Πέμπτη 13 Ιανουαρίου 2022

ΟΜΗΡΟΣ: Ἰλιάς (11.596-11.654)

Ὣς οἱ μὲν μάρναντο δέμας πυρὸς αἰθομένοιο·
Νέστορα δ᾽ ἐκ πολέμοιο φέρον Νηλήϊαι ἵπποι
ἱδρῶσαι, ἦγον δὲ Μαχάονα, ποιμένα λαῶν.
τὸν δὲ ἰδὼν ἐνόησε ποδάρκης δῖος Ἀχιλλεύς·
600 ἑστήκει γὰρ ἐπὶ πρύμνῃ μεγακήτεϊ νηΐ,
εἰσορόων πόνον αἰπὺν ἰῶκά τε δακρυόεσσαν.
αἶψα δ᾽ ἑταῖρον ἑὸν Πατροκλῆα προσέειπε,
φθεγξάμενος παρὰ νηός· ὁ δὲ κλισίηθεν ἀκούσας
ἔκμολεν ἶσος Ἄρηϊ, κακοῦ δ᾽ ἄρα οἱ πέλεν ἀρχή.
605 τὸν πρότερος προσέειπε Μενοιτίου ἄλκιμος υἱός·
«τίπτέ με κικλήσκεις Ἀχιλεῦ; τί δέ σε χρεὼ ἐμεῖο;»
τὸν δ᾽ ἀπαμειβόμενος προσέφη πόδας ὠκὺς Ἀχιλλεύς·
«δῖε Μενοιτιάδη, τῷ ἐμῷ κεχαρισμένε θυμῷ,
νῦν ὀΐω περὶ γούνατ᾽ ἐμὰ στήσεσθαι Ἀχαιοὺς
610 λισσομένους· χρειὼ γὰρ ἱκάνεται οὐκέτ᾽ ἀνεκτός.
ἀλλ᾽ ἴθι νῦν, Πάτροκλε Διῒ φίλε, Νέστορ᾽ ἔρειο
ὅν τινα τοῦτον ἄγει βεβλημένον ἐκ πολέμοιο·
ἤτοι μὲν τά γ᾽ ὄπισθε Μαχάονι πάντα ἔοικε
τῷ Ἀσκληπιάδῃ, ἀτὰρ οὐκ ἴδον ὄμματα φωτός·
615 ἵπποι γάρ με παρήϊξαν πρόσσω μεμαυῖαι.»
Ὣς φάτο, Πάτροκλος δὲ φίλῳ ἐπεπείθεθ᾽ ἑταίρῳ,
βῆ δὲ θέειν παρά τε κλισίας καὶ νῆας Ἀχαιῶν.
Οἱ δ᾽ ὅτε δὴ κλισίην Νηληϊάδεω ἀφίκοντο,
αὐτοὶ μέν ῥ᾽ ἀπέβησαν ἐπὶ χθόνα πουλυβότειραν,
620 ἵππους δ᾽ Εὐρυμέδων θεράπων λύε τοῖο γέροντος
ἐξ ὀχέων· τοὶ δ᾽ ἱδρῶ ἀπεψύχοντο χιτώνων,
στάντε ποτὶ πνοιὴν παρὰ θῖν᾽ ἁλός· αὐτὰρ ἔπειτα
ἐς κλισίην ἐλθόντες ἐπὶ κλισμοῖσι κάθιζον.
τοῖσι δὲ τεῦχε κυκειῶ ἐϋπλόκαμος Ἑκαμήδη,
625 τὴν ἄρετ᾽ ἐκ Τενέδοιο γέρων, ὅτε πέρσεν Ἀχιλλεύς,
θυγατέρ᾽ Ἀρσινόου μεγαλήτορος, ἥν οἱ Ἀχαιοὶ
ἔξελον, οὕνεκα βουλῇ ἀριστεύεσκεν ἁπάντων.
