Κυριακή 23 Φεβρουαρίου 2025

Η Ανθρώπινη Ψυχή στο Λυκόφως των Ονείρων

Εάν, εντός των ορίων της συνηθισμένης συνείδησης, ο άνθρωπος επιθυμεί να μελετήσει την ψυχή του, δεν αρκεί απλώς να κατευθύνει το μάτι του νου του στην θέση του παρατηρητή, για να διακρίνει με ενδοσκόπηση την φύση του ως κάποιου που κοιτάζει τον κόσμο.

Δεν θα δει τίποτα καινούργιο με αυτόν τον τρόπο. Θα αντιληφθεί τον εαυτό του με την ιδιότητά του ως θεατής του κόσμου – απλώς από μια διαφορετική κατεύθυνση. Στην πραγματική ζωή του ο άνθρωπος είναι σχεδόν εξ ολοκλήρου απασχολημένος με τον εξωτερικό κόσμο. Ζει με τις αισθήσεις του. Στις εντυπώσεις του, ο εξωτερικός κόσμος συνεχίζει να ζει στην εξωτερική του ζωή. Οι σκέψεις υφαίνουν αυτές τις εντυπώσεις. Ο εξωτερικός κόσμος ζει στις σκέψεις. Μόνο η δύναμη με την οποία συλλαμβάνει ο κόσμος τις σκέψεις μπορεί να βιωθεί ως αυτόνομη ύπαρξη του ανθρώπου. Η αίσθηση αυτής της δύναμης, ωστόσο, έχει έναν εντελώς γενικό και αόριστο χαρακτήρα. Μέσω της συνηθισμένης συνείδησης δεν μπορεί κανείς να διαφοροποιήσει τίποτα μέσα σε αυτήν την αίσθηση. Αν κάποιος έπρεπε να διακρίνει την ανθρώπινη ψυχή σε αυτήν, δεν θα αποκτούσε τίποτα περισσότερο για την ψυχή παρά μια αόριστη αίσθηση του εαυτού του. Κανένας δεν θα μπορούσε να προσδιορίσει τι ήταν.

Αυτό που δεν είναι ικανοποιητικό για την αυτοπαρατήρηση είναι ότι η φύση της ψυχής διαφεύγει αμέσως από την προσπάθεια να την καταλάβει. Εξαιτίας αυτού του μειονεκτήματος, οι άνθρωποι που αγωνίζονται ουσιαστικά για την γνώση μπορεί να οδηγηθούν σε πλήρη απελπισία από αυτήν.

Οι στοχαστικοί άνθρωποι, επομένως, σχεδόν πάντα αναζητούσαν την γνώση της ανθρώπινης ψυχής με τρόπους διαφορετικούς από μια τέτοια αυτοπαρατήρηση. Στην σφαίρα της αίσθησης της αντίληψης και της συνηθισμένης σκέψης έχουν νιώσει ότι η αόριστη αίσθηση του εαυτού παραδίδεται στο σώμα. Έχουν συνειδητοποιήσει ότι η ψυχή, όσο παραμένει σε αυτή την παράδοση, δεν μπορεί να μάθει τίποτα για την φύση της μέσω της αυτοπαρατήρησης.

Ένα βασίλειο το οποίο οδηγεί σε αυτό το αποτέλεσμα είναι αυτό του ονείρου. Οι άνθρωποι έχουν συνειδητοποιήσει ότι ο κόσμος των εικόνων που δημιουργεί το όνειρο έχει κάποια σχέση με την αόριστη αίσθηση του εαυτού. Αυτό φαίνεται, σαν ένας άδειος καμβάς στον οποίο το όνειρο ζωγραφίζει τις δικές του εικόνες. Και τότε γίνεται αντιληπτό ότι ο καμβάς είναι πραγματικά ο ίδιος ο ζωγράφος που ζωγραφίζει πάνω και μέσα του.

Το όνειρο γίνεται έτσι η φευγαλέα δραστηριότητα της εσωτερικής ζωής του ανθρώπου, που γεμίζει με περιεχόμενο το ασαφές αίσθημα του εαυτού της ψυχής. Ένα αμφίβολο περιεχόμενο — αλλά και το μόνο που υπάρχει. Είναι μια θέα, που ανασηκώνεται από την φωτεινότητα της συνηθισμένης συνείδησης και ωθείται στο λυκόφως της ημισυνείδησης. Ωστόσο, αυτή είναι η μόνη μορφή που μπορεί να επιτευχθεί στην καθημερινή ζωή.

Παρά αυτήν την θαμπάδα, ωστόσο, συμβαίνει – όχι στην σκεπτόμενη αυτοπαρατήρηση, αλλά σε μια εσωτερική αφή του εαυτού – κάτι πολύ σημαντικό. Μια συγγένεια μεταξύ ονείρου και δημιουργικής φαντασίας μπορεί να αγγίξει εσωτερικά την ουσία της ψυχής. Έχει κανείς την αίσθηση ότι οι αέρινες εικόνες ενός ονείρου είναι ίδιες με αυτές της δημιουργικής φαντασίας, αν και οι τελευταίες ελέγχονται από τον νου. Και ο νους αναγκάζει την ονειροπαραγωγική δύναμη να σταματήσει την αυθαιρεσία της και να μεταμορφωθεί σε μια δραστηριότητα που μιμείται, με ελεύθερο τρόπο, αυτό που υπάρχει στον κόσμο των αισθήσεων.

Από την στιγμή που κάποιος έχει καταφέρει να φτάσει σε ένα τέτοιο άγγιγμα του εσωτερικού κόσμου, σύντομα προχωρά ένα βήμα παραπέρα. Αντιλαμβάνεται κανείς πώς η δύναμη της απεικόνισης των ονείρων μπορεί να δημιουργήσει μια ακόμη στενότερη σχέση με τον νου. Αυτό το βλέπει κανείς να προοιωνίζεται στην δραστηριότητα της ανάμνησης και της μνήμης. Στην μνήμη, το σώμα αναγκάζει την δύναμη της απεικόνισης των ονείρων σε μια ακόμη πιο ισχυρή πιστότητα στον εξωτερικό κόσμο από ό,τι στην φαντασία.

Εάν αυτό γίνει κατανοητό, τότε απομένει μόνο ένα βήμα για την αναγνώριση ότι η ονειροπαραγωγική δύναμη της ψυχής βρίσκεται επίσης στην βάση της συνηθισμένης σκέψης και αντίληψης των αισθήσεων. Αυτό, λοιπόν, δικαιολογεί την υπόθεση ότι στο όνειρο η ψυχή απελευθερώνεται από την κατάσταση της δουλείας του σώματος και ζει σύμφωνα με την φύση της.

Έτσι το όνειρο έχει γίνει το πεδίο έρευνας για πολλούς αναζητητές της ψυχής.

Με την παράδοση της στο σώμα, η ανθρώπινη ψυχή δεσμεύεται στους νόμους που διέπουν την φύση. Το σώμα είναι μέρος της φύσης. Στο βαθμό που η ψυχή παραδίδεται στο σώμα, δεσμεύεται ταυτόχρονα με την κανονικότητα της φύσης. Το μέσο με το οποίο η ψυχή προσαρμόζεται στην ύπαρξη της φύσης βιώνεται ως λογική. Στην λογική σκέψη για την φύση η ψυχή αισθάνεται ασφάλεια. Αλλά με την δύναμη του να ονειρεύεται, απομακρύνεται από αυτήν την λογική σκέψη για την φύση. Επιστρέφει στην δική της σφαίρα. Έτσι είναι σαν να εγκαταλείπει, τα καλά φροντισμένα και καλά πατημένα μονοπάτια της εξωτερικής ζωής και ξεκινά το ταξίδι της στην ρευστή, αδίστακτη θάλασσα της πνευματικής ύπαρξης.

Το κατώφλι του πνευματικού κόσμου φαίνεται να έχει ξεπεραστεί. Μετά την διάσχιση, όμως, εμφανίζεται μόνο το απύθμενο, χωρίς κατεύθυνση πνευματικό στοιχείο. Εκείνοι που επιδιώκουν να περάσουν το κατώφλι με αυτόν τον τρόπο βρίσκουν τον συναρπαστικό αλλά και αμφισβητούμενο τομέα της ψυχικής ζωής, ο οποίος είναι γεμάτος γρίφους.

Κάποιες φορές συνδέει τα εξωτερικά γεγονότα της ζωής με ευάερες συνδέσεις που περιφρονούν την κανονικότητα της φύσης. Σε άλλη περίπτωση διαμορφώνει τα σύμβολα των εσωτερικών σωματικών διεργασιών και οργάνων. Μια καρδιά που χτυπά πολύ βίαια εμφανίζεται στο όνειρο ως φούρνος. Τα πονεμένα δόντια εμφανίζονται στο όνειρο ως τσακισμένος φράχτης. Επιπλέον, ο άνθρωπος γνωρίζει τον εαυτό του με έναν περίεργο τρόπο. Η ενστικτώδης ζωή του διαμορφώνεται στο όνειρο σε εικόνες κατακριτέων πράξεων στις οποίες, σε κατάσταση εγρήγορσης, θα αντιστεκόταν σθεναρά. Αυτά τα όνειρα που έχουν προφητικό χαρακτήρα προκαλούν ιδιαίτερο ενδιαφέρον μεταξύ των μαθητών της ψυχής, όπως και εκείνα στα οποία η ψυχή ονειρεύεται ικανότητες που απουσιάζουν εντελώς στην κατάσταση εγρήγορσης.

Η ψυχή κατά την διάρκεια του ονείρου είναι απελευθερωμένη από την δουλεία της στην σωματική και φυσική δραστηριότητα. Θέλει να είναι ανεξάρτητη και προετοιμάζεται για αυτήν την ανεξαρτησία. Από την στιγμή όμως που προσπαθεί να δραστηριοποιηθεί, την ακολουθεί και η δραστηριότητα του σώματος αλλά και της φύσης.

Η ψυχή δεν θα έπρεπε να έχει καμία σχέση με την κανονικότητα της φύσης, αλλά τα γεγονότα της φύσης εμφανίζονται στα όνειρα ως παρωδίες. Η ψυχή ενδιαφέρεται για τα εσωτερικά σωματικά όργανα ή τις σωματικές δραστηριότητες. Δεν μπορεί, ωστόσο, να κάνει σαφείς εικόνες αυτών των οργάνων ή σωματικών δραστηριοτήτων, αλλά μόνο σύμβολα που φέρουν τον χαρακτήρα της αυθαιρεσίας. Η εμπειρία της εξωτερικής φύσης διχάζεται από την βεβαιότητα στην οποία η αίσθηση τοποθετείται εξαιτίας της αντίληψης και της σκέψης. Έτσι η παρατήρηση της φύσης δυσκολεύει πολύ τον άνθρωπο και εγκαταλείπεται. Αυτό τελικά έχει ως αποτέλεσμα η παρατήρηση του εαυτού να μην επιτυγχάνεται πραγματικά.

Η διερεύνηση του ονείρου δεν τοποθετεί τον άνθρωπο σε θέση να δει την ψυχή στην αληθινή της μορφή. Είναι αλήθεια ότι αυτό είναι πνευματικά πιο κατανοητό μέσω των ονείρων παρά μέσω της σκεπτόμενης αυτοπαρατήρησης. Είναι, ωστόσο, κάτι που ο άνθρωπος πρέπει πραγματικά να δει, αλλά μπορεί μόνο να ψηλαφίσει σαν μέσα από ένα πέπλο.

ΔΕΣ


Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου