Είτε πρόκειται για το θάνατο ενός αγαπημένου προσώπου, ένα διαζύγιο ή την απώλεια της δουλειάς μας ή μιας ερωτικής σχέσης, όλοι θα συναντηθούμε με τη θλίψη και τη λύπη, σε κάποια φάση της ζωής μας.
Είναι η διαδικασία που απαιτείται για τη φυσιολογική επούλωση κάθε πληγής μας. Κάποια γεγονότα, αλλάζουν τη ζωή μας οριστικά και όταν βιώνουμε μια απώλεια, χρειάζεται χρόνος, αλλά και κάποιου είδους φροντίδα, για να ξεπεράσουμε αυτό που συνέβη και να προχωρήσουμε, πάλι δυνατοί, μπροστά.
Ναι, θα μου πείτε, η θλίψη κρύβει πολύ και έντονο πόνο. Είναι αυτή που κάνει τους καιρούς ‘δύσκολους’ και ‘ζόρικους’. Είναι αυτή που μας κάνει να νομίζουμε ότι τίποτε δεν θα είναι ξανά όπως πριν. Τίποτε δεν θα έχει νόημα πια. Είναι μια μεγάλη και σοφή δασκάλα…γιατί η ζωή, τη θλίψη, όσο και αν ακούγεται παράδοξο, την προσφέρει ως μια ευκαιρία για να μάθουμε περισσότερα γι΄αυτήν και για εμάς.
Αυτά που μπορεί να μας μάθει η θλίψη…
1. Γεννά ευγνωμοσύνη. Νομίζουμε ότι εκείνη την ώρα, δεν μπορούμε με κανέναν τρόπο να νιώσουμε ευγνωμοσύνη. Όμως η θλίψη έρχεται όταν κάτι έχει απομακρυνθεί από εμάς. Και μας δίνει την ευκαιρία να εκτιμήσουμε όσαείχαμε αλλά και όσα έχουμε ακόμα. Είναι η στιγμή που συνειδητοποιούμε, με ένα σκληρό τρόπο, ομολογουμένως, ότι τίποτε δεν είναι δεδομένο.
2. Μας φέρνει πιο κοντά στη ζωή. Συχνά, ζούμε χωρίς να νοιαζόμαστε πραγματικά για τη ζωή. Μια απώλεια, μια τραγωδία, μπορεί να λειτουργήσει ως καμπανάκι αφύπνισης, για να μας θυμίσει ότι ο χρόνος μας είναι περιορισμένος. Αλλά, ακόμη κι αν δεν είναι, ας είμαστε σίγουροι, ότι “ζούμε” το μεγαλύτερο μέρος της κάθε μέρας μας.
3. Δεν μπορούμε να αποφύγουμε τη θλίψη. Συχνά, μας λένε να κάνουμε “εργασιοθεραπεία” για να αποφύγουμε τη θλίψη και…να ξεχνιόμαστε. Καμία απασχόληση δεν μπορεί να γεμίσει, πραγματικά, το κενό που αφήνει μια απώλεια, όποια κι αν είναι αυτή. Σύντομα θα έρθουμε αντιμέτωποι με αυτό που συνέβη και θα διαπιστώσουμε ότι, η θλίψη μάς περιμένει υπομονετικά και θα είναι εκεί, μέχρι τη στιγμή που θα της δώσουμε την προσοχή και το χρόνο που της αξίζει.
4. Μας βοηθάει να εστιάσουμε στα σημαντικά. Συχνά διαπιστώνουμε ότι όλη η προσοχή μας στρέφεται στη δουλειά και αγνοούμε την οικογένεια ή τους φίλους μας. Η θλίψη είναι ένας γόνιμος χρόνος για να σκεφτούμε ξανά και ξανά τι έχει σημασία και νόημα στη ζωή μας. Που αφιερώνουμε χρόνο; Είναι αυτό σημαντικό για εμάς; Κάνει καλύτερη τη ζωή μας;
5. Η ζωή δεν σταματά. Όσο ‘τραγική’ και να είναι ή φαίνεται μια απώλεια, η ζωή συνεχίζεται για το 99,999% των ανθρώπων πάνω σε αυτόν τον πλανήτη. Ανεπηρέαστη. Όλα συνεχίζουν να κινούνται και να προχωρούν. Η ζωή μας, συνεχίζεται. Πολλές φορές αυτό συμβαίνει με μια βία. Δεν μοιάζει πολύ δίκαιο να μην έχουμε το χρόνο να λυπηθούμε, να βυθιστούμε στη θλίψη μας. Πάντα κάποιος θα ‘θρηνεί’ κάπου. Αλλά πως θα ήταν η ζωή και ο κόσμος, αν οι απώλειες την σταματούσαν, έστω για λίγο, έστω και για ένα λεπτό;
6. Μπορούμε να προχωρήσουμε, γνωρίζοντας ότι τίποτε δεν μπορεί να πάει χειρότερα. Η αλήθεια είναι ότι, αυτό μοιάζει να είναι “μαύρο χιούμορ”. Αλλά δεν είναι. Κάθε φορά που θεωρούμε ότι μας συνέβη το χειρότερο που μπορούσε να μας συμβεί, ένα συναίσθημα ανακούφισης γεννιέται. Τίποτε δεν μπορεί να πάει χειρότερα, λοιπόν. Άρα, όλα μπορούν να γίνουν ευκολότερα πλέον…και καλύτερα!
7. Η πικρία μάς γεμίζει με περισσότερο πόνο. Μερικοί από εμάς έχουμε την τάση να γεμίζουμε με πικρία, ανεξάρτητα από την περίσταση. Η θλίψη, έρχεται να μας δείξει ότι η πικρία είναι μία άχρηστη και μη βιώσιμη στρατηγική για τη ζωή. Οι επιζήσαντες από ολοκαυτώματα, που έζησαν πιο ευτυχισμένοι με τις οικογένειές τους, είναι αυτοί που ξεπέρασαν τις πικρίες και προχώρησαν χωρίς αυτές.
8. Μαθαίνουμε ποιοι είναι οι πραγματικοί μας φίλοι. Είναι άβολο και δυσάρεστο να είσαι δίπλα σε κάποιον που πονάει; Ένας πραγματικός φίλος δεν θα σκεφτόταν ποτέ έτσι. Θα εξακολουθούσε να είναι δίπλα μας. Οι υπόλοιποι, θα βρουν μια καλή δικαιολογία για να μείνουν μακριά.
9. Μπορούμε να ξεπεράσουμε τα πάντα. Συνηθίζω να λέω στους φίλους μου ότι όλα έρχονται στη ζωή όταν μπορούμε να τα αντέξουμε. Η ζωή έχει ένα ‘μαγικό’ τρόπο να ανακτά τη ζωή. Είναι εκπληκτικό πως είμαστε ένα χρόνο μετά. Η θλίψη μάς δίνει αυτήν την ευκαιρία, του χρόνου να ξεπεράσουμε αυτό που συνέβη και να πλησιάσουμε πάλι το μέλλον, με την ίδια ενέργεια και μεγαλύτερη δύναμη.
10. Θα γίνουμε λιγότερο στενόμυαλοι. Τα μικρά πράγματα γίνονται ακόμη μικρότερα. Τα σημαντικά πράγματα γίνονται πιο σημαντικά. Η θλίψη μάς κάνει αυτό το δώρο, να δούμε τα πράγματα στο φυσικό τους μέγεθος και να ανοίξουμε την καρδιά μας και το μυαλό μας στα πιο ουσιαστικά.
Η θλίψη μάς δίνει την ευκαιρία να επανεκτιμήσουμε το θαύμα της ζωής. Να στρέψουμε το πρόσωπό μας, την αγάπη μας και το ενδιαφέρον μας σε όσους αγαπάμε, σε αυτά που έχουν νόημα και ουσία. Να αναλογιστούμε πως οι δύσκολες στιγμές είναι και αυτές μέρος αυτού του θαύματος. Είναι μικρά ή μεγαλύτερα εμπόδια που μπορούμε να ξεπεράσουμε για να δούμε ξανά το φως και την ελπίδα.
Πλουσιότεροι και πιο δυνατοί!
* tip: όταν θέλεις να μιλήσεις για μια απώλεια, προτίμησε τη λέξη “έφυγε” αντί για τη λέξη “έχασα”!
Τα 5 στάδια της θλίψης
Άρνηση. Σε αυτή τη φάση το σύστημα των πεποιθήσεων καθοδηγείται από την καρδιά μας και όχι από το μυαλό μας, καθώς προσπαθούμε να προσαρμοστούμε στην ιδέα της ζωής μας χωρίς αυτό που χάνουμε (είτε είναι πρόσωπο, είτε μια σχέση, είτε η δουλειά μας). Ακόμα κι αν γνωρίζουμε ότι κάτι έχει τελειώσει, οριστικά, αρνούμαστε να το δεχτούμε και θεωρούμε ότι κάτι μπορεί να αλλάξει.
