Προβλήματα στη σχέση: Η συμπεριφορά "Παγώνω και το Βάζω στα πόδια…" Ο ένας από τους δυο κουράζεται να προσπαθεί να προσελκύσει την προσοχή του άλλου και καταφεύγει στη σιωπή. Εάν αυτή η διαδικασία κάνει τον κύκλο της, ο πιο επιθετικός σύντροφος θα κλάψει για τη σχέση, θα αποσυνδεθεί και θα αποχωρήσει. Σε αυτή τη φάση, συνήθως οι σύντροφοι είναι πολύ ευγενικοί μεταξύ τους, ακόμη και συνεργάσιμοι σε πρακτικά θέματα, αλλά εάν δεν γίνει κάτι, η ερωτική σχέση έχει τελειώσει...
Καμιά φορά ο/η σύντροφος που απομακρύνεται από τη σχέση τελικά αποδέχεται με το γεγονός ότι, αν και τα πράγματα μοιάζουν πιο ήρεμα, δεν υπάρχει πια κανένα συναισθηματικό δέσιμο, είτε θετικό είτε αρνητικό. Αυτός ο σύντροφος συνήθως συμφωνεί να βρεθεί κάποιος σύμβουλος που θα βοηθούσε την κατάσταση.
Η ακραία απομάκρυνση του Παγώνω και το Βάζω στα Πόδια είναι μια απάντηση στην απώλεια του δεσίματος και στην αίσθηση της ανημπόριας σχετικά με το πώς μπορεί να αποκατασταθεί. Ο ένας σύντροφος το πιο πιθανό είναι να πει μια ιστορία για μια προσπάθεια να έρθει κοντά στον/τη σύντροφο, διαμαρτυρόμενος για την έλλειψη δεσίματος, και την κατάληξή του σε ένα μοναχικό θρήνο. Αυτός/ή ο/η σύντροφος συνήθως θα περιγράφει τον εαυτό του/της σαν να είναι τώρα πια ανίκανος/η να νιώσει οτιδήποτε, σαν να έχει παγώσει.
Ο/η άλλος/η σύντροφος είναι συχνά εγκλωβισμένος/η στην αποστασιοποίηση που έχει υιοθετήσει πια ως εναλλακτική επιλογή και προσπαθεί να αρνηθεί την αποσύνδεση που εξελίσσεται μπροστά του. Κανείς δεν φροντίζει να πάει προς τον άλλον εδώ. Κανένας δεν θα ρισκάρει. Έτσι, δεν υπάρχει καν χορός. Αν το ζευγάρι δεν ζητήσει βοήθεια και τα πράγματα συνεχίσουν έτσι, φτάνει κάποια στιγμή που δεν υπάρχει πλέον ελπίδα επιστροφής, ώστε να ανανεωθεί η εμπιστοσύνη ή να ξαναζωντανέψει η σχέση που πεθαίνει. Έτσι αυτός ο κύκλος Παγώνω και το Βάζω στα Πόδια θα αποτελειώσει τη σχέση.
Ο Τ. και η Κ παραδέχτηκαν σ’ εμένα ότι ποτέ δεν ήταν πολύ κοντά ο ένας στον άλλο ως «ζευγάρι». Η Κ., όμως, μια διανοούμενη, χαμηλών τόνων γυναίκα, επέμενε ότι είχε προσπαθήσει επανειλημμένα να μιλήσει με τον άνδρα της για την «κατάθλιψή» του. Έτσι εξελάμβανε εκείνη τη συναισθηματική τους απόσταση. Ο Τ., ένας ήσυχος τυπικός άνδρας, τόνισε ότι, επί παραδείγματι, η γυναίκα του για χρόνια τον θεωρούσε ακατάλληλο πατέρα. Ήρθαν να με δουν γιατί είχαν καβγαδίσει, πράγμα σπάνιο γι’ αυτούς. Όλο αυτό ξεκίνησε όταν η Κ. διάλεξε να φορέσει ένα παντελόνι για να πάνε σ’ ένα πάρτι και αυτό δεν άρεσε στον Τ.. Ο Τ. δήλωσε ότι εάν η Κ. επέμενε να φορέσει αυτό το συγκεκριμένο παντελόνι, σήμαινε ότι δεν τον αγαπούσε και ότι θα έπρεπε να χωρίσουν!
Μετά, στον δρόμο για το πάρτι, ο Τ. τής είπε ότι ήταν σχεδόν έτοιμος να κάνει μια σχέση με μια συνάδελφό του στη δουλειά, αλλά υπέθεσε ότι αυτό δεν θα πείραζε την Κ., αφού δεν έκαναν πλέον σεξ ούτως ή άλλως. Η Κ., με τη σειρά της, αποκάλυψε ότι ήταν ερωτευμένη με κάποιον παλιό φίλο και τόνισε ότι ο Τ. δεν την άγγιξε ποτέ ούτε ως φίλος ούτε ως εραστής.
Στη συνεδρία τους, μίλησαν για ζωές που έχουν τόσο κατακλυστεί από υποχρεώσεις σχετικά με την καριέρα τους και τις ευθύνες για τα παιδιά τους, που γινόταν όλο και πιο δύσκολο να βρουν χρόνο για προσωπική εγγύτητα και σεξ. Η Κ. ισχυρίστηκε ότι κάποια στιγμή που αντιλήφθηκε ότι αποξενώνονταν όλο και περισσότερο, προσπάθησε να «ταρακουνήσει» τον Τ. για να της μιλήσει λίγο παραπάνω. Όταν αυτό δεν είχε αποτέλεσμα, θύμωσε πάρα πολύ. Ο Τ. σημείωσε ότι πράγματι η Κ. είχε γίνει πολύ επικριτική για κάμποσα χρόνια, ιδιαίτερα για τον τρόπο που εκείνος φερόταν στα παιδιά, αλλά μετά, πριν από έναν χρόνο περίπου, αποστασιοποιήθηκε. Η Κ. εξήγησε ότι τελικά είχε αποφασίσει να «καταπιεί» την οργή της και να αποδεχτεί ότι έτσι κάπως είναι ο γάμος.
Συμπέρανε ότι ο άνδρας της δεν την έβρισκε πλέον ελκυστική ή αρκετά ενδιαφέρουσα για να τραβήξει την προσοχή του. Ως απάντηση σε όλο αυτό, ο Τ. εξέφρασε τι βαθιά θλίψη του για το βαθύ δέσιμο της Κ. με τα δυο παιδιά τους και μου είπε ότι κατά κάποιο τρόπο έτσι έχασε τη σύντροφια του. Ήταν μάνα, αλλά όχι σύζυγος. Αναρωτιόταν αν αυτό οφειλόταν στο ότι εκείνος ήταν πολύ σοβαρός και πολύ «εγκεφαλικός) τόπος, οπότε αυτό μάλλον δεν αρέσει στις γυναίκες.
Το πραγματικό πρόβλημα με τον κύκλο Παγώνω και το Bαζω στα Πόδια είναι η απελπισία που τον χρωματίζει. Και οι δύο αυτοί σύντροφοι είχαν αποφασίσει ότι η δυσκολία βρίσκεται στοι ίδιους, στα ελαττώματα που είχαν εκ γενετής. Η φυσική απάντηση σε αυτό είναι να κρύβεσαι, να ελέγχεις τον εαυτό σου που δεν είναι άξιος να αγαπηθεί. Θυμηθείτε ότι ένα βασικό στοιχείο της θεωρίας του συναισθηματικού δεσμού του Bowlby είναι ότι χρησιμοποιούμε τα μάτια αυτών που αγαπάμε για να έχουμε μια εικόνα του εαυτού μας. Ποια άλλη πληροφόρηση θα μπορούσε να είναι πιο σχετική στην καθημερινή μας πραγματικότητα σχετικά με το ποιοι είμαστε; Αυτοί που αγαπάμε είναι ο καθρέφτης μας.
Όσο η Κ. και ο Τ. ένιωθαν να αποξενώνονται και να αδυνατούν να βρουν κάποια λύση, κρύβονταν όλο και περισσότερο ο ένας από τον άλλον. Τα βασικά συναισθηματικά ερεθίσματα που βλέπουμε στα βρέφη, στους γονείς και στους εραστές, όπως παρατεταμένα βλέμματα και χάδια, αρχικά μειώθηκαν και μετά εξαφανίστηκαν τελείως. Ο Τ. και η Κ. δεν αντάλλασσαν ποτέ ματιές στις συνεδρίες μας και είπαν επίσης ότι τα αυθόρμητα αγγίγματα είχαν εξαφανισθεί πολύ καιρό πριν από τη ζωή τους. Ως διανοούμενοι, τους ήταν πιο εύκολο να αιτιολογούν με λογικά επιχειρήματα την έλλειψη σεξ και να αρνούνται, τουλάχιστον τις περισσότερες φορές, τον πόνο τού να μη νιώθει κανείς επιθυμητός από τον/τη σύντροφό του. Και οι δύο μιλούσαν για κατάθλιψη και πράγματι η κατάθλιψη είναι η φυσική κατάληξη όταν χάνεις το δέσιμο με κάποιον αγαπημένο. Με τον καιρό, το χάσμα μεταξύ τους μεγάλωνε και δεν τολμούσαν πια να πλησιάσουν ο ένας τον άλλο. Η Κ. και ο Τ. περιέγραφαν τα θέματα, τις κινήσεις και τα συναισθήματα είχαν όμως πολλές αμφιβολίες για την ικανότητά τους να αγαπηθούν. Αυτή η αμφιβολία τούς παρέλυε και τους δύο και «πάγωνε» τη διαμαρτυρία που συνήθως τραβάει την προσοχή σε αυτό το είδος της καταστροφικής απόστασης.
Όταν αρχίσαμε να ψάχνουμε το παρελθόν τους, και οι δύο είπαν ότι είχαν μεγαλώσει σε ορθολογιστικές ψυχρές οικογένειες, όπου ήταν «φυσικό» να κρατά κανείς μια συναισθηματική απόσταση. Όταν ο καθένας ένιωθε ότι χάνει το δεσμό, αυτομάτως έπαιρνε την απόστασή του και αρνιόταν την ανάγκη του για συναισθηματική εγγύτητα. Η ιστορία μας με αγαπημένους στο παρελθόν, επηρεάζει και τις σχέσεις μας στο παρόν. Τις στιγμές της απυσύνδε-σης, όταν δεν μπορούμε να έχουμε μια ασφαλή σχέση με τους αγαπημένους μας, στρεφόμαστε στους τρόπους που είχαμε υιοθετήσει ως παιδιά, τους τρόπους που χρησιμοποιώ ,σαμε για να τα βγάζουμε πέρα ώστε να κρατηθούμε όσο γινόταν από τον γονιό μας. για μια ελάχιστη αίσθηση ασφάλειας. 'Οταν νιώθουμε τα «καυτά» συναισθήματά μας να μας προειδοποιούν ότι κάτι συμβαίνει με τον δεσμό μας, αυτόματα τα αποσιωπούμε και βάζουμε μπροστά τη λογική και διάφορες ασχολίες που θα μας αποσπάσουν την προσοχή. Σε αυτόν τον χορό της απόστασης, το να αποφεύγεις αυτά τα συναισθήματα γίνεται αυτοσκοπός. Όπως εξηγεί ο Τ. «Εάν παραμείνω ψυχρός, δεν μιλάμε ποτέ για συναισθήματα. Δεν έχω καμία διάθεση να ανοίξω το κουτί της Πανδώρας».
Αυτοί οι τρόποι να τα βγάζει κανείς πέρα με τα συναισθήματα και τις ανάγκες ενεργοποιούνται αυτόματα· απλώς «συμβαίνουν» τόσο γρήγορα που δεν έχουμε την αίσθηση ότι τους διαλέγουμε. Όταν όμως βλέπουμε πώς μας φυλακίζουν σε αυτοκαταστροφικούς χορούς με τους αγαπημένους μας. μπορούμε να τους αλλάξουμε. Δεν είναι αναπόσπαστα μέρη της προσωπικότητάς μας και δεν χρειαζόμαστε χρόνια θεραπείας να τους αναδιαμορφώσουμε. Ο Τ. είπε ότι έχει έναν ηλικιωμένο εχθρικό πατέρα και μια μητέρα που ήταν πολύ γνωστή πολιτικός. Έμεινε ανέκφραστος όταν τον ρώτησα πότε ένιωσε κοντά στη μητέρα του. Μου είπε ότι το μόνο που θυμόταν από αυτήν ήταν να την βλέπει στην τηλεόραση. Δεν είχε άλλη επιλογή παρά να μάθει να ανέχεται την απόσταση και να παραβλέπει τις ανάγκες του για στοργή και εγγύτητα. Είχε μάθει καλά το μάθημά του. Η στρατηγική επιβίωσης της παιδικής του ηλικίας, όμως, ήταν καταστροφική για τον γάμο του. Η Κ., επίσης, αντιλήφθηκε πόσο είχε αρχίσει να «μαραίνεται εσωτερικά» όταν «έσβησε» την ανάγκη της για άγγιγμα και επαφή.
Όταν ο Τ. και η Κ. κατάλαβαν ότι τα βήματα που ακολουθούσαν τους απομόνωναν, άρχισαν να έχουν περισσότερη ελπίδα και να αποκαλύπτουν τα συναισθήματά τους ο ένας στον άλλον. Η Κ. ήταν σε θέση να παραδεχτεί ότι είχε απελπιστεί και ότι είχε «χτίσει έναν τοίχο» ανάμεσα στην ίδια και τον Τ. για να αμβλύνει την αίσθηση της απόρριψης που ένιωθε. Ομολόγησε ότι στράφηκε στα παιδιά της για να εκπληρώσει τη λαχτάρα της για άγγιγμα και επαφή. Ο Τ. έδειξε πόσο τον συγκλόνισε αυτή η αποκάλυψη και πόσο πολύ ακόμη επιθυμούσε τη γυναίκα του. Άρχισαν και οι δύο να αναγνωρίζουν πόσο επηρέασε ο ένας στον άλλον και συνειδητοποίησαν πόσο σημαντικοί ήταν ο ένας για τον άλλον. Έπειτα από μερικά ρίσκα ακόμη και μερικούς καβγάδες, η Κ. μπόρεσε να μου πει: «Νιώθουμε και οι δύο πιο ασφαλείς. Οι καβγάδες είναι δύσκολοι. αλλά είναι πολύ καλύτεροι από το παγωμένο κενό και την αδιατάρακτη σιωπή».
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου