Κυριακή 27 Αυγούστου 2017

ΡΗΤΟΡΙΚΗ: ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ - Περὶ τοῦ στεφάνου (180-187)

[180] Καίτοι τίνα βούλει σέ, Αἰσχίνη, καὶ τίν᾽ ἐμαυτὸν ἐκείνην τὴν ἡμέραν εἶναι θῶ; βούλει ἐμαυτὸν μέν, ὃν ἂν σὺ λοιδορούμενος καὶ διασύρων καλέσαις, Βάτταλον, σὲ δὲ μηδ᾽ ἥρω τὸν τυχόντα, ἀλλὰ τούτων τινὰ τῶν ἀπὸ τῆς σκηνῆς, Κρεσφόντην ἢ Κρέοντα ἢ ὃν ἐν Κολλυτῷ ποτ᾽ Οἰνόμαον κακῶς ἐπέτριψας; τότε τοίνυν κατ᾽ ἐκεῖνον τὸν καιρὸν ὁ Παιανιεὺς ἐγὼ Βάτταλος Οἰνομάου τοῦ Κοθωκίδου σοῦ πλείονος ἄξιος ὢν ἐφάνην τῇ πατρίδι. σὺ μέν γ᾽ οὐδὲν οὐδαμοῦ χρήσιμος ἦσθα· ἐγὼ δὲ πάνθ᾽ ὅσα προσῆκε τὸν ἀγαθὸν πολίτην ἔπραττον. Λέγε τὸ ψήφισμά μοι.

ΨΗΦΙΣΜΑ ΔΗΜΟΣΘΕΝΟΥΣ.
[181] [Ἐπὶ ἄρχοντος Ναυσικλέους, φυλῆς πρυτανευούσης Αἰαντίδος, σκιροφοριῶνος ἕκτῃ ἐπὶ δέκα, Δημοσθένης Δημοσθένους Παιανιεὺς εἶπεν· ἐπειδὴ Φίλιππος ὁ Μακεδὼν ἔν τε τῷ παρεληλυθότι χρόνῳ παραβαίνων φαίνεται τὰς γεγενημένας αὐτῷ συνθήκας πρὸς τὸν Ἀθηναίων δῆμον περὶ τῆς εἰρήνης, ὑπεριδὼν τοὺς ὅρκους καὶ τὰ παρὰ πᾶσι τοῖς Ἕλλησι νομιζόμενα εἶναι δίκαια, καὶ πόλεις παραιρεῖται οὐδὲν αὐτῷ προσηκούσας, τινὰς δὲ καὶ Ἀθηναίων οὔσας δοριαλώτους πεποίηκεν οὐδὲν προαδικηθεὶς ὑπὸ τοῦ δήμου τοῦ Ἀθηναίων, ἔν τε τῷ παρόντι ἐπὶ πολὺ προάγει τῇ τε βίᾳ καὶ τῇ ὠμότητι·

[182] καὶ γὰρ Ἑλληνίδας πόλεις ἃς μὲν ἐμφρούρους ποιεῖ καὶ τὰς πολιτείας καταλύει, τινὰς δὲ καὶ ἐξανδραποδιζόμενος κατασκάπτει, εἰς ἐνίας δὲ καὶ ἀντὶ Ἑλλήνων βαρβάρους κατοικίζει ἐπὶ τὰ ἱερὰ καὶ τοὺς τάφους ἐπάγων, οὐδὲν ἀλλότριον ποιῶν οὔτε τῆς ἑαυτοῦ πατρίδος οὔτε τοῦ τρόπου, καὶ τῇ νῦν αὐτῷ παρούσῃ τύχῃ κατακόρως χρώμενος, ἐπιλελησμένος ἑαυτοῦ ὅτι ἐκ μικροῦ καὶ τοῦ τυχόντος γέγονεν ἀνελπίστως μέγας·

[183] καὶ ἕως μὲν πόλεις ἑώρα παραιρούμενον αὐτὸν βαρβάρους καὶ ἰδίας, ὑπελάμβανεν ἔλαττον εἶναι ὁ δῆμος ὁ Ἀθηναίων τὸ εἰς αὑτὸν πλημμελεῖσθαι· νῦν δὲ ὁρῶν Ἑλληνίδας πόλεις τὰς μὲν ὑβριζομένας, τὰς δὲ ἀναστάτους γιγνομένας, δεινὸν ἡγεῖται εἶναι καὶ ἀνάξιον τῆς τῶν προγόνων δόξης τὸ περιορᾶν τοὺς Ἕλληνας καταδουλουμένους·

[184] διὸ δεδόχθαι τῇ βουλῇ καὶ τῷ δήμῳ τῷ Ἀθηναίων, εὐξαμένους καὶ θύσαντας τοῖς θεοῖς καὶ ἥρωσι τοῖς κατέχουσι τὴν πόλιν καὶ τὴν χώραν τὴν Ἀθηναίων, καὶ ἐνθυμηθέντας τῆς τῶν προγόνων ἀρετῆς, διότι περὶ πλείονος ἐποιοῦντο τὴν τῶν Ἑλλήνων ἐλευθερίαν διατηρεῖν ἢ τὴν ἰδίαν πατρίδα, διακοσίας ναῦς καθέλκειν εἰς τὴν θάλατταν καὶ τὸν ναύαρχον ἀναπλεῖν ἐντὸς Πυλῶν, καὶ τὸν στρατηγὸν καὶ τὸν ἵππαρχον τὰς πεζὰς καὶ τὰς ἱππικὰς δυνάμεις Ἐλευσῖνάδε ἐξάγειν, πέμψαι δὲ καὶ πρέσβεις πρὸς τοὺς ἄλλους Ἕλληνας, πρῶτον δὲ πάντων πρὸς Θηβαίους διὰ τὸ ἐγγυτάτω εἶναι τὸν Φίλιππον τῆς ἐκείνων χώρας,

[185] παρακαλεῖν δὲ αὐτοὺς μηδὲν καταπλαγέντας τὸν Φίλιππον ἀντέχεσθαι τῆς ἑαυτῶν καὶ τῆς τῶν ἄλλων Ἑλλήνων ἐλευθερίας, καὶ ὅτι ὁ Ἀθηναίων δῆμος, οὐδὲν μνησικακῶν εἴ τι πρότερον γέγονεν ἀλλότριον ταῖς πόλεσι πρὸς ἀλλήλας, βοηθήσει καὶ δυνάμεσι καὶ χρήμασι καὶ βέλεσι καὶ ὅπλοις, εἰδὼς ὅτι αὐτοῖς μὲν πρὸς ἀλλήλους διαμφισβητεῖν περὶ τῆς ἡγεμονίας οὖσιν Ἕλλησι καλόν, ὑπὸ δὲ ἀλλοφύλου ἀνθρώπου ἄρχεσθαι καὶ τῆς ἡγεμονίας ἀποστερεῖσθαι ἀνάξιον εἶναι καὶ τῆς τῶν Ἑλλήνων δόξης καὶ τῆς τῶν προγόνων ἀρετῆς.

[186] ἔτι δὲ οὐδὲ ἀλλότριον ἡγεῖται εἶναι ὁ Ἀθηναίων δῆμος τὸν Θηβαίων δῆμον οὔτε τῇ συγγενείᾳ οὔτε τῷ ὁμοφύλῳ. ἀναμιμνῄσκεται δὲ καὶ τὰς τῶν προγόνων τῶν ἑαυτοῦ εἰς τοὺς Θηβαίων προγόνους εὐεργεσίας· καὶ γὰρ τοὺς Ἡρακλέους παῖδας ἀποστερουμένους ὑπὸ Πελοποννησίων τῆς πατρῴας ἀρχῆς κατήγαγον, τοῖς ὅπλοις κρατήσαντες τοὺς ἀντιβαίνειν πειρωμένους τοῖς Ἡρακλέους ἐγγόνοις, καὶ τὸν Οἰδίπουν καὶ τοὺς μετ᾽ ἐκείνου ἐκπεσόντας ὑπεδεξάμεθα, καὶ ἕτερα πολλὰ ἡμῖν ὑπάρχει φιλάνθρωπα καὶ ἔνδοξα πρὸς Θηβαίους·

[187] διόπερ οὐδὲ νῦν ἀποστήσεται ὁ Ἀθηναίων δῆμος τῶν Θηβαίοις τε καὶ τοῖς ἄλλοις Ἕλλησι συμφερόντων. συνθέσθαι δὲ πρὸς αὐτοὺς [καὶ] συμμαχίαν καὶ ἐπιγαμίαν ποιήσασθαι καὶ ὅρκους δοῦναι καὶ λαβεῖν. πρέσβεις Δημοσθένης Δημοσθένους Παιανιεύς, Ὑπερείδης Κλεάνδρου Σφήττιος, Μνησιθείδης Ἀντιφάνους Φρεάρριος, Δημοκράτης Σωφίλου Φλυεύς, Κάλλαισχρος Διοτίμου Κοθωκίδης.]

***
[180] Αλήθεια, Αισχίνη, ποιόν ρόλο θέλεις να δώσω σε σένα και ποιόν στον εαυτό μου στο δράμα εκείνης της ημέρας; Θέλεις να δώσω στον εαυτό μου τον ρόλο του Βάταλου, όπως θα με αποκαλούσες χλευάζοντας και διασύροντάς με, και σε σένα όχι τον ρόλο του πρώτου τυχόντα ήρωα επί σκηνής, αλλά κάποιον από αυτούς που παίζονται στη σκηνή, του Κρεσφόντη ή του Κρέοντα ή μήπως τον ρόλο του Οινόμαου, που κάποτε στον Κολλυτό ανεπιτυχώς υποδύθηκες; Τότε λοιπόν, στην κρίσιμη εκείνη περίσταση, αποδείχτηκε ότι εγώ, ο Βάτταλος από την Παιανία, στάθηκα για την πατρίδα πιο άξιος από εσένα, τον Οινόμαο τον Κοθωκίδη. Εσύ βέβαια δεν ήσουν χρήσιμος σε τίποτε και πουθενά. Εγώ έκανα όλα όσα έπρεπε να κάνει ένας καλός πολίτης. Κάνε μου τη χάρη και διάβασε, γραμματέα, το ψήφισμα.

ΨΗΦΙΣΜΑ ΔΗΜΟΣΘΕΝΗ
[181] [Επί άρχοντος Ναυσικλέους, με πρυτανεύουσα φυλή την Αιαντίδα, τη δέκατη έκτη ημέρα του Σκιροφοριώνα, ο Δημοσθένης, ο γιος του Δημοσθένη από την Παιανία, πρότεινε: επειδή και στο παρελθόν έχει αποδειχτεί ότι ο Φίλιππος ο Μακεδόνας παρέβη τις συνθήκες που έχουν γίνει από αυτόν και τον Λαό των Αθηναίων, περιφρονώντας τους όρκους και τα δίκαια που αναγνωρίζονταν από όλους τους Έλληνες· προσπαθεί να οικειοποιηθεί πόλεις που δεν του ανήκουν και μάλιστα έχει καταλάβει με τα όπλα μερικές που ανήκουν στους Αθηναίους, χωρίς προηγουμένως να έχει αδικηθεί καθόλου από τον Λαό των Αθηναίων· και σήμερα ακόμη προχωρεί πολύ σε βία και αγριότητα,

[182] καθόσον σε άλλες από τις ελληνικές πόλεις τοποθετεί φρουρές και ανατρέπει τα πολιτεύματα, κάποιες μάλιστα τις καταστρέφει από τα θεμέλια πουλώντας τους κατοίκους ως δούλους, σε μερικές εγκαθιστά βαρβάρους στη θέση των Ελλήνων με τρόπο που να βεβηλώνουν τα ιερά και τους τάφους, χωρίς να κάνει κάτι που δεν ταίριαζε στον τόπο καταγωγής και στον χαρακτήρα του, κάνοντας κατάχρηση της τωρινής του τύχης, ξεχνώντας ότι από μικρός και ασήμαντος έχει γίνει ανέλπιστα μεγάλος·

[183] όσο καιρό ο Λαός των Αθηναίων τον έβλεπε να αρπάζει βαρβαρικές και ξένες χώρες, θεωρούσε μικρής σημασίας τα αδικήματά του· τώρα όμως, βλέποντας άλλες από τις ελληνικές πόλεις να ταπεινώνονται, άλλες να καταστρέφονται, θεωρεί ότι είναι φοβερό και ανάξιο της φήμης των προγόνων του να βλέπει με αδιαφορία τους Έλληνες να υποδουλώνονται.

[184] Γι᾽ αυτό, ας αποφασίσει η Βουλή και ο Δήμος των Αθηναίων, αφού προηγουμένως προσευχηθούν και θυσιάσουν στους θεούς και στους ήρωες που έχουν υπό την προστασία τους την πόλη και τη χώρα των Αθηναίων, και λάβουν υπόψη τους την αρετή των προγόνων, οι οποίοι θεωρούσαν σπουδαιότερη την ελευθερία των Ελλήνων από την ιδιαίτερη πατρίδα τους, να καθελκύσουν στη θάλασσα διακόσια πολεμικά σκάφη, ο ναύαρχος να πλεύσει βόρεια στα στενά των Θερμοπυλών και ο στρατηγός και ο ίππαρχος να βγάλουν το πεζικό και το ιππικό στην Ελευσίνα· να στείλουν επίσης πρέσβεις στους άλλους Έλληνες, αλλά πρώτα από όλους στους Θηβαίους, γιατί ο Φίλιππος βρίσκεται πάρα πολύ κοντά στη χώρα εκείνων,

[185] και να τους παροτρύνουν να υπερασπιστούν την ελευθερία τη δική τους καθώς και των άλλων Ελλήνων, χωρίς να τρομοκρατηθούν από τον Φίλιππο, διαβεβαιώνοντάς τους ότι ο Λαός των Αθηναίων, χωρίς να κρατάει κακία για τυχόν έχθρα που υπήρξε στο παρελθόν μεταξύ των δύο πόλεων, θα τους βοηθήσει και με στρατό και με χρήματα και με πολεμοφόδια και με όπλα, επειδή γνωρίζει καλά ότι είναι ωραίο πράγμα να φιλονικούν Αθηναίοι και Θηβαίοι ως Έλληνες μεταξύ τους για την ηγεμονία, αλλά το να εξουσιάζονται από έναν άνθρωπο άλλης φυλής και να στερούνται από αυτόν αυτή την ηγεμονία είναι ανάξιο και της φήμης των Ελλήνων και της αρετής των προγόνων τους.

[186] Ακόμη ο Λαός των Αθηναίων δεν θεωρεί τον Θηβαϊκό Λαό ξένο ούτε ως προς τη συγγένεια ούτε ως προς τη φυλή. Θυμάται και τις ευεργεσίες των προγόνων του προς τους προγόνους των Θηβαίων. Πράγματι, όταν τα παιδιά του Ηρακλή στερήθηκαν την πατρική εξουσία από τους Πελοποννησίους, οι πρόγονοί μας τους επανέφεραν στη γη τους νικώντας σε ένοπλη σύγκρουση αυτούς που προσπαθούσαν να αντιταχθούν στους απογόνους του Ηρακλή. Εμείς επίσης παρείχαμε άσυλο στον Οιδίποδα και στην οικογένειά του όταν εξορίστηκαν, αλλά και άλλες φιλάνθρωπες και άξιες λόγου πράξεις έχουμε κάνει προς τους Θηβαίους.

[187] Γι᾽ αυτό, ούτε και τώρα ο Λαός των Αθηναίων θα μείνει μακριά από τα συμφέροντα των Θηβαίων και των άλλων Ελλήνων. Τέλος, να συνάψουν συμμαχία με αυτούς, να παραχωρήσουν δικαιώματα επιγαμίας και να ανταλλάξουν όρκους. Πρέσβεις ορίζονται ο Δημοσθένης του Δημοσθένη από την Παιανία, ο Υπερείδης του Κλεάνδρου ο Σφήττιος, ο Μνησθείδης του Αντιφάνη ο Φρεάρριος, ο Δημοκράτης του Σωφίλου ο Φλυέας και ο Κάλλαισχρος ο Διοτίμου ο Κοθωκίδης].

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου