Αυτός που ζωγραφίζει επιστήμη

Τον καιρό της Άνοιξης και του Φθινοπώρου (770-476 π.Χ.), κάλεσε ο βασιλιάς του Qí έναν φημισμένο ζωγράφο να του κάνει το πορτρέτο. Εκεί που στεκόταν κορδωμένος κι ακίνητος να τον ζωγραφίσει ο καλλιτέχνης, ο βασιλιάς ρώτησε:

‘Και, δε μου λες..., τι είναι πιο δύσκολο να ζωγραφίσεις;’   

‘Τα σκυλιά και τ’ άλογα, μεγαλειότατε’, απάντησε ο ζωγράφος.

‘Και τι είναι το πιο εύκολο;’ συνέχισε ο βασιλιάς.

‘Τα φαντάσματα κι οι δαίμονες’, μεγαλειότατε’ απάντησε ο ζωγράφος χωρίς κανένα δισταγμό. 

‘Ααα, πώς έτσι;’ ρώτησε απορημένος ο βασιλιάς.

‘Είναι πολύ απλό’, απάντησε ο ζωγράφος, την ώρα που πρόσθετε μερικές μαστόρικες πινελιές στο μουστάκι του βασιλιά. ‘Σκυλιά κι άλογα έχει δει όλος ο κόσμος. Μια στραβή πινελιά κι ο κάθε άσχετος μπορεί να μου πει ότι αυτό το σκυλί δεν το ζωγράφισα καλά κι εκείνο το άλογο δεν πολυμοιάζει με άλογο. Αντίθετα, φαντάσματα και δαίμονες δεν έχει δει κανείς. Όπως και να τα ζωγραφίσω, ποιος μπορεί να μου πει ότι δεν τα ζωγράφισα καλά;’

Έτσι, απ’ την απορία του βασιλιά του Qí έμεινε στα κινέζικα η παροιμία 画鬼最易: τι πιο εύκολο απ’ το να ζωγραφίζεις φαντάσματα...

Αυτός που ‘ζωγραφίζει’ επιστήμη, της οποίας τα οφέλη και οι αστοχίες είναι ορατά και μετρήσιμα, είναι εκτεθειμένος στην κριτική του καθενός. Αυτόν, όμως, που ‘ζωγραφίζει’ θρησκείες, προφητείες, κοινωνικούς φόβους, ιδεολογικούς δαίμονες κι εθνικούς μύθους δεν υπάρχει ούτε ζυγαριά ούτε μεζούρα ούτε κανένα άλλο μαραφέτι να κινδυνεύει να τον ξεμπροστιάσει ενώπιον αυτών που επέλεξαν να τον πιστέψουν.