είν᾽ τόσο διαστρεμμένος, που τα πιο γλυκά του
όντα με τα χέρια του ναν τα παραδώσει;
Τώρα μπορείς να ιδείς τα πλήθη χωρισμένα
κι άλλοι τους λέγουν ότι δίκιο είναι τους ξένους
ικέτες να συντρέχουμε κι άλλοι τους πάλε
γι᾽ άμυαλο με κατηγορούνε· κι αν το κάμω,
είν᾽ έτοιμοι για πόλεμο αναμεταξύ τους.
420 Το λοιπόν βλέπε τα και βρες τρόπο μαζί μου
και σεις κι η γη που σας εδέχτη να σωθείτε
κι εγώ στους συμπολίτες μου να μην ξεπέσω!
τι δεν είναι η βασιλεία μου σαν των βαρβάρων·
μόν᾽ όταν δίκια φέρνομαι, δίκια παθαίνω.
ΧΟΡ. Λοιπόν, οι θεοί την πόλη μας δεν την αφήνουν,
κι αν είναι πρόθυμη, τους φίλους να συντρέξει;