Θυμός. Μπορεί να εκδηλωθεί με διάφορους τρόπους, οργή, φωνές, υστερία. Κυρίως όμως κουβαλάει τη λέξη “γιατί”. Γιατί σε μένα; Γιατί τώρα; Γιατί με τιμωρεί η μοίρα ή το Σύμπαν;
Διαπραγμάτευση.Μπορούμε να κάνουμε διάφορα πράγματα προκειμένου να αλλάξουμε την κατάσταση. Εδώ χωράνε: καλοσύνες, απειλές, θεραπείες, ματζούνια, μάγια, αστρολογικές προβλέψεις, βουντού, μεγάλες υποσχέσεις και ότι άλλο χωράει ο νούς, στο βωμό του να ξαναγίνουν όλα όπως πριν. Αυτό το στάδιο, πάει ‘πακέτο’ με την άρνηση.
Κατάθλιψη. Και αυτή εκφράζεται, όπως ο θυμός, με διαφορετικούς τρόπους. Κούραση, αδυναμία, έλλειψη διάθεσης, αδράνεια, έλλειψη όρεξης ή βουλιμία, απάθεια, έλλειψη κοινωνικότητας, κατανάλωση αλκοόλ…και τελικά απελπισία. Τίποτε δεν θα με κάνει να νιώσω διαφορετικά και καλύτερα. Ποτέ δεν θα γίνω καλά, τίποτε δεν θα πάει καλά στο μέλλον.
Αποδοχή. Είναι η φάση κατά την οποία είμαστε σε θέση να κάνουμε “ειρήνη” με την απώλεια. Συμβαίνει σταδιακά και αργά. Η αποδοχή, δεν συνεπάγεται γαλήνη και αρμονία. Μπορεί να χωράει μεγάλες ποσότητες λύπης, μάλιστα, παρατεταμμένης. Όμως σημαίνει τέλος στον ‘πόλεμο’ με αυτό που συνέβη, σημαίνει βηματισμό ώστε η ζωή μας να προχωράει ξανά. Αυτό που νομίζαμε ότι δεν πρόκειται ποτέ να γυρίσει, δηλαδή η ενέργεια και η διάθεση για ζωή, επιστρέφει, παρά το γεγονός ότι ακόμα υπάρχουν κομμάτια από τις προηγούμενες φάσεις.
Είναι η διαδικασία που απαιτείται για τη φυσιολογική επούλωση κάθε πληγής μας. Κάποια γεγονότα, αλλάζουν τη ζωή μας οριστικά και όταν βιώνουμε μια απώλεια, χρειάζεται χρόνος, αλλά και κάποιου είδους φροντίδα, για να ξεπεράσουμε αυτό που συνέβη και να προχωρήσουμε, πάλι δυνατοί, μπροστά.
Ναι, θα μου πείτε, η θλίψη κρύβει πολύ και έντονο πόνο. Είναι αυτή που κάνει τους καιρούς ‘δύσκολους’ και ‘ζόρικους’. Είναι αυτή που μας κάνει να νομίζουμε ότι τίποτε δεν θα είναι ξανά όπως πριν. Τίποτε δεν θα έχει νόημα πια. Είναι μια μεγάλη και σοφή δασκάλα…γιατί η ζωή, τη θλίψη, όσο και αν ακούγεται παράδοξο, την προσφέρει ως μια ευκαιρία για να μάθουμε περισσότερα γι΄αυτήν και για εμάς.
Αυτά που μπορεί να μας μάθει η θλίψη…
1. Γεννά ευγνωμοσύνη. Νομίζουμε ότι εκείνη την ώρα, δεν μπορούμε με κανέναν τρόπο να νιώσουμε ευγνωμοσύνη. Όμως η θλίψη έρχεται όταν κάτι έχει απομακρυνθεί από εμάς. Και μας δίνει την ευκαιρία να εκτιμήσουμε όσαείχαμε αλλά και όσα έχουμε ακόμα. Είναι η στιγμή που συνειδητοποιούμε, με ένα σκληρό τρόπο, ομολογουμένως, ότι τίποτε δεν είναι δεδομένο.
2. Μας φέρνει πιο κοντά στη ζωή. Συχνά, ζούμε χωρίς να νοιαζόμαστε πραγματικά για τη ζωή. Μια απώλεια, μια τραγωδία, μπορεί να λειτουργήσει ως καμπανάκι αφύπνισης, για να μας θυμίσει ότι ο χρόνος μας είναι περιορισμένος. Αλλά, ακόμη κι αν δεν είναι, ας είμαστε σίγουροι, ότι “ζούμε” το μεγαλύτερο μέρος της κάθε μέρας μας.
