ΘΟΥΚ 5.13.1–5.15.2
Οι λόγοι που οδήγησαν στη Νικίειο ειρήνη
Μετά τις επιτυχίες των Σπαρτιατών σε ανατολική Μακεδονία και Θράκη, οι Αθηναίοι ήταν πρόθυμοι να δεχτούν τις προτάσεις τους για ανακωχή. Ενώ όμως αυτή συνομολογήθηκε για έναν χρόνο (Μάρτιος 423 π.Χ.), ο Βρασίδας και ο Κλέωνας την υπονόμευαν εξαιτίας των προσωπικών τους φιλοδοξιών. Με το τέλος της ο Κλέωνας υποσχέθηκε την ανακατάληψη της Αμφιπόλεως, ωστόσο τόσο ο ίδιος όσο και ο Βρασίδας σκοτώθηκαν στην μάχη που έγινε εκεί τον Οκτώβριο του 422 π.Χ. Όταν έγινε η μάχη, το εκστρατευτικό σώμα με επικεφαλής τον Ραμφία, που είχαν στείλει οι Λακεδαιμόνιοι προς ενίσχυση του Βρασίδα, βρισκόταν στη Στερεά Ελλάδα.
[5.13.1] Τοῦ δ’ ἐπιγιγνομένου χειμῶνος εὐθὺς μέχρι μὲν Πιερίου
τῆς Θεσσαλίας διῆλθον οἱ περὶ τὸν Ῥαμφίαν, κωλυόντων
δὲ τῶν Θεσσαλῶν καὶ ἅμα Βρασίδου τεθνεῶτος, ᾧπερ ἦγον
τὴν στρατιάν, ἀπετράποντο ἐπ’ οἴκου, νομίσαντες οὐδένα
καιρὸν ἔτι εἶναι τῶν τε Ἀθηναίων ἥσσῃ ἀπεληλυθότων καὶ
οὐκ ἀξιόχρεων αὐτῶν ὄντων δρᾶν τι ὧν κἀκεῖνος ἐπενόει.
[5.13.2] μάλιστα δὲ ἀπῆλθον εἰδότες τοὺς Λακεδαιμονίους, ὅτε ἐξ-
ῇσαν, πρὸς τὴν εἰρήνην μᾶλλον τὴν γνώμην ἔχοντας.
[5.14.1] ξυνέβη τε εὐθὺς μετὰ τὴν ἐν Ἀμφιπόλει μάχην καὶ τὴν
Ῥαμφίου ἀναχώρησιν ἐκ Θεσσαλίας ὥστε πολέμου μὲν
μηδὲν ἔτι ἅψασθαι μηδετέρους, πρὸς δὲ τὴν εἰρήνην μᾶλλον
τὴν γνώμην εἶχον, οἱ μὲν Ἀθηναῖοι πληγέντες ἐπί τε τῷ
Δηλίῳ καὶ δι’ ὀλίγου αὖθις ἐν Ἀμφιπόλει, καὶ οὐκ ἔχοντες
τὴν ἐλπίδα τῆς ῥώμης πιστὴν ἔτι, ᾗπερ οὐ προσεδέχοντο
πρότερον τὰς σπονδάς, δοκοῦντες τῇ παρούσῃ εὐτυχίᾳ καθυ-
πέρτεροι γενήσεσθαι· [5.14.2] καὶ τοὺς ξυμμάχους ἅμα ἐδέδισαν
σφῶν μὴ διὰ τὰ σφάλματα ἐπαιρόμενοι ἐπὶ πλέον ἀποστῶσι,
μετεμέλοντό τε ὅτι μετὰ τὰ ἐν Πύλῳ καλῶς παρασχὸν οὐ
ξυνέβησαν· [5.14.3] οἱ δ’ αὖ Λακεδαιμόνιοι παρὰ γνώμην μὲν ἀπο-
βαίνοντος σφίσι τοῦ πολέμου, ἐν ᾧ ᾤοντο ὀλίγων ἐτῶν
καθαιρήσειν τὴν τῶν Ἀθηναίων δύναμιν, εἰ τὴν γῆν τέμνοιεν,
περιπεσόντες δὲ τῇ ἐν τῇ νήσῳ ξυμφορᾷ, οἵα οὔπω ἐγεγένητο
τῇ Σπάρτῃ, καὶ λῃστευομένης τῆς χώρας ἐκ τῆς Πύλου καὶ
Κυθήρων, αὐτομολούντων τε τῶν Εἱλώτων καὶ αἰεὶ προσ-
δοκίας οὔσης μή τι καὶ οἱ ὑπομένοντες τοῖς ἔξω πίσυνοι
πρὸς τὰ παρόντα σφίσιν ὥσπερ καὶ πρότερον νεωτερίσωσιν.
[5.14.4] ξυνέβαινε δὲ καὶ πρὸς τοὺς Ἀργείους αὐτοῖς τὰς τριακοντού-
τεις σπονδὰς ἐπ’ ἐξόδῳ εἶναι, καὶ ἄλλας οὐκ ἤθελον σπένδε-
σθαι οἱ Ἀργεῖοι εἰ μή τις αὐτοῖς τὴν Κυνουρίαν γῆν ἀπο-
δώσει, ὥστ’ ἀδύνατα εἶναι ἐφαίνετο Ἀργείοις καὶ Ἀθηναίοις
ἅμα πολεμεῖν. τῶν τε ἐν Πελοποννήσῳ πόλεων ὑπώπτευόν
τινας ἀποστήσεσθαι πρὸς τοὺς Ἀργείους· ὅπερ καὶ ἐγένετο.
[5.15.1] Ταῦτ’ οὖν ἀμφοτέροις αὐτοῖς λογιζομένοις ἐδόκει ποιητέα
εἶναι ἡ ξύμβασις, καὶ οὐχ ἧσσον τοῖς Λακεδαιμονίοις, ἐπι-
θυμίᾳ τῶν ἀνδρῶν τῶν ἐκ τῆς νήσου κομίσασθαι· ἦσαν γὰρ
οἱ Σπαρτιᾶται αὐτῶν πρῶτοί τε καὶ †ὁμοίως† σφίσι ξυγ-
γενεῖς. [5.15.2] ἤρξαντο μὲν οὖν καὶ εὐθὺς μετὰ τὴν ἅλωσιν αὐτῶν
πράσσειν, ἀλλ’ οἱ Ἀθηναῖοι οὔπως ἤθελον, εὖ φερόμενοι,
ἐπὶ τῇ ἴσῃ καταλύεσθαι. σφαλέντων δὲ αὐτῶν ἐπὶ τῷ
Δηλίῳ παραχρῆμα οἱ Λακεδαιμόνιοι, γνόντες νῦν μᾶλλον
ἂν ἐνδεξαμένους, ποιοῦνται τὴν ἐνιαύσιον ἐκεχειρίαν, ἐν ᾗ
ἔδει ξυνιόντας καὶ περὶ τοῦ πλέονος χρόνου βουλεύεσθαι.
***
[5.13.1] Αμέσως με την αρχή του ερχόμενου χειμώνα, εκείνοι που ήταν με τον Ραμφία προχώρησαν ως το Πιέριο της Θεσσαλίας, αλλά επειδή τους έβαλαν εμπόδια στο δρόμο τους οι Θεσσαλοί και συγχρόνως είχε πεθάνει ο Βρασίδας, που σ' αυτόν πήγαιναν το στρατό, σταμάτησαν και στράφηκαν να γυρίσουνε στον τόπο τους· γιατί θεώρησαν πως δεν ήταν πια η κατάλληλη ευκαιρία, μια και είχανε φύγει νικημένοι οι Αθηναίοι, κι αυτοί οι ίδιοι δεν ήταν άξιοι να κατορθώσουν κάτι παρόμοιο με όσα έκανε εκείνος. [5.13.2] Ο κυριότερος όμως λόγος που έφυγαν ήταν πως ήξεραν ότι η διάθεση στη Σπάρτη, τον καιρό που είχαν αυτοί ξεκινήσει, έκλινε μάλλον προς τη σύναψη ειρήνης.
[5.14.1] Σύντυχε λοιπόν αμέσως μετά τη μάχη της Αμφίπολης και το γυρισμό του Ραμφία από τη Θεσσαλία κανένας από τους δυο να μην αρχίσει καμιά πολεμική επιχείρηση, αλλά κ' οι δυο να έχουνε διάθεση να κλείσουν ειρήνη· οι Αθηναίοι από τη μια γιατί είχανε βαριά χτυπηθεί στο Δήλιο και ξανά, σε λίγο χρονικό διάστημα, στην Αμφίπολη, και δεν είχαν πια τη σταθερή πεποίθηση στην δύναμή τους, που εξ αιτίας της δεν είχανε δεχτεί να συνάψουν ειρήνη προτήτερα, νομίζοντας πως με την καλοτυχία που είχαν τότε θα νικούσαν πέρα για πέρα [5.14.2] (φοβούνταν επίσης μην αποστατήσουν περισσότεροι σύμμαχοι παίρνοντάς το απάνω τους από τις αποτυχίες τους, και μετάνιωναν τώρα που δεν είχαν κλείσει συμφωνία ύστερα από τα γεγονότα της Πύλου, ενώ είχε παρουσιαστεί πολύ ευνοϊκή ευκαιρία)· [5.14.3] από την άλλη μεριά οι Λακεδαιμόνιοι έκλιναν προς την ειρήνη γιατί δεν τους είχε βγει ο πόλεμος όπως τον περίμεναν, που νόμιζαν πως σε λίγα χρόνια μέσα θα γκρέμιζαν τη δύναμη των Αθηναίων αν ερήμαζαν τη χώρα τους, και γιατί τους είχε βρει η συμφορά στο νησί, που παρόμοιά της δεν είχε σταθεί ποτέ για τη Σπάρτη, και τώρα γίνονταν ληστρικές επιδρομές στο δικό τους τόπο από την Πύλο και τα Κύθηρα, κι αυτομολούσαν συνάμα οι Είλωτες κι ολοένα περίμεναν με φόβο οι Σπαρτιάτες μήπως κι όσοι έμεναν πίσω παρασυρθούν από τους έξω και στηριγμένοι στην τωρινή τους αδυναμία κάνουν κανένα πραξικόπημα, όπως είχε γίνει και άλλοτε. [5.14.4] Σύντυχε ακόμα να κοντεύει να λήξει η διάρκεια της τριαντάχρονης συνθήκης που είχανε με τους Αργείους κ' οι Αργείοι δεν ήταν πρόθυμοι να την ανανεώσουν αν δεν τους επέστρεφαν την περιοχή της Κυνουρίας (έτσι που φαινόταν ακατόρθωτο να διεξαγάγουν πόλεμο συγχρόνως προς τους Αργείους και προς τους Αθηναίους), και συνάμα είχαν κάποια κρυφή υποψία πως μερικές από τις πολιτείες στην Πελοπόννησο θ' αποστατούσαν απ' αυτούς και θα συμμαχούσανε με τους Αργείους, όπως κ' έγινε.
[5.15.1] Επειδή λοιπόν τα στοχάζονταν αυτά και οι δυο, θεώρησαν πως έπρεπε να γίνει η συνθήκη και περισσότερο οι Λακεδαιμόνιοι, γιατί ποθούσαν να πάρουν πίσω τους άντρες που είχανε πιαστεί στο νησί· γιατί όσοι ανάμεσά τους ήταν Σπαρτιάτες ήταν από τις καλύτερες οικογένειες κι' όλοι τους είχανε συγγενικούς δεσμούς με την άρχουσα τάξη στη Σπάρτη. [5.15.2] Είχαν βέβαια αρχίσει διαπραγματεύσεις κι αμέσως μετά τη σύλληψή τους, αλλά οι Αθηναίοι, που πήγαιναν καλά οι επιχειρήσεις τους, δεν ήθελαν να τελειώσουν τον πόλεμο ως ισότιμοι των Σπαρτιατών. Όταν όμως την έπαθαν οι Αθηναίοι στο Δήλιο, κατάλαβαν οι Λακεδαιμόνιοι πως τώρα θα ήταν πιο πρόθυμοι να το δεχτούν κ' έτσι έκλεισαν την ανακωχή ενός χρόνου, που στο διάστημά του επρόκειτο να συναντηθούν και να συσκεφθούν για συνθήκη με μεγαλύτερη διάρκεια.
[5.13.1] Αμέσως με την αρχή του ερχόμενου χειμώνα, εκείνοι που ήταν με τον Ραμφία προχώρησαν ως το Πιέριο της Θεσσαλίας, αλλά επειδή τους έβαλαν εμπόδια στο δρόμο τους οι Θεσσαλοί και συγχρόνως είχε πεθάνει ο Βρασίδας, που σ' αυτόν πήγαιναν το στρατό, σταμάτησαν και στράφηκαν να γυρίσουνε στον τόπο τους· γιατί θεώρησαν πως δεν ήταν πια η κατάλληλη ευκαιρία, μια και είχανε φύγει νικημένοι οι Αθηναίοι, κι αυτοί οι ίδιοι δεν ήταν άξιοι να κατορθώσουν κάτι παρόμοιο με όσα έκανε εκείνος. [5.13.2] Ο κυριότερος όμως λόγος που έφυγαν ήταν πως ήξεραν ότι η διάθεση στη Σπάρτη, τον καιρό που είχαν αυτοί ξεκινήσει, έκλινε μάλλον προς τη σύναψη ειρήνης.
[5.14.1] Σύντυχε λοιπόν αμέσως μετά τη μάχη της Αμφίπολης και το γυρισμό του Ραμφία από τη Θεσσαλία κανένας από τους δυο να μην αρχίσει καμιά πολεμική επιχείρηση, αλλά κ' οι δυο να έχουνε διάθεση να κλείσουν ειρήνη· οι Αθηναίοι από τη μια γιατί είχανε βαριά χτυπηθεί στο Δήλιο και ξανά, σε λίγο χρονικό διάστημα, στην Αμφίπολη, και δεν είχαν πια τη σταθερή πεποίθηση στην δύναμή τους, που εξ αιτίας της δεν είχανε δεχτεί να συνάψουν ειρήνη προτήτερα, νομίζοντας πως με την καλοτυχία που είχαν τότε θα νικούσαν πέρα για πέρα [5.14.2] (φοβούνταν επίσης μην αποστατήσουν περισσότεροι σύμμαχοι παίρνοντάς το απάνω τους από τις αποτυχίες τους, και μετάνιωναν τώρα που δεν είχαν κλείσει συμφωνία ύστερα από τα γεγονότα της Πύλου, ενώ είχε παρουσιαστεί πολύ ευνοϊκή ευκαιρία)· [5.14.3] από την άλλη μεριά οι Λακεδαιμόνιοι έκλιναν προς την ειρήνη γιατί δεν τους είχε βγει ο πόλεμος όπως τον περίμεναν, που νόμιζαν πως σε λίγα χρόνια μέσα θα γκρέμιζαν τη δύναμη των Αθηναίων αν ερήμαζαν τη χώρα τους, και γιατί τους είχε βρει η συμφορά στο νησί, που παρόμοιά της δεν είχε σταθεί ποτέ για τη Σπάρτη, και τώρα γίνονταν ληστρικές επιδρομές στο δικό τους τόπο από την Πύλο και τα Κύθηρα, κι αυτομολούσαν συνάμα οι Είλωτες κι ολοένα περίμεναν με φόβο οι Σπαρτιάτες μήπως κι όσοι έμεναν πίσω παρασυρθούν από τους έξω και στηριγμένοι στην τωρινή τους αδυναμία κάνουν κανένα πραξικόπημα, όπως είχε γίνει και άλλοτε. [5.14.4] Σύντυχε ακόμα να κοντεύει να λήξει η διάρκεια της τριαντάχρονης συνθήκης που είχανε με τους Αργείους κ' οι Αργείοι δεν ήταν πρόθυμοι να την ανανεώσουν αν δεν τους επέστρεφαν την περιοχή της Κυνουρίας (έτσι που φαινόταν ακατόρθωτο να διεξαγάγουν πόλεμο συγχρόνως προς τους Αργείους και προς τους Αθηναίους), και συνάμα είχαν κάποια κρυφή υποψία πως μερικές από τις πολιτείες στην Πελοπόννησο θ' αποστατούσαν απ' αυτούς και θα συμμαχούσανε με τους Αργείους, όπως κ' έγινε.
[5.15.1] Επειδή λοιπόν τα στοχάζονταν αυτά και οι δυο, θεώρησαν πως έπρεπε να γίνει η συνθήκη και περισσότερο οι Λακεδαιμόνιοι, γιατί ποθούσαν να πάρουν πίσω τους άντρες που είχανε πιαστεί στο νησί· γιατί όσοι ανάμεσά τους ήταν Σπαρτιάτες ήταν από τις καλύτερες οικογένειες κι' όλοι τους είχανε συγγενικούς δεσμούς με την άρχουσα τάξη στη Σπάρτη. [5.15.2] Είχαν βέβαια αρχίσει διαπραγματεύσεις κι αμέσως μετά τη σύλληψή τους, αλλά οι Αθηναίοι, που πήγαιναν καλά οι επιχειρήσεις τους, δεν ήθελαν να τελειώσουν τον πόλεμο ως ισότιμοι των Σπαρτιατών. Όταν όμως την έπαθαν οι Αθηναίοι στο Δήλιο, κατάλαβαν οι Λακεδαιμόνιοι πως τώρα θα ήταν πιο πρόθυμοι να το δεχτούν κ' έτσι έκλεισαν την ανακωχή ενός χρόνου, που στο διάστημά του επρόκειτο να συναντηθούν και να συσκεφθούν για συνθήκη με μεγαλύτερη διάρκεια.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου