ΡΗΤΟΡΙΚΗ: ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ - Ὑπὲρ τῆς Ῥοδίων ἐλευθερίας (14-16)

[14] Οὐ μὴν οὐδ᾽ ἂν εἰ δι᾽ αὑτῶν εἶχον τὴν πόλιν οἱ νῦν ὄντες ἐν αὐτῇ Ῥόδιοι, παρῄνεσ᾽ ἂν ὑμῖν τούτους ἑλέσθαι, οὐδ᾽ εἰ πάνθ᾽ ὑπισχνοῦνθ᾽ ὑμῖν ποιήσειν. ὁρῶ γὰρ αὐτοὺς τὸ μὲν πρῶτον, ὅπως καταλύσωσι τὸν δῆμον, προσλαβόντας τινὰς τῶν πολιτῶν, ἐπειδὴ δὲ τοῦτ᾽ ἔπραξαν, πάλιν ἐκβαλόντας τούτους· τοὺς οὖν μηδετέροις πιστῶς κεχρημένους οὐδ᾽ ἂν ὑμῖν βεβαίους ἡγοῦμαι γενέσθαι συμμάχους.

[15] καὶ ταῦτ᾽ οὐδεπώποτ᾽ εἶπον ἄν, εἰ τῷ Ῥοδίων δήμῳ μόνον ἡγούμην συμφέρειν· οὔτε γὰρ προξενῶ τῶν ἀνδρῶν οὔτ᾽ ἰδίᾳ ξένος αὐτῶν οὐδείς ἐστί μοι. οὐ μὴν οὐδ᾽ εἰ ταῦτ᾽ ἀμφότερ᾽ ἦν, εἰ μὴ συμφέρειν ὑμῖν ἡγούμην, εἶπον ἄν, ἐπεὶ Ῥοδίοις γε, εἰ οἷόν τε τοῦτ᾽ εἰπεῖν τῷ συναγορεύοντι τῇ σωτηρίᾳ αὐτῶν, συγχαίρω τῶν γεγενημένων. τοῦ κομίσασθαι γὰρ τὰ ὑμέτερ᾽ ὑμῖν φθονήσαντες τὴν ἑαυτῶν ἐλευθερίαν ἀπολωλέκασι, καὶ παρὸν αὐτοῖς Ἕλλησι καὶ βελτίοσιν αὐτῶν [ὑμῖν] ἐξ ἴσου συμμαχεῖν, βαρβάροις καὶ δούλοις, οὓς εἰς τὰς ἀκροπόλεις παρεῖνται, δουλεύουσιν.

[16] ὀλίγου δὲ δέω λέγειν, ἐὰν αὐτοῖς ὑμεῖς ἐθελήσητε βοηθῆσαι, ὡς καὶ συνενήνοχε ταῦτ᾽ αὐτοῖς· εὖ μὲν γὰρ πράττοντες οὐκ οἶδ᾽ εἴ ποτ᾽ ἂν εὖ φρονῆσαι ἠθέλησαν, ὄντες Ῥόδιοι, ἔργῳ δὲ πειραθέντες καὶ διδαχθέντες ὅτι πολλῶν κακῶν ἡ ἄνοι᾽ αἰτία τοῖς πολλοῖς γίγνεται, τάχ᾽ ἄν, εἰ τύχοιεν, σωφρονέστεροι πρὸς τὸν λοιπὸν τοῦ χρόνου γένοιντο. τοῦτο δ᾽ οὐ μικρὰν ὠφέλειαν αὐτοῖς ἡγοῦμαι. φημὶ δὴ χρῆναι πειρᾶσθαι σῴζειν τοὺς ἄνδρας καὶ μὴ μνησικακεῖν, ἐνθυμουμένους ὅτι πολλὰ καὶ ὑμεῖς ὑπὸ τῶν ἐπιβουλευσάντων ἐξηπάτησθε, ὧν οὐδενὸς αὐτοὶ δοῦναι δίκην δίκαιον ἂν εἶναι φήσαιτε.

***
[14] Ωστόσο, κι αν ακόμη κατείχαν την πόλη με τις δικές τους δυνάμεις οι Ρόδιοι που είναι σήμερα στα πράγματα, δεν θα σας συμβούλευα να πάρετε το μέρος τους, ούτε κι αν ακόμη υπόσχονταν ότι θα κάνουν για σας τα πάντα. Γιατί βλέπω ότι αυτοί στην αρχή, προκειμένου να καταλύσουν τη δημοκρατία, πήραν με το μέρος τους κάποιους πολίτες, και αφού πέτυχαν αυτό, τους εξόρισαν πάλι. Γι᾽ αυτό, όσοι δεν έχουν εμπνεύσει εμπιστοσύνη σε καμία από τις δύο πολιτικές παρατάξεις, αυτοί νομίζω πως ούτε και με σας θα γίνουν σταθεροί σύμμαχοι.

[15] Ακόμη, δεν θα σας έκανα ποτέ αυτήν την πρόταση, αν είχα τη γνώμη ότι ωφελούσε μόνο τους δημοκρατικούς Ροδίους· γιατί ούτε εκπροσωπώ επίσημα τους δημοκρατικούς της Ρόδου ούτε θεωρώ κάποιον από αυτούς στενό μου φίλο. Αλλά, και αν ακόμη συνέτρεχαν οι δύο αυτοί λόγοι, πάλι δεν θα σας το πρότεινα, αν δεν νόμιζα ότι ήταν προς το συμφέρον σας· γιατί πράγματι συμμερίζομαι τη χαρά για τα παθήματα των Ροδίων, αν επιτρέπεται να πει κάτι τέτοιο αυτός που συνηγορεί για τη σωτηρία τους. Γιατί, επειδή σας φθόνησαν που πήρατε αυτά που σας ανήκαν, έχουν χάσει την ελευθερία τους, και ενώ μπορούσαν να έχουν συμμάχους (εσάς), τους Έλληνες, και μάλιστα ανώτερους από τους ίδιους με ίσους όρους, είναι σκλάβοι των βαρβάρων, και μάλιστα σκλάβοι σκλάβων, που επέτρεψαν να μπουν στις ακροπόλεις τους.

[16] Λίγο ακόμη και θα πω (φτάνω στο σημείο να πω) ότι, εάν θελήσετε να τους βοηθήσετε, αυτά (: η κακοτυχία τους) θα τους έχουν γίνει μάθημα. Γιατί αμφιβάλλω αν, σε περίπτωση που ευημερούσαν, θα ήθελαν ποτέ να φανούν λογικοί, ως Ρόδιοι που είναι· επειδή όμως δοκιμάστηκαν και διδάχτηκαν ότι η μωρία γίνεται για τον λαό αιτία πολλών συμφορών, ίσως, αν είναι τυχεροί, γίνουν στο μέλλον πιο λογικοί, και αυτό το θεωρώ μεγάλο κέρδος γι᾽ αυτούς. Υποστηρίζω λοιπόν πως έχετε υποχρέωση να προσπαθήσετε να τους σώσετε και να μην τους κρατάτε κακία, λαμβάνοντας υπόψη σας ότι και σεις σε πολλές περιπτώσεις έχετε εξαπατηθεί από ανθρώπους που ήθελαν το κακό σας, για κανένα όμως από αυτά τα σφάλματα δεν θα παραδεχόσασταν ότι είναι δίκαιο να τιμωρηθείτε.