3. Δεν μπορούμε να αποφύγουμε τη θλίψη. Συχνά, μας λένε να κάνουμε “εργασιοθεραπεία” για να αποφύγουμε τη θλίψη και…να ξεχνιόμαστε. Καμία απασχόληση δεν μπορεί να γεμίσει, πραγματικά, το κενό που αφήνει μια απώλεια, όποια κι αν είναι αυτή. Σύντομα θα έρθουμε αντιμέτωποι με αυτό που συνέβη και θα διαπιστώσουμε ότι, η θλίψη μάς περιμένει υπομονετικά και θα είναι εκεί, μέχρι τη στιγμή που θα της δώσουμε την προσοχή και το χρόνο που της αξίζει.
4. Μας βοηθάει να εστιάσουμε στα σημαντικά. Συχνά διαπιστώνουμε ότι όλη η προσοχή μας στρέφεται στη δουλειά και αγνοούμε την οικογένεια ή τους φίλους μας. Η θλίψη είναι ένας γόνιμος χρόνος για να σκεφτούμε ξανά και ξανά τι έχει σημασία και νόημα στη ζωή μας. Που αφιερώνουμε χρόνο; Είναι αυτό σημαντικό για εμάς; Κάνει καλύτερη τη ζωή μας;
5. Η ζωή δεν σταματά. Όσο ‘τραγική’ και να είναι ή φαίνεται μια απώλεια, η ζωή συνεχίζεται για το 99,999% των ανθρώπων πάνω σε αυτόν τον πλανήτη. Ανεπηρέαστη. Όλα συνεχίζουν να κινούνται και να προχωρούν. Η ζωή μας, συνεχίζεται. Πολλές φορές αυτό συμβαίνει με μια βία. Δεν μοιάζει πολύ δίκαιο να μην έχουμε το χρόνο να λυπηθούμε, να βυθιστούμε στη θλίψη μας. Πάντα κάποιος θα ‘θρηνεί’ κάπου. Αλλά πως θα ήταν η ζωή και ο κόσμος, αν οι απώλειες την σταματούσαν, έστω για λίγο, έστω και για ένα λεπτό;
6. Μπορούμε να προχωρήσουμε, γνωρίζοντας ότι τίποτε δεν μπορεί να πάει χειρότερα. Η αλήθεια είναι ότι, αυτό μοιάζει να είναι “μαύρο χιούμορ”. Αλλά δεν είναι. Κάθε φορά που θεωρούμε ότι μας συνέβη το χειρότερο που μπορούσε να μας συμβεί, ένα συναίσθημα ανακούφισης γεννιέται. Τίποτε δεν μπορεί να πάει χειρότερα, λοιπόν. Άρα, όλα μπορούν να γίνουν ευκολότερα πλέον…και καλύτερα!
7. Η πικρία μάς γεμίζει με περισσότερο πόνο. Μερικοί από εμάς έχουμε την τάση να γεμίζουμε με πικρία, ανεξάρτητα από την περίσταση. Η θλίψη, έρχεται να μας δείξει ότι η πικρία είναι μία άχρηστη και μη βιώσιμη στρατηγική για τη ζωή. Οι επιζήσαντες από ολοκαυτώματα, που έζησαν πιο ευτυχισμένοι με τις οικογένειές τους, είναι αυτοί που ξεπέρασαν τις πικρίες και προχώρησαν χωρίς αυτές.
8. Μαθαίνουμε ποιοι είναι οι πραγματικοί μας φίλοι. Είναι άβολο και δυσάρεστο να είσαι δίπλα σε κάποιον που πονάει; Ένας πραγματικός φίλος δεν θα σκεφτόταν ποτέ έτσι. Θα εξακολουθούσε να είναι δίπλα μας. Οι υπόλοιποι, θα βρουν μια καλή δικαιολογία για να μείνουν μακριά.
9. Μπορούμε να ξεπεράσουμε τα πάντα. Συνηθίζω να λέω στους φίλους μου ότι όλα έρχονται στη ζωή όταν μπορούμε να τα αντέξουμε. Η ζωή έχει ένα ‘μαγικό’ τρόπο να ανακτά τη ζωή. Είναι εκπληκτικό πως είμαστε ένα χρόνο μετά. Η θλίψη μάς δίνει αυτήν την ευκαιρία, του χρόνου να ξεπεράσουμε αυτό που συνέβη και να πλησιάσουμε πάλι το μέλλον, με την ίδια ενέργεια και μεγαλύτερη δύναμη.
10. Θα γίνουμε λιγότερο στενόμυαλοι. Τα μικρά πράγματα γίνονται ακόμη μικρότερα. Τα σημαντικά πράγματα γίνονται πιο σημαντικά. Η θλίψη μάς κάνει αυτό το δώρο, να δούμε τα πράγματα στο φυσικό τους μέγεθος και να ανοίξουμε την καρδιά μας και το μυαλό μας στα πιο ουσιαστικά.
Η θλίψη μάς δίνει την ευκαιρία να επανεκτιμήσουμε το θαύμα της ζωής. Να στρέψουμε το πρόσωπό μας, την αγάπη μας και το ενδιαφέρον μας σε όσους αγαπάμε, σε αυτά που έχουν νόημα και ουσία. Να αναλογιστούμε πως οι δύσκολες στιγμές είναι και αυτές μέρος αυτού του θαύματος. Είναι μικρά ή μεγαλύτερα εμπόδια που μπορούμε να ξεπεράσουμε για να δούμε ξανά το φως και την ελπίδα.
Πλουσιότεροι και πιο δυνατοί!
* tip: όταν θέλεις να μιλήσεις για μια απώλεια, προτίμησε τη λέξη “έφυγε” αντί για τη λέξη “έχασα”!
Τα 5 στάδια της θλίψης
Άρνηση. Σε αυτή τη φάση το σύστημα των πεποιθήσεων καθοδηγείται από την καρδιά μας και όχι από το μυαλό μας, καθώς προσπαθούμε να προσαρμοστούμε στην ιδέα της ζωής μας χωρίς αυτό που χάνουμε (είτε είναι πρόσωπο, είτε μια σχέση, είτε η δουλειά μας). Ακόμα κι αν γνωρίζουμε ότι κάτι έχει τελειώσει, οριστικά, αρνούμαστε να το δεχτούμε και θεωρούμε ότι κάτι μπορεί να αλλάξει.
Θυμός. Μπορεί να εκδηλωθεί με διάφορους τρόπους, οργή, φωνές, υστερία. Κυρίως όμως κουβαλάει τη λέξη “γιατί”. Γιατί σε μένα; Γιατί τώρα; Γιατί με τιμωρεί η μοίρα ή το Σύμπαν;
Διαπραγμάτευση.Μπορούμε να κάνουμε διάφορα πράγματα προκειμένου να αλλάξουμε την κατάσταση. Εδώ χωράνε: καλοσύνες, απειλές, θεραπείες, ματζούνια, μάγια, αστρολογικές προβλέψεις, βουντού, μεγάλες υποσχέσεις και ότι άλλο χωράει ο νούς, στο βωμό του να ξαναγίνουν όλα όπως πριν. Αυτό το στάδιο, πάει ‘πακέτο’ με την άρνηση.
Κατάθλιψη. Και αυτή εκφράζεται, όπως ο θυμός, με διαφορετικούς τρόπους. Κούραση, αδυναμία, έλλειψη διάθεσης, αδράνεια, έλλειψη όρεξης ή βουλιμία, απάθεια, έλλειψη κοινωνικότητας, κατανάλωση αλκοόλ…και τελικά απελπισία. Τίποτε δεν θα με κάνει να νιώσω διαφορετικά και καλύτερα. Ποτέ δεν θα γίνω καλά, τίποτε δεν θα πάει καλά στο μέλλον.
Αποδοχή. Είναι η φάση κατά την οποία είμαστε σε θέση να κάνουμε “ειρήνη” με την απώλεια. Συμβαίνει σταδιακά και αργά. Η αποδοχή, δεν συνεπάγεται γαλήνη και αρμονία. Μπορεί να χωράει μεγάλες ποσότητες λύπης, μάλιστα, παρατεταμμένης. Όμως σημαίνει τέλος στον ‘πόλεμο’ με αυτό που συνέβη, σημαίνει βηματισμό ώστε η ζωή μας να προχωράει ξανά. Αυτό που νομίζαμε ότι δεν πρόκειται ποτέ να γυρίσει, δηλαδή η ενέργεια και η διάθεση για ζωή, επιστρέφει, παρά το γεγονός ότι ακόμα υπάρχουν κομμάτια από τις προηγούμενες φάσεις.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου