Α2.1. Εισαγωγικά
Το εισαγωγικό τούτο δοκίμιο στηρίζεται σε δύο βασικές υποθέσεις: η μία προτείνει τη διάκριση του ιλιαδικού μύθου και πολέμου από τον τρωικό μύθο και πόλεμο· η άλλη θεωρεί ότι το "μεγάθεμα" του ιλιαδικού πολέμου συμπλέκεται και συγκρούεται με το μεγάθεμα της ιλιαδικής ὁμιλίας. Το ζεύγος αυτό, τροποποιημένο, μεταφέρεται, όπως θα δούμε, από την Ιλιάδα και στην Οδύσσεια, όπου τη θέση του όρου "πόλεμος" καταλαμβάνει τώρα ο "νόστος", όσο ακόμη ο νόστος εμπλέκεται σε κάθε λογής εμπόδια και επομένως αναστέλλεται πριν από την τελική του επικύρωση.
Ο όρος "μεγάθεμα" προτείνεται για να διακριθούν μείζονος σημασίας και συνθετικής εμβέλειας αξονικά θέματα των ομηρικών επών, να διαφοροποιηθούν δηλαδή από τα μέσης τάξης και έκτασης λογοτυπικά θέματα ή και υποθέματα με τα οποία συντάσσονται οι καθιερωμένες τυπικές σκηνές. Σαφέστερα: προφανώς το μεγάθεμα "πόλεμος" έχει μεγαλύτερο συνθετικό βάρος στην Ιλιάδα από ό,τι το θέμα της "μήνιδος" ή οι "σκηνές οπλισμού". Το ίδιο ισχύει και με το μεγάθεμα "νόστος" εν σχέσει, λ.χ., με το θέμα του "αναγνωρισμού" ή τις "σκηνές φιλοξενίας" στην Οδύσσεια.
Ο όρος, εξάλλου, "ομιλία" χρησιμοποιείται όπως τον μεταχειρίστηκαν οι αλεξανδρινοί φιλόλογοι για να επιγράψουν το δεύτερο μέρος της έκτης ραψωδίας στην Ιλιάδα (Ἕκτορος και Ἀνδομάχης ὁμιλία) και το πρώτο μέρος της δέκατης ένατης ραψωδίας στην Οδύσσεια (Ὀδυσσέως καὶ Πηνελόπης ὁμιλία). Η λέξη δηλώνει, σε πρώτη φάση, τη συνάντηση και τη συνομιλία δύο αγαπημένων προσώπων, εδώ συζύγων· πέρα όμως από την τοπική επικοινωνία και τη διαλογική επαφή, στη συγκεκριμένη περίπτωση ο όρος "ομιλία" εμπεριέχει και την ερωτική ένωση Οδυσσέα και Πηνελόπης. Η λέξη ὁμιλία λείπει στα ομηρικά έπη, όπου, εντούτοις, απαντούν το ουσιαστικό ὅμιλος και το ρήμα ὁμιλέω. Η ερωτική σημασία τόσο του ουσιαστικού ὁμιλία όσο και του ρήματος ὁμιλέω ανιχνεύεται εύκολα από τον Ηρόδοτο και ύστερα στον αρχαίο Eλληνικό ποιητικό και πεζό λόγο.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου