Το τέρας του άγχους

Το τέρας που ονομαζόταν άγχος
Ο Μίλαν Κούντερα είπε κάποτε πως η πηγή του άγχους βρίσκεται στο μέλλον κι αν μπορείς να κρατήσεις το μέλλον έξω από το μυαλό σου, τότε μπορείς να ξεχάσεις και τις στεναχώριες σου. Αλήθεια, πόσο εύκολο είναι να το κάνεις πράξη; Πόσες φορές δεν αισθανόμαστε έναν κόμπο στο στομάχι ή μια πνιγμονή περιμένοντας να συμβεί ένα γεγονός που στη χειρότερη περίπτωση έχουμε φανταστεί απλώς μια εκδοχή μιας άσχημης κατάληξης του γεγονότος αυτού; Τελικά τι είναι το άγχος; Με ποιον τρόπο μπορούμε να απαλλαγούμε από αυτό; Μήπως πρόκειται για συνέπεια αυθυποβολής;

Συμπτώματα άγχους
Πρώτα απ’ όλα, η λέξη άγχος ετυμολογικά προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη «άγχω» που σημαίνει πνίγω εξού και το «πνίξιμο» που νιώθουμε στις περισσότερες των περιπτώσεων ή σε κρίσεις κάποιας αγχώδους διαταραχής. Αυτό το «πνίξιμο» αποτελεί και το κύριο γνώρισμα. Άλλες ενδείξεις είναι το κοιλιακό άλγος, οι ταχυκαρδίες, η έντονη εφίδρωση, η ανάγκη για ούρηση, το τρέμουλο και σε περιπτώσεις όπου βιώνουμε μια έντονη κρίση παρατηρούμε νευρικές, σεξουαλικές διαταραχές, διαταραχές στον ύπνο, κόπωση, ακόμα και κατάθλιψη.

Το άγχος κατά το παρελθόν
Αν γυρίσουμε τον χρόνο αρκετά πίσω στο μακρύ παρελθόν, θα δούμε πως το άγχος ή αλλιώς stress, δημιουργήθηκε ως ένας μηχανισμός άμυνας που έθετε σε εγρήγορση οποιονδήποτε άνθρωπο ερχόταν αντιμέτωπος με κάποιο πιθανό κίνδυνο. Στην εποχή μας σίγουρα δεν ερχόμαστε καθημερινά αντιμέτωποι με τον κίνδυνο μη μας επιτεθεί κάποια τίγρης ή ένα μαμούθ σε ανύποπτο χρόνο. Ωστόσο, αρκετοί άλλοι παράγοντες στη σύγχρονη εποχή μας συνεισφέρουν στην εκδήλωσή του και διαφέρει κατά πολύ από το λεγόμενο «δημιουργικό άγχος».
Σε λογικά πλαίσια το stress μπορεί να μας βοηθήσει να γίνουμε πιο παραγωγικοί, ενεργητικοί, αποτελεσματικοί (δημιουργικό άγχος). Το πρόβλημα έρχεται όταν η κατάσταση αυτή ξεφεύγει από τον έλεγχό μας και μας προκαλεί τα εντελώς αντίθετα αποτελέσματα.

Αίτια εκδήλωσής του
Ο φόβος, ο θυμός και η απογοήτευση για την ύπαρξη ή την κατάληξη ενός προβλήματος που αντιμετωπίζουμε, είναι αιτίες που οφείλονται στην εκδήλωση του. Άλλες αιτίες είναι συχνά κάποια φάρμακα, ψυχολογικοί παράγοντες (φοβίες και εμμονές), διαταραχές ορμονών και ελλείψεις βιταμινών.

Δυνατότητα επίτευξης δημιουργικού άγχους
Το να απαλλαγεί κανείς από το άγχος είναι μάλλον ανέφικτο, καθώς ένας τέτοιος μηχανισμός μπορεί τόσο να μας προφυλάξει από πιθανές δυσάρεστες καταστάσεις, όσο και να βοηθήσει να πετύχουμε όμορφους στόχους στη ζωή μας. Ωστόσο, έχουμε τη δυνατότητα να μείνουμε απλά στο επίπεδο όπου θα αποτελεί μια υγιή καθ’ όλα κατάσταση.
Ο αθλητισμός, ο διαλογισμός, το μασάζ, η αγάπη και η υποστήριξη της οικογένειας, των φίλων και των κατοικίδιών μας, η στήριξη ενός ψυχολόγου, ψυχοθεραπευτής, αλλά κυρίως η επιμονή και η εξάσκηση στη θετική σκέψη, μπορούν να λειτουργήσουν ως μηχανισμοί διαχείρισης και τελικά αντιμετώπισης όλων των δυσάρεστων καταστάσεων που προαναφέραμε.
Το άγχος μπορεί να έχει θετική επίδραση στη ζωή μας, αν εμείς μάθουμε τον τρόπο. Να θυμάστε ότι «το άγχος δεν αδειάζει το αύριο από τις λύπες του, αλλά αδειάζει το σήμερα από τη δύναμή του» (Charles Haddon Spurgeon, Βρετανός ιεροκήρυκας). Ας διεκδικήσουμε ό, τι επιθυμούμε, χωρίς αυτό να μας κοστίζει!