Κυριακή 14 Νοεμβρίου 2021

ΟΜΗΡΟΣ: Ἰλιάς (5.229-5.296)

Τὸν δ᾽ αὖτε προσέειπε Λυκάονος ἀγλαὸς υἱός,
230 Αἰνεία, σὺ μὲν αὐτὸς ἔχ᾽ ἡνία καὶ τεὼ ἵππω·
μᾶλλον ὑφ᾽ ἡνιόχῳ εἰωθότι καμπύλον ἅρμα
οἴσετον, εἴ περ ἂν αὖτε φεβώμεθα Τυδέος υἱόν·
μὴ τὼ μὲν δείσαντε ματήσετον, οὐδ᾽ ἐθέλητον
ἐκφερέμεν πολέμοιο, τεὸν φθόγγον ποθέοντε,
235 νῶϊ δ᾽ ἐπαΐξας μεγαθύμου Τυδέος υἱὸς
αὐτώ τε κτείνῃ καὶ ἐλάσσῃ μώνυχας ἵππους.
ἀλλὰ σύ γ᾽ αὐτὸς ἔλαυνε τέ᾽ ἅρματα καὶ τεὼ ἵππω,
τόνδε δ᾽ ἐγὼν ἐπιόντα δεδέξομαι ὀξέϊ δουρί.»
Ὣς ἄρα φωνήσαντες, ἐς ἅρματα ποικίλα βάντες,
240 ἐμμεμαῶτ᾽ ἐπὶ Τυδεΐδῃ ἔχον ὠκέας ἵππους.
τοὺς δὲ ἴδε Σθένελος, Καπανήϊος ἀγλαὸς υἱός,
αἶψα δὲ Τυδεΐδην ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·
«Τυδεΐδη Διόμηδες, ἐμῷ κεχαρισμένε θυμῷ,
ἄνδρ᾽ ὁρόω κρατερὼ ἐπὶ σοὶ μεμαῶτε μάχεσθαι,
245 ἶν᾽ ἀπέλεθρον ἔχοντας· ὁ μὲν τόξων ἐῢ εἰδώς,
Πάνδαρος, υἱὸς δ᾽ αὖτε Λυκάονος εὔχεται εἶναι·
Αἰνείας δ᾽ υἱὸς μὲν ἀμύμονος Ἀγχίσαο
εὔχεται ἐκγεγάμεν, μήτηρ δέ οἵ ἐστ᾽ Ἀφροδίτη.
ἀλλ᾽ ἄγε δὴ χαζώμεθ᾽ ἐφ᾽ ἵππων, μηδέ μοι οὕτω
250 θῦνε διὰ προμάχων, μή πως φίλον ἦτορ ὀλέσσῃς.»
Τὸν δ᾽ ἄρ᾽ ὑπόδρα ἰδὼν προσέφη κρατερὸς Διομήδης·
«μή τι φόβονδ᾽ ἀγόρευ᾽, ἐπεὶ οὐδὲ σὲ πεισέμεν οἴω.
οὐ γάρ μοι γενναῖον ἀλυσκάζοντι μάχεσθαι
οὐδὲ καταπτώσσειν· ἔτι μοι μένος ἔμπεδόν ἐστιν·
255 ὀκνείω δ᾽ ἵππων ἐπιβαινέμεν, ἀλλὰ καὶ αὔτως
ἀντίον εἶμ᾽ αὐτῶν· τρεῖν μ᾽ οὐκ ἐᾷ Παλλὰς Ἀθήνη.
τούτω δ᾽ οὐ πάλιν αὖτις ἀποίσετον ὠκέες ἵπποι
ἄμφω ἀφ᾽ ἡμείων, εἴ γ᾽ οὖν ἕτερός γε φύγῃσιν.
ἄλλο δέ τοι ἐρέω, σὺ δ᾽ ἐνὶ φρεσὶ βάλλεο σῇσιν·
260 αἴ κέν μοι πολύβουλος Ἀθήνη κῦδος ὀρέξῃ
ἀμφοτέρω κτεῖναι, σὺ δὲ τούσδε μὲν ὠκέας ἵππους
αὐτοῦ ἐρυκακέειν ἐξ ἄντυγος ἡνία τείνας,
Αἰνείαο δ᾽ ἐπαΐξαι μεμνημένος ἵππων,
ἐκ δ᾽ ἐλάσαι Τρώων μετ᾽ ἐϋκνήμιδας Ἀχαιούς.
265 τῆς γάρ τοι γενεῆς, ἧς Τρωΐ περ εὐρύοπα Ζεὺς
δῶχ᾽ υἷος ποινὴν Γανυμήδεος, οὕνεκ᾽ ἄριστοι
ἵππων ὅσσοι ἔασιν ὑπ᾽ ἠῶ τ᾽ ἠέλιόν τε,
τῆς γενεῆς ἔκλεψεν ἄναξ ἀνδρῶν Ἀγχίσης,
λάθρῃ Λαομέδοντος ὑποσχὼν θήλεας ἵππους·
270 τῶν οἱ ἓξ ἐγένοντο ἐνὶ μεγάροισι γενέθλη.
τοὺς μὲν τέσσαρας αὐτὸς ἔχων ἀτίταλλ᾽ ἐπὶ φάτνῃ,
τὼ δὲ δύ᾽ Αἰνείᾳ δῶκεν, μήστωρε φόβοιο.
εἰ τούτω κε λάβοιμεν, ἀροίμεθά κε κλέος ἐσθλόν.»
Ὣς οἱ μὲν τοιαῦτα πρὸς ἀλλήλους ἀγόρευον,
275 τὼ δὲ τάχ᾽ ἐγγύθεν ἦλθον ἐλαύνοντ᾽ ὠκέας ἵππους.
τὸν πρότερος προσέειπε Λυκάονος ἀγλαὸς υἱός·
«καρτερόθυμε, δαΐφρον, ἀγαυοῦ Τυδέος υἱέ,
ἦ μάλα σ᾽ οὐ βέλος ὠκὺ δαμάσσατο, πικρὸς ὀϊστός·
νῦν αὖτ᾽ ἐγχείῃ πειρήσομαι, αἴ κε τύχωμι.»
280 Ἦ ῥα, καὶ ἀμπεπαλὼν προΐει δολιχόσκιον ἔγχος
καὶ βάλε Τυδεΐδαο κατ᾽ ἀσπίδα· τῆς δὲ διαπρὸ
αἰχμὴ χαλκείη πταμένη θώρηκι πελάσθη·
τῷ δ᾽ ἐπὶ μακρὸν ἄϋσε Λυκάονος ἀγλαὸς υἱός·
«βέβληαι κενεῶνα διαμπερές, οὐδέ σ᾽ ὀΐω
285 δηρὸν ἔτ᾽ ἀνσχήσεσθαι· ἐμοὶ δὲ μέγ᾽ εὖχος ἔδωκας.»
Τὸν δ᾽ οὐ ταρβήσας προσέφη κρατερὸς Διομήδης·
«ἤμβροτες οὐδ᾽ ἔτυχες· ἀτὰρ οὐ μὲν σφῶΐ γ᾽ ὀΐω
πρίν γ᾽ ἀποπαύσεσθαι πρίν γ᾽ ἢ ἕτερόν γε πεσόντα
αἵματος ἆσαι Ἄρηα, ταλαύρινον πολεμιστήν.»
290 Ὣς φάμενος προέηκε· βέλος δ᾽ ἴθυνεν Ἀθήνη
ῥῖνα παρ᾽ ὀφθαλμόν, λευκοὺς δ᾽ ἐπέρησεν ὀδόντας.
τοῦ δ᾽ ἀπὸ μὲν γλῶσσαν πρυμνὴν τάμε χαλκὸς ἀτειρής,
αἰχμὴ δ᾽ ἐξελύθη παρὰ νείατον ἀνθερεῶνα·
ἤριπε δ᾽ ἐξ ὀχέων, ἀράβησε δὲ τεύχε᾽ ἐπ᾽ αὐτῷ
295 αἰόλα παμφανόωντα, παρέτρεσσαν δέ οἱ ἵπποι
ὠκύποδες· τοῦ δ᾽ αὖθι λύθη ψυχή τε μένος τε.

***
Αντείπε του Λυκάονος ο υιός ο επαινεμένος:
230 «Ο ίδιος λάβε τα λουριά και τ᾽ άλογά σου, Αινεία·
με κυβερνήτην τους γνωστόν καλύτερα θα παίρνουν
τ᾽ αμάξι, αν μας κυνηγά και πάλιν ο Τυδείδης·
μην από φόβον οκνηρά, ποθώντας την φωνήν σου,
εμάς να φέρουν αρνηθούν μακράν απ᾽ τον αγώνα,
235 και τότ᾽ ορμήσει επάνω μας ο ανδρείος Διομήδης
και μας φονεύσει και τους δυο και πάρει και τους ίππους·
αλλά εσύ τους ίππους σου κυβέρνα και τ᾽ αμάξι,
και την ορμήν του ανδρός εγώ με λόγχην θ᾽ απαντήσω».
Αυτά ᾽παν κι άμ᾽ ανέβηκαν στ᾽ ωραϊσμένο αμάξι
240 κινήσαν τα γοργ᾽ άλογα με ορμήν προς τον Τυδείδην.
Τους είδε ο Σθένελος, λαμπρός υιός του Καπανέως,
και στον Τυδείδην είπ᾽ ευθύς με λόγια φτερωμένα:
«Τυδείδη, αγαπημένε μου Διομήδη, βλέπω δύο
ανδρειωμένους οπού ορμούν με σε να πολεμήσουν
245 και άμετρην έχουν δύναμιν· ο Πάνδαρος τοξότης
καλός και του Λυκάονος καυχάτ᾽ ότ᾽ είναι γόνος,
ο Αινείας πάλι ότ᾽ είναι υιός καυχάται του γενναίου
Αγχίση και μητέρα του την Αφροδίτην έχει.
Κι έλα στ᾽ αμάξι ανάμερα μ᾽ εμέ και στους προμάχους
250 μη τόσο μου λυσσομανάς, μη χάσεις την ζωήν σου».
Με λοξό βλέμμ᾽ απάντησεν ο δυνατός Διομήδης:
«Μη κάμεις λόγον δια φυγήν, ποσώς δεν θα με πείσεις·
ότι δεν το ᾽χω φυσικό την μάχην ν᾽ αποφεύγω
ή να δειλιάζω· ασάλευτην έχω καρδιάν ακόμη·
255 μου ᾽ναι τ᾽ αμάξι βαρετό κι ενάντια τους θα ορμήσω
ως είμαι τώρα κι η Αθηνά δεν στέργει εγώ να φεύγω.
Και μ᾽ όλα τα γοργ᾽ άλογα δεν θα σωθούν εκείνοι·
ο ένας απ᾽ τα χέρια μας θα πέσει, αν και όχ᾽ οι δύο.
Και άλλο τι ακόμα θα σου ειπώ και βάλε το στο νου σου·
260 αν η πολύβουλη Αθηνά την δόξαν μας χαρίσει
κι οι δυο να πέσουν, τ᾽ άλογα συ κράτει τα δικά σου
αυτού και από την άμαξαν τους χαλινούς των δέσε
και χύσου ευθύς εις τ᾽ άλογα του Αινεία να τα φέρεις
εις τους γενναίους Αχαιούς απ᾽ τον στρατόν των Τρώων,
265 ότι κρατούν απ᾽ τ᾽ άλογα που ο βροντητής Κρονίδης
του Τρωός έδωκε αμοιβήν του υιού του Γανυμήδη,
ως τα καλύτερα άλογα στον ήλιον αποκάτω.
Απ᾽ την σποράν τους έκλεψεν ο Αγχίσης βασιλέας
κρυφ᾽ απ΄ τον Λαομέδοντα με θηλυκά δικά του
270 και έξι τού γεννήθηκαν πουλάρια κι εκρατούσε
τα τέσσερα κι ανάτρεφε στην φάτνην του και τούτα
τα δύο, πρόξενα φυγής, εχάρισε του Αινεία.
Εκείν᾽ αν πάρομε, θα είν᾽ η δόξα μας μεγάλη».
Τους λόγους τούτους έλεγαν εκείνοι ανάμεσόν τους
275 κι ευθύς με τα γοργ᾽ άλογα πλησίασαν οι δύο.
Και πρώτος του Λυκάονος ο λαμπρός γόνος είπε:
«Ω γόνε σιδηρόκαρδε του θαυμαστού Τυδέως,
το γοργό βέλος το πικρό δεν σ᾽ έριξε· και τώρα
με το κοντάρι δοκιμήν θα κάμω, αν σ᾽ επιτύχω».
280 Είπε και το μακρόσκιον κοντάρι σφενδονίζει
και την ασπίδα τρύπησε του Διομήδη πέρα
η χάλκιν᾽ άκρη κι έφθασε τον θώρακα να εγγίξει
κι εφώναξεν ο Πάνδαρος μακράν να τον ακούσουν:
«Εις το λαγγόνι περαστά σε λάβωσα· και ολίγην
285έχεις ζωήν· και καύχημα σ᾽ εμέ έδωκες μεγάλο».
Και ατρόμητος του απάντησεν ο δυνατός Διομήδης:
«Έσφαλες, δεν μ᾽ επέτυχες· αλλά δεν θα ησυχάστε,
πριν πέσει από τους δύο σας ο ένας και χορτάσω
στο αίμα τον αδάμαστον πολεμιστήν τον Άρη».
290 Ρίχνει τ᾽ ακόντι· κι η Αθηνά τ᾽ οδήγησε στην μύτην,
σιμά στο μάτι· και ο σκληρός χαλκός τα λευκά δόντια
του πέρασε και του ᾽κοψε τη γλώσσαν εις τη ρίζα,
κι η χάλκιν᾽ άκρη κάτωθεν εφάνη απ᾽ το πηγούνι.
Πέφτει απ᾽ τ᾽ αμάξι και βροντούν επάνω τ᾽ άρματά του
295τα εύμορφα και ολόλαμπρα και ανάμερα από φόβον
συρθήκαν τα γοργ᾽ άλογα· κι εκείνος ενεκρώθη.

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου