Πως η Ελληνική γονιμοποίησε τον Ευρωπαικό λόγο

Ἡ ἱστορία τῆς ἐπίδρασης τῆς ἑλληνικῆς ἀθλητικῆς γλώσσας στὸν ἐκτὸς τῆς περιοχῆς τῶν ὁμιλητῶν της χῶρο ἀρχίζει στὴ Ρώμη, ὅπου ὁ ἑλληνικὸς πολιτισμὸς ἀπέκτησε σημαντικότατη ἐπιρροή, στὴν ὁποία ὁ Ὁράτιος χαρακτηρίζει ἐπιτυχῶς μὲ τοὺς ἀκόλουθους στίχους: Graecia capta ferum victorem cepit et artes intulit agrestic Latio (Ἡ νικημένη Ἑλλάδα κατέκτησε τὸν ἀκαλλιέργητο νικητὴ καὶ μετεμφύτευσε τὶς Τέχνες στοὺς ἀγροίκους Ρωμαίους).

Στὸ σημαντικὸ γερμανόγλωσσο λεξικὸ τῶν Ἀθλητικῶν Ἐπιστημῶν τὸ ὁποῖο ὁρίζει καὶ προσδιορίζει μὲ ἀκρίβεια τὶς ἔννοιες τῆς ἐπιστημονικῆς γλώσσας σὲ εὖρος 568 σελίδων περιλαμβάνονται 319 καταχωρήσεις λέξεων καθαρῆς ἑλληνικῆς προέλευσης ἢ ποὺ ἔχουν κάποια σχέση μὲ ἑλληνικὰ γλωσσικὰ στοιχεῖα. Αὐτὸ ἴσως μαρτυρᾶ περισσότερο ἀπὸ τὰ μεμονωμένα παραδείγματα τὴ συμβολὴ τῶν Ἑλληνικῶν στὴ σύγχρονη γλώσσα τοῦ Ἀθλητισμοῦ.

Στὰ 1863 ἔληξε ὁ ἐμφύλιος πόλεμος στὴ Βόρεια Ἀμερική, πράγμα ποὺ ἔκανε δυνατὴ τὴν ἕνωση τῶν Πολιτειῶν της. Ἀπὸ τότε οἱ Ἡνωμένες Πολιτεῖες, σὲ μικρὸ χρονικὸ διάστημα, ἔγιναν τὸ πρῶτο στὸν κόσμο κράτος σὲ ὅλους τούς τομεῖς.

Γιατί ὅμως τὸ πείραμα τῆς ἕνωσης τῶν κατοίκων τῆς Βόρειας Ἀμερικῆς στέφτηκε μὲ ἐπιτυχία; Ἕνας λόγος εἶναι ὅτι εἶχαν συμφωνήσει ὅλοι τους νὰ καθιερώσουν μία καὶ μόνο γλώσσα ὡς κοινὴ ὅλων τους, μὲ τὸ δικαίωμα νὰ εἶναι ἐλεύθεροι νὰ μιλοῦν καὶ τὴ μητρική του ὁ καθένας γλώσσα. Τὸ πείραμα τῆς Ἀμερικῆς μπορεῖ νὰ γίνει καὶ στὸν εὐρωπαϊκὸ χῶρο.

Τὸ 1947, στὸ Μοντραὶ τῆς Ἐλβετίας, στὸ Διεθνὲς Συνέδριο γιὰ μία Παγκόσμια Ὁμοσπονδιακὴ Ὀργάνωση, ὁ Ἄγγελος Σικελιανὸς πρότεινε νὰ γίνει ἡ νεοελληνικὴ γλώσσα διεθνής. Ὁ ποιητὴς ἔλαβε μέρος στὸ συνέδριο αὐτὸ ἐκπροσωπώντας τὴν Ἑλλάδα, ἀνάμεσα σὲ ἄλλους ἐκπροσώπους πολλῶν χωρῶν. Ἡ πρόταση τοῦ Σικελιανοῦ δημοσιεύτηκε στὴν ἐφημερίδα «Ἐλευθερία», στὶς 31 Αὐγούστου 1947 καὶ τὸ ὅλο κείμενο τῆς πρότασης εἶχε ὡς ἑξῆς: «Ἡ Νεοελληνικὴ πρέπει νὰ γίνει διεθνὴς γλώσσα».

Ἡ ὁμιλία τοῦ μεγάλου μας ποιητῆ στὸ συνέδριο ἄρχιζε μὲ τὰ ἑξῆς λόγια: «Τολμῶ σήμερα νὰ σᾶς προτείνω ὡς διεθνῆ γλώσσα τῆς Ὁμοσπονδίας τὴ νοελληνικὴ γλώσσα, ποὺ εἶναι ἡ ἀληθινὴ θυγατέρα καὶ ἡ νόμιμη κληρονομιὰ τῆς ἀρχαίας, ἀπὸ τὴν ὁποία ὅλοι οἱ πολιτισμένοι λαοὶ ἄντλησαν, ὡς ἀπὸ πηγὴ τῶν πηγῶν, τὸ ἀληθινὸ νόημα τοῦ ἀνθρώπινου πολιτισμοῦ στὸ σύνολο». Ἡ παγκόσμια Ὁμοσπονδία δὲν ἔγινε πραγματικότητα. Δέκα ὅμως χρόνια ἀργότερα, τὸ 1957, ἔγινε ἡ πρώτη λέσχη τῶν Ἑφτὰ στὴ Ρώμη. Ἡ Εὐρώπη προχωρᾶ μὲ σύμπνοια, ἔτσι τουλάχιστον πιστεύουμε, πρὸς τὴν ἕνωση. Μιὰ ἑνωμένη ὅμως Εὐρώπη, σύντομα θὰ θέσει θέμα Κοινῆς Γλώσσας γιὰ ὅλους τοὺς Εὐρωπαίους καὶ κατ’ ἐπέκταση, γιὰ ὅλους τοὺς λαοὺς τῆς γῆς.

Ὁποιαδήποτε γλώσσα κι ἂν καθιερωθεῖ ὡς ΚΟΙΝΗ θὰ τὴν ἀποδεχτοῦμε. Ὅλος ὁ κόσμος ὅμως γνωρίζει ὅτι ἡ ἀρχαιότερη γλώσσα τῆς Εὐρώπης εἶναι ἡ Ἑλληνικὴ καὶ ὅτι σὲ αὐτὴ τὴ γλώσσα ἔχει γραφεῖ ὁ ὑψηλότερος πολιτισμὸς τῶν αἰώνων.

Ἑπομένως ἡ ἑλληνικὴ γλώσσα μπορεῖ δικαιωματικὰ νὰ γίνει παγκόσμια γλώσσα νὰ παίξει θετικὸ καὶ ἀποτελεσματικὸ ρόλο στὴν ἐπίλυση τῶν προβλημάτων τῆς ἀνθρωπότητας. Ἡ καθιέρωση τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας ὡς ΚΟΙΝΗΣ γιὰ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους θὰ ἔχει τὸ πλεονέκτημα ὅτι οἱ Εὐρωπαῖοι θὰ γνωρίσουν τὶς ρίζες τῆς καταγωγῆς τους πιὸ βαθιά, ἀφοῦ οἱ γλῶσσες πολλῶν λαῶν τῆς Εὐρώπης ἔχουν κοινὲς ρίζες μὲ τὴν ἑλληνικὴ καὶ οἱ περισσότεροι ἐπιστημονικοὶ ὅροι τους εἶναι ἑλληνικοί.

Ἐπιπλέον, ἡ ἑλληνικὴ ἔχει γραπτὰ μνημεῖα μὲ τὴν ἱστορία τῶν περισσότερων ἐπιστημῶν καὶ τῶν κυριότερων φιλοσοφικῶν ἰδεῶν ποὺ γέννησε τὸ ἀνθρώπινο πνεῦμα. Λαμβάνοντας ὅλα αὐτὰ ὑπόψη μας, πιστεύουμε ὅτι ἡ ἑλληνικὴ γλώσσα ἔχει τὶς περισσότερες πιθανότητες, ἀπὸ κάθε ἄλλη, νὰ γίνει ἡ διεθνὴς γλώσσα. Τὸ πιστεύουμε αὐτό, γιατί εἶναι ἡ διεθνὴς γλώσσα. Τὸ πιστεύουμε αὐτό, γιατί ὁ ἑλληνικὸς λόγος, ὡς ἐκφραστικὸ μέσο καὶ λογικὴ σκέψη, βρίσκεται μέσα στοὺς γλωσσικοὺς κώδικες τῶν περισσοτέρων εὐρωπαϊκῶν λαῶν. Ὡστόσο παραδεχόμαστε ὅτι κάθε γλώσσα ἔχει τὴ μοναδικότητά της καὶ ὁρισμένες ἀρετές.

Ὅμως ἡ θεμελιώδης διαφορὰ τῆς ἑλληνικῆς ἀπὸ τὶς ἄλλες εἶναι ἡ μεγάλη συμβολή της. Ἡ ἄποψη ὅτι ἡ ἑλληνικὴ γλώσσα εἶναι πλουτισμένη μὲ πολλὲς ἀρετὲς καὶ ποικίλες ἐκφραστικὲς δυνατότητες δὲν εἶναι μόνο δική μας, εἶναι καὶ πολλῶν ἀλλοδαπῶν. Ὁ Γάλλος Ἀκαδημαϊκὸς Κλὼντ Φωριὲλ γιὰ παράδειγμα, ὁ ὁποῖος γνώριζε ὅλες τὶς βασικὲς εὐρωπαϊκὲς γλῶσσες, τὴν ἀραβικὴ καὶ τὴν σανσκριτική, ἔγραφε: «Ἡ ἑλληνικὴ γλώσσα συγκεντρώνει τὸν πλοῦτο καὶ τὴν ὁμοιογένεια τῆς γερμανικῆς, τὴ λυγεράδα τῆς ἰσπανικῆς, τὴ μουσικότητα τῆς ἰταλικῆς καὶ τὴ σαφήνεια τῆς γαλλικῆς. Γενικὰ εἶναι ἡ καλύτερη γλώσσα, ἡ ὁποία ἐπιδέχεται καὶ κάθε εἴδους διαμόρφωση».

WOLFGANG DECKER.
Καθηγητὴς Ἱστορίας τῶν ἀθλημάτων