ἥ σφωϊν πρῶτον μὲν ἐπιπροΐηλε τράπεζαν
καλὴν κυανόπεζαν ἐΰξοον, αὐτὰρ ἐπ᾽ αὐτῆς
630 χάλκειον κάνεον, ἐπὶ δὲ κρόμυον ποτῷ ὄψον,
ἠδὲ μέλι χλωρόν, παρὰ δ᾽ ἀλφίτου ἱεροῦ ἀκτήν,
πὰρ δὲ δέπας περικαλλές, ὃ οἴκοθεν ἦγ᾽ ὁ γεραιός,
χρυσείοις ἥλοισι πεπαρμένον· οὔατα δ᾽ αὐτοῦ
τέσσαρ᾽ ἔσαν, δοιαὶ δὲ πελειάδες ἀμφὶς ἕκαστον
635 χρύσειαι νεμέθοντο, δύω δ᾽ ὑπὸ πυθμένες ἦσαν.
ἄλλος μὲν μογέων ἀποκινήσασκε τραπέζης
πλεῖον ἐόν, Νέστωρ δ᾽ ὁ γέρων ἀμογητὶ ἄειρεν.
ἐν τῷ ῥά σφι κύκησε γυνὴ ἐϊκυῖα θεῇσιν
οἴνῳ Πραμνείῳ, ἐπὶ δ᾽ αἴγειον κνῆ τυρὸν
640 κνήστι χαλκείῃ, ἐπὶ δ᾽ ἄλφιτα λευκὰ πάλυνε,
πινέμεναι δὲ κέλευσεν, ἐπεί ῥ᾽ ὥπλισσε κυκειῶ.
τὼ δ᾽ ἐπεὶ οὖν πίνοντ᾽ ἀφέτην πολυκαγκέα δίψαν,
μύθοισιν τέρποντο πρὸς ἀλλήλους ἐνέποντες,
Πάτροκλος δὲ θύρῃσιν ἐφίστατο, ἰσόθεος φώς.
645 τὸν δὲ ἰδὼν ὁ γεραιὸς ἀπὸ θρόνου ὦρτο φαεινοῦ,
ἐς δ᾽ ἄγε χειρὸς ἑλών, κατὰ δ᾽ ἑδριάασθαι ἄνωγε.
Πάτροκλος δ᾽ ἑτέρωθεν ἀναίνετο εἶπέ τε μῦθον·
«οὐχ ἕδος ἐστί, γεραιὲ διοτρεφές, οὐδέ με πείσεις.
αἰδοῖος νεμεσητὸς ὅ με προέηκε πυθέσθαι
650 ὅν τινα τοῦτον ἄγεις βεβλημένον· ἀλλὰ καὶ αὐτὸς
γιγνώσκω, ὁρόω δὲ Μαχάονα, ποιμένα λαῶν.
νῦν δὲ ἔπος ἐρέων πάλιν ἄγγελος εἶμ᾽ Ἀχιλῆϊ.
εὖ δὲ σὺ οἶσθα, γεραιὲ διοτρεφές, οἷος ἐκεῖνος
δεινὸς ἀνήρ· τάχα κεν καὶ ἀναίτιον αἰτιόῳτο.»

***
Ως φλόγα μ᾽ άσβεστην ορμήν εκείνοι επολεμούσαν,
ενώ τον Νέστορα έφερναν οι ίπποι του Νηλέως
ομού με τον Μαχάονα γοργά μακράν της μάχης.
Τον είδε και τον γνώρισεν ο θείος Αχιλλέας
600 ως έστεκε στο ευρύχωρο καράβι του στην πρύμνην
να βλέπει την πολύθρηνην φυγήν και τον αγώνα.
Τον σύντροφόν του Πάτροκλον εφώναξε απ᾽ το πλοίον·
εις την φωνήν του εβγήκε αυτός απ᾽ την σκηνήν ωραίος
ωσάν ο Άρης και άρχισεν εκείθε η συμφορά του.
605 Πρώτος του είπ᾽ ο ανδράγαθος υιός του Μενοιτίου:
«Τι με φωνάζεις; Από εμέ τι θέλεις, Αχιλλέα;»
Και ο πτεροπόδης Αχιλλεύς σ᾽ εκείνον απαντούσε:
«Μενοιτιάδη εξαίσιε και φίλε της ψυχής μου,
τώρα θα ιδώ τους Αχαιούς στα πόδια μου να πέσουν
610 ότι τους ήβρε αβάστακτη της συμφοράς ανάγκη,
αλλ᾽ άμε, θείε Πάτροκλε, στον Νέστορα, να μάθεις
ποιον λαβωμένον φέρνει αυτός, ως βλέπω, από την μάχην.
Ομοιάζει τον Μαχάονα, του Ασκληπιού τον γόνον
όπισθεν όλος· πλην του ανδρός τα μάτια εγώ δεν είδα
615 ότι έμπροσθέν μου επέρασαν ογρήγορα οι φοράδες».
Και ο Πάτροκλος υπάκουσε τον ποθητόν του φίλον
και στες σκηνές των Αχαιών έδραμ᾽ ευθύς να φθάσει.
Και ότ᾽ έφθασαν εις την σκηνήν εκείνοι, από τ᾽ αμάξι
κατέβηκαν κι εξέζεψε τους ίππους ο Ευρυμέδων,
620 ακόλουθος του Νέστορος· κι εκείνοι στ᾽ ακρογιάλι
εμέναν προς τον άνεμον τον ίδρον να δροσίσουν.
Κι έπειτα εμπήκαν στην σκηνήν και στα θρονιά καθίσαν.
Και μίγμα η καλοπλέξουδη τους έφτιασ᾽ Εκαμήδη,
η θυγατέρα του υψηλού στο φρόνημ᾽ Αρσινόου,
625 που ότ᾽ έριξε την Τένεδον ο θείος Αχιλλέας
οι Αχαιοί του γέροντος την κόρην εδιαλέξαν
διότι στο συμβούλιον απ᾽ όλους ήταν πρώτος.
Και αυτή τους έσυρεν εμπρός τραπέζι στιλβωμένο
μαυρόποδον και χάλκινον επάνω του κανίστρι
630 με το κρεμμύδι, γευστικό προσφάγι δια να πίνουν,
με χλωρό μέλι και λευκόν του αγίου σίτου αθέρα,
κι έστησε χρυσοκούμπωτο ποτήρι που είχε φέρει
ο γέρος απ᾽ το σπίτι του κι είχε διπλό το πόδι,
τέσσερ᾽ αυτιά και ολόχρυσες εις το καθένα δύο
635 περιστερές εφαίνονταν ως να σπυρολογούσαν·
με κόπον απ᾽ την τράπεζαν καθ᾽ άλλος το κινούσε
γεμάτο, αλλ᾽ ακόπιαστα το εσήκωνεν ο γέρος.
Σ᾽ εκείνο τους ετοίμαζε το μίγμα η γυνή θεία,
κρασί Πράμνειο και τυρί της αίγας που με τρίφτην
640 χάλκινον έτριψεν αυτή, κι έραν᾽ επάνω αλεύρι
λευκό και αφού το ετοίμασε να το γευθούν τους είπε.
Και αφού μ᾽ αυτά την άναψιν της δίψας επραΰναν,
με ομιλίες έτερπαν το πνεύμ᾽ ανάμεσόν τους
και ο Πάτροκλος ωσάν θεός εις το κατώφλι εφάνη.
645 Άμα τον είδε ο γέροντας, σηκώθη απ᾽ το θρονί του,
τον έμπασε και του ᾽λεγε σιμά του να καθίσει.
Δεν το ᾽στεργεν ο Πάτροκλος, και του ᾽πε: «Σεβαστέ μου,
δεν δύναμαι, ό,τι και αν ειπείς, ως θέλεις, να καθίσω.
Φοβούμαι τον θυμόν του ανδρός που μ᾽ έστειλε να μάθω
650 ποιον λαβωμένον έφερες· αλλά και μόνος τώρα
τον αρχηγόν Μαχάονα, και βλέπω και γνωρίζω,
και αμέσως την απάντησιν θα φέρω του Αχιλλέως.
Πόσο είν᾽ εκείνος τρομερός, γνωρίζεις, σεβαστέ μου,
που ευκόλως και στον άπταιστον πταίσμα να εβρεί συμβαίνει».

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου