τὸν σεμνόμαντιν ἄνδρα πέμψασθαί τινα;
ΚΡ. καὶ νῦν ἔθ᾽ αὑτός εἰμι τῷ βουλεύματι.
ΟΙ. πόσον τιν᾽ ἤδη δῆθ᾽ ὁ Λάιος χρόνον. . .
ΚΡ. δέδρακε ποῖον ἔργον; οὐ γὰρ ἐννοῶ.
560 ΟΙ. ἄφαντος ἔρρει θανασίμῳ χειρώματι;
ΚΡ. μακροὶ παλαιοί τ᾽ ἂν μετρηθεῖεν χρόνοι.
ΟΙ. τότ᾽ οὖν ὁ μάντις οὗτος ἦν ἐν τῇ τέχνῃ;
ΚΡ. σοφός γ᾽ ὁμοίως κἀξ ἴσου τιμώμενος.
ΟΙ. ἐμνήσατ᾽ οὖν ἐμοῦ τι τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ;
565 ΚΡ. οὔκουν ἐμοῦ γ᾽ ἑστῶτος οὐδαμοῦ πέλας.
ΟΙ. ἀλλ᾽ οὐκ ἔρευναν τοῦ θανόντος ἔσχετε;
ΚΡ. παρέσχομεν, πῶς δ᾽ οὐχί; κοὐκ ἠκούσαμεν.
ΟΙ. πῶς οὖν τόθ᾽ οὗτος ὁ σοφὸς οὐκ ηὔδα τάδε;
ΚΡ. οὐκ οἶδ᾽· ἐφ᾽ οἷς γὰρ μὴ φρονῶ σιγᾶν φιλῶ.
570 ΟΙ. τοσόνδε γ᾽ οἶσθα καὶ λέγοις ἂν εὖ φρονῶν.
ΚΡ. ποῖον τόδ᾽; εἰ γὰρ οἶδά γ᾽, οὐκ ἀρνήσομαι.
ΟΙ. ὁθούνεκ᾽, εἰ μὴ σοὶ ξυνῆλθε, τὰς ἐμὰς
οὐκ ἄν ποτ᾽ εἶπε Λαΐου διαφθοράς.
ΚΡ. εἰ μὲν λέγει τάδ᾽, αὐτὸς οἶσθ᾽· ἐγὼ δέ σου
575 μαθεῖν δικαιῶ ταὔθ᾽ ἅπερ κἀμοῦ σὺ νῦν.
ΟΙ. ἐκμάνθαν᾽· οὐ γὰρ δὴ φονεὺς ἁλώσομαι.
ΚΡ. τί δῆτ᾽; ἀδελφὴν τὴν ἐμὴν γήμας ἔχεις;
ΟΙ. ἄρνησις οὐκ ἔνεστιν ὧν ἀνιστορεῖς.
ΚΡ. ἄρχεις δ᾽ ἐκείνῃ ταὐτὰ γῆς ἴσον νέμων;
580 ΟΙ. ἃν ᾖ θέλουσα πάντ᾽ ἐμοῦ κομίζεται.
ΚΡ. οὔκουν ἰσοῦμαι σφῷν ἐγὼ δυοῖν τρίτος;
ΟΙ. ἐνταῦθα γὰρ δὴ καὶ κακὸς φαίνῃ φίλος.
ΚΡ. οὔκ, εἰ διδοίης γ᾽ ὡς ἐγὼ σαυτῷ λόγον.
σκέψαι δὲ τοῦτο πρῶτον, εἴ τιν᾽ ἂν δοκεῖς
585 ἄρχειν ἑλέσθαι ξὺν φόβοισι μᾶλλον ἢ
ἄτρεστον εὕδοντ᾽, εἰ τά γ᾽ αὔθ᾽ ἕξει κράτη.
ἐγὼ μὲν οὖν οὔτ᾽ αὐτὸς ἱμείρων ἔφυν
τύραννος εἶναι μᾶλλον ἢ τύραννα δρᾶν,
οὔτ᾽ ἄλλος ὅστις σωφρονεῖν ἐπίσταται.
590 νῦν μὲν γὰρ ἐκ σοῦ πάντ᾽ ἄνευ φόβου φέρω,
εἰ δ᾽ αὐτὸς ἦρχον, πολλὰ κἂν ἄκων ἔδρων.
πῶς δῆτ᾽ ἐμοὶ τυραννὶς ἡδίων ἔχειν
ἀρχῆς ἀλύπου καὶ δυναστείας ἔφυ;
οὔπω τοσοῦτον ἠπατημένος κυρῶ
595 ὥστ᾽ ἄλλα χρῄζειν ἢ τὰ σὺν κέρδει καλά.
νῦν πᾶσι χαίρω, νῦν με πᾶς ἀσπάζεται,
νῦν οἱ σέθεν χρῄζοντες αἰκάλουσί με·
τὸ γὰρ τυχεῖν αὐτοῖσι πᾶν ἐνταῦθ᾽ ἔνι.
πῶς δῆτ᾽ ἐγὼ κεῖν᾽ ἂν λάβοιμ᾽ ἀφεὶς τάδε;
600 οὐκ ἂν γένοιτο νοῦς κακὸς καλῶς φρονῶν.
ἀλλ᾽ οὔτ᾽ ἐραστὴς τῆσδε τῆς γνώμης ἔφυν
οὔτ᾽ ἂν μετ᾽ ἄλλου δρῶντος ἂν τλαίην ποτέ.
καὶ τῶνδ᾽ ἔλεγχον τοῦτο μὲν Πυθώδ᾽ ἰὼν
πεύθου τὰ χρησθέντ᾽, εἰ σαφῶς ἤγγειλά σοι·
605 τοῦτ᾽ ἄλλ᾽, ἐάν με τῷ τερασκόπῳ λάβῃς
κοινῇ τι βουλεύσαντα, μή μ᾽ ἁπλῇ κτάνῃς
ψήφῳ, διπλῇ δὲ, τῇ τ᾽ ἐμῇ καὶ σῇ, λαβών,
γνώμῃ δ᾽ ἀδήλῳ μή με χωρὶς αἰτιῶ.
οὐ γὰρ δίκαιον οὔτε τοὺς κακοὺς μάτην
610 χρηστοὺς νομίζειν οὔτε τοὺς χρηστοὺς κακούς.
φίλον γὰρ ἐσθλὸν ἐκβαλεῖν ἴσον λέγω
καὶ τὸν παρ᾽ αὑτῷ βίοτον, ὃν πλεῖστον φιλεῖ.
ἀλλ᾽ ἐν χρόνῳ γνώσῃ τάδ᾽ ἀσφαλῶς, ἐπεὶ
χρόνος δίκαιον ἄνδρα δείκνυσιν μόνος,
615 κακὸν δὲ κἂν ἐν ἡμέρᾳ γνοίης μιᾷ.
ΧΟ. καλῶς ἔλεξεν εὐλαβουμένῳ πεσεῖν,
ἄναξ· φρονεῖν γὰρ οἱ ταχεῖς οὐκ ἀσφαλεῖς.
ΚΡ. καὶ νῦν ἔθ᾽ αὑτός εἰμι τῷ βουλεύματι.
ΟΙ. πόσον τιν᾽ ἤδη δῆθ᾽ ὁ Λάιος χρόνον. . .
ΚΡ. δέδρακε ποῖον ἔργον; οὐ γὰρ ἐννοῶ.
560 ΟΙ. ἄφαντος ἔρρει θανασίμῳ χειρώματι;
ΚΡ. μακροὶ παλαιοί τ᾽ ἂν μετρηθεῖεν χρόνοι.
ΟΙ. τότ᾽ οὖν ὁ μάντις οὗτος ἦν ἐν τῇ τέχνῃ;
ΚΡ. σοφός γ᾽ ὁμοίως κἀξ ἴσου τιμώμενος.
ΟΙ. ἐμνήσατ᾽ οὖν ἐμοῦ τι τῷ τότ᾽ ἐν χρόνῳ;
565 ΚΡ. οὔκουν ἐμοῦ γ᾽ ἑστῶτος οὐδαμοῦ πέλας.
ΟΙ. ἀλλ᾽ οὐκ ἔρευναν τοῦ θανόντος ἔσχετε;
ΚΡ. παρέσχομεν, πῶς δ᾽ οὐχί; κοὐκ ἠκούσαμεν.
ΟΙ. πῶς οὖν τόθ᾽ οὗτος ὁ σοφὸς οὐκ ηὔδα τάδε;
ΚΡ. οὐκ οἶδ᾽· ἐφ᾽ οἷς γὰρ μὴ φρονῶ σιγᾶν φιλῶ.
570 ΟΙ. τοσόνδε γ᾽ οἶσθα καὶ λέγοις ἂν εὖ φρονῶν.
ΚΡ. ποῖον τόδ᾽; εἰ γὰρ οἶδά γ᾽, οὐκ ἀρνήσομαι.
ΟΙ. ὁθούνεκ᾽, εἰ μὴ σοὶ ξυνῆλθε, τὰς ἐμὰς
οὐκ ἄν ποτ᾽ εἶπε Λαΐου διαφθοράς.
ΚΡ. εἰ μὲν λέγει τάδ᾽, αὐτὸς οἶσθ᾽· ἐγὼ δέ σου
575 μαθεῖν δικαιῶ ταὔθ᾽ ἅπερ κἀμοῦ σὺ νῦν.
ΟΙ. ἐκμάνθαν᾽· οὐ γὰρ δὴ φονεὺς ἁλώσομαι.
ΚΡ. τί δῆτ᾽; ἀδελφὴν τὴν ἐμὴν γήμας ἔχεις;
ΟΙ. ἄρνησις οὐκ ἔνεστιν ὧν ἀνιστορεῖς.
ΚΡ. ἄρχεις δ᾽ ἐκείνῃ ταὐτὰ γῆς ἴσον νέμων;
580 ΟΙ. ἃν ᾖ θέλουσα πάντ᾽ ἐμοῦ κομίζεται.
ΚΡ. οὔκουν ἰσοῦμαι σφῷν ἐγὼ δυοῖν τρίτος;
ΟΙ. ἐνταῦθα γὰρ δὴ καὶ κακὸς φαίνῃ φίλος.
ΚΡ. οὔκ, εἰ διδοίης γ᾽ ὡς ἐγὼ σαυτῷ λόγον.
σκέψαι δὲ τοῦτο πρῶτον, εἴ τιν᾽ ἂν δοκεῖς
585 ἄρχειν ἑλέσθαι ξὺν φόβοισι μᾶλλον ἢ
ἄτρεστον εὕδοντ᾽, εἰ τά γ᾽ αὔθ᾽ ἕξει κράτη.
ἐγὼ μὲν οὖν οὔτ᾽ αὐτὸς ἱμείρων ἔφυν
τύραννος εἶναι μᾶλλον ἢ τύραννα δρᾶν,
οὔτ᾽ ἄλλος ὅστις σωφρονεῖν ἐπίσταται.
590 νῦν μὲν γὰρ ἐκ σοῦ πάντ᾽ ἄνευ φόβου φέρω,
εἰ δ᾽ αὐτὸς ἦρχον, πολλὰ κἂν ἄκων ἔδρων.
πῶς δῆτ᾽ ἐμοὶ τυραννὶς ἡδίων ἔχειν
ἀρχῆς ἀλύπου καὶ δυναστείας ἔφυ;
οὔπω τοσοῦτον ἠπατημένος κυρῶ
595 ὥστ᾽ ἄλλα χρῄζειν ἢ τὰ σὺν κέρδει καλά.
νῦν πᾶσι χαίρω, νῦν με πᾶς ἀσπάζεται,
νῦν οἱ σέθεν χρῄζοντες αἰκάλουσί με·
τὸ γὰρ τυχεῖν αὐτοῖσι πᾶν ἐνταῦθ᾽ ἔνι.
πῶς δῆτ᾽ ἐγὼ κεῖν᾽ ἂν λάβοιμ᾽ ἀφεὶς τάδε;
600 οὐκ ἂν γένοιτο νοῦς κακὸς καλῶς φρονῶν.
ἀλλ᾽ οὔτ᾽ ἐραστὴς τῆσδε τῆς γνώμης ἔφυν
οὔτ᾽ ἂν μετ᾽ ἄλλου δρῶντος ἂν τλαίην ποτέ.
καὶ τῶνδ᾽ ἔλεγχον τοῦτο μὲν Πυθώδ᾽ ἰὼν
πεύθου τὰ χρησθέντ᾽, εἰ σαφῶς ἤγγειλά σοι·
605 τοῦτ᾽ ἄλλ᾽, ἐάν με τῷ τερασκόπῳ λάβῃς
κοινῇ τι βουλεύσαντα, μή μ᾽ ἁπλῇ κτάνῃς
ψήφῳ, διπλῇ δὲ, τῇ τ᾽ ἐμῇ καὶ σῇ, λαβών,
γνώμῃ δ᾽ ἀδήλῳ μή με χωρὶς αἰτιῶ.
οὐ γὰρ δίκαιον οὔτε τοὺς κακοὺς μάτην
610 χρηστοὺς νομίζειν οὔτε τοὺς χρηστοὺς κακούς.
φίλον γὰρ ἐσθλὸν ἐκβαλεῖν ἴσον λέγω
καὶ τὸν παρ᾽ αὑτῷ βίοτον, ὃν πλεῖστον φιλεῖ.
ἀλλ᾽ ἐν χρόνῳ γνώσῃ τάδ᾽ ἀσφαλῶς, ἐπεὶ
χρόνος δίκαιον ἄνδρα δείκνυσιν μόνος,
615 κακὸν δὲ κἂν ἐν ἡμέρᾳ γνοίης μιᾷ.
ΧΟ. καλῶς ἔλεξεν εὐλαβουμένῳ πεσεῖν,
ἄναξ· φρονεῖν γὰρ οἱ ταχεῖς οὐκ ἀσφαλεῖς.
***
ΟΙΔ. Μ᾽ έπεισες ή δε μ᾽ έπεισεςπως είναι ανάγκη
να στείλω να φωνάξω
το μάντη το σεμνό;
ΚΡΕ. Και τώρα ακόμα
τη γνώμη μου δεν άλλαξα.
ΟΙΔ. Πόσος καιρός πέρασε
από τότε που ο Λάιος…
ΚΡΕ. Έκανε τί; Δε σε καταλαβαίνω.
560 ΟΙΔ. Άφαντος πήγε από ένα χέρι φονικό.
ΚΡΕ. Πολλά κι αμέτρητα χρόνια.
ΟΙΔ. Ασκούσε τότε ο μάντης
την μαντική του τέχνη;
ΚΡΕ. Τον περιβάλλαν με τιμή
κι ήταν σοφός, όπως και τώρα.
ΟΙΔ. Εκείνο τον καιρό
μνημόνευσε ποτέ του τ᾽ όνομά μου;
ΚΡΕ. Ποτέ, μπροστά σε μένα.
ΟΙΔ. Μα για το σκοτωμένο δεν ερευνήσατε ποτέ;
ΚΡΕ. Πώς όχι; Ψάξαμε μα δε βρήκαμε στοιχεία.
ΟΙΔ. Πώς ο σοφός δεν είπε τότε,
αυτά που τώρα λέει;
ΚΡΕ. Δεν ξέρω· όταν δεν έχω γνώμη,
μ᾽ αρέσει να σιγώ.
570 ΟΙΔ. Αν είσαι λογικός,
θα πεις τα λίγα που γνωρίζεις.
ΚΡΕ. Ποιό πράγμα; Ό, τι γνωρίζω
δεν αρνούμαι να το πω.
ΟΙΔ. Ότι, χωρίς δική σου κάλυψη,
δε θα᾽ λεγε ποτέ πως σκότωσα το Λάιο.
ΚΡΕ. Αν λέγει τέτοια πράγματα
εσύ μονάχα ξέρεις.
Όμως έχω δικαίωμα να σε ρωτήσω,
όπως με ρώτησες και συ.
ΟΙΔ. Να με ρωτήσεις.
Αλλά φονιά όσο κι αν θες
δε θα με βγάλεις.
ΚΡΕ. Λοιπόν: την αδερφή μου δεν παντρεύτηκες;
ΟΙΔ. Άρνηση δε χωρεί το ρώτημά σου.
ΚΡΕ. Την εξουσία δε μοιράζεσαι με κείνη;
580 ΟΙΔ. Το κάθε τι που θέλει
αμέσως το παραχωρώ.
ΚΡΕ. Τρίτος εγώ,
εξίσου δε μοιράζομαι την εξουσία;
ΟΙΔ. Σ᾽ αυτό κατάφερες ν᾽ αποδειχτείς
άπιστος φίλος.
ΚΡΕ. Όχι! αν έδινες όπως εγώ
στον εαυτό σου λόγο.
Στοχάσου πρώτα-πρώτα τούτο:
Θαρρείς πως προτιμά κανείς να βασιλεύει
με φόβο και βραχνά
ή να κοιμάται ξέγνοιαστος
χωρίς φοβίες
και να διαχειρίζεται την εξουσία;
Είναι στο χαρακτήρα μου να θέλω
να ᾽μαι στα λόγια μόνο βασιλιάς
παρά να κυβερνώ
με δύναμη βασιλική.
Όποιος με σωφροσύνη ζει
το ίδιο λαχταράει.
590 Τα πάντα τώρα μου προσφέρεις
και δε φοβάσαι τίποτα.
Αν κυβερνούσα,
παρά τη θέλησή μου θα ᾽κανα πολλά.
Πώς θες λοιπόν να με γλυκαίνει
πιο πολύ
κι απ᾽ την απόλαυση της εξουσίας
η άσκησή της;
Ανόητος δεν είμαι τόσο
να φορτωθώ βαριές ευθύνες,
ενώ με χόρτασαν τα κέρδη μου.
Τώρα τα πάντα χαίρομαι,
με χαιρετούν οι πάντες.
Κι όσοι χρειάζονται τη συνδρομή σου
εμένα κολακεύουν και χτυπούν την πόρτα μου.
Εναποθέτουνε την τύχη τους στα χέρια μου.
Πώς να τ᾽ αφήσω όλα αυτά
και πώς να πάρω τ᾽ άλλα;
600 Μια τέτοια σύνεση λοιπόν
δε μεταβάλλεται σε προδοσία.
Εκ φύσεως σιχαίνομαι τέτοιες ιδέες
και δεν ανέχομαι τους άλλους
που τις έχουν.
Θες έλεγχο να κάνεις;
Να πας στο πυθικό μαντείο
και να ρωτήσεις αν ανήγγειλα
αυτούσιο το χρησμό.
Αν, ύστερα, με πιάσεις
να ᾽χω συνωμοτήσει με τον μάντη
να με συλλάβεις
κι όχι με μια, με δύο ψήφους
μια τη δική σου και τη δική μου δυο,
να με σκοτώσεις.
Μη με κατηγορείς
μ᾽ αυθαίρετες και κούφιες αιτιάσεις.
Αδίκως ματαιοπονούν
όσοι βαφτίζουν
φαύλους τους συνετούς
610 και συνετούς τους φαύλους.
Αν τον καλό σου φίλο καταστρέψεις
είναι σαν να ρημάζεις τη ζωή
που λαχταράς να ζεις.
Θα ᾽ρθει καιρός να καταλάβεις
δίχως λάθη,
αφού τον άνθρωπο το δίκαιο
ο χρόνος δικαιώνει.
Αρκεί μια μέρα μόνο
και τον κακό θα ξεσκεπάσεις άνθρωπο.
ΧΟΡ. Μίλησε μετρημένα, γιατί προσέχει
να μην πέσει χαμηλά.
Οι βιαστικοί μπερδεύονται στα λάθη τους.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου